Honderd E.Br^ndsma Buitengewoon laag Stoomtram Haarlem-Leiden. Aanbesteding. Technïcum Jimenau G(M PDETS-EXTRfiCT J. L. CREYGHTON, Aalmarkt 25. No 13491. LEIDSCH DAGBLAD. MAANDAG 15 FEBRUARI. - TWEEDE BLAD. Gemengd Nieuws, V Vervolg Advertentiën. Spalken I B. J. J. SE0E2TEVELD, 2 bekwame Boekbinders, iERfflMO, Uitzending van Diners stellen wij gedurende de maand Fe- bruaua onze prijzen voor Gas* ornamenten en Petroleum" Hanglampen. lll930 Verkrijgbaar in alle buurten der stad. 8188 86 AntiO 1904 Een belangrijk wetsvoorstel. Een der belangrijkste wetsvoorstellen, welk© de Tweede Kamer, als zij in Febru ari woder bijeenkomt, gereed vindt voor openbare behandeling, is het ontwerp tob wijziging on aanvulling dor wet tot rogo- ling van het Hooger Onderwijs. Opdat onze lozers, straks, als de debat ten or over zijn aangevangen, dezo met eenigo kennis van zaken zullen kunnen vol gen, stellen wo ons voor een overzicht to geven van do voornaamste bepalingen, wel- ko do Regeering volgons het nader gewij zigd ontwerp voordraagt. Het geheel be staat eigenlijk uit drie tamelijk los naast elkaar staande onderdeelen. Die drie doe len zijn: lo. Eenige wijzigingen in de regeling van de openbare gymnasia en universi teiten. 2o. Een gewijzigde regeling der Polytech nische School. 3o. Bepalingen, ton behoeve van het bij zonder hooger onderwijs. Wij beginnen mot iets mode te deelen omtrent dc voorgestelde wijzigingen en re geling van do openbare gymnasia on uni versiteiten. Hot eind-examon der gymna sia zal even als thans door de leeraren worden afgenomen, niet echter ,,ten over staan", maar „onder toezicht" van één of meer gecommitteerden der Regeering. Jon gelieden, dio geen gymnasiale opleiding hebben genoten, zullen voortaan niet meer de keus hebben tusechen hot afleggen van genoemd eind-examen en heb Staats-exa men. Willen zij hot getuigschrift erlan gen, dat hun toegang verleent tot de uni- vorsitoïfc, dan moeten zij aan hot Staats examen voldoen. Wai de bepalingen om trent de universiteiten betreft, zoo verval len de artikelen over het Atheneum en wel, omdat de gemeente Amsterdam in 1876 haar Atheneum in een openbare universi teit heeft veranderd, waartoe haar destijds de bevoegdheid is verleend. De Amsterdam- scho universiteit wordt nu ook naast do drie Rijksuniversiteiten genoemd, met de waarborgen, indertijd bij do Wet genoemd. Prijsvragen mogen worden beantwoord door studeerenden aan een Nederlandscho instelling van hooger onderwijs, dus niet enkol door studeerenden bij hot universi tair onderwijs. Hoogleeraren, het lidmaatschap van een der beide Kamers der Statcn-Qeneraal aan vaardend, zijn gedurende dat lidmaat schap op non-activitoit, met behoud van do halve jaarweddo als verlofstractomcnt. Er zullen evenals aan de Amsterdamsche universiteit geschiedt, ook aan do andere universiteiten buitengewone hooglecraren kunnen worden aangesteld, die evenals eervol ontslagen hoogleeraren in de Senaat zitting zullon hebben mot raadgevende stem. Zij mogen vrij do i*echb&- of medische prak tijk uitoefenon. Wie zonder daartoe ge rechtigd tc zijn het onderwijs aan een Rijksuniversiteit bijwoont, kan worden ge straft met een boeto van f 250. De verzwa ring dier boeto tot f 300 cn f 500 bij her- haaldo overtreding, vervalt nu. Eindelijk wordt do bevoegdheid om mid delbaar onderwijs to geven ook toegekend aan doctorandi, dus nog voor de promotie, terwijl do erkenning van in het buitenland verkregen diploma's geregeld wordt. Dit zijn wol de voornaamste