Komst van M. de Koningin.
Rijks-Ethnografiscli Museum.
Aeademienieuws.
Ingezonden.
Buitenlandseh Overzicht.
Nader hoorden wij nog over de komst
van N. M. de Koningin, dat reeds den
vorigen dag uit Den Haag naar hier zul-
)cn worden overgebracht de noodigo rij
tuigen en paarden, die in de Kazerne aan
dc. Doelengraokt zullen overnachten.
H. M. dc Koningin en Z. K. H. Prins
Hendrik der Nederlanden komen a.s.
Wocn&dag met groot gevolg te 12 uren des
middags aan het station alhier aan. On
middellijk wordt dan naar het Raadhuis
.gereden, waar H. M. door den geheeleu
gemeenteraad zal worden ontvangen en
door den Voorzitter zal worden toegespro
ken, waarna het dejeuner in de Raadszaal
zal worden gebruikt.
Aan den heer A. Levedag alhier ia
opgedragen de levering van het déjeuner-
dznatoir, dat H. M. en Z. K. H. met ge
volg zal worden aangeboden. Do firma
Van Kempen to Voorschoten heeft het be-
noodigde zilverwerk beschikbaar gesteld en
den heer J. G. Ballego, bloemist alhier,
is de versiering van 'de tafel opgedragen.
Het porselein, dat gebruikt zal worden,
is van de firma Philiippona, Hoogstraat
Den Haag; het kristal van de firma G.
A. Muller, llokin tc Amsterdam. Het dé
jeuner bestaat, met do gemeenteraadsleden,
uit ruim £0 couvert-s.
Van het Raadhuis zal het hooge gezel
schap een bezoek aan hot Academie-gebouw
op het Rapenburg brengen en daar door
den Lci'Jsohcn Senaat worden ontvangen
en door den rector-magnificus toegespro
ken. Daarna zullen H. M. zich naar het
Feestterrein begeven om de pleehtigheid
der investituur bij te wonen.
Naar aanleiding van het bekend worden,
■Jat de Koningin bij H. Dr. bezoek aan
Leiden een rijtoer door de stad zal maken
cn ook dor .- de Langcstraat zal gaan, heb
ben bewoners der Groenesteeg, op initiatief
van den heer Van der Meel, handelaar in
visscherij-artikelen, besloten een eerepoort
op te richten, wat waarschijnlijk ook do be
woners der Langestraat zullen doen.
Naar ons ten gevolge van medodeelingcn
van verschillende zijden is gebleken, heeft
liet bericht over het bezoek van leden der
Forste Kamer aan onze 6tad, vooTkomondo
in het nommer van 23 Mei jl., voorzoovcr
het ons Ethnografisch Museum betreft,
tot minder juiste gevolgtrekkingen aan
leiding gegeven. Er wordt aldaar gezegd,
dat door den Directeur vooral twee collec
ties, een van wetonschappclijken aard en
de andere voor het- gewone publick, wor
den getoond. Het spreekt vanzelf, dat
daarmede niet is bedoeld, dat een ver
zameling, zoo groot als het Ethnografisch
Museum, in tweeën kan worden geBncden,
om beide gedeelten op twee verschillende
plaatsen te vestigen; beide afdcelingen bo
booien aan dezelfde plaats cn in hetzelfde
gebouw te worden gevestigd. Do afsohei-
ding van do voorwerpen, dienende voor do
ontwikkeling van vorm en ornament, moet
geschieden i om hot publiek door hot
Kn toe astellen van een overgroot aantal,
slechts weinig van elkander verschillende,
stukken niet te vormocion, èn, omdat deze
laatste gemagozineerd kunnen worden,
zooals zulks reeds sedert een aantal jaren,
vooral in de dierkundige musea, is geschied
cn aldus de behoefte aan ruimte zooveel
mogelijk te beperken. Do student, die van
dit laatste materiaal gebruik wil maken,
zal evenmin d? voor het publiek bestemde
„Schausammlungwaarin de meeste ty.
pischc vormen tentoong steld worden, kun
nen missen. Het is toch begrijpelijk, dat
niet van elk voorwerp reeksen kunnen
Voorhanden zijn en dat derhalve de voor
werpen in dc laatst bedoelde af deeling
slechts sc a-kols in één etting vormen en
voor ten student moeten dienen om een
juist denkbeeld van de ontwikkeling van
een bepaalden besohavingstoestand tc ver
krijgen.
