TE HUUR gevraagd,
Ff
s$lt
In de KotMaal
„NEDERLAND".
De Zilveren Schaatsen
Reform-
Droit-devant-
Hercules-
Prinsesvorm-
Gloria-
J. C. KORT,
J«H. J. KORT,
W.MATVËLD.I
LEIDSCH DAGBLAD, WOENSDAG 26 NOVEMBER. - DERDE BLAD.
Gemengd Nieuws.
Officiëele nitslag der Stemming voor een Lid der Tweede Earner in bet Kiesdistrict Leiden.
Vervolg Advertentiën.
Pakhuis:
SOLIDE ORGELS
zuivere Preanger-Koffie,
ROLLANDET G°.,
Haart, straat 122,
Donkersteeg 3
f HOOFDKAAS. S
8 2i Vrouwesteeg 5, JJj
HOOFDKAAS.
FrëbeB
AröikeBen
Verkrijgbaar in alle buurten
der stad3,83 3»(
DE GRACiEUSE, 1.3772 per kwartaal.
No. 13117
Anno 19Ö2.
Een onderhoud mei den heer Schalk Borger.
Hot- „Hbl." heeft het voorrecht gehad ©en
'^ndorhoud to hebben met den oud-waarn.-
resident der voormalige ZuidafrikaanBche
'Republiek, den heer Schalk Burger, en
"èchrijft nu daaromtrent- het volgende:
Toen wij hem do vraag stolden, hoe het. in
Öen aanvang de6 jaars gekomen was tot het
Tvoeren der vredes-onderhandelingen, die
'voor ons in Europa feitelijk een verrassing
\waren, antwoordde de heer Schalk Burger:
5 „Maar hoe konden wij anders? Onze
toestand was in Europa zeker te mooi voor
gesteld. In de laatste zes maanden, die aan
het sluiten van den vrede voorafgingen, liad-
'den de Engelschen steeds meer krijgsgevan
genen gemaakt, telkens en telkens meer, cn
als het nog drie maanden langer geduurd
.had, waren wij zoowat allen gevangen ge-
-,Jreest. Bovendien hadden wij buitengewoon
jyeel gebrek aan paarden en levensmiddelen.
m $VVcl is waar pakten wij den Engelschen
(.paarden af, doch wij hadden geen voeder om
'fle beesten te onderhouden. Wij stonden dus
,voor het feit: te vechten tot het bittere einde
\om ons eindelijk op genade en ongenade over
'jtc geven, dan vredesonderhandelingen aan te
£3» vangen, waarbij wij althans geen oneervolle
voorwaarden zouden erlangen. Anders han-
'■dolen was een besliste onmogelijkheid ge-
irecst."
Overigens wenschte de heer Schalk Bur
ger blijkbaar niet op zaken, die da vredes
onderhandelingen van nabij raakten, in te
i gaan cn het verdere deel van het onderhoud
bewoog zich daarna over zaken den huidigen
toestand betreffende.
„Het is een treurig verschijnsel'', zeide
'de heer Schalk Burger, „dat men in Enge
lland cn in een groot deel der Engelsche pers
nog zooveel wantrouwen tegen de leiders der
Boeren koestert, het doet voorkomen alsof
wij achter hun rug de vredesvoorwaarden
van onzen kant niet loyaal zouden willen
uitvoeren. Het is misschien goed dat het nog
pens openlijk door mij gezegd wordt, dat dit
Vantrouwen van Engelsche zijde jegens ons
geheel en al misplaatst is. Wij willen niet
anders dan ons loyaal a-xlragen tegenover do
Engelsche Regeoring en alles doen wat wij
kunnen om do do*r den oorlog geteisterde
Iandon zoo spoedig mogelijk weder tot bloei
en wolvaart te brengen cn te trachten de
Roorcn, die door den oorlog schade leden,
zoo gelukkig te maken als mogelijk is. Ik
$eTi heb mij over den toestand van ons volk
tot Lord Milner gewehd; gewillig heoft hij
naar onze klachten geluisterd en hij heoft
mij duidelijk uiteengezet, dat er nog heel
,wat moeilijkhedoi^uit den weg waren te rui
men en van Engelscho zijde zeker alles go-
'doan zal worden om zooveel mogelijk in do
dringende behoeften te voorzien."
