Tweede Kamer.
Gemengd Nieuws.
Bond wan Technici.
Afd. Leiden en Omstreken.
Vergadering van Woensdag.
Na voorlezing en goedkeuring der notulen
deelde de Voorzitter mede, dat de rooster
van aftreding dor bestuursleden aldus ge
regeld is: de heeren De Wilde, Mcyn, Per-
quin en Faes begin Januari a. 8. cn de hee
ren Van Hcusden, Kantebeen en Kraan be
gin Januari 1905.
Do leiding der propaganda voor den Bond
hier ter stede werd door do vergadering op
gedragen aan don heer Do Ridder.
Uitvoerig werdon hierna een paar ingeko
men vragen door den heer Van Oerle en
Teeiuvisso beantwoord. Beide, zoowel dio
over houtporiënvulsel als die over de bere-
koning van ijzeren balken lokten eon zeer
geanimeerd debat uit, zoodat een werkelijk
vruchtbare bespreking plaats greep en de
leden, die ondanks het gure weer ter ver
gadering waren gekomen, hun moeite vol
doende beloond zagen. De vragenbus bevatte
twee vragen, nl.: „Wat is zeeklei?" en ,,Wat
verstaat men onder reiniging langs biologi
sche n weg.
Een paar leden tor vergadering aanwezig,
werd opgedragen dezo vragen tc beantwoor
den.
Een vroeger reeds ingekomen vraag over
aerogeen-gas zal vermoedelijk beantwoord
worden door den heer A. Barto Jr. te 7s-Gra-
venhago (Centraal bureau voor Acrogecn-
Verlichting).
Na rondvraag sloot do Voorzitter deze
vergadering.
A. T. K.
Gewijzigd adres vcu, antwoord op de
Troonrede
Mevrouw,
Hot verheugde de Tweede Kamer der Sta
ten-Generaal Uwe Majesteit, vergezeld van
Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins der
Nederlanden, te midden van do Volksver
tegenwoordiging te zien, tot opening van de
miouwo zitting der Staten-Generaai.
Voor de mededcelingen omtrent do betrek
kingen met het buitenland en den toestand
van het moederland en do koloniën betui
gen wij Uwo Majesteit onzen eerbiedigen
dank.
Met de betuiging van lof en dank door
Uwo Majesteit gebracht aan de zee- en land
macht en het korps burgerlijke ambtenaren
voor do door hon betoonde plichtsbetrach
ting, stemmen wij gaarne in.
De indiening der aangekondigde voorstcl-
lon van wet zien wij met groote belangstel
ling te gemoet. Hot zal ons ernstig streven
zijn te beantwoorden aan het vertrouwen,
waarmede Uvye Majesteit een beroep doet
op onze toewijding aan de belangen des
volks.
Van harte beamen wij den wensch van
Uwe Majesteit, dat do Almachtige God Zijn
zegen op onze werkzaamheden doe rusten.
S'toot sbct/ruo ting 1904
Hoofdstuk I. (Huis der
Koningin.)
Ter voldoening aan den wensch in het
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over
de Staatebegrooting 1896 kenbaar gemaakt,
wordt, blijkens do Mcmorio van Toelich
ting, wederom bij deze memorie overgelegd
een lijst van de wetten, waarvan dc herzie
ning of in-wericing-treding nart een bepaal-
don termijn is gebonden, of aan een nader
bij de wet vast te stollen tijdstip is voorbe
houden.
Hoofdstuk II. (Hoogo Colleges
v an S t a at.)
Daar de commies tor griffie van de
Tweede Kamer op 1 Februari 1Ö01 dertig
jaren aan de Kamer verbonden zal zijn,
wordt zijn traktement van f 2000 met f 200
verhoogd. Do traktementen der oommiozen-
grifficr worden voor elk 200 hooger uit
getrokken. Door de benoeming van den
hoofdcommies ter griffie, dc-n heer Jung-
mann tot bibliothecaris der Kamer, is zijn
traktement op 3000 uitgetrokken.
Er iB 2300 meer geraamd voor trakte
menten bij de Rekenkamer.
