N\ 13128
Diusdag O December.
A*. 1902.
feze ijCourant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
LEIBSCH
DA&BLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per week 9 Oentsj per 3 maanden f 1.10.
Bniten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd sijn 1.30.
Franc© per post 1.66.
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
Van 1—6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17J. - Grootere letters naar
plaatsruimte - Kleine adrertentiëa ran 30 woorden 40 Oents contant elk
tiental woorden meer 10 Oents.-Voor het inoaeseeren wordt 0.06 berekend.
Leiden, 9 December.
Vanwege do vereeniging „Do Laecken-
Halle" alhier zal van 10 tot 24 December In
iiet Stedelijk Mueum een tentoonstelling
'.worden gehouden eener verzameling van
historieplaten, betreffende de geschiedenis des
Vaderlands, vroeger ln het bezit van dr.
',R. Fruin, thans van dr. P. J. Blok. De lijst
'bevat 101 namen. Morgen worden de leden
der vereeniging tot een voorloopige bezichti
ging in de gelegenheid gesteld.
Do geloofsbriovon van het nieuw geko
zen lid, den heer Van dor Vlugt, zijn giste-
iren bij do Tweedo Kamer ingekomen cn com
missoriaal gemaakt.
Don 12don December zal in het Nut-s-
gebouw alhier door den heer Van Esveld,
leeraar aan de Rijks-veeartsenijschool te
.Utrecht, een lozing gehouden worden voor dc
leden dor Leidscho voreoniging tot bescher
ming van dieren.
Ten einde te bevorderen dat do belang
rijke redo van den heer Van Esveld zooveel
mogelijk ton voordeele van het dool der Vcr-
coniging kome, zullen in deze bijeenkomst
ook niet-leden kunnen geïntroduceerd wor
den, waarvoor bij de leden van het bestuur
gelegenheid bestaat.
Bij do korpsen der infanterie is opgave
gevraagd van een kapitein, genegen om bij
het Instructie-bataljon te worden overge
plaatst.
De geweermaker G. A. M. Saraber, van
het 4de regiment infanterie te Assen, is
overgeplaatst bij het 4de regiment infanterie
alhier cn zal de plaats innemen van den ge-
pemsionneerden geweermaker Thonus.
Do toestand van den minister van marine
is heden zeer ernstig, niettegenstaande de
.pacht vi-y rustig voorbijging.
Hv M. de Koningin met haar geniaal
en vensoliillendo dames on lie eren dor hof
houding vermaakten zich Zondag cn giste
ren met schaatsen rij den op den vijver in het
koninklijk park van Het Loo.
Naar men mededeelt, is bij hot ministe
rie van koloniön bericht ontvangen, dat
kapitein A. K. F. Swart, in Djamei ver
mist, vermoedelijk verdronken ie.
Kapitein Swart was te Soerabaia in gar
nizoen.
De gemeenteraad van Deventer heeft
don heer A. van der Wouden bonoomd tot
vasten leeraar in de wiskunde on natuur-
kundigo aardrijkskunde aan het gymnaeuvn
aldaar.
De correspondent to Schwerin van do
„N. R. C." schrijft:
Koningin Wilhelmina heeft aan de bedien
den op Rabonstoinfeld onderscheidingen ver
leend in den vorm van zilveren en bronzen
medailles van de orde van Oraujc-Nassau.
Tijdens haar verblijf alhier heeft do Ko
ningin, ovenals groothertogin Marie, gepo
seerd voor don schilder prof. Sohrettor uit
Innsbruck, die hier dikwijls werkt. Het por-
'trot moet zeer goed uit zijn gevallen.
Aan den "heer O. Olie, vioe-consul van
België to Paramaribo, is op zijn verzoek cer-
i_vol ontslag verleend als zoodanig.
Met zekerheid zoo schrijft men aan
de ,,N. R. O." kunnen wij mededeclen,
dat de meerderheid van liet collego van cu-
i ratoren der Theologische School te Kampen
heeft verworpen het voorstel van den be
noemden hoogleeraar dr. H. Bouwman te
Hattem, om de al- of niet-aanneming van
zijn professoraat afhankelijk te stellen van
hot uitschrijven eener vervroegde Generale
S.vnode dor Geref, Kerken.