De heer F. van der Boes le Lelden.
Gisteravond had de S.-D. A.-P. te Loi
pen beslag gelegd op dc Stadszaal en op
ie kiezers door het uitschrijven eener open
bare vergadering in genoemde zaal, wanriD
d© candidaat dezer partij, de heer F. van
der Goes, zou optreden met het onderwerp:
,,Noch liberaal, noch clericaai, maar socia
list."
Te ruim half negen werd do zeer goed be
zochte vergadering geopend door dr. A.
Pannokoek, die zeidc dat de S.-D. A.-P.
een vergadering met een ander doel beiegt
dan de ander© partijen, die zooals den vori
gen avond nog prof. Visser opmerkte alleen
Practische politiek voeren, waarbij de ar
beiders, dio voor het grootste deel geen
stem uitbrengen, zijn uitgesloten. De so-
siaal-democraten is het in de eerste plaat-s
te doen om den arbeiders den toestand te
leeren kennen. Zij richten zich dus evenzeer
tot de nietekiczers aJs tot de kiezers. Alle
vier de tegencandidaten waren tot debat
uitgenoodigd, maar hadden om verschillen
de redenen zich verontschuldigd. De voor
zitter hoopte dat er in de vergadering per
sonen zullen gevonden worden die het voor
hen zullen willen opnemen.
De heer Van der Gogs, het woord verkre
gen hebbende, zette allereerst uiteen, waar
om de arbeiders, voor zooverre zjj klasse-
bewustzijn hebben, niet met bet vrijzinnig
verbond zullen meegaan. Wij hebben ge
leerd zei Spr., dat èn liberalen èn clerica-
fer- onze vijanden zjjn en zullen ons dus
riet laten meesleepen in den anti-cl«ricale
beweging. Dit heeft inzonderheid beteeke-
nis in districten ais Amersfoort en Leiden,
waar het kan zijn dat de sociaal-democra
ten de beslissing in handen hebben. Bij de
herstemming zal men weder terugkomen en
zeggen waarom wij onze weinige stemmer
niet voor deu oiid-liberaal willen gebruiken.
Er is g '7'gd: van deze regeerïng hebt gij
te verwachten een Tariefwet, die uw levens
middelen zal verhoogen en dit hebt gij niet
te vreezen van de liberalen. Spr. zou den
arbeiders willen toeroepen: draagt bij dc
vele lasten dan ook nog dezen last indien
gij daarvoor kunt koopen de verscherping
van uw eigen kla-ssegcvoel. Daarvoor moet
gij vier jaren clericalism© over hebben.
Spr. is het volkomen eens met do critiek,
die door liberalen cn vrijzinnig-dernocrateD
op deze regeering is uitgebracht. Maar
hebben de liberalen recht om die critiek
uit te oefenen op al de punten, waarin zij
bewijzen dat do clericalcn te kort zijn ge
schoten? De liberalen hebben het niet beter
gedaan, wat Spr. nader aantoont.
Hij herinnert nu aan het feit, dat in 190J
te Veendam de clericalcn unaniem den vrij
zinnig-democraat hebben gesteund om
Troclstra te weren. Hier waren het dn de
clcricalen die de liberalen hielpen en deze
dienst werd even later vergolden door het
steunen van Bijlevcld in district IX te
Amsterdam, dio voor deze speciale gelegen
heid door het .Handelsblad" met den
naam „vnjzinnig-clcricaal" werd bestem
peld. Dat vergeten de arbeiders nimmer en
waarom zouden wij dan nu de eeno helft
helpen tegen de andere? Dan is er de sta
king van 1903. Van liberalen zoowel als van
clericalcn kant is ons toegevoegd, dat wc
daarmede wel niet bij dj© kiezeTs van 1S05
zouden aankomen, maar wij hebben geen
reden om die staking te vergeten. Wij aan
vaarden nog altijd de verantwoordelijkheid
van deze gebeurtenis.
