1000
Electrische Installaties
DE VRIES STEVENS
Stoomtram:
ülgemeeiid ü&atscfi&ppij erzefeeriag en lijfrente
STICHTSCilE HYPOTHEEKBANK,
KOOPJES.
PEEK a CLOPPENBURG,
Aftlceling JoDgeteeii- m linMMög.
Stoomtram MARLEl-LEIDEN.
P. v. d.
Til. Cl. DE WILDE, Utrechtsche Voer.
Openbare Verknoping
LSIDSCH DAGBLAD, VRIJDAG 24 &1AART. - TWSEDE BLAD.
Tweede Kamer.
41
:i
::S
s
18
I
i*
J« L. Qr@ygh£oOT?
Oud© 2915 8
J. J. SLEIJSER - Leiden,
Breestraat, Leiden.
k. J. P.'s Amandcltjsspudding.
k. J. P.'s Amandsltjespudding.
A. J. P.'s Amandeltjespudding.
Wegens de ongekend lagë prijzen is het
vervoer van 33e®tel- en "Vrachtgoe
deren per Stoomtram het voordeeligst.
Goederen worden vervoerd naar Oegstgeest,
Sasssnheim, lis»e, Hillegom, Bennebroek, Heem
stede en Haarlem om 7 u. 22 en 11 u. 15 V.M.
en 3 u. 10 en 7 u. 04 N.M. Amsterd. tijd.
Inlichtingen worden verstrekt aan het be-
stelkantoor Clarasteeg No. 2 nabij jie Mare.
Haarlemmerstraat 142.
Fijnste Delftsche Boter p. K.Q. f 1.50
Leidsche Qotor p. f 1.43
1ste ^aiiïasHSjh ihiinsraaëwater.
VOOR ZWAK EN STERK STROOM.
Ontwerpen en begrootingen gratis.
Leiden-Voorschoten-
Veur (Leidschendam)-
Voorburg - 's-Graven-
hage. 1987 se
Retourbiljetten alléén geldig op den dag van afgifte
No. 18881
Anno 1905.
Vervolg der eitfc.-g ran Donderdag-
middag.
De heej- Tydoman, rijzende op do be-
teekenis van dit ontwerp, zegt 'dat hij een
dergelijk voorstel van dezen Minister aie
vel eens wordt genoemd den opvolger van
Groen van Prxnsterer niet had verwacht.
tyYcl zegt de Minister dat het sohoolvraog-
stuk niet meer is de inzet bij de stembus,
maar terecht heeft de heer Schaper, giste
ren reeds de onjuistheid van dio bewe
ring aangetoond.
Wat het ontwerp zelf betreft, wijst Spr.
er op, dat het wel gelijkt of men hot
vraagstuk van het lager onderwijs niet aan
durft. Niet andera toch wordt hier voor
gesteld dan een nie-uwo dotatie aan het bij
zonder onderwijs. Spr. vraagt niet meer,
wat zal er gebeuren, maar constateert
alechts. Het geeft toch niets. Wij kunnen
*>Totcsteeron en mijmeren, het helpt niete.
Sïet school vraagstuk wordt niet opgelost,
©n waarom niet? Naar sprekers meening,
jDnidat men 'dat juist niet wil.
Overgaande tot berekening van hetgeen
■de nieuwe subsidiën aan de schatkist zullen
kosten, komt Spr. tot een cijfer van 6 mil-
lioen of 22 a 23 per kind, dat de bijzon-
dore school bezoekt. Over den rechtsgrond
zal Spr. thans niet uitweiden. Het is sic
volo sic jubeo (zoo wil ik, zoo beveel ik.)
"Waar do Regeering voorts zegt, dat de
wet van 1889 algeheele gelijkstelling wil met
hot openbaar onderwijs, zal het geen dota
tie worden van 6, maar van 8 millioen. Is
het inderdaad waar, dat het beginsel in
1889 i6 uitgevochten, dan goldt het maar
alleen een quaestio van minder of meer,
waartegen men sleohts oppositie kan ver
wachten van een zoo verouderd man als
Spreker. (Gelach.)
