Koopt Schweizer Zijde!
Tweede Kamer.
Ingezonden.
Schweizer Co., Luzern (Zwitserland)
Maatschappij van Nijverheid.
Buitengewoon talrijk was gisteravond
de opkomst van leden en geintroduceerdon
ter vergadering van het Departement
Loidén der Maatschappij van Nijverheid,
waarin dr. L. Bleekrode een met proeven
toegelichte voordracht zou houden ovor
vloeibare lucht.
Deze bijeenkomst had plaats in de bene
denzaal van het Nutsgebouw. Vooraf ging
een huishoudelijke vergadering in een der
bovenzalen, waarin o. a. tot leden van
een Commissie voor de beantwoording der
vraagpunten betreffende waardeering van
eigen nijverheid werden benoemd de heeren
J. Q. van der Weide, W. C. van Rossum du
Chattel en J. de Koster, en tot leden der
Commissie voor de beantwoording der
vraagpunten, betreffende chimischo indus-
drio, de heeren: jhr. E. Liberg, dr. N. A.
M. Sanders en mr. E. L. Th. Hoogenstraa-
tcn.
Daarna gaf 'do voorzitter, do heeraJ.
Hartcvelt Az., het woord aan den heer
Bleekrode tot het houden van zijn zeer be
langwekkende rede, waaraan het volgende
ontleend is:
Aan een Hollander, Martinus van Ma-
rum, destijds directeur van Teylers-genoot-
schap te Haarlem, komt de eer toe, het
eerst gas te hebben vloeibaar gemaakt.
In 1823 begon Faroday te Londen het stel
selmatig onderzoek dezer zaak, waarbij hij
cr in slaagde een aantal gassen door zelf-
druk in drupvorm te brengen, en toen
reeds bleek er een zestal to bestaan, waar
onder lucht en haar bestanddeelen, die
weerstand boden en daarom in die dagen
tot de permanente gassen werden gerekend.
In 1835 werd door Thilower de bereiding
van vloeibaar koolzuur op groote schaal
met perspompen tot stand gebracht. Faro
day herhaalde hiormede zijn vroegere proef
nemingen, maar hoewel verschillende gas
sen nu en dan in vasten toestand konden
gebracht worden, altijd bleven nog de zes
permanente gassen als zoodanig over. Men
beproefdo in later tijden enorme drukkin
gen, bij lucht zelfs tot 3000 atm. gaande,
zonder resultaat, totdat in 1869 Andrews
to Belfast do ware reden hiervan aanwees
en deed inzien dat afkoeling een voorname
factor is om gas vloeibaar te maken, wel-
ko bepaalde temperatuur de critischo
wordt genoemd. Onzo landgenoot prof. dr.
J. van der Waals leverdo in 1878 een ver
maarden theorctischen arbeid, waarin hij
do critische temperaturen voor eenigc gas
sen vooruit berekend heeft.
Met lichtbeelden gaf de spreker nu een
donkbeeld van de proeven om door afkoo-
ling de gassen vloeibaar te maken, bestaan-
do in samenpersing met hoogen graad en
daarop volgende expansie. Deze methode
de Cascade-methode genoemd wordt
ook nog toegepast in het Leidsche labora
torium. Zij moot echter achter staan bij de
geniale vinding van prof. Carl von Linde,
to Muneken ia 1895 bekend gemaakt, hoofd
zakelijk bestaat het toestel van von Linde,
dat volstrekt niet ingewikkeld is, uit con
stelsel van twee zuig- en perspompen, die
op elkandor werken. De werking werd na
der uitvoerig door den spreker uiteenge
zet.
Do vraag is nu, hoe men. do vloeibare
lucht kan bijeenhouden en transportceren.
Dit is even eenvoudig als haar bereiding
zelf. In gesloten vaten gaat dat volstrekt
niet, wel in flesschen en schalen met dubbe
le wanden, die sterk lucht verdund zijn ge
maakt en inwendig verzilverd, zoodat er
terugkaatsing der warmtestralen geschiedt
en het beletten van geleiding; dit zijn de
zoogenaamde vacuumglazen, die uiterst
doeltreffend blijken. Dagen en weken kan
men de vloeistof mot haar temperatuur van
191 er in bijeen houden. Men stelt zich
dan ook voor do flesschen, door een ijzeren
traliewerk beschermd, per spoor in
Duitschland ron .1 te zenden.
