No. ffiöï. LEIDSCH DAGBLAD. WO IJSDAG 26 OCTOBER. - TWEEDE BLAD. Anno 1904.
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
Be Diainantendiefstal.
neer: de wot is een stap in de goede rich
ting, maar do wot dougi als geheel niet.
En in zijn motiveering blijkt vooial, dat
hij van de toepassing der wet een uitbrei
ding vreest van „dogmatisch onderwijs",
hetwelk naar zijn meening hoe langer hoe
meer do nationale eenheid ondermijnt.
De Katholieke School heeft op zich ge
nomen den heer Schook te bekeoren en
tracht hem duidelijk te maken, dat de on-
dbrwijs-meihode op een bijzondere school
in het geheel niet voert tot een philozo-
phische inscherping van dogmatische stol
lingen en dat overigens de practijk afdoen
de leert, hoe op verschillenle godsdienstige
scholen opgevoede jeugd niet alleen niet
vijandig tegenover elkaar staat, maar inte
gendeel elkaar later op maatschappelijk,
economisch en politiek gebied, terstond als
goede vaderlanders weet terug te vindon.
Do tegenwoordige Christelijke meerderheid
is daarvan o.a. het zichtbaar bewijs.
Aan het slot van zijn artikel beantwoordt
De Katholieke School 7£<ït zakelijk de
vraag, wio do schuld if, dat de bijzondere
fSchool den tegenwoordigen invloed heeft
verkregen. Het blad schrijft nl.
,,Vóór de bijzondere school opkwam als
teodere plant, nu vijftig jaar geledon, was
de openbare school een godsdienstige, bij
na algemeen; wel was het een „Christen
dom boven geloofsverdeeldheid", hier méér,
daar minder Protcl tantseh of Katholiek
gekleurd, maar men wist de jeugd ondor
de hoede van godsdienstige onderwijzers.
Katholieke ouders- hadden geen bezwaar om
hun kinderen bij de bijbellezing tegenwoor
dig te laten, want er werd „opbouwend"
.•gelezen. Er word gebeden. Bijbelsohe ge>-
schiodenis werd verhaald, bij voorkeur
des Zaterdags, als de Israëlieten afwezig
waren. Kortom, het wa|; algemeen, zoo
als nu nog hier en daar.
Toen veranderd© do geest der onderwij
zers, de oude godsdienstige mannen on
dergingen 's menschen lot, en. waar een
,,voilichte" Raad te benoemen had en een
keus van „verlichte" schoolopzieners had
te beoordeel en, werden die beproefden ver
vangen door jonge mannen vol idealen van
hot onderwijs, helaas ook van den goc'V-dicn-
stigen grondslag.
De opleiding der onderwijz-.y in de nieu
we richting, d.w.z. als ongeloovigen, vol
tooide het werk. De openbare school was
niet meer, wat zij geweest was, en overal,
waai de maat overliep, trachtten Katho
lieken cn Protestanten een eigen, een gods
dienstige school op to richten. Niet altijd,
dit spreekt, waren ruchtbare feiten noodig.
Een meening, een oojdeol over een school
wordt zoo gaandeweg gevormd. En dat do
pastoor of domineo het initiatief nam tot
de oprichting, is zoo natuurlijk mogelijk.
Dat zijn do aangewezen mannon, om uit te
voeren, als hot noodig is. Als dc gemeente-
naren hot willen, gaan zij naar den pastoor
of den dominee, om de ko© bij do hoi ens
tc pakken. Willen zij het niet, en de pas
toor cn domineo wel, honderd tegen één,
dat de school er niet komt. Hierover heb
ben merisolien als de heer Schook soms een
vreemd© mcening. Hoe kan het ook andere,
ze staan er buiten
Zóó is de uitbreiding der bijzondere
school tot stand gekomen. Zij heeft do open
bare niet afgebrokkeld, maar de openbare
zelf heeft stukken afgestooten."