Academienieuws.
Leid on. Prof. dr. J. S. Spoyor, benoemd
ambtsopvolgor van prof. dr. H. Kern, voor
hot onderwas in do taal- en letterkundo van
het Sanskrit aan do Loldscho univorsitoifc,
stolt zich voor dit ambt te aanvaarden op
"Woensdag 30 Sopt. a sdes namiddags te
twoo uron, in liet groot auditorium van het
academiegebouw, mot het uil spreken van een
inauguraale oratie.
Kerkelijke berichten.
L o i d o n. Goref. Kork B. (Heerengracht).
Op a. s. Zondag 20 September zal de morgen
dienst om tien uron gehouden worden in de
zaal Noordeinde. Do avonddienst zal om vyf
uren gehouden worden in do daartoe weder
beschikbaar geeloJdo Mar oker k.
In boide beurten zal voorgaan ds G. WissoJr.
Cicmeenlcrnad van Lisse.
Tegenwoordig 10 leden. Afwezig do heer
Va.n Stockum.
Voorzitter dc burgemeester. Do notulen
der vorige vergadering worden gelezen en
goedgekeurd.
lo. Missive van God. Staten, ter begelei
ding van een goedgekeurd Raadsbesluit tot
hot voldoen van golden uit den post „On
voorziene Uitgaven".
Aangenomen voor kennisgeving.
2o. Adres van den Kerkeraad der Oud-Ger.
Gemeente, houdende verzoek ora den kermis-
duur zoodanig te wijzigen, dat de Zondagen
er buiten vallen.
Bij stemming over dit verzoek staken de
stemmen. Vóór do bceren Blokhuis, Van dor
Zoal, Var. der Moy, Tromp cn Prins.
3o. Verzoek van den heer J. A. E. Holste,
om eervol ontslag ala onderwijzer aan de
O. L. School, met ingang van 1 Nov. a s.
Eervol verleend en tevens besloten een op
roeping te doen, overeenkomstig de verorde
ning togon 1 December of vroeger.
Do Voorzitter stolt voor, behoudens nade
re goedkeuring, to voldoen uit den post
„Onvoorziene Uitgaven" een bedrag van
f 23.33 wegens kosten der akte van orfpaohi
van den grond bij het voormalig tolhuis.
De openbaro vergadering wordt- gesloten
en er wordt overgegaan tot een zitting mei
gesloten deuren ter behandeling van een re
clame van den hoofdelijken omslag.
Buitenlandseh Overzicht.
Het is er dan tooh eindelijk toe gekomen.
De groote Engelscho Joe, die zich steeds op
een hooger standpunt plaatste, dio do
vloek van Zuid-Afrika en andere landen is
geweest, is nu ook ten val gekomen. Dat
had roods vroeger moeten gebeurd zijn.
Dan was er niet zooveel menschonteercnds
gebeurd; dan zou er niet zooveel onschul
dig bloed zijn vergoten geworden; dan zou
er niet zooveel zijn geleden en gestreden;
dan zouden onzo heldhaftige stamverwan
ten zijn gebleven wat ze waren. Hooger edi
tor moest Chamberlain, hooger, steeds
hooger de man zonder geweten maar, ook
hier weer ie gebleken, dat aan alles een
eind komt en ie daarmede bewaarheid ge
worden het spreekwoord: hoogmoed komt
voor den val 1
Maar, do vraag dringt zich onmiddellijk
op: zal dio val definitief zijn? Zal Cham
berlain, de slimme, krachtige, bekwame
man, die tot dusver door de geestdriftige
bewondering, het onbeperkt vertrouwen van
zoovelen zijnor landgenooten werd omhoog
gehouden, lang terneder blijven liggen?
Zal hij niet spoedig weer op de schouders
van hondorden, van duizenden kiezers naar
boven worden gewerkt?
Gistermiddag reeds dedon te Londen
hardnekkig beriohten de ronde, dat de eer
ste stappen genomen waren voor een wijzi
ging van het Kabinet. De lezingen waren
tweeërlei. De eerste luidde, dat cham
berlain zou aftreden, dc tweede, dat Rit
chie, waarschijnlijk ook Hamilton en moge
lijk nog eenigc anderen hun ontslag inge
diend hadcSc.
