LEIDSCH DAGBLAD. WOENSDAG 16 iVIAART, TWiEDl BLAD.
FEUILLETON.
V"erijdelcle plannen.
So. 13517
Anno 1904
Hel Leerlingstelsel en hel ontwerp-flrbeidswet.
II (Slat.)
Na onze algemeene bcsohoirwiDgen in ons
eerste artikel over de vermoedelijke practi-
öohc waarde van het leerlingstelsel in hot
algemeen, zullen wij thans nagaan hoe dit
systeem in de Arbeidswet volgens het plan
der Rogeering zal worden toegepast.
Het ontwerp gaat van de zeker niet on
juiste praemisse uit, dat de opleiding in fa
brieken en werkplaatsen veel te wenschen
overlaat; dat men er meestal slechts bij toe
val het bedrijf leert.
Ongetwijfeld moet men ook onderschrij
ven wat de Rogeering in haar toelichting
zegt, dat aan een goedo opleiding van ar
beiders voer heel onze nationalo ontwikke
ling zeer veel gelegen is en dat niet alleen
hot belang ?an den arbeider zei ven daarbij
op het spel staat, maar ook een groot
staatsbelang daarbij betrokken is: do verhef
fing van hc+ peil, waarop onze handwor-
kersstand ste
Die sohoo.ie waarheden kunnen echter de
werkelijkheid niet te niet doen. Zonderling
komt het ons voor, dat de Regecring er zelf
in haar toelichting op wijst, dat de zucht
om den jongen geld te doen verdienen een
machtige factor is. Maar is wel van een
,,zuoht" sprake en zou men daarvoor in de
meeste gevallen niet moeten leeen „noodza/-
kclijkh'-'d?"
Mot die noodzakelijkheid vervalt naar on
ze meening de geheele grond voor een alge
meene toepassing van het loerlingstelsol,
dat, bij zeor beperkte toepassing, toch
niet kan leiden tot het doel: to geraken tot
een werkmansstand, die in technische ont
wikkeling hooger staat dan de tegenwoor
dige.
Wil men mot de bestaande toestanden re-
koning houden en toch werkzaam zijn in het
belang van den arbeider, dan zou men naar
onze meening moeten zorgen voor een wette
lijke regeling van het onderwijs en direot
bevorderen, dat de jeugdige arbeiders daar
van in de avonduren, of op andere tijden,
waarin hun het werken verboden is, profi
teered
Maar de Regeering phantaseert wel een
beetje, waar zij blijkbaar reeds droomt van
den terugkeer naar het oude gildenwezen,
in de constitutie van 1798 zoo plechtig ,,voor
altijd" vernietigd
Immers na er op gewezen te hebben, dat
de meeste werklieden met een diploma aan
het einde van den leertijd tevreden zijn, gaat
de toelichting aldus voort: ,,Zij, die dit niet
zijn en verder voort wenschen te schrijden
op den weg der technische ontwikkeling,
zullen hun doel kunnen bereiken door het
vol gem van don cursus aan een school voor
middelbaar technisch onderwijs, waar zij
zioh kunnen bekwamen tot opzichter. Daar
naast denkt de ondergeteehende (dat is do
minister van binnenlandsche zaken, dio do
Momorio van Toelichting onderteokonde)
zich een cursus voor hen. die als hoofd of
bestuurder van eem bedrijf wenschen op te
treden. Zij, dio dezen cursus met goed ge
volg hebben gevolgd, zullen het diploma van
meester verwerven. Aan deze meesters zou
het uitsluitend recht kunnen worden toege
kend om aan het hoofd van bepaalde be
drijven te staan, en tevens om leerlingen op
te leiden."
Men ziet hot: 'is uitsluiting en mono
polie in optima formal
Eonigszins kalmeerend werkt de verkla
ring in de toelichting, datintusschen
dit alles niet in een arbeidswet tehuis be
hoort. Wij vinden in dit ontwerp alleen de
wijze waarop do jongon of het meisje als
leerling in het bedrijf wordt toegelaten en
de wijze waarop men geacht wordt volslagen
werkman te worden
Er is slechts sprake van een proef en
daarom zal de regeling voorloopig ook
slechts voor een beperkt aantal bedrijven
van toepassing zijn. Deze bedrijven zullen
nader bij Koninklijk besluit worden aange
wezen. Later kan men dan tot uitbreiding
komen.
