Jiitritia", Korenbnigsteeg l HASSELDAN PANDER, De Jong's Cacao lü de KolMaal FIJNE DEUTSCHE TAFELBDTER 78 Cts. PRIMA ROOMBOTER65 CREOIETEN P.v. d. lost van Spijk. Technicum Jlmenau Stoomboo. Maatschappij „De Volharding". LEIDSCH DAGBLAD, WOENSDAG 16 MAART. - DERDE BLAD. PERSOVERZICHT. Vervolg Advertentiên. jSluoiuvaart-Jiaatscliuppü „NEDERLAND". ROLLANBET&C0., zuivere Preanger-Koffie, r. 7NS DES WAALS. Leiden, Hoogewoerd 115. Ameublementen in EETKAMER- l SLAAPKAMER- aSie s*sJlef ®n SERRE- grootste GAÜ3G- verscheideruheiil. Uitgebreidste keuze Tapijten, Gordijnstoffen, Linoleums, in de nieuwste dessins. 2510 b6 Zeer lage Prijsnoieering. Haarlemmerstraat H2. Delftsche Boter LeldscSie Boter Gruyère Kaas Prima Leidsclie, Ooudsche en Edammer Kaas. Redwateren °"™éHSkc Vertrekuren vla Alfen. So. 13517 Anno 1904. Herinnerd aan het opstel van jhr. mr. D. J. de Geer in Onze Eeuió van Februari, waarvan de slotsom was, „dat de beste tra dities van ons volk op den duur het vei ligst zijn onder leiding van die partijen, die zich met bewustheid plaatsen op Chris tel ijk-nationalen grondslag," meent de Nieuwe Rotterdamsche Courant allesbehal ve de gerustheid in den lande waar te ne men, die daarvan het gevolg zou moeten zijn. Integendeel acht zij het opmerkelijk, hoe onder hen, die niet blindelings dr. Kuyper volgen, de o ngerustheid toeneemt. „In niemands handen zouden onze beste tradities veiliger zijn?" Het blad denkt daarover heel andeTs en zegt: „De stemming, die met den dag veld wint, vooral sedert de debatten over de wet op het Hooger Onderwijs een aanvang hebben genomen, is veeleer, dat zij in niemands i handen ernstiger gevaar loopen. En dat is niet alleen de stemming onder beslist li beraal gezinden. Wij duchten geen tegen spraak, wanneer wij verzekeren, dat de in trekking der genoemde wetsvoordracht, zooals zij daar ligt, een ware verademing zou geven bij zeer velen in den lande, die een andere richting zijn toegedaan, vermoe- idelijk zelfs bij verscheidene leden der rcch- I terzijde in ons Parlement. Van meer dan één kant hoort men vra gen: Waar gaan wij heen? Talrijk zijn de uitingen, getuigende van zorg omtrent de tóekomst van ons land. En zij zijn nog tal rijker en ernstiger geworden, toen dezer dagen het ontwerp der Tariefwet is verschenen: een ontwerp, waarin niets minder wordt voorgesteld dan de voor naamste invoerrechten te verdubbelen, ten deele zelfe nog meer dan te verdubbelen." Over dat tariefwet-ontwerp Ln verband met onze volkstradities heeft de Nieuwe Rotterdamschs Courant hot nu verder in dit artikel. Alleropmerkelijkst noemt zij de wijze, waarop in do Memorie van Toelich ting dit voorstel wordt ingeleid. Waar de Minister van Financiën liet als de natuur lijkste zaak ter wereld schijnt te beschou wen, dat, nu er geld noodig is, het tarief ;van invoerrechten wordt aangewezen om al dat gold te leveren, vraagt de Nieuwe Rot- I terdamschó Courant ,Is het dan niet bij hem opgekomen, dat I daardoor ons goheele fiscale stelsel wordt ontwricht; dat gebroken wordt met een tra i ditie, die, van de dagen van Gogel af, ster- kor en sterker is geworden in ons volksbe wustzijn en steeds vollediger uitdrukking heeft gevonden in onze wetgeving; de tra ditie, volgens wolko bewaring van een ze- kor evenwicht tusschen de verschillende soorten van belastingen beoogd moet wor den? Men mag niet onderstellen, dat den Minister dat gewichtig punt zou ontgaan 1 zijn. Natuurlijk heeft de heer Harte van Tocklenburg zich weken achtereen gewijd aan een nauwgezette studie van ons belas tingwezen; het onderling verband tusschen 'do dcclon daarvan zal hij zorgvuldig heb- bon