Wij, sociaal-democraten, stonden voor de
keuze, ons zonder ecnig verzet to onderwer
pen aan den vijand, of gebruik te maken
van het éénige middel, dat wij hadden. Bo
vendien had de r-egeerene klasse de tweede
staking kunnen voorkomen. Maar toen men
het terrein had verkend, toen men wist,
dat een staking, uitgebroken, per se zou
worden verloren, toen heeft men zijn best
gedaan die staking uit te lokken. Was er
nu bij die gelegenheid verschil tussehen cle
ricalcn en liberalen
Eenigen tijd later heeft de heer Borge-
siu8 zelf verklaard, dat zijn arm ook sterk
genoeg geweest zou zijn om den opstand
te bedwingen. Wij erkennen dat volkomen,
zeidc spreker, want ook zijn handen Rot
terdam kan daarvan getuigen zijn met
het bloed van stakers bevlekt.
En nu do aanhangige wetsontwerpen.
Vooreerst con punt van ernstig verschil tus-
schen liberaal cn clericaai. Naast de directe
voordeelen van de regeermacht, die men
elkander betwist, zijn ©r meer belangrijke
verschilpunten, do Tariefwet bijvoorbeeld
Maar van een arbeidersstandpunt is in
die vraag niets gelegen, wat de arbeiders
zou moeten doen kiezen. Want aan den
eenen kant vlragen de fabrikanten be
scherming cn daar hebben ze gelijk iD, om
dat er geen land te vinden is, dat een
groote industrie heeft gekregen zonder be
scherming, maar aan don anderen kant
willen de handelaars vrijen handel. Zij
willen vrij zijn; het is hun voordeel. De
liberalen hebben zich aangetrokken dc
kooplieden, de clerical en do fabrikten.
Zoo staan de zaken precies. Toe te geven
is, dat do arbeiders belang hebben bij
vrijen handel, maar wij behoeven de libe
ralen niet te danken als eventueel een
dergelijk voorstel mocht worden aangeno
men. Het is hun belang, dat er vrije han
del blijft. Ook dat leert ons weer zien,
cla-t, waar ornetige kwesties liberalen en
clerTcalen verdeeld houden, rij dc twee
helften zijn van dc kapitalistische klasse.
Weer een bewijs, dat voor de arbeiders
clericaai en liberaal dezelfde tegenstanders
zijn. De vrijheid van het woord. Deze heet,
volgens de geestdriftige liberale woord
voerders, onder dit- Kabinet onveilig en
bedreigd. Maar hebben do liberalen dan
vergeten, dat dc liberale minister Gort
van dor Linden een wetsontwerp heeft
ingediend, waardoor al onze propagandis
ten bestendig met het eene been In de
strafgevangenis zouden staan, waardoor
straf werd bedreigd óók tegen opruiing tot
niet strafbare feiten, óók tegen ooUeotieve
beleediging Dat is even erg als de Poetwot
der clericalen. Het wetsontwerp op het
arbeidscontract van minister Loeff. In
zijn eersten vorm maakte dit onmogelijk
het- recht van staken. Maar dit wetsont
werp is gevonden in de portefeuille van een
liberaal minister, doch die had het ook
weer niet van ziohzelf, hij bad het van
den vrijzinnig-demoeraat Drucker.
Gelukkig heeft, dank zij den arbeiders,
de minister zijn clerioajal-liberaal-vrijzin
nig-democratisch ontwerp ingetrokken.
Ton slotto won8chte Spr. nog een enkel
woord b wijden aanf hetj kiesrecht. Het
thans vrij uitgebreide kiesrecht hebben wij
gekregen. Het was het minimum, dat,
zonder al te groote ontevredenheid vt,e wek
ken, kon worden toegestaan na den val
van het ontwerp-Tak.
Wij hebben het tc danken aa-n hot toen
malige Kamerlid Van Houten, die gaarne
minister wilde wezen, de minst onwaardige
verklaring van hetgeen geschied is, want
men vertrapt zijn staatkundige ideeën
toch met voor niet.
