N°. 13136
Donderdag 1® December.
A0. 1902.
feze £ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Offieieele Kennisgeving.
LEIDSCH
DA&BLAD
PRIJS DEZER COURANTt
Voor Leiden per week 9 Oentaj per 3 maanden I f 1.10.
Bniten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd sijii 1.30.
Franco per post 1.65.
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 16 regels ƒ1.06. Iedere regel meer 0.17J. - Orootere letters naar
plaatsruimte Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oouts coutact j elk
tiental woorden meer 10 Oents. - Voor het inoasseeren wordt 0.05 betekend.
KENNISGEVING.
Inschrijving voor de firlilitie*
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
Gelet op art. 17 der Militiewet 1901 (Stbl No.
B12) en op art 9 van het Kon. besluit van 2
December 1901 (Stbl. No. ^30);
Herinoeren belanghebbenden voor de eerste
maal hun verplichting tot het doen van aaDgifte
Ier iD8chnjving voor de militie, in do maand
Januari 1903.
Do bepalingen dor bovengenoemde wot, wie wel
en wie niet voor de railitio woiden ingeschreven,
waar de inschrijving moet geschieden, wanneer
de aangifte ter inschrijving behoort te worden
gedaan en op wien de verplichting tot het doen
Tan de aangifte rust, komen voor in de artt. 13,
14, 15, 16, 18 dier wet.
Art. 166- Met boete van ten minste vijftig cents
en ten hoogste f lOO wordt gestraft de overtreding
van de artt. 16 en i8.
Voorts worden belanghebbenden verwittigd, dat
lot de bovenbodoelde inschrijving meer bepaald
fitting gehouden zal worden op het Raadhuis
(kamer No 9) alhier van dos voormiddags halfuen
lot des namiddags drie uren,
op Zaterdag 3 Januari, voor hen wier familie
naam aanvangt met de letter A, B, of C;
op l in»da^ 6 Januari, voor heu wier familie
naam aanvangt niet de letter D. E, F of G;
op Donderdag 8 Januari, voor hen wier familie
naam aanvungt met de letter ii, 1, J of K;
op Zaterdag 10 JaDuari, voor hen wier familie
naam aauvaugt met de letter L, M of N;
op Dinsdag 13 Januari, voor hou wier familie
naam aanvangt niet de letter O, P, Q of R;
op Dooderdag 15 Januari, voor hen wier familie
naam aanvangt met de letter S. T of U;
op Zaterdag 17 Januari, voor hen wier familie
naam aanvangt met de letter V, NV, X, Y of Z;
zullende van eikoen, die tot de aaogifte ver-
E licht is, een uittreksel uit het gebooiterogi-ier
etieffendo den in te schrijven persoon worden
gevorderd.
Leaden, 18 December.
In de gisteravond gehouden zitting van
do Kamer van Koophandel en Fabrieken
werden ondcraocht on goodgekeurd de ge
loofsbrieven van de herbenoemde leden der
Kamer, do heeren Van. "VVaveren, Driessen,
Tieleman en Zaalberg.
Herbenoemd werden als voorzitter de heer
P. L. O. Driessen en als onder-voorzitter do
heer H. O. Juta.
Aangewezon werden voor 1903 als leden
der oommissio voor het archief de heeren
Verhey van Wijk en Juta en van de commis
sie voor het verslag over 1902 do heeren De
Koster, Juta cn Goekoop.
Aangenomen voor kennisgeving werd een
missive van de Kamer te Meppol met af
schrift van een adres gericht aan don Minis
ter van Waterstaat, H. en N., strekkende tot
het verkrijgen van wijziging van enkele be
palingen omtrent het postwezen, in hoofd
zaak, betreffend© de rechten verschuldigd
voor het overmaken van geld por postwissel
en voor do invordering van gelden of qui-
tantiën en handelspapier van kleine bedrag
gen, zoomede de kosten der verrekenpak
ketten, met dien verstande dat de desbe
treffende tarieven ongeveer tot de helft wor
den verminderd.
Mode werd aangenomen voor kennisge
ving een circulaire van de redactie van het
Al gemeen Nederlandsch© Exportblad", de
aandacht vestigende op een artikel in dat
blad over de onvoldoende spoorverbinding
tusschon Lellen en Berlijn.