Een nieuw dogma- is bij de pensioenwet
ten hier geïntroduoeord, nl. het dogma van
het publiekrechtelijk karakter van het bij
zonder onderwijs. Men zal nu evenwel niet
kunnen volstaan met de bewering, dat dit
publiekrechtelijk karakter bestaat, maar
tnon zal ook moeten bewijzen dat het grond
wettelijk ia Kan men dat niet, dan is alle
daarop gebouwde reac-.eering onjuist en
•Ike handeling daarop gebaseerd ongrond
wettig. Het eiereneten schijnt Spr. hier,
'flat men een bijzonder rooht voor het bij
zonder onderwijs wil construeeren. Nog
steeds wordt gespr-''-en van bevoorrechting
van het openbaar onderwijs, zoolang nog
maar oen oc^t meer voor h.t openbaar dan
voor het bijzonder ondeiwijs wordt uitge
geven. Maar is dat juist 1 Spr. betwist
het. Dat is het standpunt van den wetge
ver van 1889 nooit geweest. De bedoeling
van dien wetgever was alleen hen to steu
nen, die voor hun kinderen het onderwijs
aan do openbare school niet wenschten.
Spr. constateert, dat de Minister zelf in
de Eeisto Kamer gesegd heeft tot den heer
Yan Houtoo, dat het woord „rechtsgelijk
heid" niet van hem, maar van den heer
Lobman was.
Uitvoerig, gelijk aan zijn beschouwing
bij de onderwijzerspensioenwetten ont
wikkelt Spr. zijn zienswijzo omtrent het
woord „rechtsbegrip".
Aanhalende hetgeen in het jaar 1889 is
gezegd, wijst Spr. er op, dat de toenmalige
regeering in de Memorie van Antwoord op
het ontwerp-Maekay categorisch heeft ver
klaard, dat alles verkregen was wat men
meendo dat binnen de grenzen dor Grond
wet te vorkrijgen was. Thans na 15 jaren
zijn wij op den weg der pacificatie achter
uitgegaan. Thans neemt men aan het recht
van hot bijzonder onderwijs en wil dat door
dan Staat Laten betalen. In 1889 nam men
aan de ongelijkheid der financiën, thans de
gelijkheid. In 18S9 werd het goed recht der
openbare school orkend, thans niet, en in
1&S9 werd de beëindiging van den school
strijd voorgespiegeld, terwijl men nu zegt
het ia geen finale oplossing, maar het zet
ten van een nieuwen stap op den weg tot
finale oplossing van den schoolstrijd.
Thans komt Spr. tot den grondwettigon
kant van het voorstel en hij betoogt, dat
juist de Grondwet bestaat met het oog op
do machtsverhoudingen der partijen, zoo
dat men die wet maar geen geweld kan
aandoen, al kunnen zich do inzichten over
de interpretatie van een artikel wijzigen.
Met verbazing heeft Spr. de Grondwetsuit
legging van den heer Lobman gehoord bij
de onderwijzerspensioenen. De heer Loh-
man noemde 6pr. een oude juffrouw. Hij
zal geen kwaad met kwaad vergelden, maar
de heer Lohman maakte ditmaal den in
druk van een jeugdigen spring in 't veld.
Bij de Grondwetstoepaesing moet men zich
aanpassen bij de omstandigheden, zeide de
heer Lohman. Zij zijn sterker dan de pa
pieren Grondwet. Had de heer Lohman
zitting gehad in het Kabinet, dat hier de
Grondwetsherziening verdedigde, dan had
den wij wellicht een artikel gekregen: „Vrij
making van alle hoofdstukken der Grond
wet."
Ten slotte nog een enkel woord over het
ontwerp, dat Spr. zou willen noemen: de
conversie der openbare school.
Immers de heer Lohman zeide: do open
bare 6chool moet achter de deur blijven
staan. Welnu, iets dat men bij do hand wil
hebben zet men achter de deur, maar niet
iets wat men dagelijks gebruiken wil.
