N*. 13970 Ah 1905. <§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (§oii- feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Offieieele Kennisgeving. FEUILLETON. Zijn JMoedei*. LEIISCH M6BLAD PRIJS DEZKR COURANT I Vooj Leidec pel «reek 8 Oestai per S meenden J J J J L10. Unites Leiden, pel loopei es wtil egacten gereetigd fijs 1.30. Franco per poet 1 i 1.85. P1UJS DER ADTERTENTIKNt Van 1—6 regels ƒ1.06. Iedere regel meer ƒ0.171. Grootere letters ntar plaatsruimte. - Kleine advertentiSn ran 30 woorden 40 Oente oontantj elk tiental woorden moer 10 Oents.- Voor bet Inc&sseeren wordt ƒ0.05 berekend. Do Burgemeester van Leiden brengt ter algemeen© kenniB, dat ten gevolge vier jaar lijksche aftreding van tio loden der vast© commissiën, door den Gemeenteraad -voor dit jaar uit zijn midden zijn benoemd do [volgende leden als a. voor do Commissie van Financiën: ri© heeren: A. I. WITMANS Mz., Voorzitter. Mr. A. J. FOKKER, A. L. REIMERINGriR. b. voor de Commissie belaft met het ont werpen en herzien van de Plaatselijke ver ordeningen togen wier overtreding straf is bedreigd, waarvan de Burgemeester voor zitter is: do heeren: Mr. S. J. FOCKEMA ANDREAE. Mr. EGBERT DE VRIES. c. voor do Commissie bela .fc met het ont werpen en herzien van de Plaatselijke ver ordeningen betreffende do huishouding der gemeente: de Lieren: Mr S. J. FOCKEMA ANDREAE, Voorzitter. Mr. J. O. VAN DER LIP. H. PAUL. d. voor de Commissie van Fabricage: do heeren: J. J. HASSELBACE. S. J. LE POOLE. e. voor de Commissie voor het Oud- Archief: do heeren Mr. S. J. FOCKEMA ANDREAE Dr. M. J. DE GOEDE. f. voor de Commissie voor het Openbaar Slachthuis: do heeren: D. /AN GRUTING. K. SIJTJ3MA. g. voor de Commissie voor het Markt wezen do heeren A. I. WITUANS Mz. D. VAN GRUTINC. De Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden, 8 September 1905. De Burgemeester van Leiden brengt ter olgomcen© kennis, dat in de op 5 September jl., gohouA.i Raa'dsvergaiL ring zijn herbe noemd tot Wethouders der gemeente, do heeren: H. O. JUTA, J. A. VAN HAMEL, en Mr. L. M. J. H. KERSTENS. De Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden, 8 September 1805. Directe Belastingen. Do Burgemeester van Leiden brengt ter algemeene kennis, dat aan den Ontvanger der Directe Belastingen is ter hand ge steld het kohier der Personedo belas ting No. 11 van den dienst 1905, executoir verklaard den 7den September j.L en herinnert voorts den belanghebbenden aan hun verplichting om den aanslag op den bij de Wet bepaalden voet te voldoen. Dg Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden, 8 September 1905. •f* Verhoogd subsidie van „Mathesis". Mathesis Scientiarum Genetrix" of, zooals dit Genootschap in de wandeling kortweg heet „Mathesis", is een oude be kende, en aarlijk niet in onze gemeente alleen. Meer dan honderd en twintig jaren gingen reeds over het hoofd van het Genootschap heen en ondanks dien eerbiedwaardiger ouderdom staat het nog in zijn volle man lijke kracht. Voor duizenden on- of weinig bemiddelde jongens was het gedurende zijn bestaan een groot© zegen. Schier overal zijn er geweest en zijn er nog in steeds klimmend aa-tal, die een nuttigen werk kring vonden in de maatschappij en dit te danken haddon aan het onderwijs, aan de instelling van het Genootsohap genoten. Schoolopleiding voor elk practisck vak in de jonge jaren door kundige en ervaren onderwijzers te geven, dringt zich in onzen tijd meer en meer als een onafwijsbare behoefte op. Maar wij mogen er met eeni- gen trots op wijzen, dat de stichters van het oude Genootschap ,,M. S. G." dit voel langer dan een eeuw