RIJWIELEN.
ra mum,
Stoomtram Haarlem-Leiden.
JLtfentie s.v.p.
het Café met groeten Tuin,
SCHOENEN naar maal.
No. 13913.
LEIDSCH DAGBLAD, DINSDAG 4 JULI. - TWEEDE BLAD.
Anno 1905.
De uitslag der herstemmingen.
Ingezonden.
J. HENRI BERKELJON.
Lange Mare 40, LEIDEN.
Stationsweg 29.
Verkrijgbaar in alle buurten
der stad.
Uasjnaelsje
J. F. SUSAN, Vrouwesteeg.
Openbare Verkooping,
Kweekscbool voor Zeevaart to Leiden,
ii.
De gezondheidstoestand der jongens was
uitnemend.
Ernstige ziektegevallen kwamen niet voor;
twee jongens werden uit den zeedienst out-
elagen, één wegens gezondheidsredenen, de
ander op verzoek.
Ook omtrent den ijver en de vorderingen
kan het oordeel niet anders dan gunstig
luiden.
Hte gedrag der jongens gaf alle reden tot
tevredenheid.
Ernstige vergrijpen bleven achterwege,
tenzij men een paar gevallen van ongeoor
loofde verwijdering uit deze veste als zoo
danig zou wen8chen aan te merken, maar
de omstandigheden waaronder en de wijze
waarop zulks plaats had, kunnen slechts
getuigen van den kinderlijken geest der
bedrijvers Den 31sten Augustus, na terug
keer van een verleende vergunning om naar
..Katwijk te gaan, werd onder een 12-tal
jongens het plan opgevat om naar Scheve-
ningen te wandelen en daar het vuurwerk
t* gaan zien. Dit plan vond bijval en vol
goeden moed togen zij op weg, in gedachte
al genietend van het moois," dat zij zouden
zien, en vol vreugde ovor het feit des
avonds vrij te zijn. Doch al spoedig begon
nen zich bij enkelen teekenen van ver
moeidheid te vertoonen en voorzagen zij
aangezien zij geen geld of nagenoeg geen
geld bij zich hadden een moeilijke heen-,
maar nog moeitevollcr terugreis.
Valsche schaamte en de vrees voor een
flauwerd te worden uitgcmai<_c>) deden ech
ter allen de reis voortzetten, zoodat zii, na
Den Haag te hebben doorkruist, te 12£ uur
's nachts te Scheveningen aanlandden.
De illusie van vuurwerk te rullen zien
verdween echter in rook, want er was geen
vuurwerk cn een harde regenbui verdreef
hen van het strand ,waar zij rust zochten.
Eindelijk legden zij zich ter ruste in één
der lokalen van het station van de stoom
tram, vol berouw over hun misstap, treu
rig over het op niets uitloopen van hun
tocht. De een sliep, een ander kon den
Blaap niet vatten en had een stil verlangen
naar zijn hangmat op de Kweekschool; met
ongeduld werd het gloren van den dage
raad afgewacht, 'legen 5 uren waren alien
wakker eu werd ücsioten voor het geza
menlijk kapitaal, hetwelk 16 centeu be
droeg, brood te koopen. Broederlijk werd
dit gedeeld en bij het zien van de kleine
bete droog brood, die ieder hunner deel
achtig werd, werd met weemoed gedacht
aan hetgeen had kunnen zijn en hoe een
heerlijk blik gort met Btroop hun ontbijt
bad kunnen uitmaken.
Het zou te ver voeren de jeugdige zwer
vers op Jiun verderen tocht te volgen; alleen
zij vermeld dat een 3-tal de terugre;s naar
Leiden te voet aflegde, terwijl de overigen
op hun terugtocht te Voorburg werden ge
arresteerd.
Melding dient gemaakt te worden van de
vriendelijke bemoeiingen van den heer A.
M. Verkerk te Haarlem, waardoor de gele
genheid werd geopend, om de Indo-Euro-
peesch© jongens, die tijdens dit verslagjaar
tot de bemanning van de Kweekschool be
hoorden, en die geen familie of bekenden
in Nederland hadden, bij wie zij den ver
loftijd konden doorbrengen, deze dagen op
aangename wijze in den huisclijken kring
tc doen slijten.
In navolging en op verzoek van den heer
Verkerk toch, verklaarden zich eenige
families te Haarlem en Amsterdam bereid,
een 2- of 9-tal dier jongens tijdens den ver
loftijd te huisvesten.
Door de bemoeiingen van don vorigen
directeur werd de sub-commissie te
's-Hertogonbosch gereconstrueerd, terwijl
nieuw sub-commissiën gevormd werden te
Maarsaen, Delfzijl en 6 te en wijk.
