Aeademienieuws.
de te dcelen tegen de in haar handen gestelde
rekeningen van het R.-K. Weeshuis en van
bet R.-K. Armbestuur, beide den dienst 1901
betreffende, geen bedenkingen to hebben.
Zij stelt voor deze rekeningen goed te keu
ren, die van het weeshuis: in ontvangst ad
20,252.2-1, in uitgaaf ad 19,872.18 1/2, si ui-
tonde met een batig saldo van f 380.05
en die van het armbestuur: in ontvangst ad
9512.05, in uitgaaf ad 9-154.46, sluitende
met een batig saldo van 57.69.
Evenmin heeft zij bedenkingen tegen de re
kening van de Stedelijke Werkinrichting
over het jaar 1901.
Zij adviseert mitsdien die rekening goed
te keuren: in ontvangst ad 13,816.70 1/2, in
uitgaaf ad 13,780.95 1/2, sluitende met een
batig saldo van 35.75.
Onder overlegging van het desbetref
fend verzoek van mevrouw dc weduwe M.
W. do VriesVan der Meer, geven B. en Ws.
in overweging aan adressanto terugbetaling
van schoolgeld te verleenen over de maand
Juli tot een bedrag van 2, aangezien haar
kinderen, wegens vestiging in de gemeente,
eerst sedert 19 Augustus de lessen aan de
school 2de klasse voor Jongens en Meisjes
hebben gevolgd.
Overeenkomstig de vrooger gedane toe
zegging bi oden B. en Ws. den gemeenteraad
nu een tweetal conoepb-verordeningen aan,
regelende de cene het onderwijs in do g y m-
naetiek aan het gymnasium, de middel
bare scholen, de kweekschool en de open
bare lagere scholen, en de andere hot onder
wijs in het teekenon aan de middelbare
scholen, de kweekschool, en do openbare la.
gere scholen, alhier.
In dozo ontwerpen, waaraan thans ook
hot onlangs voor de leeraren van het Gym
nasium en do Hoogero Burgerschool aan
genomen stelsel van salariéenng gedeeltelijk
ten grondslag ligt-, zijn de bezoldigingen
dor verschillende leeraren en leeraressen
thans zoodanig geregeld, dat zij in verband
mot de aan de andere leeraren van Gym
nasium en Hoogere Burgerschool toegc-
ende verhoogingen, voor het tcgenwoor-
ige pereoneel een billijke vorhooging zul
len ondergaan.
Indien toch deze wijziging in do salaris-
regeling door den gemeenteraad wordt aan
genomen, dan zal, wat het onderwijs in do
gymnastiek betreft, de heer Bader, die
thans 36 lesuren geeft, een wedde erlangen
van 36 maal 60 ie 1800, tegen 1600 thans
(nl. /240 aan do H. B.-S.; /2-10 aan de
kweekschool en 1120 aan do lagere scho
len); de lieer De Vries, bij 38 lesuren, waar
onder 2 aan het gymnasium, een van 38
maal 40 is 1520, tegen 1200 thans (nl.
100 aan do H. B.-S.; 200 aan het gym
nasium; 100 aan do kweekschool en 800
aan do lagere scholen); de heer Honnor bij
88 lesuren, waaronder 2 aan het gymna
sium, oveneens een van 1520 tegen 1200
thans (nl. f 200 aan het gymnasium, 40
aan do H. B.-S., f 80 aan de kweekschool en
680 aan do lagere 6oholen, benevens een
porsoneolo toelage van f 200), terwijl einde
lijk mej. Risseouw bij 25 lesuren een wedde
van 25 maal 60 is 1260 zal erlangen tegen
1000 thans (nl. 300 aan de H. B.-S.
voor meisjes, 240 aan de kweekschool en
f 460 aan do lagere scholon).
