J. L. CREYGHTON, Thee LBr^ndsma liaison PRINS, Rapenburg 8. Stoomtram Haarlem-Leiden. N. V. Steenwijkerv v v Siroopfabriek. Notarishuis te Leiden. Tweede Kamer. Geveilde pereeelen. Aeademienieuws. Vervolg Advertentiën. Aanbesteding CREYGHTON's Aalmarkt 25, LEIDEN. Verkrijgbaar in alle buurten der stad. 8188 80 PUdLiEKE VERKOOPING, gteéèfs feres "s&eschuit 'arandwrd^uiver oï/i ver&ri/gbictr. No. 13Ï96. LEI DSC H DAGBLAD, MAANDAG 9 OCTOBER. - TWEEDE BLAD. Anno 1905. Leidttb© Knnst vereen!ging. Het werk van Vincent van Gogh is in Leidepi niet onbekend. Na de tentoonstel ling van een groot aantal zijner teekenin- gen in de Lakenhal werd daar later een uitg-ibreide verzameling van zijn schilde rijen geëxposeerd en daarna in het Volks huis een minder groote collectie. Thans exposeert de Leidsche Kunstver- een iging een aantal zijner schilderijen, waarbij verschillende hier nog niet geziene, die tevens van groot belang zijn voor de waardeering van Vincents werk. Ook in den laatsten tijd is er heel wat gesproken on geschreven over Van Gogh en zijn kunst. Daarbij kwam de vraag wel eens op of men niet in zijn werk meer bewondert wat hij rwilde dan wat hij bereikte. In veel van zijn kunst toch gaat het willen ver uit boven het kunnen en voor een groot deel ligt daarin de tragiek van Vincents hartstoch telijk werkleven. Of het mogelijk is in schil derijen aandoeningen vast tc leggen, zooals hij dat in zijn „café do nuit" wilde, ia moeilijk uit te maken. Men staat bij be schouwingen daarover steeds bloot aan de in meer of minder beleefden vorm getleede opmerking, dat bij heb aanslaan van een toon, slechts gelijk gestemde snaren mee klinken. Hoe dit zij, de tentoonstelling is zeer belangwekkend. Vóór het bezoek echter le ze men liefst den catalogus, waarin, na een levensbeschrijving van den schilder, gedeelten uit zijn brieven zijn opgenomen, die ook betrekking hebben op hier tentoon gestelde schilderijen; voor oningewijden een uitstekende aanleiding tot het begrij pen en waardeeren dezer kunst. V. D. Geldleenlng voor Amsterdam. Een voordracht is ter visie gelegd, wtar- bij B. en Ws. machtiging aan den Ge meenteraad vragen tot het aangaan ecner geldleening, groot 10,000,000 in obligo tien van f 1000, rentende 3è pet. 's jaars. De eerste coupon te verschijnen 1 Mei 1906, de tweede 1 November 1903, enz. Te beginnen met het jaar 1908 wordt jaarlijks twee ten honderd van heb nomi nale bedrag der lecning afgelost, met- dien verstande, dat zoolang do leening niet ten volle is uitgegeven, deze aflossing zal wor den verminderd in verhouding tot het be drag der leening, dat in het a: a de aflos sing voorfgaande jaar nog niet was ge plaatst. Het aldus berekende bedrag der aflos sing wordt afgerond in dier voege, dat on- derdeelen van 1000 beneden de 500 ver waarloosd en die van f 500 of meer voor de volle som van f 1000 worden medegeteld. Indien to ceniger tijd meer wordt afge lost dan hier boven is bepaald, wordt het bedrag der verplichte aflossing voor vol gende jaren verminderd in verhouding tot het bedrag dier meerdere aflossing. Do leening dient tot dekking van ver schillende buitengewone uitgaven, gedeel telijk voortgevloeid uit door den Raad reeds genomen besluiten en gedeeltelijk ia de naaste toekomst aan zijn goedkeu ring to onderwerpen. Hoewel nog 7,500,000 over is van de 4 pet. leening, waartoe bij raadsbesluit - m. 11 Nov. 1903 machtiging is verleend, ach ten B. en Ws. gelet op den tegenwoordi- gen rentestand, het