Ziedaar dan do koitc en heldere historie
van do opkomst on den bloei der bijzonde
re school. De liberale bladen moesten nu
dit l?tukjo eens- overnemen en het onder
schrijven of weerleggen...... als zij kunnen
Naar aanleiding van het rapport der
Staatscommissie in zake de verpleging
van krankzinnige gevangonon
merkt dr. L. Ie Rübte in het Maandblad
voor Ziekenverpleging o.m. het volgende
op
Do observatie der veroordeelden zal in
het algemeen plaats hebben in de gevange
nissen (Den Haag, Breda, Groningen of
Haarlem) elk voor 30 veroordeelden. Bo
vendien komt een annex bij Yeenhuizen.
In dc govangenisannexen zullen voorname
lijk do acute krankzinnigen behandeld wor
den, terwijl de chronische naar de krank
zinnigengestichten worden overgebracht
met het oog op meer gelegenheid tot ar
beid. De ovei brenging geschiedt met schor
sing van straf. Duur der behandeling in
een annex is van 6 weken tot 3 maanden.
Jammer, dat deze gevaarlij o chronische
patiënten nu de plaatsen gaan innemen,
dio d© Regeering zoo juist door do nieuwe
wetswijziging meende vrij gekregen te heb
ben voor de acute krankzinnigen
Het zij mij verooiloofd met deze regeling
niot in to stemmen; juist voor de acuut
krankzinnigen moet een verblijf in een ge
vangen is-annex langer, dan voor observa
tie hoog noodig is, beslist schadelijk zijn,
omdat:
lo. In hot bijzonder de aout© krankzinni
gen veel en geschoold personeol behoeven,
aan. wie de hoogste eischen moeten geoteld
kunnen wordon, terwijl de aard van n-'t
uniformdragendo gevangenispersoneel, hoe
zorgvuldig ook uitgelezen, al heel onge
schikt daaitoe is.
2o. Acuut krankzinnigen een gerouti
neerd psychiater behoeven met veel prao-
tische ondervinding, opdat juist in de eer
ste 3 maanden dc behandeling degelijk ge
leid worde, wat van den gevangenisarts,
nicteptychiatcr, niet govergd kan worden.
Het to eischen bewijs, een acadamischen
cursus gevolgd te hebben, is natuurlijk ten
eenenmale onvoldoende.
3o. De patiënten alle hulpmiddelen vooi
behandeling behoeven, als bad behandeling,
wandelterreinen, enz., die slechts een groot
gesticht geven kan. Tegenwoordig wordt
door dc eerste psychiaters haast badbehan-
dcling eenige uren liohten arbeid in do
buitenlucht ais een vcreisóhto beschouwd,
dat hallucinaties afleidt, den slaap bevor
dert, den bewegingsdrang vermindert, hot
misbruik van ruarootica beperkt cn de ziek
teperiode belangrijk bekort. Voortdurende
bedrust geeft geen geestcsrust, prikkelt
vele acuut krankzinnigen tot bcwcgir.gs-
drang on vorzet, vertraagt herstel.
Zeor juist is do opvatting der commissie,
dat de misdadige elementen volstrekt niet
altijd in do gestichten do gevaarlijke en
moeilijke patiënten zijn, cn dat het vooial
op den tact (onbewust toegepaste kennis)
van den behandclcndcn geneesheer aan
komt, to zorgen, dat door hun aanwezig
heid de andere patiënten niet geschaad
worden.
Een gelukkige gedachte was het van de
commissie, om zich vierkant tegen de op
richting van con centraal asyl voor allo
krankzinnigo misdadigers te verklaren,
inrichtingen, waar van verplegen geen spio-
ko is, die in het buitenland vrijwol als mis
lukt zijn to beschouwen, bijv. de kostbare
gevangenis in Diiren, voldoet niet uit oog
punt van krankzinnigenverpleging en zal
dit nimmer doen, ondanks alle verbeterin
gen.