Do spreker ging er nu toe over kleine
hoeveelheden af te tappen mot behulp van
een siphon-inrichting in vacuumhuizen en
men zag daarin de vloeibare lucht zich
voordoen als oen zeer beweeglijke, dunne
vloeistof met eonigszina blauwe kleur Als-
nu werden verschillende eigenschappen na
gegaan. Een bloem in vloeibare luoht ge
dompeld kon daarna tot stof worden fijn
gewreven, desgelijks brood en vleesch.
Merkwaardig was zeker ook de mededee-
Ling, dab evenals de chemische werking op
houdt, ook do lovende verschijnselen bij de
laagste organismen stil gaan staan, maar
niet vernietigd worden.
Dc spreker wilde ten slotte nog op de toe
passingen der vloeistof wijzen, maar doze
zijn zcor beperkt. Men is wol teleurgesteld
in dit opzicht, nadat het verkrijgen en bij
eenhouden er van als 't ware een triumf des
nieuwen physica had behaald.
Als middel om afkoeling en ijsberciding
te verkrijgen is de vloeibare lucht veel te
kostbaar, daartoe is 40- a 50-maal meer ver
bruik van arbeid noodig dan bij een gewone
ijsmachine het geval is. In do geneeskundo
is cr ook wel medegewerkt, althans in
Amerika tegen sommige huidziekten. Als
middel om beweegkracht te vorkrijgen,
zou do vloeibare lucht kunnen dienen, om
dat zij, uit haar omgeving warmte opne
mende, al spoedig een groote spankracht
verkrijgt, en aldus zijn proeven met auto
mobielen genomen. Maar ook hier is het
resultaat on voordeel ig ten opzichte van
zeer goedkoop© vloeistoffen als benzol en
petroleum. In zeer enkele gevallen, waarin
de kosten niet den doorslag geven, zooals
bij onderzecsche booten, zou van ee» nutti
ge toepassing sprake kunnen zijn.
Ook kan men door vermengen der vloei
bare lucht met brandbare stoffen een
springmiddel, onyliquid genaamd, verkrij
gen, dat in ontploffende kraoht nitro-glioe-
rino evenaart. Het meest schijnt to boloven
een goedkoop© zuurstof bereiding, omdat uit
de vloeibare lucht de stikstof het eerst ver
dampt. Zelfs wordt in het vooruitzicht ge
steld, dat dan do zuurstof nog togen 1 age
ren prijs dan goedkoop lichtgas zon to ver
krijgen zijn en daarmede zou dan do weg
tot tal van toepassingen gebaand weaen. Het
is ook niet onmogelijk, dat, nu de vloeibare
luoht door haar vrij eenvoudige bereiding
in veler handen kan komen, er nog wel een
ruim arbeidsveld voor zal gevonden wor
den.
De voorzitter bracht den spreker den
hartolijken dank over van het publiek, dat
hem trouwens met onverdeelden aandacht
had gevolgd. O.a. zagen wij er ook een paar
leeraresson der Hoogore Burgerschool voor
meisjes met een aantal harer leerlingen,
voor wie het zeker een zeer leerzame avond
waa.
Vergadering van \Yotnsdag-namiddag.
Voortgezet werden de beraadslagingen over
de bogrootlüg van Blnnenlandscbe Zaken.
By art. 163 (Reis- en verblijfkosten enz.
van de Staatscommissie, aan welke is opge
dragen voorbereiding van voorstellen tot
reorganisatie van het lager-, middelbaar en
hooger onderwijs) klaagt de heer Ter Laan
over de samenstelling dier commissie, waar
in alleen het hooger onderwijs vertegenwoor
digd ls. Ook het lager-, middelbaar on am-
bachtsonderwya had daarin moeten z(Jn
opgenomen. Waarom is ln de parl(jnuanceerlng
ook niet opgenomen een sociaal-democraat?
