Uit de „Staatscourant."
De kolonel J. G. Blaauw, commandant
yan het 2do reg. huzaren te Venloo, zal bin
nenkort het leger met pensioen verlaten.
Do 2do luit. A. V. Buijs, van het 6de
keg. inf., heeft detachcering gevraagd bij
ide koloniale reserve.
Alkemade. De bevolking dezer gemeen
te vei meerderde in 1901 door geboorte en
vestiging met 335 personen; zij verminder
de door overlijden cn vertrek inet 292 per-
Bonen.
Op 31 December 1903 bedroeg het aantal
*ielen 4498, alzoo op 31 December 1901 een
bevolking van 45-41 zielen. Er "werden 43
huwelijken voltrokken.
Do gevallen van febris typhoïdea ten
huize van W. van den Haak en A. Key zei
te Oudewetering zijn beide geweken ver
klaard.
De lotclingcn dezer gemeente H. O.
Eoogcnboom, W. J. Straathof, N. Koek,
A. v. d. Meer, N-».P. Bakker, J. Vane-
tnan, B. v. d. Ploeg J. v. d. Star, A. v.
Mameren, J. P. van Berkel, G. van der
tjjp. J. van der Meer, H. N. Bloem, J.
A. van Velzon, J. van Kuiten en J. P. A.
de Jong zijn in werkelijken dienst opge
roepen tegen 1 Maait a, s., waarvan de
6 laatstgenoemden tegen 16 Mei a. s.
Door G. van Beyeren te Oudewetering
is aan Burgemeester en Wethouders dezer
gjemeente verlof gevraagd voor bierver
koop in het perceel Wijk A. 91.
Gouda. Gisteren had alhier een vergas
öering plaats van do Centrale Liberale
Kicsvereeniging in het district Gouda,
ter bespreking van do aanstaande Kamer
verkiezingen.
De volgende alphabetische lijst van oan-
didaten voor het lidmaatschap der Twee-
Ide Kamer werd opgemaakt: mr. H. Ph.
do Kanter, 0. Lely, prof. mr. J. do Louter,
mr. M. M. Schim van der Loeff, mr. M.
•Tydeman Jr. cn mr. E. van der Wielen.
Haarlemmermeer. Na het eten van bui-
tcnlandsehc bruine booncn zijn 4 koeien van
den landbouwer H. J. Lammerts in den
Slotorweg te Haarlemmermeer plotseling
gesto.1 ven.
De heer Kroes, onderwijzer aan do
Christelijko school te Nieuw-Vennep, werd
als zoodanig benoemd to Scheveningen.
Tijdens de landbouwtentoonstelling,
'dezen zomer te Hoofddorp te houden, zullen
ook andero feestelijkheden plaats hebben
O. a. zal, evenals dit in 1902 geschiedde, een
allegorische optocht worden gehouden Een
terrein voor dc tentoonstelling werd door
den heer B. Biesheuvel, landbouwer alhier,
beschikbaar gesteld.
De landbouwers v. T. en P. alhier, die
aanvrage haddon gedaan, tot overname door
het Kijk van een van tuberculose verdacht
rund, mogen hun koetje behouden, daar
joor die overneming geen termen bicken te
bestaan.
ilazerswonde. Na maanden achtereen
pogingen daartoe tc hebben aangewend^ is
onzo burgemeester er eindelijk in geslaagd
een plaata te bekomen voor de a acht-jarigen
Leendert do Kort, wi. ns geestvermogens een
i langer verblijf in de maatschappij on-
raadzaam maakten cn wol in het gesticht
s Heerlenloo te Ermeloo, waarheen het
(kind gisteren door de famiuj werd wegge
leid.
Katwjjk-nau-Zco. Vrijdagavond hield dc
Chr.-Hi&t. KiesvereenTging alhier een open-
baie vergadering in do zaal Voorstraat,
waar als spreker optrad dr. J. Schokking,
lid dor Tweede Kamer voor het district
Harlingcn.
Do zaal was- geheel gevuld, toen precies
prn halfacht do voorzitter, de heer J'. v.
Tuyl, do vergadcri.ig met gebed opendo,
waarna hij hot wooiv aan den spreker van
den avond gaf.