Het rapport memoreert, dat von Liszt
en Dolbrüok in 1903 er op hebben aange
drongen, dat deze gevaarlijko ontoereken
bare lieden van hun vrijheid beroofd zou
den kunnen wordon, zoolang zij gevaarlijk
zijn voor de maatschappij. Maar daarnaast
zien wij het het adres van den grooten
Zwitsersahen psychiater Forel, die geen
hooge muren, maar landelijke gestichten
gowenscht aohit, waar vooral landbouw be
oefond kan worden en waar te gelijk reke
ning gehouden is met het karakter cn de
gevaarlijkheid dei bewoners.
De door de commissie vorlangdo onder
linge uitwisseling van gevaarlijke krank
zinnigen in gestichten zal eerst van cenig
belang zijn vooi de verpleging, wanneer al
le gestichten verplicht wordon, voor gele
genheid to zorgen, om hoogstens -1 a 5 ge
vaarlijken to herbergen. Dit idee had do
commissie niot mooten loslaten.
Wij achten voor dergelijke annoxon in
zonderheid buitengestichten aangewezen,
met afgerasterd terrein voor het buiten-
arbeiden dei gevaarlijken. Om 20 gevaar
lijke patiënten goed en veilig te verplegen,
is uiterst moeilijk; allen buiten te laten
arbeiden wordt onmogelijk en in dien ar
beid ligt toch de oplossing van het zoo
De Ktmwe Provinciale Groninger Cou
rant zegt, dat de aanstaande winter op
politiek gebied een s t r ij d en een
werkzaamheid schijnt te zullen doen
zien, zooals in Nederland n<^g nooit aan
schouwd is.
Het blad meent, dat dit licht- en scha
duwzijden heeft. Vooreerst lichtzijden:
„Tal van personen worden geroepen na
to d-uken over allerlei vraagstukken; of
ook oru als voorzitter een vergadering te
leiden. Dit alles helpt mees om ons lang
zamerhand de menschen te leveren, die noo
dig zijn voor hot bestuur. Zelfregeoring
is een prachtig ding, inits men de perso
nen heeft, dio daartoe in staat zijn.
Vergelijken we den toestand van nu met
dien van voor een kwart-eeuw, dan is er
zeer groote vooruitgang en niet het minst
verheugt het ons, dat ondor do jongere
menrehen zooveel lust opgemerkt wordt om
race te doen ook in don strijd op het staat
kundig terrein."
Er zijn ook schaduwzijden.
„Vooreerst loopen wo groot gevaar den
handigsten debater voor den knaps ten
man aan te zien; wie wat dur*o, wie des
noods brutaal is, wint het in een volksver
gadering, maar is daarom nog niet de
best? volkstribuun. Was dit wel zoo, dan
zouden over het griieel do socialisten de
uitnomendstc vertegenwoordigers zijn,
want 7/3 durven gorust to laten drukken,
dat Je spoorwegstaking algemeen is en dat
niemand werkt, zelfs van plaatsen, waar
men van heel de staking nauwelijks iets
bemerkte. Men moet ziek daarom in diit
opzicht niet door den soliijn laten verblin
den; aan een volksvertegenwoordiger moe
ten hoogco* eischen gesteld worden dan 't be
zit van een gladde t-ong en 'de noodige han
digheid.
In de tweede plaats loopen we gevaar
als doel te beschouwen, wat hoogstens
gevolg kan wezen van onze actie; nl.
bet behoud van het Christelijk ministerie.
Onze eerst1 plicht is cn blijft te graven
an de diopte, opdat, het huis een deugdelijk
fundament heb be. Of m.a.w. niet dc verde
diging van hetgeen het. ministerie deed en
naliet is voor ons hoofdzaak; maar wel
het veldwinnon van onze anti-revolution-
naire beginselen."
Die verwarring van doel en gevolg, gaat
het blad voort, zou ook kunnen bewerken,
dat wc verkeerde middelen gingen toe
passen.
