No 13351
LEIDSCH DAGBLAD. WOENSDAG 27 APRIL. - TWEEDE BLAD.
Anno 1904
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
"Verijdelde plannen.
len hebben verlaten, en dat tij daar
zullen aanlanden, laat staan or tullen wor
den aangenomen, is bij uitstek twijfelachtig
maar het is niet zoo onwaarschijnlijk,
dat de afdeelingen der Kamer er prijs op
zullen stellen het oordeel van het Kabinet
over de voorstellen te vernemen, en de pre
mier heeft de periode, waarin hij een en aJ
terughouding was en niets verkoos los te lo-
ten van hetgeen er omging in do ministrice-
le breinen, lang reeds achter de rug.
Nu dus do boide voorstellen eindelijk,
waarlijk niet to vroeg, de Kamer gaan be
zighouden, is het waarschijnlijk niet over
bodig hun hoofdinhoud nog eens in de her
innering terug te roepen. De heer Drucker
en zijn acht medevoorstellers willen het
kiesrecht voor de Tweede Kamer, de Pro
vinciale Staten on den Gomeenteraad in
gezonden zin algemeen maken voor zoo
veel de m a n n e n betreft, die den vereisch-
ton leeftijd hebben bereikt. Dit wil zeggen:
zij willen, dat de regel zal zijn, dat de
mannen het kiesrecht hebben cn dat alleen
bepaalde categorieën, bij voorbeeld „volko
men maatschappelijk onzolfstandigen," zul
len mogen worden uitgesloten. Voor het
kiesrecht der vrouw willen zij in de Grond
wet do deur openen, die thans hermetisch
gesloten is. En do Eerste Kamer willen zij
doen kiezen door hetzelfde kiezerskorps,
dat de Tweede Kamer samenstelt uit be
paald aangewezen categorieën van verkies
baren, die minder beperkt zullen zijn dan
thans.
De sociaal-democraten gaan veel verder.
Hun algemeen kiesrecht is algomecner dan
dat, door de vrijzinnig-democraten voorge
dragen. Tegenover het kiesrecht der vrouw
staan zij daarentegen gereserveerder dan
de vrijzinnig-democraten. Met do Eerst»
Kamer maken zij korte metten: zij schaffen
haar ai. Voor haar in do plaats eischen zij
een nieuwe instelling op, althans een, van
welke op dit oogenblik in onze Grondwet
niet veel meer nog dan de kiem te vinden
is: het referendum. Als vijftig duizend
kiezörs het verlangen, moet een door de
S taten- Gen era al aangenomen wetsvoorstel
worden onderworpen aan een stemming,
waaraan alle kiozers kunnen on een zokcr
aantal moet deelnemen, zal zij effect sor-
teeren.
Het lot van het sociaal-democratisch
voorstel laat zich gemakkelijk raden Voor
een afschaffing der Eerste Kamer zal wel
evenmin als voor het referendum een meer
derheid to vinden zijn, om niet eens te
spreken van de oxccpfcioneelc meerderheid,
die voor eon Grondwetsherziening noodig
is. En een kiesrecht, dat do bedeelden mede
moet omvatten, van hetwelk niemand zal
mogen worden uitgesloten om redenon
„rechtstreeks of middellijk voortvloeiende
uit den maatsohappelijkcn welstand," ver
loochent zoozeer den eisch, die altijd cn
overal is gesteld, dat voor het uitoefenen
van invloed op het staatsbestuur het Voor
handen-zijn van een zelfstandigen wil moot
worden ondersteld bij ben, aan wie de in
vloed zal worden toegekend, dat voor d i t
algemeen kiesrecht dc stemmen to tellen
zijn.
Dus zal de strijd ontbranden over het
voorstel der vrijzinnig-democraten. Mis
schien ware hot verkieslijk geweest, dat
hun hervorming was beperkt gebleven tot
het kiesrecht voor de Tweede Kamer. In
de uitwerking van dezo kwestie zijn de
voorstellers bij uitstek gelukkig geweest.
