Koopt Zwarte Zijde.
I fie van Noord-Hol and, f 565; G. Smit,
wed. J. A 1 f i n g, verificateur lBte cat. bij
:'b Rijks belastingen, /G72; F. A. Sohef-
,fer,wccL G. A. Soeteman, lat© klerk
bi] liet departement van oorlog, 300; W. J.
en H. Scholte, kinderen uit het huwe-
'ilijk van wijlen H. Scholte, laatstelijk
brieven- en telegrambesteller, met wijlen
G. Dijkstra, 175; A. Groenewoud,
wed. F Spring veld, sluisknecht,
166; G W. van den Oosterkamp,
Iwed rar. M. A. Eekhout, raadsheer in
'het gerechtshof to 's-Hertogenbosch, f 600.
Toestand der gemeente Leiden in het jaar 1902.
li.
In hoofdstuk V wordt een en ander me
degedeeld omtrent gemeente-eigendommen,
-werken en inrichtingen. Daaruit blijkt
0 m. dat in verband met de benoeming van
een vierden wethouder een nieuwe wethou
derskamer in het Raadhuis is bijgebouwd,
ter plaatso waar vroeger de boden kamer
j was gevestigd, terwijl op de Pers daar
naast een bodenkamer werd gemaakt. Do
j kelder onder het Raadhuis, uitkomende op
'de binnenplaat® van poroeel Visclirnarkt
|'13, vroeger bij genoemd perceel in gebruik,
maar door den togenwoordigen eigenaar
niet meer gewensoht, omdat deze kelder
,iiiofc waterdicht waa en schadelijk voor de
gezondheid, werd opgeruimd, wat geschied
de door hem met duinzand te vullen en den
ingang dicht te metselen.
Do bouw van het Sanatorium „Rhyn-
gecst" word in 1002 geregeld voortgezet.
Tcgonspocd, ondervonden bij de verzending
jen installatie der centrale verwarmingsin-
I richting en andere omstandigheden ver-
traagdon de oplevering, die ton slotte op
'1 November kon geschieden. Dc exploitatie
'kon aanvangen op 1 Januari 1903.
Na het einde van den winter werd de
opbouw van het Slachthuis met kracht
voortgezet, het hoofdgebouw kwam gereed
,cn alle verdere onderdeden weiden onder
-handen genomen.
Door verbouwing is de Kweekschool aan
dc Oude Vest definitief van de Leerschool
.afgescheiden. De vertrekken der vroegere
jdirectoursrwoning zijn thans tot leo-lokalen
;voor dc Kweekschool ingericht. Nadat tot
het bouwen van oen zesde school der 3de
klasse op het terrein aan de Paul-Kruger-
straat was besloten, werd de uitvoering on
middellijk onderhanden genomen. Het met
selwerk kon nog in 1902 worden voltooid en
j zooals men weet is de school thans reeds gc-
ruimen tijd in gebruik genomen. Het ge-
woon onderhoud dor gebouwen, scholen,
meubelen, enz. werd in eigen beheer uit
gevoerd.
De gebruikelijke wijze van boom snoei on,
nogal eens door het publiek veroordeeld,
bleef men toepassen en deze wijze van wer-
,iken wordfc verdedigd, omdat daardoor
voorkomen wordt hot vroeg sterven of om-
waaien der boomen en het verzoeken om te
snoeien op tijden, die schadelijk zijn voor
'den groei der boomen. Tor vervanging van
j dood o of zieke werden 196 nieuwe boomen
1 geplant en eenigo verplant. De plantsoe-
nen werden zoo goed mogelijk onderhouden,
tn iettegon staan de de straatjeugd dit zeer
[bemoeilijkt.
j Het ware volgens het verslag wcnschelijk
om do grasgazons in het plantsoen, hot
[park en do kleine plantsoenen machinaal
jto maaien, ben einde het. gelijkmatig uiter-
jlijk dezer grasvlakten te verhoogen. De
.tegenwoordige, zij hot ook matige, op
brengst van hot grasgewae gaat dan na
tuurlijk verloren.