„Onzo levensbeschouwing toch omvat het
geheel der schopping. Hoe meor ón hoe be
ter wo ons die levensbeschouwing bewust
worden, hoe krachtiger wo daarvoor zul
ten strijden. En nu is het eon foit, dat
daarvoor allereerst in aanmerking komt de
arbeid in dc kerk on in de school. Het ge
stadige onderricht-, dat daar gegeven wordt
aan grooten en kleinen, is voor ons van
de grootste beteekenis. Wanneer we nu alle
beschikbare krachten gaan gebruiken op
bot terrein dor politiek, dan loopen kerken
school gevaar en don zullen wo ten slotte
vruchten zooken op een veld, waar niot ge
ploegd on gezaaid is. Bedachtzaamheid is
hier vooral noodig. Voor den predikant
blijft zijn gemeentelijk werk het allervoor
naamste; do onderwijzer vindt zijn roeping
in 'dc school; kunnen zij beiden, zonder
schade voor kerk en school, zich ook nog
even bemoeien met de staatkunde, uitste
kend, mits hoofdzaak blijve, wat hoofdzaak
ia.
En wio tot roeping heeft meer te zorgen
tvoor dc propaganda op staatkundig ge
bied, ook hij vergeto nooit, dat mon niet
(Oogsten kan, waar men niet gezaaid heeft.
In 'dit opzicht zijn we vaak allen nog den
kinderen gelijk: wo gaan telkens den grond
omwoelen, om te zion, of het zaad reeds
ontkiemt 1"
In De Tijd lezen wij
Tot de bestrijders van de onderwijs
plannen onzer Regcering behoort na- j
tuurlijk ook de heer H. W. J. A. Schook
in het Schoolblad (zie vorig Overzicht I
L. D.)
In het kort komt zijn oordeel hierop
64)
Hij was niet weinig verbaasd, toen hij mij
in het ziekenhuis bezocht, in mij een be-
uohaafd mensch te vinden cn ik ja, doc
tor, u zult wol met mij spotten maar ik
zog u, daar zijn stemmingen in het men-
Bóhelijk leven, dat mon alle schoone rede-
neeringen van den vooruitgang der mensch-
heid cn van do heldorheid der wetenschap
pelijke kennis geheel dor vindt en naar
iets anders verlangt."
„Waarom zou ik daarmede spotten?"
vroeg Ingram zuchtend. „Zulko stemmin
gen ken -ik ook; het zijn uitvloeisels van
het gemoed, waarover het verstand geen
meester kan worden. Wèl hem, die nog in
don waan verkeert, dat er in het zijn iets
is, dat beantwoordt aan dit onlogisch ver
langen."
„Als u zoo denkt, ontvlucht dan Groen
land zoo spoedig mogelijkHoo zoudt u
hier in de ijswoestonij en in den Poolnacht
een tegenwicht vindon tegen de verschrik
kingen van de twijfelleer?"
Ingram lachte droofgecstig. „Misschien
juist daarin het machtigste. Maar ga
jvoort."
„In mijn bisschop dan vond ik een
mensch van zulk een christelijke gezindheid
en mensohenliefde, dat hij voor mij in mijn
j toenmalig© stemming een reddende engel
i!*vord."
„Dat begrijp ik, onschuldig vervolgd,
Bich bewust van een verschrikkelijke mis
daad, maandenlang gefolterd door kommer
en ontbering, wrok en berouw, verbitte
ring en gewetenswroeging uw toestand
moet bepaald vreeselijk zijn geweest."
Klewer reikte hem de hand on wischte
een traan af, die hem langzaam over do
wang vloeide. „Ja, voor een mensch had
God mij wel wat al te veel beproefd. Maar
toen zond hij mij den bisschop LilledaJ,
en daarmede is alles weder goed gemaakt.
Ik schonk hem mijn vertrouwen, zooals ik
liet u schenk. Hij geloofde mij, troostte mij
en zorgdo er voor, dat ia. voor de mensch-
heid weder gewonnen werd. Zijn idee was
het mij den wakkeren missionaris Geist-
beck, die juist toen hierheen reisde, mede
te geven, en nu ziet u mij hier."
