Vereeniging lot bevordering van de opleiding tot
instrumentmaker.
Zaterdagavond hield de Vereeniging tot
bevordering van de opleiding tot Instru
mentmaker haar algcmeene vergadering in
het Natuurkundig Laboratorium alhier.
Voorzatter was prof. dr. H. Kamerlingh
Onnes, die de vergadering, met een harte
lijk wolkom tot do aanwezigen, opende.
Daarna werden door den secretaris, dr.
L. H. Siertsema, de notulen ,der vorige ver
gadering gelezen en vervolgons onveranderd
vastgesteld.
Uit de rekening en verantwoording van
'den penningmeester bleek, dat do inkomsten
hadden bedragen f 6802,62£, de uitgaven
6568,93i, zoodat er een saldo was van
33,69. De commissie belast met het na
zien der rekening had schriftelijk medege
deeld deze in volmaakte orde te hebben be
vonden en voorgesteld haar onder dank
zegging aan den penningmeester goed to
keuren.
Tot bestuurslid werd met op één na al-
gemce.no stemmen herkozen dr. L. H. Siert-
öcma, die zaeh deze keuzo Liet welgevallen.
Van dr. E. H. Groenman, te 's-Graven-
hage, was juist dezen dag bericht ontvan
gen dat hij als bestuurslid bedankte, omdat
hij wegens drukke werkzaamheden de ver
gaderingen tooh niet zal kunnen bijwonen.
Op voorstel van don voorzitter werd beslo
ten eerst op de volgcndo jaarvergadering
in deze vacature te voorzicD.
Hierna bracht de secretaris verslag uit
van de vereeniging over het afgoloopen
jaar, waarop men met voldoening kon te
rugzien. Wel is het aantal leerlingen niet
belangrijk vermeerderd, wat echter zonder
veTgrooting van do daarvoor beschikbare
ruimte in het Natuurkundig Laboratorium
$ok niet mogelijk zou zijn geweest; doch de
vereeniging kan wijzen op een belangrijke
versterking der geldmiddelen, waardoor zij
Sn staat is gesteld haar onderwijzers be
hoorlijk te salariceren. Er traden 12 nieuwe
leden toe, terwijl door overlijden en vertrek
de vereeniging 1 donateur en 3 leden ver
loor, zoodat zij thans 4 donateurs en 110 le
den telt. Het is ook da&rom van groot be
lang, dat '"elo leden toetreden, omdat bij
het goven van subaicG© do mate van belang
stelling in aanmerking wordt genomen.
In het begin des jaars was het aantal
leerlingen 31in Maart boden zich 13 as
piranten aan, waarvan 7 werden toegelaten,
en in September 8, waarvan 3 slaagden. Dc
toegelatcnen kwamen als leerlingen van am
bachtsscholen uit de verschillondo dcelen
des lands. Acht leerlingen verlieten do
werkplaats en hadden het geluk allen, 't zij
als amanuensis, 't zij bij particuliere in
richtingen geplaatst te worden. Dc lijst
van oud-leerlingen steeg daardoor tot 60.
Er werden in dit jaar wederom wckelijk-
sche uitkecringen gedaan aan dc leerlingen,
als tegemoetkoming in do kosten van hun
verblijf alhier. Niet zelden komen do leer
lingen, waarvan men het meeste kan ver
wachten, uit gezinnen, die zich een finan-
cicelo opoffering als voor een verblijf al
hier noodig is. niet kunnen getroosten. Ook
werden weder toelagen op het weekloon ver
strekt aan leerlingen, dio dit noodig had
den, uit een fonds, dat reeds herhaaldelijk
is genoemd in de vorige jaarverslagen.
Do secretaris achtte nu dc gelegenheid
gekomen de nagedachtenis te herdenken van
den stichter van dit fonds, den lieer P. W.
Janssen, te Amsterdam. Dat hij in de vori
ge verslagen niet is vermeld, was in over
eenstemming met zijn bedoelen. Toch liet
hij niet alleen door de stichting van dit
fonds, maar ook door een groote jaarlijk-
echo gift van zijn groote belangstelling in
dit oploidingsstolsel blijken, om daarmeo
anderen, ook do Begeering, van het groote
belang der oploidingsinrichting te overtui
gen. Moge zijn wonsch niet onvervuld blij
ven.