De curatoren hebben dr. Bouwman doen
weton, dat hem tijd van beraad verleend
'wordt tot de eerstvolgende curatoren verga-
dcring, welke 18 dezer staat gehouden te
worden. Neemt dr. Bouwman alsdan dc be
noeming niet aan, zoo zullen curatoren di
rect overgaan tot benoeming van twee an
dere hoogleeraren. Zooals bekend is, heeft
cis. Van Schelven voor zijn benoeming tot
hoogleeraar bedankt.
Do heer J. A. Presburg, uit Amster
dam, directeur van „Haagsch Mannen
koor", is gokozen tot directeur der zangver-
eemiging Oefening en Uitspanning" te
's-Gravenhagc, er heeft deze benoeming
aangenomen.
Op 31 October 1903 hebben de volgende
garnizoensveranderingen plaats: van bet 4de
i reg. vesting-art. de 1st© conip. van Helle
voet 9luis naar 's-Gravenhagode 3de van
Willemstad naar fs-Gravenhagcde 4de van
's-Gravenhage naar Willemstad, de 5de van
's-Gravenhage naar Hellevoetsluis.
Gedep. Staten van Zuid-Holland heb
ben ongeschikt verklaard voor het gobruik
van motorrijtuigen de volgende wegen: in
de gemeente Voorhout: den lsten Zandsloot-
weg, den 2den Zandslootweg, den 3den Zand-
slootweg en den Engelscbea weg; in de ge
meente '8-Gravendeel: het Weesje, den
Krommen Elleboog of Achtersten Kruisweg,
den Smidsweg, den Middclsten Kruisweg,
den Eersten Kruisweg en den Boenderswcg,
en in de gemeente Maasdam: den Hoogen
weg, den Lagen weg, den Krommen Elleboog
en den Smidsweg.
De heer G. Nijpels, k .pitein van den ge-
neralen staf van het leger in Nederlandsch-
Indië heeft, ten behoeve van de ethnographi-
sche verzameling aan den hoofdcursus, ge
schonken een collectie wapens en een collec
tie voorwerpen tot huishoudelijk gebruik,
een en ander afkomstig uit Atjeh.
Bij Koninklijk besluit van 19 Nov. 1902 is
aan den heer G. Nijpels voornoemd toege
kend dc zilveren eerepenning bedoeld bij de
Koninklijke besluiten van 24 Mei 1897 en van
22 Juni 1898 als blijk van waardeering zijner
belangstelling in 8 Rijks wetenschappelijke
en kunstverzamelingen. Sts.-Ct
Naar men on9 mededeelt, is de benoe
ming- van den heer dr. J. R. Slotomakor
de Bruine, predikant bij de Ned.-Horv. Ge
meente fcc Middelburg tot directeur der wees-
inrichting te Neerbosch niet voorafgegaan
door een sollicitatie of eenigen anderen stap
zijnerzijds.
Zij heeft don betrokkeno bereikt zooals een
beroep een predikant bereikt. Binnen drie
weken, evenals bij ieder beroep, zal de be
noemde beslissing dienen tc nemen. MG.)
Naar men aan ,,Do Tol." mededeelt is
besloten, bij de keuze van een Minister van
Marine, welke eerlang gedaan zal worden,
niet te letten op de politieke partij, waartoe
do geschikt geacht wordende persoon be
hoort. In dit verband is het oog geveetigd
op den gep. vice-admiraal Mac-Léod.
Vanwege" de Nederlandsche Opera is
tegen hedenavond tc Amsterdam „Tannhau-
ser" aangekondigd. De mogelijkheid bestaat
echter dat do solisten in hun weigering om
op te treden volharden on door den heer
Van der Linden in gebreke gesteld worden.
Mocht zulks geschieden, dan zal niettemin
een volledige opera kunnen worden opge
voerd: „Orpheue." Reeds heeft een der da
mes-solisten, die zich bij de combinatie bod
aangesloten, besloten weder op te treden,
zoodat alle rollen in „Urpheus" bozet zijn,
terwij], zooals men weet, koor, orkest, enz.
er niet aan denken de directie in den steek
tc laten.