Het is due conversie van do openbare
Bchool ten koste van den Staat, waarin
Spr. ziet een onherstelbaar nadeel aan het
volksonderwijs toegebracht.
Aan de overzijde heet het: de school aan
de ouder6 Dat is echor ccd illusie, omdat
de minvermogende ouders toch geen tijd
hebben om zich aan het toezicht te wijden.
Dat wordt een delegatie aan andere burger
lijke en geestelijke opzichters. Van onafhan
kelijkheid bij de ouders is geen sprake. De
school aal op den duur m handen van do
kerk overgaan en een groote machtsontwik
keling van de kork in den Staat zal daarvan
het gevolg zijn. Toestanden als in Frank
rijk zijn niet denkbeeldig.
Spr. zal natuurlijk tegen het ontwerp
stemmen.
De heer Z ij 1 m a betoogt, dat het hier
niot alleen een quaestio Tan beginselen
geldt, maar cok van geldelijke gevolgen. Het
ontwerp gaat in zijn consequentie heel wat
vorder dan de toekenning van subsidie.
Voor de gemeenten zullen de principieel©
nadeelon niet gering zijn ten gevolge van de
verrekening van de subsidie met de uitkee-
ring volgens de wet van 1897, terwijl de
uitkeeringen niet zullen zijn naar vorhou-
ding van bohoefte en draagkracht, gelijk
Spr. aantoont met- een voorbeeld uit Gro
ningen.
Spr. kan de gevolgen dezer wet inderdaad
niet overzien. Zij is nog slechte een midden
weg volgens de regeering, maar een midden
weg, die naar zijn overtuiging ons lager
onderwijs zal bederven.
Yerbindingsbancn Rotterdam
's-G ravenhag oS cheveningen.
Bij de wet van 27 April 1904 werd het
algemeen nut verklaaid der onteigening
ten behoeve van een spoorweg van Rot
terdam naar Js-Gravenhage en naar Sche
ven ingen.
In het ontwerp voor dezen spoorweg, die
te 's-Gravcnhage zal eindigen op het sta
tion der Hollandsche IJzeren-Spoorweg-
Maatschappij, en daar zal aansluiten aan
den bestaancien spoorweg, was een aan
sluiting aan het spoorwegnet te Rotterdam
niet opgenomen.
Het is eohter nader wenschelijk gebleken
ook te Rotterdam zoodanige aansluiting
tot stond te brengen, waartoe thans dooi
de Zuidhollandsohe Eleotrisoho Spoorweg-
Maatsohappij, ter plaatee waar haar spoor
weg de verbindingsbaan om Rotterdam zal
kruisen, een verbinding tusschen beide
spoorwegen is ontworpen.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben zich met dit ontwei p vereenigd.
Voor den aanleg van deze verbinding ia
onteigening noodig, waartoe een wetsont
werp is ingediend. Er zijn plannen op
gemaakt, die n& goedkeuring, voor zooveel
noodig, in de betrokken gemeenten tor
inzage hebben gelegen.
B. cn Wa. van Hillegeisberg wenschon
ook voor deze verbinding een hoogen aan
leg met onderdoorgangen. Voor zoover aan
deze wcnschen niet op cenige wijze zal kun
nen worden te gemoet gekomen, zal bij do
onteigoning aan belanghebbenden 'de door
hen te lijdon schade voor zoover noodig,
zijn te vorgooöen.
Ruiling in Woei don.
Een wetsontwerp is ingediend tot goed
keuring der overeoukomrtlot ruiling met
do Bouwmaatschappij „De Eendracht" to
Woerden.
Ten einde de voertuigen van het veldle
ger, die geborgen zijn in de wagenloodsen
tc Woerden, desveicischt op een snellere
cn gemakkelijker wijze te kunnen uitbren
gen dan thans het geval is, en deze voer
tuigen in de nabijheid der loodsen te kun
nen opstellen, doet zich de behoefte gevoe
len aan een terrein van voldoende grootte,
gelegen in de onmiddellijke nabijheid van
die loodsen.