Tenzij men staat op liet standpunt, dat
voorgoed van verdere uitbreiding van kies
recht bij do mannelijke bevolking moet wor
den afgezion, zal men moeten erkennen,
dat hot kiesrechtvoorstel der vrijzinnig-de
mocraten zóó is geformuleerd, dat daarop
tusschen alle eerlijke voorstanders van een
finale oplossing van hot kiesrecht de vrede
kan worden geteokend. Wie tegenover dit
gedeelte van het vrijzinnig-democratisch
wetsontwerp onverzoenlijk zich blijven
plaatsen, mogen bcdenkon, dat het gevaar,
hetwelk men van veranderingen ducht, al
te vaak in het niet-veranderen ligt.
Veel meer verschil van gevoelen is denk
baar over de hervorming van de Eerste Ka
mer, zooals die in hot vrijzinnig-democra
tisch ontwerp is uitgewerkt. De democrati
seer ing is hier gezocht in de opueffing van
de beperking in de keus, in de plaats van
in de vrijlating van de verkiesbaarheid.
Do tijdgeest is zeker aan dit voorstel niet
vijandig. In deze dagen, onder den invloed
van de aanstaande Statenverkiezingen,
hoort nwn vrij algemeen de bewering, dat
de Staten als kiescollege van de Eerste
Kamer hoegenaamd niet deugen. Maar al
les in deze wereld is betrekkelijk en men kan
niet volstaan met hot aftakolon van do Sta
ten als kiescollege, maar moet tevens aan-
toonen, dat een andere, betere wijzo van ver
kiezing dor Eerste Kamer is to vinden. Of
het goed gezien is aan een on hetzelfde kie
zerskorps do samenstelling van de beide
takken der Staten-Generaal over te geven,
is zeer twijfelachtig. In 1848 was hot voor
gesteld. Men heeft het toen niet aange
durfd. En in 1887 al evenmin. Er is ook
ontzaglijk veel tegen, zoodat het zeer ver
klaarbaar is, dat de commissie uit de „Li
berale Unie", op hot voorbeeld van de
amendcmcnten-Do Beaufort van 1887, de
keus der Eerste-Kamer-loden onvoronderd
wil laten en do hervorming in do Aorkies-
baarheid wil leggen. Men kan \*orwachten,
dat in dit deel van het vrijzinnig-democra
tisch ontwerp grond voor felle bestoking
zal worden gezocht. Bleek het de grootc
steen dos aanstoots, dan zou het overweging
verdienen liet voorstel terug te dringen tot
dat, wat er het merg van uitmaakt: het kies
recht voor de Tweed» Kamer .Op dit punt
is het ontwerp hecht on stork. En voor dit
deel er van zijn onze beste wenschen wogge-
legd.
Ect Volk, overwegende de kansen, die
eon verwerping dor H o o g o r-0 n-
d e r w i j s-w e t door dc Eerste Kamer
zijn partijgenooten bieden zou, zegt:
Do liberalen nomen versterkende midde
len in, om voor don strijd gereed te zijn,
bij do stembus voor do P rov Staten.
Want valt die gunstig uit voor do clericalo
Regcering, dan heeft deze de Eerste Kamer
in handen Wil do oude dame dan dwars
zijn, dan wordt zo naar huis gezonden, on
door een ander oudje in stemmig zwart
vervangen, dat Kuyper lief heeft. Do libe
ralen organiseeresn hun jougd, en de Nieu
we Rotterdamsche Courant maakt op haar
voorpagina melding van do bespreking i
in dc Rotterdamsche afdeelingen van dc
S.-D. A.-P die in gewono tijden geen hoo-
ger rang dan die der Gomongde Berichten
mogen innemen. Zelfs wij worden nti, in het
oog van het voornaamste liberalisme, vau
politiek gewicht.
Als do verkiezingen voor de Prov. Staten
zoo uitvallen, dat Kuyper bij ontbinding
der Eerste Kamer niet zeker is van een
meerderheid, dan zal zekor't oudje zich recht
krachtig voelen, en kernt er over de liberale
meerderheid van de Eerste Kamer eon gc
voel, dat zij het verkeerd geboren cn zon-
derlingo staatslichaam nu in dit bijzon-
dor goval aangewezen is om het land cn de
wetenschap te redden. En de gocd-libcralo
cn professorale loden zullen avcI met ze
kere deftigo overtuiging gaan doen.
