1
„Ter Horst," „Raephorst,"
„De Pauw," „Backershage."
Middel tegen Doofheid.
9
'nacht. Een streepje maanlicht drong door
Ihet smalle venster van boven in de cel.
'Lnnc,saam verdween het, langzaam kwam
(h*t grauwen van den dag, en het werd we-
'der levendig in de gangen van den kerker.
Op zijn verzoek bracht men hem papier en
(Schrijfgereedschap. Den ganschen dag zat
hij te broeden over zijn testament.
Eindelijk was hij tot een besluit gekomen.
Aan ieder zijner vrienden gaf hij duizend
mark. Do rest vermaakte hij aan het kind
,van de door hem vermoorde vrouw, dat hij
tfrijna mede had omgebracht. Den ganschen
(nacht had hem het geschreeuw van het kind
jin de ooren geklonken, zoodat het hem schier
iwaanzinnig had gemaakt. En plotseling
was in hem de gedachte gerezen om voor
(dit kind te zorgen.
Toen de directeur der gevangenis het ge-
/schrevene in ontvangst nam, zeide hij:
„Zool Dat is goed. Daar heb je ten min-
jste nog een goed werk aan gedaan. Dat is
(behoorlijk en braaf van je."
Toen des avonds vóór het slapen gaan de
'.cipier naar den gevangene kwam zien, vond
jhij op den vloer een stukje papier, waarop
(geschreven stond:
„Dat ze me den kop willen afhakken, dat
/kan me niet schelen. Maar dat met dat vele
(geld, waar ik nu niete aan hebben zal; dat
'Overleef ik niet."
Met een afgescheurde strook van zijn de-
jken had hij zich geworgd, en alle pogingen
om hem tot het leven terug te brengen ble-
j ven vruchteloos.
Met bijzonder veel genoegen, aldus lezen
;wij in een der „Haagsche Brieven" in „De
'Tijd", hebben wij het bericht gelezen, dat
'een gedeelte der bezittingen van de Prinses
jvan Wied in eigendom is overgegaan aan
<EL M. de Koningin. Na het gebeurde met
(„Zorgvlied", weinig vorstelijk door den
'.groothertog van Saksen-Weimar aan. den
/meestbiedende verkocht, had het gerucht,
jdat de Prinses van Wied haar buitens onder
Wassenaar van de hand had gedaan, ons
'den schrik op het lijf gejaagd. Wie zou
'daarmee nu weer zijn gaan strijken, en wat
•zou er mede gebeuren? Gelukkig is de vrees
'ongegrond gebleken en heeft de dochter van
'Prins Frederik getoond, dat het haar al-
thans niet onverschillig is op welke wijze
zij geld maakt voor de goederen van haar
'Huis. „Raephorst" met het jachtslot „Ter
'Horst", en „Eikenhorst" zijn het eigendom
(geworden van haar, in wier'handen wij
„Zorgvlied" ook het liefst hadden gezien.
Het „Huys Ter Horst" werd gebouwd in
ri225 door Philips, heer van Wassenaar,
'burggraaf van Leyden, en bleef eeuwen in
'dit geslacht, waarvan het alle lotgevallen
meemaakte. Zoo werd het in 1392 in asch ge-
•legd door Coenraad Cusur, die aldus den
jmoord wreekte, door een Wassenaar op zijn
.vader gepleegd. Door vererving in de han-
.den van de De Legue's gekomen, werd het
'door dezen voor ruim 60,000 verkocht aan
Pieter van Ruitenborch. Het ging later
weer over in handen van de familie Pauw,
de fa.milie Sluyskens, de familie Van Kuf-
]feler en de familie Gauw. Bij publieken
verkoop werd het ten slotte in April 1838
eigendom van Prins Frederik der Nederlan
den, die voor het geheel het huis „Ter
'Horst" met beerenhuizing, oranjerie, stal
lingen, vier hofsteden, gezamenlijk beslaan
de ruim 141 bunders ruim 133,000 gulden
betaalde.
Het jachtslot, dat in. 1S76 voor het laatst
;werd verbouwd, heeft aan de voorzijde een
.ruim plein, met rechts de boerderij. De ves
tibule binnengaande, komt men door een
glazen deur in een klein salon, dat zijn licht
door vensters in den achtergevel ontvangt.
Een met snijwerk versierde deur voert van
(hrir naar de zaal, die het middelste gedeel
te van hot huis inneemt en twee vensters
aan den voorgevel naast de voordeur heeft.