Bij Koninklijk besluit zullen voorts werk
zaamheden kunnen wordon aangewezen, die
in de daarbij aan te duiden fabrieken, werk
plaatsen of winkels door een jongen of meis
je alleen als leerling kunnen worden
verricht of na van het vak een diploma te
hebben verkregen.
Men wordt volgens het ontwerp leerling
door het sluiten eener leerovereenkomst.
Deze wordt schriftelijk opgemaakt tusschcn
den patroon en den leerling, bijgestaan door
diens wettclijken vertegenwoordiger.
In den leertijd is begrepen een proeftijd
van hoogstens zes maanden, gedurendo
wolken tijd men van weerskanten schriftelijk
kan opzeggen.
Na dien tijd kan dit niet, hetgeen natuur
lijk geen waarborg is, dat dc contracten niet
willekeurig zullen worden verbroken.
Het on werp tracht hiertegen te waken,
wat de patroons betreft door de bepaling,
dat de vergunning om leerlingen te hebben,
weder kan worden ingetrokken. Ook bestaat
de mogelijkheid dat deze vergunning niet
opnieuw wordt verleend, want zij wordt tel
kens slechts voor één jaar door den burge
meester gegeven.
Een wat nu de leerlingen botreft, het ge
vaar dat zij wogloopen zal wel grooter we
zen dan het gevaar dat dc patroon hen weg
jaagt. Hij moet dus eenige zekerheid hebben
dat de leerling niet eigendunkelijk de leer
overeenkomst verbreekt, en deze wordt hier
in gezocht dat de patroon geen toestemming
tot het aangaan eener nieuwe leerovereen
komst bij een ander patroon willende geven,
de leerling daarmede negen maanden moet
wachten.
Voorts is door het ontwerp bepaald dat
tweemaal per jaar aan de lcorlingcn, wier
leertijd minstens voor tweo derde verstre
ken is, gelegenheid wordt gegeven om zich
aan een onderzoek naar hun bekwaamheden
te onderwerpen. Bij voldoenden uitslag van
het examen wordt een diploma als gezel uit
gereikt.
Dit zijn zoo ongeveer dc voornaamste be
palingen van het arbeidsontwerp, voor zoo
ver het leerlingwezen betreft.
Tweede Kamer.
Vervolg der Vergadering van Dinsdag namiddag.
Hooger Onderwijswet.
Door de Regeering is voorgesteld aan ar
tikel 170 een nieuw lid toe te voegen, luiden
de: ,,De hooglcoraren van deze faculteit
(theologische) nemen in den Senaat geen
deel aan de beslissing over het toekennen
van doctoraio graden, waaraan rechten als
bedoeld in art. 107z zullen worden verleend
De heer Roessingh blijft bezwaar opperen
tegen het artikel, ook na de wijziging, doch
zal geen stemming vragen.
Dc heer Schokking acht do aanvulling een
verbetering.
De Minister wijst cr op, dat men hier niet
te doen heeft met een zelfstandige facul
teit, maar met een, die goïnoorpcrccrd is in
«en universiteit, en het toezicht ligt in het
jaarlijks uit te brengen rapport. In het fa
cultatieve reoht van intrekking heeft de Re
geering altijd een wapen om te zorgen, dat
do voorgeschreven bepalingen worden nage
leefd. Onmogelijk lean de Minister b. v. aan
een atheïst de beoordeeling overlaten wie al
of niet een goed theologant is.
De beraadslaging wordt gesloten cn art.
107pp goedgekeurd.
Bij art. 15 (van het wetsontwerp) dringt
do heer Nolens aan op een overgangsbepa
ling in verband met do Rijks-subsidiën.
Dc heer Roëll erkent de noodzakelijkheid
daarvan en geeft dc redactie van een over
gangsbepaling in overweging. Spr. stelt een
amendement voor, luidende:
,,Art. XVter. Op 1 Januari 1904 genoten
geldelijke bijdragen of andere ondersteu
ningen, welk© na het tijdstip, waarop deze
wot in werking treedt, niet meer voor het
eerst zouden kunnen worden verleend, kun
nen nog na dat tijdstip, maar tot geen hoo
ger bedrag noch op andere voorwaarden
worden uitgekeerd, met dien vorstandc, dat
er eventueel toe te kennen Rijks-subsidiën
met het bedrag dier geldelijke bijdrage of
andere ondersteuningen zullen worden ver
minderd
De overige artikelen worden goedgekeurd.