't Beriobt, dat Chamberlain, de minister
van koloniën, zich zou terugtrekken, scheen
wel goloofwaardig.
Het werd later bevestigd. Chamber
lain is afgetreden.
Ook dc heer Ritchie, de kanselier dor
schatkist, cn lord George Hamilton, dc
minister voor Indië, hebben hun ambt ne-
devgclegd.
En... de Koning heeft de ontslagaanvrage
van alle drie aangenomen.
Na hetgeen de vorige dagen bekend was
geworden, wiet men reeds, dat het leven van
het Engelscho ministerie aan een zijden
draadje hing. De kabinets-crisis kwam ech
ter eigenlijk toch nog onverwacht.
Chamberlain schreef den Oden September
een brief aan den minister-president Bal
four, waarin hij zeide, dat, toen hij en Bal
four de aandacht vroegen voor do verande
ringen in den handelstoestand van Enge
land, geen van beiden de bedoeling haddon
een zuiver politiek geschil te laten op! •>-
men Niettegenstaande dit verwiorpen van
den beginne af, do liberale leiders een on
derzoek van het fiscale stelsel :onder ecni-
gen schroom gebruik makende van den
ouden kreet „duur brood! op deze wijze
reeds een ernstig vooroordeel opwekkende,
terwijl nog geen openbare beraadslaging
had plaats gehad. Daar Chamberlain be
seft, dat de prcfcrentieele behandeling der
koloniën als politicko quacstie van onmid
dellijk practisch belang niet met hoop op
succes kan worden vooropgesteld, ofschoon
een sterke mcening bestaat ten gunste der
repressaillo, gelooft hij het best zijn pro
gramma te kunnen dienen huiten het kabi
net, waarom hij dus zijn ontslag aanbood,
Balfour dezen brief den 16den September
beantwoordende, nam het ontslag van
Chamberlain aan, zij het dan ook met to-
gonzin. Hij is het met Chamberlain eens,
dat do publieke opinie nog niet rijp is voor
het invoeren van een preferentieel stelsel
voor do koloniën. In de tegenwoordigo om
standigheden acht Balfour het aldus het
verstaudigst ten einde dc quacstie der fis
cale hervormingen te bevorderen, om dc 03-
lastingen op levensmiddelen te schrappen
uit het publieke programma der unio
nisten.
Verder geeft Balfour toe, dat do tijd om
veranderingen aan te brengen in Engc-
lands handelsbetrekkingen met andere re
geer ingen gekomen is. Ilij gelooft met.
Chamberlain, dat een nauwe fiscale verce-
niging tusscbcn moederland en koloniën
voordcclig zou zijn voor beide.
Het eenige verschil tusscbcn liem on
Chamberlain bestond ten opzichte van ds
practischo uitvoerbaarheid, indien ccn
voorstel gedaan zou zijn, dat insloot een
belasting op voedingsmiddelen, voor welke
belasting de publieke opinie ook nog "iet
rijp is.
Balfour zegt verder: „Ongetwijfeld hebt
gij gelijk in uw meening dezen tak van fis
cale hervorming niet te behandelen als zou
hij onafscheidelijk verbonden zijn aan dien
anderen tak, welke naar onze opinio het-
land moet leeren bcoordeelen, zonder voor
oordeel"
Balfour betreurt Chamberlain's besluit
om uit de regecring te treden, doch hij kan
dit besluit niet veroordeclon, waar Chanr-
horlain denkt hierdoor hot best zijn zaak
van de Staats-éénheid te kunnen dienen.
Balfour spreekt er zijn voldoening over
uit, dat Austcn Chamberlain aan de regce-
ring blijft.
Ongetwijfeld is met Chamberlain's aftre
den het pleit nog niet beslist. Zijn reputa
tie is nog niet aangetast; hij gaat vrijwil
lig heen. Eerst na afloop der verkiezings
campagne, welke thans voor dc deur staat,
zal men kunnen spreken van een feitelijke
nederlaag.