Voor dc practiscbo leiding der leerlingen
zorgden evenals bet vorige jaar weder de
beambten van liet laboratorium, dc heeren
C. W. Kouw en G. J. Flim voor instru
mentmaken, M. J. Bcstelink voor smeed
werk on alles wat op do clcotrisehe en
stoominatallatic betrekkin^ heeft, en O.
Kcsselring dio onderricht gaf in het glas
blazen. Dfi laatsto genoot een toelage van
wege do Vereeniging, terwijl de heer A. van
Buuren, die als onderwijzer in het instru
mentmaken geheel voor rekening van do
Vereeniging werkzaam was, behalve zijn toe
zicht op do algcmeene werkzaamheden we
der 9tecds twee leerlingen onder zich had
in het bijzonder voor klein ijzer- en staal-
6mcedwerk. Deze onderwijzer werd tevens
vanwege do Vereeniging verziv gen
ongevallen, en een bedrag van 100 werd
besteed voor pensioen verzekering to zijnen
behoeve.
Dc heer i-.. E. Bader, instrumentmaker
non het vcrificaticbureau van 's Bijks zee-
instrurnenten, gaf evoaais het vorige jaar
ecnigc lessen in het vernissen.
Het programma van het onderwijs heeft
een uitbreiding ondergaan door toevoeging
van gedeelten voor het onderwijs in het chi
rurgisch en orthopaedisch instrumontma-
ken on in bet glasblazen. De-ze uitbreidin
gen zijn aan dc goedkeuring van den Mi
nister van Binnenlandscho Zaken ondor-
worpen en hebben bij Zijne Excellentie geen
bedonkingo.1 ontmoet.
Evenals het vorige jaar worden ook nu
weder verschillende instrumenten voor an
dere rijksinrichtingen vervaardigd en her
steld.
Aan de effeningen in glasblazen werd don
vot igen zomer door één leerling van builen
deelgenomen.
In September zijn vanwege de Vereeni
ging de practischo instrumentmakersexa-
mens afgenomen, waaraan 15 can did aten
.hebben deelgenomen, van welke 9 slaagtien.
Bij voortduring wordt getracht deze exa
mens op een hoog peil to houden, daar al
leen op die wijze het be.-ifc van deze diplo
ma's een bewijs van werkelijke bekwaam
heid kan worden geacht. Hot is te hopen,
dat de hooge eische-n echter niemand zullen
afschrikken, dio meent voldoende bekwaam
heid te bezitten. De examen-commissie be
ijvert zich steeds deze zoo goed mogelijk tot
haar recht to doen komen.
Dank zij den steun, verstrekt door de pro
vincie Zuid-Holland, welke een subsidie van
350 toestond, en de gemeente Leiden, welke
haar subsidie met f 350 verhoogde en dus op
f 850 bracht, is de vcrhooglng van het Bijka-
subsidie van f 2500 tot f 3200, wclko voorloo-
pig voor een jaar w:.s toegekend, nu ook
voor het vervolg verzekerd, on kon worden
overgegaan tot het toekennen van billijke
belooningen aan do verschuilende onderwij
zers.
Nadat do voorzitter, onder applaus der
vergadering, den heer Siertsema dank had
betuigd voor het uitvoerig en zakelijk ver
slag, wijdde ook hij nog eenige waardeeren-
do woorden aan wijlen den heer P. W. Jan
sen, die, al had hij uit bescheidenheid het
eere-lidmaatechap der Vereeniging niet wil
len aanvaarden, nimmer door haar zal
worden vergeten.
Daar niemand meer iets in het midden
had te brengen ,werd de vergadering ge
sloten.
„Oefening baant Kunst",
Voor een goed bezette saai gaf deze too-
nee>lvereeniging, aangesloten bij de federa
tie van Tooncelvereen igingen, haar negen-
do uitvoering met introductie in do Con
certzaal van Hotel Du Nord."