Do eindstemming zal geschieden Donderdag
24 Maart, 's voormiddags te ll uren.
Wijziging der Artsenwet.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wij
ziging der Artsenwet-, strekkende om kun
dige dokters-djawa vrij te stellen van exa
mens.
De heer Pompe van Meerdervoort brengt
rapport uit over eenige adressen, waarbij
blijkt ,dat een geheim stuk in handen van
adressanten is gekomen.
De Minister zal onderzoeken hoe dat stuk
in handen van adressanten is gekomen.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd.
Goedgekeurd worden de wetsontwerpen
tot bokrachtiging van tolheffing op kunst
wegen in de provincie Groningen en tot wij
ziging dor artikelen 154, 179 en 288 Wetboek
van Koophandel (verbod van wisselprotest
op Zon- en feestdagen). Naturalisatie van
G. H Amt-, Amsterdam; J. F. Hondius,
Vcenhuizen; P. L. A. Driessen, Amsterdam;
L. G. C. Peeters, Dordrecht; H. v. d. Poll,
Den Haag; F. C. A. M. Theissing, Utrecht;
G'. E. D. Hetzcl, Rotterdam; F. E. L. Ma-
gerkordt, Enschedee; R. A. ten Have, Gro
ningen; A. A. IJ. Obea, Den Haag; W. J.
Thate, Vorden; P. W. Merkes, Amsterdam;
G. A. Magie, Den Haag; E. Loterijman,
Amsterdam; J. J. A. G. Peetere, Weert; E
R. Tronchet, Japara; F. O. R. H. Farwerck
en J. J. 0. Voas te Amsterdam.
Gemengd Nieuws.
In den vroegen morgen, om
streeks 4 uren, brak plotseling brand uit in
het stadhuis te Delft en wel in de kamer
van den gemeente-secretaris. Het vuur
woedde geweldig cn in korten tijd was de gc.
heolo kamer benevens een daarbovon gelegen
woning van den concierge uitgebrand. De
brandweer b- hoedde het overige gedeelte
van het gebouw Dc oorzaak is onbekend.
Omtrent de aangerichte schade meldt de
„N. R. Ct.":
De schade is bolangrijk, maar wordt door
assurantie gedekt. De kamer van den secre
taris is totaal uitgebrand. De woning van
den concierge ten deelo. Het gemeente-mu
seum leed niet; alleen de vloer werd be
langrijk door hot vuur aangetast, terwijl
een historische armstoel door het vuur en
enkele plaatwerken door het water werden
beschadigd. Het historisch-waardevollc ge
meente-archief heeft absoluut niet geleden.
Ook de schilderstukken in de trouwzaal
bleven ongedeerd
Do Raadzaal leed noch van vuur noch van
water.
Wel gingen ter secretarie drukwerken
van waarde teloor, welks verlies*inderdaad
een ramp is.
Dc Haarlemmermeer-lijnen
Het beet-uur van den Bovenkerkerpolder
(onder Nieuwer-Amstcl) heeft besloten geen
subsidie te vorleenen aan do Holl. Elcctr.
Spoortramwogen in de Haarlemmermeer,
zoodat het ontbrekend bedrag van -1497 nog
ongedekt is.
Het veelbesproken rapport,
dat over den toestand van den Haarlcra-
sjlien schouwburg is uitgebracht, ligt thans
voor de Haarlemschc Raadsleden ter inzage.
B. en VVs. hebben thans ook in het belang
der veiligheid voorschriften gegeven voor
,,De Kroon" en ,,Do Vereeniging"
In de omstreken van Haarlem
is men bezig de blosmbollenvclden van het
laatste riet te ontdoen De planten zien er
gced uit, doch zijn aohterlijk ten gevolge
van de koude winden. Hier en daar ziet
men geheele hoeken die reeds schoon ge
maakt zijn, doch de juiste bloeitijd valt nog
niet mot zekerheid te bepalen. Met Paschen
zal de bloei denkelijk niet in zijn toppunt
zijn. Blijven do nachten zoo koud, dan is er
veel kans, dat eerst een week na Paschen
do fraaiste dagon voor het kijkende publiek
zullen aanbreken.