Chamberlain is thans verantwoordelijk
minister af; hij zal zieh thans met nog
meer kracht kunnen wijden aan de cam
pagne, welke hij in strijd met de consti
tutioneel gebruiken sedert een poos b3-
zig was in het land te voeren. Dat zal een
heftigen strijd geven, en niets en niemand
zal hij thans sparen, daarop kan worden
gerekend.
De kansen staan echter niet gunstig voor
hem. Op allerhande wijze heeft het land
reeds getoond geen lust te hebben hem deze
maal op zijn avontuurlijken weg te volgen.
Men kan gerust zeggen, dat hij groot ga-
vaar loopt geslagen te worden.
Hijzelf schijnt daar reeds op te rekenen.
Hij moet gezegd hebben, dat hij vermoede
lijk bij de verkiezingen de nederlaag zou
lijden. Maar dat beduidde niemendal. Zes
maanden later zou hij weer aan de regee
ring wezen 1
Do man heeft een onbepaald vertrouwen
in zichzoLf on in zijn geluksater. Op het
oogenblik echter heeft het er allen schijn
van, dat zij aan het tanen is.
Een overwinning der Engel-
sche liberalen wordt er gemeld. Gis
teren had namelijk in het district
Standrcws een verkiezing plaats voor een
lid van het Lagerhuis. De tegenwoordige
afgevaardigde Anstruther, unionist, moest
aftreden na zijn benoeming tot directeur
van do Suoz-Kanaal-Maatschappij. Ellioo,
do liberale candidaat, werd gekozen met
1324 stemmen; op tien unionist, majoor
Thome ton, waren 1288 stemmen uitgebracht.
Ook deze nieuwe nedorlaag der regeering
bij een tusschentijdsche verkiezing is onge
twijfeld voor een deel aan de onbezonnen
politiek van Chamberlain te danken.
Dc politie te la Seync, nabij Toulon, heeft
de hand gelogd op zekere Alexandra
d'Abazza, een3 5-jarigoBohocmsche,
dio verdacht wordt van 6pionnagc. Eerst
heeft zij in betrekking gestaan met een ma
rine-officier to Toulon, dio om harontwil
ontslag nam uit den dienst en nabij Brest
in do buurt eener groote kruitfabriek ging
wonen. Later knoopte zij betrekkingen aan
met een beambte der vuurwerkmakcrij te
Kergroise, in wiens woning een uitgebreide
correspondentie is in beslag genomen. Do
vrouw beweert do dochter te zijn van een
overicdon Russische® generaal, die haar een
groote erfenis heeft nagelaten, welke zij
tracht in bezit te krijgen en tot welk doel
zij voortdurend reizende was. Meermalen
ontving zij aanzienlijke geldzendingen, een
maal zelfs 60.000 franken, naar zij voorgeeft
afkomstig van de erfenis.
De gouverneur-generaal van Al
ge r i Jonnart i6, mot het oog op den
toestand in die kolonie, naar zijn post terug
gekeerd, ofschoon zijn verlof eerst over tien
dagen aflic-p.
Uit Sofia wordt aan dc „Times" gemold,
dat do toestand op do*Bulgaarsche
grens buitengewone maatregolen noodig
maakt. Een groot aantal Maecdoniërs ver
zamelen zieh bij do grens, met de bedoeling
die, ton koste van wat hot wil, over tc trék-
kern, daar do moorden m het vilajrfc Mona-
stir hen tot wanhoop kobben gebracht. 4000
hunner bevinden zich in do districten Kus-
tondil en Dubnitza en evenveel to Sofia.
De Bulgaarsche regecring tracht echter elke
botsing harer troepen mot do opstandelingon
te voorkomen, uit vrees voor gevaarlijke on
lusten.
