Groot-Britannië.
Denemarken.
Marokko.
Oostenr.-Hong.-Monarehie.
Turkije,
Aeademienisuws.
Beurs van Amsterdam.
FIRAHCIEELE E 0 E 0 E EL 116 E R.
n
Ingezonden.
Telegrammen.
Rusland.
Het debat eindigde met een polemiek tegen
den rUkskanselier, graaf Yon Bülow.
Id hot Terder verloop der zitting sprak de
nationaal-liberale afgevaardigde Sattler z(jn
tevredenheid uit over de baitenlandsche en
binnenlandaohe politiek. HU besprak de nood-
«akeiykheld van het afsluiten der handels-
verdragon van lange termijnen. Daarna kwam
de Rijkskanselier Von Bülow aan het woord.
Deze zette tegenover Vollmar uiteen, dat
do monarchie in Duitschland meer voor de
arbeidende klaasen heeft gedaan, dan tot dus
ver io eenig ander land voor de arbeiders
was geschied. De grootsche schepping der
Duilsche arbeidersverzekering etaat tot heden
eenig in de wereld. De rijkekanselier citeerde
een bericht van den Dnitschen gezant te
Parijs over oen onderhoud, dat deze in Nov.
1901 mot minister Millerand üeeft gehad en
waarbij de Fransche minister met warmte
zijn waardeering voor de Duitsche arbeiders
verzekering uitsprak.
Von Bülow verklaarde verder, dat de Keizer
er van was doordrongen, dat de taak van don
Staat is, de beschermende hand over de eco
nomisch zwakken uit te strekken, dat de
arbeiders geljjke rechten moeten hebben als
de andere standen.
Wat moet dat gepraat van Bonapartisme
en Cesarisuie? Nooit zijn de constitutioneele
rechten van het Duitsche volk door den keizer,
deDuitsche vorsten of hun ministers in «enigerlei
opzicht geschonden. Het absolutisme is, even
min als enn Dultsch woord, een Duitsche
inrichting. Absolutisme Is een Aziatisch product.
De kanselier schetste vervolgens de ver
houding lusschen Koizer en Rijkskanselier.
Het Duitsche volk wilde niet de schaduw
van een Keizer, maar eon Keizer van vleesch
en bloed. De rijkskanselier was volstrekt niet
een uitsluitend uitvoerend orgaan. De keizer
verdraagt zeer goed tegenspraak. Hy wilde
zelfs geen rijkskanselier, die niet, zoo noodig,
tegenwerpingen maakte.
Von Bülow kondigde daarop een wijziging
vau bet kiesregelemont aan ter waarborging
van het kiesgeheim, die reeds bi) de aanstaande
vorklezingen voor den Rijksdag in kracht zal
treden. (Levendige toejuichingen
De Rijkskanselier ging vervolgens over tot
do vorklaringen van den vongen spreken over
buitenlandsche politiek, Hij verklaarde:
Ook ik ben er van overtuigd, dat rustige,
vreedzame betrekkingen luaschen Duitschland
Frankrijk van belang zjjn voor het
welzijn van bei le landon en dat er zelfs tal van
vraagstukken zijn, waarbij beide tot weder-
zijdsch voordeel samen kunnen werken. Mijner
zijds zal ik ook verder zorgvuldig de betrek
kingen onderhouden met onzen westelijken
nabuur, mot wien wy in het vei leden den
degen hebben gekruist, maar wiens schitte
rende eigenschappen wjj evenmin miskennen
als zyn verdiensten voor do bevordering der
beschaving, als zyn beteekonis als een der
krachtigste dragers der menacheiyko cultuur.
Wat de Venezuelaansche quaostie betreft
verklaarde de rUkskanselier: Ons stroven be
doelt hot gewapend optreden zuo spoedig
mogeiyk te beëindigen. De blokkade zal ver-
moodoiyk worden opgeheven, zoodra de onder
handelingen te Washington tot eeu bevredi
gend resultaat hebben geleid.
Von Bülow sprak eindelUk nog over de
verkeerdheden in de hou ling van een deel
der Engelsche pers tegenover Duitschland en
ay wees ter verkiariDg op de verbittering
van het Engelsche volk over de heftigheid
der continentale pers tegen Engeland gedu
rende den Zuidafrikaanschen oorlog.
Door zulke volksagitaties werd in alle lan
den de taak van de leiders der buitenlandsche
politiek zeer verzwaard. Iu de betrekkingen
lusschen de monarchen en kabinetten van
Beriyn en Londen was echter geen wyziging
gekomen. Zy bewegen zich in de oude be
proefde, vnendschappeiyke en bezadigde banen.