Hij was de eerste, maar do eenige niet,
die de zaak van het kiesrecht heeft verra
den. Ook dr. Kuyper mag zich daartoe
rekenen; hij was de tweede man, die door
verraad bovendien aan zijn eigen kiesrecht,
wenschte te beneikon wat h»j wilde. De der
de is Borgcsius; hij streed tegen het kies
recht-Van Houten, maar in de daarop
volgende verkiezingscampagne verraadde
ook hij de zaak van het kiesrecht, onder
voorwendsel, dat hij zijn trijd zoo noodig
had voor sociale hervormingen. Maar ook
hij was niet do laatste. De voor genoemden
waren oude politiekers, dio lang in de Ka-
mor hadden gezeten, die in aanmerking
wildon komen om don nous te steken in
den ministerieolen beker; dat is nog con
verontschuldiging. Maar onze vierde man
op do lijst, de vierde democraat is profes
sor Treub, do aanvoerder van hen, die hot
liberalisme oufrisch noemden. Voor hem
geldt de verontschuldiging niet. Hij fe
verdronken, alvorens de watoren de»
practisehe politiek te hebben gezien. Wat
heeft men er aan, of in de Grondwet de
bezwaren zijn weggenomen als in de Ka
mer het aantal tegenstanders van algemeeD
kiesrecht is vermeerderd? Als men zei: het
blanco-artikel moet er komen om den voor
standers van algemeen kiesrecht beter ge
legenheid te geven om hun doel te berei
ken *er zou over gediscussieerd kunnen
worcfen. Maar de strijd loopt er over, of
men met dat blanco-artikel ook de tegen
standers van algemeen kiesrecht in de Ka
mer mag brengen. Het is niets dan een
vierkiezingsmanoeuvre om zooveel mogelijk
liberalen tegen do Regeerïng te vereeni
gen. Ook do radicaal Treub i6 verdronken
in cfe vunze wateren der liberale politiek,
alvorens die wateren nog te hebben ge
zien. De sociaal-democraten doen dus wat
hun plioht is, als zij zeggen: „Kiest geen
liberaal, omdat liij anti-clcricaal is, kiest
ook geen clericaai, maar kiest een socïaal-
democraat.''
Aan het debat werd deelgenomen dooi
den werkman De Horn, uit Rijnsburg, die
onder groote hilariteit de vergadering
betoogde, dat dr. Den Houter, omdat hij
zoo'n beste dokter was, voor Leiden de
beste candidaat was, en mevrouw Lorentz
Kaiser," die weder een pleidooi hield over
het vrouwenkiesrecht cn vroeg hoo de Spr.
hierover dacht».
De heer Van der Goes antwoordde haar,
dat hij er geen voorstander van wae thans
het kiesrecht aan do vrouw der bezittende
klasse te geven; eerst wanneer hot kies
recht is verleend aan allo mannen, wil hij
het toekennen aan alle vrouwen.
De Spr. werd, ovenals ook mevrouw Lo
rentz, met warmte toegejuicht.
Mr. A Levy te Katwijk aan den Rijn.
Te ongeveer halfncgen gieteravond gaf
de voorzitter dor Centrale Liberale Kies-
vereeniging Volksbelang" afdcoling Kat
wijk, do heer Van Hasselt, het woord aan
den spreker, die aanving met een herin,
nering aan een Fransch spreekwoord, dat
de kunst cn de Datuur gezien worden door
een temperament heen. De heer Levy
meendo dat dit spreekwoord ook op poli
tiek van toepassing was, en dat, waar er
evenveel temperamenten als Bohepsels zijd,
het aantal mecningen op politiek gebied
alzoo talloos is. Spreker, die zijne ravening
zou uiteenzetten, eerbiedigt iedere ahcfere
meening, mits waarlijk gemeend, doch
eischt eveneens eerbied voor do zijne-
Waar hij het dezen avond zal hebben
over ,,dc huidige positie der liberale par
tij", daar zal hij aantoonen dat die partij
zoowel heeft front te maken haar rechte
ale naar links. Daartoe wenscht hij het ver
leden, het heden en >k de toekomst der
liberale partij, ook met het oog op den
stembusstrijd, die aanstaande is, te ont
wikkelen. Onafscheidelijk aan dat verloden
is verbonden de naam van Thorbeeke, den
man, dio ,,als bewindsman was geboren."
