LEIDSCH DAGBLAD. DONDERDAG 7 JULI.
- DE <3DE BLAD.
Gemeenteraad van Leiden
Ingezonden.
Tweede Kamer.
Gemengd Nieuws.
No. 13610
Anno 1904
Vergadering van heaennamiddag te ttcee uren.
Voorzitter: mr. N. de Ridder, burgemees-
1 ter.
Tegenwoordig do heeren: Van Hamol, Ko-
revaar, Fookema Andreae, Pore, Van Hoe-
ken, P. J. Mulder, Bosch, Le Poole, Wit-
mans, Sijtsma, Van dor Vlugfc, Vergouwen,
i Aalberse, Van der Lip, Van der Eist, Van
Tol, Timp, Bots, Driessen, Van Dissel, De
Vries en Hasselbach.
'Afwezig met kennisgeving de heeren:
Paul, De Goeje, Juta on Verhey van Wijk.
Do Voorzitter deelt mode, dat zijn inge-
komen:
Missives van de heeren dr. P. J. Blok,
tor. J. A. F. Coebergh en W. A. Lcembrug-
-fean, houdende medodeeling, dat zij do bo-
Dooming tot lid der Commissi© voor het
Stedelijk Museum „Do Lakenhal" aanne
men;
c van Gedeputeerde Staten, houdende me-
dedecling, dab bij Kon. besluit van 25 Mei
t 'f 1. aan J. Wuyster, eervol ontslagen hoofd
der school 3do klasse No. 3, een pensiom
ton laste van den Staat is verleend ton
bedrage van 1434 's jaars met ingang vao
16 Mei 1904;
van Gedeputeerde Staten, ten geleid? von
goedgekeurde Raadsbesluiten
van den heer D. van Gruting, hollende
mededeeling, dat hij de benoeming tot lid
van den Gemeenteraad in het 2de kicsdis-
fcrict aanneemt.
Aangenomen voor kennisgeving.
Overgelegd worden:
Rekening, dienst 1903, van do Stedelijke
iWerkinriohting.
In handen gestold van de Commisjie van
(Financiën.
f Adres van F. G. en P. J. Marks, houden
de verzoek om teruggave van ingehoudon
boete wegens te-latooplevoring van de wer
ken der verbouwing van lokalen in de school
fean de Oude Vest.
Ailree van H. Jonker c. houdende ver-
..ioek tot intrekking van het Raadsbesluit,
Waarbij aan A. M. van Zwicht een - land-
plaats voor eon kiosk is vorleend t.sun den
lApothekersdijk tegenover do Soh ipensteeg,
i Adres van E. J. de Bruyn, houdende ver-
Zoek om do kiosk, 6taande aan den Apothe-
Jrersdijk bij de Borstelbrug, cenige nieters
f 'èchteruit te doen plaatsen.
Adres van B. H. J, BTaitink en andi ic
Eigenaren of bewoners van pande n aan den
Stillen Rijn, houdende klacht©a over den
(hinder, dien zij ondervinden van do groen
ten-, ooft- en aardappelmarkt aldaar, mot
verzoek om die markt te verplaatsen.
Adres van J. B. Moymm, hoofd der Chris
telijke School aan den Stillen Rijn, houden-
He verzoek om do markt van aardappelen,
groenten, onz., aan den Stillen Rijn, te
verplaatsen met het oog op do bel ar gen zij-
per school.
•Worden gesteld in handen van JJ en Ws.
Voordracht van het Bestuur der Slede-
lijko Werkinrichting ter benoeming van
tweo bestuursleden.
Wordt opgenomen onder de Ingekomen
Stukken.
Nog wondt medegedeeld: dat aan Gijs-
j bei'ta Roosendaal, wed. van den brugwach
ter Jan Schalt, een pensioen is toegekend
Van 276 per jaar, ingaande 12 Juli 1904,
berekend naar een pensioensgrondslag van
fiF 610.80, en aan C. Spruitonburg, eervol
'ontslagen agent van politic, een pensioen
van 262, berekend naar een pensioens
grondslag van 767.60 en een' diensttijd van
dö jaar, 6 maanden en 15 dagen mot ingang
yan 3 Juli 1904.