En wat het onderwijs in het teckenen be
treft, zoo zal de heer Kosters, dio thans een
vasto wedde hoeft van 2100 (nl. 1800 aan
de II. B. S. en 300 aan de Kweekschool),
bij een aantal .van 36 lesuren een wedde
erlangen van 36 maal f 70 is 2-160. Wel
verdiont do heer Kosters op dit oogenblik
2650, maar dit is het gevolg van do hem
Verstrekte tijdelijke opdracht tot het geven
van 9 lesuren aan de Kweekschool, vroeger
door mej. Tonnet gegeven, welke lessen over
eenkomstig 'b j-aads besluit van 23 Mei 1901
mot die aan do meisjesschool 2do klasso in
hot vorvolg aan een afzonderlijke leerares
zullen moeten worden opgedragen. Het be
hoeft dan ook geen betoog, zeggen B. en Ws,
dat het overladen van cenzolfdcn persoon
tnet 44 a 46 wekelijkscho lesuren op den duur
piet anders dan schadelijk op het onderwijs
zou kunnen werken. Vandaar dan ook dat
nu in dezo verordening een afzonderlijke
leerares wordt genoemd voor do kweekschool
en do meisjesschool 2de klasse, wier wedde
bij hot tegenwoordig aantal van 15 weke
lijkscho lesuren (9 aan de kweekschool- en
8 aan do meisjesschool) zal afwisselen van
750 tot f 1050 al naar het aantal barer
dienstjaren.
Eindelijk zal de wedde van dc leerares
aan do H. B.-S. voor moisjes overeenkom
stig 's llaads bovengenoemd besluit van 23
Mei 1901, bij een maximum van 14 lesuren
700 bedragen, na 2 jaren dienst tot f 800
te verhoogon, waaraan thans nog overeen
komstig den wronsch der Commissie van Toe
zicht een tweede verhooging van f 100 na
4-jarigcn dienst is toegevoegd.
Met do thans voorgestelde regeling, waar
mode blijkens het boven medegedeelde een
niet onbelangrijke verbetering in do finan-
cicelo positio der leeraren gepaard gaat,
kunnen zioh zoowel het Collego van Curato
ren als do Commissie van Toezicht op het
Middelbaar Onderwijs en do Plaatselijke
iSohoolcommissie, blijkens hunne in de Lees
kamer tor inzage liggendo rapporten, in
hoofdzaak vereenigen. Aan de meeste der
door hen geopperde bedenkingen is dan ook
in de thans voorgedragen concepten door
B. on Ws. te gomoet gekomen.
De lste luitenant-kwartiermeester B. J.
Vorbrugh van het 8de bataljon 4de regiment
Infanterie te Haarlem wordt op 1 October a. e.
ovorgeplaatst by het lste regiment Infanterie
to Asson.
By de loting voor de nationale militie
In October a. 8. zullen do 2do luitenant N. A.
A. Bruyn, do sergeanten Moyer en De Vink
(van het 4de regiment infanterie alhier, ter
|boschikking worden gesteld van den mUltle-
commlssaris ln het 8de militiedistrict van Zuid-
Holland.
De lste luitenant-kwartiermoester J. M.
8. Hogerland van het 8ste regimont infanterie
wordt overgeplaatst by hot 8do bataljon 4do
regiment infanterie.
Boroepen is by de Ned.-Herv. Gem. te
Hoogevoen da, IJ. Bootuma, te Z os termeer.
Op de achtste lyst van do 24ste jaar
collecte voor de Scholen met den Bybol ln
tDe ötandaard" komen o. m. voor: Nieuwer-
brug aan den Ryn met f 82.80; Oudshoorn
met Ridderbuort met f 180.08; Teraar met
Langeraar, Korteraar en Aardam met f 82.
Totaal van 200 locale comités f 23,949.82.
Benoemd is tegen 1 Dcc. a. a tot onder
wijzer aan de Diaconie-school der Ned.-
Horv. Kerk te 's-Gravenhage de heer Adr.
van dor Eudfc, onderwijzer aan de Christ,
echöol te Zegwaard.
Uit 's-Gravenhag© meldt menu In de
middagzitting van het scheidsgerecht in
zake het geschil tusschen Mexico en Ame
rika zette advocaat Beeruaerb nader uit
een dat, aangezien de verschuldigde rente
opvorderbaar wordt geacht van jaar tot
jaar, ook jaarlijks de omstandigheden an
dere kunnen worden: dc kerk in California
kan haar rechtspersoon 1 ijkhcid verliezen;
do Indianen, te wier behoeve hot fonds
word gevestigd, verdwijnen geleidelijk; do
verwezenlijking van het doel der stichters
kan onmogelijk worden.
De beslissing der arbitrage-commissie van
1876 kon onmogelijk in al deze gebeurlijk
heden voorzien; haar gozeg bepaalt zich tot
haar onderwerp, zij is do waarheid van
gisteren cn kan niet op de toekomst prae.
judioieeren.
Vervolgens las de agent van Mexico, de
heer Pardo, een lang pleidooi voor. Daar
hij zich onwel gevoelde, kon hij zijn plei
dooi niet eindigen. Het laatste gedeelte zal
echter gedrukt wonden.