Een bijzonder fraaie plantengroep was
er ter rechterzijde van het toonecl, zoodat
do zaal een gezellig aanzien had, dat nog
verhoogd werd door de damesleden, die er
voor gezorgd hadden, bijna allen in lichte
toiletjes den feestavond op te luisteren.
Het spreekt vanzelf, dat ook dc banier
haar plaats tusschen het groen gekregen
had.
Drie heeren musici hielden door hun spel
er den ganschen avond de opgewekte stem
ming in. Te negen uren trad de Voorzitter,
de lieer G. Hazurcl voor het voetlicht. In
eenigo goed gekozen woorden riep hij den
leden, donateurs, donatrioes, besturen van
ziistervereein. en verdere genoodigden een
hartelijk welkom toe, en verzocht hun allen
tot do goede orde to willen medewerken.Laat
ieder, zoo sprak hij, zijn eigen commissaris
zijn. Ook den hoeren rookers verzocht hij
gedurende de zangnummers bun rooklust to
willen bedwingen daar dit zeer lastig voor
de dames was. Allen verder een genoeglij
ken avond toewenschende eindigde hij on
der applaus zijn toespraak
Allereerst werd men vergast op eenigo
nummers van het kortelings opgerichte
Dameszangkoor, onder leiding van denbeer
A. G. Venderbos. De vorderingen van dit
koor zijn zoowel als liet ledental steeds van
vooruitgaanden aard, zoodat er kans be
staat dat hot spoedig met een mannenafdee-
Jing zal versterkt worden. Do verschillende
nummers werden verdienstelijk ten gchooro
gebracht en de aanwezigen betoonden her
haalde. inalen door daverend applaus hun
hartelijke instemming.
Het blijspel in 2 bedrijven Mevrouw op
reis", viel zeer in den smaak. Het samen
spel tussohen Oom en Tante mag heel goed
genoemd worden; ook Neef en Nicht kwe
ten zioh op bevredigendo wijze van hun
taak ,zij haddon waarlijk geen gemakkelijke
rol'. Het blijspel in één bedrijf ,,Do Luite
nant en zijn oppasser, of Soldatenlist",
spande echter do kix>ou. Dc verwisseling
van den oppasser met den luitenant was
heel aardig. De luitenant hield ondanks
zijn oppassers-uniform de waardige hou
ding, terwijl Jan in zijn officierspakje zich
somtijds bij Trui in dc keuken waande en
de gekste flaters sloeg. Zeer vlot en losjes
liep alles van stapel en hot zal den dona
teurs on donatrices niet onaangenaam zijn
wanneer bij eon volgende gelegenheid een
wederopvoering van dit stukje gegeven
wordt, misschien zullen zij er dan ook meer
van kunnen verstaan, daar dit nu door het
onbedaarlijke lachen wel eens moeilijk wai.
Voorts worden nog eenige voordrachten
ten bcotc gcgovcn, die zee-r in den geest vie
len. De „clou" van den avond was weor
eon spectakel-scène, nl.„De opening van
het testament", waarin do notaris op een
halsbrekende manier in een kist wordt
rondgedragen om even later door den bo-
dora heen te zakken. Hartelijk werd er om
gelachen, daverend geklapt.
In do pauzo was de gelegenheid openge
steld voor aanmelding van nieuwe leden,
waarvan ccn druk gebruik werd gemaakt.
Een hal volgde op de welgeslaagde afwer
king van het geheel, en dc zon had reeds
een groot gedeelte van haar baan afgelegd
toen de leden huiswaarts keerden.
Ingezonden.
Door den Ainsterdamschen Bcstuurdera-
bond en het Christelijk Arbeidssecretariaat
is het volgende manifest uitgevaardigd
Aan het Nederlandsche Volk
Een industrieel conflict van ontzettend
grooten omvang voor do stad tussohen do
Amsterdamsche Juweliorsvereeniging eener-
zijds en den Diamantbewerkersbond en reli
gieuze zusterorganisaties andorzijds vond
den I7den Februari plaats, ton gevolge
waarvan 6000 diamantbeworkors van den
arbeid werden uitgesloten.