Metten yd zal de openbare meening hier en
aan de overzyde der Noordzee zicb, naar men
mag hopen, wedor door de idee laten be-
beerschen: al kan ook elk der beide mogend
beden in de wereldquaeaiies op zichzelf tot
een resultaat komen, zoodat geen de andere
behoeft na te loopen, zyn toch beide door
veie en gewichtige belangen genoopt, elkaar
In vrede en vriendschap te vei dragen; zoo
zijn er toch vele punten, waarby zy, zooals
tbans ia Venezuela, zoüder gevaar voor zich
zelf, voor hun overige betrekkingen en voor
den wereldvrede zich op dezelfde lijn kunnen
bewogen. (Beweging.)
Nadat Dog twee afgevaardigden hadden
gesproken, verdaagde de Ryksdag de verdere
beraadslaging tot heden.
Sir Marcus Samne), do lord Mayor van
Londen, is door den burgemeester van Brus
sel uitgenoodigd die stad te bezoeken. Het
bezoek zal in Maart a. e. plaats hebben.
De sheik van Obbia biyit steeds weige
ren de Engelsche expeditie Daar Somaliland
van kameelen en paarden te voorzien. En
Immicidels zyn tal van officieren en minderen
dier strydraacht do r buikloop en longont
steking aangotast.
De werkeloozen te Kopenhagen organi
seerden een groote betooging, met het doel
do aandacht te vestigen op den door het
gehoele land beerschenden nood.
De correspondent van de „Agence Havas"
te Tanger meldt, dat de meeste door Engelsche
en Spaansche bladen over Marokko gepubli
ceerde berichten slechts praatjes zyn.
De correspondent van de „Times" was de
eerste die zulke valsche berichten de wereld
inzond, door to vertelleD, dat Fez in vlammen
stond en er een bloedbad was aangericht,
terwijl er integendeel volstrekt niets was
voorgevallen
Ook het bericht van een overwinning der
troepen van den Sultan wordt officieel tegen
gesproken. Het is, zoo wordt nader uit Tanger
gemeld, een valsche voorstelling, gegeven door
kooplieden, die, gunstige berichten wenschende
te verspreiden, daartoe inlandsche koeriers
omkochten, die bovendien moesten voorgeven
direct van Fez te komen,
Te Przemysl is een hoogverraadsprooes ge
voerd tegen den gewezen inspecteur van po
litie Burchardt, den kellncr Lefkowitaj, den
logementhouder Brück en den fabrikant
Flei6chma on wegens het verkoopen van mili
taire geheimen aan Rusland. De beklaagden
zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen van
3 tot 15 maanden, met eens por week vasten
en slapen op de harde brits.
Te Borislaf in Galicië, waar onlangB
een ernstige brand heeft gewoed in de petro
leum bronnen, is opnieuw brand uitgebroken
in de onderneming „Etna." De brandende
olie stroomt met de rivier mede in de rich
ting der verderop gelegen bronnen. De naast
de „Etna" gelegen eigendommen loopen ten
gevolge van de afwezigheid van wind tot
dusver geen gevaar.
De Jonge Armeniër, die den aanslag op
den Armenlschen patriarch deed, heet Agob.
Zyn daad sproot niet voort uit politieke
beweegredenen, maar uit persooniyke wraak
zucht, waar8chyniyk wyi hy zich verongelukt
waande door den patriarch, onder wiens
Jurisdictie de woonplaats van Agob ressorteert.
Een uit Macedonië terugkeerend priester
word door de Turksche grenswacht gevan
gengenomen en uitgeschud. Zyn vrouw en
drie dochters werden verschrikkeiyk mishan
deld. Dit gebeurde in het gezicht der Bul-
gaarsche grenswacht.
»7Ii(e STA ATS EO TE II IJ.
Trekking van Dinsdag 30 Jauaari.
6de Klasse. 6de Lfiet.
Pryzen van 70.
119
2979
5418
7811
10219
12045
14357
16798
16905
18780
239
3064
26
0017
58
81
14465
18837
42
3337
40
97
10422
84
14623
17026
tim
93
364
64
6630
8167
10628
12147
35
60
422
91
6632
72
60
62
14788
17129
1S092
611
3456
6787
8204
76
12235
14824
39
19196
626
36 32
5881
44
10643
12678
16039
17310
19228
86
022
3747
6900
8406
62
12748
15167
49
77
68
67
40
10743
12833
16203
17569
19330
1106
64
6042
93
10939
76
76
17868
19440
34
3802
6169
8695
11058
13111
97
96
19505
58
43
73
8669
82
33
15367
17976
92
3902
93
73
11134
34
15403
18021
1UvJI
1212
6
6353
8731
11218
49
17
75
11
1304
60
6401
8922
64
13370
16578
18106
20029
20
95
6602
9143
11303
83
16772
93
20140
68
1427
4025
6739
88
11497
13442
99
18284
81
60
97
9351
11500
49
16074
16322
86
1729
4281
6822
9643
23
13671
64
84
96
1811
4327
83
63
46
13842
16102
04
20448
1972
4431
7084
9705
61
43
62
18409
20564
2242
73
95
8
11623
93
16269
18642
206U7
82
93
7136
8814
76
13958
16308
45
65
2314
4653
7241
38
11717
14119
16437
62
74
2403
79
7362
10105
11863
14221
16585
77
20723
2603
4971
7435
29
11940
47
16708
18701
20882
2713
75
7587
96
60
65
47
62
20303
74
6037
7730
10214
62
69
72
77
43
06
92
90
16
NIET
EN.