geleden reeds hebben begrepen en den opvolgenden bestuurders mogen wij dank weten, 'dat zij deze onder wijsinrichting steeds hebben weten aan te passen aan de immer wisselende en toe nemende cischen van don tijd. Hot is ons doel niet een geschiedenis te schrijven van hot Genootschap, al zou men, al bladerend in die aardige boekjes, waarin van elke jaarvergadering verslag wordt gegeven, daartoo zich licht laten verleiden. Wij willen er alleen op wijzen hoe ook bij de toenemende ontwikkeling der elcctro- techniek het Genootschap er weder onmid dellijk bij vas electrotcchnische en werk tuigkundigs leorl ngcn op te l emen en ook in dit opzicht aan de practijk de hand te reiken. Waar zóó de grondslagen telkens steviger gelegd en het arbeidsveld aanhoudend uit gezet wordt, daar moest wc! het aantal leerlingen gestadig toenemen. In den laat- ston tijd is dit weer van 250 tot 3G0 geste gen, ook al werden de cischen van het toe latingsexamen verzwaard. De toeneming betrof inzonderheid «de hoogste klassen. Niet alleen zijn dan ook thans de drie lnagsfce klaaien in drieën gesplitst-, maar bovendien de 4do en 5de klasse in respec tievelijk 3 en 2 afdeelingen. Vooral, waar do splitsing de hoogere klassen betreft, vereischen deze parellelklassen een aanzien lijkc vermeerdering van uitgaven, waarin het Genootschap niettegenstaande een evenredige schoolgelJheffing, slechts ten decle uit eigen middelen kan voorzien. Uit do provinciale fondsen is daarom aan het Genootschap een verhooging van hot provinciaal subsidie met f 500 toegezegd ten behoove van de algemeene vakken (Afd. A) onder voorwaarde, dat ook de gemeento Leiden haar subsidie met minstens gelijk bedrag verhooge. Blijkens i memorie van toelichting op de begrooting dor gemeente over het dienst jaar 1906 meenon B. en Ws., dat daartoe alleszins termen bestaan; vandaar, dat zij voorstellen het gemeentelijke subsidie voor deze instelling met f 500 te verhoogen en alzoo op f 9000 te b. gen. Wij ontveinzen niet, dat dit een tamelijk groot bedrag is maar met heb oog op do groote beteekenis dezer onderwijsinstelling voor onze stad in het bijzonder is het zeker niet te veel Wij bevelen haar dan ook met warmte bij onze Raadsleden aan em dit te meer, waar „Mathesis" ons brengt in de zoogenaamde neutrale zone, waar alle par tijen en richtingen elkander kunnen ont moeten. Leiden, 8 September. Uit de toelichting op de gemeente- begrooting over heb vólgende dienstjaar blijkt, dat B. en We. voorstellen de bezol diging van den concierge van het Museum in do Lakenhal (J. W. Broekhuizen), welke thans ƒ515 bedraagt, tot /G00 to verhoo gen. Bij Kon. besluit is aan dr. J. J. Sal- verda dc Grave, leotor aan do rijksuniver siteit te Leiden verlof verleend tob hot aannemen der versierselen van officier d'Académie, hem door den minister van openbaar onderwijs, schoono kunsten en ceredicnst der Fransche Republiek geschon ken. Bij de gehouden onderhandsclio aanbe steding van do verbouwing van perceol Hecrengracht No. 130 en Ouden Rijn No. 194, door den architect P. J. Perquin, zijn 3c werken als volgt gegund aan de heeren P Peereboom, do timmerwerken k f 1596; B. J. Huurman Dzu., de metselworken a 1427J. M. de Jong, dc schilderwerken k f 268; Ph. Mooten, de smidswerken f 265Fred. Wempe, de stukadoorswerken k /200; L. Beekman on Dieben, de gas- en waterleidingwerkcn, enz. k f 1-18. Ds. G. Wise© Jr. is thans zóóvor hor- steld, dat Z.Eorw. aanstaanden Zondag morgen zijn dienstwerk weder zal mogen horvatton, en voor do gemeento zal optre den. WU herinneren aan het concert, dat hedenavond vanwege „Vreemdelingenverkeer" in „Zomerzorg" gegeven wordt, gevolgd door ba). Do 52ste vergadering der Nederland- soho Gustaaf-Adolf-Vcreeniging zal gehou den worden te Breda op Woensdag 27 dezer. Als sprekers zullen optreden prof. dr. P. D. Chantepio de la Saussaye te Leiden, dr. W. Haverkamp te Nijmegen cn prof. W. Mallicokrodt to Groningen. Volgens het ondersteuningsplan wordt door het hoofdbestuur, ter beschikking van do algemeene vergadering, voorgesteld tot verschillende doeleinden een som van ƒ13,364, waarvan voor Nederland f 4660, Oost-Indie f 300 en België 700 uit te trokken. Het hoofdbestuur stelt voor, voor do feestgavo do keus te doen uit de vol- gendo gemeenten, in alfabetische orde gesteld: Brakol in Westfalen, Caslau in Bohomea on Elton in Rijn-Pruiseai. Ter verkiezing van twee leden van het hoofdbestuur in de plaats van dr. H. P. Bchim van der Loeff, emeritus-predikant, dio bedankte, en van de. C. G. Chavannes, die als lid van het modoramen herkiesbaar is, draagt het hoofdbestuur de volgende dubbeltallen voor: de heeren dr. O. H. Kindermann cn ds. A. v. d. Wissel, en ds. C. G. Chavannes en A. J. Binnendijk. Een tweede druk is verschenon van do zwei Lieder für Altstimmo van den heer Th. Enderle I. „das Haidekind" und „Ave Maria". Beide liederen hadden een dusda nig debiet, Hat een tweede druk noodig was. Deze nieuwe druk is geheel herzien, terwijl de begeleiding in het „Ave Maria" veel veranderd is. Dc uitgave ziet er keurig uit. Aan de Technisoho Hochschulo to Berlijn is met goed gevolg het examen voor het diploma ingenieur afgelegd door 'dan heer Elbert Waller, te Amsterdam. H. M. de Koningin heeft hot voorne men zioh 13 September naar Maastricht te begeven (aankomst ongeveor 8 uur), ten einde op het terroin nabij Cadier on Heer dien dag de manoeuvres bij te wonen. H M. keert dieozelfden dag op Het Loo terug. Het bericht, alsof met 1 Januari te 's-Gravonbage een anti-rcvolutioL.iir volks blad zou verschijnen, ondor Leiding van den heer H. de Wilde is gchool onjuist. Waarheid is, dat van anti-rovolutionairo en Christelijk-Historische zijde ernstige pogingen wordon aangewend om te komen tot een goedkoop Christelijk volksdagblad, dat meer nieuwsblad dan politiek orgaan zal zijn. Dat do heer De Wilde de leiding van dat blad zal hebben, kan beslist wor don tegengesproken. („Stand.") In de zaak, die Louis Bouwmeester heeft met de schrijvers van een voor hom gereed gemaakte revue, is door mr. Keyzor te Amsterdam, namens den heer Bouwmees ter, een schikking aangeboden, waarbij thans oen deel zal betaald worden van de gevraagde som cn d<j rest na de terugkomst uit Indiö. Het Provinciaal Utrechtsch Genoot schap van Kunsten en Wetenschappen hoeft de volgende prijsvraag uitgeschreven: „Er wordt gevraagd een grondig onder zoek, vergezeld van afbecldingcu, dor Noord-Nedorlandscho zegels, van do oudste tijden tot het einde der 15do eeuw, met hot oog op hun beteekenis voor do kunstgoschie denis van die tijden, ook in verband met buitenlandsche kunst." De verhandelingen, bestemd om naar den uitgeloofden eoreprijs fco dingen, moeten vóór 1 December 1907 in handen van den secretaris des Genoolschaps zijn. Voor de op zichzelve voldoende en bij vergelijking best gekeurde beantwoording van deze prijsvraag wordt een prijs uitge loofd, bestaande in een oorediplomn en driehonderd gulden. Dc gemeenteraad van Dinxperlo hield zich gisteren met een eigenaardige toonecl- kwestie bezig. In het feestgebouw aldaar hadden eenigo jongelui bij een bruiloftspar tij een tooneelstukje opgevoerd, getiteld: „De gemeenteraad van Niouw-Abdera", waarover do burgemeester zich zoodanig be- leedigd