Zal het hnn lukken? Ook in dc Eerste
Kamer zijn in dc liberale meerderheid scha-
keoringen van belangon, en het industrieel
kapitalismo hooft aan Kuyper wel cenigc
goede herinneringen, Dc gezags-thcorio en
practijk van het \rorig jaar, do wetten, dio
do arbeiders in hun loonbewogingen be
lemmeren, dc toegeeflijkheid aan de Twent-
sche fabrikanten bij hot veranderen van het
voor-omtwerp der Arbeidswet, dat zijn ga
ven, die men niet zoo licht vergeet, zoo
wel om hotgeen zij direct voordeel geven als
om wat zc nog beloven voor do toekomst.
Ook het arbeidscontract. Dc werkgever
voelt ziek over het algemeen veilig omdcr
Kuyper's hoede Dit zal ook wel cenigc libe
rale Eerste Kamer-loden doen nadenken
Het is er zoo mee, als met Keetje:
Wat jo hebt, dat wcot je.
Maar wat jo krijgt, dat wcot je niet.
Do Tariefwei is nu de stormram tegen do
Rogeering, cn boven op het toestel waait do
vlag dor libcralo hereoniging Do trom
petters staan er naast en blazen vcrzn-.o-
lon. Maar er ontbreekt toch wat aan het
wijsje: het is verzamelen op vrijhandels- en
liberate en anti-clcricaJo leuzen, niet op die
van een democratisch kiesrecht. De „Libc-
Onder den titel „Wat dan zeker niefcl"
6chrijft Venloo's afgevaardigde dr. Nolens
in de Fenloosche Courant het vólgende ar
tikel':
Zal de Eerste Kamer het ontwerp-
H o o g e r-0 n d e r w ij s aannemen of ver
werpen
Wat zal gebeuren aJa de Eerste Kamer
tot verwerping overgaat?
Uit het feit, dat deze vragen gesteld wor
den, blijkt reods, dat cr in den politieken
toestand zoo geen spanning, dan toch onze
kerheid bestaat.
OA'er het ee>rste punt zal misschien het
Voorloopig Verslag, dat do Eerste Kamer
cn'er het bij haar ingediende ontwerp zal
uitbrengen, uitkomst geven zeker de
stemming.
Over het tweede beslist natuurlijk het
Kabinet, en in do eerste plaats de Minister
van Binncnlandsche Zaken, als zoodanig en
als Kabinetsformeerder.
De onzekerheid had voorkomen kunnen
worden, of opgeheven door wat De Stan
daard kunstmiddelen noemt. Vooral door
do ontbinding der Eerste Kamer zóó,
dat de verkiezing der nieuwe nog door de
oude Provinciale Staten had kunnon plaats
hebben.
Van „die kunstmiddelen" toont De Stan
daard zich afkeerig. Zij zijn niet aange
wend en zullen ook niet worden toegepast.
Dit is begrijpelijk in het stelsel van hen,
die zich in de Eerste Kamer als een col lego
denken met andere roeping dan de Tweede
niet in hot stelsel van hen, die daarover
denken als de schrijver van een artikel in
het Algemeen Handelsblad van Zaterdag
9 April, die op grond, dat dc meerderheid
der Eerste Kamer liberaal is, besluit: „De
gOA-olgtrekking ligt dus voor dc hand, dat,
waar do gehcele linkerzijde der Tweede Ka
mer op Maait het tegen uitsprak, ook do
geestverwanten in de Eerste cwenzoo zullen
oordeelen. Onder gewone omstandigheden
zou niemand een anderen dan dergelijken
loop van zaken A'crwachten."
In deze opvatting zou in de gegeven om
standigheden ontbinding geen kunstmiddel
geweest zijn, maar een noodzakelijke voor
zorgsmaatregel voor den gcregelden gang
van wetgeving en bestuur.