Te treden in een uiteenzetting der aanlci-
dende oorzaken tot deze groote uitsluiting
kan, na de voorlichting van betrokken par-
tijon, die reeds door middel van do pers
tot het publiek kwam, overbodig heeten.
Evenwel dient hierbij gewezen op liet o.
i. beteekenende feit, dat reeds vóór het uit
breken van het conflict de organisaties der
werklieden aanboden do oplossing der ge
schilpunten te brengen in handen eener
scheidsrechterlijke commissie, door partijen
aan te wijzen, hetgeen door dc werkgevers-
vorceniging werd verworpen.
Getrouw aau het standpunt eener scheids
rechterlijke uitspraak, werd het aanbod van
Zijne Excellentie den Minister van Binnen
landscho Zaken om bemiddelend en scheids
rechterlijk op te treden door do werklieden
aanvaard, maar door de werkgevers -verwor
pen.
De nood onder eon groote groep nijvere
werklieden is thans ontzettend.
In normale omstandigheden is de werk
loosheid in de diamantnijverheid in ver
houding tot a rid ere bedrijven grootcr; ge
gevens daaromtrent kunnen eveneens als
bekend worden ondersteld.
Dczo arbeidsstilstand beteekent: ellende
en ontbering voor een 6000-tal arbeiders met
vrouwen en kindoren, dus voor een 25,000-
tal personen.
Hiervoor doen onder te ekendo Federaties
een beroep op de offervaardigheid van het
Nederlandsche Yolk. 9
Burgers van verschillend politiek- en
godsdienstig inzicht steunen dit beroep.
Onze Federaties hopen en vertrouwen, dat
het Nederlandsche Volk zal doen blijken,
dat het niet toelaat dat zooveel stille el
lende, zooveel' nood onder een groote groep
nijvere burgers ongelenigd blijft.
Yolk van Nederland, verricht nu ccn edel
werk en steunt l
Wat uw motieven ook zijn mogen, helpt
de ellende verzachten, brengt voedsel waar
honger is door uw gewaar deer den steun I
Voor het Christelijk Arbeidssecretariaat:
J. HUIZINGA, Voorzitter.
J. DOUWES Jr., Secretaris.
J. HERMANS Jr.
Voor den Amsterd. Bestuuraersbond:
H. H. WOLLRING, Voorzitter
S. J. POTHUIS, Secretaris.
J. C. CETON, Penningmeester.
Commissie van Adhaerenten,
29 meer of minder bekende Amsterdam
mers, alhoewel niet verantwoordelijk voor
den inhoud van vorenstaand stuk en zich
door hun adhaesio geen partij stellend voor
een der in strijd zijnde corporaties, verkla
ren gaarne con beroep to doen op de of
fervaardigheid van het Nederlandsche Volk
om den nood, die onder duizendtallen ge
zinnen heerscht, door goldelijken steun te
helpen lenigen en zijn bereid gelden voor
dit dool in ontvangst tc nemen.
Waarde Stadgenootcn!
Zooals uit bovenstaand manifest blijkt,
hebben de Diamantbewerkers, den moreelen
steun van alle rangen cd standen onzer
maatsohappij, van verschillende politieke
en godsdienstige richting.
Dooh er is meer noodig dan moreclc
steun, ook financieol moet hier gehol
pen worden in hun strijd tegen de mach
tige Juweliersvereeniging.
Onderstaand Comité heeft zich tot dat
doel gevormd en zal' U dezer dagen een in-
teekenlijst aanbieden, niet twijfelende of gij
zult hen, met ons gaarne willen steunen,
in het goven eener milde gave.
Het Gonxité:
Christelijke Best uvrdersbond:
H. J. v. KERKHOFF, Voorzitter.
C. LATERVEER, Secretaris.
Lcidsche Bcsluurdersbond:
H. MARKS, Voorzitter.
W. OOSTERBAAN, Secretaris.
Ncderl. IVcrk'.-Verbond:
C. H. KOUW, Voorzitter.
G. A. ANNOKKEE, Secretaris.
Buitenlandseh Overzicht.