De Minister antwoordt, dat dr. Woltjer
geweest ia by het lager onderwys en dr.
Nolens nog is by het middelbaar onderwys. De
sociaal democraten zyn door den Minister niet
uitgesloten van het volk tn de gemeenschap,
maar zy hebben zichzelf gesteld bulten de ze-
deiyko volksgemeenschap.
Do heer Trodstra protesteert daartegen. De
sociaal-democraten hopou daarvan nog lang
een deel uit te maken.
De Minister heeft alleen gerectificeerd een
opmerking van den hoer Ter Laan. Zyn stand
punt te dien aanzien hoeft hy vroeger reeds
uiteengezet.
By art. 164 (Subsldiên) dankt de heer
Smeenge den minister voor hetgeen hy reeds
gedaan heeft In hot bolang van hot onderwys
aan het schipperskind, wolk onderwys buiten
gewoon mooliyk ls met het byna het geheele
Jaar rondzwalken op de wateren. In Hooge-
veen zyn 168 schlppersgezlnnen, die hun
kinderen geen onderwys laten geven en zo
meevoeren. Ideaal zou zyn, dat de Staat de
geheele zorg voor die kindoren ook aan don
wal op zich nam. Spr. vraagt oen onderzoek
naar hot aantal schipperskinderen, dat geen
of onvoldoend onderwys ontvangt. Het betreft
hier groote sommen, die benoodigd zyn, doch
spr. vertrouwt, dat de Minister zich niet zal
laten terugschrikken om to doen wat zyn
hand vindt om te doen.
Spr. spoort ten slotte krachtig aan tot spoed
lnzako bet wegnemen van de moeilijkheid die
de kinderen ondervinden, doordat zy geen
vaccinebewys kunnen overleggen.
De heer Ter Laan meent, dat die laatste
quaestie in de practyk gemakkeiyk is op te
lossen en ondersteunt don aandrang van don
heer Smeenge tot krachtige subsidie in het
belang van onderwys aan schipperskinderen.
Eon afdoende rogeling dezer zaak acht spr.
besli6t noodig; f12,000 zouden in Friesland
voldoende zyn om ln de dringende behoeften
van het schipperskind te voorzien.
De heer De Savornin Lokman spreekt zyn
verwondering uit over de verhooging van den
post voor subsidie aan do Kweekschool voor
Öewaar6clioolhoudor6ssen te Leiden door dezen
Minister, die zich vroeger principieel heeft
verklaard tegen bot subsidieoren door den
Staat van dergeiyke particuliero inrichtingen.
De Minister van Binncnlandsche Zaken zal
gaarne gebruik maken van do wenken der
lie3ren Smeonge on Ter Laan, doch wyst er
op, dat in Noorwegen, waar hy gereisd heeft,
ook wordt gelst op do belangen der ouders
by hot onderwys van de bedoelde kinderen.
Hy zal later overwegen wat to doen is voor
dit onderwys. Inzake do voorgestelde ver
hooging met f 500 voor don post voor do
Lridscho kweekschool, doelt de Minister mede,
dat zy tydeiyk is ln dien zin, dat zy het
volgend jaar niet opnieuw op de begrooting
zal voorkomen.
Bij do Vdo afdeeling (Arbeid) zogt d© heer
Passtoors, dat op hot gebied van de Ar
beidswet nog heel wat ontbreekt, hetgeen
niet te verwonderen is, daar dezo wet nog
zoo nieuw is. De gebnekigo controle wijt
hij niet aan de inspecteurs. Zij zijn te wei
nig is getal on de organsatie is gebrek-
kig.
Verder vestigt Spr. de oandaoht op bet
steiger- ©n klimmatoriaal. Ook daarop is de
contróle onvoldoende, waarvan ongelukken
het gevolg zijn.
De heer Schaper dringt aan op een en
quête naar het keJlnere- en koetaiorsbedrijf,
waarvan men nog zoo bitter weinig weet.