Spreker wilde vooropgesteld zien, ten ein-
1 do misverstand te voorkomen, dat er tweo
groepen van de Chr.-Hist. partij bestaan,
,ön zette op duide-1 3 wijze hot'verschil tus-
Bchcn 'die beide groepcoringcn uiteen. Met
Let oog daarop had sprokor eenig bezwaar
gemaakt tegen het optreden voor een
Christ.-Hi-at. Kicsvereeniging, maar nadat
volle vrijheid was verleend tot verkondiging
van eprekort eigen beginsel, was dat be
zwaar grootendeel8 opgeheven.
Van schei po partij-formatie iSpr. geen
voorstander, cn maar al te goed weet hij,
dat dio idee spoedig in botsing komen moet
met do groote publieke mcening, en mis
schien zelfs met de praktijk van den wetge
ver.
Toch verklaart spreker zich vcor politieke
organisatio, omdat die eenvoudig noodzake
lijk is maar veel verschilt, hoe door ons
partij gekozen kon worde.
't Zelf-partij-kiezen n ag ons echter niet
blind maken voor de struikelblokken op den
af te loggen weg.
Van leuzen afkcerig, voor het bcgintel op
tredend, d..fc is volgens Spr. dc weg en-
kol leuzen bobben rcch estaan, wanneer ze
Volkomen het beginsel wcorgcven.
Spreker behandelde verschillende punten
fen zeido ten slotto dat het einde van de
Staatsalmacht zal zijn, dat do maatschappij
één groot kazerne wordt, waarmee do vrij
heid weg is.
De overheid neme het Woord Gcds tot richt
snoer bij al zijn werken, cn wake er voor,
dat het Christelijk h jinsel niet buiten het
leven worde gebannen.
Hierna dankte do voorzitter spreker voor
rijn schoone rede, waarna de gelegenheid
tot debat, La con kleine pauze, werd openge
steld.
Ds. Impeta als eerste debater waardeer
de allereerst zeer sprekers' streven, maar
wenschb slechts op een enkel punt do aan-
dacht i0 vestigen, n.l. dat do anti-revolutio-
taairen geen hart zouden hebben voor de
kerstening van de openbare school, evenals
'de anti-revolutionairen geen oog zouden
^hebben voor dr. Scfiokkings meening over
do openbaro en bijzondere universiteiten.
1 Het bevorderen van de Christelijke weten
schap is geen speciale taak voor' Kerk of
Staat, maai- hett ifc' do taak' voor ieder chris
ten.
Erger vindt de debater het, dat spreker
zoo'n eigenaardige tegenstelling gemaakt
heeft, waar hij anti-revolutionair ©n chris-
telijk-hist. zette» op de lijn van Hervormden
en Gereformeerden.
Hierna kreeg hefc woord ds. Meyer ing
(Katwijk a/d.Rijn). Spreker sluit zich volko
men bij do woorden van den vorigen de
bater aan, en wenschto enkel op eenig© pun
ten inlichting van dr. Sohokking te ontvan
gen.
Ds. Meyering meent, dat, door toepassing
van het C-r.-Hist. bogintel, do ordo van
zaken wordt omgekeerd, en men eveneens
komen moet tot onderdrukking van de min
derheid. Dv.rom meent de debater het an
ti-revolutionair begineel gezonder.
Dr. Schokking dankte boido opponenten
voorhun waardeerend© woorden, en wilcfo
'ds, Impeta antwoorden, dat de praotijk
geleerd heeft, dat niet allen clen weg van
vroeger veilig konden bewandelen, vandaar
het ontstaan van de christ.-hïst. riohting.
En ook do president-minister erkende het
standpunt van de differcntieöering als het
kostelijkst© liet besto, en af tot voor
beeld oen bloembed, met vele kleuren. Maar
mag ons volksleven wel vergeleken worden
met dat bloembed, of bestaat niet het ge
vaar van vloekcndo kleuren naast elkaar?
Kan van zoodanige *difforentieëering wel
een krachtige natio ontstaan
Do Christ.-Hist, trekken uit nood in de
bijzondere instellingen, en zouden wonschen,
dat de volksschool de Christelijke ware. Go-
tracht moet worden, niet enkel 'de Chr.