Met betrekking tot de kennisgoving dei-
oprichting van Kamers van Koophandel eD
Fabrieken te Nicuw-York en Brussel werd
besloten met 6 tegen 3 stemmen als contri-
buante voor die zusterinstellingen op te tre
den.
Verder v d nog aangenomen voor ken
nisgoving e schrijven van Burg. cn Ws.,
mededeelendo dat do Raad hun heeft ge
machtigd verbetering te brengen in den go-
wraakten toestand van de Havenkade, in
dien zin dat de gemeente bereid is tot de
uitvoering van do voreischte werken over te
gaan, indien van do zijde van de rechtstreeks
belanghebbenden een tegemoetkoming in do
kosten wordt verleend ten bedrage van 5
helft dier kosten, welke geraamd worden
op p. m. f 3600. In verband hiermede werd
door den voorzitter medegedeeld, dat ge
tracht wordt ook nog op andero wijze tot
een bevredigende aflossing van deze reeds
zoo lang aanhangige zaak te geraken.
Mede word aangenomen voor kennisge
ving, con roissnvo van don Minister van
Financiën, in zake eonor klacht, ingebracht
door den Kanier, over onwettige benadering
van een partij uurwerken aan hot grenskan-
toor te Rozen daal wegens te lage aangifte,
volg ns wolk ministerieel schrijven de klacht
ovor ongemotiveerde bemoeilijking onge
grond is bevonden.
Do voorzitter bracht daarna nog rapport
uit over een bezoek door hem gebracht aan
den directeur van h-rt postkantoor, volgt-js
■wolk rapport de directeur mededeelde dat
nmuwe hulp ia toegezegd om in de min gun
stige bediening van bedoeld postbureel zoo
veel mogelijk verbetering aan te brengen.
Ten slotte kwam opnieuw ter sprake de
slechte spoorverbinding in hot algemeen van
de lijn LeidenUtrecht mot Duitschland en
mot het Noorden dee lands. Daar echter
de Kamer reeds herhaaldelijk haar meoning
over dit onderwerp aan do Hoogo Regee
ring had doen kennen, meende zij niob noode-
loos deze zaak opnieuw aanhangig te moeten
maken, daar immers van vernieuwde klach
ten geen bovTodigend resultaat was te wach
ten.
Bij Kon. besluit is aan mr. F. Was, op
zijn verzoek, mot ingang van 1 Januari
1903, eervol ontslag verleend lo. als burge
meester van Leiden, on 2o. ale lid van het
college van curatoren bij do Rijksuniversi
teit te Ledden.
Uit goede bron verneemt ,,Do Res.b.",
dat als burgemeester van Leidon zeer in
aanmerking komt mr. De RidtLr, officier
van justitie te Groningen ©n apti-rov. lid
der Tweede Kamor voor hot district Wijk
bij-Duurstede. -
De heden verschenen Leidscbe Studen
tenalmanak, 89ste jaargang, bevat het portret
van den rector-magniflcus prof. mr. W. v. d.
Vlugt, geteekend door Haverman, een fraai
portret van w(Jlen dr. C. P. Tiele en een
photogravure van Tiele's kamer in de Ryks-
Universiteits bibliotheek, een portret van wyien
don curator mr. C. J. E. Graaf van Bylandt,
en twee afbeeldingen van het Collegium, nl.
oen van dat, hetwelk ua den dies werd be
noemd, maar in October 11. aftrad, en een van
dat, hetwelk daarna in functie getreden is.
Het mengelwerk bevat de volgende bedra
gen: „Het Muiderslot" (fragment in verzen),
„Overdenkingen van een nuchtere" (proza),
„Afscheid" (vers), „Ordershalen" (dramatische
schets) en twee versjes, „De Zee" en „Herfst
avond".
Volgens den Almanak etudeeren te Leiden
1102 studenten, 112 in do letteren en wijs
begeerte, waarvan 22 korpslsJen en 90 niet-
korpsledon; 78 in do godgeleerdheid, waarvan
13 korps- en 65 met korpsleden392 in de
rechten, waarvan 834 korpR- en 58 niet-
korpsledon; 324 in de medicijnen, waai van
173 korps- on 161 niet-korpsleden142 inde
wis- en natuurkunde, waarvan 39 korps- en
103 niet-korpsleden; 41 Indologen, waarvan
6 korps- en 35 niet-korpsleden, en 13 aan do
Indischo instellingen, waarvan 3 korps- en
10 niet-korpsleden, in 't geheel dus 590 korps
en 612 niet korpsleden.