wijzigingen in do bestaande wot op het hooger onderwijs om trent gymnasia ©n universiteiten gomaakt, wijzigingen, dio als zoovele verbeteringen etn aanvullingen van leemten kunnen wor den beschouwd en daarom dan ook zeker woinig tegenkanting zullen ondervinden. Van veel meer beteekenis is het tweede gedeelte dor voordracht. Naast gymnasia on universiteiten, thans alleen genoemd als wettelijke instellingen van openbaar hoo ger onderwijs, worden daar nu nog bijge voegd „hoogescholen." Een omschrijving van hoogoFcholen wordt niet gegeven. Alleen in art. 32, dat de al gemeen© bepalingen bevat, wordt gezegd: „Er worden van Rijkswege drie h ooge schol on gevestigd: een technische hooge- school, een landbouw-hoogeschool en een ban dels-hoogeschool „De vestiging der landbouw-hoogeschool en der handels-hoogcechooi worden bij af zonderlijke wet geregeld." Zoo zullen wij als dit ontwerp tot wet wordt verheven krijgen drie scholen voor hooger vakonderwijs. Een dezer drie be staat fciteijk ntds nl. de Polytechnischo School te Delft, die daar blijft gevestigd cn den titel verkrijgt van technische hoo- gesohool, naar hot voorbeeld der Duitsehe 6oholcn van dien aard. Thans is deze in stelling bij de wet op het middelbaar on derwijs geregeld. Deze technische hooge- school zal geheel ingericht zijn als de uni versiteiten, wat ou rato ren, hooglecraren, privaat-docenten, rector magnificus als mede prijsvragen, beurzen voor studiereizen en doctorsgraden betreft. Ook het aantal vakken, waarin onderwijs wordt gegeven verkrijgt uitbreiding, terwijl de Regeering, indien zij liet noodig oordeelt, nog in meerdere vakken onderwijs kan doen geven. Dc volgende diploma's zullen aan de technische boogeschool verkrijgbaar zijn: van civiel-ingeaiicur, van bouwkundig in- gonieur of architect, van werktuigkundig ingenieur, van scheepskundig-ingcnieur van eleotre-technisoh ingenieur, van schei kundig ingenieur of technoloog cn van mijn-ingenieur. Aan hem dio in het bezit van con of meer dozer diploma's is, kan na openbare verdediging een doctoraat in de technische wetenschappen worden ver leend, terwijl* do Senaat ook aan verdien stelijke Nederlanders of vreemdelingen een doctoraal honoris causa kon verlee- ncn. Ook dit tweede gedeelte der wotsvoor- dracht kan althans geen aanleiding geven tot partajgrschrllon. Men kan meer of min der doordrongen zijn van de noodzakelijk heid dezer uitbreiding, opzien tegen do meerdere kosten die er uit -zullen voort vloeien of in details niet het regeerings- vooretel verschillen, partijquaestics behoe ven ook doze wijcrigdng niet in den weg te staan. Yan geheel anderen aard is het derde Van de geheel anderen aard is het derde deel van het ontwerp, dat bepalingen in houdt ten behoove van het b ij zond er hooger onderwijs. Op drieërlei wijze wordt aanvulling op don bestaan den toe stand -voorgesteld n.l. ten opzichte van de bijzondere gymnasia, de bijzondere hoog- leoraren aan de Rijks-universiteiten en de bijsmdoro Universiteiten. Wat betreft de bijzondere gymnasia stelt de Regeering voor„ uit de Rijkskas subsidie to vorleenen aan bijzondere gymnasia met 6-jarigen ourcus, die aan wettelijke oischcn voldoen en deze gohcel met openbare gelijk te stellen. Zij moeten dan echter ook wat leerkrachten en lesuren betreft aan dezelfde wettelijke vereischten voldoen. Staat zulk ee.n gymnasium onder bestuur van een instelling, stichting of vereeniging met rechtspersoonlijkheid, dan kan er een subsidie aan worden verleend van 15 