N«. 13823 "Woensdag 33 Maart# A0. 1905. $eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Officieels Kennisgeving. Be vaart door ot langs Leiden. in. LEIDSCH DA&BLA PRIJS DEZER COURANTi Voor Leiden pei week 9 Oentai per 8 maanden I S f 1.10. Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd i^jn 5 'j 1.30, Prance per post 1.65. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 16 regels /"1.05. Iedere regel meer f 0.171. Grootore lettors naar plaatsruimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Gents oontant; elk tiental woorden meer 10 Gents. Voor bet incasseeron wordt/"0.05 berekend. Dirccle Belnsllngen. De Burgemeester van Leidon brengt ter algemoene kennis, dat aan den Ontvanger 'der Dlrecle Belastingen zjjn ter hand gesteld ide kohieren der Personeele belasting Nos. 1 en 2 van den dienst 1905, executoir verklaard den 21sten Uaart j.l., en herinnert voorts den belang hebbenden aan hun verplichting om den aan- •lag op den bh de Wet bepaalden voet te voldoen. De Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden, 22 Maart 1905. Burgemeester en Wethouders van Leiden Gezien art. 8, 1ste alinea, der Hindeiwet; Brengen ter algemeeno kennis, dab door hen vergunnig is verleend aan J. W. VAN ODER HORST en rechtverkrijgenden tot het oprichten van een palingrookerij in het pakhuis, kad. bekend Sectie H No. 670, go- legen achter het perceel Haarlemmer straat No. 231. Burgemeester en Wethouders voornoemd^ DE RIDDER, Burgemeester* VAN HEYST, Secretaris. Leiden, den 22sten Maart 1905. Burgemeester on Wethouders der ge meente Leiden brengen ter algemeeno ken nis, dat de scheepvaart door de B 1 a u w- poortsbrug op Dinsdag 28 Maart a.s. van des morgens 7 tot des middags 12 .uren zal zijn gestremd. Burgemeester en Wethouders voornoemd, DE RIDDER, Burgemeester. VAN HEYST, Secretaris. Leiden, den 22sten Maart 1005. liWij hebben giste>ren do, in verband met on zen oproep, ontvangen brieven en opgaven in ons blad afgedrukt, zonder meer. Het eerste schrijven door ons opgenomen levert I inderdaad een nieuw gezichtspunt op de i veelbesproken kwestie en k' de overwoging zeer waard. Do andere, gisteren geplaatste, alsmede de hieronder voorkomende cn heden ont- jvangen antwoorden zijn van dien aard, dat zij geen nadere bespreking behoeven. Den last dien men ondervindt van het .telkens afdraaien der bruggen, zullen ve len, zij het dan ook in mindere mate, met de schrijvers deolen. De meerdere en hoo- gecre eischen van Ged. Staten te dezen op- zichte nu weder gesteld, zullen dien last nog eer doen toenemen dan verminderen. En ook de andero van verschillende zijden ingekomen bctchouwingen zijn wel de aan dachtige overweging waard. De eerste luidt: Naar aanleiding uwer oproeping in het „Leidsoh Dagblad" van 20 Maart, waai in men opgeroepen wordt van zijn meening te doen blijken omtrent liet al of niet wen- 'schelijke van het voortduren der Provin- 1 öiale vaart dooi' Leiden, neem ik de vrij heid u het volgende onder het oog to bren- 'gen. Uk de stukken, die voor het publiek toe gankelijk werden geacht, is gebleken, dat do .vernieuwde overeenkomst, eventueel to slui ten tusschcn Gemeente cn Provincie om- ;trent de Provinciale vaart, tienduizenden aan de stad zal kosten en is het niet on verschillig eens van alle zijden te bekijken ',wat men daarvoor krijgt en wat daar te- fgenover staat. Men verdedigt die vaart 'dooi" Leiden, hoofdzakelijk om het belang 'der Leidsche winkeliers; het vóór en tegen is daaromtrent reeds meermalen ter sprake gehecht. i Ik kan daarover niet oordeelcn, wel heb j-ik meermalen gezien hij mijn Zondagseho wandelingen om Leiden, dat tientallen echippers van Zaterdagmiddag tot