„Kent de missionaris uw geschiedenis?"
„Alleen liet begin, mijn eigenlijke schuld
niet.
Lill'edal meende, dat het niet goed zou
zijn, als hij alles wist. En daarin kon hij
wol gelijk hebben.''
Heb was laat, toon Ingram den merk
waardiger balling verliet. Zijn besluit, in
Groenland te blijven, was sterk geschokt.
In zijn dakboek vinden wo de volgende,
op dien avond door hem neder geschreven
regelen:
„Geen Poneiopo wacht mij op den va-
deiiandschen grond, dat ik om harentwille
naar den aanblik van dea uit Duitscho
haarden opstijgenden rook kon verlangen.
Mijn schuld is h?i, dat ik teveigeefs zuch
tend moet denken aan het stille geluk, dat
mij misschien aan Anna's zijde beschoren
ware geweest. Lang heb ik geloofd, nadat
ik mij uit de armen van mijn Calypso, de
verlcidelijko dam der wereld, had gerukt,
dat ik naaj mijn Penolopo zou kunnen te-
rugkeeren: het was bedrieglijke waan."
Deze ijswoestenij is, ondanks do gastvrij
heid van haar eenvoudigo bowoneis, waar
lijk niet to vergelijken met het paradijs
achtige eiland van Alkinous, en toch zou
ik Groenland met vreugde als een tweede
Schoria begroeten, cn een Nausiküa niet
door mijn snel vertrek bedroeven, als ei
hier een Nausikaa voor mij ware."
PenelopeAnna; Cal ipsoSidonic; zij
zijn gedaald onder den gezichtskring, die
mijn leven omspant. In verre verte zie ik
een gestalte in schemerachtige omtickkcn
Af ra. Indien zij mijn Nausikaa ware, zij
zou niet tevergeefs de armen naar den ver
trekkende uitbreiden"
Maar ik gelijk een Odysseus, die thuis
zijn Penolopo dood gevonden heeft-, en nu,
tot Nausikaa terugkeer end, moet onder
vinden, dab de bloeiende jonkviouw in
plaats van den grijs wordenden wereldrei
ziger een dor Phaeakisohe jongelingen tot
gade verkoos. En dan ware misschien voor
hem do tijd gekomen met onvruchtbaar
berouw naar Ogyzia te vei langen, waar do
heerlijke godin zingend aan den weefstoel
zit en niets beters wonscht dan don zoo
gelukkig gemaakten on took 200 dwazen
sterveling weer in haar blanke armen to
sluiten."
XVII.
Eenige weken daarna vorbroidde cl© te
legraaf door geheel Duitschland de tijding,
dat do deelnemers aan de Groeoiland'-ex-
peditio gelukkig weer in Hamburg waren
aangekomen. Van allo kanten riepen feest
redenaars en courantenartikelen hun een
hartelijk welkom toe en de stad, waar zij
voor het eerst weder den dierbaren vader-
moeilijko vraagstuk. Ook daarom ip uiteen
plaatsing in klein© groepjes wenschelijk.
Staat do misdadige natuur in verband
met eenige geestelijke abnormaliteit-, afwij
king welnu, dan is e-r geen ernstige reden,
waarom de man niet in een kiankzinnigen-
gesticht zoude behooren. Daarom lijkt ons
een vergelijk wel mogelijk, o.a. door aan
art. 28 al. 1 der krankzinnigenwet too to
voegen een uitzondering voor den veroor
deelden krankzinnige, voor wion do verkla
ring uitdn kkelijk moet vermelden, dat 't
herstel zoo volledig b, dat bij terugkeer in
de maatschappij mot hooge waarschijnlijk
heid niet meer te vreezen is die geestelijks
stoornis, dio het plegen van misdadige han
delingen ten gevolge had.
Acht de Rechtbank dus de waarborgen
van volledig borstel in de verklaring on
voldoende, dan nog staat het haar vrij,
onklag te weigeren, mar.i dan blijft de pa
tiënt in het gesticht op medische gronden.