Nog word medegedeeld, dat ingevolge
'ontvangen schrijven liet personeel van de
brandweer zal deel on in do Rijksverzeke
ringsbank, en werdon do leden uitgenoo-
Üngd aanwezig to zijn Zaterdag-bij do ont-
men, maar to wachten tot tijd en wijlen dat
de aardappelonmarkt is afgeloopen.
Ten aanzien der adressen van de heeren
Jonker en De Bruyn wordt besloten deze
te stellen in handen van B. en Ws. ter
afdoening om later te handelen naar om
standigheden als dan de ondervinding
Weneoholijk mocht blijken, dat do klachten
gegrond zijn.
Ook wat betreft de adressen van do beo-
ren Haitink o. s. en J. B. Meynon stelde
0o Voorzitter voor nog geen besluit te ne
men, maar te wachten tot en wijlen dat de
aardapelonmarkt is afgeloopen.
Do heeren Van Hoekon, Pera cn Bosoh
Ondersteunden het verzoek in zooverre, dat
'althans maatregelen worden genomen, dat
aan do school zoo min mogelijk hinder
[worde veroorzaakt.
Dat beloofde ae Voorzitter natuurlijk,
alsmede dat die "aak door B. en Ws. nauw
keurig zou worden onderzocht. Nu is men
Dog gebonden aan de bestaand o marktver-
ordening.
Het voorstel i B. en Ws. werd goedge
keurd.
Aan de orde komen do volgend© punten:
lo. Onderzoek van de geloofsbrieven vau
h©t nieuw benoemde Raadslid D. van
Gruting.
Door den Vccrzittor worden do heeren
Vergouwen, Aalberse en Van der Eist be
noemd als leden der commissie van onder-
Boek
Na opheffing van de schorsing der ver
gadering adviseerde eerstgenoemde tot toela
ting van den heer Van Gruting, waartoe
[Werd besloten
2o. Verzoek van U?. A. 0. Harteveltom
Continuatie in dj betrekking van Stads-
Geneesheer. (136)
Herbenoemd wordt dr. A. 0. Hartovc-t,
toet 22 stemmen.
8o. Verzoek van Dr W de Jong om oonti-
Duatie in de befcoiFVlng van Stado-gon-ies-
heer. (143)
Herbenoemd word*/ dr. W de Jong> met
22 stemmen.
(De keer Kerstens komt ter vergadering),
j 4o. Verzoek van R: Jesse Rz. om conti
nuatie in de betrekking van gemeente-
apotheker. (136)
Hehbenoemd wordt de heer R. Jesse lkz.,
met 21 stemmen. Eén biljet was blanco.
öo. Benoeming van een onderwijzer aan
de school der 2de klasse voor jongens en
meisjes. (139)
Herbenoemd wordt de heer R. Jesee Rz.,
steyn, onderwijzer te Heorde, met algemeeno
(23) stemmen.
6o. Benoeming van een lcerares in de
Nederlandsche taal aan dc Hoogere Burger
school voor meisjes. (134)
Benoemd wordt mej. 0. Ligtenberg,
thans tijdelijk aan de school werkzaam,
mot algeineenc (23) stemmen.
7o. Staat van af- en overschrijving op do
begrooting, dienst 1903, van het Gerefor
meerd Minne- of Arme Oude Mannon- en
Vrouwenhuis. (147)
8o. Rekening, dienst 1803, van het Ge
reformeerd Minne- of Arme Oude Mannen-
en Vrouwenhuis. (147)
9o. Suppletoire begrooting en 6taat van
af- en overschrijving, dienst 1903, van het
Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinder
huis. (149)
lOo. Suppletoir© begrooting en staat van
af- en overschrijving, dienst 1903, van de
Stedelijke Werkinrichting. (148)
llo. Rekening, dienst 1903, van de Ste
delijke Gasfabriek. (145)
12o. Rekening, dienst 1903, van het
Krankzinnigengesticht „Endegeost" en hot
Sanatorium „Rhijngccst." (152)
13o. Rekening, dienst 1903, van de Stads
bank-van-lceni ig. (153)
14o. Rekening, dienst 1903, van dc dienst
doende Schutterij. (146)
Allo zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd.