School te versterken, maar tegelijk de
Openbare te maken tot een instelling, die
met hart en ziel door Christenen kan ge
steund worden. Met betrekking tot het Hoo-
ger Onderwijs wil spr. ook gaarne een oog
hebben voor do Vrijheid «1 de Wetenschap.
Kan men zich voorstellen, dat or geen
Openbare universiteiten zouden zijn, im
mers' neen, want de overheid moet zioh
er wel moe bemoeien, om allerlei practische
redenen.
Wat bet. ft den anderen opponent, Spr.
is het volkomen eens met den debater,
waar doze de verhouding van Christenen
tot andere scliakeeringen zeer verschillend
acht.
Van het grootste belang is het, dat aan
do Openbare universiteiten, tegenover alle
ondermijnende theorieën, ook eens een ande
re theorie gesteld worde.
Spreke rt' eindconclusie is, dat er geen
neutraliteit voor dc Overheid bestaan kan,
waardoor men een dwang zal moeten acocp-
teeren, die ^ndero overgaan zou in een
dwang voor het Christelijk gedeelte der na-
tic. Er moet gekozen worden, maar er blijft
meer vrijhoid bij aanneming van het Chris
telijk, dan bij aanneming van het neutra
liteitsbeginsel.
Na het eindigen van deze rode bracht ds.
Plug nog een woord van dank aan den spr.
cn ontwikl bic in korte trekken bet spe
ciale standpunt van deze Christ.-Hiat.
K ie& ver eenig i ng, waarna dr. Sohokking de
vergadering met gebed sluit.
Katwijk aan den R\jn. Vanwege de
anli-vevolutionnairo kiesvoreeniging al
hier zal Maandagavond in het hotel ,,Do
Roskam" een lezing worden gehouden over
het onderwerp Belastingen cn hervor
mingen/'
Koudokork. Naar men verneemt, hoopt
ds. J Str\jks, predikant by de Ger. Gem.
alhier, op Zondag 26 Februari a. s. zijn
afscheidsrede to houden.
De lotelingon dezer gemeonte A. v.
Vliet, lichting 1904, A. de Jong, S. Ollomans
en J. Vergunefc, lichting 1905, zUn opge
roepen om op Woensdag 1 Maart a. s. voor
do militie te worden ingelijfd, to Leiden in
de Stadszaal, Ingang Ureestraat.
Lisso. Tot zetter voor 's Rijks belastin
gen in deze gomeente is door den Com
missaris der Koningin benoemd de heer
Alb. Moolcnaar.
Do lotelingcn van de lichting 1905
zullen worden ingedeeld als volgt: die voor
volledige oefening 1 Maart en die voor de
korte oefening 15 Mei a. s.
Noordwykerhout.Juist drie maanden ge
leden vermeldden we, dat op het strand
een flesch was aangespoeld met een brief
waarin in Franech, Engelsch en Duitsch
werd verzocht deze op te zenden met de
mededeeling waar hij was gevonden aan
miss Virginia Harris 4140 Delmar boule
vard, St.-Louis, Noord-Amerika dit
adres hebben we toen niet medegedeeld
dan wachtte den vinder een flinke gelde
lijke bclooning.
Dit is toen direct geschied met een be
geleidend schrijven in een der genoemde
talen, waarin behalve het gevraagde tevena
werd vermeld het adres van den vinder en
dat deze een arm werkman was. Maar nog
altijd wacht dezo do flinke geldelijke boloo
ning, zoodat hij vreest, dat de dame op
haar verdere reis is verongelukt. Maar de
zee moge zooveel brieven aanspoelen al» 2c
wil, hij zal ze niet moor opzenden, zegt Lij
En dat is tc begrijpen, want nu moest er
geld bij. ,,Hob is heb", zegt gewoonlijk zeker
iemand hier, van wien wo nu juist niet
kunnen zeggen, dat hij altijd zoo kort in
zijn beweren is. Maar zeer velen hier den
keu even zoo en het mogen dan schelpen,
vijfvoeten, mais zijn, wat de zee toevoert^
tal van Noordwijkerhouters zorgen ge
woonlijk wel, dat ze hun deel krijgen. Dat
zo dus van do inaia uit de gestrande
„Alba" weer ,,een hapje" hadden, i* te be
grijpen. Er zijn or, die voor een waaide
van wel vijftig gulden en meor hebben be
machtigd. Zelfs.de Zondagsrust werd er
voor opgeofferd en men hoorde over niets
anders dan over mais. Maar nu zij ze
hebben, is het voor do bezittora te hopen,
dat het bezit rustig zij, daar het met zoo
veel moeite is verkregen.