Heb wetsontworp tot w ij z i g i 11 g en
aanvulling van de M i d d c 1 b a a r-On-
d o r w ij s-w o t, dat vermoedelijk weldra
bij de Tweede Kamer in openbare bohando
ling zal komen, wordt- door De Standaard
aan zijn lezers uiteengezet.
Hot blad gaat daarbij uit van de verze
kering, dat het middelbaar onderwijs, ge
lijk dit aan de hoogero burgerscholen wordt
verstrekt, stellig herziening cischt. Daar
over zegt het is men het vrijwol eons,
schijnt het.
Vandaar dan ook verklaarbaar, dat in
dc afdeelingvn op partioolc herziening
aanmerking is gemaakt. Doch, al is dit
verklaarbaar, daarmee is nog niet verde
digd, dat ieder© partieel© herziening zou
moeten verworpen worden. Immers, nu dc
Begeering dc bokendo Staatscommissie mot
het oog op do reorganisatie van het onder
wijs in zijn geheel, heeft ingesteld, zou het
zeker al zeer verkeeaxl zijn, indien n.i, in
afwachting van de resultaten van den ar
beid 'dor ineenschakclings-commissie, een
geheel nieuwe Middelbaar-Ondcrwijs-wet
ware ingediend. Bovendien, vorige Minis
teries zijn ook niet met een dergelijke her
vorming gekomen. Men heeft dus, meent
Dc Standaardallerminst recht om dit Ka
binet or een grief van te maken, dat hot
niet op stoanden i-oet mot een algc-hcelo
herziening van do bestaande, in sommige op
zichten verouderde, wet is gokomen. Zulk
een herziening zou vanzelf moeten geschie
den in verband met do andere Onderwijs
wetten; on hot is daarom, dat dc Begee
ring huldo verdient, dat zij door de instel
ling van genoemde Staats commissie den
solisten en on misbaren stap gedaan heoft
om tot een herziening niet slechts van één
Onderwijswet, maai' van do gokselo wetge
ving op onderwijsgebied to geraken.
Daarmede is intusechen niet gezegd, dat
nu ook do Regcering maar erbil heeft te zit
ten on te wachten tot 'de Oommissie gereed
is met haar zeer orava-ngrijkon arbeid.
Het Vakonderwijs, dai in onze ondor -
wijswetgeving niet eens wordt genoemd, be
hoort ccn wcfctolijkcn grondslag te verkrij
gen. Dat is inderdaad in hoogo mate ur
gent.
En ook gaat hot niet aan, dat, waar ten
opzichte van het lager en hooger onderwijs
belemmeringen voor de ontwikkeling van
de bijzondere 6chool worden weggenomen,
die belemmeringen ten aanzien van net
middolbaar onderwijs ongohinderd zouden
blijven bestaan, weshalve toegejuicht moot
worden een herziening, dio het subsidie
stelsel wil toepassen ook op bijzonde/o
hcogcro burgerscholen en bijzondere vak
scholen.
Wel kan -dus gezegd wordon, meent het
blad, dat ook dit wetsontwerp ligt in do
lijn, zooals deze ondor het Ministoric-
Ma ckay is getrokken en waarlangs do vrij
making van het onderwijs zich nu bewcogt.
Dc Standaard herinnort nog eens, dit
dit alles niets tc maken heeft met den ar
beid, dien de ineenschakolings-commissie
heeft to verrichten.
In het Katholiek Sociaal Weekblad wordt
door mr. E. v. d. Bogeart gewezen op de
wcnscholijkheid, om 7.00 mogelijk vóór lo.
landt-chen grond betraden, haastte zich
baar ouden naam als de meest gastvrije
der Duitscho steden hoog te houden. Toen
bij liet groote feestmaal, dat do kooplieden
aan dc leiders en dc geleerden der expedi
tie aanboden, do toosten op den Keizer, de
leden dor expeditie en op de heerlijko El-
bestad in volgorde waren uitgebracht,
stond een der geleecrdon op en vroeg het
woord.
