Uit de „Staatscourant."
Tweede Kamer.
Buitenlandseh Overzicht.
gen? vroog hij een aeotjo ironisch.
Eon paar weken uitstel bctcekcnde ons in
ziens dan ook niets. Wilde men het inder
tijd aangenomen voorstel als een dwal' be
echouwd zien en volgens den raad van de
heoren Kwaadgras o.s. liever ten halve kco-
ren, dan had men het moeten voorstellen.
Dat durfde echter niemand aan; het voor
stel zou dan ook verworpen geworden zijn,
zoogoed als het tegen-voorstel van B. en Wb.
thans werd aangenomen.
Dc vcilingsloods komt er dus. Wij hopen
en verwachten, dat dc uitkomst dc pessimis
tische gevoelens van sommige leden in dozen
zal logenstraffen.
Hot voorstel tot het aangaan van een
Ml<ening bij de Rijkspostspaarbank ten
bedrage van 500,000, rentende 3 1/2 pCt.
tegen tien koors van 96, verdeeld in obli-
gali n 1000, af te lossen in 50 jaarlijk-
scho termijnen van 10,000, ontmoette geen
bezwaar
Nu krijgen wij weer gold, hoorden wc een
der heeren met een zucht, van verlichting
fluisteren. Menig particulier zou het hem
nazeggen, als hij maar een 1/50 deel of nog
minder op even gemakkelijke wijze kon ver
krijgen.
Heeft de gemeente nu het geld goedkoop 7
vroegen wij aan een der heeren, die naar
we meenden er nogal verstand van had. Hij
oordeelde van niet. Een ander, ook op fi
nancieel gebied geen vreemde, deelde ons
mee, dat do gemeente wèl een v- ordeeligo
leening sloot.
Onze lezers mogen boelissen, wie er golijk
had.
Eindelijk werd B. en Ws. nog een crediet
verleend van /2000 voor het nemen van
maatregelen tegen de hcerschendc besmette
lijke ziekte; terwijl ten slotte de heer Wit-
nrtanfi nog een vraag tot den Voorzitter
richtte omtrent 't fciG, dat, zooals hem was
ingelicht, een 14-tal Israëli «'ten, verpleegden
in de gestichten End -geest" en ,,Rhyn-
geest", geestelijke verzorging missen, ter
wijl wol in de godsdienstige behoeften van
Protestantscho on Katholieke verpleegden
h ordt voorzien,
In de volgende Raadszitting zal deVoor-
zittcr e>r een antwoord op geven. Wij mee-
•ncn er tot zoolang ook over te moeten zwij-
gen.
Hierna ging do Raad over tot een zit
ting met gesloten deuren ter behandeling
van dc reclames tegen het kohier van den
Hoofdei ijken Omslag en wellicht over an
dere zaken.
Ofschoon we daarover niels kunnen mede-
doelen, mogen wc toen wel zeggen, dat wij
van vertrouwbare zijde hebben vernomen,
dab door den Itaad ana het Rijk is aange
boden ccn terrein aan den Zoeterwoudsohcn
Singel voor do stichting van een nieuw
Ebhnograplmoh Museum.
Dat gebouw zou daar wat goed uitkomen
tiu-sohen de aldaar verrijzende heerenhuizen
en villa's on or toe bijdragen, dat dit ge
deelte zich nog meer zou uitbreiden. Wij ho
pen, dat het Rijk dit aanbod mag aanne
men en Leiden heb Museum laat behoudon.
LEIDEN, II December.
Gisteravond had do oereto winterbyeen-
komst plaats van leden van het Nutsdepar-
tement met hun dames. Het bestuur had
gemoond zyn uiterste best te moeten doen
om door de keuze van don spreker velen tot
bewoning dozor vergadering te bewogen.
Iudordaad liet het aantal damos voel minder
te wenschon over dan het aantal heoren. En
toch, wie wat goods wilde hooren, had zich
gisteravond niet teleurgesteld gezien. Do heer
H. Dekking, uit Rotterdam, op 't Nut en op
de VolkBbUeenkomsten oen zeer goede bekonde,
bad, daartoo uitgonoodigd, zich bereid verklaard
om de spreekbeurt te vervullen.