Te Noordwijk-aan-Zee geborgen en reeds
als eigendom beschouwd mais word reeds
door dc politic in beslag genomen." Het
meerondeel der bevolking alhier is van
meening, dat op dergelijke wijze verkregen
goed een eerlijke is. Aan één persoon al
hier was gisteren het graan bijna noodlot
tig. 0. de J., een timmerman, die nu
juist niet van een vafrte standplaats houdt,
en wat veel had gebruikt van hetgeen uit
graan wordt bereid, werd door een der
maiswagens aangereden. Hij viel en een
der wielen ging over zijn voet. Na nog
een paar stappen kon hij van pijn niet
verder en op Duinsckoten viel hij neer.
Dat de voerman, die hem aangereden had,
op zijn roepon toch doorreed, was nogal
hard. Maar een volgende was gelukkig
zoo monschlievend om hem bij een der
weinige bewoners dier streek te brengen
cn doze bracht den patient per as naar
dr. Viseer in liet dorp, die den erg ge-
kneusden voet heeft verbonden.
De houtverkoop in gen zijn geëindigd
cn hebben veel geld opgebracht. Het hout
was duur. Ook het hakken van het ver
kochte hout heeft voor hot grootste deel
reeds plaats gehad. Al i9 het uitzicht dus
hier cn daar ruimer geworden, door zoo'n
ontmanteling wordt een omgeving er ge
woonlijk niet mooier op. Doch hoeveel cr
ook te hakken viel, toch was het nog te
weinig naar den zin van een, die zijn hak-
woede heeft gekoeld aan enkele der fraaie
bcomen om het Kerkplein, die vooral in
den zomer een sieraad der gemeente zijn.
Zou dat een echt Noordwijkerhouter zijn
geweest
assenholm. De brievenbesteller Blin
de alhiei heeft tegen 1 Maart ontslag
aangevraagd.
Voorhout. Den lsten Maart a s. zullen
te Iaiden voor volledige oefening worden
ingelijfd dc lotelingen der lichting 19G5
A. Hoogervorst, T. P. van den Nouland
en L. van Sohooton eü voor korte oefe
ning op 15 Mei a.t'. C. H. van Rheenen.
Waddings v oen. Tn de vergadering
van ,,De Werkman" werd op 9 Febr. reke
ning en verantwoording gedaan. Ontvan
gen was 1490.96 en uitgegeven f 1721.72,
zoodat over dit boekjaar een nadeelig saldo
was van f 230.76. In kas it nu 371144,
waarvan in Gouda is geplaatst 2000, op
de R.-P.-S. 1600 en bij den penningmees
ter 114.44. Op de vergadering waren 83
loden van do 263 aanwezig, zooda/t er 170
afwezig wareai, van wie 135 een boete be
liepen van 0.10. Wegens ouderdom zijn
21 en wegens ziekte 14 daarvan vrijgesteld.
Goedgekeurd weid voor een jaar het voor
stel om na 16 weken een toelage van 4 te
goven. Na afloop werden 16 nieuwo leden
bijgeschreven. Onze beste wenschen volgen
dos» zoo nuttige vereeniging. Onder de
flinke, degelijke leiding van den voorzit
ter, den heer A. Brouwer, mogi zij voort
durend bloeien tot zogen van den werkman.
Zoo zij het!
Wontorogge. Naar men verneemt, zal cr
in de zaal van den heer J. Guldemond, al
hier, Donderdagavond a.t., een openbare
vergadering zijn. Onderwerpen: lo. ,,Een
gewichtig belangd', door ds. A. G. Lagrand.