Hoe dit echter zij, in afwachting van het
antwoord, dat op dc beide bovengestelde
vragen door de feiten gogoven zal worden,
wordt de vraag: Zal de Eerste Kamer het
ontwerp aannemen bevestigend beant
woord door hen, die vertrouwen, dat de
Eerséè Kamer haar taak zal opvatten zoo
als die o.a.. door Buys („Studiën", enz.
II de deel' pag. 305 vg.) omschreven is.
Ontkennend wordt die vraag beantwoord
door lien, die in de Eerste Kamer sleohts
een politiek lichaam zien, waarvan de toe
vallige en bij de gratie der Regcering
bestaande meerderheid gehoorzamen
moet aan de daarmee oorrespondeerende
minderheid in de Tweede Kamer,
Op de tweede vraag wordt door velen als
een vanzelf-sprckend antwoord gegeven:
dan treedt, althans indien ontbinding dor
Eerste Kamer geen uiteioht geeft op om
zetting, of wel als die ontbinding niet naar
den geest der Regeering uitvalt, dan
treedt bet Kabinet, of ten minste de Minis
ter van Binnenlandsobo Zaken af.
Ik zou a!s antwoord willen geven: Dat
zeker niet
Wat dan?
Politieke vraagstukken zijn geen reken
sommen, ze bevinden zich niet in bet rijk
van het absolute, van het noodzakelijke,
zoodat ten allen tij do en te eiker plaatse
dezelfde oplossing geldt. Zij behooren tot
het gebied van het contingente, waarop de
omstandigheden besliascnden imdoed heb
ben.
Dat de. toestand dan zeer moeilijk zou
worden, is a*oor ieder duidelijk.
En ook met dit gegeven zullen de halfge-
deoideerde leden der Eerste Kamer reke
ning moeten houden.
Maar het komt mij voor, dat in geen ge
val overgegaan mag worden tot aftreding
van het Kabinet of ook maar van don Mi
nister van Binnenlandsche Zaken.
60)
„Ik mag slechts één ding niet, majoor:
tegen mijn botere oa'crtuiging handelen. Een
mensch, die een weerlooze arglistig met een
wapen aanvalt, is in mijn oogen een laf
aard, anders niets. Hij is mij reeds daarom
niet in staat voldoening te gc«ven. Ik kan
zijn eer onmogelijk met do mijne gelijk stel
len. Hoe anderen ovor het geval denken,
is mij onverschillig. Voor aanval en belee-
diging hob ik mijzelven immers voldoening
verschaft. Ik heb zijn eer, namelijk zijn sa
bel, in Het water gesmeten en hem achterna.
Daarmee is dc zaak voor mij afgedaan."
„Dat mag zoogena&mcten modernen mon-
schen logisch schijnen. Ik behoor nog tot
dc oude school, Schwarzhoff."
En bovendien rorgeef mij mijn zelfbe
wust reken-exempel, majoor —zou het hier
kogel tegen kogel gelden, dus zou een getal
tegenover een nul staan, een nuttig, werk
zaam en tamelijk begaafd mensch, tegenover
een opgestopte uniform, een schuldenma
ker, een rechtsverdraaier cn afzetter, want
dat alles is deze Müllburg, zooals ik posi
tief weet. Eerlijk gezegd, mijn leA'en is mij
te lief, om het tegenover dat van een nul
op het spel te zetten."
„Drommels! Gij zijt toch niet bang voor
den loop van een pistool en een goed schut
ter zijt gij cok. Als gij dit geleerd betoog
achterwege liet en hem eenvoudig dood
schoot, dan was alles ineens afgedaan. Nu
zal men u voor een lafaard uitmaken; let
eens op."
Ik zal thana mijn meening niet nader
ontwikkelen en motive eren. Als, wat ik
niet hoop, het veronderstelde geval zich
voordoet, zal de gelegenheid niet ontbreken
daar nader op terug te komen.
Het komt mij echter voor, dat het geen
kwaad kan nu reeds er de aandacht op te
vestigen, dat het antwoord, door velen ge
geven ook omdat het door velen ge-
wenscht ia ui.aftreding van het Kabi
net, niet het eenigo, niet het juiste is.