Vóór de pauze droeg hl) Yoor een toonoel-
etuk van Hauptmann„Do arme Heinrich",
waarvan hy het laatste bedryf tot na de pauze
bowaaide. De grooto aandacht, waarmoe
spreker gevolgd werd, toonde, dat men door
hem in de stemming van hot Btuk was go
bracht, wat, toen h\) na de pauze het vijfde
bodryf ton beste gaf, bleek uit het hem too-
gebrachte applaus.
Ton slotte droeg spreker voor een uit het
DuUsch vortaaldo klucht „In 't Cachot", waarin
verteld wordt, hoe een gymnasiast (in Duitsch-
land natuurlyk), die zyn rector in het spreken
nabootst, ten slotte gestraft wordt mot 2
dagen cacholstraf. Als de jongon er in zit en
do rector hem bezoekt, weet hy zyn Hoofd
•in zu sperren en ale de rector, gevangenge
nomen, den pedel roept om hom or uit te
laten, lacht doze hom uit, dio wel weet, hoe
do gymnasiast den rector zoo sprekend kan
nabootsen, dat hy niet bedrogen wil worden
on het toch wordt, omdat de leerling met
rcctorsstem aan don pedel bovel goeft om don
goviingen gymnasiast (den rector) good te
bewaken. Op belofto, dat de rector geen wraak
nomen en de gymnasiast nooit ty'dens het
rectorschap van dezen heer over de zaak
sproken zal, wordt de govangon rector ont-
elagon. Inderdaad een aardige klucht.
De hoer Dekking droog moestoriyk voor;
wy bewonderden zUn memorie en meenen,
dat doze eerste Nutsavond goed geslaagd
heoten mag.
By de alhier gehouden aanbesteding van
hot bouwen van oen villa, lugeriebt tot her-
8tolling8- on vacanliooord voor kindoreu en
jonge meisjes to Nooidwyk-aanZee, waren
ingekomen 6 inschrijvingsbiljetten. Hoogste
f inschrUver de heer F. Luyten, te Ametordam,
f 17,948, laagste inschryvor de lieor A. J.
Ovormeer, te Noordwyk, f 17,600.
In een toeliohting tot het adres van
vorschillende onderwyzers vereenigingen aan
don Gemeenteraad van 's-Qravenhage om de
schoolvergaderingen in die gemeente verplicht
te stellen, woidt die verpllchtstelling gevraagd
omdat daarmede in beginsel zal worden erkend
dat hot eon der plichten ven het schoolperso-
neel is, in samenwerking te streven naar
eenheid in ondorwys en tuoht.
AJressanten hobbon een concept-reglement
aaugeboden ton einde zoo duldeiyk mogeiyk
onder de aaudacht van den Raad te brengen
wat op de schoolvergadoringou moet worden
behandeld, alsook de reohton on pliohten der
leden, enz.
In den ouderdom van 69 jaar is te Ny-
ipegen overleden do heor A. M. van Voort*
huysen, omeritus-predikant by de Ned. Herv.
Gemeonto te Leersun:, sedert 1 Mei 1865. De
overledone was officier dor Oranje-Nassau-
orde, en als districts-schoolopzioner in hot
district Tiol werkzaam. Gorulmen tyd is hy
ook lid geweest van den gemoonteraad van
Nyraogen.
De heer J. P. Asselbergs te Bergen op-
Zoom, voorzitter van do Vincentius Vereen!-
ging aldaar, is door Z. H. den Paus benoemd tot
ridder in de orde van don H. Grogorius.
Naar wy uit betrouwbare bron vernomon,
bestaat by do militaire autoriteiten het voor
nemen, ovenals in 1903, ook ln 1904 weder
om do Iedlgstaande gebouwen der voormalige
Pupillenschool dooi een bataljon infanterie te
doen betrokken. (Hbl.)
Door de arrondissoments-rechtbank te
Rotterdam is, tor vervulling der vacature van
kantonrechter in hot derde- kanton aldaar, op
gemaakt de navolgende alphabetlsche lyst van
aanboveling; mr. A. J. Hazenberg, kanton
rechter in het tweede kanton aldaar; mr. W.
M. Reepmaker, kantonrechter-plaatsvervanger
in hot dorde kanton aldaar, en mr. Th.
Thooft, kantonrechter te Gorkum.