Het fooienstelsol is bij beiden een gewichti
ge factor, Groote misstanden komen in het
koctsiersbedrijf voor. In sommige steden
krijgen zij voor nachtarbeid geen cent en
de fooien komen soms ook nog in den zak
van den stalhouder. Sommigen moeten ook
reparatiekosten betalen. Een enquête zal
zeer veel slechts aan het licht brengen. Spr.
vraagt of de minister zijn ambtgenoot van
oorlog eens wil vragen of do koninklijke be
sluiten betreffende de Arbeidswet wel be
hoorlijk ter kennis van de marechaussee*
worden gebracht.
Do heer Melchers oonstateert, dat door
het koninklijk besluit van 4 November
eengo verbeteringen en aan de andere zij ie
eenigo verzwakking wordt aangebracht ten
aanzien van de maatregelen betreffende do
steenfabrieken. Waarvoor, vraagt Spr.,
wenscht de minister door accountants do
boeken van cenige steen fabrieken te laten
nazien 1 Hij vestigt de aandacht op eesn
adres van brandorskneohts te Schiedam be-
treffondo nachtarbeid, overmatigen arbeid,
gezondheid, enz. Spr. wijst op do gevaren
bij het j en evers token, speciaal bij het stoken
van den ruw-ketol, en geeft verschillende
wenken omtrent do veiligheid. Hij geeft
den minister in overweging deze zaak zoo
I gauw mogelijk te brengen onder de veilig-
I heidswet.
j Do heer Helsdingen heeft het kon. be-
j sluit van 16 Maart betreffende de loodwit-
i vergiftiging in oeramiekfabriekon toege
juicht, maar betwijfelt of de voorschriften
wel overal worden opgevolgd.
Spr. vraagt of de minister de zekerheid
heeft, dat naleving van de zoo nuttige bepa
lingen worden gecontroleerd door de ar
beidsinspecteurs.
De heer Borgesius ondersteunt een enquê
te naar het koerteiersbedrijf.
Do Minister wil gaarne do vragen hier
gedaan en die het departement voor
loop ig betreffen, aan zijn ambtgenoot
overbrengen, maar waarom doen de hee
ren hun vragen niet zelf bij hoofdstuk
81 Wat de toepassing van de Arbeidswet
aangaat, do minister gelooft niet, dat er
ooit een inspectie te maken zal zijn, die al
le kwaad leert. Er moeten zwaarder straf
fen op do patroons worden toegepast en dit
gebeurt reeds. In Amsterdam kreeg één de
zer, die waschmeisjes 24 uren in dienst hield,
22 dagen hechtenis. Zulke straffen helpen,
meer dan het rondzenden van inspecteurs.
Do Minister vraagt zich af of men geen
inlichtingen zou kunnen krijgen van kell-
norvereenigingen. De accountants werden
naar de steenfabrieken gewonden, om na te
gaan of zij inderdaad, gelijk beweerd werd,
met nadeel werken door de voorgeschreven
bepalingen. Op de gevaren te Schiedam zal
gelet worden bij do Arbeidswet.
De Minister kan er niet voor instaan,
dat de maatregelen op de ceramiek-fabriek
ten volle worden toegepast.
Bij de afdceling Kamers van Arbeid
dringt dc heer Dolk er op aan om do Kar
metre van Arbeid te ontheffen van het ver
strekken van statistische gegevens.
In antwoord op een vraag van den heer
Passtoors zegt do Minister too om vacatu
res in do Kamers van Arbeid zoo spoedig
mogelijk te doen vervullen. Het verstrekken
van statistische gegevens is geen bureaucra
tische liefhebberij en moet gehandhaafd
blijven.
Proleslanlsch Christelijke Vakorganisatie.
Mijnheer de Redacteurt
In den laatsten tijd zijn door U vole in
gezonden stukken geplaatst over Christel.
Vakorganisatie.
Wij hebben Uw gastvrijheid in deze aan
gelegenheid bewonderd en dit geeft den
Besturen der drie Protestantsch Chr. Vak-
vereenigingen alhier, moed, om ook Uw
gastvrijheid in te roepen voor het volgȟ-
dc.