niet wenscholij1' met do verdere- uitgifte daarvan voort to gaan en meen en zij do voorkeur to moeten geven aan obligatiën van bovenstaand rentofcype, terwijl zij de grootte der leening wenschcn te bepalen op 10 millioen gulden. B. en Ws. vragen aan den Raad een cre- diet aan van f 175,000 tot het doen oplico- gen van de gronden, gelegen tusschea de Emmastraat en de Roelof Hartstraat, ten zuiden van de Johannes Verhulstatraat. Domela Nieuwen huis. In ,,De Vrije Socialist'' wordt de aan klacht meegedeeld, die do heer F. Domela Nieuwenhuis heeft verzonden aan den Pruisischen Minister van Binnenlandscho Zaken. Hij klaagt hierbij het Polizei- Prasidium te Keulen aan wegens onwetti ge en onrechtvaardige viyjhoidsborooving, en eischt van de Pruisische regeering schadevergoeding. De ,,Köln Zeifc." deelt mode, van offi- ciecle zijde do volgende verklaring te heb ben ontvangen. Terwijl „lëstigen Auslander" in het al gemeen onder strafbedreiging door -e politie wordt aangezegd het land te ver laten, worden, zooals overigens reeds in den Rijksdag door de Regeering is ver klaard, volgens de tegenwoordige, deels op bijzondere overeenkomsten, deels op het soilidariteitdgevoel van allo cultuurvolken berustende practijk, anarchisten door on- middellijken dwang over de grenzen van het land gezet. Daar nu Nieuwenhuis een bekond anarchist is, was het noodzakelijk bom met den sterken arm over de Neder- landsche gTons te zetten. Hiervoor stond evenwel slechts de diplomatieke weg open. Wel is in het tusschen de Duitsche cn de Noderland6che regeering verleden jaar gesloten veetigingsverdrag een vereenvou dig# systeem aangenomen van directe "overname dodr de beiderzijdsche grens- autoriteitcn, <?dch dit systeem kon bij Nieuwenhuis nog niet worden toogepast, daar dit verdrag do goedkeuring dor beide parlementen nog niet heeft verworven. Zonder eonig contaot met do Nedorland- flche regeering de uitzetting te volvoeren ware een inbreuk geweest op de algemeen erkende internationale gebruiken. Dank zij do voorkomendheid der Ncderlandsche regeering zijn overigens in het betreffen de geval de diplomatieke onderhandelin gen, waarbij mee van de zijde van Pruisen geen uur verloren liet gaan, bijzonder snel verloop en. De meermalen geuite bewering, dat Nieuwonhuia onmiddellijk na zijn arresta tie voor den rechter gebracht had moeten worcicn, is niet juist. Nieuwenhuis is niet door de politie in hechtenis genomen ten eindde oen strafvervolging te ondergaan, doch alleen om zich van zijn uitzetting to verzekeren. Eerst later bleek, dat hij reeda vroeger uit Pruisen was uitgezet on dat hij zich daarom door zijn verboden terugkomst aan een strafbaar feit nad schuldig gemaakt. Zoodra dit feit aan do politie bekend werd, heeft zij Nieuwenhuis onverwijld voor den „Amtarichter" gebracht en daar mede voldaan aan par. 128 der „Strafpro- zc6s-Ordnung". Het weder in hechtenis nemen na af loop der straf was niet te vermijden, daar alstoen de verklaring van overneming van de Noderlandsche regcoring nog Diet ont vangen .was. Onmiddellijk nadat dit was geschied, heeft do politie in Keulen Nieu wenhuis in vrijheid gesteld en hem toege staan zonder politiegeloide naar zijn land terug te keeren. Slechts bij zijn feitelijke terugreis naar Nederland is hij bewaakt De zaak-Toering. Het „Utr. Dagbl.1' zegt het niet eens te zijn met ,,Het Nieuws van den Dag", dat do zaak-Tocring eenvoudig met eon inter pellatie in de Tweede Kamer kaD worden afgedaan. Men