Aan de hand van mr. J. A. Levy en Schim
mel wdrd Thortbecke en (het begiineol
van dien grooten Staatsman besohreven.
Do verhouding van Kerk en Staat of gods
dienst eenerzijds en politiek anderzijds en
de grens der Staatsbemoeiing werd reeclfl
door hem, Thorbeeke, nauw aangegevon.
Dio verhouding wordt In don laatsteD tijd
jammerlijk door e engeh aspeldwaardoor
het tegenwoordig kabinet zich onhoudbaar
maakt. Een correspondentie tusschen
Thorbeoke en Groen van Prinsterer toonde
reeds aan, dat godsdienst eD politiek on-
vorcenigbaar zijn, terwijl het prediken van
veroeniging dior beide thans eohermg en
inslag is.
De liberale partij is krachtens haar be
ginselen, gegrond op de geschriften van
Thorbeeke in 1870, ofkeorig van partij-
wetgeving, zij vordert zelfstandige krach-
tenvorming. Do Staat hoeft niet voor alles
te zorgen; onthouding is grooter kunst
dan handelend optreden. Een eerste elsoh
van een liberale regeering is ook goede
waarboven van het aerwijs, wat even
eens in den laatsten tijd veel te wensahen
overlaat.
D© tegenwoordige samenstelling der par
tij nader besprekende, geeft Spreker als
zijn meening to kennen, dat de huidige
tijd zioh kenmerkt door een grooto vor-
dceldheid, zoowel rechts als links, zoo
zelfs, dat de bekende Speenhof! er vaö
zingt: „Waar die drie elkaar ontmoeten,
stichten zij ren nieuwen bondl"
De politieke programma's der anti-rovo-
lutionnairo, christelijk-historiecho en R»-
Kn -ïolioke partij passeerden vervolgens de
revue, en er werd aangetoond, dat deze
allo voor den liberaal met het Oog op de
gesdhiedenie onaannemelijk waren, de laat
ste bovenal waar dio eischt erkenning
van de pauselijke encycliek.
Maar niet alleen tegen rechte behoorde
to worden front gemaakt, ook tegenover
links, in de eerste plaats tegenover het
socialisme. Het meetings- of dubbeltjes-
socialisme kon geheel buiten bespreking
blijven. Alleen het wijgeerige stelsel, het
„systeem Mlarx", kwa; volgens Spr.
voor bestrijding in aanmerking; aan do
hand van geschriften van mr. J. A. Levy
word diens grondslag, nl, van Marx, aan
een volgens Spr. afdoende critiek onder
worpen. Vervolgens front gemaakt tegen
'de Unie-liberalen on de vrijzinnig-demo-
oraton, beiden van gemeensohappolijken
huize. Dozen hebben een meening, afwij
kende van die van Spr., hun denkwijze
heeft echter evenveel recht van bestaan
als de zijne.
Van de Liberale "Unie wenschte Spr. niet
veel kwaads te zoggen. Zij hadden den-
zolfden vader en van familie, van z'n zus
ter, spreekt men niet veel in het publiek-
Een grief tegen he.ir is 'Awe, dat zij geeft
oen afgehakendo nmreohroute, wat volgens
Spr. verkeerd is en haar sttreven in strijd
doet sijn met art. 86 der Grondwet.
He krasse BtrekJong dor vrijziDnig-de*
mocratisoho partij spreekt uit de vorkUr
ring harer beginselen. Zij streeft naar al
gemeen kiesrecht, zoowel voor mannen als
vrouwen, naar krachtige sooialo wetge
ving tot wegneming van alle misstanden
terwjjl volgens Spr. de Regeerïng
slechts „noodgedrongen, schoorvoetend
heeft in te grijpen."-
Het blanco^artike! 80 vond bestrijding;
het was Spr. nog niet gebleken,'dat zij, die
volgons „het ontwerp-Tak" kiesgerechtigd
zouden zijn, en nu van het kiesrecht ver
stoken bleven, daar.»aar schreeuwen. Bo
vendien, de geschiedenis in andere landen
is daap, om te bewijzen, dat invoering
van algemeen kiesrecht heb zedelijk gehal
te, ook der afgevaardigden, slechter doet
worden, en dat daar, waar het werd inge
voerd, het niet meer wordt begeerd, maar
ook niet meer kan worden afgeschaft.