„Verwacht u iets van het bezoek dat do
painister Chamberlain aan Zuid-Afrika zal
brengen
„Inderdaad", antwoordde de heer
Schalk Burger, „verwacht ik daar veel goeds
van. Hij komt nu in de gelegenheid alles
met eigen oogen te zien en dat is goed, om
dat hom zooveel verkeertie beschouwingen
over den toestand zijn gegeven. Chamberlain
is een groot man, een man met een goed ver
stand en een ruimen blik, die dadelijk zal in
zien hoe de toestand is, on als hij in Afrika
in aanraking komt met do personen, die
daar do leiding van het gezag hebben, dan
zal hij in menig opzicht een veel juister oor
deel gaan krijgen. Van onze zijde wordt zijn
reis niet ongaarne gozicn."
Op onze vraag wat hot doel des heeren
Schalk Burger was toen hij naar Europa
kwam, antwoordde hij„Dat doel was
tweeërlei. Eenorzijds hadden de generaals on
ik niet besloten hoe wij de fondsen zouden
besbeden, die hier to onzer beschikikng zou
den worden gesteld. Het was zaak in Europa
eerst te onderzoeken wat wij gedaan konden
krijgen. Sedert is de toestand ontegenzeg
lijk verbeterd, nu Engeland besloten heeft
nog vijf millioen pond te geven bij de drie,
die bij de vredesvoorwaarden waren toege
zegd, en de leening t zullen garandecrcn,
terwijl de Engelsche Regeering niet onge
negen is een weduwen- en weezenfonds op te
richten. Geschiedt dit, dan kan een deel der
gelden, die door ons in Europa bijeen wor
den gebracht, gevoegd worden bij het fonds
dat Engeland voor dit doel beschikbaar stelt
en willen wij niets liever dan dat dit onder
toezicht der Regeering in overleg met ons
zal worden beheerd.
Maar bovendien zijn nog schatten noodig
on hetgeen door de generaals is gevraagd, is
beslist niet overdreven; er zal veel noodig
zijn om in de eerste behoeften te voorzien;
geld is noodig om bouwmaterialen te koopen
om de boerderijen en huizen weder op to
bouwen, die op een enkele na, alle in de
asch zijn gelegd en veel gold is noodig voor
do eerste levensbehoeften, en wat al niet:
elke gift wordt dus door ons hoogelijk ge
waardeerd.
In dc tweede plaats had ik er behoefte
aan, Stoyn en Kruger eens to 6preken.
Eerstgenoemde gaat gelukkig langzaam in
beterschap vooruit; laatstgenoemde maakt
het goed, doch wordt oud. Hoewel hij nog
geen bepaald besluit heeft genomen wanneer
hij woder naar Afrika zal torngkeeren, het
plan dit te doen heeft hij beslist niet opge
geven. „Wie zal niot begeeren to midden van
zijn volk te leven en te sterven," zeide hij
tot mij."
„Kunt- 11 mij ook iets mcdedeelen aan
gaande de reeds meermalen en thans weder
door do „Daily Mail" geuite bewering dat
dr. Leyds on Kruger nog bedragen van
250,000 pd, st. on 750,000 pd. st. onder hun
berusting hebben 1"
„Ik voor mij," antwoordde de heer
Schalk Burger, „ben daarmede geheel onbe
kend. Wij hebben destijds bij den aanvang
van den oorlog van dc mijnen financiccle
hulp gecommandeerd, voor zoover mij be
kend tot aankoop van effecten en goederen
dit geschiedde dus vóór het vertrek van pre
sident Kruger.
Toen Krugor naar Europa vertrok, be
schikten wij over weinig geld, ik nam niot
meer dan 60,000 pd. st. van hem over om
don oorlog mede voort te zetten, vandaar
dan ook dat voortgegaan werd met uitgifte
der Staatsnota. Maar mij is volkomen onbe
kend dat goud of spe-eie naar Europa is
ovorgebracht om daar iets medo to doen. Er
is beslist geen geld naar Europa gezonden
om daar voor ecnig doel bewaard te wor
den. Degenen van ons, die hier waren, had
den eenige sommen om ammunitie en goo-
dcron te koopen en dio op te zenden, maar
hooveel dat was, weet ik niet. Doch van die
bewering van de Daily Mail" is beslist
niets waar."