Maan dagmorgen hun rusttijd houden aan de overzijde dor Rijn- en Sohiekade, daar ze ('door gemaakte bepalingen niet in de Oude iVest, enz. mogen verblijven, tenzij tegen .betaling van idem zooveel. Bestond deze bepaling voor die schippers niet, ongetwij feld zouden do winkeliers meci inkoopen zien. Niet dit is het wat mij de pen deed op nemen, maar de bedoeling ook van een an dere zijde eens licht op de quaestie to doen vallen en wel dezo dat men te veel uit hot i oog verliest, dat ook andere belangen een J wooiidjo hebben mee te spreken in deze quaestie, waarmede ik bedoel het drukke landverkeer dat dagelijks, hoofdzakelijk aan 'do brug bij de Haven plaats heeft. Sedert het bedanken van den heer P. J. Van Hoeken voor onzen Raad, is niet een onzer Raadsleden in die buuit woonachtig. Ware het anders, zij zouden getuigen kun nen zijn, dat de toestand daar dikwijls zoo is, dat men naar verbetering uitkijkt. Wat is het geval: de buurten buiten Zijl en Heerenpooit worden van dag tot dag uitgebreider en het is ook in het uitbrei dingsplan der gemeente (dezer dagen ver sohenen) gelegen dien toestand to doen toe nemen. Het grootste contingent dier bevol king wordt geleverd door ambachtslieden en fabrieksarbeiders, die voor het nemen hunner kleine maaltijden een half uur en voor het middagmaal een uur, hoogstens anderhalf uur schafttijd hebben. Yan dien tijd moet afgetrokken worden het heen- en weerloopen on men kan be grijpen hoo men te moede is, als men toch veel haast heeft om te zorgen op tijd aan het werk te zijn, daar men andera kans op boete heeft, te moeten zien, dat de brug draait om soms een tros van 2 a 3 schepen door to laten. Van de bediening is niets dan lof te zeggen, zoodat de duur van het openen dei; bruggen zooveel bekort wordt; hoewel de brug aan do Haven zich daar voor goed leent, is de constructie aan do Sohrijversbrug van dien aard, dat do tijd van open-zijn vanzelf langer is. Is men nu in plaatsen als b.v. Rotter dam, waai het grootste deel der burgerij in alle standen van het scheepvaartverkeer leeft en eet, dan wordt zulks als een nood zakelijk kwaad beschouwt, niet alzoo hier, waar ieder weet, dat de lasten in verhou ding veel zwaarder zijn dan do lusten aan hot kanaal dooi' Leiden verbonden. Ik meen dan ook wel eens gehoord te hebben, dat zelfs de grootste AO-rstandera der eer ste overeenkomst met de Provincie, willen bekennen, dat indien zij alles vooruit ge weten hadden, zij niet tot de overeenkomst zouden bobben medegewerkt; als dit zoo is, is het clan niet beter aan het oude spreekwoord te denken, beter ten halve gekeerd dan ton heele gedwaald", cn tegen het uitgeven van opnieuw tienduizenden guldens, alleen te kunnen weten, wij heb ben gezorgd, dat althans het gedeelte der bevolking over -Je Havenbrug reden tot moppeien kan houden, in toenemendo mate, omdat de arbeidersbevolking zich daarheen in grooten getalo verplaatst. Van de andere bruggen wil ik niet spro ken, omdat ik daaroveT niet kan oordeelcn, terwijl ik de Havenbrug dagelijks eonige malen voorbijgaalleen dit, wanneer men aan een an'dero brug er niet over kan, kan men dikwijls zonder' veel tijdverlies een evenwijdig loopenclo brug nemen of bijv. aan de Turfmarkt nemende die aan de Morschstraat vermijden. Maar welke brug moet men met den besten wil nemen als men van de Haven naar do HeeTen- giiaoht of omgekeerd moet? Naar verluidt, moeten cr dan ook grooto werkgevers zijn, die geweigerd hebben mede bo werken om bij autoriteiten aan to dringen op het behouden der loopende overeenkomst, daar zij ook iets voelden voor het belang der minder bedeelden. Men zegt, dat een der voordeden van het voortduren dei overeenkomst