Men meldt aan „Dc N. Ct." uit
Amsterdam; Naar wij vernemen, is thaDS
door een Berlijner een millioen gulden voor
het door den Beursbouw opengokomen ter
rein op den Dam geboden, zoodat waar
schijnlijk spoedig een voordracht van B. en
Ws. tot gunning mag worden verwacht.
Gistermorgen werden weder
om aan de stallen van de gemeentetram in
de Linnaeusstraat te Amsterdam een 300-tal
Ardenner paarden van de gemeentetram
publiek verkocht.
Er was weder veel belangstelling, zoo van
kooplustigen als van belangstellenden. En
door kenner en leek werden do poardjea, als
zij ter keuring langs den stal op en neer
draafden, met critisch oog bekeken.
Do prijzen bedroegen gemiddeld 250.
Uit Alkmaar meldt men aan do
,,N. R. Ot.": Naar wij vernomen, zijn de
beide cadetten, bij wie pokken geconsta
teerd zijn, zeer onlangs met verlof geweest,
dc een naar Amsterdam, de ander naar Nij
megen. De lijders liggen niet in de barak,
maar houden de hun aangewezen vertrok,
ken in do zieken inrichting. Do ziekte schijnt
niet gevaarlijk; vermoedelijk heeft men
hier te doen met waterpokkon, waarbij eeni
ge pokken cohter van dc gewone soort. In
tussohen is dc order gegeven, dat de ca
detten binnen het kwartier moeten blijven.
Maandag bewoog zioh te Ka na
pen weer een volksmenigte in de stad, voor
al op de Oudestraat. Heit waren meest
nieuwsgierigen cn opgeschoten jongens; ge.
zang hoorde men niet. De bereden mare
chaussee en de politic doorkruiste do stad;
slechts eens maakte do bereden politie een
charge, toen er iemand word gearresteerd.
Vóór 11 uren was het weer rustig.
Te Buren, op het eilandAme-
land, is overleden Maiko Bocthuis, op den
leeftijd van bijna 101 jaren. Ofschoon in do
laatste jaren zwak naar het lichaam, bleef
baar geest, tot weinige dagen voor haar
dood helder.
Te Kruisstraat, een gehucht,
grenzende aan de Nederlandsche gemeenten
Zuiddorpo en Overslag, hebben dieven zich
toegang weten te versohaffen tot de R. K.
kerk. In de sacristie hebben zij alle deuren
opengebroken; dc brandkast cohtor, waarin
do zilveren vaten en andere kostbaarheden
der kerk geborgen waren, hebben zij niet
kunnen openen. Het slot was echter zooda
nig verwrongen, dat de pastoor 's morgens
de krat niet open kon krijgen. In de kerk
zelve worden al de offerblokken opengebro
ken en geledigd
Door don stoomtrawler „Bruin-
visch", (Y. M 69) is te IJmuidcn aange
bracht een schipbreukeling van de Noor-
sclie bark „Noptun", die Maandag 7 dezer
op 55 gr. 45 min. N.B. tijdens stormweer
zonk. Do overige 11 man der equipage wer
den gered door den Duitschen stoomtraw
ler „Eppcns", (A. W 3.) Do ,,Neptun",
was van Frederiksstad met ijs naar Gccste-
mlinde bestemd.
De chef van den geneeskundi.
gen dienst der Cadettenschool te Alkmaar
heeft tweo gevallen van gowijzigdo pokkon
(variolois) geconstateerd bij een tweetal ca-
dottcn, cn dit, naar men verneemt, niette-
genstaande hot gohcole personeel dier 6chool
ongeveer een maand goleden is gorervacci-
neerd. Do beide cadetten zijn in do barak
bij het militair hospitaal opgenomen. Het
vroeger geconstateerde pokken geval was
6inds ruim een week geweken.