Een krachtige sociale wetgeving vindt
bij Spr. bezwaar, eerstens uit financieel
oogpunt, liet protoctionnisme en de Ta-
riefwet, die als geneesmiddelen tegen 'die
kwaal geldnood worden voorgeschre
ven, zijn erger dan de ziekte zelf. Een twee.
de bezwaar van den heer Levy was do
daarmede in verband staande uitbreiding
dér ambtenaam-regeering, etrwijl 'n derde
bezwaar was dat heb geen Staatszaak kan
rijn, behartiging van bepaalde groepen van
het volk, doch wel van het ganschc land.
Voor de toekomst der liberale partij
vestigde de Spr. de aandacht op het ma
nifest der 75, der oud-liberalen, die zoo
wel front maken naar rechts als naar
links; do beginselen van Thorbeeke zijn
in dit manifest herleefddc liberale par
tij is olzoo niet dood of lijdende aan af
takeling, want ideeën sterven niet en kun
nen niet sterven.
Ook al is de Liborale Unie door Spr. be
stroden, consequent aan het manifest,
noodigt hij de liberalen in het district
uit als één man hun stemmen a.s. Vrijdag
uit te brengen op den candidaat mr. H.
Goeman Borgcsius, voorzitter der Unie;
kan men hem geen formidabel stemmen-
aantal bezorgen, het zij ten minste respec
tabel.
Met do bekende woorden van Lessing
werd de lezing besloten en Spr. met ap
plaus beloond. Van de gelegenheid tot de
bat werd geen gebruik gemaakt, zoodat de
vergadering, dié door ruim 50 bezoekerB
werd bijgewoond, woldra met een woord
van dank aan mr Levy door den voor
zitter kon worden gesloten.
Stemmen en niet «temmen.
Wie niet stemt, Btemt toch.
Zoo ls eens beweerd.
Eigenlijk ls dat een paradox.
Maar tofh ligt daaraan waarheid ten
grondBlag.
Wie niet atemt, handelt In het belang van
z(Jn tegenparty.
HU vermindert het aantal stemmen en daar
door tevens de volstrekte meerderheid.
Weerbericht van 15 Juni.
Tolfcn» opf*r« ran bot Mot. Iustituut to Utroaht.
Hoogste barometerstand 770.5 te Hapar
randa, laagste 762.3 te Valentia.
Verwaohting: fZwakke tot matigen
ïjuidoostelijken tot zuidwestelijken wind.
Toenemende bewolking. Mogelijk rogen.
Iets koeler.
Leid en. Geslaagd zijn: voor het can-
didaats-examen in de rechtswetenschap,
do heeren W. J. L. van Es en M. O. van
der Minne; voor het propaedeutisoh exa
men in de geneeskunde de heeren H. J.
My ling en J. W. Palto.
Heden is alhier bevorderd tot doctor in
de rechtswetenschap, na het verdedigen
van Stellingen, do heer S. D. de Vries, ge
boren te Paramaribo.
Utrecht. Bevorderd is tot doctor in de
rechtswetenschap op Stellingen de heer H.
C Bchimmelpennmek, geb. te Amsterdam.
Uit findeë.
Het Amsterdamsch dagblad „De Telegraaf"
ontving hoden uit Batavia het volgende
telegram
De (jRussische hulpkruiser „Rion", welke
gisteren te Tandjong Priok kolen Innam, ver
trekt heden naar Rusland, en neemt de op
varenden mede van een onbekend Duitsch
schip, dat contrabande aan boord had en in
den grond werd geboord.