251
2250
4348
6703
8918
11161
13100
16623
18524
62
90
62
13
49
77
85
62
68
90
2318
71
26
58
94
13202
68
78
314
49
94
38
69
11284
18
60
18601
20
50
4405
44
8027
11343
64
94
19
95
86
35
6815
39
89
88
16768
96
427
87
4559
62
73
11431
13305
93
18737
60
2463
82
71
78
39
7
16825
87
70
93
93
6936
9118
55
67
61
65
89
84
617
2614
464U
67
b9
11605
13413
18812
16
83
91
9228
40
25
80
20
31
18
90
7042
46
62
43
92
22
63
69
30
4707
49
68
62
53
93
97
72
13
63
94
74
13521
16949
65
605
90
67
96
7162
9323
11653
84
62
80
92
18S62
18
2623
4806
93
bO
13336
27
46
8
b3
9442
73
13/34
16079
95
30
81
20
87
45
11710
91
16112
1S0I8
4»
2703
43
95
63
2a
13813
13
19H4
61
6
4924
98
7211
72
62
19
34
35
71
84
36
98
72
24
47
33
87
94
78
67
9501
79
30
16234
49
700
2850
6014
80
5
83
67
42
19200
810
99
24
83
31
87
70
43
34
71
2934
30
7316
36
11810
71
16804
72
80
98
3025
57
27
77
18
74
6
19304
980
97
68
9646
36
13918
16440
11
96
44
5120
76
67
60
70
63
14
1018
3102
43
97
69
11923
77
72
29
41
14
65
7416
9733
67
82
16501
70
66
21
83
42
70
12007
14G09
69
90
91
£8
98
7593
78
24
37
16601
19402
1181
3209
6258
7607
92
51
66
48
88
13
1233
23
83
46
9831
58
75
69
64
40
5379
7667
51
12157
14155
16714
61
71
43
5402
7319
68
66
90
16839
71
74
83
46
49
91
12224
97
65
80
1302
96
64
89
99
26
14224
16910
19626
16
3300
77
81
8919
27
92
23
38
17
29
79
96
8035
61
36
14309
78
88
28
8413
98
84
37
14429
17071
97
33
16
6507
39
10007
69
14522
82
99
77
52
44
62
29
70
25
171W
10618
1405
97
6k
80
30
93
26
17320
40
16
3545
6021
8124
71
12321
27
61
65
87
96
28
26
10128
o9
54
62
92
99
97
72
45
38
47
73
74
19725
1601
3619
67
63
63
49
84
17485
69
74
32
6742
64
77
58
14697
88
80
1654
63
80
76
10213
12423
14713
17509
19805
1703
3700
6801
95
42
30
34
17635
20
20
12
37
8211
46
49
86
17701
34
21
22
40
68
63
65
14855
87
18927
60
29
6922
8310
86
84
91
17646
42
67
63
24
74
96
88
14917
87
79
74
3816
40
8433
10333
12607
21
17906
20066
1847
38
6000
W
1C402
31
66
11
78
66
49
2
67
15
40
84
19
20108
1922
66
69
95
64
64
94
28
20
41
67
94
8505
10616
68
15025
18007
27
42
70
6116
62
43
96
36
24
32
57
3903
61
97
10606
12605
69
41
69
75
9
90
8626
61
43
16129
44
20335
79
45
6231
60
94
95
47
97
60
95
65
39
76
97
12755
48
18161
20413
S3
73
68
89
10783
69
84
99
79
2010
79
69
8708
71
68
15264
18211
20639
24
4099
86
77
10816
88
153(0
21
20602
6a
4106
99
92
12824
26
88
99
63
2107
44
6320
8806
10907
12989
43
92
20
67
41
32
84
91
67
18302
20781
61
70
6422
47
11004
13000
16494
8
20923
82
4219
6569
88
23
22
16545
18
60
2217
4325
79
8901
30
88
49
18406
82
46
43
6701
4
62
88
16813
29
371sto STAATS EOTEIIIJ.
Trekking van Woensdag 21 Jan.
6de Klasse. 6de Lyst.