In diplomatieke kringen v re eert men, dat
Turkije do gedeeltelijke mobilisatie van het
Bulgaarsche leger als een uitdaging zal be
schouwen, ook al is die het gevolg van do
vertoogen van Oostenrijksehe on Russische
zijde. Nogal zonderling is, dat do vertegen
woordigers der mogendheden te Sofia nu
weeo* een gemeenschappelijke nota hebben ge
zonden aan de Bulgaarsche regeering, met
do uitnnodiging, zich te onthouden van elke
daad, dio den oorlog zou kunnon uitlokken.
Dc Turksche troepen op do grens beleedi-
gon opzettelijk de Bulgaarsche. Toen eenige
grenswachters to Burgas eon Turksche com
pagnie salueerden, keerde de Turksche offi
cier hun den rug toe, terwijl hij daarna
tot den Bulgaarschon officier moot gezegd
hebben: „Als wij hier klaar zijn, zullen wc
jelui komen opzoeken!" Ook moeten Turk
sche troepen do Bulgaarsche grens zijn over
getrokken om te rooven.
Volgons eon bericht uit Salonika zijn 1500
opstandelingon in liet gebergte van Kaïnat-
chalar door tien bataljons Turksche infan
terie cn ccn batterij veldartillerie omsingeld
en gesommeerd zich binnen 24 uren over te
goven, onder bedreiging met een bombarde
ment. Eon andere bonde van 300 man moet
in dc buurt van Gucrgheli zijn ingesloten.
Vorst Ferdinand van Bulgarije is uit Var
na te Sofia teruggekeerd.
Dc correspondent van de „Frankf. Ztg."
te Sofia verkreeg van goed ingelichte zijde
over de houding op dit oogenblik in of-
ficicele kringen aangenomen tegenover de
gobeurtenison in Macedonië, clo volgende op
recht cn ernstig op te vatten verklaring:
„Wij zijn vredelievend on niet oorlogzuch
tig, maar wij kunnen niet met gekruiste ar
men blijven toezien wat daarginds go-
schïcdt. Indien dc wreedheden voortduren
en Europa dc Turken niot dwingt daarmedo
to eindigen, dan moéten wij onze vredclic-
vendo houding opgeven, al zouden wij van to
voren weten, dat ons eon nederlaag wacht."
Uit particuliere berichten afkomstig van
Ucskjoeb blijkt, dat wandaden van emsiigen
aard bedreven zijn door Rcdifs en troepen
van Musthafiz in do Christen-dorpen van
deze sandjak. Doze wandaden bestonden, in
roovorijen, hot mishandelen van vrouw cn
en andere boleedigingon.
Do „Libcrtó" heeft het. volgende telegram
ontvangen, gisteren uit Sofia verzonden. De
Regeering heeft besloten tot de mobilisatie
van het Bulgaarsche leger. Hot effectief in
oorlogstijd bedraagt 126,870 man. Dc mobi-
lisatio-order verhoogt dit getal met 15,000
man.
Het Bulgaarscho ministerie van buiten-
landschc zaken ontving het geloofwaardig
boricht, dat de Turkon de Stad Kastoria ver
nielden cn de bevolking 10,000 menschen,
vermoordden.
Het Bulgaarsche ministerie van oorlog
riep alle officieren terug, die thans studee-
ren aan militairo scholen in Rusland,
Frankrijk, Oostenrijk on Italië.
Do Duiteche diplomatieke vertegenwoordi
ger te Sofia richtte een nota tot do Bulgaar
sche regeering, waarin, in aansluiting met
de verklaringen, afgelegd door Rusland on
Oostenrijk, betoogd wordt, dat Bulgarije niet
411 oet hopen op hulp van wien ook, wanneer
hot in oorlog komt met Turkije.
Verder zegt dezo nota, dat op dc invoe
ring van het Oostenrijksch-Russische hdrvor
mingsplan krachtig zal aangedrongen wor
den door den Oostenrijkschen gezant, alleen
dan wanneer Bulgarije kalm blijft. Is dit
vorstendom niet in staat den benden te be
letten do grenzen over to trekken, dan zul
len Oostenrijk en Rusland rekening houden
met de onmacht om deze taak te volbren
gen.