zou zijn dat het peil in de grachten voor het aan komen van 6teenkolenschepen voldoende zou blijven, maar mag ik vragen of er dan vóór het contract geen kolenschepen van gelijke grootte in Ouden Singel en Lange- giacht kwamen zonder te lichten en zoude, indien eventueel do Regeering dien plicht verzuimde, do nijverheid niet zooveel pressie kunnen oefenen, dat de uitdieping weder voldoende plaats had? Het ontbrak mij aan tijd en buitendien, ik ben geen direct belanghebbende, maar het zou mij geen moeite noemenswaard heb ben gekost om in weinig dagen een adres te kijjgen met honderden handteekeningen ter versterking van mijn betoog, waartoe ik dan ook ettelijke belanghebbenden heb gepolst. Vóór een paar jaren kon men in do bladen lezen, dat men bij het 6tellen of veranderen der biug over do Maas te Rot terdam aldaar een enquête had ingesteld omtrent het verkeer, wat personen cn voer tuigen betreft over die brug en kwam men tot verrassende resultaten; hier te Leiden heeft men tegenwoordig lang zoo meer de manier, belangrijke zaken eerst dan aan het publiek to doen zien als ze zoo goed als in staat van wijzen zijn; als „man of the street" kan ik dus niet beooideelen of hier iets dergelijks als een enquête heelt plaatd gehad. Mocht zulks niet 't geval zij,In, dan verdient het overweging zulks nog to doen en men zal voor veel grootcr cijfers komen te staan dan men wist en zien, dat de passage over de Havenbiug slechts wel licht door c£n brug cn wel die aan do Morschstraat wordt overschreden, met de schaduwzijde voor de eerste, dat het vooi' het grootste gedeelte menschcn zijn, die steeds hard moeten loopen om hun plicht to kunnen doen, en zal met die feiten en cijfers dan voor oogen, de minderheid der colleges wel in meerderheden worden omge zet. Mooht eventueel de nieuwe overeenkomst door den Raad worden geaccepteerd, men zal moeten aannemen, dat het besluit goed was, maar gelijktijdig zal men dan ook voorzieningen moeten treffen, die althans het verkeei te lande niot bemoeilijken, want immers, geacht© Redactie, het is voor Lei den geen levensader. Men kan zeggen, dat Leiden hoofdzake lijk bestaat uit 3 hoofdzaken, en wel de Hoogeschool, de Nijverheid en de begunsti ging der omliggende gemeenten voor de neringdoenden. Geen dezer drie zijn bij do scheepvaait door Leiden betrokken. Een ander door ons ontvangen schrijven luidt aldus: Wil mij ten goede houden, dat ik mijn verwondering betuig over uw eerlijke na- iveteit, om uw vooronderstelling dat stom men uit de burgeiij eenigen invloed zouden uitoefenen op handelingeD van het gemeen tebestuur. Herinnert gij u een geval daar van] Het gemeentebestuur weet immers al les alleen en alles het boste en de burgerij is goed genoeg om do steeds stijgende be lastingen te betalen, die door do giooto meerderheid der burgerij voortdurend met grooter moeite opgebracht wordt, want Lei den gaat in de laatste jaren steeds ach teruit in welvaart. Dit is trouwens wel af te leiden uit het officieel gepuhlioeerdo feit, dat al jarem honderden meer: uit Leiden vortrokken dan nieuw gevestigd zijn, en waren dat nu maar de armen, die door scholen, enz-, geld aan dc gemeente kosten, doch juist het tegendeel is regel. Heden deelde iemand, die bijna alle Leidenaars kent, mij mede, dat binnen korten tijd weer veertien gegoedo familiën die hij met namen noemde, Leiden gaan vei laten. Iedereen, dio een weinig studio maakt van Leidsche toestanden, weet die om standigheid, alleen het gemeentebestuur kent die blijkbaar volstrekt niet, of, wat zedelijk veel slechter zou zijn, do belangen van de burgerij zijn het volmaakt onver schillig. Heeft men niet onlangs nog voel te duur CU onnoodig