Met ondersteuning van den Duitsohen
Keizer geeft do firma R. Oldenbourg te
Munchen een reproductie uit van de aller
merkwaardigste 111/2 meter lange tcekening,
die Molchior Lorch uit Flensburg in 1559
gemaakt heeft van een gezicht op Konstan-
tinopcl, ©n die al sedert eeuwen aan de Uni-
versitoits-Bibliotheek te Leiden behoort.
Prof. Eugen Oberhummcr te Munchen heeft
er een vcrklarendon tekst bijgeschreven, die
nog door een aantal kaarten enz. wordt op
gehelderd.
Gelijk gemeld, overloed gisteren te
's-Gravenhage plotseling de heer J. X). van
Schermbeek, tot voor tweo jaar hoofdcommis
saris van politie aldaar.
Opgeleid voor het not.viaat b(] bozat het
radicaal van candidaat-no: :s begaf hy zich
echter in het politievak. Berst commissaris
te Zaandam, werd h(J later In geiyke betrek
king geplaatst te Amsterdam, totdat ln 1870
zyn benoeming volgde tot hoofdcommissaris
in Den Haag, welke functie by meer dan 25
jaar bekleedde. Vorschiilende on lerscheidingen
violen hem ten deel; in 189S o. a. die van
officier dor Oranje Nassau-orde.
Meermalen verschenen ook geschriften of
beschouwingen van do hand van Van Schorm-
beek over het politiewezen, lerwyi hy ook
deel uitmaakte van de Staatscommissie voor
een organisatie van de Ryks in verband met
de Gomeonte politie.
Van Schermbeek eteundo ook als burger
van Den Haag tal van instellingen van maat-
schappeiyken, zedelyken en hygiönischen aard
en was o. a. een yverig bestuurslid van de
afdooling aldaar van den Volksbond tegen
drankmisbruik.
De begrafenis beeft Zaterdag om 12 uren
op Oud Eik en-Duinen plaats.
Drietal by de Goret. Gem. te Wildervank:
Vnn Goor, te Halfweg; Meyorlng, te Katwijk
aan den Ryn; Schouten, te Hazerswoudo.
Bedankt is voor het beroep naar de
Ned.-Herv. Gem. te Wissenkerke door da. T.
Doovendans, te Elburg.
Gisteren kwam voor den Raad van
State (Afd. voor de geschillen van bestuur)
in behandeling het beroep van J. A. Berg-
meyer togen liet besluit van Ged. State t van
Zuid-Holland, waarbij hem vergunning is
geweigerd om nevens zijn betrekking van
onderwijzer te Dordrecht ook die van re
dacteur van ,.De Volksstem" te mogen be-
kleeden.
De heoren Ketelaar, lid van de Tweede
Kamer, en Hazclhof, onderwijzor te Dor
drecht, lichtten het beroep toe en bestreden
dc meening van don districtsschoolopziener
te Dordrecht als zoude hot optreden van
Borgmeyor als redacteur schad? aan het on
derwijs doen. De heer Hazclhof trachtte
uit zijn ervaring als onderwijzer aan too-
non dat hot optreden van een onderwijzer
buiten de school van geen invloed is op zijn
arbeid in de school.Boiden wezen op vorschii
lende verklaringen, volgens welke do onder
wijzer Bergmeyer tob tevredenheid zijn taak
als zoodanig vervult. Het bleek dat de heer
Borgraeyer de vergunning van God. Staten
heeft gevraagd, daartoe aangezocht door
Burgemeester en Wethouders van Dor
drecht, doch dat hij daardoor niet wilde ge
acht worden te erkennen dat zijn werkzaam
heden als redacteur (waarvoor hij geen be
taling ontvangt) zouden zijn te boschouwen
als het waarnemen van een ambt of bedie
ning, waarvoor volgens do wet een openbaar
onderwijzer de toestemming van God. Staten
behoeft
B. cn Ws. haddon in een algemeen© aan
schrijving go wezen op hot wonschei ijke voor
verschillende onderwijze)* om dispensatie
voor het bekleed en van nevenbetrekkingen
te vragen, dooh h.addon daarbij niet. spo
ed aal het oog op Bergmeyer.