Omdat bet optreden a*an een Kabinet
niet bcheersoht wordt door de samenstelling
van de Eerste Kamer, maar door die der
Tweede.
Omdat het zou zijn spelen in de kaart der
tegenpartij.
Omdat o.a. het vorige Kabinet bij ver
werping der eerste Ongevallenwet kalm is
aangebleven.
Omdat het onverantwoordelijk zou zijn
al den arbeid, die onder zoo bezwarende
omstandigheden door Kabinet en Kamer
verricht is, te verijdelen.
Men hakt niet uit eigen beweging den
boom om op het oogenblik, dat de vruchten
rijpen en binnenkort geplukt kunnen wor
den.
Ni om and zal ontkennen, dat de toestand
van dien aard kan worden, dat aftreding
niet uit kan blijven.
Er ligt zelfs iets verleidelijks in voor Re
geering en Regeeringspartijen om tot dc
heterogene groepen, die thans meer en
meer van haar doel laten blijken om zon
der positieve verkiezingsleuze het Kabinet
uit het zadel te lichten, te kunnen zeggen:
II ne suf fit pas d'entrer,
II faut sortir d'ioi."
Maar, indien deze zoogenaamd vrijzinni
ge groepen haar doel bereikt hebben, zijn
zij niet alleen in do klom of in do inpasse
geraakt, maar het geheelo land.
En daarom moet dat uiterste, waarin af
treding van dit Kabinet zou moeten plaats
hebben, met alle kracht voorkomen worden.
Door den politieken zin der Eerste Ka
mer.
Maar niet minder dooT do eensgezindheid
en de werkzaamheid der RcgeeriDgspartijen
ook bij de verkiezingen voor de Provinciale
Staten.
Do Provinciale Groninger Courant zegt
omtrent de voorstellen tot Grond
wetsherziening:
Met liet voorstel tot Grondwetsherziening,
reeds meer dan een jaar geleden ingediend
door de negen leden der vrijzinnig-demo
cratische groep, cn dat, hetwelk in Augus
tus daaraanvolgende door de socialisten,
onder aanvoering van mr. Troclstra, is aan
hangig gemaakt, zal de Tweed» KamcT nu
eindelijk toch eens zich bemoeien gaan. De
voorstellen zullen behooren tot die, welke
na de afdoening der Drankwet in de afdee
lingen zullen worden onderzocht. Wordt hot
Aerslag van dit onderzoek niet te lang ver
traagd, dan is de kans niet reeds geheel
a-erkeken, dat het nog in dit parlementair
tijdperk tot de behandeling van do voorstel
len in openbare vergadering zal komen
Want is het voorloopig verslag or eenmaal
dan zullen stellig de beide groepen, van wie
de a-oorstellen uitgaan, oa'er haar ant
woord gee>n gras laten groeien. Ook zullen
zij het hare doen om tot de openbare be
raadslaging nog vóór de verkiezingen van
1905 te geraken. Nu zien wij niet voorbij,
dat do Regeering eon massa schotels reeds
heeft opgedischt en dat nog enkoio andere
substan ticele gerechten, bij voorbeeld do
administratieve rechtspraak, uit haar keu
ken op weg zijn naar liet Binnenhof. Maar
nu met het onder-hanclen-nemeD der voor
stellen tot Grondweteherziening een begin
is gemaakt, is er reden te verwachten, dat
in elk goval de verkiezingen Aan 1905 kun
nen worden uitgevochten onder do weten
schap van de stelling, die de verschillende
Kamorfraotiën en de Regcering tegenover
de beweging tot finale oplossing van het
kiesreohtvraagstuk innemen. Ja, ook de
Regeering. Want wel zijn hot niet haar
a-oorstellen, die in onderzoek komenwel
staat zij passief tegenoA'er de behandeling
door de Kamer en breekt voor haar het
oogenblik om zich uit te spreken eerst aan
nadat de voorstellen do Eerste Kamer zul-
„Dat moet men wagen 1" riep Schwarz
hoff, zich uitrekkend. „En het afdoen?