cLat> weiland, voor 21,000 getaxeerd, en dat dus met hot huis hoog stens -/ 35,000 had mogen kosten aangekocht en moet daar nu niet jaren lang de aan de pacht ontbrekende rente voor wor den bijgepast zonder dat iemand cr eenig genot van heeft Zal een verstandig en tevens eerlijk menseh durven beweren, dat zich bij s t jj- g o n 'd c belastingen meer familiën te Lei den zullon vestigen, omdat men telkens door die onverstandige scheepvaartleiding door de stad, voor die ellendige, langzaam werkende draaibruggen, tijd vius geld moet staan te vermorsen, of omdat Lei den er een „Endegeest" en „Rhyngeest", of een Slachthuis op na houdt? Al dio onnoodige ondernemingen, dio blijkons onzo belastingbiljetten de slotsom aller wijsheid, veel, zeer veel geld kosten 1) zijn -de gevolgen van dio rampzalige an nexatie, die alleen den hoofdambtenaren der gemeente ten goedo is gekomen, schreef zeker professor teiecht eens in uw blad. Toen is de waan ontstaan, dat Leiden de allures van een groote stad moest aanne men Heel mooi, maar men vormt geen groote steden door, zonder verhooging 'dei. aantrekkelijkheden, do belastingen op, cn de gegoeden uit de stad te jagen. Dooi do leiding der scheepvaart door de stad owrdt niemand bevoordeeld, wel een zeer groot aantal rnensohon geplaagd en door tijdverlice benadeeld. Hoeveel duizenden guldens of dit jaar vormt, is natuurlijk niet na te gaan. Vroeger, toen de schepen, die dooi do stad voeren, slechts bij uitzondering door sleep booten getrokken werden, hadden al thans sommige neringdoenden, die aan den vaarweg woonden, eenig voordeel bij den hinder, dien de sohepen anderen berok ken den. Thans passeeren bijna uitsluitend sleep- treincn, cn daar verdienen die nering doenden ongeveer niets aan. En de enkele schepen, die geen deel uit maken van sleep treinen, (jaagpaarden ziet men gelukkig bijna niet mceizullen toch 'door de stad blijven varen, want die hebben er te lossen of te laden of moeten cr om an dere reden zijn, al wordt ook die ergerlijke „tijdroovendo groote scheepvaart" ver plaatst. Iedereen kan zich van die feiten door aanschouwing en informatie op de hoogte stellen. Ondci dankzegging voor dc plaatsing ver blijf ik Uw dw. „Een goed Leidenaar." Een ander schrijven luidt aldus: Do viraag: moeten wij do vaart door, of langs Leiden zal voor een ieder, die er een weinig ondervinding van heeft, direct 1) Wij moeten den inzender hier even opmerkzaam maken, dat „Endegeest" zeer goede baten afwerpt; wat het Slachthuis betreft, weten wo dit niet. (Red.) te beslissen zijn. Buiten do giöoto kosten, welke nu te wachten zouden staan bij bet blijven der vaart door Leiden, is nog ieta, namelijk dit. Als bewoner van on handel drijvend persoon op de Oude Vest bob ik mij menigmaal overtuigd van do grooto on derhoudskosten dezer bruggen, want vci- geet niet dat er bruggen zijn, welke naar mijn meening ongeveer honderdmaal per dag (hiermede bedoel ik do Turfmaikts- brug) opengedraaid worden en dat kan natuurlijk niet anders dan grooto slijtage vorooizak«.a van het draai wei k en deze re paratie is niet goedkoop, dat verzeker ik u. Dan volgt weer het wachten en altijd weOi wachten voor die bruggen, zolfs zóó rg, 'dat de bewoneis van den Ouden Sin gel wanneer zij hun kans sohoon zien, ver huizen naar den andeicn kant van de stad. En wat de voordeden aangaat van do schippers, daarvan kunt go u dagelijks overtuigen. Zij vaien zoo hard mogelijk door Leidon om epoe^-g buiten te zijn als of het om een weddenschap gaat. Alzoo is er van inkoopen geen sprake, soms wel van sohelden en razen omdat de brugwachters de brug niet spoedig genoeg open doen voor een schuit, die naar hun meening on der