Te Do Lutto, gem. Oldenzaal, is
miltvuur geconstateerd bij een gestorven
koe van den landbouwer E Eveneens bleek
een koe van den landbouwer H. onder de
gom. Markeloo aan die ziekte gestorven.
B o e v o n h u m o r. Te Souburg by
Middelburg deed zich op een ochtend, naar men
meldt, oen eigenaardig geval voor. Een onder
die gemoente wonende boer, houder van een
groot aantal kippen zou 's ochtends vroeg naar
gewoonte de beesten voederen. Deze kwamen
by die gelegenheid altoos op hot eerste geroep
naar builen vliegen, doch dien morgen kwam
or niet óón te voorscbyn, dan na lang roepen
de haan, en deze had eon briefje aan den hals
hangeD, waarop met potlood geschreven stond
„Heolemaal alleen". Do kippen waren natuur-
ïyk gestolen.
Naar aanleiding van de vole
ongelukken met open elcotrische trams voor
gevallen, heeft het bestuur der Brusselscho
tramwegmaatsohappij een proef genomen
met con open tram met midden-doorgang.
Dc conducteur behoeft dan dc kaartjes niet
op de tree-plank af te geven en uitstappen
aan den kant van het tweede spoor is onmo
gelijk. Dozen zomer zullen dc nieuwe wagens
in gebruik worden genomen.
Te Konstan tinopel is thans
het prooee begonnen tegen zee Turkscho
journalisten, ambtenaren, enz., ©n een drie
tal Oosten rij ksche kooplieden, beschuldigd
van zwendelarijen met ridderorden. In de
Servet" werd de tot-ridder-benoeming van
de liofhebers, cflc tegen goed geld zich cca
ordo luidden aangeschaft, gepubliceerd,
d. w. z. in slechts enkele exemplaren, dio
aan de betrokkenen werden toegezonden.
Zoo bleef de knoeierij natuurlijk lang ver
borgen, omdat in do in Turkije ve rep re id do
exemplaren die benoemingen achterwege
werden gelaten. Het O. M. eischto schuldig
verklaring van allo aangeklaagden, maar
op vorzoek der advocaten is do zitting ver
daagd, zoodat nog geen beslissing is geval
len.
Vermoedelijk is do correspon
dent van de ,,Köln. Ztg." in Marokko, do
beer Gauthes, vermoord. Hij is nl. van een
wandeling in do omstreken van Fez niet te
ruggekeerd cn men vreest nu, dat hij door
Berbers is overvallen.
InUruguay rr oetenoon aantal
Italiaansche kolonisten door dc opstandolin_
gen vermoord zijn. Het eerst gaf hiervan do
,,Sooolo" uit Genua bericht, dat echter
word tegeng'^sproken, inaar het Genuecsch©
blad geeft thans nadere bijzonderheden,
waaruit dan toch do waarheid wol zou blij
ken. De regecring heeft nog geen enkele mo-
dedeoling gedaan, maar wel is hot oorlogs
schip „Umbria" naar Uruguay vertrokken.
Burgerlijke Stand.
HAARLEMMERMEER. Ondertrouwd: J.
C. van der Laan gsscli-, en C. Rip.
Gobuwd: A. van Zetten en 0. Boterbloem.
Bevallsn: L, Vr(j gob. Van dor Moren D.
A. R. Kooii geb. Koo\j 'L. L. P. van Driol gob.
Geloijnee L). W. Entboven gob. Vento 'L
K. L. Gnekapoor geb. Speelman 'L H. Visboen
gob. Verwoordt D. A. van dor Boon geb.
Schuring D. M. Meulblok geb. Malipaard D.
M. M. Franken gob. Bos D. T. do Boor geb
Vlaming Z. N. Robijn geb. Ton L>. K.
Nieuwdorp gob. Vervlood D. A. J. Woomao»
geb. Raaphorst levenl. Z.
Overleden: A. J. Hoogkamer 2 j. J. J.
Loijei 3 m. C. Hogenbirk 21 j. A. Vervloed
1 m. A. do Groot 2 m. J. A. do Blaejj 8
m. J. A. Vink 4 w.
LEIDERDORP. Geboren: Franoiscns Wil
helmus, Z. vau Franciscus Wilholmus de Winter
Verhoogt.