stelle, zoo schrijft het ,,U. D.", zich niet te veel voor van een interpellatie. Do gewone gang is deze: een der Kamer leden stelt vragen, de Minister zegt zoo veel of zoo weinig als hij kwijt wil wezen, de Kamer bedankt voor do ontvangen in lichtingen, en daarmee is de zaak afgo- ioopen. Daarmee echter de oisch van rechts zekerheid niet bevredigd. Indien werkelijk Tn dez6 grove Schuld mocht beebann, dan eischt u© rechtsorde, dat deze schuld worde geboet. Wij willen wel zeggen, dat wij reden hebben te gelooven, dat een officier van gezondheid, wiens naam in dezo zaak is genoemd, cr juist niet in is betrokken. Of er schuld is, en zoo ja, bij wien, dit weten wij niet mot zekerheid. Ook kaD allicht twijfel open blijven over de vraag of er oorzakelijk verband bostaat tusschen het roekeloos vervoeren en het daarop gevolgde overlijden van den mi licien. Maar indien er werkelijk bij iemand in deze, hij zij hoog of laag geplaatst, schuld in welken graad dan ook mocüt bestaan, dan behoeven wij nauwelijks te herinneren aan het artikel onzer wet, dat straf be dreigt tegen bsm, aan wiens schuld do dood van een ander te wijten is, of aan het bericht, dat dezer dagen m de bladen de ronde deed, dat de krijgsraad te Bern een officier van gezondheid, die een sol daat te veel morphine had gegeven en dus zijn dood veroorzaakte, tot een maand ge vangenisstraf is veroordeeld. Dan weten wij ook zonder deze herinne ring, dat het een ëisoh is van recut, zoo wel als van welbegrepen staatsbelang, dat op schuld ook straf volge. Celebes. Blijkens een bij het Departement van Koloniën ontvangen telegram van den gouverneur-generaal van Ned.-Indiö betreffende de actie in Midcl en-Celebes zijn de Toinapoo-Alfoeren, die tegenover het bestuur een uitdagende houding aan namen, onderworpen, is Paptw-Lila, een vijandige Todjoeche groote, verwijderd on is de hoofdschuldige van den in Juni jl. met behulp van Tonapoe-Alfoercn to Tambarana gepleegdon roof van een aan a Europeaan toebchoonendo toko en moord van twee daar aanwezige wakers gevanke lijk naar Java gezonden. De actie wondt voortgezet in do' Posso- streek en het Paioedal. Naar aanleiding van het in ons vorig nummer meegedeelde door do ,,N. R. Ct." ontvangen telegram betreffende Soppeng, merkt de ,,N. R. Ct." nog het volgen do op: Ook Soppeng, dat in den aanvang van do expeditio, toen de marechaussee bij het achtervolgen van den Bonischen vorst de Soppengscho grenzen naderde, ons aan bood ons met 500 nwin bij te staan en aan de vervolging van La Paw&wooi deel to nemen (partiouker telegram van ,,Do Looomotief' van 20 Augustus 1905), maar later zulk een onvriendelijke" houding aannam, dat de expeditie-commandant bevreesd was voor beduidend verzet, heeft zich op het laatste oogcnblik ue- dacht en zich zonder verzot gewonnen ge geven. Wel machtig moet de indruk van het snelle handelen en de, waar noodig, toegebrachte geduchte klappen zijn, dat alle rijkjes achtereenvolgens zich zonder slag of stoot overgeven. Het volgend deel van het telegram is niet volkomen duidelijk. Wat wordt be doeld met Mario Riwal Voor zoover de ons ter beschikking staande kaarten cn werken betreft, troffen wij gcon plaats aan, Mario Riwa geheeten. Wij gelooven dan ook, dat bedoeld is de hoofdplaats van den vazalstaat van Soppeng Mario-ri-Wawo, Mario geheeten. In deze plaats is ook de woning van de Daloe van Mario-ri-Wawo gelegen: v oor dezo onze veronderstelling pleit het navolgende: Uit hot bezetten van Lamoeroo