Onderhandelingen met do Bouwmaat
schappij ,,Do Eendracht" to Woerden heb
ben geleid tot het sluiten van een overeen
komst, waarbij de Staat een terrein in
eigendom verkrijgt, dat aan de gestolde
eischen voldoet.
Daarbij worden van den Staat geen fi-
nancieelo offers gevraagd. In ruil vooi'
hot to verkrijgen terrein wordt namelijk
door den Staat aan genoemde Bouwmaat
schappij afgestaan een gedeelte van den
militairon landsgrond te Woorden, waarop
een kruitmagazijn aanwozig i«.
Gemengd Nieuws.
Een school ondor water.
Het springen der hoofdbuis van de water
leiding heeft op de schoo] aan do Ham-
burgerstr. te Utrecht heel wat consternatie
gebracht. Toen gi'sternamiddag om 4 uren
een jongmcnsch op de derde verdieping
wildo drinken, was er geen drukking ge
noeg en hij kreeg dus geen water. Zorge
loos van hem laat hij het kraantje open
staan. Een groot godeelto van den nacht is
het water aan het stroomen geweest, zoo
dat van morgen de school bijna gcheol
blank stond. In sommigo klassen kon geen
onderwijs gegeven worden. Ook is er nogal
schade aangericht. („U. D.")
De schipper van het Huizor
vi8schersvaartuig HZ 189, K. Bout, die
bij een aanvaring op de Zuiderzee tus-
schon de vaartuigen bekneld geraakte, is
ton gevolge van inwendige kneuzing in de
ziekenfnrichting to Enkhuizen overleden;
hij was omstreeks 30 jaar en sedert een jaar
gehuwd.
Met hoogwater is Dinsdag-
namiddag aan den Zeedijk bij Kruiningen
het lijk aangospoeld van zekeren P. H,, go-
pons. Oost-Indisch militair. Men ver
moedt, dat de ongelukkige, die een weduwe'
met een 4-tal kinderen in kommervollen'
toestand achterlaat, bij het rapen van
mossolen tijdens laag water in bowusteloo-
zen toestand op do steenen is gevallen,
althans aan het hoofd werden teekeneo
van verwonding opgemerkt.
Men schrijft uit Ravonstein
dd. 21 Maart aan de „s-Herb. Ct.":
Een trourig ongeluk had dezen middag
op do Ma-as plaats. Reeds vooraf door den
voerman gewaarschuwd zijnde, met zoo'n
lastig paard zich niet in de pont to bege
ven, moest W. M., uit Bcrlicurn, van do
Wichen-markt terugkeerende, toch over
gezet worden. Midden op do Maas zijnde,4
begon het paard te slaan, snelde naar
voren en stortte met zijn geleider in hot
water. Beiden verdronken, terwijl oen
broeder van W. M., aan de overzijde staan-
do, dit alles moest aanschouwen.
Do uitslag van hot plebisciet
to Borgen-op-Zoom botreffendo do tram, is,
dat de overgroot» meerderheid dei nering
doenden stemde voor behoud door do stad.
Men rnol'dt uit Eindhoven aan
de ,,N. R. O.": v. B., gearestcerd wegen»
do vermelde ernstige verwonding van \V.,
heeft thans bekend do dader to zijn, zooals
W., wiens toestand verbeterd is, verklaard
heeftc Do daad zou gepleegd zijn zon'der
dat eenige woordenwisseling tusschen bei
den vooraf is gegaan.
Gistermorgen had or in do ceop-
fabriok va-n de firma Albera, te Zutfon, een 1
treurig ongeluk plaats. Terwijl twoo der
knechts bezig waren loog in don ketel to
dragon, cn een grooton pot vol loog op een
hoogte te zotten, had een der knechts, J.