Met 2061 tegen 43 stemmen, dus met een
kolossale meerderheid, heeft de diamant-
bewerkorsverceniging te Ant
werpen het verzoeningsvoorstel van de
Antweipscho Kamerleden verworpen, waar
door de beslissing der patroons haar betcc-
kenis verliest.
Do keizer van D u i t s c hl a n d en de
keizerin met prinses Victoria Louise zijn
van Straatsburg naar Metz gereisd.
Op een begroetingsrede van den burge
meester in het stadhuis te Saarbrücken ant
woordde do Keizer, dat hij het jaar 1870
herdacht, toen keizer Wilhelm I op zijn
tocht naar het slagveld door Saarbrücken
trok. Verder onderwierp hij dc tegenwoordi
ge positie der stad aan een beschouwing en
cindigdo met als zijn overtuiging uit te
spreken, dat dc burgerij van Saarbrücken
6teeds voor troon, altaar ca vaderland zal
opkomen.
De officieuze „Norddeutscho Ztg."meldt:
Op een tot gouverneur Leutwein ge
richte vraag aangaande het hem toegeschre
ven voornemen, om bij de aankomst van ge
neraal von Trotha (in Zuidwest-Afrika)
naar Duitschland terug tc keeren, heeft de
gouverneur iri een te Berlijn ontvangen
dienstbericht verklaard, dat hij zich niet
had uitgelaten over een voornomen om naar
Duitschland terug te gaan. Hij zou het in
hem gestel do vertrouwen ook verder trach
ten te rechtvaardigen en den heer von Tro
tha eerlijk tor zijde staan.
Men heeft er in Engeland tegen ge
protesteerd, dat Stanley zal worden be
graven in de Westminster-Abdij, waar ook
Livingstone ligt. Men is niet vergeten hoe-
veol bloed Stanley op zijn ontdekkingstoch
ten vergoten heeft. Alleen do eerste helic
van don lijkdienst zal in do Abdij plaats heb
ben.
Een Beu ter-telegram uit Simla meldt, dat
er ernstig over gedacht wordt, meer troepen
naar T i b et to zenden, omdat men rekent
op verder hardnekkig verzet van dc Tibeta
nen. Het 'telegram eindigt met do verkla
ring: „Men fciet in de zending nu algemeen
meer een militaire dan ccn politieke expe
ditie."
De Engelsche berichten spreken aldoor
van aanhoudend schieten, dat de Tibctanen
uit hun versterkingen op het Engelsche
kamp doen. Zoo zenden zij uit een stuk of
wat kanonnetjes vaste kogels van een pond
gewicht op do wallen van het kamp af. Het
heet nu echter ook, dat zij moderne gewe
ren hebben.
Do laatste expeditie in Somaliland
is ten einde en heeft Engeland niet veel
roem cn weinig voordeel gebracht. Het is
nog de vraag of de macht van den Mollah
werkelijk zoo'n knak heeft gekregen, als de
Regcering beweert. In elk geval is het woord
van den Engelschen bevelhebber, dat de oor
log niet zou eindigen vóór dc Mollah dood
of levend in zijn handen was, to schande
gemaakt. En intusschen heeft deze expeditie
in October 1902 tot einde Maart 1904 En
geland reeds 28 millioen gulden gekost.
Do Engelsche bezettingstroepen in Z u id-
Afrika zijn van 1 April af tot op 21,500
man verminderd.
Met den F ranschen oud-minister-pre-
sident Waldeck Jtousseau gaat het
in de laatste dagen minder goed. Hij leed
zeer aan bloedverlies.
In verband met de verdwijning van den
Italiaanschen oud-minister Nasi, is
aan het departement van openbare werken
de afdcelingschef Consiglio in hechtenis ge
nomen. Consiglio is onder Nasi kabinets
chef geweest.