Dat het den solisten mot dit geschil ovor
betaling van honorarium feitelijk om een
reorganisatie te doen is, blijkt wel uit het
feit, dat zij Zondagmiddag, toen do heer Van
der Linden, die inmddcls geld had bijeen
gebracht, hun betaling aanbood, weigerden,
de achterstallige gage in ontvangst to ne
men. Hun raadsman is rar. Biedorlack, die
op grond van door den Hoogen Raad gewo-
zen arresten, overtuigd is, dat do 6oli6ton
niet verplicht waren op to treden, nu op
den vervaldag zei ven, den lsten December,
het verschuldigde salaris niet aan lien was
uitbetaald.
De raadsman van den heer Van der Lin
den is mr. Van Gigch, die van oordeel is,
dat de solisten, vooral nu de heer Van dor
Linden betaling heeft aangeboden, geacht
moeten worden het contract to hebben ver
broken en dus waarschijnlijk een loelijke
pijp zullen rooken.
Aan ,,De Tel." wort gemeld:
Dc Technische afdecling der Nederland
sche Opera, directie O. v. d. Linden, heeft
zich geconstitueerd tot een vereeniging,
hoofdzakelijk met het doel, do matorieelo be
langen dor leden to behartigen maar
tevens, zoover hun krachten het toelaten, do
belangen der Ned. Opera, die ook de hunne
zijn, te steunen. De leden der vereeniging
hebben tot hun bestuur gekozen de hoeren
A. Carton, president, Math. C. J. Albors,
secretaris, S. B. Benavcnto, penningmeester.
Door de leden van hot Ned. Opera^orkeet
is een vereeniging opgericht, onder don
naam van: „Vereeniging van Nederlandsche
Opera-musici welke ton dool heeft do be
langen der Ned. Opera-musici to beharti
gen. Tot definitieve bestuurderen zijn goko
zen de heeron: S. Logcher, voorzitter; M.
Bing, 1ste secretaris; A. Has chert, 2de secre
taris; M. Bijnevelt, penningmeester, cn E.
Beetz, commissaris van toezicht. Tot de ver
eeniging traden direct 40 leden too.
De heer Orelio zal Woensdagavond te Arn
hem met de Nederlandsche Opera zijn jubilé
vieren. Althans in de Arnhcmsche bladen
wordt voor dien avond „Faust" aangekon
digd. Het zal de eerste avond zijn dat do
heer Orelio van zijn houding tegenover do
Opera blijk zal moeten geven. Tot dien avond
beeft hij nl. verlof,, niet op to treden.
Uit Brielle schrijft men aan de ..N.
R. Ct.":
Aan het asyl voor oude en gebrekkige zee
lieden te Brielle ontbreekt altijd nog één.
vleugel Het hoofdgebouw is in 1872 opge
richt uit bijdragen van de Nederlandsche na
tie, daarin voorafgegaan door wijlen Z. M.
Koning Willem III. die zich zeer voor deze
stichting interesseerde; terwijl de noordelijke
vleugel een geschenk is van mr. Alexander
Ver Heull. Na dien tijd mag zich deze zoo
bij uitstek nuttige instelling niet bijzonder
meer verheugen In do belangstelling van
ons volk, dat zooveel hart heeft voor het
„zeevarende volk", zooals men in de 17do
eeuw gewoon was te zeggen. Van schenkin
gen of legaten hoort men bijna nooit. In
plaats van groote inkomsten, kwamen or
zware uitgaven, doordat men bij den opbouw
van het hoofdgobouw gebruik had gemaakt
van een soort zandsteen, welke door den in
vloed van de buitenlucht verteert, in die ma
te zelfs, dat men do afgebrokkelde gedeelten
tusscken de vingers tot stof kon wrijven. Een"
vrij omvangrijke restauratie is daarvan het
gevolg geweest, die een grooten hap gedaan
heeft, in do financiën van hot gesticht. Maar
het gevolg is toch, dat nu het gebouw weer
een waardiger aanzien heeft.