K., het ongoluk uit te glijden, met het ge
volg dat de inhoud va.» den pot over zijn
lichaam heen liep. Ernstig verbrand aan
hoofd, rug en gericht werd hij opgonomon
cn direct werd dr. Hol Ionian ontboden om
hom te onderzoeken. Men vrccist voor hot be
houd zijner oogen. („Zutph. Ct.")
To Mcodon (Gr h co f t zich eon ra i-
licien,gehuwd on vader reeds een ertukjo van
een vinger afgehakt, om zoodoende vrij van
den dienst te komen.
Op de Zuiderzee had gisteren
een aanvaring plaats', waarbij do sohippor
van den Huiner botter H Z 189 tusschen de
beide vaartuigen bekneld goraakto. Inwen
dig zwaar gekneusd is hij bij aankomst te
Enkhuizen onmiddellijk naar het S. v. L.-
Ziekonliuis overgebracht.
Berichten over Rijnland'ö boezem,
gedurende de week van 12—18 Maart 1906.
Stand van den boezem (e Leiden.
Idem te Oudewelering
Werking der stoomgemalen.
Waterloozing langs natuurlijk, weg.
Watorinlating
Regenval in Mm
12 Mrt 13 MrL 14 Mrt 15 Mrt. 16 Mrt. 17 Maart 18 Maart
60 70 64 58 55 59 60 om— A.P.
50 55 64 57 54 54 57 «m.—A.P.
Spaarndam 102.45 u., Halfweg96.20 u, Gouda 10.55 u.Katwijk 31.15 a.
Spaarndam 7 u., Halfweg u., Gouda u., Katwijk 30.80 u.
Door do eluis te Gouda u.
17.3
gevestigd to AJSSTEHDAJ-I, Damrak 74.
Goedgekeurd bij Koninklijk Bealmit ran 1 November 1880, No. 88.
DIRECTEUREN:
Sr. S.R.J. t. SCIUfflCHAl®li. W. SCOTT n 1. i. L. ÊUHiEIBEBG.
Soerofeuw dor Dircotio: Mr. J. y. SC2EYKHAVE5.
Volteekond VoAiscfcAopcUJk Eaplteal l»eo.00e.—
Verzekerd ltt.U
i Vezfiokerde Rent-o m 2/fA\A>;l.41
Ontvangsten in 1»3 ta^-u-V-Slj
llc&srvoa «p SI Bwctmbor IPW64.180.722.70
Tot 31 December lt03 bah Tcsxekerden belc.aM10.872.CM.743
Ouderfot2.
JIABLIJUKCHK premie voor 1000.—
w
Ouderdom.
1^}SSB§KK\«,
1& porter! kopH«Al.
MJ OTorJIJden
uit te koerca.
nA 10 Jaren
na 15 Jaren
or dfrtcÜJk
n<t to
rij ©Torlljdcn
korren.
root
rear vrouwen.
35
30
SS
«O
60
11
■8
l
10
co
70
W
::8
10
60
f, t
n 6
13
83
£4
89
17
18
51
i
24
99
10
72
03
gevestigd te Utrecht, stolt vorkrygbaar:
1453 14
Gedurende deze maand
bieden «wij verschillende
PETROLEUMLAMPEN en
GASQRHAMENTEH bene
den inkoopsprijs aan en
geven op deze en andere
Artikelen een extra
korting. 2777 17
Aalmarkt 25.
Japansche Prenten.
Hoogewoerd 17.
Onze collectie Jongeheeren- en Kinderkleeding, bestaande uit een rijke keuze
voor het aanstaande Seizoen, is geheel gereed.
In het bijzonder wenschen wjj de aandacht te vestigen op onze werkelijk
fijne Engelsche Artikelen, waarvan wij eenige Exposeeren en waarmede
wij in dit genre hier ter stede beslist eenig zijn. 8022 72
(om contant geld)
van ©en gedeelte van een
goed onderhonden Inboedel,
ten Sterfnuize van Mejuffrouw iE. J.