Het is ons niet te doen om dezo of gene
op zijn schrijven te antwoorden, wij zou
den alleen .de Prot. Chr. Werklieden in
'den Textiel-arbeid, de bouwvakken als tim
merman, metselaar, schilder en behanger
en de ijzer- en metaalbewerkers onze begin
selen willen voorleggen en daartoo schrijven
wij hier af Art. 1 onzer statuten, waarin
wij onzen grondslag openbaren, die lnidt
als volgt:
De Protestantsch Christelijke Vakverceni-
ging aanvaardt Gods Woord als grondslag
en erkont, dat op dion grondslag een blij
vende lotsverbetering voor de vakgenooten
gezocht moet worden.
M. de R. 1 Ziehier een korte verklaring
van ons beginsel en vloei, wij bevelen ons
krachtig bij do werklieden aan en verwijzen
voor verdere inlichtingen naar de adverten
tie, die in het nummer van het ,,L. D." van
gisteravond voorkomt.
Met vriendelijken dank voor de plaatsing
zijn wij, geachte Redacteur:
P. 6paa Sen., Voorz. Prot. Chr. Tcxtiel-
Vakvereeniging.
K. Wassenaar, Voorz, Prot. Chr. Bouw
vak-Federatie.
O. Roos, Voorz. Prot. Chr. IJzer- en Mo
taal-Bew.-Vereen., goedgekeurd bij Kon.
besluit van 30 September 1903.
Leiden, 16 December 1903.
Mijnheer de Redacteur t
Wat de heer N. N. gisteravond in zijn in
gezonden stuk in het „Leidsch Dagblad"
mededeelde, ia voor ons, bewoners van de
Haarlemmerstraat, geen nieuws, en zouden
wij met nog zeer veel staaltjes kunnen aan
dikken.
Misschien zal dat stukje van N. N. nu
eens aanleiding geven tot scherpere con
tróle voor altijd. Het schijnt tooh, dat de
Haarlemmerstraat bij de Politie zeer slecht
aangeschreven staat voor goede contróle.
Immers meermalen is door de bewoners
om scherpere contróle gevraagd bij den
heer burgemeester, hoofd der politie, en
jawel, twee of drie avonden zag men veel
agenten, en gedaan was het weder. Wat
hier dan noodig is Agenten in politiek
(gewapend met den gummi-stok), maar dan
vrijspraak van 'den agent Z., anders wei
geren zij hier op te treden, daar het pu
bliek hier vooral erg bemoeiziek in ongun-
stigen zin i§.
Een "bewoner van de Haarlemmerstraat.
Leiden, 16/12 1903.
Gsmeeuteraad van Nooriiwijkerhoul.
Tegenwoordig alle leden.
Voorzitter de burgemeester jhr. F. O. V.
Dommer van Poldersveldt.
Na opening der vergadering en lezing
der notulen van de vorige, die worden goed
gekeurd, doet hij mededeeling, dat is inge
komen:
lo. Een schrijven van Ged. Staten, in
houdende, dat zij de reclame van N. Mooy-
man tegen zijn aanslag in den hoofdelijkea
omslag gegrond achten en vooretellen deze
terug te brengen van de 21ste tot do 14de
klasse.
2o. Idem, houdende mededeeling, dat de
gemeente-begrooting voor 1904 ie goedge
keurd.
3o. Het proces-verbaal van kas-opname op
den lldcn November j.l., waarbij boeken
en kas in overeenstemming zijn gebleken.
Worden voor kennisgeving aangenomen.
4o. Een adres van J. Meyland, o. s., hou
dende veraoek om den Delfwegschen Schulp-
I weg hard te maken.
Naar aanleiding hiervan zegt de voorzit
ter o. m., dat deze weg op den legger voor
komt ale een twee meter b re ede zandweg,
die evenwel, naar hem persoonlijk is geble
ken, reeds over een lengte van pl.m. hon
derd meters is hard gemaakt; dat echter
dit jaar reeds zeer veel aan de wegen ie tan
koste gelegd en dat hij daarom voorstelt
aan adressanten te berichten, dat het hard
maken later zal worden voortgezet.