Nos. 644, 19212 ƒ1000. Nos. 2333, 0363,.
9093, 128ÖÖ, 19507 ƒ400. Nos. 2721, 12814,
12901, 20747 ÜO». Nos. 672, 3742,4045,
6010, 6297, 0531, 0700, 090 2, 10120,11470,
12220, 12413, 19421 100.
Prijzen van 70.
244
3551
6666
7655
9866
11870
140Ö1
16612
18377
622
3645
572d
7787
66
74
35
16
18457
48
3704
36
96
10090
80
60
18
16572
93
3878
81
7803
10123
12003
14140
16674
18731
758
3928
6834
24
10340
49
14326
16732
64
79
33
6978
7942
10500
12278
80
16808
18872
98
77
6071
65
10723
12308
14755
66
18907
814
99
6148
8104
8!
72
14817
169-29
19028
34
4009
6438
83
10301
12561
30
77
19583
1004
12
6658
90
23
72
16116
17013
18607
65
4107
6623
8290
28
12762
26
17248
11
1391
52
49
8388
65
78
37
86
19
1451
4315
6742
98
71
12836
85
17372
23
1631
4406
6834
8670
10943
47
94
17411
19819
1764
71
96
8717
11106
13113
16342
37
30
1969
4524
6941
39
7
64
71
17554
35
2073
4637
7041
8368
88
91
16445
17625
71
2173
97
85
8947
11276
13254
92
28
19974
2293
2429
4703
7127
9024
11304
13314
15548
60
20227
4913
91
25
29
13455
16692
17739
72
62
93
7200
88
40
13668
16385
61
20317
2513
6160
39
9108
48
13846
16915
17828
20590
69
6260
76
19
11404
S5
41
16048
20504
2610
6456
7421
9411
11513
13942
71
18121
20718
3232
76
7638
32
11738
62
16164
18226
20849
3471
6583
63
9713
78
63
16271
18335
71
3501
92
7641
8349
11853
78
08
64
20342
Thermometerstand: gisteravond om S aren
2 O. 86 0 Fahrenheit, hedenmorgen
om 8 uren —8° 0. 26.0° T., 'a middsgs
om 12 uren —1.5° 0. 29.3 F., 'eaamiddigs
om 4 aren- l°a 80.2° 7,
Leiden: Geslaagd zynvoor het candl
daats examen in de wis- en natuarkunde de
heer J. Clay; voor het candldaats examen ln
de godgeleerdheid eerste gedeelte de heer P.
L. L. Post; voor het propaedeutlech examen
in de godgeleerdheid de heer J. L. van Grasstek.
21 Januari 1908.
De fond8enmarkt te Nieuw-York opende
gisteren traag, werd onregelmatig en vervol
gens over 't geheel flauw, bjj gebrek aan
vraag. Vooruitzichten, dat er gouduitvoer tal
plaats hebben, dreigen, meende men, den goeden
gang van zaken op de geldmarkt ln gevaar
te brengen. De markt aloot met levendigen
handel, maar tot flauwe koersen.
Op de Beurs te Amsterdam had beden de
Amerikaansche spoorwegmarkt een kalm vor-
loop op de verlaagde koereen van Londen. Ge
durende den middag had echter eenig herstel
plaats. Kansas Oity flauw. De markt sluit
zwak. Nationalen onveranderd. Buitenland
vaat Petroleum atil. Mijnen zwakker. Tabak
verlaten.
Slotkoersen.
Cat
tU&ri. Csrttfle. Hat Schuld-27»
i, Obkptitn4
Hongarije, teenlng In ZIhrar 18S9 47»
Ooslenr. Rente in Papier Mai-Ho». 6
In Zilver Jan.-Jui) 6
Portugal, 06L BaJL 1853-84 3
a m u —3
188889
«fgest-4'/»
Tatobile8ning4'4
ffeslan* 1894 BinnenlandA
1880 Rb. 625-4
1667-89 100--4
1889 Rb. 626,2'1esari«G»nsl. 4
8panje, ObL Perp. Schuld.—~—.-4
Turtoje, OW. Geprivii.A
geconvtrlearde serie 0
n 0-
Japan Obl. A
China Zilverieening -7
Meiico, Binn. Adosbare 2e sene 6
ArgantimS Rep. 1896-99 OWA
Bruilii. 1889—4
funding leening 1898--6
Columbia 100-60017j
Umgaj 1892—.3*
Venezuela Obl. 1831 100-.—A
6CÖ-4
Peru*. Cert van Aand
id. ld. pret Aand.
Italië, Obl.- Zuid-ltal. Spoor—3
Poian W. Wetnen 1900 Aand.—
Portugal, Beira Bana—3
Rusland, Obl. Wladik. 1896-984
Rjasan-Ur. R. 626—4
1890 A
Aand. N.-Afr. Handeisvereeniging...