Do hoer K. Dokkcr Gz., houthandelaar
in Den Haag, heeft oen akLrco aan do Tweede
Kamer ingezonden, houdende verzoek te ver
worpen hot wetsontwerp tot onteigening
voor liot bestraten van een gedeelte der
Hobbemastraat, aldaar.
H. M. de Koningin-Mooder woonde gis
teravond het ,,Diligentia"-eonocrt in het
Gobouw voor K. en W. te '6-Gravenhagc bij.
Gisteravond is er een bijeenkomst ge
weest van do nieuwe groep van liberale le
den der Tweede Knmer, onder leiding van
mr. Goeman Borg'.ei us.
In hot Museum van Kunabnijvorheid to
Haarlem zal de tentoonstelling van werken
van Walter Crane in dc 'coiete helft van
Januari geopend worden. Deze verzameling,
die op do tentoonstelling van moderne deco
ratieve kunst te Turijn is tentoongesteld,
omvat de voornaamste werkendie tot 1902
door dezen kunstenaar zijn vervaardigd.
H. M. de Koningin h eft dozcr dagen
in do Wiet-» ho bo.ajchon, gelogen ao .ter 't
Koninklijk Park ,,H©t Loo", een fraai ge-
donk teeken doen oprichten tor nagedachtenis
van wijlen jhr. mr. J. H. van Haorama dc
With, jagormeooter voor Gelderland.
Hot.gedffnkteokon is geplaatst op hot z.g.
Houten bergje, nabij het Prins-Aloxander-
bosch, een dor sohoonste hoogten in den
omtrek, en heeft don vorm van een afgeknot
te zuil. In fraaie gouden lobte-B leest men
op den granieten steen:
,,In dankbare herinnering aan den Ja-
germeester der Koningin jhr. mr. J. H.
Yan Haersma de With, 18921900."
(Zooals bekend bekleedde de hcor v. H.
8 jaren zijn veelomvattend ambt, waaraan
hij op betrekkelijk jougdigen leeftijd door
den dood werd ontrukt.)
De onthulling van hot godenkteoken ge
schiedde in tegenwoordigheid van H. Ai.
en douairière Van Haerwna.
Do Prins heeft, wodor een aanzienlijke
hoeveelheid woeste n grond onder Wiesocl
aangekocht, met het voornemon clion in 1903
door arbeiders te doen bowoi ken.
Z. K. H. heeft voor dit doel een flink be
drag beschikbaar geetold. (N. Arnli. Ct.
Naar aanleiding van Lukas 21 33
hield ds. T. G. C. Rappard zijn afscheids
rede bij do Nod.-Herv. Gom. te Mijnslicei in
land. óp voorstel van ds. Kelder, van Hei-
ncnoord, thans consulent, zong men den
scheidenden leeraar Ps. 131 3 toe, bij het
eindigen der godsdienstoefening.
H. M. do Koningin en Z. K. II. de
Prins zijn gisternamiddag met geivolg van
Hot Loo in do residentie teruggekomen.
Het salonrijtuig van H. M. de Koning'n-
Moodor, waarin do reis was gemaakt, hield
pivcies om 3 u. 50 npn. voor do Koninklijke
wachtkamer van het Staatsspoor station
stil, waar do burgomeceter cn de luit.-gen.
Soherer, gouverneur der residentie, het
Vorst, lijk Paar opwachtten.
H. M., gekleed in een blauw-grije kostuum
mot jacquet van pluche, trad onmiddellijk
na op het perron to zijn afgestapt op den
burgemeester too on onderhield zich een
poos mot hom, en vervolgens niet den gou
verneur. Do Prins, die burger kleeding
droog, sprak mode met beide autoriteiten.
De vorstelijke personen begaven zioh door
het waohtsalon, waar geen andore autoritei
ten aanwezig waren, naar het gesloten met
twee paarden bespannen hof rij tuig, dat zich
in beweging zotte onder hoezeegeroep van
het publiek, in dc Rijnstraat verzameld.