löo. Rekening, dienst 1903, van de ver
een iging tot bevordering van den bouw van
werkmanswoningen. (151)
In een zeer uitvoerig betoog adviseerde
de commissie van financiën tot die goedkeu
ring niet over te gaan.
Uit de rekening blijkt, dat het nadeelig
slot van 5036.10 gvootondeels is ontstaan
door een verlies op fondsen, belegd bij do
Rijnlandsche Bankvereeniging alhier. Zon-
dei dat zou li6t verlies der exploitatie
937.41 hebben bedragen. De minderheid der
oommissie is van mcening, dat de f 4148.69
niet mag worden gevonden uit de exploita
tierekening, en de gemeente niet aanspra
kelijk kan worden gesteld voor verliezen,
die niot rechtstreeks uit do exploitatie
voortvloeien. Do meerderheid is echtei in
dit opzicht van een ander gevoelen, al be
treurt zij het ook, dat dc gemeente verlie
zen moet vergoeden, die door het beheer der
golden zijn ontstaan, doch is ook van oor
deel, dat do gemeente alleen rente heeft
kunnen garandeeien van 3 pCt. voor de
obligation, cn zoo mogelijk een dividend
voor aandeelen tot een maximum van f 6000.
Eonstemmig is derhalve dc commissie van
oordeel, dat de rekening moot worden goed-
oordeel, dat de rekening niet kan worden
goedgekeurd
zotten do heeren profs. mr& H. B. Gieven
en T. A. Tichelaar, respectievelijk voorzitter
cn secretaris dor vereen iging, zich tegen do
motiovon in het advies aangevoerd.
In het raadsbesluit van 13 Mei 1897, waar
bij de ientegarantie is geregeld, is van een
onderscheiding tusschcn verliezen uit de
exploitatie en beheer voortvloeiend, niets
te bespeuren. Ware er alleen garantie ver
leend van rente op obligatiën, dan zou de
gemeente de gevolgen van kapitaalverlies
niet mede hebbon te dragen gchrd. De pen
ningmeester de heer Heintz, diiecteur
der Rijnl. Bankvereeniging zelf had van
de oprichting der vereeniging af gedurende
12 jaren, het beheer met ijver en accuratesse
gevoerd, en met medeweten zijner medebe
stuurders werd kasgeld, dat tijdelijk niet
benoodigd was, déposito geplaatst bij
zijne, steeds tc goeder naam beleende bank
instelling.
Wat overigens de opvatting der meer
derheid van de commissie aangaat, het koat
den heeren Greven en Tiohelaar moeite daar
een argument in te zien. Of het mogelijk is
3 pOt. of minder op de aandeelen te ga-
randeeren, wordt in het raadsbesluit van
13 Mei 1897 uitsluitend afhankelijk gesteld
van de vraag, of voor het uitkeeren van do
rente op obligatiën het bedrag van f 6000
ten volle wordt vereischt.
De Voorzitter vroeg wie der leden het
woord over deze zaak verlangde.
De heeren Juta en Van Lidth de Joude,
uit den Raad als commissieleden in het be
stuur van bedoelde vereeniging benoemd,
waren niet aanwezig.
Alsnu vroeg de heer Van Hoeken als
voorzitter der Commissie van Financiën
het woord, om nader bovenstaand advies
van genoemde commissie to verdedigen en
aan te toonen, dat er geen voldoende con-
tróle op het bestuur is uitgeoefend.
De heer Fockema Androae kan
zich met do redeneering der Financieel©
Commissie niet vcreenigcu, maar meent,
dat de minimum-bijdrage, die voor de ge
meente door den Raad indertijd is vastge
steld, behoort te worden uitgekeerd.