Ter zijde van de zaal zijn twee vertrekken
(een slaapkamer en een bibliotheek. Uit de
laatste heeft men een fraai gezicht op don
i tuin, dien men van daar door een lange
laan ziet. Een trap brengt u in het oude
gedeelte.
Het aangrenzend buiten „Raephorst",
aan den weg tusschen Den Haag en Wasse
naar, stamt ongeveer uit denzelfden tijd en
was vier eeuwen lang het stamhuis van het
ridderlijk geslacht van dien naam, doch
eerst een eigen goed, werd het in 1290 een
leen. In de tweede helft der zeventiende
eeuw stierf 'b geslacht uit en kwam 't buiten
door erfenis in handen van de gemalin van
baron Van Boetzelaar van Asperen. Zijn
dochters, door schuld gedwongen zich van
haar bezitting te ontdoen vroegen en ver
kregen verlof van de Staten om haar buiten
„Raephorst" te verloten. Later werd het
ten tweeden male de hoogste prijs in een lote
rij. In 1712 werd het het eigendom van de
gemalin van den Engelschen graaf Kedogan,
die het in zijn ouden luister herstelde en
vooral aan den aanleg der parken veel zorg
besteedde. Voor den Hagenaar en ook
voor ons, Leidenaars is van de drie bui
tens „Raephorst" het meest bekende om zijn
Seringenberg, die in zekeren tijd van het
jaar heelwat bezoekers lokt. Langs een pad
van seringen en wilde rozen bereikt men dan
boven op den berg een koepel, die een fraai
uitzicht biedt op de boomen en het water in
de laagte en op de torens der omliggende
dorpskerken, welke tusschen het hout uit
steken. Met deze een geheel vormt het klei
nere „Eikenhorst".
De Prinses van Wied behoudt nu nog twee
buitens: „De Pauw" en „Backershage".
„De Pauw" ligt recht over „Raephorst",
aan de overzijde van den Leidschen Straat
weg, en kwam, wat orde van aankoop be
treft, het eerst in handen van Prins
Frederik.
„Het paleis", zoo lees ik in een korte ge
schiedenis van het paleis, bij een bezoek aan
de leden van „Die Haghe" door hun toen-
maligen voorzitter uitgedeeld, „bestaat
thans uit drie hoofddeelen: lo. het oude
huis, 2o. den aanbouw van 1853, met de co
lonnade, de vestibule en de groot© zaal, 3o.
den vleugel, die omstreeks 1879 is voltooid.
In dezen laatste liggen, aan weerskanten
van een lange dwarsgang, op boido verdie
pingen logeerkamers en salons. In het
middelgebouw is de groote vestibule, wel
ker wanden met witte medaillons op fijn-
groenen grond zijn versierd, en daarachter
de ruime gekoepelde zaal, met fraaie bas-
rol iefs, die in bevallige groepen de zinne
beelden van versohillende kunsten, nijver
heid, jacht en dergelijke, vertoonen. Hooge
vensterdeuren van spiegelglas geven een
heerlijk uitzicht op het park achter het
paleis. De biljartkamer prijkt met schil
derijen, waaronder wij de bekende episode
uit den slag bij Bautersen en een teekening
van Rubens opmerken. In een antichambre
daarnaast zijn vooral eenige kopieën van
portretten op liet „Mauritshuis", van de
hand van 's Prinsen Koninklijke Moeder,
merkwaardig. De „dagelijksche eetzaal",
eveneens met schilderstukken versierd, is
een ruim vertrek in het oudste gedeelte van
het huis, met een koepelvormig uitbouwsel,
dat op den straatweg uitziet. Dergelijke ka
mer, aan de andere zijde van het paleis, def
tig en met edelen eenvoud gemeubeld, was
tot bijzonder gebruik van Z. K. H. zeiven
bestemd. Zij geeft uitzicht op een prachtige
beukenlaan, met witte vazen en zitbanken
versierd, die naar de Perkela of Prinsesse-
tuin leidt, een vierkante ruimte in het hoo
ge hout, een afgesloten bloementuin met ter
ras. Overigens vinden wij in het midden
van het paleis over de geheele diepte een
schoonc zaal, die, aan de achterzijde als een
koepel uitgebouwd, naar den grooten vijver
en aan het front tusschen de trotsche boom
groepen en hot prachtige gazon op den
straatweg uitziet; voorts nog een anticham
bre met antieke meubelen en portretten en
een salon van Mevrouw de Prinses-Moeder
van Wied met smaakvolle schrijftafel en
sofa, naar Duitschen trant met klimop om-
groeid.