de biug door kan. Eigenlijk moest op de Oudo Vest bij do bruggen een bord ge plaatst zijn mot do woorden; „deze vaart is geheel ten gerieve der schippers-" Wan neer do bolasting-bctalendo Lcidenaais kalm willen wachten, mogen zij straks, wanneer er geen schip in 't zicht is, ook eens over de brug. P.S. Wil u mijn naam maar niet noemen. Een ander stadgenoot schrijft ons: Naar aanleiding van uw artikol in uw blad van 20 dezci acht ik mij verplicht ook eens te wijzen op de onhygiënisoho toe standen, dio hot gevolg zijn van de door vaart door Leiden. Dikwerf ben ik even na 12 uren getuige geweest, welke massa werk lieden die uit do vele achter den Ouden Singel gelegen fabrieken, waarin zij in goed verwarmde lokalen, een zestal uron hebben doorgebracht, huiswaarts kcoren, zich voor de open brug verzamelen. Men ziet dan tal van o zoo dun gekleede jongens cn meis jes blootgesteld aan wind- cn regenvlagen, waarvan wo tob voot weinige dagen allen weten mee to pnaton. Is het nu zolfs niet misdadig om tor wille van een utopie, zijn evenmcnschen, voor welker welzijn, van de wieg tot aan het graf, zoovele offers wor den gevraagd en verkregen, hot gevaar te doen loopen, ziekten op te doen, die onver mijdelijk een ongunstigen invloed op geheel hun leven hebben. Ik noem liet een utopie, omdat men mij verzekert, dab do voordcclcn van de door vaart voor Leidons neringdoenden geen naam hebben, daar, wanneer do schippers hun proviand moeten aanvullen zij tegen woordig even buiten Leiden, door zooge naamde winkelschuiten, langs boord wor den voorzien, en hun grootere inkoopen doen, hetzij te Amsterdam hetzij te Leid- schcndam, alwaar zij voor het schutten toch eeDigen tijd moeten wachten. Nog een andere inzender zond ons do volgende: Recapitulatie. Vaart door de stad. Voordeeion (dncctc): a. Voor neringdoenden, voor zoover het doorvaart geldt, gering of zeer problema tiek. b. (in'directc) do nabijheid; druk ver keer te water gepaard met belemmering verkeer te land. o. (directe) havengeld pl. m. f 11000. N a doe 1o n a. mceiderc jaarlijksche directe kostso. voor personeel pl. m. ƒ3000; voor ondeihoud bruggen voor onderhoud vaart zegge /2000, vertegenwoordigende dc renten va/i een kapitaal van 125,000. b. bijdrage ineens van pl.m. /40,000; c. indirecte meerdere kasten voir meer der pensioen, enz.; d. belemmering van het landverkeer, welko steeds toenemend zal worden; e. beperking overheidsbemoeiing op eigen terrein f. do industrie, dic.de bron moet zijn voor' Leidens welvaart kan zich niet ver der ontwikkelen in de bebouwde kom der gemeente. Vaart InngH de stad. Voordooien: a. nieuw stadskwartier, met flinke haven en zwaaiplaatsen in. De Waard. b. gronden aldaar, die op het oogenblik weinig waarde hebben, zullen in waarde stijgen c. de nieuwe haven vlak bij do sohceps- timmci werven d. behoud van de vaart door dc stad met kleinoro schepen; e. het landverkeer in de stad wordt min der belemmerd f. geen vermindering van havengeld; g. bet belang van de nlgcinoond scheepvaart; h. gelegenheid tot uitbreiding der in-' dustrie. Nadoelen: Een grootere afstand van do havcna, welk nadeel weer ten goede komt aan d# neringdoenden in de nabijheid. Do geschiedenis van Leiden wijst er op, dat zij Jiaar vroegeren bloei en gioot© wel vaart te danken had aan de industrie, dio zich thans binnen dc bebouwde kom vier gemeente niet verder kan ontwikkelen. Sleur en vasthouden aan oude toestan den houden ontwikkeling tegennieuwe banen dienen opgezocht te worden. A. van Nood, expediteur, Grocnhazcn- gracht 10, is tegen vnartvcrlegging, omdrfc toen vioeger do schippers naar hun genoe gen konden vastmaken, als het ware L c i- don con trekpleisterplaats