Toch, met zijn éénen vleugel en een gras
vlakte or voor, ziet hot er niet uit als een
stichting van een Koning der Nederlanden
en zijn volk. Om toch iets lo doen, heeft do
vereeniging „Floralia" verzocht een vleugel
van lovend groen on. bloomen op dio plaats
to mogen bouwen, waartoe haar do grond
tot wede re p zeg ge ns zou afgestaan wordon.
Tevens zou dat gedeelte ook voor haar tuin
dienen, terwijl zij, met eenigo subsidie van
de stichting, het geheel zou omrasteren en
de leelijke dwarspaden verleggen. Mocht do
commissie van beheor dit verzoek toestaan,
dan zal men niet, gelijk thans, mot eenige
schaamte het historische plekjo aanwijzen,
waar onze Koning te midden van zijn volk
cn in tegenwoordigheid van den geschied
schrijver Motley, do woorden uitsprak: ,,Ik
ben cr t-rotech op Nederlander te zijn."
Moge dit plekje, waarachter hot toevluchts
oord voor oude Nederlandsche zeelieden op
rijst, door onze natie niet to veel uit hot
oog verloren worden.
De nestor der Christelijke onderwijzers
to Groningen, de heer J. Meyrion, hoofd der
Clir. School op Schoolbolm, heeft feest gevierd.
De heer Meynen herdacht namelijk den dag,
waarop hjj vóór 40 jaren als Chr. onderwijzer
to Groningen ln functie trad. Hot schoollokaal,
alwaar de jubilaris gewoonlijk onderwijs geeft,
was versierd. Door 600 leerlingea werd den
lieer Meynon een liéd toegezongen, waarna
zU allen voorby den jubilaris defileerden. By
monde van den heer LulthofT werdon den heer
Meynen namens onderwyzere, oud onderwyzors,
leerlingen en oud-leerlingen cadeaux aange
boden, bestaande in een bureau ministre, een
pledeata! en een album. Het bestuur der Chr.
Scholen complimenteerde den Jubilaris, evenals
de hoofden der Chr. 8cholen.
Zoowel door het Bestuur als door de hoofden
der Chr. Scholen, werden den 73 jarigen hoofd-
onderwyzer geschenken aangeboden.
A. s. Woensdag-namiddag wordt den leerlin
gen door don jubilaris eon feest gogoven.
Het stoomschip ,,Godé", van Java naar
Rotterdam, vertrok 8 Doo. van Port-Said;
do „Malang", van Java naar Rotterdam,
vertrok 7 Dec. van Mareeille; do „Rijndam"
vertrok 7 Deo. van Nieuw-York naar Rot
te rdamde „Soerabaia", van Java naar
Rotterdam, pa&scerdo 7 Dec. Kaap Carvooi-
ro; do „Solo" vertrok 8 December van Rot
terdam naar Batavia; do „Chemnitz", van
Java naar Amsterdam, passeerde 7 Deo.
Suez; de „Potsdam", van Nieuw-York naar
Rotterdam, passeerde 8 Dec. Lizardde
„Zaanland", van Amsterdam naar Buonoe-
Ayrce, vertrok 4 Deo. van Duinkerken; do
Kaiser", van Batavia naar Amsterdam,
arriveerde 5 Dcc. te Suez; de Ambon" ver
trok 7 Dec. van Padang naar Amsterdam
de „Merapi", van Java naar Rotterdam,
passeerde 8 Dec. Gibraltar; de „Rotterdam"
arriveerde 8 Dec. van Rotterdam te Nieuw-
York.
Benthuizen. Door den onbozoldigden ryks-
veldwachter L. Vermeulen, alhier, is procos-
verbaal opgemaakt tegen H. v. d. M., te Berkel,
die zich mot twee andere personen en twee
honden in het Jachtveld bevond in den Binnen-
wegschen polder onder Zegwaard, voorzien
van een geweer, doch zonder vergunning van
don eigenaar van het jachtrecht.
Bodegraven. De heer W. Verburg, alhier,
is horbenoemd als kerkvoogd der Ncd.-Herv.
Gemeente.