Cult Mij. Vorstenland—.
Kon. Pclroleumbronnen
Moest llir—
6ew. Aand.Schibaiell
Perlak
Aand. Sumatra Palembang
Moeara Enim
N. W. Pac. HfD.-B. Aande«!en
Pandbntvtn-~3.'
Maiwell, C. A.
Incomebond -
Prior L C
Resunl
Aand. Hoö. Ureren Spoorweg
n Mij. tol Eipl. v. Slaatspw.
OW. H. Zuid-Air. Spoor I899£ 100.4
Boxtat-Werel 1875-60 gest .«8
Aand. Amenkaanscha Vaart
RoRerd. Uoyd
Amen ka Aand. Atchoon Topeka-
i, Oblig. 4
0 Ches. A Ohio, C. t. A.
m Qavet-Akron ifgest A-—
C»r Foundry C. 1>«m
Aand. Denv. Rio 6randa—
0 St-touo 4 San Fr. ge». A.
n Aard. Mie». Kansas Teut
o ObL labyp.4
2e 4
n Aand. Erie spoor
Ontsrio 4 Weslaro
Hort 4 Viest C. Aand.
Bonffc Pac C. 6e». Aand.
o Meocao RaL C. Aand.
0 prei. aand
n South. Rail». C. ge». A.
0 Unxm Pac, gewwo Aand.
n o ii Con«. 6oldbcnds.4
n Reading C. C. Aand....
m Rock Island, C. v. g. A.—
New-Orieanj
0 United St Steel C. v. A.
Wabash Sp. C. v. ge». A.
n pret A.
Kensas Cily South. Rw. A.
Pret Aand.-
Hongarije Theia-Lolen—
Turlu|9, Spoor». Loten.—-8
Spanje, Madnd Lolen
Asohan Tabak, nieuw Aand
United Lang'tal Plant Ajnd.-.....^.
Langkai Tabak Aand. K
0 Franco Dell
o Oeli-Culluur Mi],
Artndsburg C. A.-—
8enembah Aand. -
Asahan Plantage Aand^
Ned. Ind. Mijnbouw Aand.
Redjang Lebong Aand.
Aanfleiien Ronerdam-OeJU—
Ver.
koen.
81H
P6%
100 He
64%
66M.
ai
3IH
47H
47H
98H
62 M
67H
101*4
87 H
86 H
95H
29 H
32%
68
83 H
35H
72H
78 H
10IV4
19
67X
34
34
3H
17%
66%
120
6254
116%
96?6
98)6
78
31
430/6
81
90H
148
6914.
88H
16 j
1TH
68
2IX
100?(
108H
108)4
89)(
98
84
87H
>00X
62'/,
66H
42)4
404
7IH
27)4
97
93
39He
3IV4
73»4
61
18%
38V<
36%
101)4
104)4
81)4
48H
16)4
36?4
29 H
44
35)4
69)4
124 H
30 H
8)4
181
B8H
91
39)4
76)4
6637»
417)4
9X
192)4
241
Piccadilly and Brompton 101H
OoeitnnjkL Papier21.12' w* Rritomert-
dito ZJhrer—21.17' Kussen lih. Roebela-
Fnnsche47.65 C#0 Bonden Roebels
Prolongatie 3)4 pCt.
81)4
96)4
100)4
84)4
66%
3lVi
31%
40)4
So)4
62/4
97
97)4
29)4
3254
78)4
10D4
19%
33)4
33'/»
16
68)6
121
62
96%
8)
T47J4
6714
100)4
108)4
86)4
42
40
27)4
98)4
92)4
39
33)4
73)4
64)4
18%
34H
34 H
101
104)4
60*4
48/4
16)4
385.
2*)4
44)4
34)»
69
m
6H
o1/»
180)4
239
t 68.70
)«25'
1J0
Telgen» het Weekblad van de Oommiule-
bank te Amsterdam »|Jq in de week, geëindigd
2U Jan., door luaeciieakoraat dier Bank Terb»nd»14
de relgende minder oouronte fondsen:
4-pCt Obllg. ProTlncle Noord-HoUmd.„ .M..M
8)4 pCl. Obllj. OtmeenU Oouds..~...^.....««
Ami BoawoDderoemlng Wlllcmsp»rk.M...M.M.