„Er zijn er hier in Nederland, die als
sprekers optreden om gelden te verzamelen
ton einde in Zuid-Afrika een weeshuis te
stichten voor do kinderen der gesneuvelden
wat denkt u van zulk een plan
„Ik acht dat niet juist gezien. Mis-
sohien kan het op een gegeven oogenblik
goed zijn enkele kinderen in een stichting te
brengen, doch over 't algemeen vind ik het
beter deze zaak over te laten aan de kerkge
nootschappen en do betrekkingen dier kin
deren cn acht ik het veel beter hen in gezin
nen onder dak to brengen."
„Wat denkt u over het onderwijs?"
„Dat is voor ons van 't hoogste belang.
Natuurlijk treedt vooral thans de taal voor
ons op den voorgrond. Bij do vredesvoor
waarden is bepaald dat Engeland het Hol-
landsch zal doen onderwijzen, waar zulks
door de ouders verlangd wordt, en wij zijn
ook voornemens op dit punt loyaal en eer
lijk tegenover Engeland te liandelcn. Wij
dienen voorloopig af te wachten, welko
maatregelen de Regeering in deze zal ne
men de bedoeling schijnt te zijn een gewij
zigde onderwijswet te maken cn een kerke-
kelijko commissie is onzerzijds bezig daar
over met do Regeoring to onderhandelen.
Wij hopen, dat het tot een goede schoolwet
zal komen, maar ik leg er ook nog cons den
nadruk op want dit kan tegenover het-
wantrouwen, dat men nog tegen ons heeft,
niet gonoeg gedaan worden dat wij loyaal
met do Engelsche Regeering in elk opzicht,
dus ook op het punt vnn onderwijs, onze bo-
langen zullen bespreken en overleggen om
alles zoo goed mogelijk in orde te brengen."
Wij vroegen den heer Schalk Burger nog
of een aantal Boeren na den oorlog naar
Duifcsch-Zuid-Afrika en Madagascar waren
uitgeweken, waarop hij antwoordde, dat dit
aantal zeker zeer gering was en dat dogenen,
die daarheen gingen, grootendeels waren re
bellen, dio aan do op hen gestelde strafbe
palingen wilden ontkomen. Ten slotte ver
telde hij ons, dat hij hedenavond met zijn se
cretaris Viliers weder naar Londen vertrok,
om a.s. Zaterdag van Southampton weder
naar Zuid-Afrika terug te kceren,
De moord in do Dubbele Buurt
te Amsterdam. Van zeer bevoegde zijde
verneemt „De Echo'' thans, dat het plan
om de weduwe Dijxhoorn in do Dubbele
Buurt van hot leven te beroovcn, destijds
ia uitgegaan van Fr. Diemers; men weet,
dat deze persoon met H. D. van den Dool,
de tapper uit de Stoalstraat. zal worden
vervolgd wagens het aanzetten van anderen
tot een strafbaar feit, in casu de moord in
de Dubbele Buurt-, gepleegd door Muire-
laar en Fr. Groot-. Bij onderzoek is geble
ken. dat Diomors, begeerig naar hot- kapi
taal, dat de weduwe bezat, in het najaar
van 1901 haar ton huwelijk vroeg; juffrouw
Dijxhoorn begreep evenwel, wat or aohter
dit aanzoek sohool, cn wco6 den reeds op
jaren zijnden Diemers af. Deze verkeerde op
dat oogenblik in groot© goldelijko verlegen
heid, en zag zich door dio weigering do kans
verkeken in het bezit to komen van de spaar
penningen der woduwe. Geen anderen uit
weg meer open ziende, beraamde liij een
plan om zich door geweld meester te maken
van haar gold: dooh een weinig bevreosd
voor de gervolgen van een ovontuecl te ple
gen misdaad, nam hij een vriend, den tap
per v. d. Dool, in den arm, on besprak met
dezen de middelen, die hun ton dienste ston
den om rijn voornemem werkelijkheid te doen
worden. Van der Dool stolde zich in verbin
ding met Spokkers, Van der Heyden, Mui-
selaar en Groot-, do rollen werden verdeeld,
en Groot on Muiselaar werden aangewezen
om de misdaad l© plegon; Spekkers en Van
der Hoyden zouden do wacht houden voor
mogelijk verraad: iedere aandeel in den buit
werd to voren vaetgeslold. Hoo dc zaken
zich vorder hebben toegedragen, is bekend.