Mijn achting voor de wetten is niet in al
le opzichten even groot, maar de duelpara-
grafen dragen mijn geheele goedkeuring
Avcg. Ik zie niet in, waarom ik daarmee in
conflict moet komen; wegens deze zaak ze
ker niet."
„Zeker, i.. geef toe, Schwarzhoff, dat er
bij deze geschiedenis veel vóór en tegen valt
te zeggen. Maar ik ben nu eenmaal officier,
kan de opvattingen, waarmee ik opgegroeid
ben, niet verwisselen als een handschoen;
wil dat ook niefc. Gij zijt toch eenmaal bij
mij in betrekking cn liaut daarom Avel ee-
nigszins rekening met mijn opvattingen mo
gen houden. Ik zou paars van schaamte wor
den, als men zcide: „De opperhoutvester
van majoor Ratzenbeck duelleert niet." Ik
zelf kom aldus in zekeren zin in een afschu
welijk dilemna."
„Met vooroordeelen, met geheel ouder-
Avetscho voc/oordeelen. Ik heb mij in din
gen, uw geldbuidel in quaesties, het land
goed betreffend, dikwijls tegen uw meening
vorzet en meestal met succes. Waarom zou
ik nu tegen mijn overtuiging toegeven? La
ten wij deze vraag, die naar mijn oordeel
mij geheel persoonlijk aangaat, voorloopig
laten rusten 1"
„Dus wapenstilstand, Westfaalsche stijf
kop V'
„Wat mij betreft, goed," zcide Schwarz
hoff lachend en verliet de kamer.
In de gang snelde Waltrud hem te ge-
moet. Zij greep zijn rechterhand met beide
de hare, drukte die krampachtig en keek
met door tranen benevelde oogen tot hem
op.
„Wat is er met de officieren? la sterf
van angst om u, mijnheer Schwarzhoff",
kermde zij.
Een oogenblik zag hij haar aan. Daarop
nam hij in con plotselinge opAvelling hr.ar
hoofd tusschen zijn handen, kuste haar op
liet haar en fluisterde:
„Gij zijt ccn ongel, Waltrud. Neen, u
zou ik niet gaarne verdriet doen. Gij kunt
gerust, volkomen gerust zijn, beloof mij
dat.
Nu glimlacht» zij hom onder tranen toe,
schudde hem hartelijk dc hand en ging
been.
Een gedrukte stemming heersohte in het
slot, zoo iets als de zwoele lucht, A\*clke een
onweor voorafgaat, cn liet bezoek van do
Prinses met Anna bracht nauAvclijks een
korte a'crademing. De majoor bromde en
vloekte cn had een scène met Kuno, die nog
steeds geen berouw had over zijn zonde,
op hot tochtje naar de vijvers jegens tante
Lisbetha begaan, geen excuus wilde vra
gen, als een schuw dier elke ontmoeting
met den majoor en Lisbetha ontweek en
nog dagelijks in verbeten woede alleen zijn
maal in de dicnetbodenkamer \-erorbcrde.
Nu had dc majoor hem bij zich laten ko
men, hem zijn stijfkoppigheid verweten en
gedreigd, dat, als hij nog Langer zoo hals
starrig bleef, hij hem do beenderen zou
et-uk slaan, vóór hij hem naar een verbcte-
ringsgestioht zond. Do hardnekkigheid
van den zondaar, dio beweerde, dat hij nog
maar niet wist hoe hij zijn verzoek moest in-
kleeden, had hem uit het humeur gebracht
cn 's aA-onds ontstond cr nog een kleine
twist tusschen hom en Lisbetha, toen zij
hem in de afwezigheid van Schwarzhoff,
die naar den dominee in hot dorp was ge
gaan, cn zich liet verontschuldigen, tegen
dezen trachtte op te zetten. Do onzeker
heid, wat er nu van do geweigerde voldoe
ning zou worden, maakte den landheer ge
drukt en bedierf den anderen morgen ook
nog geheel zijn stemming. Toen Schwarz
hoff echter 's middags thuiskwam, en, da
delijk bij den majoor ontboden, naar boven
ging, hoorde hij reeds voor dc deur een har
telijk gelach en den majoor op luiden toon
een redevoering houden. Binnentredend
zag hij hoe Rabzenbcck in do gehoorbuis
a-an den kleinen Trimpclsdorp, met wicn
hij bij een flesch wijn zat, schreeuwde.