NeJerUodicho 8che*p»bonw-M«*U<b»ppO
Amitel-kioUl-MMtichappD
KedarlaadMh ZaldsfrlkMnscbe Hypo-
UiMkb&ak Mrli
8)4 pCt. Oblie. Nedrrltndtch-Indljch* Spoor-
wr i{-M»*tich»pplJ
Lui Westlsadscbt Öioomlram-M**t»eb»pplJ
Aesar»&U*-Mft»lieb»ppO Ugen Brand-
•cbsde tn op het l*T«a D« B*d»r-
Undtn" tm 1845».^315
4-pOV. Ohli$. Vtreoaiging tot Chrlstel|Jk« Tcr-
■orgtng rui Knokilnal»»» ca Zt out-
lpdtr« la Nederland 96
Bol Be». Amstordanuohe Ocnnlbu-AlaaUehappO f W
102X
pot
07*4'
/670
120
108
88
08)4
122)4
CORRESPONDENTIE. Een paw Inge*
zonden stukken moesten tot eeo volgend
nommer blijven liggen.
M^nhtcr de RedacteurI
In den gemeenteraad zal morgen ln behan
deling komen een voorstel van B. en We.
om den naam vbd .Prlnaenlaan" te verande
ren ln dien van .Prinsenstraat", in verband
met de veranderingen, welke die laan heeft
ondergaan. Ik herinner my, dat indertyd ook
is voorgesteld om den naam van de .Papen
gracht" te veranderen in .Prinsenstraat",
omdat daar gevestigd zyn geweest de prinse
lijke stallen van het prmseiyk kwartier, dat
Prins Willem I aan het Rapenburg, tegenover
bet tegenwoordig kantoDgerechtsgebouw, be
trok, als hy Lelden bezocht. Dat voorstel kon
echter geen voldoenden byval vindeD, omdat
hier reeds een Pnnsensteeg (aan den Ouden
Singel) bestaat en omdat men vreesde dat die
byna gelijkluidendheid van namon tot onge
rieflijkheden zou aanleiding kunnen gevoD. Er
kwam dus niets van.
Dezelfde reden bestaat tn. i. thans nog. Dat
er inderdaad verwarring kan ontstaan, blykt
dikwyis genoeg uit de .Dwarsstraten", welke
Leiden in zyn verschillende gedeelten bezit.
Laat men due die verwarring nog niot
grooter maken en de Frinsenlaan, als men
haar toch herdoopen wil, een geheel anderen
naam geven.
Moet er niettemin een .Prinsenstraat"
zyn, dan koiat zeker, onder meer bovendien
uit eeu historisch oogpunt, hot eerst de
Papengraoht (met Papenstraat) in
aanmorklng.
Dank voor de plaatsing. X.
Schörg-Kwartet.
„Cësair F randt, le bravo frërc Fraaiok...
il ótait le cfaer maJtre regretfcé, le plus doux,
lo plus modeste ofc le plus sage. II éb&it ie
modële, il etaat i'exomple", zcdde Em. Cha-
brior op zijn giraf 10 Nov. 18UO. Dat was
geecu leege phrai»\ De bcsdioidon, om roem
weinig gervendc Franck werd door hen, die
in zijn tijd golden aJs de autoriteiten op
muzikai&l gebied in Frankrijk, bijna niet
geteld, maar zijn grootheid word ingezien
door zijn leerlingen; niet aJleun hebben zij
zijn composities tot haar recht gebracht,
msm-r ook wat hij hun zelf ander zijn lei
ding scheppende airtiestcn geworden van
veel botcekcnas tot voorbeeld. Zoo is zijn
werk in de muziekgeschiedenis geworden
van dubbele waarde: be kunnen n.l. ook aJs
basis van de nieuw-Fransehe school, door
hot heden em, vermoodem wij, ook voor de
toekomst van zoo groot gewicht 1). Ia dus
vxxwr wie de moderne Fraaieche muziek goed
wil woardeeren, een eonigszóns vea-trouwd
zijn met den stijl van Franck onontbeerlijk
<lit wil natuurlijk niet zeggen dat andere
invloed haar vreemd ia goblovcn: wij donk on
aan do nieuwere Duitsche muziek, m. n.
aan Wognor; Franck zelf placht H zeggen:
„Wagner, c'cst ma règilion," en zijn leerlin
gen hebben ©r niet anders ovor gedacht,
intuur de boworing, dat door don invloed
van Wognor hun stijl zijn oorspronkelijk
heid voor een goed deed heeft verloren,
schijnt mij omgarcohtvaardigd; trouwens
volcm, die dio meon-ing Uitten vooral na
d'Indy'8 F er vaal, zijn daar oedert, m. n.
bij de kenniwnaking een paar weken gele
den, van d'Indy'8 nieuwe muziekdrama
(„actio musioale" noemt hij het)
,,L'E t r an ge r", op torug gekomen. De
invloed heeft bestaan, bestaat ongefcwijfc.J
nog, maar ze is voor do grooten van geest
niet anders d«ji hedlzauu; d'Indy publiceer
de er juist onlangs doze meening over: ,,on
pout oonclure que payout et toujoure I'in-
fluencc étrangère, été un bienfoit, pnis-
qu'ollo a, par uno sort de filiation réactive
néoeeeaire, preeque toujours donnd naisaan-
oe a une nouvelle maniorc d'art national."