2o. ,,Is or onderscheid?", door den heer H.
de Boer. 3o. „Om het recht", door den heer
T. P. Kleyn.
Er is gelegenheid tot debat.
Vrije toegang. Opkomst van mannen en
vrouwen dringend gewenscht.
Het ooilego van notabelen heeft uit
zijn midden benoemd tot voorzitter den
heer J. van Dam en tot secretaris den heer
C. Yerwey,
Warmond. Vergadering van den ge
meenteraad, op Dinsdag 14 Februari a.s.,
te 10 uren 's voormiddags. Onderwerpen ter
behandeling zijn: 1. Notulen. 2. Benoe
ming van 1 deskundige (herschatter drank
lokaliteiten) en 1 plaatsvervanger. 3. Wij
ziging begrooting 1904. 4. Vaststelling
kohier hondenbelasting 1905. 5. Verzoek
tot ondershandsche verhuring van een deel
der losplaats. 6. Ingekomen 6tukkcn:
a. Goedgekeurde wijziging begrooting 1904
en schoolgeld kohier 4de kw. 1904; b. Ver
slag der Commissie tot wering van School
verzuim over 1904; c. Begrooting 1901, Re
kening 1904 van het Herv. Armbestuur; d.
Verslag over 1904 der Gezondheids-Com
missie to ALfen; e. Verzoek van den heer
Kantoorhouder der Rijkstelefoon, om in den
vervolge hot kantoor te sluiten van 2.30 tot
3.30. f. Vorzook van C. Breedijk om ont
heffing der toepassing van art. 2 dor bouw
verordening. g. Verzoek van 2 niebinge-
zetenen om de kermisvreugde op Donder
dag-, Zaterdag- en Zondagavond te doen
duren tot 2 uren voormiddags.
Zoetonvoude. Gisteravond gaf do Alfonsche
Tooneelclub een uitvoering in hot lokaal van
den. heer L. DoJle in de Weipoort, to Zoeter-
woude. Opgevoerd werdon 0. a. „Een avond
onder vrooljjke jongens", blijspel in 2 bedrij
ven; „Hot geheime teeken", kluchtspel in 2
bedrijven.
Daarna volgden voordrachten en na do pauzo
„Hans Dussel op 't Gemeentehuis", klucht in
1 bediyf; „Sergeant Kwelgeest", biyspel in
1 bedryf en eindelek weder tot slot oouige
luimige voordrachten. Dat de uitvoerders ge
zochte dilettanten ziJu, bleek wel daaruit, dat
do zaal eivol was en uit de door hen geoogste
bijvalsbotuigingen, welke hen noopten telkens
voor het voetlicht terug te kornon.
Aan don heer J. J. Van Koolbergen
is vergunning verleend tot uitbreiding zijner
magnesietfabriek door het planteen vnn een
nieuwo stoommachine.
Bij Kon. besluit zijn, met ingang van 16
dezer, benoemd: lo. tot directeur van de
Rijkswerkinrichting Veenhuizen No. 2, J.
A. Bientjes, thans directeur der Rijkswerk
inrichting Veenhuizen No. 11 en 2o. tot di
recteur van do Rijkswerkinrichting Veen
huizen No. 1, J. F. Hondius, thans commies
ter directie bij de Rijkswerkinrichtingen
Veenhuizen.
Benoemd tot plaatsvervangend griffier
bij den Raad van Beroep (Ongevallenverze
kering) te Almeloo, mr. H. J. ten Bruggen-
oate, advocaat en procureur te Almeloo.
Bonoemd: tot ontv. der dir. bed. en acc.
J» Nïjkerk o.%j E. Qverbosch, ontvanger
der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen te Lochem c.a.; tot ontvanger der
directe belastingen en accijnzen te Wormer-
meer c-a, A. Mulder, ontvanger der directe
belastingen, invoerrechten en accijnzen te
Stadskanaal c.a. (gem. Onstwedde); tot
ontvanger der directe belastingen en ac
cijnzen te Ede c.a., E. van de Pol, ontvan
ger derzelfde middelen te Eist c.a.; tot ont
vanger der directe belastingen cn accijnzen
te Oud-Beierland c.a., K. van Schouwen
ontvanger der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen te Medemblik c.a.; tot
ontvanger der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen te Doesburgh c.a., A.