Turkije maakt gebruik van zijn rechten
wanneer het zijn grondgebied verdedigt
tegen invallen van vreemden, en de binncn-
landsche rust handhaaft.
Naar aanleiding van het feit, dat B u 1-
garije drie devisics mobiliseert,
deed de Turksche oppercommissaris to So
fia, in opdracht van do Portc, den Bulgaar
sche regeering weton, dat deze maatregel een
slechten indruk gemaakt had, cn dat wan
neer deze mobilisatie gehandhaafd bleef,
Turkije haar zou beschouwen als een tot
do Porte gericht o uitdaging.
De Bulgaarscho minister-president Pe-
troff antwoordde, dat de mobilisatie geen of
fensief, doch een zuiver defensief karakter
heoft.
In Konetantinopel neemt het aantal men
schen, dat op een oorlog aandringt, steeds
toe. Het is slechts een quacstie van tijd,
hoe lang de Sultan weerstand zal kunnen
bieden aan de wenschen van deze oorlogs
partij. Als teekenende bijzonderheid kan ge
meld worden, dat de Sultan gisteren bij
een juwelier te Konsfantinopel driehonderd
zilveren vlaggetjes bestelde, welke gewoonlijk
gebruikt worden om de positie en beweging
van troepen op oorlogskaarten aan te ge
ven.
Do „Sts-James'-Gazettc" is in staat to
verklaren, dat Rusland en Oosten
rijk nieuwe voorstellen deden toekomen
aan Engeland, welke, wanneer zij aange
nomen worden, naar gehoopt wordt, de rust
in Macedonië zullen horstellen.
De bedoeling zou zijn Turkije zoo spoedig
mogelijk te dwingen tot invoering der her
vormingen.
Ten gevolge van 't aftreden van den
Russischen minister van financiën
Witte, is de inspectie dor belastingen van
het ministerie van financiën overgegaan
naar dat van binncnlandsche zaken.
De Armenische troebelen houdon
aan. Volgons hot Potorsburgsclie blad ,,Kaw-
kas" kwamen den 15don September te Bakoe
eon menigte Armeniërs samen na het
luiden van do klokken rondom dc Ar-
monisohe kathedraal. Zij schoten op- on
wierpen met steenen nasar de politic. Dc
militairen, die aanrukten om de politie te
helpen, werden eveneens met een hagelbui
van steenen en geweerschoten ontvangen.
Do militairen beantwoordden het vuur,
dc menigte vluchtto in do kerk, die door
de soldaten omsingeld werd. 45 Armeniërs
werden gevangengenomen, do overigen
vluchtten. Er werden vele geweren gevon
den. Een militair werd gedood, zes werden
gewond, door steenworpen getroffen.
Do verliozen der ordeverstoorders zijn on
bekend.
De Ooetenrijkschc Keizer Frans Jozef
vaardigde een dagorder uit voor hei
leger, waarin hij met. den grooteten lof
gewaagt van dc geoefendheid, het weer
standsvermogen en de capaciteiten van hot
korps Hongaarsoho landweer.
De Keizer zegt letterlijk: „Hoe meer ver
trouwen ik heb in de waarde van mijn le
ger, in zijn toewijding en do eensgezinde
samenwerking van al zijn onderdeelen, des
te meer moet ik en wil ik de bestaande en
beproefde toestanden handhaven.
„Van zokero zijde, welke niet de hooge
taak kent, die het leger heeft te vervullen
tot heil van beide deelen van dc monarchie,
zijn wenschen kenbaar gemaakt, welker ver
vulling dc kracht en de eenheid van de mo
narchie in gevaar zouden kunnen brengen.
Ik wensch, dat het leger weet. dat ik nooit
afstand zal doen van de rechten, dii mij
gewaarborgd zijn als opperbevelhebber.
„Eén cn voreenigd zooals het leger thans
is, moet het blijven: de kracht en de ver
dediging dor monarchie togen welken
vijand ook.