Omtrent Diemers deelt „De Echo" nog
verschillende bijzonderheden mede:
Tot 1890 woonde Diemore to Zandvoort,
waar hij een tapperij had, die in dat jaar
werd opgeheven. Sedert dien noemde hij
zich oommissiounair in wijn on had eenige
jaren achtereen geen vnate woonplaat-s. Zeer
dkwijls was hij te Amsterdam, at daar ge
woonlijk bij „Kras" en leefde als iemand,
wien het aan geen gold ontbrak. Herhaal
dc malen bracht liij eon bezoek aan Zand
voort, word dikwijls in Haarlem, Bloemen-
daal en Santpoort gezien, steeds voorgeven
de het zeer druk te hebben met de agent
schappen, beau door ondersaheidono firma's
in den lande opgedragen. Vooral in Zand
voort., waar hij zich veolad met hoogon hoed
vertoonde, vestdgde hij den indruk con man
in bonis to zijn. Dit zwervend loven leidde
hij tot in het voorjaar van 1902, t-oen hij bij
de wed. Van dor Schinkel In het oafó
„Nieuw Zandvoort" in zijn vroegere woon
plaats, zijn intrek nam.
Deo morgens vroeg ging hij geregeld lede
ren dag naar Haarlem, Amsterdam of Rot
terdam, al naar zijn zaken zulks eisohton.
Zijn hospita kon echter nooit iets van han-
dolsagentscha-ppen merken, zoodat ook rij
ten slotte argwaan begon te kocetoron on
den man zooveel mogelijk meed. Hij kon
alleen komen slapon en 's morgens rijn ont
bijt gebruiken, het verdere gedeelte van don
dag mocht 1UI niet in haar huis docib engen.
Diemore bleek inmiddels niot moe- mö
ruim bij kas to zijn, er verliepen alt-hans
dagen dat hij zijn kostgeld niot kon b- ta
len, om dan plotseling weder in hot- ij-v.it
van veel geld te zijn, dat hij gewoonlijk uit
Amsterdam of Rotterdam medebracht. Toen
het badseizoen langzamerhand aanbrak, be
gon hij een bureau d'emplaeement voor koll-
nors, dat echter maar van korten duur was.
Zoo gauw do weduwe v d. Schinkel de
gelegenheid schoon zag. zed zo hem do huur
van het dakkamertje, dat hij in gebruik
had, op, waarna D. bij de weduwe Tc rol een
afgeschoten vertrekje huurde, om na ver
loop van korten tijd weer uit de gemeente
te verdwijnen. Hij kwam nu echter zeer dik
wijls terug en scheen weer een gunsteling
van de fortuin to zijn geweest.
Toon or sprake van was deze badplaats
met een pier to verrijken, vatte hij hot plan
op, een speelbank op te richten; 0111 een
mogelijke botsing mot dc wet te voorkomen,
trachtte hij rich de medewerking te ver/-:
keren vnn een politieambtenaar, dio na
tuurlijk wij-olijk voor hot aanbod lot dcol
li amo bedankte; de secretarie dor gemoeid
wien eveneens het mede-opriohtereBofaap gra-
oieuselijk werd aangeboden, bedankte r.cii-
zcor.
Het was bij dio golegenheid dal Diemers
in Zandvoort altijd sprak van „rijn vriend
Batelt", liet hoofd der recherche in Amster
dam, blijkbaar met do bedoeling 0111 iedere
achterdocht weg te nomen. Na ook nog in
Haarlem te hebben getracht geld voor /ij 11
6peolbank los te krijgen, gaf hij ook dit
p-lnn ten slotte op Intussohcn had hij roods
ptatuten, enz., voor die onderneming laten
drukken.
I11 September van dit jaar wc rel mijnheer
Diemere door do Amstordaiusche politie
aangehouden, omdat hij in hot bezit waa be
vonden van Engelsohe bankbiljetten, afkom
stig van den zoo druk besproken diefstal
in do Londensoho Bank. Hij had zoo'u bil
jet tor inwisseling aangeboden aan den hou
der vnn eon spooialiteiteniuriohting in do
Warmoewtroat, thans gesloten. Deze gaf do
politic hiervan konnis en Diemere werd ge
arresteerd Hij zoi{le volstrekt niet geweten
to hebben, dat hot biljet van diefstal afkom
stig was, on herinnerde zich hot van een H us
te Rotterdam to hebben ontvangen Do Rus
werd opgespoord, doch ontkende porliu. nt
hot biljot to hebbero ontvangen.