C. van Deventer, ontvanger der directe be
lastingen en accijnzen te Geldermalsen c.a.;
tot ontvanger der directe belastingen en
accijnzen te Harmeien c-a., C. J. Tielenius
Kruyfchoff, ontvanger derzelfde middelen te
Huissen c.a.; tot ontvanger der directe be
lastingen en accijnzen te Strijcn c.a., J. D.
Boerma, ontvanger derzelfde middelen te
Gulpen c.a,
lo. aan den eersten luitenant op non-
activiteit J. H. Saloman, van het wapen
der infanterie, met ingang van 3 Maart,
onder toekenning van pensioen, eervol ont
slag uit den militairen dienst verleend; 2o.
hefc bedrag van het pensioen vastgesteld
op f 450 's jaars'.
Aan den gewezen tweeden luitenant der
infanterie E. R. Boumeester, gerekend van
8 September 1904, bij vernieuwing een tijde
lijk pensioen voor den tijd van vijf jaren
verleend, en het bedrag van het penaiooo
bepaald op f 550 's jaars.
Met ingang van 16 dezer, W. K.'jd te
Weitmar in Westfalen, benoemcï tot tijde
lijke mijnopzichter bij do Sfcaatamijreu in
Limburg.
Benoemd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau, R. W. F. Koopmans, hoofd
ambtenaar der Nederlansch-Indische
Spoorwegmaatschappij en lid van het 00-
mitë van bestuur dier maatschappij, te
Scmarang.
Hel belang van hel kerkelijk godsdienstig leven voer
de Vrijzinnigen.
Gisteravond hield de Ned. Protestanten-
Bond, afdeeling Leiden cn Omstreken, in
het Nutsgebouw een vergadering, waarin de
heer Tj. Kielstra over bovenstaand onder
werp een rede hield
Spr. begon met als zijn gevoelen uit te
spreken dat het met onze maatschappij niet
goed gaat. Ten allen tijde werden deze cn
dergelijke klachten wel vernomen, doch ze
ker niet in die mate als thans. Of er reden
voor bestaat? Spr. ging den maatschappe-
lijken en staatkundigen toestand voorname
lijk van ons eigen land na, om dit aan te
toonen. In onzo maatschappij, het groote
huisgezin, geen harmonie, ontevredenheid
met het heden, oneens er over, hoe het in
de toekomst moet zijn.
Do politieke toestand is niet rooskleurig;
voor onzen tegenwoordigen eersten minister
geldt het: reactionair tc zijn of niet zijn.
Het neo-Calvini8me, verbroederd met het
ultramontanisme, voert ons naar tijden, dio
lang voorbij zijn.
Men is bezig een scheidingslijn door ons
volk te trekken, die het hoe langer hoe
meer hopeloos zal verdeelen.
Men hoopt wel nog dezen zomer het van
het clcricalisme te winnen. Spr. hoopt het
mee, doch vreest zijnerzijds voor dc over-
heersching eener jarenlange reactie. En nu
moeten wij niet doen alsof ons deze dingen
niet aangaan. Het goldt de hoogste begin
selen van 'ons, onze kinderen en kindskin
deren.
Nu vraagt Spr. hoe is dit zoo gekomen?
Hebben de liberalen op politiek, de vrij
zinnigen op godsdienstig gebied cr zelf geen
schuld aan dat zij veel van hun invloed
hebben verloren op het volk? Zijn wij geen
verkeerde wegen opgegaan en hebben goede
wateren laten verzanden?
Om deze Yraag te beantwoorden gaat Spr.
in het kort na de oorzaak van den achter
uitgang der vrijzinnige beginselen tegen
over den wassenden invloed voornamelijk
van het neo-Calvinisme. Hij zoekt dezo ook
in het individu. Zeker ,,'t herzie u zelf 1"
van den te vroeg gestorven minister Mod
derman, geldt ook nog voor ons. Aan het
gezinsleven hapert veel. Het twisten over
allerlei bijzaken doet veel kwaad, zooals
ook de ongenaakbaarheid van hen die wanen
in hoogheid gezeten te zijn; maar over al
dezo dingen stapt hij nu heen om thans te
wijzen op de gevolgen van het zich onttrek
ken aan het kerkelijk godsdienstig leven der
vrijzinnigen, waardoor het mogelijk is ge
worden dat in ons bij uitstek Protestantsch
land, Rome het wachtwoord geeft.