Uit het debat bleek, dat er intusschen
geen dividend aan de aandeelhouders kan
worden uitgekeerd.
Ook hot nalatig beheer kwam ter sprake,
waarbij tevens werd opgemerkt, dat bestuur-
deron er geen verwijt van kan worden ge
maakt, dat zij de Rijnlandsche Bank als een
solide instelling beschouwden.
Do Voorzitter wees eveneens op het
ingewikkelde der zaak en stelde deze, bij
afwezigheid van den heer Juta, in een
nader licht, waartoe hij aanhaalde argu
menten, do vroeger, tijdens het burgemees
terschap van don heer Was, bij de bepaling
van het subsidie in den vorm van rente-
garantie werden aangevoerd. Hij betreurt
hef, dat de gemeente nu nog zou worden ge
sleept in moeilijkheden, ontstaan uit de
oataatrophe, die zich hier ter atede heeft
voorgedaan. Hij verdedigt liet bestuur, dat
zich zelfs financieele opofferingen heeft ge
troost, en wijst er op, dat door B. en W&
maatregelen zijn genomen, dat gevallen als
waar hot nu over handelt, zich niet meer
kunnen voordoen.
De heer Vergouwen, lid der Commis
sie van Financiën, neemt van dit laatste
nota, maar treedt toch in beschouwingen,
omtrent de boekhouding, waarbij bleek, dat
bij een post van 6000 eenvoudig do kant-
teckening stond: „bij to passen door de ge
meente." Uit den overigen gedachtengang
is spr. gebleken, dat dc gemeente niet
m e o r dan f 6000 behoeft bij te dragon, tor-
wijl volgens de winst- en verliesrekening
het tegendeel verlangd wordt en /6174.76 is
aangegeven.
Hij wees er op, dat hij vroeger, nog vóór
hij Raadslid was, reeds van de Vereeniging
tot bevordering van den bouw van werk
manswoningen met lof had hooren spreken,
maar hij wist toen niet welk een nauw ver
band er tusschon haar en do gemeente be
stond. In de Financieele Commissie heeft
geen enkele rechtsgeleerde zitting. Zou een
rechtskundig advies hier niet gewensoht
zijn?
Na nog cenigo financieele beschouwin
gen, replioeerde do heer Van Hoekon,
die besprak de wijze van geldbelegging en
bleef staande houden, dat het bestuur aan
sprakelijk is voor het verlies, dat or is gele
den.
De heer Aalberse vindt hot wel wat
vreemd, dat deze zaak hier maar zoo in het
publiek behandeld wordt. Aan deze zaak is
oen diep rochterlijko quaestie niet buitenge
sloten. Een prooes kan er zelfs wel het gevolg
van zijn, als er een besluit genomen wordt
anders dan waarop wordt gerekend.
Het is een juridisch vraagstuk om uit tc
maketn de verhouding, welke er bestaat tus
schcn dc gemeente en heb bestuur der Ver
eeniging. Als zijn opvatting van art. 16 der
statuten juist is, dan kunnen aandeelhou
ders zich verhalen op 't bestuur, dat nog an
dere gevolgen kan hebben. Spr. gaat dus
mee met het denkbeeld van den vorigon
spreker.
Do heer Pera is er van overtuigd, dat
het in 1894, toon dc Raad tot het toeken
nen vau het subsidie besloot, nooib de be
doeling van een dor Raadsleden zal zijn ge
weest om ondersteuning te geven als er
verlies is wegens onvoorzichtigheid van het
beheer, ook al staan mannen als professor
Groven bij hem boven eenigo verdenking
verhoven. Volgons spr. is do Raad tot vol
doening van het geleden verlies niet gehou
den.
De heer Fookema Andreao acht het
een onbillijken eisch, dat bestuurderen el-
ken dag hadden moeten vergaderen. Dat
wordt in geen enkele vereeniging gedaan.