Senator Descampa was Zaterdag aanwe
zig cn verklaarde dion middag ae reden,
waarom hij afwezig was geweest, op den dag
waarop hij had moeten pleiten. Door de be
grafenis van de Koningin van België, zijn
Souvereine, was hij hierin verrhinderd.
Hot scheidsgerecht heeft, in afwijkiag van
een vroegere beslissing, aflsnog toegestaan
dat hij hedon pleit, vóór do repliek van
judge Penfield.
Als candidaat voor do vacature-Iden-
burg wordt in hot district Gouda ook ge
noemd de heer J. G. Heesterman, directeur
van Indische cultuur-maatschappijen, te
Amsterdam, alsmede mr. S. de Vries, te
Amsterdam, en ds. Rudolph, te Leiden.
Aan de „Ldmib. Koerier" wordt gemeld,
dat Prina Hendrik Woensdagmiddag de Do
manial© mijn te Kerkrade zal bezoeken.
De lste luit.-kwartiermeester I. M. 8.
Hogerland van het 8ste regt. inf. wordt 1
Oct. overgeplaatst bij het 4do reg. inf. to
Haarlem.
De minister van binnen]andsche zaken,
ovorwegende, dat de heer A. W. F. Idenburg
heeft opgehouden lid van de Tweede Kamer
der Statcn-Gencrnal te zijn en mitsdien een
verkiezing van een lid dier Kamer in het
kiesdistrict Gouda moet plaats hebben, heeft
bepaald, dat de verkiezing zal plaats hebben
op Vrijdag 10 October a. s., de stemming zoo
noodig op Vrijdag 17 October en de herstem
ming zoo noodig op Maandag 27 October a.8.
In Den Haag is op 40-jarigon ouderdom
overleden de wegens ziekte met verlof aan
wezige kapitein Ch. Jackson, van hot Oost-
Indische leger. De overledene was officier
sedert 21 November 1886 en gerechtigd tot
het dragen van het eerc teeken voor belang
rijke krijgsbedrijven cn van het Lombok-
kruis.
De voormalige onderofficier Voorwerk
van het lste reg. inf. te Assen, die indertijd
naar Transvaal ging en daar 2 1/2 jaar aan
de zijde der Boeren streed, keerde Zaterdag
to Assen terug en werd door de onderofficie
ren van het garnizoen feestelijk ontvangen.
Aan het station speeldo de stafmuziek. Per
rijtuigen, de held van den dag in een rijtuig
met vierspan, ging het naar de kazerne,
waar in de ondorofficiere-cantino de eero-
wijn werd aangeboden, terwijl een gezellig
samenzijn volgde. Na een rijtoer werd de
dag besloten mot een kameraadschappelijke
bijeenkomst in het oafó „Dronchina", waar
de heer V. het een en ander van zijn ervarin
gen in de>n oorlog mededeelde,
Zondag voormiddag heeft in de kapel
van het paleis Het Loo eon godsdienst*
oefening plaats gehad voor H. M. de Koningin
met gevolg en genoodlgdon. De plechtigheid
werd geleid door ds. Laurillard van Amsterdam.
Gisteren herdacht dr. P. J. B. K. Simon
van der Aa, predikant te Breda, onder veel
biyken van belangstelling don dag, waarop
hy vóór 40 jaar zyn dienstwerk by do Ned.-
Herv. Gemoente aanving.
Het stoomschip „Bundesrath" (uitreis)
vertrok 26 Sept. van Napels; de „Goentoer"
arriveerdo 27 Sept. van Rotterdam te Batavia;
de „Gouverneur" (thuisreis) arriveerde 26 Sept.
te Lissabon; do „Malang" arriveerdo 27 Sept.
van Rotterdam te Batavia; de „Prinses Ama-
Ua", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde
28 Sept. te Southampton; de „PriDS Hendrik",
van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 27
Sept. te Genuado „Rliipeus" arriveerde 28
Sept. van Batavia te Amsterdam; do „Soest-
dyk" vertrok 27 Sept. van Rotterdam naar
Newport-News.
Hazerswoude. Diakenen der Ned.-Herv.
Gem. werden by vernieuwing verbiyd mot
een gift van 26 guldon voor de armen.
Aan den gemeenteraad is een adres
iDgedlend, onderteekend door 21 ouders van
schoolgaande kinderen, bevattende het verzoek,
de nieuwe verordening op de schoolgeidhefflng
te willen wyzigen, daar versohillende oudors
door de toepassing dier- verordening ln ongeiyke
mate gedrukt worden.