Zonder hoofdelijke stemming wordt aldus
besloten.
Aan de orde komt vervolgens de benoe
ming van een onderwijzer aan do openbare
school in het Dorp.
Do voorzitter zegt, dat uit 22 sollicitan
ten een drietal is uitgenoodigd tot het ge
ven van proefles; dat hieraan is voldaan
en dat het betrokken hoofd der school daar
op een rapport heeft uitgebracht, hetwelk
wordt voorgelezen. Uit de voordracht-, be
staande uit dc heeren Jacob Verwaard, Piet
Glas en Marinus Emeis, stelt hij voor een
keuze te doen. Met algemee»nc stemmen
wordt No. 1 van de voordracht, de heer
Jacob Verwaard uit Lekkerkerk benoemd.
Het laatste punt van de agenda is: Gun
ning van den bouw van het Raadhuis.
De voorzitter zegt, dat hij aan de op
dracht van den Raad heeft voldaan en deu
heer Cuypers, architect tc Amsterdam, heeft
uitgenoodigd een plan te ontwerpen, waar
aan deze heeft voldaan; dat hij daarop
de firma's in de gemeente, die daarvoor
in aanmerking konden komen, namelijk
de'heeren A. van Dijk Zn., P. v. d. Bosch
en N. C. v. d. Zalm heeft uitgenoodigd
in to schrijven; dat daaraan echter al
leen door de beide laatstgenoemden is vol
daan, respectievelijk voor /9760 en 9145.
Hij stelt nu voor hot werk aan den laag-
sten inschrijver togunnen.
De heer S. Penning©, wethouder, aoht de
inschrijvingen nog te veel boven de bcgroo-
ting, die even ƒ8000 bedraagt-. Het geheel
zou do gemeente dus komen op ongeveer
twaalfduizend gulden en hij wenscht de ver
antwoordelijkheid voor zoo'ii uitgave niet
mede op zich te nemen.
De voorzatter vraagt wat hij dan wel
wenscht.
De heer Pennings me&itj dat door bo-
snoeiing der luxe tot een lager bedrag is
tc geraken. Zoo kunnen bijvoorbeeld eenige
vierk. M. dure witte steen en marmeren
schoorsteenmantels zeer goed door goed-
koopere soorten worden vorvangen. De aan
nemer zal daar niets tegen hebben, daar zii
tooh door Hen architect geleverd worden
De voorzitter zegt over détails geen debat
toe te laten en brengt daarop zijn voorstel
om het werk te gunnen aan den laagsten
inschrijver, den heer N C. v. d. Zalm, voor
ƒ9145, in stemming. Met vier tegen drie
stommen wordt het voorstel verworpen. Te
gen stemden de heeren S. Pennings en H
Oostdain Ez., wethouders, en H. Heemskerk
en J. van Sohie. Vóór stemden de heeren
G. Warmerdam, J. Warmerdam en G
B ouwmecete r
Boos sluit de voorzitter de vergadering.
RBOLANES,
k 40 Cents per regel.
Gegarandeerd solide. Men verlange stalen
onsor nouveautés in zwart, wit. of gekleurd
van 60 cent tot 9 gulden per Meter. Speciali
teit: Zyde8toffen voor Gezelechaps-, Bruids-,
Bal- en Wandeltoiletten, en v. Blouses, Voering
enz. Wy verkoopen in Holland direct aan parti
culieren, on zenden de uitgekozen zydestoffen
franco rechten en port aan huis. 641S 15
Zijdestcff en-Export.
Buitenlandsch Overzieht.
Koning Christiaan van D e n o
maren en zijn zoon Waldemar zijn gis
teravond te Berlijn aangekomen. Zij stap
ten af in het koninklijk paleis en zouden
heden in het nieuwe palcis bij den Keizer
en de Keizerin ontbijten.
In de Franscho Kamer kwam gis
teren een voorstel aan de orde tot het ver-
hoogen van het in voorrecht op stea
rine.