En haddon bestuurderen, zooals de heer
Vergouwen wensohte, de gelden werkelijk bij
de Leideche Spaarbank moeten beleggen?
Spr. deelt, gelijk hij nader betoogt, een an
dere meejiing dan do heer Pera.
Dc Voorzitter beantwoordt de ver
schillende sprekers en herinnert nogmaals
aan de uitvoorige schriftelijke stukken, wol-
ke er tusschen hot bestuur en B. cn Ws.
zijn gewisseld. Ook wijst hij er op, dat de
lieer Heintz zelfs kassier der gemeente is ge
weest. Kan men het dus euvel duiden, dat
deze het ook was van het bestuur der Ver
eeniging?
Tijdens spr. aan het woord was, diende
do heer Vergouwen een motie in, om, al
vorens een beeluit te nemen, con rechts
kundig advies in te winnen.
De Voorzitter zeidc in verband hier
mede, dat hij een ander denkbeeld had, al.
om een commissie te benoemen tot het doen
van een voorsbei om tot betaling over tc
gaan zonder dc belangen der gemeente tc
benadeelen.
De heer Vergouwen kon zich ook
hiermede vereenigen cn trok daarom zijn
amendement in.
Na nog een opmorking van den heer Van
Hoeken gaf de Voorzitter in over
weging drie juridische Raadsleden te be
noemen, met recht om een vierde aan zich
too te voegen. Hij gaf hieaan do voorkeur
boven de benoeming van een jurist buiten
do stad, die met de Leideche toestanden
niet zoo op de hoogte is.
Do heeren Van dor Lip, Fockema
Andreae en Van Hoeken geven do
voorkeur aan de benoeming van een advo-
oaat buiten den Raad.
In laatstgenoemden geest word zonder
hoofdelijke stemming besloten.
16o. Voorstel tot uitgifte van permission
voor het jagen op waterwild op do Vroon
wateren. (144)
17o. Verzoek van M. H. van Waveren om
vergunning tot demping van een gedeelte
sloot langs den Haarlemmerweg vóór do
perceolcn, kadastraal Lekend onder Sectic
M. Nos. 1505, 1606 en 1509. (138)
18o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
de van gemeentewege toegezegde bijdrage in
dc kosten van do uitbreiding cd verbete
ring van hot Roomsch-Katholiek Wees- en
Oudeliedenhuis. (135)
Goodgekcurd zonder stemming.
19o. Voorstel tot onbewoonbaarvcrklaring
van de percceleu Pottebakkersgang Nos. 2,
10, 11 en 12, cn Brugmanspoort Nos. 1, 2,
3 on 4. (142)
Do heer P o r a zegt dat hij bezoek heeft
ontvangen van een dor eigenaars van de
peroeelen in do Biugmanspoort, 'dio hem
mededeelingen deed omtrent een te verkrij
gen toestand bij ctn eventueele nieuwe be
bouwing, welke hem noopte voor te stollen
een nader onderzoek te laten doen.
De heer S y t s m a had ook het woord ge
vraagd, maar zag cr weer van af, omdat hij
dezelfde opmerking als de heer Pera had
willen maken.
De Voorzittor herinnerde dat de on-
bewoonbaarverklaTing een voorstel is niot
van B. on Ws., maar van do Gezondheids
commissie, en dat bedoelden persoon toch
nog rechten bij do wet zijn toegekend om zijD
klachten, ter bestemder plaatse in te dienen.
Na opmorking van don lieer Korevaar,
wethouder, trok do Keer Pera xijn amende
ment in.
Hot voorstel zelf werd daarna goedge
keurd.
20o. Voorstel tot aankoop van de peroee
len 2do Binnonvestgraeht Nos. 14, 22 on 23.
(137)
21o. Voorstel tot uitbreiding van het per
soneel der gestichten „Endcgcest" on
„Rhijngccst" met eon assistent voor den
Geneeaheor-dirccbeur. (140)
22o. Voorstel tot beschikbaaretelling van
gelden voor do inrichting ran de nieu r
bijgebouwde vertrekken van het Raadhuis.