Gistoron jaagde do Prins met de ge-
noodigden: baron Van Pallandt van Rosendaal,
den gezant jhr. Van Weedo en don intendant
van Soestdyk, don heor Groeneveld. Het
dejeuner weid daarna met H. M. do Koningin
gebruikt ln een veldtent.
H. M. do Koningin Moeder ls voornemens
hedenavond de twee eerste bedryven by te
wonen van het biyspel „De Candldatuur van
Bommel", dat ter gelogonheid van het 25 jarig
artisten-jubileum van den heer Schulze ln
den schouwburg te 's-Gravenhago wordt op
gevoerd.
Gisteravond ls dat feost te Amsterdam op
schitterende wyze goviord in den Stads
schouwburg, met veel waardeorendo woorden
en kostbare goschenken.
De heor G. Groeneveld, hoofd der open
bare lagere school 3de kl. voor jongens, ge
naamd Bredoro-echool te Amsterdam, heeft
tegen 1 Maart 1904 eervol ontslag uit die
betrekking aangevraagd.
Naar aanleiding van het bericht in do
,,N. R. Ot.", dat dr. Wirtz, directeur der
Veeartsen ij .school te Utrecht, eerlang zijn
botrekking met pensioen zal verlaten, deel
de de heor Wirtz den correspondent mede,
dat hem hiervan niets uokend is.
Hot stoomschip „Myrmidon" vertrok 10
Dec. van Amsterdam naar Batavia via Liver
pool; do „President" (uitreis) arriveerde8 Dec.
te Mombassade „Prinses Sophie" arrivoerde
10 Doc. van Amsterdam te Sabang; de „The-
lïiis" vertrok 9 Doc. v. Valencia naar Malaga
de „General" (thuisreis) vertrok 8 Dec van
Mozambique; do „Madura" vertrok 10 Dec.
van Amsterdam naar Batavia; de „Prins
Hendrik," van Batavia naar Amsterdam, is
10 Dec. Gibraltar gepasseerd; de „Merapi,"
van Rotterdam naar Batavia, vertrok 10 Dec.
van Marseille; de „Java," van Batavia naar
Amsterdam, passeerde 10 Dec. Point do Galle.
's-Gravonzimdo. Gisteravond trad alhier
op voor een stampvollo zaal ds. G. Wisse Jr.,
van Leiden, met zyn rede over „De vryzinnige
Staat." Een ernstig debat werd gevoerd door
do lieeien Baalist (Lib.) en liet Kamerlid
Melchera (Soc.-dem.), die iedor op hun wys
den spreker ernstige slagen dreigden toe te
brengen. In het antwoorden door den spreker
barstto de vergadering gqduiig ln luido toe
juiching uit. Het debat werd op de meest
hoffeiyko wUze gevoerd
iluarlommermcer. Do wegwyzer van den
A. N. W.-b to Nieuwvennop is zoodanig ver
nield geworden, dat hy gedeelteiyk moest wor-
don vernieuwd. Dit ging wedor met aanmor-
keiyko kosten gepaard, zoodat hot wol te
weii8chou zou zyn, dat dorgeiyko baldadig
heden werden voorkomen en de politie de daders
in handen kroeg. Naar wy vernemen, looft
do Bond hiervoor zelfs een preuilo uit.
De gemeente ontvanger en de ryks-ont-
vanger alhier zullen in plaats van op Vrydag
25 dezer, op Woensdag 28 dezer te Nleuw-
vennep en Abenes zitdag houden.
In het gezin van Scholten naby Oude
wetering in doze gemeente is de typhus ge
weken. Tot ontsmetting van huisraad en
beddegoed zal worden overgegaan.
Ten nadeele van de hulsvrouw van zekere
H. R. te fluigeloot alhior, is uit een porte
monnee, die op tafel was biyven liggen ter-
wyi zy even uit was, f 10 ontvreemd. Do
dader van dezen diefstal Is nog niet bekend.
Door den heer L. J. Radersma ls eervol
ontslag aangevraagd als onderwyzer aan do
openbare lagere school No. 4 te Hoofddorp.
By zekoro S. te Abenes hebben 3 bekende
personen huisvredebreuk gepleegd, door des
nachts diens woning binnen tedringoD, ondanks
herhaalde waarschuwing om zich te verwy-
tloren. Twee douren worden mot geweld
goopond. Zonder vorder schade aan te richten,
zUn ze wodor afgetrokken.