Voor onderhoudskosten word gedurende
,1902 besteed: aan straten en pleinen
33,441.41 1/2, aan bruggen f 12,000.52 1/2,
aan gebouwen f 14,947.22, en ten behoeve
dor gemeen te-reiniging - f 13,159.611/2.
Ten gevolge van de in-werking-troding
der Gezondheids- en der Woningwet, word
ook voor doze gemeente een Gezondheids
commissie ingesteld, wier taak het onder
meer is zich op de hoogte fco houden van
den staat dor volksgezondheid in de ge
meente, waarvoor zij is ingesteld, en aan-
tcokoiiing te houden van de verordeningen,
in het bolang der volksgezondheid in de go
me en Lo in het loven geroepen. Voorts over
weegt zij allo bij haar ingekomen klachten
ter zako van benadeeling der volksgezond
heid on vestigt de aandacht op maatrege
len, dio naar haar oordeel van ovorheids-
i wego zijn te nemen in hot belang der volks
gezondheid. Verder doet zij door een of
meer haror leden of door deskundigen die
I onderzoekingen verrichten welke haar noo-
dig voorkomen, en verricht overigens de
.werkzaamheden, die haar krachtens de wet
worden opgedragen.
1 Door don Commissaris der Koningin wer-
/3cn den 18den November 1902 benoemd bot
•froorri btor dezer Commissie prof. drr. H.
P Wijsman on tot leden de hoeren nrr. H. L.
IflDrucker, W. 0. Mulder, dr J E. G. van
Emdon, dr. J. C. J. Bierens do Haan, H.
Marks, H Paul Jr J. J. Hassclbach en
,D. van Gruting. Met ingang von 1 Dcc.
wc rel tot secretaris der Commissie bonoomd
dr J. D. Filippo en het bedrag zijner toe
lage bepaald op 700, waarvan f 300 komt
'voor rekening der gemeente.
In het afgeloopen jaar werd geregeld
voortgegaan mot het verbeteren van riolen;
het onderhoud daarvoor kostte f 6005.29.
'Het reinhouden der gemeente, voor zoover
de oude stad betreft, bleef op do gewone
voorwaarden opgedragen aan de Gobr.
Van Ulden, en van die gedeelten, welke
vóór 1896 behoorden tot de gemeenten Oegst-
geest, Zoeterwoude en Leiderdorp, aan S.
Schvama en H. W. Straathof. De contrac
ten, met al do drie aannemers gesloten, loo-
pen af met 1 Januari 1904
Het aantal pereeelen, nog niet aan dc
duinwaterleiding aangesloten, bedreeg 183
in hot oude en 163 in het. nieuwe gedeelte
'der gemeente, tegen respectievelijk 190 en
167 in 1901 Hot waterverbruik bedreeg in
1902 23286 M3 meer dan in het vorige jaar.
Dat er nog een aantal perceel en niet aan
gesloten zijn,- is een misstand, d: nog altijd
te lang blijft bestaan, al zien we ieder jaar
het einde even nader komen. Hot aantal
contracten voor levering van duinwater
werd met 107 vermeerderd, ook ten gevolge
van het aanbouwen van nieuwe pereeelen.
Bij het bouwen of verbouwen werd aan
de bepalingen der Verordening op de
Bouwpolitio krachtig de hand gehouden.
Het is hier de plaats even stil te staan
by de practische werkzaamheid der Ver-
eeniging tot bevordering van den bouw van
werkmanswoningen. Voor deze Vereemiging
wan het jaar 1902 meer een jaar van voor
bereiding dan van uitvoering. De 20 nieu
we woningen aan de Kooi werden in do
maand Maart in gebruik genomen en gaven
reden tot tevredenheid. Na de Woningwet,
is erkend, zal de gelegenheid tot krachtiger
werkzaamheid zijn geopend. Het verslag
dezer Veroeniging spreekt don wensoh uit,
dat een volgend jaar daarvan blijk zal ge
ven.