(141)
23o. Voorstel tot:
a hot vcrlcenen van machtiging voor het
sluiten van een overeenkomst met de Gc-
meento-commissio van het Ned.-Hcrvormd
Kerkgenootschap om ee i gedeelte van do
begraafplaats aan do voormalige Heeren
poort aan do gemeente af to 6taan ton be
hoeve eener algemeeno begraafplaats.
b tot beschikbaarstelling van golden voor
dc inrichting van een nieuwe algemcene be
graafplaats. (133)
Deze vier punten goedgekeurd.
Wegens het vergevorderd uur wordt do
behandeling der overigo drio punten tot
morgenmiddag te twee uren uitgesteld-
In verband mot hot spoedoischendo dor
zaai wordt aan don heer Verhoog alsnog
goedkeuring vorleend tot demping van den
sloot aan don Hoogcn Rijndijk.
Daarna word do vergadering gesloten.
GeachU Heer Redacteur
Naar aanleiding van hot ingezonden stuk
in Uw Dagblad van Dinsdag 1.1., goteekend
„Geen bezoeker", vraag ik U beleefd cenige
plaatsruimte in Uw veelgelezen blad.
Tot mijn spijt vervalt de goaahto schrij
ver in dozolfdo fout als vorsoheideno andere
reclamomaiere voor do Zondagsrust. Zij
zijn omtrent dit punt zeer bekrompen on
me en on dat mon per ee den eersten dag dor
week in ledigheid moet; doorbrengen. Waar
de grootste categorie van mensohon niet in
staat is, op de werkdagen do musea tc be
zoeken, juioh ik het in hen zcor toe, dat zij
hfun vrijen Zondag gebruiken om aan hun
ontwikkeling to arbeiden Gelukkig zijn or
dan ook altijd edoldonkendon, die niot
zoo bekrompen zijn in hun opvatting om
trent don Zondag. Do inrichting dor maat
schappij wijst er dan ook op dat onmoge
lijk allo Nederlanders tegelijkertijd op
don lsten dag dor weck werkeloos kunnen
zijn. Dit, Mijnheer do Redacteur, had do
geachte „niot-beeooker" moeten bedenken,
alvorens hot genoegen van dat 15-tal bozoo-
kera te vergallen door zijn boetpredikatie.
Bovendien moot ik hom doen opmerken
dat do bedienden van hot Ethnographiteh
Museum een ruime vergoeding ontvangen
voor diensten, welke zij, buiten hun werk
uren, dus ook op Zondag, prestcorcn. Tot
nu too is hot dus aan hun oigon beleefd
heid overgelaten des Zondags dienst to
doen; zeer spoedig evenwel verwacht do
directeur, die eteods met gTOoto liefde on
toewijding de bezoekers op Zondag voor
licht, een Regeeringsbeslui t, waarbij ook
hot Ethnographisch Museum on Zondag ge
opend zal zijn (dit is ook het geval met dc
musea in Engeland en Duitschland, tweo
Staten, die op hot gebied van Zondagsrust
allon anderen Staten tot voorbeeld kunnen
strekkon).
Hot zal den goachtcn „niet-bezoekcr"
zeker wol spijten, dat het bestuur van hot
„Leidsohe Volkshuis", (zie programma
190-11905) voor neon ens is olubjee van
hoogstens 12 personen te formeeren om op
een 8-tal Zondagen bezoeken te brengen
aan versohallendo musea, o.a. het Ethno-
graphische. Volgens hem ware hot dan
zeker ook beter, dat die personen hun Zon
dag in ledigheid doorbrachten in plaate
van gebruik te maken van de vriendelijk
heid van den directeur, die zijn vrijen Zon
dag wil opofferen om do ontwilckoling dor
betzocskers te bevorderen.
Bij voorbaat U dankzeggende voor do
verlcendo plaatsruimte noem ik mij: Uw
dienstwillige dienaar,
P C. G. A WIJKMANS.