Het salon der Prinses is een heerlijk ver
trek, aantrekkelijk door het uitzicht op den
vijver en het majestueuze geboomte, waar-
tusschen zich het torentje der roomsche kerk
van Wassenaar vertoont."
Yeel aantrekkelijker dan het paleis is, in
mijn oog, het park, een fraai geheel boom
groepen, grasperken en bloembedden, dat
den aanlegger, den bekenden Petzold, alle
eer aandoet. Twee kleinere tuintjes, eens de
speelplaatsen van zijn vroeg gestorven zoon
tjes, werden door Prins Frederik ommuurd.
Van het huis „De Pauw" heeft men een
gezicht op den achtkantigen koepel van
„Baeckershage", het onmiddellijk naast „De
Pauw" gelegen buiten, dat als „der Dritte
im Bunde" in 1846 de prachtige bezitting
van Prins Frederik voltooide. In de vei-
lingscondities van 7 Juni 1819 leest men
over den koepel:
„Onderscheidene fraaije koepels, zoo bin
nen de plaats als aan den weg, waaronder
een bijzonder uitmunt op een berg, extra
fraaij en in alle opzichten buitengewoon so-
lied en met smaak en kunst gebouwd, en van
alle commoditeiten voorzien, hebbende een
allerverrukkelijkst uitzigt zoo in zee als op
verscheidene omliggende steden en dorpen."
„Backershage" is ook weer een lusthof
voor den minnaar van de natuur. Het heeft
o. a. een prachtigen vijver met grot en een
voormalig hertenkamp, een wild terrein met
heuvels en dalen, door boomgroepen afge
wisseld en door een sloot doorsneden. Het
kloeke huis, waar Prins Hendriks weduwe
haar verblijf hield, heeft het uitzicht op
den Leidschen Weg. „Backershage" en „De
Pauw" zijn ook door een zijweg op de bui
tens met elkaar verbonden.
Hoe prachtige bezittingen „De Pauw" en
„Backershage" echter mogen zijn, het fraai
ste, en uit historisch oogpunt, beroemdste
gedeelte der bezittingen van Prins Frederik
Hendrik is thans eigendom geworden van
de Koningin. Het beslaat den Raephorster-
polder nagenoeg, zoo niet geheel, en vormt
een soort vierkant, dat, ter zijde begrensd
door de Papelaan en den Duivenvoordschen
Weg, ten oosten en ten westen over een
lengte van ongeveer 2 KM. wordt afgesloten
door den Leidschen Weg en de spoorlijn tus
schen Den Haag en Voorschoten.
Een inzender in het Handelsblad"
schreef het volgende:
In uw courant las ik een berichtje, waar
in. vermeld werd, dat in Amerika door den
lieer Millner Hutchison een middel was
uitgevonden om dooven hoorende te maken.
Reeds langer dan twintig jaar de lastige
gevolgen ondervindende eener hardnekkige
doofheid, waartegen alle mogelijke medi
sche hulp niets vermocht, ging ik onmid
dellijk op informatie uit en wendde mij om
nadere inlichtingen tot onzen c isul-gene-
raal te Nieuw-York, den heer J. R. Plan
ten.
Voor eenige dagen ontving ik van dezen
heer een beleefd schrijven terug, waarin de
waarheid van uw bericht bevestigd werd en
welke brief vergezeld ging van een brochu
re, een circulaire van de Maatschappij,
welke de uitvinding exploiteert, en eenige
overdrukken uit de New-York Herald",
de „Daily News" en de „Evening Post".
Deze voorname en ernstige bladen ver
tellen in bijzonderheden de proeven, die
met de ,acousticon" genomen zijn, en zij
roemen als om strijd de wonderbare resul
taten dezer zegenrijke ontdekking.
Doofstommen, die nooit in hun- leven
eenig geluid hadden waargenomen, waren
door liet toestel in staat de menschelijke
stem en pianomuziek duidelijk te kunnen
hooren.
Ook in Engeland demonstreerde da uit
vinder zijn ontdekking.
Koningin Alexandra was bij een diei
proeven tegenwoordig en werd zoo geroerd
door de verrassende uitwerking, dat zij
den genialen Amerikaan een medaille ver
eerde.
Dat hier geen kwakzalverij, flesschen-
trekkerij of humbug in het sp-1 is, bewijst»
het feit, dat een zoo ernstig, bekwaam en
consciëntieus zakenman als de heer Plan
ten mij deze inlichtingen verschafte.
Ware de zaak niet in den haak, hij zou
mij ongetwijfeld afgeraden hebben om ver
dere moeite te doen.
Het middel bestaat uit een electrisch bat
terijtjes dat bij de marnen in het vest-