De heer Fleury Ravarin betoogde, dat
België en Nederland de grondstof in
overvloed uit Engeland betrekken en dus
dit product zeer goedkoop kunnen leveren.
Do kamers van koophandel te Lyon en Pa
rijs zijn voor protectie. Daartegenover stel
de do heer Sibille, dat 'de voorgestelde
maatregel slechte beoogt het beschermen
van een syndicaat van vier of vijf groot-
indust-rieelen. De heer Thierry vroeg ver
wijzing naar de commissie, omdat de nood
zakelijkheid van een verhooging van het
recht nog niet was gebleken, en de minis
ter van financiën Rouvier verzotte zich
tegen iedere belangrijke wijziging van het
douane-tarief.
De Kamor heeft daarop de voorgestelde
verhooging verworpen.
To Marseille hebben 1500 huisvaders
een vergadering gehouden om te protes
teer e n tegen hot sluiten van de b ij-
zondere Boholcn. De gemeentescho
len noemden zij ontoereikend.
Het gerucht, dat de Koningin-we
duwe Marghcrita van Italië een
morganatisch huwelijk gesloten eon hebben,
wordt van officieel© zijde tegengesproken.
De It-aliaansche Kamer van Af
gevaardigden heeft het voorstel van den
minister van financiën Luzzatti, tot liet
oonverteeren der 4 l/2-pCts.-eoh u 1 d
aangenomen.
De Figaro" deelt mede, dat het reis
plan van den Koning van Spanje
in groote trekken is vastgesteld. Het zou
een reis door Europa worden, het eerst zou
i
de Koning naar Parijs gaan, doch niet vóó*i
den zomer.
Kardinaal Herrero, de dezer dagen over-'
leden aartsbisschop van Valencia,!
moet hij laatste wilsbeschikking 50,000 pese-
ta's afgezonderd hebben voor den eersten
Spaanschen generaal, die op Amerikaan-;
eohen bodem een leger aan wal zet, sterk ge-
noeg om de nederlagen op Cuba en de Filip-
pijnen te wreken 1
Men vermoedt, dat de erfgenamen de gel-|
digheid van deze bepaling wel zullen be*
twisten.
Reuter seint uit Ween en:
In de troonrede, uitgesproken nadat,
de president der delegation de gebruikelijke
hulde gebracht had, wordt gezegd, dat de
betrekkingen van de monarchie met het bui->
tenland in alle opzichten bevredigend zijn,'
dank aan do hernieuwing van het Drievou-1
dig Verbond, dat de Regeering besloten is,'
te handhaven en te versterken.
De goede verstandhouding met Rusland
ten opzichte van het Bal kan-sch ie rei 1 a n cfc
wordt steeds met zorg aangekweekt en,
draagt bij tot de vreedzame oplossing van.'
de quaestiën, die op het schiereiland aan de
orde zijn. Een gewichtige en moeilijke taaki
is opgelegd aan de beide mogendheden, die,
samenwerken voor het handhaven van den'
vrede en 'tstatusquo in die streken. Zij
worden krachtig door andere mogendheden
gesteund. Oostenrijk en Rusland gaan zon-i
der de minste zelfzuchtige bedoelingen te I
werk, beoogen niets anders dan het werk des j
vredes in het belang van heel Europa, en j
doen te zaanen hun best, Turkije te bewegen,
de noodige maatregelen te nemen om den
toestand der christenen to verbeteren.
De betrekkingen met de mogendheden zijn
op bevredigende wijze versterkt, dank aan
do ontmoetingen met de Keizers vao
Duitschland en Rusland en den Koning van
Engeland. j
Wij hopen, zoo gaat de troonrede voort,
oat Servië onder zijn nieuwen souvorein na
het afschuwelijke misdrijf een zedelijke we-:
dergeboorte zal ondergaan en dat de toe-.,
komst voorspoedig zal zijn.
Het departement van Oorlog beperkt zij a
elschen binnen de grenzen van het vorige
jaar.