of Wat tan Lamoeroe, dc hoofdplaats van het aan Boni onderhoorige Lamoeroe, blijkt, uat thans dit Staatje aan de beurt komt. Zooals wij reeds vroeger vermeldden, zijn sommige ingewijden van meening, dat in dit ,,Celcbescho Zwitserland" enzon troe pen wel conig verzet zou kunnen worden geboden. Door het vasthouden van het door ons bedoelde Mario, van waar uit verschillende wegen naar Lamoeroe loo- pen, is het mogelijk den vijand, indien hij ergens stand houdt, van meer dan 6ón zijde te bedreigen c.q. aan te tasten, het geen al dadelijk het voordeel oplevert, *uat 'do tegenstander tot splitsing van zijn macht moet overgaan. Was daarentegen bedoeld, dat Mario-ri-Awa, do andero vazalstaat van Soppeng, bezet was, dan zou er een groote afstand (de genoemde vazalstaat ligt tusschen Soppeng en Si- denreng) tusschen de agccrcncLo colonnes bestaan, die elke samenwerking onmoge lijk zou maken. Is onze veronderstelling juist, dan zou het door ons ontvangen telogtram aldus gelezen moeten worden: Soppeng zonder verzet onderworpen.. Mario in Mario-n- Wawo cn Lamoeroo bezet." Banka-tin. De correspondent van de ,,N. R. Ct." te Batavia seint: Banka-tin 30,000 picols boven do raming. Middelen 2^ millioen hooger.'1 Het blad teekont bij dit telegram aan: Blijkens dit bericht, van welks juistheid wij ons overtuigd hebbon, zal de exploi tatie van hot Banka-tin in 1905 30,000 pi- cols boven de raming geven. Daardoor zullen, wijl dit tin in 1900 vorkocht wordt, volgens het telegram de Middelen op de Indische begrooting voor 1906 2J millioen hoc©er kunnen gcnaaind worden. Gemeenteraad van Anrlanderveen. De voorzitter wensckt eerst een woord te wijden aan de nagedachtenis van den j-1- Maandag overleden gemeente-ontvanger den heer J. W. Berk. Treurig is die tijding, en hoewel spreker sinds geruimen tijd haar wel bad verwacht, zal toch voor menigeen in de gemeente het berioht onverwacht zijn vernomen. Een geacht ambtenaar is heenge gaan en hij wijdt hem gaamo een woord van waardeering. Ruim 30 jaron long heeft hij ziju betrekking waargenomen, 'die allen lof bo boven gaat. Spreker stelt voor aan do woduwo een brief van rouwbeklag to zenden. Vastgesteld wordt een nieuwe instructie voor den ge meen te-ontvanger on de datum van de in-werking-treding bepaald op 1 No vember 1905. Afwijzend wordt beschikt op een odree van den Raad dor Gereformeerde Kerk te Alfon en Aarlanderveon l.z., om bij veror- ning do uren van openstelling dor in de ter men vallende dronklooalitoiten des Zater dagavonds en des Zond .gs zoc cel mogelijk to beperken. Voorlezing wordt gedaan vn.i een adres dd. 28 Augustuj 1905 van H. Vink alhier, houdende verzoek om een 6tukje grond op erfpacht van de gemeen. te mogen ont vangen om daarop een huis mot con wacht lokaal bo bouwen on dan een overzetvcor op to richten Dit adres houdt verband met ccn heden ingekomen odi van P. van Vliet alhier, mede bevattende het verzoek om grond in erfpacht te mogen ontvangen voor don bouw van een wachtlokaal. B. en Ws. stellen voor op het adres van H. Vink afwijzend te beschikken. Bij een onderhoud met den tegenwoordige® veerman P. van Vliet is gebleken dat deze zich heeft voorgenomen het publiek, dat over wil va ren, beter dan tot heden te bedienen en vertrouwd v.ordt, dat voortaan klaohton over Van Vliet zullen uitblijvan. Voornamelijk op grond van vrees voor het ontaarden van liet wachtlokaal in con gelegenheid tot tappen en omdat de voor zitter het billijk vindt, dat, wanneer aan Vink