„Hoera, daar is hij zelf", kraaide de klei
ne eigenaar van Oberlünksfürst cn sprong
op, terwijl hij con stuk papier, dat op de
tafel lag, greep cn daarmede in de lucht
zwaaide.
„Gisteron dadelijk naar Munster gegaan,
zoo juist teruggekomen en hierheen gere
den. Wat wilt gij nog meer, mijnheer
aron Schwarzhoff? Kijk eens hier, Mozes, dc
uit het water gehaalde bekent schuld I"
riep hij verheugd.
„Niet mogelijk", zoidc Schwarzhoff ver
rast. Maar het stond Averkelijk zwart op
wit, dat do ondergeteekende, luitenant
Müllburg, den in drift op hem gedanen
aanval en cvenzoo de mogelijk gevallen bc-
leedigingen vaD zijn kant betreurde en
daarvoor excuus ver/.ooht."
„Do Memel weet Schwarzhoff, dat gij in
deze zaak meer geluk hebt dan gij eigenlijk
voor uav revolutionair Avetbock van eer ver
dient," merkte de majoor op.
„En nu hier. Do ecne liefde is dc andere
waard 1" schreeuwde Trimpelsdorp cn leg
de den houtvester een geschrift voor, waar
in stond, dat de ondergeteekende het voor
val in Uhlenbrook betreurde en door de
ral» Unie" blijft haar onwaardig spel spe
len van do kat-uit-don-boom-kijken, cn
durft of wil in oigen kring geen verklaring
omtrent het kiesrecht uitlokken. Zij bindt
zich niet en neomt den schijn aan als was rij
bereid, om, al naar do politieke behoeft»
het zal uitwijzen, naar links of naar recht»
aansluiting te zoeken.
Zoo is do geheele politieke toestand juist
zoo onhelder en onzuiver als de klasse der
hoorschers haar in den vervaltijd nog aan
bieden kan".
„Medicus" wijdt aaD de mazelen in
do Nieuwe Rotterdamsche Courant rijn
jongste beschouwing cn schrijft aan het
slot daarvan hot volgende:
Het ia niet to ontkennen, dat schrap
ping van do mazelen uit do wot do zorgo-
loosheid tegenoA'er deze ziekte heeft doen
toenemen. Vooral onder do onontwikkcl-
den, waaronder cr zijn, die meenen, dat do
mazelen plotseling niet besmettelijk meer
zijn geworden, omdat er geen briefje meer
op do dour noodig is. Maar ook onder hen,
bij wio men een verstandiger oordeel zou
verwachten, hoort men nu en dan do op-
morking, dat de mazelen vroeger zeker go
vaarlijker waren dan thans. Men beweert
wel eens, dat de verplichte aangifte oor
zaak was, dat sommigen geen goneeskun-
digo hulp in Avildon roepen om op dio ma
nier aan het gevreesde briefjo te ontkomen,
en ik wil niot ontkonnen, dat zulke geval
len zi°h voorgedaan hebben; maar ik geloof
stellig, dat het aantal onbehandelde rnazc-
len-gevallen heden veel grootcr zal zijn
dan vroeger. Wan het wettolijko voorschrift
was a'oor velen juist een prikkel om den
dokter te roepen, ook al waren do kinde
ren niet zóó ziek, dat z» directe behandeling
noodig haddenmen moest immers aan
gifte doon. Maar tegenwoordig kan men
Avaohten, tot hot noodig is: men houdt do
kinderen in huis en a'crdor behoeft men aan
mazelen n iets to doon
Ja, Avanncor do mazelen kalm a'crloopon,
zonder eenigo complicatie, behoeft- i nan
mazelen niets to doen dan in-huis-houden.