Uit hefc geopend portierraam van het rij
tuig beantwoordde H. M. dc-zon welkomst
groet door met de hand te wuivon.
H. M. cn Z. K. H. Lieten zich het eerst
naar het palods in het. Voorhout rijden, al
waar zij een bezoek aflegden bij H. M. de
K<>n i ngin-Mocder.
Tot ongeveer half vijf bleven de Koningin
on do Pions vertoeven tem paleize van I'o-
nongin Emma, die haar kinderen in do
vestibule ontving cn hartelijk bogTootte.
Toon daarna liet echtpaar het paleis in
hot Noordeinde bereikte, werd bet verwel
komd door dc daverende hoezeekroten van
honderden, die zich daar tor plaatse verza
meld hadden, en hoowol wetende dat do in
gevallen duisternis hun zou bedotten, Ko
ningin en Prins goed te kunnen onder
scheiden, geduldig warem blijven wachten
om de terugkeerenden aan de koninklijke
woning te begroeten.
De Standaardvlag werd boven het paleis
gehe8chen, waarbinnen bet Echtpaar ontvan
gen werd door Hr. Me. hofmaarschalk baron
Clifford.
Gedurende enkelo oogenbltkken vertoonden
Koningin en Gemaal zich, der traditie getrouw,
aan het bekende eerste venster links van bet
balkon, aan het volk, dat toen weder een
welkomBtkreot aanhief.
Mr. dr. J. E. Millard hoeft een goed
werk verricht door het samenstellen van een
„Gids voor Werklioden tot do Ongevallenwet
en Beroepswot". Hot is oen uiteonzotling van,
en toelichting tot die wetten ln vraag en
antwoord, met eon nlphabetisch register. Op
heldere wyze zUn allo vrageu gestold en bo
antwoord en het ïydt geen twUfel of dit
boekje zal niet alieeu door werklieden, maar
ook door workgovoia mot vrucht worden ge
raadpleegd, want er z.il nog heel wat water
door den RUn stroomen voordat alle belang
hebbenden by dez9 wetten met de bepalingen
vertrouwd zullon zUn. De ultgevors H. D.
Tjeenk Willink en Zoon to Haarlem vordienen
lof voor doze uitgave.
Door ds. G. J. Paró, van Leeuwarden,
is vanwogo do afdeeling Haarlem van den
Nuderlauü&chen Piotestantenbond een aanbod
ontvangen aldaar do betrokkiog van predikant
te komen vorvullon.
Hot 83. „Bundcuradi" (thuisreis) vertrok
15 Deo. v.on Marseille; do ,,Gode", v.on Bata
via ii ar Rotterdam, paaseordo 16 Dcc. Gi
braltar; do „Knirer" (thuisreis) vortrok 15
Doc. van Durban; dc „Kajizler" (uitreis)
vortrok 15 Doe. van Las Palmas; de „Ko
ning Willem 111", van Batavia naar Am
sterdam, is 16 Doc. Point do Gallo gepas
seerd; do „Prins Frexlorik Hendrik" arri
veerde 16 Dcc. van Wtv#t-Indiö te Niouw-
York; do „Bali", van Amsteidain naar Ba
tavia, poseerde 17 Dcc. Gibraltar; de
„Goenlo <r", van Rotterdam maar Java, vor
trok 17 Doc. van Southampton; do ,,König"
(thuis) ais) vert ok 16 Dcc. van Durban; dc
„Rijndam" arrivoordo 17 Dcc. van Nieuw-
York to Rotterdam; do „Madura", van Ba
tavia naar Amsterdam, passeordo 17 Doe
GibroJtav; dc „Sindoro" vortrok 17 Deo. van
Batavia naar Rotterdam.
Sassonheim. Do afdeeling Sassonhelm van
de Alymeono Vereeniging van Bloembollen
cultuur zal morgen, Vrydag, dos avonds te
halfacht, een vorgadering houdon in het hotel
„Hot liruino Paard". Punton van behandeling
zyn: lo. Benoeming van afgevaardigdon
2o. Besproking bescbryvingsbriof. 3o. Ver
kiezing van candidalen voor bet hoofdbostuur.—
4o. Verkiezing van bostuursledon. öo. Modo-
doelingon, ingekomen stukken, enz.