De voreem'ging Eigen Haard" heeft in
het jaar 1902 aan haar verplichtingen ten
volle voldaan. Op de aandeelenboekjes der
loden was op 31 December 1902 ingeschre
ven tot een bedrag van 11,020,10 1/2, ter
wijl 10 aandeel en van 60 waren uitgege
ven.
De Leidsohe Bouwvereen iging breidde
haar aantal woningen in 1902 niet uit. Door
den invloed van hot groot aantal woningen,
door bouwondornemerB in de buitenwijken
dor stad gezet, ging het verhuren van en
kele woningen iets minder grif en daarom
word van deze do prijs verlaagd. Het winst
cijfer is door het bovenvermelde feit iets
onder dat van vorige jaren gebleven. In een
buitengewone algemeene vergadering van
aandeelhouders werd besloten tot het ver
lengen der vonnootschap met 30 jaren, ter
wijl weid bepaald, dat het kapitaal nu op
150,000 gebracht kan worden.
Van de openbare Zwemplaats voor mili
tairen en minvermogenden en van de bij
zondere inrichting voor warme baden werd
druk gebruik gemaakt. In de zweminrich
ting „Rhynzigt" weiden pl.m. 13,000 baden
genomen; 18 lcorlingen, waaronder drm
meisjes, vorwierven bet diploma voor ge
oefend zwemmer.
Besmettelijke ziekten kwamen al zeer
weinig voor. Aangetast worden door fcbriB
thyphoïdca 4 personen, roodvonk 24 per
sonen, diphtlioritis 28 personen, waarvan
4 overleden. Met het oog op pestgevaar
bleef een premie van 5 cents uitgeloofd op
het dooden van eiken rat, waardoor 3374
ratten aan do Stadstimmerwerf bezorgd
werden en daarvoor 168.70 aan promión
word uitbetaald.
In den toestand der begraafplaatsen
kwam geen verandering. Het aantal lijken,
op elke begraafplaats in het afgeloopen
jaar begraven, is als volgt:
Algemeene begraafplaats 3
Begraafplaats aan de Groenesteeg45
voorm. Marepoort 200
Heerepoort 381
R.-K. Begraafplaats 276
Totaal 884
Blijkens liet jaarverslag over 1902 van de
Vereoniging tob opleiding var bewaar-
schoolhoudcresfien to Leiden, dio reeds 25
jaren bestond, word. dit jaar aan 80 leer
lingen, onder wie 34 internen, onderwijs go-
geven. Van haar, die diploma's ontvingen,
werden als hoofd of als hulp geplaatst in
de gemeenten Utrecht, Haarlem, Puriner
end, Katwijk, Stavenisse, Middelburg,
Leiden en Deijl. Drie verbrokkon naar
Indiè cn twee worden geplaatst bij fami-
liën. Het buitengewoon tekort van 2500,
ontstaan door het weigeren van de subsi
die door de Staten van Zuid-Holland, werd
gedekt door milde giften.
De wensch wordt uitgesproken, dat het
nieuw ingetreden jaar weder moge bewij
zen, hoeveel warme vrienden de Kweek
school telt, die opnieuw zullen helpen om
het tekort van 2500 aan te vullen.
11EC LAMES,
fc 40 Cents per regel.
Gegarandeerd solide. Men verlange stalen
van onze zydestoffen van 60 cente tot 9 gulden
per Meter. 6645 15
Specialiteit: Nlouwste Züdestoffen voor
Bruids-, Gezeleohapa- en Wandeltoiletten, ook
in kleuron en wit.
WU verkoopen In Holland direct aan par
ticulieren, en zenden de uitgekozen zljdestoffon
franco recliton en port aan huis.
Scliweizer Co., Lnzcm (/witsorlaud)
Zijdestoffen-Export.
Arbeldsvoorwuttrdean vau deu Nedcr-
landscheu joarnalisl.
De commissie uit don ,,Ned. Journalis
tenkring" tot het instellen van con onder
zoek naar de arbeidsvoorwaarden van don
Nederlandschon journalist en bestaande uit
do he eren C. K. Elout, J. F. L. do Balbian
Verstor, Jacques Deen, heeft haar wenschen
cn conclusies als volgt geresumeerd:
1. Een werkdag van acht uren behoort
voor don journalist maximum te zijn. Uit
zondering toe te laten in de verslaggevcrij.