Maar het tijdig lier konnon van de compli
caties e» het tijdig bestrijden van deze,
waardoor dc schadelijke gevolgen voorko
men kunnen worden, is liet doel, waarnaar
do balvan deling streven moet. Daarom moet
clko mazelen-patiënt voortdurend nauwkeu
rig onder toezicht gehouden worden; Avaar
men dus geen uitstekondo verplogiDg heeft,
mag mon niet wachten tot or duidelijke
verontrustende a-erschijnsolon optrooon, mot
liet inroepen van mcdischo hulp. Dio com
plicaties kunnen soms ook avoI zonder me
disch ingrijpen genezen en leiden niet nood
zakelijk tot den dood of lovcnslango inva
liditeit, maar Avanncor zo eenmaal optr
den. weet men niet, hoover zo zich zul Ion
uitstrekken; con in hot begin onschuldi
ge ooglidontsteking kan tot con zweer op
het hoornvlies overgaan en als govolg houdt
do patiënt zijn leA'en lang con slecht of in
het geheel niet bruikbaar oog ccn oor
ontsteking, die gchcol onbeduidend begint,
kan volslagen doofheid ten gevolge hebben,
ja zelfs aanleiding geven tot een hersen
vliesontsteking. waaraan het kind te gron
de gaat, enz.
En oven gevaarlijk als deze complicaties
zijn do z.g. govolgzi.-ktcn, dio bij mazelen
kunnen optreden. Hot verband tusscho
mazelen en kinkhoest, tusschen mazelen e
tuberculose is nog wol niet opgehelderd,
maar dat er inderdaad verband tusschen
deze ziekten bestaat, schijnt niet geloochend
te kunnen worden. Waar nu in gewone ge
vallen van mazelen, do patientjes al mcor
of minder hoesten, is hot duidelijk, dat hot,
voor ccn leek niot uit te maken is, waar 't
„gewone" in het „ongCAvono" hoesten over
gaat, cn al kan ook de best» geneesheer niot
alles genezen of voorkomen, zokcr is hot,
dat do slechte afloop van A"clc mazclengo-
vallen op rekening to stollon is van hot niot-
of te-laat-in roepon A'an geneeskundige hulp.
Het ecnige, wat men zou kunnen doen,
om de mazelen te bestrijden, is te zorgen,
dat do mazolcn-paticntcn zoo goed moge
lijk behandeld aa'orden. Vandaar, dat het
misschion aanbeveling zou verdienen, om do
a'erplichto aangifte weer in te voeren, maar
dan zonder briefjes op dc deur en zonder
Avedorkccrigc herstelling in eer dat voor
afgedaan beschouwde.
„Dat komt uit. Eerst de klappen cn dan
de verontschuldiging," zcide Schwarzhoff
laohend en onderteekendc
„Een gladde zaak.", meesmuilde Trim
pelsdorp. „Maar het vruchtje avos immers
rijp cn deze zaak deed eigenlijk den bokcr
overloopen. Hij zou cr af geweest zijn mot
een eenvoudig afscheid. Nu, ik heb de zaak
Avat aangenamer voor hora gemaakt, on
der a'oorwaarde, dat hij zich fatsoenlijk uit
deze affaire trekt. Ik betaal dus zijn schul
den, hij zal a'crtrekkcn en de. schapenfok
kerij in dc vriendelijke dreven om Wind-
l»oek zal zijn toekomstig beroep zijn, hoezeer
hij cr zich ook tegen verzet heeft. Ge
draagt hij zich goed, dan krijgt hij eens
mijn a'ormogcn, omdat toevallig onzo moe
ders zusters Avaren; gedraagt hij zich niet
goed, dan krijgt hij..."
In dit oogenblik begon, coret heel zacht
en soh'uohtor, daarop steeds voller en lui
der, een vogeltje to zingen.
Ei vervloekt, dat zou ik nog vergeten 1
Ik hob u immers Karl Schcidomantcl be
loofd riep Trimpelsdorp, en narn een
doek \ran een kleine vogelkooi, waarin een
kanarie-haantje zat, „Prima-zanger. Wio
zoo do vleugels laat vallen en met de tong
werkt, die moet goed zijn. Moge hij u veel
genoegen versohaffen, waarde von Schwarz
hoff".
Wordt vervolgd.)