nagegaan. Eerst na lange overpeinzin gen natuurlijk, is hij tot de slotsom geko men, dio nu den volko bekend word. Maar mocht den volke niets worden bekend ge maakt van do beweegredenon, die den Mi nister tot zijn slotsom hebben geleid? Ge broken wordt met een onzer boste tradities op financieel gebied; hadden wij geen recht te verwachten, dat de gronden voor dien revolutionnairen stap ons in alle bijzonder heden zouden worden bloot gelogd? De Mi nister heeft daarover anders geoordeeld. De Memorie van Toelichting zegt eenvoudig: èr is veel gold noodigatqui orgo, zwa re tariefsverhooging moet al dat geld ver schaffen. Zelfs do 9,000,000, die de Regeering ver langt, worden niet verklaard. Hoe komt de Minister tot dat cijfer? De jongste millioe- nernrede, als men in aanmerking neemt wat gewoonlijk onuitgegeven blijft, brengt ons niet tot de helft van dat bedrag. In een blad, dat de Regeering pleegt te steunon, is gezegd, dat zij, die bezwaren hebben te gen de tariefsverhooging, moeten aangeven door welke andere middelen wij het geld vinden. Maar zoover zijn wij nog lang niet-, idat deze cisch zou kunnen gesteld worden. De Minister moet beginnen met duidelijk te maken, waarom hij f 9,000,000 verlangt juist die som en niet meer of minder. Ook is het in de eerste plaats zijn taak, aan te toonen, dat hij recht had al den last te brengen op dien eenen kant. Wie een wet voordraagt, moet haar verdedigen. Het gaat niet aan te zeggen: bewijs, dat zij niet deugt; bewezen moet worden, dat zij wél deugt; dan inzonderheid, wanneer zij een sterke afwijking is van een richting, die sedert jaren en jaren is gevolgd." „Waar gaan wij heen" zoo vraagt de N. Rott. Ct. ook nu „hoever wil de Re geering ons brengen? Wat is deze tariefs verhooging: een eerste stap op een weg, waarop nog vele andere stappen zullen vol gen? Beteekent zij, dat wij van nu af koers zetten in de richting van het protectio nisme?" En weer moet het blad constateeren „De Memorie van Toelichting bewaart daarover het stilzwijgen; maar juist dat vervult ons met zorg. De vaan van het pro tectionisme wordt wel niet ontplooid, doch het geheelo ontwerp getuigt van protectio nistische gezindheden, ^ij openbaren zich in allerlei details, en bovenal hierin, dat zulk een sterke tariefsverhooging wordt voorge steld, zonder dat de Minister in zijn toe lichting een woord heeft geschreven, waar uit blijkt, dat het hem moeite heeft gekost daartoe te besluiten. Elke waarborg ont breekt, dat, wanneer straks andermaal geld noodig is, de Minister niet wederom do spade zal zetten in datgene, wat do heer Mees, bij de algemeen© beschouwingen over de Staatsbegrooting van 1904, ironisch hot „goudveld" noemde. Het zal wol de bedoe ling zijn, zoo te handeion en achtereenvol gens de verschillende deelen van het veld in exploitatie te nomen." „Neen," roept de N. Rott. Ctuit, „wij mogen ons geen illusiën maken. Geen tegen stander van bescherming zou er ooit aan gedacht hebben, zulk een wetsvoorstel aan de Kroon ter indiening voor to leggen. Het is wol degelijk een eerste stap in een nieuwe richting." En reeds daarom, afgescheiden van den inhoud dezer onaannemelijke voordracht zel ve, acht do N. Rott. Ct. voor allen, die onze beste traditicn op het punt van han delspolitiek niet willen prijsgeven, tegen over dit wetsontwerp slechts één houding mogelijk: die van zeer beslisten tegenstand. „Wij moeten pal staan voor de handhaving van hetgeen ons dierbaar ia geworden, om dat de goede werking daarvan op het dui delijkst gebleken is. Nederland is sedert langen tijd het land der handelsvrijheid en moet dit blijven." Het blad wil voortaan