ZEVENHOVEN. Bovallon: G. van Borkol
geb. Van dor Moer D.
Z0ETERW0UDE. Geboren: Pietronella, D.
van K. de Bruyn en P. Ketting. Johanna
Maria, D. van N J. Dol en P. Ka'tovilder.
Overleden: Corns, v. d. Moer 84 j., m,
geb. met M. Vink.
ZWAMMERDAM. Be val Ion: G. Overoa geb.
Van den Berg D.
Overleden: H. vnn Velzen, oebtg. van 0.
Sluis, 54 j.
Gehuwd: A. Hunink jm. 28 j. en A. van
Dam jd. 24 j.
Famili'berichten uit verschillende bladen.
G e b u w d: Mr. K. F. Croutzberg en H. Rijk,
Utrecht. W. F. vun Heemskerk Dückor on T.
Scbuijten, Haai lom.
Bo vallen: D. Vismans gob. Coebergh, z.,
Rotterdam. C. J. Spaan, z., Kortenboef.
Overleden: A. Dral Wzn., m 77 j., Oost-
zaao. JE. de Veer. m., .79 jHarliogon. D.
van Amen, m„ 72 j., Rotterdam. - A. Lteminers,
m 49 j., Gouda. F. G. L. Ko|j«er, m., 77 j.,
Haarlem. E. Reeser, in., 76 j., 's-Hage.
UITLOTINGEN. Loten Antwerpen van 1887
h lr. 100- Trekking van 10 Maart 1904. Botaalbnar
1 Juli 1904.
Gotrokken serieön: 733 5911 5928 7508 10114
12735 12991 13228 14477 15160 15388 16676 17088
19762 19863 21126 21532 23334 24008 26440 27888
28091 28828 292G2 '29860 30811 3157G 32584 34662
35218 3C541 37079 39356 39935 40423 43739 41750
44943 46170 46338 50594 5-1308 55032 55048 57870
58476 59494 61038 63753 63986 65001 6G479 66718
67638 68942 71908 72227 73072.
Hoofdprijzen9. 23334 n. 9 fr. 10,000, s. 50594
n. 5 fr. 1000. s. 31576 n. 15 fr. 500, s. 21126 n.
16 *n a. 28091 n 17 olk fr. 250, s. 5911 ns. 15
en 24, s. 12735 n. 11. 1 1477 n. 9, s. '21126 a
22, s. 21532 n. 22, 26440 n. 4, s. 28091 n. 13,
9. 35218 n. '24. s. 36511 na. 16 en 17, b. 40423 n.
19, 8. 44943 n. 9, a. 58476 n. 14, 8. 59494 n. 1,
8 63753 n. 25, e. 63986 n. 4, b 65001 n. 21, s.
66479 n 17 en s. 68942 n. 13 elk fr. 150.
De andere nummers, in dezo series vervat,
zijn losbaar met fr. 110-
Leeuwarden, 15 Maart. Paarden. Aan do Voor-
jaarsmarkt waren aangevoerd 421 Tuigpaardon,
oorsto soort f 400 n 476, tweodo soort 210 a
f A50, Werkpaarden f 100 a f 226, eerste soorten
gewild, overigens kalm. Veel buitenlandscbo koop
lieden waren tor markt.
o
„Nu, doo maar niot zoo, alsof ge je niet
innoriyk verhougt, dat de vyftienhonderd
morgen lands van het Ratzenbecksche landgoed
jou toebehooren, met boomen, heide, groot en
klein vee. Veel waard zal het wel niet zyn,
maar de oude heeft dikwyis meermalen gezegd,
dat gy een soort prinses, by ons vergeleken,
waart, want wy waren eigenlyk nieta dan
arme duivels en bedelaars."
„Wat praat gy toch voor onzin, waarvan
gU niets begrypt, jongen? Gy scbynt my een
bemoeiallig jongentje te zyn," zeide Lisbetha
geörgerd.
Zonder zich aan die opmerking te storen
ging hy voort: „Ziot ge, Waltrud, eigenlyk
zyt gy toch myn zuster, al is het ook maar
myn stiefzuster. Dat gy echter wat hebt en
ik niets en dat ik misschien nog eens kellner
In Amerika of ateenklopper in het vaderland
moet worden, de oude beweert dat ten
minste dikwyis terwyi gy de groote dame kunt
spelen, dat is toch eigenlyk een schandaal."