voelde, dat de ondernemer van hot gebouw, in tegenstelling met andere café's, na het politicuur geen vergunning meer voor feestpartijen kon krijgen, indien de dilettanten niet hun verontschuldiging aan boden. Het raadslid Jagerink bracht doze zaak ter sprake en verzocht den burgemees ter den ondernemer niet te doen booten voor hetgeen enkele jongelui haddon go- daan. Het zou toch cenig wezen, don on- dernemor van een gebouw te willen treffen voor hotgeen in zijn lokaal was gosproken. Een voorstel, dat dc Raad don burgemees ter zou verzockeu het besluit op te heffen, werd met algemeene stemmen met uilzon dering van den voorsteller verworpen. In Oost-Indië zal een nieuw tijdschrift worden uitgegeven, „Het Doghct" gehee- ten, een blad voor Kunst en Leven, dat maandelijks zal vorschijnon bij G. Kolff en Co. te Bandoeng onder de redactie van W. F. M. van Schaik. Op den omslag worde.i ©en aantal bekende schrijvers als mede werkers vermeld, dr. A. Aletrino, ncnri van Booven, Henri Borol, mr. Frans Ooo- nen Jr., Ch. M. van Doventer, mr. J H Valckenicr Kips, Jeanne Roijncko van Stu- we, enz. Dc redacteur meent in zijn inleiding, dat# het werkelijk „daghet" in onze Oost-, „dat th&ns hier voldoendo belangstelling aanws- zig kan worden geacht voor een tijds ïfcrift, dat in de eerste plaats aandacht wil gevon cn aandacht wil vragen, waardooring tc wekken en tc ondorhouden poogt vo»r Al wat or aan schoonheid loeft hier om ons heen èn ginder in Holland". Eu var» het nieuwe loven, dat in Indië gaat beginnen, zal „Het Daghot" hot tijdschrift wezen De eerste aflevering bevat o. a een schets van J. E. Jasper, A vondst© tn raing"een opstel van Alb Pla3sehaert over kunst in Holland; een geilluatreord stuk van R. Broersma over Schiller, en een van L. Th. Mayer, ook mot afbeeldingen, over den Wajong Pocrwa on' Do minister van oorlog heoft bepaald, dat in het geval, dat een militair bij het roserve-pcrsoncol der landmacht mooht zijn aangenomen La een lagcrcn rang dan aien hij laatstelijk bij de landmacht bekleedde», dc dionsttijd in hoogeren rang in deze ruo- dc in aanmerking zal komen als dionsttijd in don tegenwoordigen rang. Do minister van oorlog heeft bepaald, dat voor dc tot herstellingen aan schoenen en laarzen ten laat© van do uitrusting cn reserverekening of van hot rijk noodi- ge halve zolen cn achterlappen, geen andero mogen worden gebezigd, da/n die, welko bij het 'oen raai magazijn van militair^ klecding en uitrusting te Amsterdam, aan geschaft en aan weerszijden gestempold zijn. Het leder, waaruit de voorwerpen zijn go- snedeu, is geklopt of gewalst, zoodat die bewerking daaraan niet meer bohoeft co ook niet mag geschieden. llillogom. Ten nadocle van de firma Veldh. Van Zanten en Oo. zijn gisternacht uit een gesloten schuur, staande op een perooel bollenland' nan de Voonenburgerlaan door middel van braak twee man-Jen bloom bollen ontvreemd. Do daders zijn tot heden onbekend. Leiderdorp. Voor de botrokking van onderwijzer aan 'do openbaro lagere school hebben zich 23 sollicitanten aangemeld. - Bij Koninklijk besluit ia aan deze ge meento een vergooding toegekend van 48.90 wegens be9telloon van telegrammen over Het eerste halfjaar 1905. Het postkantoor begint zijn voltooiing te naderenwaarschijnlijk zal het dozo maand geheel gereed komen. 