gespaard blijven voor dat stoffen op de christelijk-nationalo beginselen van de rechterzijde. „In dit ontwerp is niets christelijks, niets nationaals. Niets ohristelijks, omdat de las ten het moest worden gelegd op hen, die 7.0 het minst dragon kunnen. Niets christelijks ook, omdat dit ontwerp een ellendigea geest zal kweeken onder onze industrieelen; velon van hen zullen ontstemd zijn, omdat hun niet alleen geen voordcelen worden ver sohaft., maar voordeelen, aan anderen toe gekend, hun tot nadeel zullen strekken. De belangen grijpen zoodanig in elkander, dat men nooit door verhooging van invoerrech ten een tak van nijverheid tot grootcr bloei kan brengen, of men doet aan andere be drijven kwaad. Er zal ook ontstemming in de landbouwkringen zijn. Tal van zaken zul len hun meer geld kosten dan vroeger, maar voor hun eigen voortbrengselen zullen zij geen betere prijzen maken. Niets nationaals is er bovendien in dit ontwerp, om de rode- nen, die zooeven zijn aangegeven." De HaagscTie Courant schrijft over het Tarief o. a.: Wie in 1901 meende, dat de vrijzinnige Ministers bem plukten, wordt nu door den protectionist-conservatiefgeschoren. Want deze eisoht nu niet 1 per 1000 van effecten, enz., d. i. zoowat 1/40 van do rente, maareen rijksdaalder van de naaister, die voor f 50 een naaimachine moet koopen voor haar armzalig levenson derhoud, 3 centen van een kilo aardappel meel, 15 centen op een paar schoenen van 3 gulden, 6 centen meer op eiken gulden voor naaigaren, 5 centen op den gulden band, 7 pCt. prijsverhooging op oonfeotie- kleeren en 7 pCt. op gewone glaswaren, 5 centen op het kilo koffie, enz. Inderdaad, nietwaar? Het doet denkon aan Lafontaine's fabel van de kikvorschen, die een koning verlangden? De Maasbode merkt op, dat, wanneer de Minister zich bepaald had tot ©en eenvou dig herzien en bijwerken van Piorson's ont werp, hij liet zichzelven heel wat gemakke lijker zou hebben gemaakt; „doch hij zou het land een ontwerp hebben geschonken, dat, werd het wet, door zijn verhoogde per centages de onevenredige en 6oms onbillijke werking ook in verhoogde mate zou hebben doen gevoelen." Het nieuwe ontwerp acht het blad blijk baar om deze reden op een nieuwen grond slag gebaseerd; en het zegt dit slechts te kunnen waardeeren als een ernstig, logisch stuk werk. „Wil dit uu zeggen", vraagt De Maasbo de „dat we in alle onderdeelen met dit ont werp meegaan? Dat ware een conclusie trekken, die niet in het voorafgaande be sloten ligt." Het blad zou liever een ontwerp gezien hebben, dat meer den naam van „protec tionistisch" dan van „fiscaal" verdiende; en het kan zioh niet al te wel hot inzicht van De Nieuwe Courant verklaren, die in de lex-Harte nu eigenlijk de wel slim-ver- holen, maar voor De Nieuufe Courant toch niet onnaspeurlijke pit en kern van het protectionisme ziet. De Maasbode zou hier tegenover kunnen stellen do teleurstelling, die zich in enkele protectionistische krin gen heeft geopenbaard bij het doorlezen van het wetsontwerp. „Maar we moeten practisch zijn. Indien de wet noch den leerlingen van Bahlmann nóoh dien van d'Aulnis een idcaalwct lijkon zal, de zaak is dat onze schatkist geld noodig heeft. Daaraan valt nu eenmaal niet te ontsnappen. Dat geld moet cr ko men. Indien nu èn protectionisten èn freetraders elk wat water in hun wijn doen en hot omtrent do "voorgestelde regeling eens trachten te worden, zullen zij meer ten welzijn van het land bereiken, dan wanneer ze ieder op hun stokpaardje blijven zitten en elkaar weer met de honderdmaal ge bruikte en sinds lang verroeste wapens te lijf gaan. Zal er hier on daar uit deze fiscale maat