geweigerd wordt het bouwen op erf pacht van een wachtlokaal, hot ook diont geweigerd te worden aan Van Vliet, wordt het voorstel va<n B en Ws. om afwijzend te beschikken, aangenomen met G stemmen tegen 4, die von do hceron J. Rijlaarsdam, J. v. Borssum Waalkes, G. van Veen Dzn. en M. H van der Lee. Aan do orde komt het voorstel van B. cn Ws. tot aankoop van ccn nieuw torenuur werk. Do Voorzitter zegt, dat, toen hot oude torenuurwerk moest worden gesteld in do nieuwe toren, de heer Van Bergen tc Hoy- ligerleo is uibge©oodigd om van adviea te dienen. Doze vond het torenuurwerk, dat pl.m. 140 jaren oud is, zoo versleten, dat reparatie noodig werd geoordeeld. Uit nar dero opgaven bleek, dat die reparatie zou kosten /450 plus ongeveer f 100 onkosten. B. en Ws. vonden die kosten te hoog en vroe gen aan hem en aan enkele andero toren- uurwerkfabrikanten prijsopgave van nieuw© uurwerken. Do beer Van Berge® meende dat een uurwerk van 935 noodig was, terwijl de hoor Eijsbouts eon voldoend uurwerk, met 10 jaren garantie, wil leveren voor 525. B. en Ws. stellen don Raad voor aan Eijsbouts de loverantio op te dragen, waar toe wordt beslote®. Do Voorzitter stelt aan do orde do be handeling van de gemoontebegrooting dienst 1906. Do heer M. van Muiswinkel heeft beswaar tegen de voorgestelde verhooging van do jaarwedde van den ambtenaar ter secreta rie. Verloden jaar is die jaarwedde in ver band met do nieuwe regeling van den Bur gerlijken Stand ook al met 50 verhoogd. Do Voorzitter zegt, dat do ambtenaar Huur man aan B. on Ws. verzocht hoeft om zijn salaris tc vorhoogen. B. en Ws. warco over tuigd van hot billijko van het verzoek en besloten de jaarwedde met f 60 verhoogd voor te dragen. Do secretaris kan alleen het werk niet af. Op de Secretarie tc Alfen werke© met den secretaris medegorokend, •1 personen, op die te Oudshoorn 2 porso- non. Hot zou spreker spijten indien do vor- hooging werd afgostomd. Do heer Rating zegt, dat B. on Ws. eeo vorhooging hebben voorgesteld van 60^ maar de gasoommissie, waarvan do hcor Van Muiswinkel lid is, stelde wel 2 jaron achtereen voor verhooging van den boekhou der met 150. Do heer M. van Muiswinkel antwoordt hierop, dat do hcor Muis, boekhouder van do gasfabriek, de gehoelo boekhouding voor zijn rekoning heeft en oen vergelijking mot den secretarie-ambtenaar niet opgaat. Hij trekt ovenwol na bestrijding van do zijdo van hot D. B. zijn voorstel tot verlaging van den post in. Do heer Rijlaarsdam stelt voor don post „straten" mot pl.m. 1900 te vermindcron en dit bedrag te brengen naar post „wo gen". Hij is van oordeel dat eerst in allo grindwegen een paardonspoor moot zijn en dat daarna mot de bestrating van den grindweg in do bebouwde kom een aanvang moet worden gemaakt. De Voorzitter bestrijdt bot voorstel. In wijk 4 bestaat dringende bohoofto aan oen straat. Do passage is daar veel drukkor dan op den Aardijk. Het voorstelRijlaars dam wordt verworpen met 9 stemmen tegen 1, dio van den voorsteller. Nadat do Voorzitter op een vraag van don heer Van Dam, heeft gezegd", dat oen voorstel tot verbouwing van do sohool ann do Lage Zijdo woldra zal worden ingediend, wordt do vergadering gesloten. Heb afdcolingsonderzoek dor Staatsbe- grooting zal dezo week afloopcn. In een der afdeolingen was men reeds govordord tot Hoofdstuk VIli (Oorlog.) Met machtiging van H. M. de Koningin heeft de Minister van Marino het wetsont werp tot verhooging van do Marinebegroo- ting voor 1905 (reorganisatie