2. Een jaarlijksch verlof van vier weken
behoort als normaal to worden beschouwd.
3. Als voldoende gemiddeld inkomen be
hoort te worden aangenomenvoor hoofd
redacteurs in de groote steden 5000, voor
hoofdredacteurs in de provincie f 4000,
voor rod acteurs in de groote steden f 2500,
voor verslaggevers en redacteur-verslagge
vers in do groote steden 2000, voor redac
teurs in de provincie f 2000, bij wolke ge
middelden de wisselvallige baton uit arti
kelen on correspondenties buiten beschou
wing moeten blijven.
4. Pensioenverzekering van de leden eener
redactie en invaliditeitsverzekering althans
van verslaggevers zijn te beschouwen als
sociale plichten van elke dagbladdirectie.
6. Als regel is een opleiding door de H.
B.-S. mei 5-jarigen cursus of door het gym
nasium te beschouwen als minimum-ver-
eischte voor den journalist in het algemeen.
Als regel is voor den hoofdredacteur de
voltooide studie in d rechtswetenschap of
een daartoe naderende eigen studio noodza
kelijk fce achten.
6. De algemeene vergadering van den
N ederl andschen Journalistenkring" be
noem e een commissie tot het instellen van
een onderzoek naar de beste opleiding
van den journalist.
7. Opheffing of althans tempering van
de heersohende besfcaansonzekeiheid van den
journalist is dringend noodig.
8. De algemeene vergadering van den „Ne-
derlandsohen Journalistenkring" benoeme
een commissie tot het instellen van een on
derzoek naar do beste middelen om tot dio
opheffing of tempering te komen.
De kadepnood.
Omtrent dft onderwerp ontving de
,,Middb. Ct." de volgende toelichting van
bevoegde zijde:
De kadernood bij het leger is van een ver
dere strekking dan bij oppervlakkige be
schouwing wol zou worden vermoed.
Het in den laatsten tijd ontstane groot
incompleet aan korporaals bij de korpsen
infanterie toch is hoofdzakelijk een gevolg
van de vele pensionneeringen, welke na de
invoering van de militaire pensioenwet
1902 in de hoogere onderofficiersgraden,
vooral onder heb administratief personeel,
even zoovele vacatures deden ontstaan, die
uit de lagere graden moesten worden aange
vuld.
Het is te voorden, dat deze toestand zich
in de toekomst, hoewel niet in zoo sterke
mate, zal bestendigen, indien geen maatre
gelen daartegen worden genomen. Vele on
derofficieren veelal do beste elementen
onder hen zullen onder de bestaande
omstandigheden, al is het met wat kleiner
pensioen, vroegtijdig de gelederen verlaten,
waardoor vooral in de graden v^.n adjudant
onderofficier, sergeant-majoor en fourier
een on gewenschte toestand zal geboren wor
den. Reeds nn is duidelijk gebleken, dat
dio betrekkingen wegens de aanmerkelijke
uitbreiding der administratieve werkzaam
heden niet kunnen worden toevertrouwd
aan jonge, nie. deugdelijk voorbereide
krachten.
Naar men verneemt, ia dan ook reeds
ook met het oog op do eerlang op te rich
ten drie regimenten infanterie de aan
dacht van het legerbestuur op deze aange
legenheid gevestigd, en worden, om de per
sonen, met die graden bekleed, langer voor
den actieven dienst te behouden, middelen
beraamd tot verbetering van hfun positie.
Weerbericht van O Augustus.
f'oIjodi opgavan tbii Kon. >«d. Wat, Initltuui)
Vorwaohting. Zwakke tot matigen
noordwesbelijkon wind. Gedeeltelijk be
wolkte lacht. Droog weer. Geringe toene
ming in temperatuur.
Gemengd Nieuws.