regelen voortvloeien, dat de inlandschc ar beid worde bevorderd, hetgeen nog heel iets anders is dan het eigenlijke protec tionisme welnu, moet dit een nadeel wor den geacht? Vergete men ginds niet, dat sinds do da gen van Pierson on Chamberlain geen en kel zuiver vrijhandelsland meer in Europa bestaat. En houden do onzen in het oog, dat wat voor groote industrie-landen als Amerika en Duitschland goed kan zijn, daarom nog niet tot model moet strekken aan een klein transito-land als hot onze." Het Volk zegt, dat cr in vrooger jaren on dor de kringen, die de Regeer ingsmeerder- hieid kozen, andere en grootere verwachtin gen opgewekt zijn dan nu worden bevredigd; dat er heel wat boeren en grondeigenaars zijn, dio op graanrechten hebben gerekend, en industrieelen, dio voor een extra-winst grover bescherming hadden gehoopt dan hun nu te beurt valt. Er zal dus, zoo be toogt het blad, een gebrek aan bevrediging in eigen kring zijn, dat volkomen opweegt tegen wat hot maat houden van den Minis ter anderen ontnam aan oppositiekracht. Als het een week of wat verder is, zal dat, denkt rij, ook in de Regeeringspers wel gaan blijken. „Wo hebben hier te doen," schrijft het blad, „met een verhooging der verbruiksbe lastingen met negen millioen. Maar daar mee houdt bet kiezen trokken niet op. Want de artikelen, die ook hier te lande worden gemaakt, stijgen in prijs, zoodat de prijsver hooging niet alleen moet worden betaald voor do ingevoerde artikelen, maar ook voor het inlandsche fabrikaat. Dit laatste deel der bolasting, niet in artikelen der wet op genomen, wordt geheven om de onderne merswinst ten koste van den verbruiker te verhoogen. Wo kunnen dus bij de negen mil lioen nog wel onkele millioenen bijtellen Er is geld noodig, zegt de Minister. En hij denkt niet aan verhooging der successie belasting, aan verhooging en p regressief - making der beide inkomstenbelastingen. Nog minder denkt hij er aan wat toch het meest voor de hand ligt, om de militaire uitgaven met een millioen of tien te ver minderen. Neen, hij legt liever een indirecte belas ting op het gansche volk: 9 millioen in de staatskas en nog een millioen of wat aan particuliere ondernemers." Bij deze belasting is, zegt Het Volk vor der, een verdeeling naar de draagkracht on mogelijk. De Minister zegt wel, dat hij bij voorkeur artikelen van weelde belast, maar hij heeft een bijzonder begrip van weelde; hij vindt heit eenvoudigste stuk koek, dat op do boterham wordt gegeten, al weoldo. Hij haalt het meeste geld uit artikelen van al gemeen gebruik, on zijn belasting is bodoeld om vrij zwaar ook op de arbeiders te druk ken. He»t blad noemt vervolgens eenige artike len met de oijfers van do vermeerderde op brengst, en betoogt dan, dat daaraan, onge veer do helft van de negen millioen, arboi- dor en kleine burger duchtig zullen mee be talen. „Een der grootste posten, die van de pe troleum, drukt bijna uitsluitend op den kleinen man. De prijsverhoogingon van lo- der, schoenen, kleoderen, manufacturen rv ken zijn dagelijksche behoeften. Ook in de andere posten deelt hij min of meer, in som mige vrij sterk. We moeten dus do verzeke ring van den Minister, dat hij vooral de voorwerpen van weelde heeft gezocht, niot ernstig opnemen. Hot verhoogd of nieuw ingevoerd recht op do meeste van deze artikelen is protectio nistisch. Niot in zoo bijzonder hooge mate, het kankertje wordt zachtkens ingeënt, cn we zullen cr nog wel meer van lusten. De Minister maakt zioh bij enkele artike len wijs, dat de verhoogde rechten geen prijsverhooging zullen ten gevolge hebben, en dat dus do producent of de invoerende handelaar het