„Ik begryp van dat alles niets", antwoordde
Waltrud, pjjniyk aangedaan, en de freule
merkte haastig op: „De jongen begrypt het
evenmin, kind. Van het vermogen van je
moeder, dat jou immers zal toevallen, staat
volgens myn weten een hypotheek op het
Ratzenbecksche landgoed. Ten opzichte vsn
deze dingen voor vrouwen zeer'oninteres
sante taken zult gy spoedig voldoende inge
licht worden. Maar wat je stiefbroeder daar
redeneert, is jongensachtig onverstand.
Gy hebt de klok hooren lulden", wendde
zy zich tot den knaap, „maar weet niet, waar
de klepel haugt. Daartoe zyt ge nog to oner
varen en te jong."
,,Ik weet toch, wat vader gezegd heeft",
hield Kuno vol en wierp Lisbetha een boos-
aardigen blik toe. ,,Van Waltrud's genade
hangen wij af, heeft hij dikwijls genoeg ge
zegd. Je zult eens zien, zustertje, hoe zoet
wij nog uit je hand zullen eten", wenddo
hij zich tot het jonge meisje.
,,Gij zijt een onopgevoede bengel, even
wijsneuzig als dom. En je vader is een ar
me, zieko man, die, misschien uit wanhoop
dit en dat zegt, wat niet voor je ooren be
stemd is. Kleine potten hebben immers
veelal groote ooren. Maar dat gij zulke on
verstandige woorden dadelijk verder ver
telt, lieve Kuno, dat getuigt van een lee-
lijk karakter."
Lisbetha beefde innerlijk van toorn. Het
liefst zou zij den brutalon bengel, die nu
als antwoord op haar uitval zacht oen
liedje floot, een oorveeg gegeven hebben,
maar zij beheerschte zich, kneep den mond
toe en beschouwde zwijgend het landschap.
Zoo verstreek er eenigen tij'd in wederkeo-
rig stilzwijgen, totdat Kuno het voor ge
past hield, de pijnlijke stemming te verja
gen, door den draad van het gesprek weer
op to nemen. Hij wees met den duim half
over zijn rechterschouder naar een slot, het
welk in do verte, aan den overkant der ri
vier tusschen zware boomen opdook ,,Dat
is Uhlenbrook, waar zjj in den
dertigjarigen oorlog den slotkape-
laan kapot maakten, toen hij 'den Zweden
niet wilde zeggen, waar het zilver der fa
milie lag begraven."
En toen de freule nog steeds het stilzwij
gen bleef bewaren, ging hij voort: „Eigen
lijk is het een belachelijke geschiedenis, als
zij niet zoo t eurig was. Zjj hebben hem op
den buik gelegd cn zout op de bloote zolen
zij nor voeten gestrooid Toen hebben zij een
geit aangehaald, die dat weglikte, totdat
hij van het gekriebel 'den adem uit de borst
had gelachen cn sterven moest. Sinds dien
tijd waart hij als een spook in de oude kast
rond, vooral wanneer daar iets gewichtigs
gebeurt, zooals een bruiloft of een sterfge
val. En dan lacht hij zoo, dat men het te
Schulte-Duslcrsholt's Hof, daar, aan den
anderen kant, kan hooren."
„Malle oudewijvensprootjes", bromde de
freule, en de jongen voldaan, dat zij ten
minste weer geluid had gegeven, ging
voort: „Toen voor een jaar of twintig
prins Boltingk het goed behoort aan de
Boltingks trouwdo, moet de geest van den
kapelaan om het hardst met de bruid gela
chen hebben. Zij was immers maar een sim-
pelo barones Haidloff en bezat niets, Nu
heeft ze een hoop, want u weet wellicht, dat
de prins voor drie of vier jaren gestorven
iB Toen lachte het spook nogmaals ter
dege."