Een baggerman geraakte nabij
het Academisch Ziekenhuis van zijn schuit
to water. Door een student, die te water
sprong, werd hij bewusteloos op het droge
gebracht. Eenige bedienden van bedoelde
inrichting hadden spoedig de levensgeesten
opgewekt, waarna de man ter verdere ver
pleging aldaar is opgenomen.
Een 10-jarige knaap, die op het Kort-
Rapcnburg naar het aasjos scheppen stond
te kijken, kreeg gisternamiddag een toeval
en sloeg to water. Kornuiten hadden hom
spoedig op den walkant getrokken en naar
huis gebracht.
Ook een 1 1/2-jarig kind is in een sloot
aan den Zootorwoudschen Singel te water
geraakt. Een werkman mocht net gelukken
de kleano zonder letsel daaruit te halen,
waarop het zusje, dat op het kind moest
passen, het naar huis heeft gebracht.
Naar ons bericht wordt, zijn
bij het gerechtelijk onderzoek naar den
dood van den 16-jarigen lompensorteerder,
zooals van den aanvang verwacht werd,
geon teekenen van geweld geeon: ateerd,
zoodat de familieleden en anderen, die aan
mishandeling hebben gedacht, daaromtrent
gorust kunnen zijn.
Het stoeien in de eorteerderij zal nu wel
wat verminderd zijn, daar do werklieden
hebben kunnen inzien, dat dit tot overlast
leiden kan.
Het O. M. bij het Haags c he ka n-
tongerecht vorderde heden 2 geldboeten van
f 30 iedor tegen een persoon, die bekend
staat zijn werk te maken van hot doon uit
oefenen van hazardspel op dc openbare
straat.
Eon onbekend persoon wordt
verdacht 4 Augustus, 's middags tussohen
3 cn 5 uron, in den trein van de H. IJ.-
S -M. van Rozcndaal naar Den Haag van
mr. Frank H. Whitting, tijdelijk gelogeerd
in het Hotel „Central" cn wonende te
Philadelphia, te hebben ontrold een porte
feuille, inhoudende een credietbriof, groot
200 pond, eon bankbiljet van f 40 en een
van 25 cn twee vijf-ponds-noten. De brief
is betaalbaar op alle kantoren. De vermoe
delijke dader is te 's-Gravenhage uitge
stapt, heeft zijn bagage aan het station in
bewaring gegeven cn is in den avond weder
vertrokken, richting Rozendaal.
Uit Den Haag meldt men: Eon
jongmonsch, aangemonsterd v»r de vis-
scherij, was nalatig gebleven om aan zijn
verbintenis te voldoen, en zou dientenge
volge gistermiddag door de politie van hier
naar Vlaardingen worden overgebracht. De
jongo man maakte, toen hij aan het- Holi.
Spoorstation een oogenblik op zekere plaats
alleen was gelaten, van die gelegenheid
gebruik om zich met een mes vrij ernstig
aan een zijner handen te verwonden. Nadat
aan hot station voorloopig hulp was ver
leend, is het jongemonsch naar het Zieken
huis gebracht en aldaar verbonden.
Slachtoffers der lectuur.
Mon staat verbaasd over de driestheid,
waarmede het inbrokertje, dat dezer dagen
te 's-Gravenhage werd aangehouden, te
werk placht te gaan. Het is een jongen van
16 jaar, en zóó klein van poetuur, dat de
agent, die hem de vorige week op een nacht
ontmoette, hem voor een zwervenden jongen
aanzag, dien hij op zijn woord geloofde,
toen hij zeido, van een partijtje te komen.