Leiderdorp. Het aandeol dezer gemeente
ln de kwade posten dor grondbelasting, dienst
1899, bedraagt f 9.89 en ln de personeele be
lasting, dienst 1899, f 18.935, totaal f 28.82'.
Oegstgeest. Op verzoek van den directeur
der directe belastingen te Rotterdam is ge
publiceerd dat het kantoor van don sub-ont
vanger der accynzen is geopend van 10 tot 2
uren, onverminderd de verplichting, dat spoed-
elschende zakon ook bulten die uren moeten
worden afgedaan.
In don loop dezor week zal een collecte
langs de hulzen worden gehouden voor do
nabestaanden der slachtoffers van den oorlog
in Zuld-Afrtka, wolko collecte met warm to
wordt aanbevolen.
Wassenaar. Doordat het schrikte van een
rywlel, sloeg Zaterdagmiddag het paard van
een paar Katwykers ln het Lange Duin alhier
op hol. De wagen, waarop ze zaten, viel om
en belde personen bekwamen nogal letsel,
de een aan het hoofd, de onder aan het been.
Geholpen door eenlge werklieden en andere
personon, die daar ter plaatse waren, werd
het voertuig weer zoo wat ln orde gebracht.
Het paard, dat een eind verder gegrepen was,
werd aangespannen en zoo konden ze hun
tocht voortzetten. De beryder van het rywiel
gaf oen sommetje voor schadevergoeding,
dat op aandringen van iemand verdeeld word
onder de helpers. Men vraagt zich af of een
en ander wel gebeurd zou zyn als Baohua
weer geen offertje gehad had.
TVoubrugge. Hot aantal lotelingen voor de
militie, lichting 1903, In October e. k. is voor
deze gemeente dit Jaar nogal groot (24).
Do kantooruren voor den sub ontvan
ger der accynzen A. Rodenburg zyn opnieuw
goregold, en vastgesteld 's voorm. van 9 12
uien, en 'saam. van 2—4 uren.
Warmond. De collocte ten behoove van
de weduwen en weezen der slachtoffers van
den oorlog en voor de Instandhouding van
het Hollandcch element in Zuid-Afrika heeft
alhier opgebracht f 100.26.
Hartelijke dank zy gebracht aan de hoeren,
dio op verzoek van den heer Burgemeester
dozer gom oen. to zich bereidwillig met die taak
hebben beiast.
De Ned. viusberij-taua^mlefling Ie Kalwljlt.
Men schrijft aan het „Hbl." uit Katwijk:
't Wordt weer eenzaam aan bet strand.
Enkele nagebleven badgasten, om redenon
van gezondheid wellicht nog hier, zwerven
verlaten laags de zee, on gevoelen weer
heimwee naar de stad met haar gewoeL Hier
en claar ziet men nog een schilder neerzit
ten, terwijl witte meeuwen, door de stilte
driester geworden, zich weer aan den huizon-
kant wagon. Ook mot de tentoonstelling
loopt het op een eind al wapperen de vlagge
tjes nog even vroolijk als in het begin en
aJ kan mon ook daarbinnen nog niet de
minste verandering bespeuren. Hoewel do
bekroningen reeds hebben plaats gehad, is
nog niets weggehaald. Alles ziet er nog even
fri8ch uit als bij de opening.
Do regelingscommissie mag over de resul
taten tevreden zijn. Er kan nu getuigd wor
den, dat de tentoonstelling is geslaagd.
In het geheel werden 16,000 gewone toe
gangskaarten uitgegeven, benevens 200 cou
ponboekjes met ieder 12 toegangsbewijzen,
terwijl ruim f 400 werd ontvangen voor
doorlooponde abonnementen. Financieel zal
do tentoonstelling het wol goed maken en
daarover mag men ook wel tevreden zijn.
Was do zomer mooier geweest, er waren
stellig veel meer bezoekers gekomen.
Do schild erijenafdceling heeft niet weinig
tot hot welslagen van het geheel bijgedragen.