„Getrouw aan den eed zal het gohocle le
ger, dat deelgenomen heeft aan de ma
noeuvres, blijven bewandelen den ernstigen
weg, zijn plicht vervullend, doordrongen
van dion geest van eenheid, die het natio
nale karakter van elk volk respecteert, doch
alle verschillen op ziidc zal schuiven ter
wille van het algemeen welzijn."
Hot congres der Vereenigdo Staten heeft
do noodigc gelde® toegestaan voor do stich
ting van een Nationaal Museum tc Washing
ton.
Volgens een telegram uit Teheran heeft
do Schab van Perzië zijn eersten minister
van diens post ontheven en naar hel buiton
land verbannen.
Ook hier is hot: 'slands wijs, 7slands eer.
Het op den 21ston Februari 1.1.
aan den Hoogen Rijndijk afgebrande café
van den heer C. H. de Jongh, is thans we
der uit zijn asch als een Phoenix verrezen
en heeft een geheel ander aanzien gekregen.
Dc eigenaar heoft nu zijn nieuwe inrich
ting „Eaganzorg" genoemd, daar het geheel
onder zijn eigen toezicht is gebouwd gewor
den. Met do ruimte is er bepaald gewoe
kerd, daar in deze ia geplaatst geworden
een nette kofiekamor mot biljart, een ge»
zelligo geheel van den weg afgesloten serre,
welk een aangenaam en vrij zitje aanbiedt.
Tevens heeft hij er een flinke slijterij en een
proeflokaal, geheel van allee afgescheiden,
aan toegevoegd, zoodat zijn inrichting naar
ieders gading is gemaakt geworden. Nar
tuurlijk zal er ook voor een nette bediening
worden gezorgd- Architect waa dc heer W.
Splinter. Barthe cn Oudehoorn varen met
selaars; Bedier timmerman; W. Duk stu
kadoor, en huisschilder H. van der Steen*
terwijl hei kunstglas werd goplaatet doof
den heer W. van Dam en de Stichteche
gla6m aa tschappij
Gistermiddag is uit de Buiten-
haven, natyj de pont te Schiedam opgehaald
het iyk van den SchoTeningschen haring-
vlsscher Klaas Pronk, die sedert Woensdag
vermist werd. De man laat oen vrouw en
9 kinderen achter. ($ch. Ci.)
Een gruwelijke moord is te
Rotterdam gisteravond gepleegd op do 26-
jarige biorhuishoudster Maria Magdalona
Kool, wier inriohting gevcetdgd is in het be
nedenhuis van perceel No. 9 in de Prinsen
straat, op den hoek der Koornstraat.
Ongeveer een jaar woonde dio ongehuw
de vrouw daar met den ruim 40-jarigen
Duitocher Riahard Krieger, die indertijd
vrouw en 5 kincoren heimelijk tc Maag-
denburg verliet en op goed goluk, vrij ruim
van gold voorzien, naar Rotterdam trok.
Daar leeoxle hij Maria M. Kool kennen en
tot samenwonen werd besloten. Met hen
hield in 't café verblijf de 34-jarige diensfc-
bodo A. L. Bcutick.
Uithoofde van haar bedrijf en zoo meer
gaf Maria Kool wel con lonk jee aan an
deren, hetgeen meormalea de jaloezie van
Krieger opwekte cn soms tot heftige too-
neolen aanleiding gaf. Zoo ook nog j.l.
Dinsdag, toen de Duitocher, die steeds een
geladen revolver bij zioh droeg, bij het zicli
to rusten hegeven met alle geweld dat wa
pen had mede willen nemen. Eerst op de
pertinente weigering va® Maria om zoo
den nacht in te gaan, legde hij dat wapen
weg.
Gistermiddag was or ten gevolge van ja
loezie wederom twist gowoeet, doch schijn
baar was togen den avond de vrede weder
gansch hersteld, zoo zelf6, dat toen Maria
Kool buiten haar wasoh gedaan had, zij de
hulp va® Krieger inriop om haar bij het
ophangen de behulpzame hand te bicdon..