In breede scharen hebben de vrijzinnigen
de kerkelijke banier verlaten. Het liberalis
me, kind van het humanisme in den zin van
humaniteit, is zijn afkomst ontrouw gewor
den waar het de vrucht is van het protestan
tisme wortelend in het Christendom zelf.
Dat Christendom, neergelegd in de ker
kelijke gemeenschap, had men in en door die
gemeenschap getrouw moeten blijven. Geen
men8chelijke instelling, die ooit de mensch-
heid zulke groote diensten heeft bewezen
als de kerkelijke gemeenschap. Om dit dui
delijk te maken gaat Spr. eenigszins in bij
zonderheden na wat de kerkelijke gemeen
schap heeft gedaan en nog doet voor de zui
verheid van zeden, ware broederschap voor
de uitbreiding van het Koninkrijk Gods op
aarde Die kerk hebben vele liberalen tot
hun eigen schade en schande laten varen.
Eigenaardig noemde Spr. het, dat juist
daar, waar nog het vrijzinnig-kerkelijk leven
bloeit, ook de liberalen op politiek gebied
hun invloed kunnen doen gelden.
Zoo moeten de vrijzinnigen weder terug-
keeren tot hun eerste liefde.
Allereerst om te herwinnen wat verloren
is. Vluchtig slechts, doch met diep leedge
voel heeft Spr. een verslag gelezen in het
„Leidsch Dagblad." van gisteravond van
een lezing over het historisch materialisme
door dr Herman Gorter. Hoewel de daarin
verkondigde leer door hem een tastbare
dwaling wordt genoemd, doet zij onnoö*
melijk veel kwaad.
Dit kwaad kan ook eerst bestreden wor
den door een opbloeien van het kerkelijk'
gemeenschapsleven.
En als de menschen zeggen: wij hebben',
wel belangrijker dingen te doen, dr.n wijst'
Spr. op personen buiten en in de kerk, in]
het buitenland en binnen ons vaderland,
die groote dingen hebben gedaan, waartoe!
zij ds voorbereiding in do kerk ontvingen.
Er wordt volgens Spr. in deze dagen veel'
te veel gezegd van en gescholden op dr.]
Kuyper. Laat men het vrijzinnig godsdien-'
stig beginsel stellen tegenover zijn beginsel..!
Wij hebben ■■-e kerk niet meer noodig, roe-'
pen andoren. Er is zooveel in onze dagen
op maatschappelijk gebied, dat onze vade-;
ren moesten missen.
Spr. ontkent niet den goeden invloed,
van onderwijs op elk gebied en waardeert'1
hoog den arbeid van zoovele mannen en'
vrouwen in onze volksschool, maar de school'
en hot onderwijs kan niet vergoeden hefc'
gemi6 van het kerkelijk godsdienstig leven, j
Spr. eindigde zijn met warmte uitgespro-'
ken en met groote aandacht gevolgde rede,'
die aan het einde wannen bijval vond, meo
een krachtige opwekking tot aansluiting deii
vrijzinnig-godsdienstigon in de kerkelijke!
gemeenschap.
De voorzitter, prof. Eerdmans, die de ver-1
gadering sloot, wees er ook nog op, dat het'
niet waar is, dat de vrijzinnig-godsdiensti-
gen hun godsdienst voor de huiskamer be-',
waren, zGoals ds. Talma in een vergadering
heeft gezegd. Ook zij willen den godsdienst
uitdragen in het leven en de liberalen, die
van den godsdienst niet willen weten, reke-!
nen wij niet tot de onzen.
Eenigen der aanwezigen sloten zich na
de lezing bij de afdeeling aan.
Maatschappij der Ned. Letterkunde.'