Zoo is het hier: hebben om één punt te
noemen, zeer juist door een biograaf van
d'Indy opgemerkt do jongere Fransche
toondichtere vooral ook van Wagner het
„durven" geleerd bij de hormoniseering
hunner werken hun kunst is door den
invloed geadeld, verjongd, en het is een
eigen kunst gebleven: een kunst, "©fundeerd
in het werk van Franok, tot groot aanzien
gebracht door die vele talentvolle volgelin
gen, om de grondprincipes onderling ver
eerd door hunnen meester, ;aaar ieder weer
leider in kleineren, door individualte't ge
trokken afzonderlijken kring. Zoo staan in
nauw verband met elkaar de werken van
ik noem sleahts de voornaamste Emm.
Ohabior, Ern. Ohauason, Guillaume Lckeu,
(alle drie rcods gestorven), Vincent d'Indy,
Paul Dukas, J. Guy Ropartz.
Na deze korte schets van de nieuw-Fran-
scho richting in het algemeen, moet ik nu
nog enkele woorden zeggen over de werken
van d'Indy, algemeen als het boofd be
schouwd, speciaal over het in 1890 gecom
poneerd eerate Strijkquartefct. Zijn
kunst spreekt niet gemakkelijk aan: als bij
Franck (zie ook de invloed van Wagner
hierboven) zijn de modulaties dikwijls bizar
re; zelfs is hij in dezen „plus royalist» que
le roi"; wien dit soort muziek vreemd is,
worden misschien de elkaar snel opvolgende
klankmodulaties, op zichzelf reeds niet ge
makkelijk te verwerken, te machtig; hem
wordt het geheel te moeilijk-ingewikkeld, te
kunstig en to compact samengedrongenhij
raakt vermoeid en wanneer, terwijl al zoo
veel ongewone overgangen hem door het
hoofd dwarrelen, b.v. na het gewaagde slot
van het 2de deel, de spelers ophouden, dan
vraagt hij zich af, of dit notenweefsel, dat
hdj niet begrijpt en waar hem bijna geen een
maal een eenvoudige zangerige melodie
heeft getroffen, werkelijk mooi zou zijn, of
deze kunst zou weerspiegelen, wat Paul De-
Ij Nu het bekende Conservatoire in Pa
rijs— -onder den onlxte eken enden Th. Dubois
voortgaat do nieuwe richting vrijwel te
ignore© ren, heeft de Sohola Canto-
rum aldaar (onder d'Indy en (Jh. Bordes),
oorspronkelijk met beperkter «trekking in
gesteld, zich tot taak gesteld, de principes
dier richting te doceeren en te verbrr m;
zie ook d'Indy üours de compositi- n
musical e, beeig te verschijnen.
ohanel Maandag 1.1. in do Fransche Knmer
noem do do voornaamste eigenschap van zijn
ras „la clarté". Men kan zich in dit oordeel
too goed indenken, en toch, wie met het
gonre vertrouwd is go raakt, staat anders te
genover het werk: hij zal erkennen, dat in
het melodieuze d'Indy's grootste racht niet
ligt en dat de modulaties wel wet moeilijk
zijn te verwerken, govolg misschien van wat-
te-ver-drijven en van gemis nan z.g. open
plekken, die den hoorder een oogenblik doen
uitrusten, maar hij zal waardecron uiet
slechts de meesterlijke doorwerking van dat
hoofdmotief door het gcheclo werk, steeda
op alleihando wijze gevarieerd; hij zal ge
nieten van de verrukkelijke klapkeffecten
(bijv. do climax voor het slot van het 1ste
deel), van het gedistingeerde van doze
kunst, waar tvllo grove homoost vreemd aan
is,' hij zal houden ten slotte- van wat hij
heeft gehoord. Wij bobben in dit werk veel,
zeer veel geapprecieerd, ofschoon wij geloo-
ven, dat d'Indy in latere werken op hooger
standpunt staat in zooverre hij zijn stof
meer gelouterd en in klaarder vorm gegoten
heeft gebruikt tot het te weeg brengen van
veel stemming.
Ik was dezo meer uitvoerige bespreking
verplicht aan dit hier nieuwe werk on aan
do artiesten, die het teor te waardecren,
moeilijke stuk hebben bestaan, het uit to
vooren. Men sta inij thans toe, dat ik ver-
dor zeer kort ga.