Een tweede ontmoeting echter in dienzelf
den nacht deed den agent argwaan koeste
ren, waarop hij het mannetje verzocht mee
naar het bureel te gaan. Bereidwillig liep
hij naast den politieman voort-, maar koos
weldra het hazenpad. De agent waarschuw
de daarop een collega, die den jongen ar
resteerde en goed vasthield. Ten bureele
werd echter niets op hem gronden, wijl de
gladdekker zijn loopers en een revolver had
gedeponeerd in een brandgang in de Tol
len sstraat. Toen dit goedje den volgenden
dag gevonden word, herinnerde de politie
zich den knaap, die toen van huis werd ge
haald en tot bekentenis werd gebracht. Bo
venbedoeld „partijtje" bleken twee inbra
ken te zijn. Tot dusverre zijn 17 inbraken
van „meneer" bekend, bij voorkeur in tijde
lijk onbewoonde huizen, waar hij na des
avonds te voren een paar malen te hebben
gescheld om zeker te zijn van zijn zaak
in het donker en op gutta-percha schoenen
zijn slag sloeg. Zijn ouders wisten niet be
ter, of hij was uit vissehen. De jeugdige in
breker, die veel berouw toont, verklaart tol
zijn misdaden gekomen te zijn door het le
zen van detective-romans. (Opr. R. Ct.)
Gistermiddag is in do Spoor-
wegEaven te Rotterdam, nabij het handels-
terrein, hot Mannheimer beurtschip „Wil
helm" (schipper Mueller) van aanzienlijke
lengte, tijdens hot overladen van pijpaarde
in hot stoomschip Ariadne", middendoor
gebroken. De boide uiteinden stonden over
eind in het water, doch later op den avond
is alles gezonken en staken alleen de masten
nog boven water. De bemanning en do
werklieden wisten zich intijds te redden.
Dinsdagochtend werd op de
meubelfabriek van den heer J. W. van Ros-
sum, to Hilversum, een werkman aange
zegd, dat hij over 14 dagen kon heengaan.
Aanleiding van dit ontslag was Let weg
blijven op Maandag Hij had den patroon
medegedeeld, dat hij naar Amsterdam
moest; doch het bleek, dat hij de feesten in
Baarn had bezocht. Daar hij meermalen
was weggebleven en hij hiervoor reeds eeni
go keeren gewaarschuwd was, daar de druk
te geon wegblijven toeliet, besloot de pa
troon tot ontslag. De werklieden, ten getale
van ongeveer 20, lieten nu Dinsdagmiddag
op zich wachten. De tijd van beginnen was
halftwee; doch om twee uren was nog nie
mand aanwezig. Do fabrikant liet nu de
poort sluiten, en bes-loot voorloopig nie
mand direct terug te nemen. Het bleek, dat
de ontslagene zijn kameraden had getrac-
tee-rd en dezen daardoor waren weggebleven.
Hot werk op genoemde fabriek ligt nu zoo
goed als stil. Lang zal 't wel niet duren,
daar de werklieden zich elk moment bij den
patroon vervoegen, ten einde het werk we
der te mogen opvatten en het op 't oogen
blik in 't drukste seizoen ia. Een vijftal
werklieden werkt alleen nog door. (Rbl.)
Men schrijft aan „Het Volk":
Gisteren zijn de reizigers met do stoom
tram der St.-Sp. WageningenEde, die om
10 u. 10 min. uit Wageningen vertrekt, aan
een groot gevaar ontsnapt. Bij Bennekorn,
dat is zoowat halfweg Wageningen, moes
ten onze tram en de tram uit Ede elkaar
passeoren.
Het duurde het personeel van onze tram
bepaald te lang; de tram uit Ede kwam
maar niet, en men dacht waarschijnlijk:
misschien wordt er gewacht bij een volgen
den wissel; daarom werd het sein gegeven
maar door tc stoomen. Maar nauwelijks
kwam de tram aan een groote bocht, op
den hoek van het dorp, of de tram uit Ede
kwam aanstoomen. Wat toen gebeurde kan
ik niet beschrijven; een algemeen geroep
„er uit", „er uit". Ik, die op het balkon
stond, nam mijn koffertjo en sprong er
uit, midden op den weg. Ik zag, dat de
trams bijna tegen elkaar aanbotsten, het
scheelde geen twee handen breed, omdat
van wcorszijden direct geremd werd. Wij
kwamen er allen met den schrik af, alleen
do conducteur had zijn hand bezeerd bij
het hanteeren der rem.