Dat reeds meer dan 60 stukken zijn verkocht,
bewijst wel dat er iets heol moois word ge
ëxposeerd. De prijzen liepen van f 100 tot
f 700, naar men ons verzokordo. Dockon
van do Katwijksoho schilders, tevens rogo-
lingscommissio dezer afdeoling, gingen weg
als kool, zouden we zeggen als de verge
lijking niet te banaal was. De heeron Muo-
the, Sluiter en Toorop mogen zo ons vorgo-
ven. Do „Oude Scheveningcr" (pleister) van
A. W. M. Ode werd reeds 12-maal verkocht.
Ook met den verkoop der loten gaat het
wolletjes. Dat een deel der gelden ten goede
komt aan liet op te richten weeshuis te Kat
wijk, zal menigeen nog hebben doen beslui
ten een lootje te nemen, ook al is hij anders
geen vriend van verlotingen.
Dc commissie vleit zich nog met een be
zoek van de Hooge Beschermvrouw H. M. do
Koningin-Moedor. Met het oog daarop is
do dag der sluiting nog niet definitief vast
gesteld.
Men seint ons heden uit Katwijk
"Woensdag a. s. tusschen elf en
één uur wordt H. M. de Koningin-
Moeder op de tentoonstelling ver
wacht.
Or. UI. Rosier, 26 September 1862—1902.
Willem Kostor werd in 1834 te Boskoop
geboren. Hij was gedurende eonigen tijd als
stedelijk heelmeester werkzaam aan het zie
kenhuis to Rotterdam. Den 4den November
1859 promoveerde hij to Leidon, publiek en
magna cum laude, met eon dissertatie over
drie door hem zei ven waargenomen ziektege
vallen. Terzelfder tijd werd hij benoemd tot
prosector te Leiden. Gelijk zijn oudste leer
ling, do tegenwoordige prof. Zaayor, medo-
deeldo, waren de Leidscho studenten in do
medicijnen, die een anderen titularis gewild
haddon, aanvankelijk met den .„langen Rot
terdammer" niot ingenomen. Maar op zeke
ren dag droeg prof. Halbortsma hom goheol
onverwacht eon moeilijke demonstratie over
hersenanatomie, op, en dank zij der ruime
ervaring in Rotterdam opgedaan, kweet hij
zich hiervan zoo schitterend dat aller harten
gewonnen waren. De fraaie praeparaten,
door Koster met primitieve hulpmiddelen
vervaardigd, worden thans nog te Ledden
bij do colleges gebruikt.
Toen de beroemde T. L. O. ScKroedor van
dor Kolk op 1 Mei 1862 overleden was, werd
Kostor als zijn opvolger benoemd, on hield
op 26 September 1862 zijn oratio inauguralis
over „Do aard van het onderwijs in do al-
gomeeno ziektekunde." Een rij van jaren do
ceerde hij dit vak, benovens de pathologische
anatomie, do gorechtolijko geneeskunde en
do gowono ontleedkunde. In October 1870
werden de eerste twee vakkon overgedragen
aan den niouw benoemden hoogleeraar Tal-
ma.
Do schadelijke invloed der ontleedzaal., in
fectie, opgedaan bij het praeparcorenV nad-
don echter de gezondheid van Kostor zoozeer
aangegrepen, dat men langen tijd het erg
ste vreesde, on hij ln 1888 hot Eoogleoraara-
ambt moest nedorleggcm. Na een herhaald
verblijf in Italië, maar vooral door zijn bui
tengewone geestkracht, kwam hij dien moei
lijken tüd te boven, cn kon hij zijn weten-
Bohnppolijko werkzaamheden weder opvat
ten.,
Thans echter op ruimer gebied en voor
ruimer kring. Ofschoon de anatomische we
tenschappen niet geheel werden vergeten, be
woog hij zich voortaan meer op het gebied
der anthropologic, wijsbegeerte en socialo
wetenschappen.
De oud-hooglccraar weer gezond gewor
den, jong in zijn wetenschappelijke adspira-
ties, frisch in den vorm, dien hij aan de
resultaten van zijn veelzijdig onderzoek weet
te geven, bleef een hoogleeraar zioh belastend
mest het onderwijs van het wetenschappelijk
ontwikkeld Nederland.
De ^Wetenschappelijke Bladen", waarvan
hij rodacteuT is, zijn zijn orgaan, en geen be
schaafd mensch neemt dit tijdschrift ter
hand, zonder cr leering uit te trekken en
zich aangespoord te voelen tot nadenken.
Waait Koster is steeds trouw gebleven aan do
slotwoorden zijner oratie van voor 40 jaren:
„Stelselzucht en slaofscho navolging belem
merden de ontwikkeling der wetenschap.
Het zal mijn doel zijn te trachten u den rech
ten weg aan te wijzen tot zelfstandige en
vrij© studie. Eigen onderzoek en vrijheid
van redonoering vereeren wij."