De afdeeling Bodegraven en Omstre
ken van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw zal Donderdag 11 Deoember a. a
des avonds tc half acht in het hotel „Van
Haaften", alhier, een openbare vergadering
houden, waarin als spreker zal optreden de
heer H. B. Hylkema, zuivelconsulent van do
Goldersch-Overijsolscho Maatschappij van
Landbouw. Het onderwerp van den spreker
is: ,,Dö melk in onzo dagen beschouwd."
liuarlemmermeer. Naar aanleiding van
een daartoe bij den burgemeester dezer ge
meente van den Commissaris der Ko
ningin in doze provincie ontvangen aan
schrijving, wordt aan belanghebbenden me
degedeeld, dat- hot onderzoek naar dc gc-
oefend~oid van de lotolingon der lichting
1903. die wonsohen te dingen naar hel. be
wijs. koterij voor militaire bekwaamheid,
•hetzij voor lioha-molijke geoefendheid, dan
wel voor beide, voor de jongelieden uit
deze gemeente zal worden gehouden te
Haarlem tuascben 1 en 18 Januari 1903;
voorts dat zij die aan bedoeld onder
soek wonsohen deel to nemen, zich daartoe
vóór of uiterlijk op den 20sten December
a, a ter Secretarie dezer gemeente moeten
aanmelden, en dat tot het onderzoek uit
sluitend worden toegolaten zij dio hebben
deolgenomen aan de loting voor de lichting
1903 en zioli overeenkomstig do vorenstaan
de ter zake gedane mededeel ing tot deelne
ming hebban aangemeld.
llaserswoudo. De armverzorgers der
Gereformeerde Kerk warden weder verbiyd
met een gift van 26 gulden voor de armen
der Gemeente.
KatwUk-aan-Zee. Zich gistermiddag om-
atroeks balfvier op bet ys bevindende, zag do
inspecteur van politie N. Verkalk den schoen
maker G. Bik, wonende te Katwyk aan-Zoe,
op den Ryn alhier in een wak rydon.
Onmiddeliyk snelde de Inspecteur toe en
had het geluk, plat op het ys liggende, den
reeds zinkenden persoon te redden.
Voorhout. Hedenmiddag had alhier een
droevig ongeval plaate; een der theologische
6tudenten van het Groot Seminarie te War
mond viel, terwyi hy met andere hoeren stond
te praten, zoo hard op het ys, dat diens
schouder ontwrichtte en hy por extra ge
legenheid naar Warmond vervoerd werd. Naar
wy vernemen is de ontwrichting zóó erg, dat
de schouder moet gozet worden.
Woubrugce. Bij do Ned.-Herv. Gom. al
hier is herkozen tot ouderling de heer K.
Overvliet, on als diaken do hoor C. Jonker.
Do heor H. do Boor Pz., alhier, is be
noemd tot boekhouder bij de Ncd.-Herv.
Diaconie, in do plaats van den heer
Wicliora, wogons vertrek naar elders.
Zegwaard-Zoetermeer. Aan den rykaveld-
wachter jachtopzienor (brigadier titulair) P.
Baggerman ia op zyn verzoek eervol ontslag
verleend
In do plaats van den heer I. Heemskerk,
dio niet herkiesbaar was, is tot ouderling van
de Ned.-Herv. Gemoonto alhier gekozen do
heer M. Karens, die de bonooming heeft aan
genomen.
Op Woensdag 10 Dec. a. s. zal alhier
gelegenheid worden gegeven tot kosteloozo
inenting en herinenting en wel van 12 tot
2 uren ten huize van dr. Meerburg en van
1 tot 2 uren ten huize van dr. Vriesman.
Alweer een wandeling door hel Rljks-Elhnographlsch
Museum.
Zondag had do directeur van bot Rijks
Ethnographisch Museum, dr. J. D. E.
Schmeltz, weder de gelegenheid geopend
voor een rondleiding door hot Museum, af
deeling China en Japan, in het gebouw Ra
penburg 67.
Door een 40-tal poreonen, voor 't meeron-
dcol gevormd door het personeel van dc fir
ma Brill, alhier, werd daarvan gebruik ge
maakt. Nadat do tentoonstelling was bezich
tigd, meer in het bijzonder datgono, wat in
verband staat met hot vak der typografen,
werd door den directeur een kort© schels go
goven van het ontstaan van schrijven on
drukken. Hij begon mot er op te wijzen, dat
het tcekenen ouder was dan hot schrijven en
reeds dagteekendo uit de allereerst© tijdon.