Noor(lw\jk. Woensdagavond gaf de go-
mengde zangvereeniging „Noordwyks Zang
koor", met medewerking van het kinderkoor,
belde onder directie van den hoer C. B. Duyster,
in „Hot Hof van Holland", haar zevende uit
voering, die, voor een druk bezette zaal
gehouden, zeer goed geslaagd mag hoeten.
De sopraan solo's uit „Psalm 84" en uit
het koor der „Jahreszellon" werden zoor vor-
dlenstelyk gezongen, evenals de fraalo bas-
solo uit „die Zauberflöte" en de tenor-solo
ln het tweede der genoemde stukken.
Van de koren werden byzonder goed uit
gevoerd: „die Zauberflóte", „die Nacht" en
bovenal zeer zuiver en schoon het vrouwen
koor Melaenis.
De sonate voor viool en piano door de
heoren Duyster, alsmede de twee nummers
voor viool door dezelfden, verschafte den
aanwezigen, zooals we dat van genoemde
heeren gewoon zyn, woer veel muzikaal genot.
Liefsiyk klonk de Kerst-cantate, door het
kinderkoor gezongen. De directeur heeft er
alle eer van.
Een „hymne aan don vi«de," door de Ver-
eeniging en het kinderkoor ensemble uitge-
voord en door den heer D. voor vier stem
men gearrangeerd, vormde een keurig slot,
dat een daverend applaus uitlokte,
Leiderdorp, Tot ouderling der Gerefor
meerde Kerk zyn vsi kozen do heeren Dompeling
en C. Roost; tot diaken de heer P. Boot.
Oudshoorn. Van de naaralooze Vennoot
schap „De Veekoekenfabriek de Leerhoeve"
is by het gemeente bestuur Ingekomen hot
verzoek om in haar fabriek, gelegen op liet
kad. perceel sectie C No. 2160, oen stoom
machine te mogen plaatsen van 100 paarden
kracht.
Op Vrydag 18 Dec. a. s. des namiddags te
twee uren kunnen hiertogen bezwaren worden
ingobracht ter gemeente-seoretarie.
Bij Kon. besluit is: aan G. A. Fousse-
magne, geboren te Propièrea in Frank
rijk; aan J. M. J. G u i c h a r d, geboren to
Sl.-Bauzillo de la Silve in Frankrijk, en
aan H. Bodenstaf f, geboren te Weeze
ir Duitschland, vergunnig verleend tot het
gewen van hooger onderwijs aan een bijzon
dere school van hooger onderwijs te Pan-
ningen, gemeente Helden.
Aan den luitenant ter zee 2de klasse bij
de Koninklijke Nederlandscho marine-reser
ve J. Jutte on aan den adelborst 1ste kl.
bij die reserve H. J. Harms, op hun ver
zoek, met 1 Januari, eervol ontslag ver
leend uit den dienst der mar ine-reserve.
Met ingang van 1 Januari, benoemd tot
adjunct-commies bij het departement vao
oorlog mr. dr. J. A. Ei ge man.
Bij beschikking van den minister van
marine zijn, met ingang van 1 Jan. a. s.,
benoemd tot klerk bij 's Rijks werven, de
heeren F. M. Verbeek en O. Ben it, en res
pectievelijk geplaatst te Hellevoetsluis en
Willemsoord.
Zitting van Donder dagnamiddag.
Hoofdstuk V (Binne n landsche Zakon).
De behandoling wordt voortgozet by de
afdeoling voor kosten van het bestuur der
provinciën, enz.
De heer Van Wichcn verdedigt de hou
ding van den burgemeester van Marum m
zake de weigering om een politieke vergade
ring te houden. Het gold hier niet de vraag
of er con politieke vergadering werd gehou
den, maar of er vrees bestond voor orde
verstoring, waarvoor hij, als burgemeester,
had te waken.
Do heor Den Tex laat in heb midden of
er maar ,,eon stelletje" benoemd is in den
Raad van Beroep te Amsterdam, Spr. ont
kent eohter, dat de vrees voor woelwaters
invloed heeft uitgeoefend op de keuze van
Ged. Staten. De niet-bcnoeming van sommi
ge werklieden was het gevolg van het niet
opzenden van hun kaart, hetg<eon geacht
wordt een wilsuiting te zijn van niet ge
kozen te willen worden. Art. 17 geeft al
leen de bevoegdheid om eon keuzo te deen,
wanneer er niet sollicitanten genoeg zijn
voorgedragen. De benoeming had plaa'. i in
een buitengewone vergadering van Ged. Sta
ten op hot laatste oogonblik. Er was geen
mogelijkheid meer om te informeeren, waar
om do kaarten niet waren ingezonden.