Zegwaard. In do zitting van den mili
tieraad zijn de lotoliugen W. Sterrcnborg cn
J. A. van Leeuwen vrijgesteld wegens broe
der-dienst cn is R. Visser afgekeurd. Daar
het aandeel voor deze gemeente waarschijn
lijk G zal bodrugon, zullen de nummers 1, 2,
3, 5, 0 cn 7 worden opgeroepen.
Dc begrooting dezer gemeente is door
God. Staten goedgekeurd tot een bedrag van
9376,17 1/2 aan ontvangsten cn f 9375 aan
uitgaven.
Zoctermcor. Door den militieraad zijn
do lotelingen P. Rijnovcen on B. v. d. Pol
vrijgesteld wegens brocderdicnst. Hoogst
waarschijnlijk zullen de nummers 1 tot en
met 6 ter inlijving worden opgeroepen
Ongevallenwet 1901.
Gisteravond werd in do Nulszaal een bij
eenkomst gehouden uitgaande van hot depar
tement Leidon dor Nod. Mnatech. ter be
vordering van Nijverheid, waar de heer
Van Duyn, directeur der Nationale
Werkgevers-Verzekeringsbank tegen Onge
vallen, gevestigd te Utrecht, een „voordracht
hield over ,,de Ongevallenwet 1901."
Hoewel do vergadering behalve voor do
loden ook toegankelijk was voor belangstel
lenden, waren slechts 25 personen aanwezig,
die echter zich niet beklaagd zullen hebben
cr to zijn heengegaan. Dc voordracht van
den spreker was boeiend on leerzaam.
Nadat de voorzitter, dc heer Verhey van
Wijk, do vergadering had geopend, begon
de heer Van Duyn met zich to verontschul
digen in Leiden, dc stad der wetenschap,
zijn licht te komen ontsteken. Doch Leiden
is ook een stad van nijverheid, en aan de
nijverheid heeft do ongevallenwet haar ge
boorte to danken cn->iu zooverre is haar be
handeling hier op haar plaats. Er hecrschen
omtrent deze wet nog zooveel misverstand
dat opgehelderd, wanbegrippen die uit den
weg geruimd bohooren te worden Het is
zijn bedpeling niet een droge opsomming der
artikelen te geven, hij zal zich bepalen hier
en daar een greep to doen, een cn ander in
verband te brongen, om zoo een populair I
beeld te geven van do wet, die voor de maat-
schappelijke samenleving van diep ingrijpen- i
do beteekenis zal blijken. Critick uitoefenen
za! sproker niet. De wet is cr en wij hebben
hoar te aanvaarden zooals zy or is. Als zij
straks in werking is, zullen do loom ten en
gebreken aan don dag komen.
Do wet hcoft spr.'s sympathie al voorziet
zo maar voor con godeclto in de behoefte van
den werkman. Hij wijst op Duitschland,
waar behalve tegen ongevallen do werklio
den ook zijn verzekerd tegen ziekte, invalidi
teit on ouderdom. Zoo vor moot het ook
hier komen. Wij hebben A gezegd cn moot.cn
nu ook B cn 0 zeggen. Hij wijst op oen in
consequentie: een werkman, dio in het werk
een ongeval krijgt., ontvangt een uitkeering;
wie door het werk invalide wordt, krijgt do
uitkeering niet. Enorme sommen worden
sinds 1885 in Duitschland voor de verschil
lende vorzakoringon uitgekeerd. Er werd bij
de invoering goklaagd, dat do nijverheid do
zen druk niet zou kunnen dragen. Er wordt
ook in ons land togen den zwoardcron drukr~
opgezien. Do Duitscho industrie heeft niet
alleen don druk kunnen dragen, maar is
zelfs mot reuzenschreden vooruitgegaan.
Hoewel onze industrie niet in alles te ver
gelijken is met die onzer naburen, meent
sprokor toch dat zo don druk zeor goed zal
kunnen doorstaan. Voorspoed maakt dwaas,
tegenspoed maakt mensohen. Er zal meer
energie ontwikkeld worden, men zal trach
ten hot bodri,jf to volmaken nl wil spreker
daaruit niofc ooncludeorenlog maar steeds
meerdere lasten op.