Do „Tribuna" meldt, dat Rusland, even
min als Frankrijk, het protest van Z. H.
den Paus betreffende de reis van L o u b o t
naar Rome heeft aanvaard. Ook Engeland,
waaraan dit protest indirect zou aangebo
den zijn, zou verklaard hebben het niet aan
te nemen.
In Napels is in het gemeentebestuur
quaestio ontstaan naar aanleiding van de
aanbieding der not-a van do onkosten',
gemaakt bij het bezoek van Loubet. Die
nota was ongeveer 110,000 franken groot.
Het socialistische raadslid Cattaro heeft uit
naam van zijn partij verklaard, deze reke-
ning, dio hij veel te hoog opgevoerd vond,
niet to willen aanvaarden.
Een telegram uit B u d a-P e s t h aan het
„Fremdenblatt" meldt, dat het Oosten-
r ij k-H ongaar sch ministerie van oo-
log een krediet zal vragen van 83 millioen
kronen voor buitengewone uitgaven voor de
nieuwe artillerie on 75 millioen voor
do marine.
In do troonrede voor het Hongaar-
sche parlement wordt verklaard, dal de
bert rokkingen met de mogendheden u'tstc-
ktnd blijven.
Dc innige overeenstemming met Rus'ani
ten opzichte van de Balkan-quac-.tU draagt
veel bij tot do vredesvooruifczicbtcn in
Europa. Het hervormingswerk in Turkije
gaat op bevredigende wijze voort en doet
binnenkort gunstige gevolgen verwachten.
Betreurd wordt de oorlog in liet Verre
Oosten, dio reeds zooveel bloed heelt gekost.
Ten slotte wijdt de troonrede cou woord
aan do spccialo kredieten voor leger en
vloot.
Er l'oopen te St.-Peteraburg hardnekkige
geruchten over ernstige onlusten 1e
Warschau. Er zou zelfs een hoogge
plaatst ambtenaar zijn omgekomen.
Do Sc r v i s o h e bladen gaven hoog op
van hot belang der samenkomst van
koning Peter met vorst Ferdi
nand te Nisj, zoo wordt uit Belgrado
aan de „Kölnischo Zeibung" geecind. De
ontmoeting zal een grooten invloed hebben
op bet lot der volkeren op bot Balkan
schiereiland.
Koning Peter is te Nisj aangekomen;
eoniga minuten later reed de troin, die
vorst Ferdinand bracht, heb station binnen.
Kanonschoten verwelkomden den hoogen
gast. Beide vorsten werden in de feestelijk
versierde stad zeer toegejuicht.
Het plan van dozo samenkomst-, dat van
de Servische regeering uitgegaan moet zijn,
is stipt geheim gehouden.
Te Belgrado loopt het gerucht, dat Ser
vië en Bulgarije een militaire overeenkomst-
gesloten hebben.
Het trekt ook de aandacht, dat koning
Peter in den laatsten tijd zien zeer vrien
delijk toont tegenover Montenegro.
Koning Peter heeft den vorst van Monte
negro een telegram gezonden, waarin hij
„zich gelukkig verklaart, aan den souve-
rein van het fiere Montenegro, vóór ceni-
gen andoren vorst, „do orde dor Ster van
Karageorgevitsch, dio hij gesticht heeft, to
mogen aanbieden. Een bijzondere gezant zal
de teekenen der orde aan vorst Nikita
brengen.
Jameson heeft in het Kaapsche La
gerhuis meegedeold, dat alle politieke g o-
v a n g e n e n in dc Kaapkolonie thans zijn
vrijgelaten, behoudens één, een moordenaar.
DE OORLOG.
Omtrent „den grooten slag" bij Liao-yang
is tot nu too niets naders bekend. Dat ge
vecht zou plaats gehad hebben tusschen
Liao-yang en Hai-tsjong, dódr, waar do Ja
panners, die op Koeropat-kins rechterflank
aanrukken, het verst waren gekomen.
't Zou auders zoo'n wonder niet zijn, want
do Japanners moeten zoo goed mogelijk er
bij staan als het regenseizoen over zes we
ken aanbreekt, cn hoo gauwer zij een eind
aan den oorlog kunnen maken hoe Liter,
daar elke dag hun geld kost, al kunnen zij
dit ook, zooals gebleken is, grif krijgen.