Hot „Utr. Dbl." sc brij ft: „Het
Volk" bevatte onlangs een uitvoerig stuk
van een reserve-sergeant, over een luite
nant der infanterie te Utrecht, waarin me
degedeeld werd, dat deze officier een mili
cien, die zwak en vermoeid was, opzettelijk
meer arbeid had laten verrichten dan noo
dig was en hem zelfs getrapt had.
Van verschillende zijden is cr toen ern
stig op aangedrongen, dat een onder/.oek
naar die feiten ingesteld zou worden.
Wij vernemen thans, dat bedoeld onder
zoek heeft plaats gehad en dat de betrok
ken luitenant disciplinair gestraft is met
arrest, terwijl hij bij de jongste bevorde
ringen voor den rang van lsten luitenant
iB gepasseerd.
Drio zoontjes van den wethou
der Arend Schilder to Kampen waren gis
teren naar Kamperveen gereden om met
een wagen eenig hooi te halen. Do jongste,
een 6-jarige, was vooruit gcloopen, doch
had het ongeluk van een brugje, over een
wetering liggende, te vallen en te verdrin
ken.
Allen, die bij het ongeval met do
DracKtster boot rechtstreeks betrokken wa
ren, zoowel zij, die op dok waren tijdens do
ramp als zij, die, minder gelukkig, in de
kajuit zaten opgesloten, zijn er zonder letsel
afgekomen en hebben reeds verlof gekre
gen het Ziekenhuis te verlaten. (L. Ct)
Buitenlandseh Overzicht.
Van verschillende deelen van Europa
komen berichten van werkstakingen.
In Spanje, in Frankrijk, in Rus
land is de toestand in sommige plaatsen
zelfs ernstig; de stakers stelden zich niet.
tevreden met betoogen, maar grepen uanr
do wapens, boden tegenstand tegen het ge
wapend gezag, bloedige gevechten volgden,
en vele dooden en gewonden vielen ab
slachtoffers van den vreeselijksten aller
oorlogen: den arbeidsoorlog.
In Frankrijk is de beweging, naar het
schijnt, nog van plaatselijk karakter en
is het alleen het departement Morhiban,
waar ernstige ordeverstoringen voor
kwamen.
Do Russische staking, trouwens een reeds
lang sleepend proces, is veel uitgebreider
en omvat feitelijk geheel Zuid-Rusland.
De stakers treden er met de grootste driest
heid opzoo stoorden zij geruimen tijd
een gcheelen treinenloop bij Tiflis. In den
omtrek van Kieff breidt de staking zich hefe
sterkst uitin de fabrieken der Zuidwes
ter-spoorwegen ligt alle arbeid stil en ook
de andere fabrieken hebben het bedrijf stop
moeten zetten.
Eindelijk de Spaansche staking. De voor
uitzichten waren hier voorzeker het ern
stigst. Voor den aanvang van deze week
-hadden de Spaansche socialisten het bevel
gegeven, tot de algemeene staking over to
gaan, indien de Regeering niet wilde vrij
laten de reeds vele maanden preventief-
zittende personen, die bij veel vroegere ar
beidsgeschillen waren gevangengenomen.
Een oogenblik Bcheen deze bedreiging van
staking van ernstige beteekenis te kunnen
wordenmen herinnerde rich de bloedige
dagen van het vorige jaar der algemeene
staking te Barcelona. Evenwel was de be
weging toen verloopen door de geheel on
voldoende organisatie der Spaansche arbei
dersgroepen. En ook ditmaal is gebleken,
dat dc Spaansche socialisten wel algemeene
stakingen kunnen proclameeren, doch dat
daarmede een algemeene staking in Spanje
nog niet tot een feit wordt. Behalve eenigo
berichten uit plaatsen, waar gedeeltelijk
gestaakt werd en ongeregeldheden werden
onderdrukt, luidden reeds gisteren de uit
dc provincie ontvangen berichten, dat de
algemeene" staking in Spanje als mis
lukt was te beschouwen.
DeFransche Karthuizer mon
niken zullen hun nijverheid in België
voortzetten. Zij hebben het goed der graven
Duval de Beaulieu te Cambron-Carteau ge
kocht en rijn nog in onderhandeling over
twee groote landgoederen in do buurt.