Vooral de subcommissie te 's-Gravenhage
heeft zich. weder dapper geweerd, want niet
minder dan 32 jongenB kwamen door haar
tusschenkomst in het afgeloopen jaar de
Kweeksohool bevolken.
H. M. de Koningin verleende op voor
dracht van den Minister van Marine aan
den verdienstelijken secretaris der subcom
missie, Jhr. mr. J. A. do Jonge, het rid
derkruis der Oranje-Nassau-ordo en gaf
daardoor een hernieuwd blijk van Hoogst-
dcrzelver ingenomenheid met hetgeen door
de suboommi88iën in het belang der Kweek
school en der Nederlandsche zeemacht
wordt gedaan.
Nog steeds verschijnen er beschouwingen
orer den uitslag der herstemmingen, waar
van wij er hier weer eenig. i laten volgen.
Na met blijdschap den uitsl j der verkie
zingen te hebben vermeld, schrijft ,,Do
Bode", -t orgaan van don Ned. Onderwij
zersbond
„Op govaar af van onedelmoedig te zijn
tegenover een verslagen vijand, moeten wij
hier constateeren, dat zelfs aan de kerkelij
ke partijen niet de troost overblijft, dat
tenminste de eer gered is. Wanhopig strij
dende voor het behoud van haar meerder
heid, hebben zij de laagste middelen niet
versmaad. Een leugenaar als Sybrandy
werd in twee districten gecandideerdmis
leiding der kiozer° in manifesten en brochu
res scheen het doeltreffendst strijdmiddel
te zijn. En dat alles onder aanroeping van
Gods heiligen naam. Hei verkiezingsge-
knoei afgewisseld met vrome bedestonden
en psalmgezang. Als onderwijzers, die de
waarheid zij het dan zonder hoofdletter
aan onze leerlingen voorhouden, als
volksopvoeders, die den leugen bestrijden,
begroeten wij Kuypers val als een heerlij
ken groei van do publieke moraliteit.
En to er komt door dezen uitslag,
welk een schan lijke partijdigheid in Kuy-
per vertegenwoordigd was, aan het licht,
Kuyper, die aan den vooravond der verk:e-
zing de ongelukkige onderwijs-novelle in
het Staatsblad deed plaatsen.
Nu liggen vier jaar van krachtig werken
voor ons. De energie door de Bondsleden
aan den dag gelegd, mag niet verslappen
en zal dat ook niet, waar wij door de op
stuwing van de democratie, die een tweede
gelukkig resultaat van deze verkiezingen is,
een stap nader tot de verwezenlijking onzer
wenschen zijn gekomen. Met nieuwen moed
en kracht dus allen voorwaarts. Kuyper
zijn we kwijt; nu als één man op tegen het
conservatisme.
„De Christen-democraat" schrijft:
De uitslag der herstemmingen is gekomen
als een donderslag.
Wat niemand had kunnen verwachten of
vermoeden is geschied.
De rechterzijde is geslagen. Niet minder
dan 10 zetels gingen verloren.
Het kiezersvolk heeft uitspraak gedaan
en doen hooren dat het in meerderheid niet
tevreden was met het beleid der regecring.
Een nederlaag hadden wij verwacht, doch
niet zulk een, die in één woord verplette
rend is.
Staalman heeft i ids in het tweede jaar
de regeering gewaarecl. iwd ernstig en met
zooveel nadru'dat zij geroepen was, na
de scho-ue overwinning in 1901, de belof
ten aan de atembu- afgelegd in vervulling
te doen gaan.
Zijn waarschuwingen werden in den wind.
geslagen i ''ia herhaalde dringen
de beden om toch voorzichtig te zijn, geen
gehoor ontving, heeft hij het ministerie
beschuldigd van halfheid, van nalatigheid
en die van roekeloosheid.
Hij heeft gevraagd niet andors dan de
hoofdzaken, waarvoor het kabinet was op
getreden.
Oplossing van de Lagor-Onderwijs-kwas-
tie. Pensioen voor do arbeiders.
De regeering heeft het pensioen v -e de
arbeiders gegoven op papier, en niet an
ders dan een magere, een gedeeltelijke op
lossing van de onder wijs-kwestie bracht zij
het volk.
Dat heeft ontstel _ii;0 gewekt in de
hoogste mate.
Het ministerie, vertrouwende op de
kracht der gecoaliseerde partijen, heeft
haar kracht overschat en roekeloos gehan
deld.
Vandaar zijn val.
Vandaar de verplettercndo nederlaag.