Toch kan de oorlog lang duren, want. Rus
land zal du uiet gauw van vredo willen hoo-
ren, tenzij ..het in Rusland zelf te woelig
mocht worden; en het schijnt, dat daar re
volutionaire woelingen voor de deur staan.
Omtrent do plannen van don Russischen
opperbevelhebber loopen dc meeningen in
Ruslands hoofdstad uiteen: aan den eenen
kant heet het, dat Koeropatkin alles in het
werk wil stellen om een treffen te ontwijken
en dat hij terug zal gaan tot Kharbin; aan
den anderen kant wordt gedacht, dat de ge
neraal zijn leger om Liao- yang samentrekt
om daar zi h met dc Japanners te meten.
De bestemming van het derde Japansche
legerkorps, dat gemobiliseerd en inge
scheept is, is nog onbekend. In het „Ber
liner Tageblatt" spreekt graaf Revemlow
de meening uit, dat- dit legerkorps Port-/ r-
thur zal aanvallen. Ware de ocrlog slechts
een landoorlog, dan ware het voldoende de-
zo haven aan de hand- cn zeezijde te sluiten,
waartoe wel niet zoo heel veel troepen noo
dig zouden zijn. Maar voor de overheer-
c
sching van de Japansche vloot ia de spocdi-
ge val van Port-Arthur, meent hij, van veel
gewicht, zoolang rekening gehouden moet
worden met do mogelijke komst van eon Rus*
sische hulpvloot. Slaagt Japan er in, vóór
deze aankomt, Port-Arthur en Wladiwostok
in te nemen, dan kan de hulpvloot wel thuis
blijven.
De „Köln. Ztg." bespreekt de vraag, of de
Japanners Port-Arthur wel zullen aanval
len. Dit valt zeer te betwijfelen: in dc eerste
plaats zou 'laartóe een sterke legermacht
noodig zijn en dc Japanners kunnen die
troepen beter gebruiken voor den strijd in
het binnenland. Daarbij komt nog, dat
Port-Arthur als vesting voor den oorlog to
land van weinig beteekenis is, wat voorna
melijk te wijten is aan dc ligging op het uit
einde van een zeer smal schiereiland. Ook
als ligplaats voo-r de vloot heeft dc haven
zeer ernstige nadeelen, wat reeds tijdens de
zen oorlog gebleken is.
Doch tegenover deze omstandigheden staat
een andere, eigenlijk een van. moreelen cn
politieken aard.
Daarover kan ons do geschiedenis bijlich
ten. In den Japanscli-Chineeschen oorlog
was do verovering van Port-Arthur het eer
ste groote wapenfeit van dc Japan
ners. En dezo blocdigo veroverde stelling
moesten do Japanners later weor opgeven
om aan te zien, hoe het daarop in Ruslands
handen overging.
Bij het begin van dezen oorlog wezen wij
er reeds op voor Japan is de herovering
van Port-Arthjór een quaostie van nationalo
eer, en niet onwaarschijnlijk is het, dat dezo
omstandigheid voor hei optreden van 't Ja-
panscho leger van gewicht, ja, wellicht be
slissend zal zijn.
De Japansche admiralen Yamamoto cn
Teregouchi zijn bij den M;kado ontboden en
hebben een ernstige berisping ontvangen
over hot verlies van „Kintsjioe-Maroe",
die door het Russischo Wladiwostok-cskader
is overvallen en in den grond geboord bij
Gc-nsan.
Dc Tsaar en dc grootvorst-troonopvolgei
zijn gisteren vertrokken naar do steden, van
waar troepen naar Oost-Azië vertrekken. Do
minister van oorlog en die van het Keizer
lijk Huis vergezellen hen. De Tsarina bega-
leidde haar gemaal naar het station.
Langs den gehcelcn spoorweg cn op allo
stations zijn omvangrijko veiligheidsmaatre
gelen genomen. Dc keizerlijke trein zal
slechts 40 K. M. in het uur afleggen.