was, terwijl te genwoordig genoemde gemeente gemeden wordt. Het recht, om <1 uren in Leiden lo mogen vertoeven, geeft volgens mijn mea ning niets, omdat den schipper de gelegen heid ontbreekt, wanneer hij do stad uit moet, zijn schuit naar bchooren vast La maken. Wij verheugen ons er in, dat men van don kant der neringdoenden toch ïotsvan zich heeft laten hooren. Dat men daar go- heel onverschillig tegen hot vraagstuk zou tetnan, was ook wel niet denkbaar. Er moot toch wel iets van do schipperij geprofiteerd worden 1 Maar dat slechts zoc wcinigon van zich lieten hooren, is tcckcncnd en bcwijfct ontegenzeglijk, dat dc voor dooien toch van geen groote be* t o e k c n i s z ij n. Wij hadden minstens 50, 100 namen moeten hebben van ingezetenen, dio smeekten: „laat de vaart toch zool", indien dc uitgave van 40.000 gerechtvaar digd mocht hcctcn. En waar wij vroeger al cent' op gewezen hebben, willen wij ook heden nog eens doen, dat. is dat de gemeente geen baas is in haar eigen huis. Wanneer op de Rijn- cn Schio- kade gas of duinwat moot worden aange legd, moet de gemeenteeerst aan dc pro- vincio vragen: „mag ik dat alsjeblieft doen?" Ja, een nog sterker bewijs daarvan vindt men zelfs in dc aan den Raad overlegde in gekomen stukken. Toen voor eenigo jaren dc Koningin-Moe der een bezoek aan deze gemeente had aangekondigd, zond dc Burgemeester aan den brugwachter van de provinciale brug aan dc Haagpoort met een politieagent do boodschap, dat hij eenigen tijd vóór liet vastgestelde uur de brug gesloten moest houden. En Avat wa* hot bescheid? „Wij hebben met do gemeen to niets te maken wij ontvangen onze orders alleen a*an do p r o v i n o i e." Ia dat niet tc gek? En wat betreft de voordeeion mag men niet uit het oog verhezen, dat daar dc las- ten tegenover ttaan, die wo vroeger reeds 1 hebben opgenoemd en die ook door de min- derheid in het ooilego van B. en Ws. nog eens in herinnering zijn gebracht. Dio voor- deelcn moeten duur worden gekocht. i Thans vestigen we alleen op de financi eel© nog even dc aandacht. Zolfs in het gunstigste geval, dat dc Prov. Staten genoegen nemen met het voorstet van B. en Ws. door alle kosten op zich to nemen, die uitsluitend uit dc a'aartver- betering voortvloeien, wat wij zeer betwij felen, dan zal deze verbetering der gemeente nog 40,000 kosten. Bij verlegging zal i en daarentegen 6 brugwachters kunnen missen, dat een be sparing van f 3300 i er jaar zal gOA'en. Verder zal het onderhoud aan bruggen en wallen aanzienlijk minder bedragen, wat' Avij gerust op 2t .0 raeëncn te mogen schatten. Rekenen wij A'oor r ïtc cn aflossing dor kosten van do vaart verbetering 8 pCt., dat is 3200, meerdere kosten voor brugwach ters 3300 cn 2000 voor meerdere onder houdskosten, dan komen we tot een totaal van 8500 jaarlijks. De vraag is nu: weegt dit financieclc of fer, gevoegd' bij den lost, cfien de burgerij van dc doorvaart ondervindt en die cr met tertijd niet minder op zal worden, op to gen do indirecte voordcelen, die de gemeen te cr van ondervindt in den vorm van klandizie aan de neringdoenden Men zal het ons niet euA'ci duiden, dat wij óók, in verband met dc do« r ons ontvangen ant voorden <1 c- E o a' ra a g ontkennend b 1 ij v e n bo-1 antwoorden, en dus- niet meegaan mot punt lo. der conclusie van B. cn Ws., dat' de doorvaart door Leiden niet l>ehoort lo worden prijsgegeven, ook aT zouden God.' Staten geneigd zijn dc punten 2o. en 3o. de zer conclusie to aam'aardon, wat wij, let tende op don inhoud en den toon der ge wisselde correspondentie tussohen dat Col lege en B. cn Ws. niet waarschijnlijk ach ten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1905 | | pagina 1