De wetgever hooft met do invooring dezer
wet een voorbeeld gegeven van ccn oven wijzo
als humane politiek door langs evolutionai
re n weg naar den kant der niet-bezitters op
te gaan. Sociale wetten, die dó niot-hezitters
in bctoro conditie brongen, acht spr. oen ze
gen. Do ongevallen wet is geboren uit den
drang der omstandigheden, zooals spr. aan
de hand van het Burg. Wetboek aantoont.
Do workman is hier te lande totaal onbe
schermd, daarin moest worden voorzien. Ve
len bobben er ccn onbillijkheid in gezion dat
do nijverheid daarmede alleen is belast
wordt con onbillijkhoid, die spreker niet in
ziet. Een werkman is niet te vergelijken met
een machine ,doch zoogoed als tie eigenaar
voor een dcfocto machine heeft to zorgen,
moet hij zorgen voor den werkman, wien iu
on door het bedrijf een ongeval ovorkwam.
Na in korte trekken do geschiedenis van
het ontstaan der wet te hebben medegedeeld,
betrcurdo hij het dat zo door do tweede lo
zing was verminkt. Zij hnd moeten zijn een
staatsmonopolie of niet, thans hinkt zij op
tweo gedachten door zoowel particuliere ver
zekering als Staatsverzekering too to laten.
Practisch moge do wet or door gewonnen
hebbon, ook waar zij concurrentie toelaat,
de harmonie van het geheel ia cr door ver
broken. Er dreigt nog een ander bezwaar.
Do classificatie der promiën steunt natuur
lijk op een zekere groep van verzekerden.
Indien nu eens het aantal verzekerden, dat
zich bij de Rijksbank aansloot, heel go-
ring was, zou deze berekening falen, iets
wat wel eens tot nadeel van den workman
kon zijn.
Dat do daadwerkelijke invoering, waarop
zoo dikwijls is aangedrongen, 1 Januari zal
plaats hebben, is niet aan te nemen. Spr.
gelooft, dat het nog niet cena op 1 Februari
zal geschieden. De werkgevers worden "chter
niet gewaarschuwd door de Rcgocring. Do
wet luidt: De werklieden z ij n verzekerd.
Wanneer dus de datum bekend wordt ge
maakt. hebben dó werkgevers geen lijd meer
voor beraad, ze-zullen worden ingelijfd bij de
Rijksverzekeringsbank. Ze behooren dus op
hun hoede zijn, te mcor daar zo vooraf een
request moeten zenden aan do Kroon.
Spr. vertrouwt dat de woorden dor wet:
.ongevallen in verband nv t" zoo ruim moge
lijk zullen worden opgevat. Een werkman,
die des morgens in de. vroegte naar zijn werk
gaande in het water loopt, zal, meent hij,
gerekend worden dit ongeval te zijn voorko
men in verband mot zijn arbeid. Ook liet
begrip werkman zal mild worden opgevat.
Daartoe zal ook behooren do vrouw natuur
lijk, maar ook kantoor-, magazijn-cn winkel
bedienden, zelfs directeuren van naamlooze
vennootschappen. Do uitzonderingen toege
laten op do verzekeringplichtigc bedrijven
willen spreker niet bevallen. Dot wet had
alle werklieden moeten omvatten. Spr. geeft
een paar voorbeelden, waaruit blijkt dat van
twee werklieden, dio feitelijk hetzelfde werk
verrichten, do oen wel, do ander niet ver
zekerd is. Die inconsequentie had niet mo
gen bestaan.
De uitkcerin£cn zijn vergeleken niet ande
re landen ten onzent het"grootst. In Oosten
rijk, een der lidEdèo, waar dJichadcloosstel-
ling ook ruim-is genomen, wordt bij overlij
den aan belanghebbenden Off' pCt. van het
loon uitgekeem; in ortfc land is hot bepaald
op 70 pCt.
Na de uitkepringon in vcrspbillcndc geval
len (o heblxïn .nagegapn. kwam spr. tot dc
strafbepalingen, wanmaodc volgens hem niet
valt te spotten; hij raadt -den werkgevers
eerlijk hun vrplichtingcn na te komen, o. a.
wat betreft bot aanhouden der loonstaten.
Voor hen, die -thans reeds bun werklieden
hebben verzekerd, heeft art. 103 der wet