recht zal betalen. Hij maakt het zichzelven wijs niet ons. Bismarck zoi hot indertijd meer algemeen: het buitenland betaalt de invoerrechten. Maar Bismarck was ook grooter. De uitwerking van do wet is, dat er duurder zal geleefd worden, of slechter, al3 hot niet lijden kan om meer uit te geven. Voor eiken gulden zal men mindor kunnen koopen dan vroeger. Do Minister vraagt het geld, dat hij meent noodig tc hebben, niet aan de rijken, maar in grooto mate aan do arbeiders. Deze worden alvast belast met een goed deel van wat hun pensioen aan den Staat zal kosten, eer er nog een ontwerp van wet voor de pensionneering is. En blijft dit ontworp uit, dan ligt het geld er toch, on dan koopen wij cr oorlogs schepen on kanonnen voor." Aan het slot van haar artikel zegt het blad: „Dit tariefontwerp doot een aanval op den levensstandaard der arbeiders, het be vorderd de ondernemerswinst door protec tie, half verscholen achter een fisknal mas ker; het huldigt een belastingtheoric, die lijnrecht ingaat tegen hot beginsel, dat, wie het meeste heeft ook het meeste missen kan; het geeft ruim geld aan een militaristische regeering. In al zijn vertoon van gematigdheid is het met zijn negen millioen verbruiksbelastin gen en met de bedreiging, die ligt in den eersten stap op dezen weg, theoretisch cn practisch van zoo reactionnairen aard, dat het volkomen ligt in de lijn van dozo Regee ring cn met niet mindor volkomen zeker heid kan redenen op onze straffe oppositie.'' Men herinnert zich de poging, eenigo dag gen geleden door den heor Do Savornin Leh man bij do behandeling van de Hooger-On- dorwijs-wet beproefd om gediplomeerden van de H. B.-S. met 5-jarigen cursus voor de faculteiten der geneeskunde cn der wis- en natuurkundo zonder verdere examens tot de universiteit toe te laten. De heor Lohman zag echter van do indiening van een amendement af, na de verklaring van den Minister, dat dit punt eerst bij dc I algeheel© herziening onzer onderwijs-wetten aan de orde kon komen. „Zoo is dus" zegt de redactie van hot Tijdschrift voor Geneeskunde do verwe zenlijking van een algemeen door de genee6- heoren gakoosterden wonsch, voorloopig on mogelijk geworden. Het in die Kamerzitting gesprokene is echter bolangrijko leotuur voor do modioi en in elk geval is er duidelijk uit gebleken, dat men het hierover eens is, dat de opleiding dor geneeskundigen in eou onhoudbaren toestand verkeert, zoodat elko Regeering de verplichting hooft zoo spoedig mogelijk daarin verandering to brengen. Gemengd Nieuws. Demoord te Frankfort. In za ke den moord te Frankfort heeft de politie thans vermoedelijk een goedo vangst ge daan. Te Hamburg is een stalknecht, Staf forst gchecten, in hechtenis genomen, die in het bezit was van een gouden horlogeket ting, welke aan don vermoorden pianofa brikant Lichtenstein moet hebben behoord De man werd te Frankfort veel in gezel schap van den tegenwoordig zich in heek tenis bevindenden Bruno Gross gezien, doch vertrok uit dio stad op 26 Februari, den dag van den moord. Hij ontkent, en bc- wcort Gross nooit gezien tc hebben, doch kan zijn alibi van 26 Februari niot bewijzen. Do spanning van hot- publiek to Frank fort is zeer hoog gestegen, en Zaterdagmid dag ontstond in de buurt van hot station een grooto oploop van lieden, dio hoopten Stafforst van het stationsgebouw naar het Huis van Bewaring te zullen zien overbren gen. Daar de verhooren to Hamburg langer duurden dan vermoed werd, kwam Staf forst niot. Bovendion wordt hij uit den trein langs een ondoraardscho gang naar het postkantoor bij hot station ovorgc- bracht, waar op een binnonplaats do gevan genwagen gereed