De heer Hclsdingen bespreekt do weige
ring van den burgemeester van Ara hem aan
een zangvereeniging, die liederen van Dirk
Troelstra wilde ten geihooro brengon bij een
plaat. Later werd het zingen toegestaan,
maar niet bij do plaat. Spr. heeft de plaat
bij zich. 't Is een droeve vrouwenfiguur, die
vol hoop heenwijst naar dc toekomst. Hij
laat die plaat aan e enige Kamerleden zien
en legt haar voor don minister neer. Spr.
leest een paar verzen voor om aan te too-
nen, dat ook de woorden geon aanstoot go
vern. Do weigering berustte bloofcweg op den
titel. Verbeeld u, dat iemand komt met een
stuk getiteld Eerloos" en dat men de op
voering weigert, omdat het misschien kon
slaan op de sahandalen van de Noord-B ra-
bant-sche Bank en dan de orde verstoord kon
worden. Spr. komt op tegen dio willekeuri
ge behandoling van de socialisten.
De Minister van Binnenlands ch# Zalen
(dr. Kuyper) hooft personen bij zioh gehad,
die zich beklaagden over weinig medewer
king van het gemeentebestuur van Amster
dam bjj de keuze voor de Beroepsradca.
Dat al hun werk vergeefs is geweest kan
niet genoeg worden betreurd, te meer daar
zij het gevolg is geweest van eon vergissing
op de secretarie te Amsterdam, waarbij ech
ter geen opzet was, gelijk ook de heer Scha
per aannam. Ged. Staten echter waren for
meel in hun reoht, maar toch hadden zij zich,
naar 's Ministers oordcel, de vraag moeten
stellen: Is het nu mogelijk dat al die arbei
ders bedankt hebben, Is dat nu aanneme
lijk? Op do griffie hadden Ged. Staten
kunnen zien dat de kaarten ontbraken, en
hadden zij nu niet even van Haarlem naar
Amsterdam getelophoneerd kunnen hebben
hoo de zaak stond 7 Regel moot zijn, dat men
de arbeiders in zulke aangelegenheden te
hulp komt. Nogmaals, de Minister betreurt
hetgeon is voorgevallen, en gaarne had hij cn
zijn ambtgenoot van justitie hot kwaad ge
redresseerd, wanneer het mogelijk ware ge
weest.
Ten aanzien van de verkiezing te Harder
wijk herinnert de minister aan hetgeen hij
in een soortgelijk geval te Gouda lusoffc ge
daan. De burgemeester van Harderwijk is
verwezen naar een desbetreffende circulai
re van 'e ministers ambtsvoorganger.
De heor Schaper verloor eohtcr te veol uit
het oog dat. men hier te doen heeft met hot
geldelijk bezwaar der vissohers. De minister
kent evenwel het overwicht, toe aan het cone-
cienfcic-bozwaar der Israëlieten.
Wat de herbenoeming van bejaarde bur
gemeesters betoft-, de Afin. heeft, een burge
meester op leeftijd eens bij zich laten komen.
Hij wildo zoo'n man ook wel eens zien,
en heeft toen de ervaring opgedaan dat do-
ze man afgetakeld was, hetgeen na me
disch onderzoek door deskundigen word be
vestigd. De Minister heeft hem toen herbe
noemd, onder voorbehoud hom na een jaar
weer te kunnen laten onderzoeken. Het
komt den Minister hot beste voor bij herbe
noemingen van burge meestere onderzoek in
te stollen naar de geestelijke en phyeicke
krachten. Dit is in het belang van dc perso
nen en van do gemeenten.
De Minister vestigt er de aandacht op,
dat de burgemeester van Woudrichum reeds
in 1894 anti-revolutionnair was, terugge
keerd van jeugdige dwalingen. Waarom zou
dat niet kunnen 1
De Minister zelf stond zoo vele jaren ge-
loden niet zoover van de beginselen van den
heor Schaper.