Lisbetha zou het liefst gewild hebben, dat
Kuno de weduwe van Zijne Doorluchtig
heid oens flink ha/d belasterd, want het was
immers bij een feest op Uhlenbrook geweest,
dat de vrijheer von Ratzenbcck Waltrud's
moeder, de weduwe van graaf Frydagg,
had leeren kennen, ter wille van wie zij
door haar neef was versmaad Zij keek zij
delings naar het jonge meisje, maar 'Jat
luisterde blijkbaar niet naar het gesprek en
zoo zeide zij schijnheilig: ,,Gij wilt zoowat
te kennen geven, alsof de arme freule von
Haidloff met den prins, die veel ouder wa6
dan zij, uit eigenbelang getrouwd is. Dat
kan wel zijn, Kuno, maar het is Christelijk,
van zijn evenmenschen steeds 't beste te go-
looven, en 'dus wil ik aannemen, dat de
prinses-weduwo in elk opzicht een respecta
bele persoon is."
„Ha, ha! Nu, goed, wat mij betreft, is
Hare Doorluchtigheid een respectabele per
soon. Maar zij heeft haar grillen. Zij is juist
weer uit Italië teruggekomen, waar zij
's winters altijd hokt. Ja, ja^ zij heeft zoo
iets van een trekvogel. En van een vogel
heeft hier menigeen iets. Die daar ginds
ook."
Hij wees nu met den duim naar een ande
re richting, waar een wit landgoed zich
in een grooton vijvor weerspiegelde. ,,Hij is
stokdoof, die oude Trimpelsdorp. Op Rat
zenbcck heeft hij zich sinds jaar cn dag niet
laten zien. Do verzamelwoede heeft hem
beet. Onlangs verzamelde hij tramkaartjes.
De oude meent, dat als hij op broeksknoo-
pen begint jacht te maken, zij hem wel naar
't gekkenhuis kunnen brengen. Andoren zijn
van meening, dat hij ze toch ondanks alles
achter 'do mouw heeft."
Waltrud luisterde niet naar het gepraat
van haar stiefbroeder Zij was uiterst pijn
lijk getroffen door de woordenwisseling,
welko hij met Lisbetha had gevoerd, en
had kunnen weenen over de onkieecho wijze,
waarop de knaap met de brutale bruine
oogen haar in elk gesprek trok en haar als
het ware verweet, dat zij vermogen bezat.
Wel wist zij, 'dat haar van moederszijde
vermogen wachtte, maar omtrent alle bij
zondere omstandigheden wae zij volkomen
in het onzekere. Zij had, onervaren en een
zijdig opgevoed, ook nooit belang in dexe
dingen gesteld, wijl zij zich onder Lis-
betha's invloed met de gedachte vertrouwvl
had gemaakt, liefdezuster to worden. Waar
om ook moet zij nu, nadat zij jarenlang
nauwelijks do 6tad had verlaten cn zeer.
zelden haar stiefvader eens een uurtje
ten huize van haar tante had gezion, als
■do jicht hem de kleine reis toestond, naar
het land 1 Zij was bleekzuchtig cn boven
dien maakten zekere formaliteiten ten op
zichte van haar meerderjarigheid niet Pink
steren haar aanwezigheid noodzakelijk of
ten minste wenschelijk.
Bijna met heimwee dacht het meisje on
der het rijden aan haar rustig leven in de
stad terug cn zij had moeite, haar tranen
te bedwingen.
Plotseling schalde, zonder zich om het
naderend rijtuig te storen, van een boom
een vink zóó luid, dat Waltrud bijna schrik
te. Haar blikken volgden den vogel, toen hij
verder zweefde over het veld. Nu word hot
haar, als door een wonder, lichter om hei
hart. Haar oogen, anders niet gewoon do
schoonheden der natuur op tc merken, za
gen en vermoedden het zwellen der knoppen
in de takken, zagen witte bloempjes in
overvloed op den grond. En daarbij do wol-
riekende geur in de frissche herfstlucht,
welke het jonge meisje met wellust inadem
de. Ergernis en bitterheid verdwenen cn een
weldadige, zachte weemoed vervulde in
plaats daarvan Waltrud's hart.
Daarop volgden nieuwe indrukken. „Slot
Ratzenbcck" dook op, een grijs, oud gebouw
met een hoog dak. De boomen van het park
kwamen dichterbijoudo dennen, waarvan
do takken diep neerhingen, en zware oln»-
boomen.
(Wordt vervolgd.)