De „Nieuwe Provinciale Groninger
Courant" 6chrijft:
Het einde van het lied is, dat het minis-
terie-Kuyper zijn ontalag zal aanbieden
aan de Koningin. In zooverre hebben de
vijanden van dr. Kuyper hun zin. De toe
leg, om hem weg te krijgen, is gelukt.
Alleen blijft do vTaag, of tal van mannen
geen spijt zullen gevoelen over hun werken
en woelen, nu zöj voor den uitslag staan
en de vraag hebben to beantwoorden, wat
nu zal moeten geschieden. Dit toch staat
vast, dat de socialisten overal don door
slag hebben gegeven. Een ministerie uit de
linkerzijde moet steunen op 45 liberalen
van allerlei gading en daaronder mannen
als Karnobeek en Böell; en voorte op de
zeven socialisten. Daarbij komt, dat oen
zeer groot deel der gekozenen hun zetel
uitsluitend te danken hebben aan de hulp
der socialisten. Het is uitgekomen, zooals
wij gezegd hebben: do derde volte face is
volbracht; do mooie, fiero congresmotie is
op non-actief gesteld cn de socialisten heb
ben heel netjes geholp-. niet alleen om
De Klerk in het zadel te houdon, maar ook
om Karnehoek on Böell, Plate en Zijlma,
ja, heel de linkerzijde weer in do Kamer
te brengen. Gebleken "t, dab do socialisten
nog een vod grootcr vijand hebben dan
het kapitaal, ïuunelijk den godsdienst, AI-
1&3, wat nog belijdenis dc.t van don leven
den God, moet geweerd worden; dat is
voor hen do hoofdzaak. Geen óogenblik
b rit dan ook de congresmotie-comedie ons
in den waan gebracht dat 't kiesreoht voor
den socialist nummer één is; volstrekt niet,
wij zijn bevestigd in do overtuiging, dab
voor hen do bestrijding van den godsdienst
het hoogste i\
Heel deze vcrkiczir en vooral de her-
stemi dng stond in het teeken der wraak.
De liberalen kunnen het niet verkroppen
dat zo de lakens niet mogen uitdeejendat
was Kuyper zijn schuld en dus moest Kuy
per vallen. Allo hulp waa welkom, tot
zelfs die van do christelijk-historischen.
De socialisten .Idea zich wreken en
spraken dit openlijk uit, over de misluk
king der staking van 1903; dat was Kuyper
zijn schuld en daarom moest Kuyper weg.
Allea /as welkom, tot den meest verstok
ten conservatief, mits hij maar een anti-
Kuyperiaan waa.
Ook de christen-demooraten wilden wraak
nomen over den val van Staalman en
werkten daarom de rechterzijdo tegen. Ja,
een groot deel der Hervormden waren
18S0 nog niet vergeten; do gelegenheid was
te mooi om die voorbij te laten gaan En
zij hebben zich gewroken; zo liepen over
naar den vijand van allerlei godsdienst en
lieten zoo zolfs districten als Kampon en
Gorkum verloren gaan.
Met dat al zitten wij erger dan in een
moeras. Wie zal het aandurven een minis
terie te vormen met een meerderheid van
45 liberalen en zeven sooialistent
Uit do geleden nederlaag wil hot blad
lessen hebben geput. Kerk, school cn pers
zullen krachtiger moeten optreden om hot
volk te onderwijzen, opdat hot zich niet
door den eersten der besten laat inpak
ken. En voorte staat 1 voor haar vast,
dat ons kiesstelsel opnieuw bewezen heeft
zeer ondeugdzaam te zijn. Zoolang het mo
gelijk is, zegt zij, dat de meerderheid der
kiezers tooh mh ..rhei 1 in de Kamer,
deugt hot stelsel niet.
Intus8chen is zij vj:.; oor ceel, dat ook
de gevaren der coalitie meer dan ooit aan
het Jicht zijn getreden. De samec erking
bij de stembus vraagt wat al te veel op
offering.
De (kath.) Maasbode eindigt haar be
schouwing aldus:
„Hoo het land ook uit deze verwarring
gerakc, vaststaat, dat wij als Katholieke
partij, mot ongerept blazoen en met eerlijke
banieren uit dezen strijd zijn gekomen.
In getalsterkte dezelfde gebleven, heeft
onzo partij door wijs beleid individuoel aan
beteekenis en kracht aanmerkelijk gewon
nen, en te midden dor algemeene beroering
zijn cn blijven wij een geduchte parlemen
tairo mocht, waarmee rekening moet gehou
den.