per wekelijkscli lesuur in gemeenten tot 30,000 inwoners en 54 in gemeenten, die grooter zijn, benevens een bedrag van f 1000 in do jaarwedde van den rector. Suhsidie wordt niet verstrekt indien de opbrengst der schoolgelden gomiddcld minder bedraagt dan f 80, of meer dan f 200 per leerling. In de tweede plaats wil dit deel van heb ontwerp de aanstelling van bijzondere hoog lecraren aan de Riiks-univcrsiteiten en aan do technische boogeschool mogelijk maken. Dccze aanstelling zal geschieden op verzoek van het bestuur eoner instelling, stichting of vereeniging. Zulk een hoogleeraar moet zijn doctor in de faculteit, waarin hij on derwijs zal geven, behalve in do faculteit der godgeleerdheid^ waar de doctorsgraad niet een bepaald vcreisohte is. Zooals bekend, is aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam sedert jaren zulk een bijzonder hoogleeraar toegolaten n.l. pater J. V. de Groot, door het Episcopaat der Roomsoh-Katholieko Kerk benoemd. Het laatste en verreweg het belangrijkste van het ontwerp regelt dc oprichting van bijzondere universiteiten, zooals wij er thans één hebben „de Vrije Universiteit" gesticht door de „Vereeniging voor hooger onder- vrijs op Geref. Grondslag". Hot ontwerp wil aan deze universiteiten de bevoegdheid geven doctorale graden te verleenen „doch niet aan alle. ZuLk een universiteit moet minstens drie van de vijf faculteiten hebben, terwijl één faculteit met minder don drie hoogleeraron niet mee telt. In elke faculteit moet onderwijs wor den gegeven in alle vakken waarin volgens de wet voor den dootoralen graad geëxami neerd wordt. Een instelling, stiohtdng of vereeniging kan geen verlof tot oprichting eener uni versiteit erlangen zonder het bewijs, dat zij ten behoeve der universiteit een kapitaal van f 100,000 bezit. Uit 's Rijkskas kan aan zulk een univer siteit, tegemoetkoming in de kosten van ondcrwijslakalen ceu bijdrage worden ver leend van ten hoogste f 100,000 over een tijdvak van 25 jaren, met verplichting om bij opheffing of intrekking, terug te beta len, wat boven gemiddeld f 4000 's joars is genoten. Uitzondering wordt ook hier weder gemaakt ten opzichte van de facul teit der godgeleerdheid. Aan dezo wordt geen andere eisch gesteld dan dat zij ten minste drie gewone hoogleonaren moet tel len en van aanstelling, schorsing of ont slag aan den minister mededeeling moet geschieden. Er zal een commissie van toe zicht worden benoemd, die zal hebben te letten op de richtige naleving der door do wet aan de bijzoudere universiteiten gestel de voorwaarden. De eigenaardige taak de zer oommissie wordt in het ontwerp uit voerig omschreven. Daarna volgen nog enkele slotartikelen- die in hoofdzaak de strekking hebben >ra de bevoegdheden van ingenieurs enz., die hun diploma's onder de bestaando wetgo ving hebben verkregen, te regelen. Onze neutraliteit in Indië. Do hoefijzer-oorrespondent te 's-Gravon- hago van het „Hbl." seint: Naar aanleiding van het vermeldo tele gram van onzen correspondent te Batavia, waarin gezegd wordt, dat men zich daar zeer ongorust maakt over de mogelijkheid van handhaving van onze neutraliteit, kan liet nuttig zijn mede te deelen, dat men hier in deskundige kringen een geheel andore opvatting van den toestand heeft. Men weet hier niet alleen, dat wij vastbe sloten zijn onze onzijdigheid te handhaven, maar vertrouwt ook ten volle, dat wij, al thans voor conigormate denkbare govallen, do middelen daartoe bezitten. De strand- batterijen bij Soorabaia bijvoorbeeld