Beethoven's on Haydn's komermuzick-
werkon, men kan ze naast de nieuwere al-
lermiust missen; hoe zouden wij verlangen
naar een Bcethovcn-cyclus, die van 1721
Mei in Bonn werd beloofd, (nllo 16 strijk-
quartetten door bet Joachim-kwartet), maar
daar ten slotte zoo meldt hel ochtendblad
van do Nieuwe Rotfc. Cour. als te weinig
afwisselend niet wordt gewenscht! En
hoe bekoord© weer bet Ka isorquartett,
zoo genoemd naar het 2do deel, do variaties
op do Hymne, door Haydn (-'.Cjinponeerd,
en 28 Jan. 1897 geproclameerd als het offi-
cieolc volkslied der Oostcnrii1
Dat Beethoven's cn Haydn unst iu zoo
heerlijke gedaante tot ons is omen, dat
d'Indy's quoxtctt in do uitvoering allo ïecbt
wodervoor wij danken het alles den vier
voortref fel ijken artiesten Schorg, Dauchery
Miry, Gaillard na moeilijk begin thans
hier met luid gejuich begroet, cn veel be
langstelling vindend door mannen van
gezag, ook in hot buitenland, g 'd naast,
soms boven het allereerste op u.. gebied.
Het artistieke, weloverwogen mooi gevoel
de, rijke spel, do geacheveerde techniek, de
gelijkheid van klank, de eenheid ook in den
ken 1) het nooit to veel domin n van een.
van het viertal - dat alles dwingt tot dio'
groote waardecring on bewondering. En go
lijk d© Bohemers dc bijzondere charme heb
ben, ons naast do klassiek© mecbterwerken,
di© gemeen good zijn van ieder ernstig ea
groot artiest werken van Sm ina ©n Dvo
rak voor te Bpclcn, op di© onnavolgbare
wijze als wij het van geen andere grofcp hoo-
ren ,zoo leort ons het Sfchörg kwartet do
Franscho muziek kennen in haar ware*
scboone wezeneen reden t© meer tot dank
baarheid jegens hon.
Eon detailpunt ik laat ander© kl- .no
opmerkingen achterweg© roer i.. nog oven
aan: hot door doze artiesten zoo dikwijls ge
prononceerd afbreken on opnieuw beginnen
van d© phraee; hot trof mij d© vorig© maai
in Schubert, nu in Beethoven (b.v. 1ste
deel en 4do deel tolkens)zou dit altijd wol
gewenscht zijn
Wanneer mon de aLcohto gewoonte, om
voor een programma t© laten betalen, wil
handhaven, zorg© men ton minste, dat hot
don Ivoorder omtrent volgorde der werken
e® de pauze voldoende inlicht.
Overigens onze hulde aan de Concertver-
eeniging. A.
1) Waa het met opzet, dat de trekjes in do
maten 1923, ran achtoraf geteld, vaa
Beethoven's Adagio door de® oe! List langza
mer werden genomen dan door den lsten'
violist?
KONKTANTINOPEL, 20 Jan. (R. 0.|. D»
tweede Russische torpedo-boot ging gister
namiddag door den Bosporus op weg naar
Soba8lopol.
MADRID, 20 Jan. 0.) Minister president
Silvela en de minister van oorlog zyn op het
palels ontboden. Dit feit wordt zeer druk
besproken.
KONSTANTINOPEL, 20 Jan. (R. 0) Er
kan nog mots met nauwkeurigheid gemeld
worden omtrent de beweegreden voor dea
aanslag op den Armeniscben patriarch.
Er bestaat echter reden tot de moening,
dat men hier te doen heeft met een daady
uitgaand© van het Armenische revolutionairs
comité, en mogeiyic voortgesproten uit de
moeiiykheden, welke do Armeniërs steeda
ondervinden wat betreft hun vrUe beweging
in het land en ook wat aangaat andera
beperkingsmaai reg«len.
BREMEN, 20 Januari. Volgens alhier ont
vangeu telegram is bet stoomschip „Lahn"
(zie vorig nommer) le Gibraltar binnengekomen.
Voor zoover men dit thans hoeft kurmea
nagaan, is het schip onbeschadigd en zal uet,
na do geloste lading weder ingenomen te
hebben en de passagieis, wolke geland waron,
aan boord te hebben geuouien, vermoedeiyk
morgenavond do reis naar Nieuw York. voort»
zetten.
LONDEN. Jan. De brand aan boord vaa
het stoomschip „Salsk" is gebluecht.
Do Duitsche kroonprins heeft gisteren
namens zyn vader nan don keizor van Rusland
een u odel aangoboden van hot nieuwste Duit
sche linieschip Braunschweig." Dit model ifl
moer dan een meter lang en geeft tot ln de
kleinste byzonderhe Ion do bewapening en I
verdere uitrusting to zien. Do Tsaar was met
dit gescbonk zeer ingenomen en liet het zich
door den Duitschon marine attaché uitvoerig
verklaren.