64) „Dan scheiden zich hier reeds onze we gen; ik moet noordwaarts." „Go. zij met u, ongelukkige 1" De stem yna Just beefde. „Ho, ho, oude vriend," zeide Peter ge dwongen vroolijk. „U zult toch geen dra matische scène opzetten. Ik ben geboren, zonder dat men mij om mijn toestemming gevraagheeft; me dunkt, als ik nu door een zelfstandig besluit de schuld van dat geboorteuur delg, dan is daaraan niets treurigs gelegen. Vaarwel!" Hij wendde zich om en ging haastig heen. Just stond een poos til en zag den weg gaande na; hij wist, dat zij elkaar in dit leven niet zouden terugzien. Het geluid van do zich steeds meer cn meer verwijderende voetstappen werd steeds zwakker. Nu was het geheel en al verdwenen. Just huiverde; het kwam hem voor, alsof hij de begrafenis van een levende had bijgewoond. Maar spoedig herstelde hij zich en sloeg hij de richting naar de Genthinerstrasse in. Peter begon, nadat hij uit den gezichts kring van Just was verdwenen, langzamer te loopen en liet zich, zonder eenig bepaald dool, door het bloot© toeval leiden. Hij wil de ophouden te loven, dat stond bij hem vast; en zoo was er dan ook bij hem geen twijfel meer aan de juistheid van zijn be sluit. Hij had zich reeds meermalen rechts gewend, en, zonder zich daarvan bewust to worden, ten laatste een grooten boog be schreven; toen hij eindelijk bleef staan om eens te zien waar hij zich eigenlijk bevond, bespeurde hij, dat hij in do nabijheid der Beurs gekomen was. Hij glimlachte; wat had een levensmoede, zooals hij, juist deze plek op te zoeken 1 Hij zag tegen het groote gebouw op, waar van d© bovenst© lijnen scherp tegen den avondhemel afstaken. Zou hij dat vloeken'? Zou hij naar den aard der moderne geluk kigmakers der wereld slechts in het geld den Satan zien, die ons leven op aarde tot een hel maakt? Neen 1 Hij ging verder, passeerde een der brug gen over do Spree en bevond zich spoedig op het groot© plein tusschen d© musea en het koninklijk slot. Met donkere venster- oogen staarde hem de oude, eerwaardige reuzenbouw der Hohenzollerns spookachtig aan; niemand scheen daarbinnen te wonen, de oude Keizer althans woonde in zijn klein, bescheiden paleis daarginds Unter den Linden; hier binnen deze verlaten mu ren waarden de herinneringen aan vroegere tijden en geslachten rond. En lang bleef Peter naar dit gebouw staren. Toen ging hij in de richting van d© slotbrug. In de nabijheid daarvan leiden in den oeverrand gemetselde treden naar het water. Op deze trap verdween hij. Spoedig daarna weer klonk een schot cn toen het plassen van een in het water valLend lichaam. De schipper op een in de buurt voor an ker liggende Spreeboot had het schot ge hoord; hij kroop uit de veeren en tuurde uit zijn kooi in dc schemering. Daar hij niets bijzonders bespeurde, trok hij zich geeuwende terug en zocht zijn bed weder OP. - Li.x. Een uur later verschenen «-wee politie^ agenten bij den ouden Schmidt on zochten t© vergeefs naar Peter Dechner; hij was, zooals do ontstelde oude man verzekerde, reeds in den nacht op reis gegaan. Het in den loop van dien uag in de na bijheid der Weidendammbrug opgcvischt© lijk van een onbekende was naar het lijken huis gebracht; daar werd eerst do identiteit vastgesteld als van het lijk van den mees ter metselaar Peter Dechner cn werd het lijk aan den broeder Adolf Dechner overge geven, om bot to laten begraven. XVIII. De zitting van de strafkamer van het Landgericht had tot laat in den avond geduurd. De laatst© zaak, waarbij ook d© officier van justitie Teil mede moest werken, was het vonnissen van den gearresteerden Car- valho geweest. Tell had in een rede van bijna een half uur op grond van de schriftelijke mededee- lingen van Peter den geheelen loop van die nachtelijke inbraak met de grootst© nruw- keurighcid en welsprekendheid geschilderd. Mot op©n mond, ëón en al verbazing, had Carvalho geluisterd; uitvoeriger had hij zelf de zaak niet kunnen vertellen. Had