staat om den man op to nomen. Het vermoeden, dat Gross cn Stafforst te zamen den pianofabrikant Lichtonstoln hebben vermoord, berust op zeer ernstige gronden. In de eersto plaats op hot feit, dat Lichtcnsteins horlogeketting op Staf- forsts persoon werd aangetroffen; dan op do onnoozclc, on niet vol to houdon bewe ring van Stafforst, 'dat hij Gross niot kent. Hot tegendeel van dit laatste staat vast. Ycrder draagt de gedetineerde andere klec- ren dan op den dag van don moord cn v bij niet z?ggen, waar cn wanneer bij di kleeren heeft gekocht Wat Bruno Gross, do van den beginne al aan vordachtc kruier, betreft, zoo is het be wezen, dat d i kort na den moord vlok- konwator heeft gekocht in den drogisten winkel van zekeren Van der Hoeven. Gross en Stafforst waren in Frankrijk onafscheidelijk; men zag hon altijd samen. Zeer geregeld kwamen zij iederon dag in het café van zekere juffrouw Borstel ccn uurtjo zitten praten Zij trokken daar zcor do aandacht door hun gefluister en ook door hun gewoonte zich niet met de andere gasten in to latoD. Op den dag van don moord, 26 Februari, kwamen zij niet, wa' opviel. Bij het schouwen van het lijk van den ver moorden piano-fabrikant werd ook een manchetknoop gevonden. Achteraf wordt nu aangenomen, dat deze knoop aan Staf- forat heeft toebehoord; het is n.l. ccn hoef ijzer-knoop van een soort, die bij dc koet siers cn stalknechts ?cer in trek is. Nog wordt gemeld, dat dc verdachto in zijn cel to Hamburg herhaaldelijk in tranen uitbarstte cn dat hij ten slotte geweigerd heeft nog iets te zeggen. To Marseille, opdon boulevard do la Madeleine, is ccn zevenjarig jongetje door do ©lcctrisohc tram overreden cn ib tweeën gesneden. Zijn moeder zag het ongc luk gebeuren. To London is in het politiehof in Bow-etreet weer de zaak voor geweest van Leon Mculomeister, wiens uitlevering door de Nodorlandscho Regeering gevraagd was wegens val scheid in geschrifte. De poli tierechter zoide, dat do stukken, uit Neder land tor zake ingediend, hom geen voldoen den grond gaven om dc uitlevering tc gelas ten, weshalve hij den beklaagde zou ont slaan. Passagebesprekiug naar IIVDSE. Soederenverzeniling. Zeeassurantiên. 1490 11 Nieuw© Rijn 3. TcleDhoonuuuuucr 435. brandt men dagelijks op Duitsche wijze 389 12 uitmunter.de door geur en smaak. Pi-ijs per 5 oiis 52^ Geut. VE11K0U VV&STOK lil) YZliN, MECWE HIJST 47. Greene Vloersirooken, «V,X5, in diverse lengten, zoo goed als nieuw. AdresMagazijn van Afbraak. HOOGEN RIJNDIJK. ZOETERWOUDE. II 2551 20 van 500 Gulden en hooger, voor handelaar», landbouwers, industrieelen en particulieren, op korten on langen termen, worden bezorgd door 1376 10 J. P. VERGOUWEN, Eaugebrng 3-1. fl.50 per* K.G. f 1.30 per K.G. f 1.40 per K.G. 2641 20 gewaarborgd. Prospectus, getuigenis sen, enz. kosteloos door HERM. MARBURG, Frankfurt a. M. Aller- heiligenstr. 76. 1606 6 Tliurlugscli Hooge technische koorschool voor Machinebouw en Electrotechniek afdeelingen v. Ingenieurs, Technici i on Werkmeesters. Grooto fabriekswerkplaatsen voor practlscho oplei ding van Volontairs. Door den staat gewaarborgde Examinatoren Bul- iciilandcrs worden toegelaten. Prospectus gratis. 450 18 Naar Gouda Zondags vm. 7. nm. 4.45. 1263 22 workdagen vm. 5.30, 9.30, 12. nm. 1.(Zat.) 1.80 (Vr(Jd.) 4.46. Naar Amsterdam vm. 5.— (Maand. 1.30), nm. 2. Zondags alléén nm. 2.—, Naar Nieuwveen vm. 5.— (Maand. 1.80), 9.80 (Zaterd. niet) nm. 2. 6.15. Zondags alléén nm. 2. ln vierkante bussen a 1 K.G2.80 K.G1.2© ll, K.G0.03 7,o K.GO SO In deze bussen bevinden zioh de 8tereoscoop-fo.o's.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1904 | | pagina 9