„Dr. Ingram," fluisterde men elkaar in,
en do naam, een der beroemdste, verwekte
groote stilte, toen da geleerdo begon:
„Toon wij na laago afwezigheid wtdcr
Duitschen grond betraden, was voor ons
allen zonder uitzondoring, dc eerste gang
aan ons afgezonden brieven in ontvangst
to namen. En liet was voor mij treffend tc
zien, hoo ieder het eerst naar dio brieven
greep, door vrouwenhand geschreven, hoe
zijn oogen gLanseden, als hij die opende,
den tijd niet afwachtend, dat hij dien
ongestoord kon lezen om althans voor-
loopig de b.ijdo tijding in zich op te r.e
men, dat een echtgenoot©, een mo-nl :T', een
zuster, verloofde of hartsvriendin zijner
in trouwe liefde gedacht. Ver zij hot van
mij to verhalen, dat ook mij van een wezen,
dat mij zeer dierbaar is, een brief do eer
ste ontvangst op DuitsohcD giond heeft
verzoet- En als ik bedenk, hoe do ijrigo
sneeuwstormen van don Poolnacht de ge
dachte aan de lieven thuis, die in grooten
angst om ons verkeerden, ons nooit verla
ten en ons ia do moeilijkste oogenblikken
vertroost en staande gehouden heeft, dan
ben ik mij eerst bewust en liet is mij
een behoefte het u hier allen luide uit te
sproken welke groote ruimte in ons le
ven do Duitschc viouw met recht inneemt,
Januari as. (don aanvang van het nieuwe
belastingjaar) tot aidoening te brongen
het reeds vóór geruimen tijd door don mi
nister van financiën ingediende wetsont
werp, strekkende om ki de wot op do
Porsoneelo Belasting den grond
slag Haardsteden te doen vervalloa
cn daarvoor een verhooging van belasting
naar den grondslag Mobilair in do
plaats tc stellen.
De Tijd zegt daaromtrent:
Een kamer, dio inderdaad w i 1, kan in
korten tijd veel; daarom achten tik wij een
afdoening van deze zaak vóór Nieuwjaar,
hoewel misschien moeilijk, geenszins onmo
gelijk. Hot onderzoek in de Afdeolingcn
heeft reeds plaats griuvd on het ontwerp is
van zeor beperkten omvang. Iedereen zal
toegeven, dat liet, vooral bij een belasting-
ontwerp, zooals dit, niot wenschelijk is lan
gen tijd onzekorlieid tc laten bestaan, of
do voorgestelde wetswijziging in het
Staatsblad zal vorsolxijnen al dan niet.
Daarbij komt, dat het hier een wijziging
betreft, die (wij durven wol zeggen: vol
gens do meen in g dor overgroot© meerder
heid van belastingbetalers) een aanmerke
lijke verbetering zou aanbrengen. Hot be
houd van den grondslag Haardsteden bij do
herziening dei wet op hot Personeel in
1S96 is van den beginne af een te betreuren
i noon sequent ie cn ontsiering van do wet
geweest. Ook wordt dc belasting veel ont
doken cn leidt zij tot het gebruiken van on
gezonde gas- cn petroloumkachel6.
Nu moge over do componsatio (lïo vor-
hooging van do belasting volgens den
grondslag Mobilair) minder eenstemmig
heid bestaan en vooral do sterke voor
standers van progressie in do Tweede Kar
mcr met de voorgestoklo regeling niet to-
vieden zijn, liet komt ons voor, dat
waar betreffende hot corsto punt dc wen-
sokelijkkcid van de afschaffing van den
grondslag Haardsteden bijna eenparig
heid van gevoelen bestaat, hot niet 700 heel
moeilijk kan vallen betreffende het tweo-
do tot overeenstemming to geraken. Wij
gcJooven inderdaad, dat do spocdigo af
doening en aanneming van hot ingediend©
wetsontwerp algemeen in don lande mot vol
doening zou vernomen worden.