beheer- schen den toegang tot dio haven geheel. Te Emmahaven zijn de verdedigingsmid delen voldoondo om te beletten dat meer kolen ingenomen worden dan geoorloofd zou zijn, een trouwons haast ondenkbaar geval, met het oog zoowol op den grooten afstand van de Russisch© on Japansche kolenstations, alsook op de omstandigheid, dat do kolenvoorraad te Emmahaven thans gering is. Te SaJxang eindelijk, het conjgo punt dat uit een oogpunt van neu traliteit inderdaad van onmiddellijk be lang is te achten, zijn do gemaskeerde bat- tei'ijon, dio reeds nagenoeg voltooid cn in elk geval van geschut cn munitie zijn voorzien, op zichzelvcn reeds voldbcndo in staat do kolondopots te beschermen. Maar bovendien ligt daar, om met allo gebeur lijkheden to kunnen rekenen, een aanzien lijk deel van het auxiliair eskader. De „Friesland" heeft Sabang verlaten, dooh er liggen thans drio andcro schepen van bot auxiliair eskader. En zonder nu de kracht van onze moderne vaartuigen te genover do veel grootcre Russische of Ja pansche slagschepen te overschatten, mag men toch wel aannemen, dat geen enkelo vlootvoogd licht con tweede antagonist zioh op den hals zal halen, belialvo den vijand dien hij reeds heeft. De vrees voor veel kans op verwikkelingen schijnt dus ongegrond. De Kouiiigiu-Hoeder t© Londen. Do Londonscho correspondent van de „N. R. 0." meldt dd. 13 Febr. Do ontvangst door Koningin Emma van vertegenwoordigers van Nedorlandsche in stellingen to Londen, aan het gezantschap, had plaats in hot met bloemen versierde sa lon der legatie. Ruim veertig bestuursle den van verschillende instellingen maakten H. M. hun opwachting. Do kamerheer .rid der Pauw van Wieldrecht, introduceerde de voorzitters, dio daarop hun respectieve me debestuursleden aan de Koningin voorstel de. Doze droeg een zwart fluweelen kleed met git afgezet. Zij onderhield zich langdu rig en allervriendelijkst net vele bestuurs leden. Belangstellend informeerde H. M. naar hun instellingen, de armenzorg voor behoeftige Nederlanders to London, enz. Do Koningin-Moeder verklaarde met groot genoegen hot adres van huldo dor No- derlandscho kolonio ontvangen to hebben, hetwelk Zij beschouwde als evenzeer voor Koningin Wilholmina bestemd. In liet bijzonder ondorhield H. M. zich nog met den heer Van Praagh, directeur van een instituut voor doofstommen to Lou don, waarbij do Koningin er Haar bevredi ging ovor uitsprak, dat die instelling ge schoeid was op do leest van do Rottordam- sche cn verteldo hoe Zij nog onlangs het Groningscho instituut voor doofstommen had bezocht, wior lotsverbetering Haar zeer tor harte ging. H. M. voegde er aan too, dat Haar tegenwoordige stantsplichten Haar meor tijd tot reizen lieten cn dat Zij misschien eerlang zou terugkomen in En geland. Zij zou alsdan ook gaarne een be zoek aan bet doofstommen-instituut van don heer Van Praagh brengen. Da Koningin winkelde vandaag voorna melijk in Bondstreet en kcordo hedenavond naar Esher teTug. commandant van Port-Arthur. AARLANDKRVEEN. Bevallen: D. M. Ververs geb. ldeoburg D. P. vun Dam geb. v. Schalk D. Gehuwd: II. van Veen jm 45 j. ou M. A. Uoogovoo» jd. 3*2 j. ALKHMADE. Bevallen: C. M. vanderSalm geb. De Volte D. C. v. d. Pool geb. Kobleuzwey vj. A. v. Hameren geb. De Zanger D. C. B. Stockmaan geb. Hormos Z. Ovor leden: H. J. Zoet S in. C. T. v Zeil 18 m. Joh*, v. Beek, echlgenooto van K. Hoogeboom, 44 j. Gehuwd: J. Koek jm. 21 j. en J. M. Kook jd. 20 j. D- A. L Jansz jm, 27 j. en G. Prosman jd. 23 j. BOSKOOP. Bevallen: T. Valkenburg geb. Siebonga D. M. F.llcrbrook geb. Strijdborsl Z. 0. van Lint geb. Van Drieion D. E. Quak geb. Lagomorf D. N do Koster gob. Booy D. A. Verbii geb. Vnn den Nieuweodijk D. Overlodon: \V. Brüker 58 j. Pb. NV. Beunekor 5 m. A. Nieuweateog 15 j. S. Q. Mei vogel 2 m. J. M. Boer geb Scholten 70 j. VOORSCHOTEN. Gehuwd: A. E. F. Ver meulon 32 j. en H. VV. Ginalig 27 j. S. Kuit 25 j. en E. Beukonboldt 25 j, J. A. v. Mazijk 24 j. en C. Bruggcmans 30 j, Geboren: Herrit Jacobus, Z. van J. Schipaan- boord en J. Ravonsbergen. Maria FJorentia, D. van P. G. v. d. Steen en J. VV. Knoop. Jacoba Laurentia, D. van N. P. v. Cassel oo J. Zwetsloot. Neelljo, D. van G. Besnijen eii E. Provoost. Overleden: K. Lingerak, 82 j weduwnaar van A. v. Leeuwen. VALKENBURG. Overloden: Jacob Bol, oudste inwoner dezer gemeente, wedr. van Q. Risman, 92 j. VEUR. Overleden: S. v. Oo9ton 77 j., wedr. van C. v. Velson. C. Hiep 83 j.. wedr vun A. F. Wethly. ZO ET ER W 0 UDIÜ. Geboren: Wilbolinina Elisabeth, D. von G. van Diemon en A. Buiten dijk. Hunne», Z. van Gesina Brookema, wonendo te Denekamp. Adriana, D. van J. van Ryt en J. Molenkamp. De Veroenigde Tooneclliston van Amsterdam, ondor bestuur van den heer F. do la Mar, voerden gisteravond in „Du Nord" op het uit 9 bedrijven bestaan- do drama: „Do man mot do wassenbeelden". Dit tooneelstuk word door de aanwezigen trouw ge\x>lgd, hetgeen dan ook niet tc ver wonderen waa, want do rollen waren in gco de handen en werden goed vortolkt. Her haalde malon worden dan ook de optreden- den teruggeroepen. Zoor voldaan ovor hot spel verliet mon d© zaal, welke goed gevuld was. Hot vervoer en do opbrengst van den Rynlandschen Stoomtramweg was ge durende do maand Nov. 11. als volgt: aantal reizigers 41,263, mot een opbrengst van f 4952 75, goederon en diversen brachten f 641.635 or, totaal /"5594.2S5. Van 1 Januari tot uit. Nov. 1903 was d© opbrengst: aantal reizigers 489,338, mot een opbrengst van f 06,871.42, goederen en diver sen brachten f 8036.97 op, totaal f 75,508 89. Zynde per dagkilometer f 25.12. Gedurende dc wook van 7—1S Februari heeft to Rotterdam op een to taal sterftecijfer vnn 131 hot aantal nan fobris-typhoïdea overledenen bedragen 1 Gedurende dionzolfden termijn werd van 28 nicuwo gevallen van fcbris-typhoïdea aangifte gedaan tegenover 29 in de voor- gaando week. Niet alledaagschl Door iomand, dio onbekend wonsoht te blijven, is aan de gemeente Haarlem een vrijwilli ge gift van 280 toegezonden. (H.) De Amsterdamsche politie beeft een persoon aangehouden, die zich schuldig had gemaakt aan diefstal van stoelen. Sedert eonigen tijd worden nl. in een der meubelfabrieken stoelen vermist, zonder dat do dief werd ontdekt. Uit een onderzoek is gebleken, dat door iemand bij doctoren en bij families, dio kamers verhu ren, ongeveer 50 stoelen wanen verkocht, van den diefstal afkomstig. De aangehoude ne, dio do verkooper bleok to zijn, is meu belmaker van beroep, maar eon, dio zelden work hooft. Sommige stoelen waren van een nieuw overtrok voorzien om do herkenning moeilijk to maken. Hbld Bij oen meolfirma tc Amster- dom was reeds vroeger ontdekt, dat uit een pakhuis aan den Singel balen meel werden gestolen. Zaterdagavond zijn door do politic tweo porsonen aangehouden, die op oen kar 6 balen mooi vervoerden, welke uit bedoeld paJdmis waren ontvreemd. Tegen doze tweo en nog eon derde pensoon is, nadat zij in voorarrest waren gestold, door den heer Fundter, commissaris van politio, eon on derzoek