Wegens gebrek aan bewijs werd Diemers
toen weer vrijgelaten; kort daarop werd hij
wederom ernstig verdacht van diefstal ten
nadeele van een weduwo in Antwerpen,
doch mon miste ook toen weer voldoendo
aanwijzingen. Than6 soliijnt do justitie vol
doende bezwaren tegen hem to kunnoD bij
brengen on zal hij binnonkor- in bovenlio-
dooldo moordzaak zioli hobbcn te verant
woorden wegens aansporing tol een straf
rechtelijke daad.
Totaal aantal
Kiezers.
Ingeleverde
stembiljetten.
Van
onwaarde.
Totaal uitge
brachte geldige
stemmen.
Jhr.Sr.li.T. d. BEBCU
T. HEEASTDDK.
(O-.ndL <i« Chr.-HUL
Xleiv. a Tad. on Or&nJ*".)
J. KL LA1QL.
(C*n4. dor a.-r. (Clearer.
sNoderl. en Or&oJo"
en dor E.-K. Kleaver.)
Br. M. J1EIDKLS.
(Cand. der ».*d a..p.)
k. D. SIJTSiSi.
Oand. der Yr|ja.-d->moor.
•Clearer. .Vooraltfan^",)
Prol. ilr. IV. r. 6. VI.Ü0»
('-and. der .VrJ*. Klear.")
Stomdistrict
792
660
20
640
28
282
28
28
884
9
746
627
10
017
88
262
27
88
264
526
433
11
422
88
184
17
21
100
488
412
14
893
24
197
4
18
166
898
843
7
841
21
192
20
16
02
VI: School Van-der-Werf-straat
748
618
14
604
85
318
15
21
220
9
VH: Bewaarschool Groeneateeg. 1 J
475
886
11
874
48
210
18
28
69
9
667
484
5
429
82
170
20
22
170
Totaal 1
v Vv
4729
8917
92
8825
264
1766
160
188
1472
De volstrekt® meerderheid Is 1918, Herstemming due tusschen de heeren: J. DE LANGE en W. VAN DER VLUGT.
r jf
voor nu of later, omtrek Veemarkt
of Stoenstraateen flink, ruim, droog
Aanbiedingen worden Ingewacht door
8. L.E3IAN Mzu., Statlonswog 51.
11268 10
CÖ
CO
in prezen van af f i0.
Gratis Bandleiding cn Todsenlooptr,
HondErdendankbelulgingen.
Vraagt gratis Catalogus en conditiën.
JOH. DE HEER, sstó 26
Rotterdam, Noordmolenstraat 71.
UMB, OiiiU fijja li
brandt men dagelijks op
Duitsche wijze 389 12
uitmuntende door geur en smaak.
Prijs per 5 011s 35 tout.
VERKOU W&STOKllLiYZËN,
STEEITWE BIJX 74,
Stoomvaart-Maatschappij
Passagebespreking naar
irVJDIE.
Goederenverzending. Zeeassurantidn.
1490 11 Nieuwe Kiju 3.
Teleplioonnnmmcr 435.
VRAAGT OVERAL
DOCTOR
8.
Absoluut
middel togen
d» Roo».
l'or flosch I Gulden.
Imp. MAURICE F00RT Co.
Prlnsongr. 742, A'dam.
10GS1 12
MAATSCHAPPIJ
„Tot Nut van 't Algemeen"
Departement Lelden.
LEDENVERGADERING
op Donderdag 37 Nov. 1003,
des avonds te 8 uren,
IN HET DEPARTEMENTSGEBOUW.
Namens het Bestuur:
I. FRANCOIS,
Secretaris.
11820 14
De nieuwe, zesde druk van
DOOR
P. J. ANDRIESSEN
la voorzien van talrijke nieuwe
lllustrztiën en een keurigen chromo
band.
Prye fl.OO,
Verkrijgbaar bfj alle Boekhandelaars.
Lsioen. A. W. SIJTHOFF.
3*:
O
30
O?
ij Vleeschhouwer, I"
Q b/i Haarlemmerstr., 5£
LEIDEN. f°
|om kinderen spelende te
leeven.
Paardensteeg 4.
TRADE HARK