De Duitsche „Germania" klaagt weer
over do onverdraagzaamheid in
Mecklenbur g-S chwerin. Duizend
katholieke veldarbeiders, dio
verstrooid en ver van dc naastbijgclegen
katholieke kerk afwoonden, hadden den
pastoor to Schwerin gevraagd, of hij .eens
in de maand op een plaats, die zij gemak
kelijk konden bereiken, een godsdienstoefe
ning wilde komen honden; de pastoor
wendde zich tweemaal tot het ministerie,
dat, volgens de wet, vergunning moet ge
ven voor elke godsdienstoefening buiten de
daarvoor aangewezen plaats, maar kroeg
eindelijk, zonder opgaaf van redenen, tofc
antwoord, dat het houden van do gods
dienstoefening verboden was.
„Het ware zeor to wenschen," zegt de
„Germania", dat de noodkreet van de
Mecklonburgscho veldarbeiders door do
heele pers van bet Centrum opeovaar werd
gemaakt, niet alleen opdat onze geloofsge-
nootcn voor Mecklenburg gewaarschuwd
worden, maar ook opdat dc verdraagzaam
heid in het groothertogdom, waarvan me
nigeen misschien ten gevolge van do afkon
diging van de bekende tolerantie-wet een
hoogen dunk heeft gekregen, in het juisto
licht worde geplaatst."
In een schrijven aan den Franschen mi
nister Delcassé verklaart d~ her
D'P.8tournelles met verwijzing na^r de
Londenscho reis van do parlemen
taire ar b i tr a g e-g roep, dat deze
groep or naar streeft, behalve met Neder
land en Noorwegen ook met andere Staten,
met name Italië, te onderhandelen om ar-
bitrage-tractafcen voor te bereiden.
Volgons do Matin" zou minister Del
cassé in Engeland reeds toestemming heb
ben gekregen over drie punten: sluiting
van een arbitrage-tractaat, beperking óui
marine-uitgaven van Frankrijk en Enge
land in overleg met Rusland, en ten slotte
bijlegging der diplomatieke moeilijkheden.
De Oostenrijkse h-H ongaarsche
pers is vrij eenstemmig van oordcel, dat
door de verklaring van graaf Khün
voor dc enquête-commissie zijn persoonlijke
eer volkomen is gered, maar het oordeel is
verschillend, naar gelang van de politieke
overtuiging der schrijvers, over den invloed
der verklaring op de positie van den minis
ter-president. Een enkel blad merkt naar
aanleiding van graaf Khiin's beweren, dat
graaf Szapary een zonderling, een halve
dwaas was, op, dat de graaf, indien hij
werkelijk zoo was als de minister hem be
schreef, niet in zijn ambt als gouverneur
van Fiume had moeten worden gchfcid-
haafd.
Uit de telegrammen heeft men gister
avond kunnen zien, dat de toestand in
Macedonië verergert.
Thans wordt nog gemeld, dat, in ver
band met het optreden van benden, per
extra-trein gisteren een bataljon is gezon
den van Yodena naar Sarowitsch, waar
drie Bulgaarsche benden rich hebben ver
toond. Andere versterkingen werden afge
zonden naar Yenidje en Kilkish. Zes batal
jons worden to Salonika van Cassova ver
wacht; vijf daarvan zullen naar Monastir
worden gezonden.
Uit Salonika wordt voorts geseind, dat
ook tc Dedeaghatsch, aan den spoorweg
naar Salonika, een onderaardscha
gang is ontdekt, die naar de spoorlijn
voerde. In de gang lagen gereedschappen
cn schietvoorraad. Tien boeren uit het dorp
Domoes-Dere zijn in hechtenis genomen,
omdat zij aan de gang gewerkt hadden.^ Ta
Dedeaghatsch heerscht groote opschudding,
daar ook in den laatsten tijd dynamiet in
groote hoeveelheid gevonden is.
Turkseho bladen kondigen de vor-