Omtrent den opmarsch der Japanners
kwamen van den 14den de volgende tele
grammen in:
Uit Nioe-tsj wan g: De Japanners
gaan voort troepen te landen te Pitsewo.
De spoorweg is opnieuw vernield over een.
afstand van ongeveer zeventien mijlen. Do
weinige troepen, die hior zijn achtergeble
ven, zijn naar hot Russische kamp drie mij
len oostelijk van Nioe-tsjwang gegaan; dit
kamp is feitelijk onbeschermd.
Uit S j a n-h a i-k wan: Dc Japanners,
dio voortrukken van Fong-wan-sjeng, bezet
ten op 12 Mei Soeoyin, zestig mijlen ooste
lijk van Liao-yang, aan den hoofdweg naar
dio plaats gelegen.
Uit S t.-P o t o r s b u r gEen telegram
van gcneraal-majoor Jh-rkcwitsj aan den
gcncralcn staf luidt: Den 12den dezer na
derde een Japansche afdeeling, bestaande
uit ongeveer 1000 man infanterie cn twee
eskadrons cavalerie, het station Poelandiau
(Pa^lien-tien bij Port-Adams?) waar onbe
langrijke schado werd toegebracht aan dan;
spoorweg. Do personentrein uit Dalny
moest terugkeeren. Tegen den avond trok
ken de Japanners terug.
Het station Wafandiau (Wafang-fïen?)
werd te 12 uur in den nacht van den 12dcn
op den 13den gesloten. Poelandiau werd
's nachts door zoeklichten van de Japansche
schepen, die voor Port-Adams lagen besche
nen. Den 13den dezer werden Japanscho
troepenafdeelingcn in dc omstreken van
Poelandiau en Manioeheferle, op 12 wersten
ten oosten van Sioean, gezien.
Tusscb?n Saimadsa en Patz op den groo
ten straatweg naar Fong-wan-tsjeng, begon-'
non Chineescho benden een Russischen
veldpost te overvallen.
Bij het station "tai is een groote
Tsjoengoezenbende gezien.
Een telegram van generaal-majoor Pflug
aan den minister van oorlog bericht: Den
13den dezer ontruimden de Japanners Koe-
andiausian. Langs de Tajangho rukte een
ongeveer 1 divisie stex-ko vijandelijke colon
ne naar Fioelitsjan op. Volgens ingekomen
berichten zijn in het noorden bij Tabocsjan
eveneens belangrijke strijdkrachten samenge
trokken.
Den lldcn dezer rukte een Japansche co-
lonno uit Feng-wan-tsjcng naar Liao-jang
op. De Koreanen vernielen dc telegraaflij
nen tusschen Kcntsjcn r-x Sentsjen.
Voorts wordt nog uit Shan-hai-kwan go-
meld, dat volgens gerucht do Japanners
Sioe-jcng bezet hebben na een hevig gevecht.
Over de beschieting van Dalny wordt uit
Tsjifoe gemo - (zonder dagteekening):
Het eskader van admiraal Koeroki opende
deg morgens een hevige beschieting op de
forten van Dalny. De batterijen op het
land werden weldra tot zwijgen gebracht;
daarna wer'-n de Russc dio zich in de na
bijheid opgesteld hadden, door het Japan
sche vuur verjaagd. De troepen ontscheep
ten daarop onder bedekking van het vuur
der schepen om de stad gezamenlijk van de
land- en van de zeezijde aan te vallen. Er is
alle reden om te gelooven, dat Dalny op het
oogenblik in het bezit van dc Japanners is.
Toen de pei-sboot van de „Daily News"
's morgens vroeg ter hoogte van Dalny
kwam, was een hevige beschieting in vollen
gang. Voor zoover het mogelijk was dit met
juistheid uit te maken stoomden de „Yaka-
mo" en 4 andere kruisers, na het kanaal
schoongeveegd tc hebben, de haven binnen.
Bij het aanbreken van den dag begon een
hevig vuur, dat tot 12 uur 's middag^