Mijnheer de Rcdacteurl
Al kan meD niet verwachten, dat in een
dagldadverslag het op een vergadering ge
sprokene geheel juist wordt weergegeven,
toch behoort men in een „neutraal" blad
gewaarborgd te zijn tegen een verslag, waar
het gesprokene zoo onvolkomen en gedeelte
lijk zoo verdraaid weergegeven wordt als
dat gesohiqd is in het verslag van wat door
mij Dinsdagavond in debat tegen prof. Vis
ser is gezegd. Ik moet* daarom plaatsruimte
verzoeken, ter verbetering van den geheel
verkeerden indruk, dien de lozer van het
door mij gezegde moet krijgen.
Wat ik zeide, as ongeveer ditt
Er wordt veel verkiezingslawaai gemaakt
over de vraag, wie van de tweo concurren
ten, liberaal of clericaai, straks zal regee-
renmaar het zal blijken, hoezeer daarbij
ook over dc arbeiders gepraat wordt, dat
voor hen toch de toestand er geheel dezelfde
om blijft. Daarom was de rede van mr. Vis
ser een zooveel eerlijker beeld van dezen hee-
len verkiezingsstrijd, omdat hij inderdaad
ook over de nooden en behoeften der ar
beiders met geen woord repte. Toch is voor
ziening in deze nooden de belangrijkste
kwestie van dezen tijd en daarin staan libe
raal en clericaai gelijkelijk tegenover de ar
beidersklasse.
Dit was de zin van het door mij gezegde
en als voorbeeld behandelde ik, zoover de
sohraal toegemeten debattijd toeliet, de sta-
kingswetten. Daarbij heb ik niet vooral,
zooals het verslag wil doen gelooven, het
aandeel van mr. Visser daarin gecritiseerd
(dat noemde ik slechts terloops), maar
hoofdzakelijk het aandeel, dat de liberale
partij en met name prof. Van der Vlugt
daarin gehad heeft, dio als Kamerlid do
Regeering steunde en de dwangwetten ver*
dedigde. Waarom werd deze hoofdzaak van
mijn debat verzwegen? Wij weten toch al
len, dat mr. Van der Vlugt hierbij vólgens
een stellige, nog steeds beleden overtuiging
handelde. Dit nu verzwijgen, omdat hem
dit een aantal arbeidersstemmen zal kun
nen kosten, is mogelijk een bevordering van
zijn verkiezing, maar dan toch op een wijze
die mr. Van der Vlugt zelf wel niet zou
goedkeuren.
Dankend voor de plaatsruimte,
ANT. PANNEKOEK.
In Duitsc'hlan d begint men zich on
gerust te maken otct hët lot der tran s-
portschepen, die de Russische vloot
vergezelden tijdens den slag. Er zouden
daarbij 10 Duitsche schepen zijn geweest,
met ongeveer 300 Duitsche matrozen aan
boord, waarvan slechts één schip zou zijn
ontkomen. Het Duitsche departement van
Bnitenlandsche Zaken is bezig inlichtingen
te verzamelen.
Gisterochtend had de officieele rouw-
dienst plaats voor den overleden prins
Leopold van Hohenzol lern, welke
door den keizer, de keizerin en het gehcele
Hof werd bijgewoond. Daarna geschiedde
de overbrenging van Berlijn naar Sigmarin
gen, waar do begrafenis zal plaats hebben.
Daags te voren had de rouwdienst in en-
geren kring plaats gevonden.
De geschenken die de negus van
Abessinic aan de bijzondere Duitsche
missie voor den Keizer heeft meege
geven zijn door dezen gisteren in ontvang?
genomen. Behalve do hoogste orde des
lands, de Ster van Ethiopië, in goud en
met briljanten, enkele wapens, een eere
kostuum van rood fluweel, bevonden zich
onder de geschenken ook twee antieke Ethi
opische kruisen, zooals die bij process1 -s'
worden gedragen, die van nog vóór de zesde
eeuw moeten dagteekenen. (Zooals men
weet, is het meerendccl der bevolking Kop-
tisch-Christen). Enkele geschénken, waar-
onder vier groote olifantstanden, waren neg
niet aangekomen.