Dc Haagscko oor respondent dor Zut-
jjh&nsche Courant heeft er op gewezen, dat
er bijna geen dag voorbijgaat, of or komon
niouwo adiosson over do Tarief-
wo t bij do K a ra r in, pro on contra.
Hij oppert het denkbeeld, dat oen uit
gever a-1 die adressen vóór cn togen in een
afzonderlijken bundol zal uitgeven, waar
door een bolangrijko bijdrago zou wordon
vorkregen voor do konnia van het protcctio-
vioagstuk in Nederland. „Do meeste adi es
sen komon van belanghebbende industrie
ën, maar er zijn ook met veel zaakkennis
geschreven adressen van Kamers van Koop
handel en andero corporaties bij, die do
niouwo Taricfwot meer uit eon algemeen
oogpunt beschouwen."
IIct Centrum voegt aan dezen wenk van
don Briefschrijver tooi
„Het ia te hopen, dat het hier geopperdo
denkbeeld zal woiden vorwozcnlijkt.
Vooral ook, omdat dan in ruimer kring
do overtuiging zal worden govcetigd, dat
bet Tarief niot andcra dan objectief
kan wordon behandeld cn dat hier geen
tprake behoeft to zijn en zolfa niet mag
zijn van richting ,of van partij.
Beginselen en theorieën kunnen op dit
stuk gorust ter zijde worden gcetcld. Men
heeft slechte te lotton op do piactischo be
langen, waarbij zorgvuldig en in allorlei
bijzonderheden dient gowikt en gewogen.
Alleen op die wijze kan een voor dc prac
tijk goed workend© Taricfwet tot stand ko
men, waarvan in do eerste plaats do tchab-
kist en verder do industri vruchten zal
plukken, zonder dat dn handel er ondor
lijdt.
Met afgetrokken beschouwingen komen
wij geen gtap verder.'*
welken invloed, niet in den zin van tiran
nieke bcheersching, maar in dcu edelstonl
zin des woorda zij op ona allen uitoefent,
hoo machtig zij er too bijdraagt ons hot
schoono Duitecho vaderland dierbaar to
maken. Ik vrees juist hier het minst te
genspraak te 'nden en ;rzock u, met mif
in to stemmon in een drievoudig Hoch op1
dc Duitscho vrouw 1"
Groote geestdrift volgde op dien toost cn
Ingram werd hartelijk de hand gedrukt.
Ja, ook hij had ouder do brieven, welke
hom wachtten, dien het eerst geopend, dio
een vrouwelijke, do schoono, duidelijke
hand van Af ra droeg. Zij schicof op dezelf
de trouwhartige, liefderijke wijze, volko
haar bij hofc spreken eigen was en dio geen
gedachte voor haar bevrijder en woldoener'
verboajg. In onbevangen woorden schreef
zij van de velo nu 0 kennissen, dio zij
had, maar geheel openhartig vcrklaardo
zij, dat haar niemand zoo goed beviel als
Ingram; ook zou zij het liefst dadelijk weer
tot de kalme levenswijze tcrugkecren, wel
ke zij zoo lang met hem gevoerd had.
De stemming, waarin deze brief hem ge
bracht hod, hield evenwol bij Max nio? lang
stand. Een brief van haai tegenwoordige
pleegouders bevatte ook veel 6choons cn
goed3 over Af ra, dio zij z< hadden licfge-
kregen, dat zij zich in liet geheel niet aan
het denkbeeld 1 >ndcn gewonnen zich weder
van haar te scheiden; daarnaast echter waa
veel sprake van do bewondering dor hoe
ren voor do schoone Afrikaanscho en vooral
werd moldiDg gemaakt van een jongen, rij
ken grondbezitter, een heer von Bohlen,
die met Af-ra dweepte en, naar het scheen,
door haar r.iet engaarne gezien werd.
(Wordt vervolgd