(Een der bezoeken).
Do Minister van Koloniën heeft in een
nota inlichtingen versohaft op een adres van
A. Masssink, geponsionneerd O.-I. ambte
naar to Sookabocmi, houdende verzoek om
uitbetaling van hem, naar zijn meoning,
ton onreohtc onthouden traktomenteverhoo-
ging en om verhooging van pensioen.
Uit de inliohtingen van don minister
blijkt, dat do adressant, die wegens ophef
fing der landbouwschool to Buitenzorg op
wachtgeld zou worden geplaatst, doch tij
delijk een andere positie verkreeg, niet kon
worden herplaatst in een positie en op een
bezoldiging overeenkomende mot hetgeen
hom bij zijn uitzonding in uitzicht was ge
steld. De Indische regeering zou die gelo-
f;onhoid zeker niet onbenut voorbij hebben
aten gaan. Onder de bestaande betrekkin
gen was er echter geene, waarvoor do adres
sant, dio een bijzondore opleiding had go-
noten, de geschikte persoon geacht werd,
terwijl plannon, waarvoor betrekkingen in
het loven zouden worden geroepen, waar
voor hij wel in aanmerking gebracht zou
kunnen worden, geen vcrwezenlijkin'g von
den. Heb liep den adressant derhalve geens
zins mede.
De minister Cremer wildo den adressant
later horplaatsen in een positie on op ©on
bezoldiging, dio hom «enigermate schade
loos zouden stollen voor do ondervonden
teleurstellingen, doch door het aan den
adressant op eigen verzoek verleend eervol
ontslag uit 'a lands dienst, werd door zijn
eigen toedoen ook voor de toekomst aan do
Indisch© rogeering do gelegenheid ontno
men om overeenkomstig de bedoelingeu van
genoemden minister te handelen.
Heser TCkador.
Do minister van oorlog brengt het na
volgende tor konnis van belanghebbenden:
lo. op gelijken voet als in 1903 heeft plaats
gehad, wordt bij voldoende deelneming i
ook dót jaar do gelegenheid opengesteld
tot het betrekken van con kamp in dc leger-
plaato bij Laren voor jongelieden, die toe
gelaten zijn tot de 4de of een hoogcro klas-J
so van eon gymnasium of con hoogere bur-!
gerschool, of dio op anderen grond aan
spraak hobben op vrijstelling van het toe
latingsexamen tot hot reservekader, dan
wol aan dit examen reeds hebben voldaan;
2o. het onder lo. bedoeld© kamp vangt
aan op 1 Augustus e.k. on eindigt op 27
Augustus d.av.;
3o. do deelneming aan hot kamp ge
schiedt voor oigon rekening;
4o. jongelieden als bedoeld sub lo. dezer
beschikking, die vorengenoemde leger
plaats wensohen to betrekken, moeten van
hun voornemen schriftelijk doen blijken
aan den inspecteur van het wapen der in-
fantcrio cn wel vóór 24 dezer. (Stct.)
Do diroctie dor tramwogmaab-
eohappij to Brest had meegedeeld, dat Dins
dagmorgen do wagens zouden lijden. Do
stakers, die dan niet hot work hervatten,
zouden als ontslagen beschouwd worden.
Doch geen enkelo verscheen op het voorge
schreven uur.
Vier werklieden herstelden dc doorgesne
den diaden, onder bescherming van gendar
merie on infanterie.
's Avonds had een groot© meeting plaats,
waar allo werklieden-organisaties van Brest
vertegenwoordigd waren. Na afloop van
deze vergadering liepen de manifestanten
bij duizenden door do stiaten, revolution-
naire liederen zingende. Tw< honderd
soldaten verspreidden den stoet, wat zonder
ongeregeldheden geschiedde.
Do Pruisieoho minister van
spoorwegen heeft aan do Pruisische spoor-
wogbesturen een rondschrijven gericht om,
nu het reisseizoen weer begint, aan to
dringen op mantrogolcn in het belang der
nieUrookers.