Inzüso den burgemeester van Wierden
heeft men sterk aangedrongen op dc benoe
ming van den heer Van den Berg. De Mi
nister heeft echter een ernstig onderzoek
ingesteld on uit een schrijven van een Her
vormd predikant te Vlaardingen bleek den
Minister, dat diens overtuiging en bekee
ring sinds 11/2 jaar, waarin hij met hem
omging, was volkomen oprecht cn getuigde
van een heilig beginsel (De heer Schaper:
Amenl) De Minister erkent echter, dat de
wijze, waarop de burgemeester zich over de
socialisten heeft uitgelaten, blijkens het ar
tikel in ,,Het Volk", hem mishaagt. Had
hij dit geweten, dan zou hij zijn beslissing
hebben herzien.
Do heer Ketelaar: En dan had hij zich
nog eens moeten bekeeren 1
De Minister vervolgt, wat betreft do
rechtspositie van de Gemeente-werklieden,
dit punt komt bij het wetsontwerp op de
Gemeente-bedrijven ter sprake. In afwach
ting daarvan ie or geen aanleiding tot af-
zondeclijko regeling; de besturen, die do
politie-agentem aanstellen, moeten zelf
maatregelen nemen om hen tegen ongeral-
len te verzekeren. Dc voorstelling, door den
heor Van Wichem gegeven van het geval te
Marum, was niet volkomen juist. De Burge
meester had een tapper gedreigd, als hij to
laat zou tappen, hem wel te zullen vindon
door alle vergaderingen bij hem te verbie
den. Dat ging bo ver. Elk geval dient op
zichzelf beoordeeld
De burgemeester van Arnhem heeft zioh
in de dagen, die achter one liggen, op de
meeet verdienstelijke wijze gedragen ter
handhaving van rust en vredo. Hij is ver
antwoordelijk voor de gevolgon van toe
passing van art. 188 dor Gemeentewet. De
vraag, of gevaar bestond voor verstoring
van d© orde, moest hijzelf booordeelen.
Een deel van de proclamatie van den bur
gemeester, ter gelegenheid van de staking,
waarin hij vraagt barmhartigheid voor do
misleiden, is trouwens weggelaten door hon,
die over den Burgemeester klagen. In geen
enkel opzicht heeft de Minister den burge
meester iets te verwijten.
Na replieken van de heeren Schaper en
Passtoors, zegt de heer Drueker uitsluitend
het woord te hebben gevraagd, opdat van
deze Kamer een woord van ernstig protest
uitga over de wijze, waarop de Minister
heeft gesproken over burgermeesters, die
nog in functie zijn, en over oud-burgemees
ters. Hij kan zich niet begrijpen, hoe een
Minister, dio het gezag wil handhaven, zich
zóó kan uitlaten en houdt zich er van over
tuigd, dat vel© leden uie mccning xullon
•declen, (Eenigo bravo's.)
De heeren Den Tex en Helsdingen ropli-
oeeren.
Do Minister van Binnenlandsche Zaken
dupliceert. Do heer Druoker, die den Mi
nister verweet zioh op minder passende wij-
zo te hebben uitgelaten over burgemeesters
op hoogon leeftijd, vergeet, dat aan zijn
airculaire in deze materie een uitlegging
was gegeven, alsof het hom te doen was om
Ln plaats van oude burgemeesters, geestver
wanten te plaatsen. Waar zoo een laatdun
kend© uitlegging word gegeven van die cir
culaire, moest de Minister aantoonen, dat
voorgekomen omstandigheden van zeer ern-
stigen aard den maatregel wettigden.
Geenszins heeft de Minister het geszag on
dermijnd, want hij heeft geen namen go-
noerocL Do zaak «elf echter dient te worden
behartigd, daar rij van ernstigen aard i9.
Mon staat thans in vole gemeenten voor
hot dilemma om óf een burgemeester broo
deloos te maken door hem niet te herbe
noemen, óf een ongeschikte weder voor 6
jaren aan te stellen.
Bij art. 47 bespreekt de heer Van Wichen
het vervoer van armlastige krankzinnigen
door veldwachters. Waar mirechien wel
eens een enkele weerbarstige krankzinnige
wat hardhandig wordt behandeld, moet men
zich generaliseeren.