Pe ter Dechner dan gebabbeld? Was zijn eed niets waard geweest? Vreesdo hij niet de wraak van de verraden kameraden Toen echter Teil er toe overging de niets, waardige wijze t© schilderen, waarop do beklaagde zich van Peters medewerking had verzekerd, hoe hij Peter omstrikt en bedro gen had en van diens socialistisch© neigin gen, zuiver theoretische afdwalingen yan den idealist zonder eenigo practische gevel, gon cn zonder gevaar voor do maatschappij, gebruik gemaakt had, om hom tot deelno ming aan een gemeene misdaad te verlei den, toon had de verbazing van Carvalho don hoogsten graad bereikt. Was deze officier dan alwetend? Zag hij dan een ieder in d© hartkamer en kon hij daar cok de meest verborgen gedachten lozen? Maar heb zou voor Carvalho nog erger worden. De verdere rede van den offioier werd voor hem een soort zedelijke en licha melijke mishandeling, onder welkor vernie tigende werking hij smartelijk ineenkromp cn meermalen op hot punt stond uit t© schreeuwen: „Halt, het is genoog 1 Ik be ken alles. Veroordeelt mij, maar laat mij niet langer door dien aanklager pijnigen 1" Zooals een spreker aan een graf den over ledene, onder het verzwijgen van zijn zwak heden, slechts in de reine schoonheid van een hem toegedicht© volmaking prijst en lede ren nabestaande voorhoudt, welk een heer lijk, niet te vervangen wezen hij in den overledeno verloren heeft, zoo roerde ook Teil niet alleen den beklaagde, maar ook d© rechters en het aanwezigen publiek, toen hij Peter Dechner, den metselaarsbaas als een hoog begaafd, van huis uit edel cn onzelfzuchtig man schilderde, die alleen door aanhoudende ongelukken en een keten van toevallen op het hellend vlak der so- cia al-democrat!© geraakt was. Een enkel materieel gelukje, een vriendelijke wending in zijn troosteloozen toestand, de toespraak van een werkelijk trouwen vriend zouden dezen verbitterden man zonder twijfel da delijk veranderd hebben; een schoon, hoog begaafd menschenleven had hier gered kun nen worden; in plaats daan'an had Satan zich in de gedaante van een internationa len oplichter, van een eer- cn gewctenloo- zen bandiet aan hem opgedrongen, om hem geheel ellendig t© maken cn d'on verradeno dan in den afgrond der schande to storten. Als hij, dc officier van justitie, do geheim, zinnigo en des to verderfelijker invloeden van den beklaagde op den het hoogste mo delijden waardige zelfmoordenaar tot in hot uiterste volgde, zoo was dit t© danken aan twee eigenaardige omstandighodon: in do ceisto plaats aan zijn bloedverwantschap tot Peter, die zijn stiefbroeder was, *»n ten tweede aan do uitvoorigo bekentenis, wolko Peter kort vóór zijn vrijwillig heengaan nedcrgeschreven en hem door oen derde toegezonden had. En nu deze compromifc- teeronde bloedverwantschap met Peter ge lukkig gemeld was, gevoelde hij dc behoeft» dezen stiefbroeder als een vlekkeloos, slechts door verleiding ten offer gevallen lam voor te stellen, terwijl hij voor de schil, dering van den beklaagde geen scholle kleu ren genoeg kon aanwenden. „Ziet gij daar dien nietswaardige", ging Toll in zijn philippica voort; „helaas, hij kon slechts aangeklaagd worden van dief stal en inbraak, in werkelijkheid ochU is 1 hij een afschuwelijke moordenaar, en d© schande van den gemccnstcn sluipmoord, begaan aan den armen Poter Dechner, staat in vlammenschrift op zijn Juda*- voerboofd geschreven 1" „Genoeg. Het is genoeg," had Carvalho» zachtjes gesteund. Al het bloed was uit zijn' wangen geweken, en in macbtelooze voedtf ei berouw knarst© hij de tanden opeen. Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1905 | | pagina 1