Te midden van al het weerzinwekkende,
wat deze stembusstrijd heeft gekenmerkt,
zij dit voor do onzen een glansrijk lichL
punt.
Do gedachte hieraan staalt onzen moed,
en met vertrouwen op od zien wjj zelfbe
wust en vol strekte neder op het lago go-
wriemel eener Staatkunde, die „raest uit
misvertrouwen" en haar kracht zoekt in
het opzweep, van tstochten.
Boven dat alles sta^n wij, bij welke be
proeving ook, sterk in do kracht van Hem,
die alleen de toekomst in Zijne macht heeft
en alleen de draden afwikkelt der wereld
historie.
En van die historie maakt de onze en
nog wel in dit enkele tijdsge-7richt een heel
kleine episodo uit, dio wel in onzo korte
nabijheid, maar op het wijde wereldbestuur
Gods geen merkbaren invloed heeft.
Het is goed, dat wij, Katholieken, meer
dan wij doen, do diigen dezer wereld uit
de hoogte bezien.
D. w. z. uit de hoogte dor sferen, waar
God en Z'g'no Engelen tronen in hot gron-
delooze Licht."
Molenwieken „over lick*' plaatsen!!
Geachte Rodaotiet
Heden las ik het volgende bericht:
„Te IJselmonde sloeg de bliksem in dea
molen van den heer A. Goud. Diens vrouw,
die y&Sr het raam zat, werd getroffen en
bloöi terstond op de plaats dood."
In aanmerking nemendo mijn woarnemiu<
gen op mijn rondzwervingen in Rijnland,
en het feit, dat het gemak dor molenaars
meebrengt do wiekou „over kruis" te la
ten staan, bon ik overtuigd, dat de wiekon
van den IJselmondscken molen, toon dio
door den bliksem getroffen werd, „over
kruis" stonden. Daarom verzoek ik U
eenige plaatsruimte in uw ook ton platte
lande veel gelezen blad, om nogmaals te
wijzen op do veel grootero kans, dio er
voor ccn windmolen bestaat, om door den
bliksem getroffen te worden, indion de
wieken „over kruis" (X) dan wanneer zij
„over hok" (-]-) staan.
Bij eenig nadenken zal iedereen wel be
grijpen, waarom één veel hooger staande
wiek moer kans heeft dan twee minder
hoog staande.
Ik heb wel eens vernomen, dat er brand-
assurantio-maatschappijoa zijn, die in de
polis de voorwaarde opnemen: dat brand
schade, aan windmolens toegebracht dooi
het inslaan van don riiksom niet vergoed
wordt, indien de Maatschappij bewijzen
kan, dat de molenwieken „ovor kruis"
stonden, toen de molen getroffen word.
Een beetje kras zou ik dio bepaling ech
ter wel vinden.
Intusschen is het mijn vaste overtuiging,
dat in de instructie van allo poldermo e
naars do bepaling moest worden opgei
men: dat zij verplicht zijn bij buiig weer
in do zomermaandon en bij naderende
donderbuien do wieken „over hek" te plaat
sen. Een onfeilbaar middel tegen bet in
slaan is die ovor-hok-plaatsing nog wel niet,
maar het gevaar is er toch veel minder
groot door.
Een afdoend middel is natuurlijk hot
plaatsen van ccn bliksemafleider en het
ondorhouden daarvan in aflcidcnden staat.
En vooral nu hel inslaan van den bliksem
veel meer schijnt voor te komen dan vroe
ger, moest hot aanwezig zijn van afloiders
op molens en alleonstaande gebouwen veel
meer voorkomen dan thans het geval is.
Voor de zekerheid van leven en bczittit
gen moest men veel meer hot betrekkelijk
weinige geld, dat tegenwoordig met het
plaatsen van een voldoenden afleider ge
moeid is over hebben.
Het mag niet ontkend worden, dat de
omstandigheid, dat de leider miDslens één
maal per jaar beproefd moet worden (daar
hij anders juist een bron van gevaar in
plaats van ccn geruststelling kan wezen),
een bezwaar is, maar indien de afloiders
meer algemeen werden, zouden zich zck*r
wel instrumentmakers aanbieden, die, bi
abonnement, gaarne voor ccn tientje po
jaar of minder, zich met hot ondcrzocli
zouden willen belasten.
Voegt men bij dat bedrag nog do rente
van het aanlegkapitaal, stel 7.50, dan
kan men toch waarlijk voor dat som
metje do kans niet loopon, dat mcnscheo
en dieren doodgeslagen worden en groote
stoffelijko schade aangericht wordt.