Bij art. 57 drukt do heer Helsdingen er
rijn leedwezen over uit, dat het verslag over
het gesticht Meerenborg niet in de biblio
theek dor Kam et is.
Voorts klaagt hij over het geboeid ver
voor van krankzinnigen door do politie.
Als beesten gebonden met touw, waarvan
spr. een paar monsters ter bezichtiging
heeft medegebracht, worden die arme on-
gclukkigen naar do gestichten gesleept.
ïntusschon maakt spr. daar dq politie
geen verwijt van. Zij hotbon nooit geleerd
met krankzinnigen om te gaan. Een groote
fout is ook, dat bij voorloopige in-bewaring-
stolling geon psychiater wordt geraad
pleegd en de arme krankzinnigen als ge
vangenen worden behandeld. In elke ge
meente van eenige betoekonis behoorde een
dwangbuis aanwezig te rijn voor het vervoer
van krankzinnigen. De opneming moet ge-
sohieden ma ovorleg met den geneesheer en
don burgemeester.
De Minister antwoordt, dat mem bij' het
vervoor in den regel te doen heeft met
krankzinnigen in hun lastigste moment.
Op de vervoerders rust do groot© verant
woordelijkheid voor ongelukken en ontsnap
pen te zorgen, een uiting van wildheid
komt soms geheel onverwacht. De minister
keurt natuurlijk elke onmenschelijko be
handeling sterk af, en waar een goede re
geling mogelijk is, moet die gemaakt wor
den. In do groote steden bestaat die ook,
maar voor kleino gemeenten gaat dit zoo
gemakkelijk niet. Een dwangbuis zou in-
tusschen wel aangeschaft kunnen worden. Bij
olko voorloopige aanhouding een psychia
ter be raadplegen zou heel mooi rijn, maar
dat gaat zoo gemakkelijk niet. Bij wijzi
ging der krankzinnigenwet wil de minister
doen wat hij kam
lTeerborieht van 11 December.
i Tolj«o» opf ttf b tbd h«t c»i. utt. InlUunL)
Verwachting. Matige zuidwesteiyk®
wind. Zwaar bewolkte lucht. Weinig veranda»
ring in temperatuur.
VERBETERING. In het Raadsvorslag van
gisteren staat, dat de heer Vergouwen gezegd I
heeft, dat het advies van do Financieels Com
missie (inzake de veilingloods) is een opposi
tie tegen Burg. en Weths.een goed lozer
ae uit het volgende „maar" natauriyk aan
stonds begrepen hebben, dat hier een omi86i»
begaan is, door de g weg te latenhet moet
gelezen wordengeon oppositie.
Vorder bohoeft ook een kleine verbetering
hetgeen de heer Kerstens zeldo naar aanleiding'
van het adres derLeidscheRunder- en VarkeDS-
slagersvereenïgmg. Er staat nl.: ,'t Is niet'
aan my tegen dat vooretel te verzetten," wat
moest zyn: ,'t Is niet om my enz. i
Uit B r assel wordt gemeld, dat alle af-'
deelingen der Belgische Kamer gis
termiddag bijeenkwamen om te onderzoeken
een wetsontwerp van den heer Coremana,
katholiek afgevaardigde van Antwerpen,!
bedoelende aan de katholieke on-(
derwijsinrichtingen (vrije), ge
subsidieerd door den Staat, vie verplichting
op te leggen een zeker aantal lossen in heb
Vlaamsch te geven, evenals geschiedt
op de openbare inrichtingen van middel
baar onderwijs.
Vier afdeelingen namen het voorstel aan
on twee verwierpen het. De Vlaamsche af-!
gevaardigden Bteunden het voorstel krach
tig. Maar het meerendeel zal het niet aan
nemen, zonder wijzigingen. Deze zullen in
dc centrale sectie geschieden. Do meerder
heid wenscht, dat een koninklijk besluit doj
vakken zal aanwijzen, waarin onderwijs zal,
moeten worden gegeven, en het aantal
uren, aan hot onderwijs in het Vlaamsch
te besteden.
De bestuurders dor vrije scholen zouden
niet gedekt mogen zijn met 'de verklaring,
dat ten minste in twee vakken Vlaamsch
als taal van onderwijs was gebezigd, zooals
hot ontwerp-Coremana wil.