Telkens, zoo schrijft dc minister, ver
neemt men klachten, dat cr niet behoorlijk
guzorgd wordt voor het nict-rookende pu
bliek, dal per spoorweg reist; dat het ver
bod van rook o n in bepaalde wagens over
treden wordt. Ik draag dus aan dc spoor-
wegbesturen op, er streng voor te zorgen
dat voor zoo.col bijzondere, bepalingen
gelden bij hot vormen van een troin
de helft dor coupé'a 2do cn 3do klasse voor
niot-rookers bestemd moeten worden; do
coupé'a voor vrouwen moeten daarbij niet-
berekend worden, en bij een oneven aantal
mag in den ovorsohictendcn coupé niet ge-
gerookt worden. In de D-treinon mag niet
gerookt worden in do gangen; in dc slaap
wagens is hefc rooken verboden tusschen
tion uren 's avonds en zeven uren 's mor
gens, enz. Het treinpersoneel moet, zoo
bepaalt de Pruisisoho minister nog, uit
oigon boweging zorgen, dat dozo bopalingen
nagekomen worden, cn zonder klachten
van do reizigers af te wachten beleefd
maar beslist optreden waar men do voor
schriften overtreedt.
Over den orkaan, dio boven
Mcekou gewoed heeft, verneemt do „Petit
Bleu" nog, dat men hier cn daar hagelstco-
non gevonden heoft van do grootte van
eon oi, die mcor dan 250 gram wogen. Da
storm was zoo hevig, dat tal van electrischo,
tramwagens omvergeworpen werden. Geen
enkele villa in do omstreken van Moskou
ie gespaard gebleven. Hot kleino station
van hot dorpje Ljublino is geheel vordwo-
ncn on in de omstreken zijn allo boomeD.
ontworteld cn vernietigd. Een fabriok van
spoorwagens to Mylisjzy is in een ruïno
veranderd. In hot dorp Sjobanovo bleef
geen onkol huis ongedeerd.
De militaire 6ohool te Moskou stortte
in; 7 leerlingen werden onder do puiohoo-!
pon verbrijzeld. Ook werden vel© brand
weermannen gedood of gewond.
In hot district Lofort zijn tot nu toe 30
lijkon van slachtoffers gevonden. Men
schat het geheelc aantal slachtoffers op
400. De cycloon bewoog zich met een snel
heid van 37 M. per seconde.
Do raatorieolo schado bedraagt eenigo
niilliocnon roebels.
To Lissabon cn Oporto hebben
in de laateto dagen ernstige onlusten plaats
gehad. De ropublikcnon had don te Lissa
bon een grooto meeting bijeengeroepen,
waar meer dan 10,000 personen tegenwoor-,
dig waren. Eenigo hooglceraron on poli
tici voerden er hot woord.
Na afloop van do meeting wilde dc op-
gowondc menigte tweo der sprekers dc beo-
ren Machado en Costa naar hun woningen
geloiden. Hiertegen verzetten zioh anderen.
Do politie kwam tusschcnboidc. Toen ont
stond een bloedig gevecht tusschcn dc poli-
tio cn do republikeinen. Aan beide zijden
word een aantal personen gewond. Ton
slotte moesten do troepen te hulp komen
om aan het gevecht een eind te maken. Do
bedde republikeinsche redenaars werden go-
ar 'Msteerd.
Tc Oporto vielen dergelijke tooncelen
voor. Do populaire dichter Gucrra-Yun-
queiro was in de stad gekomen om tegen
woordig to zijn bij hot opvoeren van een
eijnor stukken. Een grooto menigte bewon
deraars begaf zich naar het station om den
dichter to ontvangen. Hij werd in triomf
door d© etraten godragen. De politio
trachtte zich togen deze luidruchtige hulde
t© verzetten, waardoor dc menigte tot bal-
dadighedd gedreven word. Een gevecht ont
stond, waarbij 16 personen gedood en een
groot aantal gewond werden-