U dankend voor do opneming, verblijf
ik gaarno
Uw. dienstwillige
J. B. v. LOENEN,
Hoofdopzichter van don waterstaat van
hot Hoogheemraadschap Bijnland.
Leiden, 2 Juli 1905.
P.8. Andere bladen zouden, naar het
mij voorkomt, een nuttig werk doen door
dezen actuoolen, volstre-o niot ovorbodi-
gen wenk over te nomen.
Advertentièrv
Urine-Qnderzoek,
gevestigd te Rotterdam.
Open Kij.itïiin SO.
Mod. Doctor BI. B. 8. HEM-
BIERS. Te consulteeren voor Leiden
on Umstreken Vrijdag van 10 tot 3 uren
Kaiserstraat 36. 6G28 12
benband,
dio oud Goud, ZlUcr,Diamanl,
Bloedkoraal, Antiok of wat ook van
waarde wil vorkoop6n, kan niet beter
terecht dan by K. MKJNTÊLMAN,
OudeRynNo. 52, bydeLeidscheSpaarb.
6853 16
Leeraar voor Piano.
3025 5
Doakersteeg 9.
1-3.2BH JOSVG.
6165 7
LOSSERS,
BREESTftAAT 86.
Bloemenspniten.
Donkersteeg 8.
103 28
CGoedkoopste ©n geriefii j keteiReisgelegenlieid.
Van LEIDEN naar lste KL 2de KI.
0EGSTGEE3T 15 Cents. Cent.
SASSENHEIM 35 83 j
LISSE, HILLEGOM, BENNEBltOEK,
HEEMSTEDE of HAARLEM SO 85
Couponboekje*, verkrijgbaar gesteld by ile Goederen-
Agenten, geven voor korte nfstttiuleu veel besparing. 3874 26
g2"
y De Administratie van het „Leidsch
J Dagblad" belast zich met het plaatsen
A van Advertentiën In alle Bladen. ,7,
ck—,
idseh y
atsen I
RSineraalwaterfabrieken.
Br onzout-Pastilles voor Kogelfleschjes.
zyt G\) niet tevreden over Uw Kogelflesch-Limonade? Is die niet
krachtig? Gebruikt dan de MINERAAL WATER-PASTILLE,
uïé echt Bronzont vervaardigd. Hierdoor kr(jgt het water den smaak
van HTATULTRLIJI£ BRONWATER en biyft de Koolzuur langer
gebonden. In leder üeschje werpt mön 1 BROGE PASTILLE.
Prys Groothandel f 3.— de 2000. Monsters op aanvraag franco.
6665 20 DE VLIJT - VOORSCHOTEN.
i
GEOPEND:
voorheen „ES8E^ ZÖRG".
9 I
6140 28
Él
A. BOAS, Kon. Chir. Pédicure,
Prinsengracht No. 1125, Amsterdam, zal a.s. Woensdag
zjjn geachto Abonnés te Lelden bezoekon. 7298 10
Brieven uitsluitend aan bovonstaand adres.
AnUseptiacho en pijnlooze behandeling.
Tfne
E.Br^ndsma
TRADE HARK
3188 80
Mejufir. PIÊT,
(Gedipl.) Uoifleufte,
Hoogewoerd 20,
beveelt zich beloofd aan.
Het beate adre* voor Haar*
werken. 6193 8
Mevrouw K. II. KORtT-
VAN LEEUWEN, Witte Singel No. 15,
vraagt tegen 15 Juli of I August*
tua a.oon
bekwame HUeid,
die geheel zelfstandig kan Worken en
Kokon. LoeftUd tuaschen 39 on 40
jaren. Loon ƒ90 ti Q lOO, bo
nevens 20 Waechgold.
Aan hotzelfdo Adres kan ook een
geplaatst worden. Leeftyd 14 !i 16
jaren. 47 19
Zich aan te melden by Mejuffrouw
B0TERMAN3, Jan-van-Goyon-kade
lc, des avonds van 8-10 uren.
Zomersproeten,
Puisten, Rlocdvlekje», Vet»
wormpje* verdwynon by eon ge-
gerogeld gebruik van 3827 12
van BERGMANN Co., Radoboul
echt fabrieksmerk „Stokpaardjes"
k 50 Gts. per stuk. Verkrijgbaar by
om contant geld, op Woexu>
dag 5 Juli 1905, des morgens
ÏO are, op hot torrein by de
Nieuwe R.-K. Kerk te Was se-
naar van een
Paard (aftands),
Oude 8telgerplanken, Brand*
hout, en hetgeen verder te koop
zal worden aangeboden.
Daags te voren genummerd te be
zichtigen. 6719 15
Notaris BROEKSMIT.