Als altijd was hij onmiddellijk bereid om
haar van dienst te zijn. Zoo gingen beiden,
tot dit doel omstreeks 7 uron naar een af«-
geschoten zolderkamertje boven de tweed?
verdieping achter gelegen en in de Koorn
straat uitkomende. En hoewel beiden
;s middags nog, gekheid makende, gettoeid
hadden, schijnt daar boven de jaloezie va®
den man wedor opgewekt te zijn, althans
plotseling hoorden de dienstbode, benedeEf
in het bierhuis gebleven, alsook do buren,
twee schoten vallen. Men waarschuwde de
politie, vermoedende, dat er iets ernstigs
gebeurd was, cn weldra verschenen dc com
missaris van politie, de heer J. J. Soer,-
en do inspecteur van politic, de heer O.
van dc Pol Jr. tor plaatse. Tot het be
wuste zolderkamertje verschafte men zich*
toegang en daar \ortoonde zioh een af
schrikwekkend tooncel. Do biorhuishoud
ster Maria Kool lag achterover o.i den
vloer mot een groot gat in do "ochterzijde
van het hoofd ter hoogte van don slaap, on
de Duitsoher Richard Krieger bijna naast
haar, met een verschrikkelijk venvond"
hoofd, leunende tegen zijn reiskoffer. Geen
hunner gaf eenig teekon van leven meer en
de politiegeneesheor dr. W. Mees kon van
beiden slechts den dood oonstatecren. Do
revolver, waarmede do Duitsoher eerst do
vrouw en toen zichzelf heeft doodgeschoten,
lag op een paar passen van hem af op den
vloer, nog met "vier soherpe patronen ge-
lade. Vlokken haar van do vrouw af
komstig. die zioh blijkbaar nog geweerd
heeft, kleefden aan het wapen. Bloed verf
de den vloer.
Gisteravond nog zijn de beide lijken naar
de loods voor drenkelingen op de algemeeno
begraafplaats overgebracht.
Dc politie heeft het bierhuis gesloten en
voorloopig het toezicht daarover op zich
genome®. Het wapen, waarmede de moord
geschiedde cn den reiskoffer n:ct inhouif
van don Duitsoher, nam zij in bcelag.
(N. I?. C.)
De te Haarlem gearresteerde
inbrekers Möhringer en Vermeer zijn door de
politie aangehouden op de verklaring eener
vrouw, die hen kende en die hen in den
morgen van den dag volgende op don nacht
waarin de bekende inbraak b(j den lieer SIolp
op den Kleinen Houtweg is gepleegd, had
gezien. Zjj hadden toen do Ijzeren geldkistjes
bjj zich, on daar dit haar achterdocht wekte,
stelde z\J de politie hiervan in kennr.
Omtrent da inbraak ten huize
van mevr. de wed P. aan den Konnomev-
straafcwog gepleegd, wordt nader vermeld,
dat de politie de daders reeds op het spoor
is en dat door de politic reeds ?n broche
van groote waarde va® den diefstel af
komstig, te Haarlem in beslag is genomen.
De commissaris van politic in
de 2de sectie te Amsterdam (bureau J. D.
Mcyerplein) verzoekt opsporing en aan
houding ter zake van bod rog van M. Ko
nijn, 39 jaren, geboren aldaar e>n gewoond
hebbende Plantage Muidergracht. Hij
noemde rich directeur van do maatschappij
„Do Onderneming," gaf boekjes uit, hou
dende 52 bons, op welke® bon per week be
taald moest worden 25 of 10 cents; na be
taling op 52 bons kon men daarmede naar
aangewezen winkels gaan, ten einde goede
ren in ontvangst te nemen. Sedert cenigo
weken is hij spoorloos verdwenen, cn heeft
hq va® zeer vele lieden de in ontvangst ge
nomen gelde® verduisterd.
De politie te Wccnen heeft bij
die te Amfterdnm bericht gezonden, dat
vermoedelijk Daar daar is uitgeweken Uarl
Frankfurters, dio zich aldaar heeft l»/ten
uitbetalen een som va® 200,000 kronen op
een nagemaakten wissel, ten nadeelo van de
firma R. Weiss. Aanhouding ie verzocht.
(Ebl.)