ingesteld. Men schrijft uit Den H el dor aan „Het Volk": Vrijdag werden dc hoofdbestuurders van den Stokershond „Goetgeluk", zooals incn weet een organisatie van marine-personeel, die op denzclfden leest geschoeid is als do Matrozenbond, allen gostraft met provoost cn ontslag-aanvrage voor een artikel, go- plaatst in „Do Fakkel", voor welks inhoud zij aansprakelijk waren gesteld. Do jaarver gadering, die Zondag zon worden gehou den, kon daardoor niet doorgaan. Do 8 t o r in on stortrogons hebbon ook op üe Franscho kust geweldige schad® aangericht. De Lolro wast onrustbarend. Two© broeders, dio do rivier in een bootjo over staken, zyn verdronkon; de eon laat tien, de andero vyf kindoren achter. Tusschon le Crolslcen Batz *yn tal van wrakslukkon gevonden, blykbaaf afkomstig van do schipbreuk van de BVlenDo'V ludoNtcd. Werltlnr. zijn opgenomen DATUM. D AO EN. Yolw. p»r». Kin d*r«n 1 o H 7 Febr. '/ond»g 47 22 S 69 8 Maandag 60 17 83 9 Dinsdag 73 24 97 10 Wosnsdag. 78 27 105 11 Dondsrdag 80 25 105 12 Vrjidag 72 21 96 13 Zaiordag 60 21 87 Een groote party Rlga-Sparreu, geschikt voor Bergsparren; Boomen, Afhoiningen, enz., alsmede Vlot- Slijpdelen en Heipalen, tot biliyke pryzon voorhanden by L. v. WEIDEN, 1872 9 te Krimpen a./d. Lek. 0p Donderdag den IS«3en Februari, 's morgons te elf uren, iftl worden AANBESTEED, In het Café „Rynland," Beestenmarkt te Lelden, in massa en In vakken: Het aiuoveeren vnn liet bestaande en liet bouwen van een WINKEL met WOONHUIS en BAKKE RIJ op den lioek van de Steenstraat en St.-Aagten- Btraat No. 12 voor reke ning van den Heer P. L. STIJNMAN. De teekenlngen en het bsstek lig gen van af Zaterdag den 13den Februari ter iDzage in genoemd Café ©n zyn aldaar vorkrygbaar k f 1.50. De aanwyzlng in loco zal plaats hebben op Maandag den löden Februari 'b morgens te 10 uren. Inlichtingen B6®ft 1405 27 L I- i^JiAAN, Arohltect. Tliiiriiigsch Hooge technische Leerschool voor Machinebouw en Electratechniek afdeelingen v. Ingenieurs, Technici I en Werkmeesters. Groote fabriekswerkplaatsen voor practische oplei- ding van Volontairs. Door den staat gewaarborgde Examinatoren. Bni- teulauder» worden toegelaten. Prospectus gratis. 450 met den UIL. Tegen inlevering van TIEN DEKSELTJES kan men GRATIS zijn Portret laten maken in het PHOTOGKAPHISCH ATELIER van den Heer 521 30 Stationsweg 13, Leiden. Goedkoopste en gerieflijkste .Reisgelegenheid. Van leiden naar iste KI. 2de KL 0EGSTGEEST 15 Cents. Cent, SASSENHEIM g5 n LISSE, HILLEGOM, BENNEBR0EK, HEEMSTEDE of HAARLEM 30 35 Coiijxmboelijcg, verkrijgbaar gesteld bij de Goederen. Agenteu, geven voor korte afstanden veel besparing. 8871 86 Gevraagd, om zoo spoedig moge- ïyk in dienBt te treden: tegen boog loon en vast werk. Brieven franco GEERLING Co., 1589 7 Tilburg. die oud Goud, Zilver,Diamant, Bloedkoraal, Antiek of wat ook van waarde wil vorkoopen, kan niet beter terecht dan by N. HUNTELMAN, OudeRyn No.52, by deLeldaoheSpaarb. van af 80 Cents, 1.-— en hooger. Beleefd aanbevelend, Wed. A. BACKER, Papengracht 4. 797 6 Binnendeurkozijnen met Denreu, 2-maal gebost, van zeer gewenschte geiyke afmeting. Adres: Magazijnen vnnr Afbraak, Hooge Rijndijk, 11814 14 Z0ETERW0UDE. F. VAJi DEB WAALS. A. BOAS, Kon. Chir. Pédicure, Prinsengracht No. 112e, Amsterdam, zal a. h. Wocnmlag zl)n geachte Abonutf» tc Leiden bezoekon. 7288 lt> gjBg:Brieven uitsluitend nau bovenstaand adres. Antiseptische cn pljuloozc behandeling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1904 | | pagina 5