In do gisteravond in het Nutsgebouw ge
houden maandvergadering der Maatschap
pij van Nederlandccke Letterkunde, hield
di". C. Hofstede dc Groot een voordracht
over de zuivering van het werk van Rem
brandt met behulp der hedendaagsche stijl-1
critiek. Spreker meende, dat thans.' nu in
het groote werk van Bode het geheelo schil
derwerk van Rembrandt opnieuw en onder
bijvoeging van afbeeldingen van alle be
staande schilderijen is uitgegeven, een ge
schikt oogenhlik was een blik terug te
slaan op het verleden en vart te stellen wel
ke vorderingen de kunat-wetenschap op dit,
gebied heeft gemaakt, sinds mannen als
Smith en Vosmaer, een menschen-leeftijd
geleden 1 ^tzelfde gedaan hadden.
Hij lichtte zijn mededeelingeu door tal
van afbeeldingen toe.
Aangezien de spreker deze mededeelingen
ook elders wenscht tc doen, wordt er op zijn
verzoek hier geen nader verslag van gege
ven.
Ingezonden.
Over Coöperatie.
Mijnheer de "Redacteur
In uw blad van 8 dezer komt een kleïtf
berichtje voor, over de oponv. c verga-
dering in de zaal van den heer Der Kinde
ren, Pelikaanstraat alhier, blijkbaar af
komstig van iemand, die het met dc waar
heid zoo nauw niet 'eemfc.
Allereerst een klc«..e, doch schecvc voor
stelling bij uw lezers wegnemen: uw be-:
richtgevor meent te moeten schrijven, dat
het ons te doen was de zaak in heb honderd
te laten loopen.
Niets minder dan dat is onwaar.
Het zal den leden van .Vooruit", die reeda
lang 'de kern der LcicLche arbeiders onder
hun vaan vereenigd hebben, nicte liever zijn
dan te zien, dat ooi. de R.-K. Volksbond
aan ooöperatie gaat doen.
Wat wij echter minder mooi vinden, is
de wijze, waarop dit geschiedt. Nieta
haar nu gemakkelijker 'dan de Spoorweg-1
mannen het balletje te laten opwerpen om
er aanstonds zelf mede te gaan kaatsen.
Verder schrijft uw berichtgever, dat dat
aanwezige leden van „Vooruit" heel veel',
en buiten de zaak om praatten niet on
aardig gezegd; is het maar niet de kwestie/
wat de een meent, -Jat er bij hoort', en de
ander, dat er niet bijhoort?
Alt de voorzitter van dien avond, de heer
J. van Dam, laclingmcoster der Holl. Spoor I
en bestuurder van den R.-K. Volksbond,
op duidelijker en eerlijker wijze had ge-.'
zegd, hoe dc zaak st-ond, en de heer A. R.
Swagor, als inleider wo/t béter beslagen!*
ten ijs ware gekomen, dan hadden wij zeker,
met heel weinig volstaan. Want immers
men gooit geen parelen, voor de zwijnen, j
Wij waren werkelijk van meening, dat,
wat de Leidsche Spoorwcgmannen in een",
zelfstandige, los van de Maatschappijen-
staande coöperatie meenden tc zoeken, in;
de bestaande „Vooruit" aanwezig was..
Vandaar^ dat wij tegenwoordig waren.
Wij rijn nu wol genezen, als do heer AV:
R. Swager meent, dat hij nlleen een coöp^"
ratie moet stichten, om zijn slaven loon té
versterken, dan hij daar toch med^'
dat de toestand kt is aan 't spoor. Masg*
als hij vervuld is rr.et het bedroevend denk-'
beeld, dat de hooge loonen der bouwvakari- j
boiderö daar dc schuld van rijn, heeft hij
hot mis, zoo anders moet hij dat bewijzen
of niet napraten wat Pater Weycrs wel
eens zegt- of al hooft- gezegd.
Voorloopig tot hiertoe.
Redacteur, n dankend voor dc plaat*
ruimte,
If. DUBBELDEMAN.
Leiden, 11—3 '05.
Weerbericht Tan 11 FebrnnrL
Yolgant opgiro t&q het InsUtnut t« Utnttfct.
Verwachting. Matige noordwestelijk^
wind. Bewolkte lucht. Geringe afnemiig in
temperatuur.