Hot beeldenschrift geeft de zaak zelve,
terwijl het woordenschrift het woord geeft
voor de zaak. Men vindt het in Egypte, Chi
na, Mexico, Indiö, Noord-Arnorika, Slille-
Zuidzco-eilnnden, Nieuw-Calodonia en op do
Paloa- en Paasch-eilandcn. ln het laatst©
hiëroglyphenschrift bestaan nog geslachts
lijsten van de hoofden dos volks. Het bccl-
donschrift heeft het voordcel dat het wordt
verstaan door volken, die eon verschillende
taal sprekon.
Het hodendaagsche Chineosche schrift is
een vervormd beeldenschrift, dat in het go-
heole Chincesche Rijk begrepen wordt. In
China werd dit schrift uitgevonden door een
der koningen, duizendcD jaren voor Chris
tus. Uit hot Chineesch is het Japanneesch
voortgesproten en de Japonncozcn hebben zich
goede leerlingen getoond. De calligraphio
vindt Ln Japan groote. waardeering on sier
lijk schrijven wordt als een groot© verdien
ste aangerekend. Daar is het schrijven weder
geworden het uitgangspunt van het tceke
nen cn derhalve bestaat liier een nauw ver
band tusschen 6chrijf- en toekenkunst.
Bij dit volk, zoowol als bij do Chineezen
bestaat een groote vereering voor geschreven
en bedrukt papier. Het wordt voor een be
wijs van slecht© opvoeding gehouden op een
boek te gaan zitten of te trappen op een
stuk beschreven paipre. Gebruikte penseelen
worden niet achteloos weggeworpen, maar
verzameld en bij hoopjes neergelegd bij den
tempel van Sugawara-na- Miohizane, den
God der schrijfkunst.
Een groote stap op den weg der bescha
ving was het, teen uit het schrijven de druk
kunst ontstond. Do eerste schrede hiertoe
was het versieren der kleedingstoffon. 1 jij
dit stuk werd door den heer «Schmeltz gerui-
men tijd stilgestaan en menige wetenswaar
digheid uitvoerig medegodeeld.
Lang voordat Laurens Coster de boek
drukkunst uitvond was zij reeds in t-Jrina be
kend. Do eerste teksten werden in steen ge
beiteld en hiervan afdrukken genomen
(pl.m. 177 v. C.); in 905 werden door Fang-
Ying-Wang de houten planken uitgevonden.
Van 9601280 werden lettervormen uit ko
per en lood gebruikt, maar wegons de duur
te worden ze weder ter zijde gelogd en koor
de men tot do houten plankon terug Ook
werden vormen van klei later gebruikt en
om dezelfde redenen weder verlaten.
Nog heden drukt men mot houten plan
ken, waarin de karakters worden gesneden.
Eon good houtsnijder verdient aan 1000
woorden slechte f 1. Alle planken, die voor
hot drukken van den bijbel bonoodigd zijn.
ko6ten ten naastenbij 1200.
Hot drukken geschiedt door mot eon bor
stel over het papior, dat op de mot verf bo
atreken plank is golegd, to wrijven. In Ja
pan gebruikt men in plaats von eon borstel
oen t a m b o n (bamboezoh bal).
Eou good werkman kan dagelijks 2000
afdrukken maken, terwijl men van eon plank
15,000 afdrukken kan verkrijgen vóór do vor
men versloten zijn. De oudste oouront dor
wereld is do Pokingor Staatscourant.
In 1695 werd in Japan het eerste kleuren -
schrift vervaardigd, welko kunst haar top
punt boreikte in 1760 en in de laatste helft
der vorige eeuw de nationale school hoeft
voortgebracht. Hokasaï is do meoet bekende
moester uit dezo school. De in het Museum
aanwezigo kunstwerken o. a. landschappon
en visschen werden tor kenschetsing van dezo
kunst vertoont, alsmede een aantal planken,
die voor het werk hebben gediend.