Officieel wordt bekend gemaakt,
dat koning E d ua rd koning O q-
c a r van Zweden en Noorwegen
heeft benoemd tot cere-admiraal van de En-
gelsche vloot.
Het gistermiddag openbaar gemaakte ver
slag van de commissie van onderzoek naar
de le.gerschandal.en in Zuid-
Af r i k a wekt te Londen geweldig op
zien, ofschoon de inhoud grootendeels al
uitgelekt was.
De door de commissies van Butler vast
gestelde misbruiken zijn erger dan iemand
vreesde. De commissie noemt de schuldigen
aan ettelijke knoeierijen bij de leveranties
aan het leger in Zuid-Afrika, maar vindt,
dat kolonel Morgan de verantwoordelijke
hoofdschuldige is. Morgan stond aan het
hoofd van het liquidatie-departement, opge
richt door Kitchener In het voorjaar vntf
1002, om de nog opgehoopte legervoorradeiS
geleidelijk op te ruimen. He commissie be
schrijft in bijzonderheden, hoe men met die
opruiming te werk gmg. Zij geschiedde door
middel van eenige leveranciers, samenspan
nende om do goederen bij de veilingen voor
een prikje te bemachtigen en weer met gro
ve winsten van de hand ie zetten. In vele
gevallen werden groote voorraden noodo-
loos naar Pretoria overgebracht, waarbij
do kosten van vervoor de opbrengstsom van
de veiling verre overtroffen. De commissie
brandmerkt Morgan's broeder als ded
hoofdknooier onder do leveranciers, maar
veroordeelt ook Morgan streng, omdat hij
de praktijken van zijn broer oogluikend toe
liet, wat in strijd was met zijn krijgsmans
eer.
De commissie wijst ettelijke andere hoog
geplaatste knoeiers aan, maar zegt, dat
het moeilijk is, allen op 4e sporen, aange
zien vele compromitteerende stukken ver
dwenen zijn. Do commissie detailleert zes
typiBche gevallen van knoeierij. Hot rap
port van de enquête, waarin zijn opgeno
men do getuigenissen van 34 getuigen, ge
hoord in 58 fittingen, is een dikke bundel.
Arnold-Forster heeft een voorrede voor
hot verslag geschreven, waarin hij de
schandalen tracht te verzwakken, door op
te merken, dat het onderzoek onvolledig is
geweest en geen rechtskracht h■■■.■ft, aange
zien de genoemde beschuldigde!, geen gele
genheid tot zelfverde iging hebb n gehad.
Men berekent, dat de knoeien 11 liet Ep-
gelsche volk alles te zaam een verlies vaö'
72 millioen gulden berokkend b.-Mi rt.
De K o n i n g van Z we d e n en N oor
wegen heeft naar aanleiding van de vele
telegrammen van hulde, die h ,u zijn toege
zonden, den volgenden brief openbaar ge
maakt:
De omwenteling, die de Haad van State
en het Storthing van Noorwegen tegen hun
koning en hun broedervolk hebbon volvoerd,
door bezworen en heilige wetten te schen
den, heeft mijn hart een diepe en onheelba
re wond toegevoegd. Onder de zorgen, wel
ke dat onwettige optreden mij bereidt, i8
het mij in waarheid een onbeschrijflijke
trooBt geweest, duizondvouje bewijzen
van trouw en liefde te ontvangen, welke mij
van verre en nabij zijn geworden van man
nen en vrouwen van eiken leeftijd, van el-
ken stand in het Zweedsche rijk, mondeling,
schriftelijk on telegrafisch. Ontvangt hier
voor allen on elk afzonderlijk den warm-
sten dank van uw bejaarden koning. Met
diop bewog .1 ha:t zeg ik: God zegene mijn
Zweedsche volken dit zal mijn vurigste en
innigste gebed wezen, dat ik gedurende het
leven, dat mij nog rest, tot den Allerhoog
ste zal opzenden.
Dc sluipmoordenaar, die den 80-jarigon
Griieksche'n minister-presi
dent Delyannis do o del ij k trof, is
op arglistige wijze te werk gegaan. Toen
Delyannis uit zijn rijtuig stapte, trad de
moorden .ar Gherakaris naar voren, sprak