In zijn uiteenzetting van de buitonland-
6che staatkunde voor de commissie der Hon-|
gaarsohe delegatie gaf de rijkskanselier:
graaf Goluohowski, grootendeels den inhoud
dor troonrede we6r. Hij stond lang stil bij
de vreedzame neigingen, die zich in allo lan-j
den vertoonen en beval de begrooting voor
Buitonlamdsche Zaken in de welwillende»,
goedkeuring der leden aan.
Ral li is afgetreden als minister**
president van Griekenland. Hij heefti
den Koning afgeraden, het Parlement te'
ontbinden, maar aanbevolen, de meerder-'
heid aan het bewind te roepen.
Tbeotokis, die naar het paleis ontboden
word, heeft den Koning een cabinet d'af
faires" aangeraden. Daar de Koning even-!
wel deze oplossing verwierp, vroeg Theo
tokis 24 uren uitstel, om met zijn vrienden i
tc beraadslagen.
De uitslag der crisis is onzeker.
Volgens eon bericht uit Astrabad aan hot,
„Nowoje Wremja" is het bij de oprichting
van Perzische douanekantoren aan do'
R us9 i sch-P e r z i s che grens tot'
bloedige botsingen gekomen busschea
Perzische douanebeambten en Toerkmenenj_
een Perzisch officier en een kozak werden
daarbij gedood. Toen de gouverneur van;
Astrabad met een talrijke troepenafdeeling('
verscheen, verklaarden de Toerkmenscha
chans zich bereid, hooge schadeloosstelling
gen te betalen, maar nadat de gouverneur;
geweigerd had daarmede genoegen te noj
men,, zwoeren zij, de wapens niet te zuilen-
neerleggen voordat hij afgezet zou zijn. Erj
volgden nu versoheiden bloedige gevechten
met zwaar verlies van mensehcnlevens; de!
troepen weken naar Astrabad terug.
De Britsohe gezant te Washing*!
ton zal binnenkort aan den minister van!
financiën Hay een request overleggen, waar-;
in houders van Columbiaansche:
schuld bij president Roosevelt aandrin-'
gan, dat Panama een rechtmatig deel.
van deze schuld drage.
Het Senaatslid Heyburn heeft een wets-:
ontwerp ingediend, strekkende president*;
Roosevelt te machtigen, met Haïti en;
S a n-D o m i n g o te onderhandelen over de;
souvoreiniteit over beide eilanden, die in!
den weg naar het I'anama^kanaal liggen en'
wegens hun politieke onrust bij nitstelf
geschikt zijn, Amerikaansoh te worden.
Uit Washington wordt gomeld:
De Rogcering zal een o o r 1 o g s s o h p,j
waarschijnlijk de kanonneerboot „Wilmingwj
ton,naar Korea zenden op verzoek van,
den Amerikaanschen gezant te Seoel. Deze;
meldt, dat de oproeren in Korea veel angst
veroorzaken.
Te Heidelberg, in Transvaal, heeft
een vorkooping plaats gehad van hot
uit Nederland gezonden Stamboek-
vee, 27 vaarzen ©n 3 bullen. Heel vlot ifll
het hiermede niet gegaan, vermoedelijk onH
dat de koopkracht der Boeren na den oori
log zoo goring is.
„Do Volksstem" schrijft hierover:
„Ongeveer do helft dor te koop aangebcW
den dieren wei-den verkocht en liepen d<§
verkoopprijzen der vaarzen van 35 tot 4q
pd. st.. Daar de overige vaarzen (on ge vee
14 stuks) de reserve prijs van 35 pd. st. nieti
konden opbrengen, bleven deze voorloopi®
onverkocht, doch zijn voor dien prijs als-]
nog uit do hand te koop. Een bul, een waai\
p raeht-oxemp 1 aar, bracht slechts 57 pcLj
10 sh. opvoor een tweede werd de reserve^
prijs van 60 pd. niet verkregen en bleef
met. don 3den bul onverkocht, welke laatste!
door het trappen in glas zich bezeerd hadJ
Te Krugersdorp werden de HollanrUchq
vaarzen, aan het „Generale Boeron-Fulp-*
j fonds" geeonden, verkocht voor van 35 ton
I 45 pcL bnffen tot 58 pd., terwijl een bul