van hot korps mariniers) ingetrokken. TccliuiMclic lioogeschool. Het bestuur der Voreeniging van Delft- seho ingenieurs heeft, blijkens h. L week blad „Do Ingenieur", zich mot oen adres gewend tot H. M do Koningin, mot den wensch, dat het Hare Majesteit moge beluL- gen bij eventueel voorkomendo vacatures ia bet Collego van Curatoren der Techni sche Hoogcschool deze aan to vullen door de benoeming van leden, dio in eon der stu die-inrichtingen, wolko aan genoemde hoo- gescbool vertegenwoordigd zijn, zich voor hun moatscbappelijkon werkkring hvbben voorbereid. Gehouden verkooping in het Notarishuis te Dei den, op Zaterdag 7 Sop tem bo 1905, ten overstaan van do notarissen Kaiser cn Vijgh, te Leiden. Het huis, Hooigracht 61 in bod 4250, kooper do heer J. L. F. Buningh qq., voor 4255. Loiden. Geslaagd zijn: voor hot pro- paedoutisch examen in do gonecskundo de heer S. Hannik Jzn.voor heb eerste natuurkundig examen de heer F. Hors J. Azn.voor het candidaate-examen in do godgeleerdheid, eerste gedeelte, do beoron J. Ph. Eggink en J. L. Klomp. van het Verfwerk van vier Heerenlmizen op den Witten Singel, voor rekening van den Heer J. N. BOTERMANS. Inlichtingen dagelijks op het werk en b|J onder- goteekende. Aanbesteding opWoens- dag 11 October 1905, des mor gens haiftvraalf, op hot werk. H. G. J. LEZWIJN, 3108 12 Garenmarkt 19. (Bestuurders: 1480 25 K. DE VRIES en Sr. DE JONG,) Steenwijk, levert tegen concurreerende prezen de bekende eerste «oorten Kan dij keuken» en C. of Tafelsiropen, benevens andere donkere kwaliteiten, waaronder de prima, eenigs- zlna licht gekleurde, Amerib. Rietsuikerstroop. Vraagt monsters met prijsopgaaf. N.B. Agenten gevraagd, welke bij H.H. Grossiers en Kruide- niera goed ingevoerd zyn. Déjeuners, Diners, Soupers. au* 8019 30 VIABI HAU lEfitMESp S die ond Goud, Zilver,Diamant, Bloedkoraal, Antiek of wat ook van waaide wil verkoopen, kan niet beter terecht dan by N. I1UNTEL3IAN, Oude Rijn No. 62, bUdeLeidscheSpaarb. wegens sterfgeval, op Donderdag 12 October, van oen belangrijken INBOEDEL, bestaande uit: Lin nenkasten, Chiffonnières, Secretaires, waaronder een antloke, Buffetkastje, Stommeknechtjo, Hangkast, Pianino, Tafels, Sofa, Stoelen, Feautouil, Speel tafel, Naaimachine, Waschtafels met marmeren bladen, Waschtafels mot toe- behooren, Spiegels, Ledikanten. Bed den, Peluws en Kussens, Dekens, Pen dule onder stolp, Fransoh en Engelsch Aardewerk, Kristal, marmeren Beeld jes en meer Pullen, Schilderijen, Platen achter glas, waarbij „Good Morning" en sGood Night" velo be kende Musici, Muziek, Likeur- en Tueekeldertjes, Nikkelwerkj doorge werkte Doeken, Tafelkleed, Glas, Aaidewerk, Gaskronen, Hanglamp, Fornuis, Kachels, Kleeden, Karpetten, Looper8 en hetgeen verder ten ver koop zal worden aangeboden. 2 Goederen kunnen worden b\Jgovo«gd. Woensdag te voren te zien, van 10 tot 8 uren. 8343 82 ZEGT HET VOORT. A. BOAS, Kon. Chip. Pédicure, Prlnsengraobt No. 1125, Amsterdam, zal a. b. Woensdag zjjn geachte Abonnés io lelden bezoeken. 7298 10 Brieven uitsluitend aan bovenstaand adres. ADtlseptlsche cn pl|nloozo behandeling. 27U 38 Goedkoopste en gerieflijkste Reisgelegenheid. Van LEIDEN naar 1ste KI. 2de KI. 0EGSTUEEST 15 Gents. I2| Cent. SASSENHEIM 25 221 LISSE, HILLEG0M, BENNEBR0EK, HEEMSTEDE of HAARLEM 30 25 Couponboekjes, verkrijgbaar gesteld bij de Goederen- Agenten, geven voor korte afstanden veel besparing. 8874 26

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1905 | | pagina 5