In openbare zitting vervolgde de Kamer
de beraadslaging over de begrooting van
onderwijs. De heer Hijmans, leider van de
lmks-liberalen, wenscht© de invoering van
den leerplicht, waarbij hij op het voorbeeld
van Nederland wees. In het jaar na do in
voering 'daar waren er 30,000 kinderen meer,
op de scholon.
Een lezer van de „Tagl. Rundschau",
zegt, dat hij Zaterdag het genoegen smaak-'
to, den Keizer in een levendig gesprek'
in het park vanSanssouci to zion. Zijn stem
klonk duidelijk en krachtig, cn de zegsman j
van do „Rundschau" hoordo, hoo do Kei
zer, die tuaschen twee zee-officioren liep, I
tot hen zeide: ,,Dat is mijn meening; maar,
ik ben niet onfeilbaar."
De advocaat van prins FrïedrïoW'
von Sohönbur g-W aldenburg heefb
een mededceling aan verschillende bui-
tenlandscho bladen gezonden, om ver
schillende bijzonderheden, die in verband
met zijn huwelijksleven waren rondge
strooid, tegen to spreken of te verbeteren.,'
Daaruit blijkt, dat niet prinses Alicia, zijn!
vrouw, maar baar gemaal, prins Friodrich,.
hot proces wegens echtscheiding heeft aan
gespannen, zoowel voor het civiele hof te
Dresdon als bij den Pauselijken Stoel. De
Prins verlangt de schoiding op grond van
echtbreuk, welke rijn gemalin zelve heeft er-j
kend in een voor een notaris gedane verkla
ring. Het is niet waar, dat do Prinses met
haar koetsier op den loop is gegaan en dat'
zij haar man beschuldigd heeft van ruwe
behandeling en verkwisting. Toen do Prinii
dc overtuiging had gekregen vaa de on-|
trouw van zijn vrouw, besloten beiden opi
minnelijke wijze tot scheiding en namen
vriendschappelijk afscheid van elkaar. Inj
het begin van den zomer verliet de Prineeaj
met haar anderhalf jarig zoontje het kasteolj
Stadelhof, in Karinthië, om zich naar Sori
bij Genua te begeven, en do Prins vergezel-:
de zijn vrouw tot Udine, in de provincie'
Venetië. De reis doorheen werd per rij-j
tuig ondernomen, en het ïb waar, dat hot'
rijtuig bestuurd werd door den koetsier,1
dien de loopendo geruchten den minnaaïi
van do Prinses en den bewerker van do.
dusgenaamde vlucht noemden. Maar ook;
dit is een fabeltje, want deze koetsier is;
vader van T(jf kinderen oq een bejaard man.l
De Prins keérde mot den koetsier terug!
en dezo bleef nog maanden lang in zija:
dienst. Do Prins vermoedt, dat de in Sak-[
eische kranten opgenomen mede dee lingen'
afkomstig rijn van een pas ontslagen ka-!
mordienaar. Dus alweer lakeienpraatjes.
Tegon het uit het ongelukkige huwelijk,
geboren zoontje hebben de naaste rechb-(
hebbenden op het fidoi-commis Schónburg-;
Waldenburg een proces op touw gezet,;
waarin zij eischen, dat het Prinsje uitge
sloten zal worden van de orfopvolging.
In don Duitschen Rijksdag werd
de behandeling der begrooting voort-;
gezet. Do sociool-democratische afgevaar
digde Bebel deed een scherpen aanval op
het Centrum.
De Rijkskanselier gaf een weerlegging
van Bebel's rede in bijzonderheden. Hij
oonstateerdo, dat de soldatenmishandclin-j
gen verminderden. Als deze voorkomen,,
kunnen zij niet streng genoeg worden bo-;
straft.
Vorder verklaardo de Rijkskanselier, date
er geen land was, waar Duitschalnd minder,
had te roeken dan Ln Mandsj oerije. Ver
wikkelingen waren daar buitengesloten,
want „onzo" politiek was zoo bedachtzaam
en vredelievend als maar mogelijk was.
Hot geschil met Venezuela kon niet on
middellijk aan het scheidsgerecht te 's-Gra-J
venhage worden onderworpen, omdat pro-»
sident Castro daartoe eerst moeet worden
uitgenoodigd.
Do Rijkskanselier kwam daarna op tegeoh
de matalooze critiekj door Bebel tegen-