PFEIFFER, te Lelden, aan de
Breestraat No. 158, op Dinsdag
88 SZaart 1905, dei voormiddags
te 10 ureD, ten OYoretaan Yan do
Notarissen KAISER VIJGH, te
Lelden, bestaande in: Eikenhouten
Kabinet, Zilverkast met Spiegel,
Bonheur du Jour, Mah. Ledikant,
Eikenhouten dito (belde metGordynen)
Eiken Kleerkasten, Canapé met
Stoelen, Sofa met Stoelen, Fauteuils,
Stoelen, Mah. Tafels, waaronder ook
met ronde Marmeren Bladen, Kap
tafel, Speeltafels, Bloemtafel, Fan-
talsie Tafeltje, Brandkast, Spiegels,
waaronder een prachtig bewerkt en
geslepen, staande draaiende Spiegel,
Theebladen, waarby één met Zilveren
Rand, Tocbtseherm, Haardecherm,
Gaskronen, Kachels met Koper ge-
monteord en Koperen Kachelplaten,
Mah. Theestoven, eenig Antiek on
hetgeen verder ten verkoop zal wor
den aangeboden.
Te zien: Maandag te voren van
10 tot 4 uren. 8015 34
NIEUW15 ct. p. ons. NIEUW I
Vraagt ze by alle Winkeliers.
A. J. POLAK, Fabrikant,
Groningen.
NIEUW15 ct.p. ons. NIEUW
Vraagt zo by allo Winkeliers.
A. J.
FOjLAK, Fabrikant,
Groningen.
NIEUW15 ct. p. ons. NIEUW
Vraagt ze by alle Winkeliers.
A. J. POLAK, Fabrikant,
3028 18 Groningen.
Enveloppen 1.90, lOOO Kulianliën of Nola's
ƒ2.50, lOOO Briefltaarien (1ste qnalitoit) 2.60.
alles bedrukt met naam, adres, enz. Handelsdrukkery
firma KOOIKER, Nieuwe Rijn 10.
By groote getallen voordeelige pryzen. 10480 10
mui 8740 ii
Wy notoeren voor:
Prima Leidsche, Goudsche,
Edammer Room-, Kruid- en
Gruyerekaas. 2887 15
HARTESTEEQ 2.
Por Liter.
Likeuren 0.45
Grenadine 0.50
Jenever 0.70
Brandewyn 0.72
Nieuw Rood„ 0.70
Punch 0.80
Cognac 0.90
Boerenjong.^ 0.90
Oude Boll 1.05
Per Flesch.
Bessenwyn ƒ0.36
Meiwyn 0.45
Roode Wyn f 0.50
Madera 0.50
Roode Port 0.55
Witte f 0.60
Malaga 0.80
Advocaat 0.80
Vermouth 0.80
2930 11
4 pCt. Pandbrieven a 99'|? pCt. (in sfukken van IIÖOO
4'|j pCfc. 100'l.pCt.i 1 500 en 1100.
6003 10
Sriiloss-Hrcinnen, Cerolstein.
De Kroon der Tafelwaters.
OUDSTE BRON-EXPLOITATIE van het district Gerolstein.
Opgericht 1870. 2757 40
Kroonkurk, Kurk met yzerdraad on Schroofsluiting.
Vertegenwoordiger voor Leiden:
Vertegenwoordigers van de firma 1184 38
GBOENEVELD, VAN DE POLL Co.
9
Vertrek van LEIDEN naar 's-GRAVENHAGE: 7.55,10-,
12.—, 1.56, 4.10., 5.—, 7.—, 9.— en 9.55; bovendien naar
VOORSCHOTEN: 9.—, 11—, 1—, 3—, 6— en 8—
Van LEIDEN: naar de K. N. Zilverlabriek of VOOR
SCHOTEN Iste kl. «0.20, 2de kl. «O.I5, naar
DUIVENVOORDE, SCHAKER BOSCH, VEUR, WIJKER-
BRUG, VOORBURG of 's-GRAVENHAGE 2de kl. «0.35.