Boido eoriea zijn afkomstig uit eon zcor
groot© verzameling die voor het Museum in
het begin dezee jaars van oen overleden lief
hebber in Duitechland verkregen is.
Hoden wordt nog op hot gebied van kleu
rendruk veel schoons voortgebracht. Als be
wijs daarvan werden een aantal afbeeldingen
vertoond van Japanscho voorwerpen, goden
beelden enz.
Do aanwezigon toonden voel belangstel
ling voor deze populaire uiteenzetting, dio
als gewoonlijk door den heer Schmeltz word
veraanschouwelijkt door het vortoonon van
voorworpen en afboeldingon. Wij zijn er van
overtuigd dat do directeur op deze wijzo
niet alleen medewerkt tot verspreiding van
nuttige kennis en wetenschap ondor do volks
klassen ,maar ook krachtig zal bovordoren
do liofdo van het volk voor onzo Musea.
De Nobel-prijs.
Het wordt bevestigd, dat van de Nobel
prijzen van dat jaar do prijs voor do ge
wichtigste ontdeking op het gebied dor phy-
sica is toegekend aan do prof. dr. H. A.
Lorantz, te Leiden, en prof. dr. P. Zeeman,
te Amsterdam.
De prijs, die bedde geleerden moeten dec-
lon, bodraagt ongeveer 100,000.
Dr. Hendrik An toon Lo rente word in 1853
te Arnhem geboren, studeerde t© Leiden cn
promoveordo hier in 1875 tot doctor in do
wis- cn natuurkunde op een proefschrift,
gehiteld: „Over de theorieën dor terugkaat
sing on breking van het licht".
Van 1872 tot 1877 was hij leeraar aan de
burger-avondschool te Arnhem, terwijl hij
sedert Januari 1878 liet hooglcoroarsambt
bekleedt aan de Rijks-univeraiterit to Ledden.
Ondor zijn voornaamste werken wordon, be
halve vele verhandelingen in liet bekende
workjo „Onze Iioog leeraren", g/noemd:
„Leerboek der differentiaal- en integraal
rekening en van do eerste beginselen der
analytische meetkunde, met liet oog op de
toepassing in do natuurwetenschap"; „La
théorie ólcctro-magnétriqr do Maxwell et
son application aux oorpB mouvente";
„Vorauoh einer Theorie dor olektrisohen
und optischen Ersoheinungen und boweg-
ten Kö per".
Met den hooglcoraar Zeeman deed hij bc-
lamgrijko onderzoekingen aangaande het
verband tusschen magnetisme en lioht; op
dit gebied had de een het experimenteel, de
ander liet theoretisch onderzoek voor zijn
rekening genomen en het ia do ontdekking
op dit gebied door boido geleerden gedaan,
dio hon thans voor den Nobel prijs in aan
merking dcod komen.
De Amstordameoh© hoogleeraar Pieter
Zeeman word den 22ston Mei 1865 te Zon-
nemairo (Zeeland) geboren. Na zijn eerste
opleiding te hebben erlangd aan de hoogoro
burgerschool to Zicriksee en daarna nis toe
hoorder furn hot gymnasium to Delft, ging
bij te Ixriden studceren in do wis- en natuur-
kunde «mi promoveordo daar 18 Januari 1893
op een academisch, proefschrift, gebit rid
..Metingen ovor liet vorsohijneel van Korr
bij polaire terugkaatsing op ijzer, kobalt
en nikkel".
Daarna werd hij lector aan do Lcidscbo
universiteit, welke functie hij op 1 Januari
1897 aan de universiteit dor hoofdstad ging
vervullen. Het was tusascfaen de jaren 1897
en 1899 dat zijn bovengenoemde onderzoe
kingen met prof. Lorentz vielen, en do door
hem gedane ontdekking was oorzaak dat hij
«laarvoor èn door do Weoncr Academie van
Wetenachap.peo, 6n door Parijscho Aca
démie do» Science» werd bekroond.
Op 17 Januari 1900 word hij door don
Anieterdamschen Raad Uj. hoogleoraar aan
de universiteit te Amsterdam benoemd, wrik
ambt hij op 12 Maart d.a.v. aanvaardde
mot eon rode over Experimenteel© onder-