Een groot aantal mannen van zeer uiteen
loop en de richting gevoelden behoelte om
hem te toonen, dat hij oud-hooglceraar
volgens do wet voor het publiek 40 jaren
hoogleeraar in actioven dienst geweest is.
Vrijdagmiddag overhandigde prof. Talma
met een toespraak hem het huldeblijk bene
vens een album (fraai gecalligrafcerd door
J. Haring) met de namen der 200 deelnemers
en do opdracht: „Aan don veeleijdigon ge
leerde, den schorpzinnigen denker, den on-
vermoeiden schrijver; zijne vrienden, voreer-
dere en oud-leerlingen." In zijn antwoord
sprak Koster o. a dc hoop uit, dat de nieu
we schrijftafeL die zijn oude gediend© moet
vervangen, niet zal wezen als meermalen
voor geleerden het nieuwe instituut, dat wei
nig oplevert, terwijl in het vroegere, gebrek
kige laboratorium zoo veel was tot stand ge
bracht.
Daarna sprak nog de rector-magnificus
prof. Molengraoff namens de t^enwoordige
hoogleeraren.
De receptio was zeer druk bezocht, on
's avonds verecnigde d© jubilaris een klein
aantal vrienden aan een maaltijd t© zijnen
huizo. (U. D.)
TOONEEL.
„Nacht en morgen", Paul Lindau's tooneel-
spel, dat glstoravond ln den schouwburg alhier
door het Noderlandsch Tooneel werd opgovoerd,
speelt in de hooge kringen van Berlyn. Er
komen o. a. ln voor eon Raad van Legatie,
oen secretaris van Legatlo, een secretaris van
de Fransche ambassade, een gopensionneerd
majoor enz., met twee gehuwde damos, echt-
genooton van den Legatieraad en den majoor,
wolke damos zusters zyn, waarvan de oudere
huwde met den secretaris, waarop de jongere
dadoiyk haar hand gaf aan don bejaarden
majoor, uit wrevel dat haar de secretaris
ontgaan was. Do betrokking, die tusschen deze
beiden had bestaan, Is een der zaken welko
in het stuk eon grooto rol spoelt, vooral
als biykt dat er in het ministerie van buiton-
landsche zaken oen belangryk stuk is ont
vreemd, vooral voor den secretaris der Fransche
ambassade niot van gewicht ontbloot als
hebbende betrokking op het verbond van
Duitschland en Oostenryk met Italiö.
Die diefstal moet 's nachts gepleegd zyn,
nadat de Raad van Lega'ie (Chrrepyn) een
verlof van twee maanden had gekregen en
'e avonds op reis zou gaan, zooala hy aan
ledereen, ook aan zyn vrouw, had voorgegeven.
Maar hot biykt dat by pas den volgenden
morgen Is vertrokken. Een chef Yan politie
(Van Schoonhoven) wordt met het onderzoek
belast, do Raad van Legatie teruggetelegra-
pheerd om opheldering te geven. Wat heeft
hy 'b avonds om halfelf, nadat hy van zyn
collega's reeds afscheid had genomen, nog op
zyn bureau gedaan en waar heeft hy den
nacht tot don volgenden morgen doorgebracht?
Dat zyn de twee vragen, waar nu de spil
om draalt. Alleen door opheldering hiervan kan
de verdonklDg op don Legatieraad worden
opgeheven. Deze biyft hieromtrent echter
zwygen, tot eindoiyk zyn schoonzuster Ellen
(mevrouw Gusta Poolman), ochtgenoote van
den majoor, met oen ontzettende verklaring
voor den dag komt, welke de toeschouwers
trouwens reeds begrepen hebben en een
gevolg van de vroegere betrekkiDg was, uit
welken tyd hy ook nog een portret van haar
had, dat hy nu op den bewuston avond uit
den lessenaar van zyn bureau had gehaald,
terwyi het overige gedeelte der verklaring
haar zuster Babine (mevrouw Theo Bouw
meester) als in een marmeren beeld veranderde,
onder den Indruk als deze die zoo geheel
beiden vertrouwde en liefhad kwam van
hetgeen zy moest hooren.
Keurig was hier aller stil spel, treffend
reeds alleen Sablnes handgebaar tot Ellen,
haar sprakeloos heengaan, haar man aan
de geweldigste gemoedeaandoeningen over
latende, waarin de verklaring van den bode
Zülke (Van Westerhoven) geen verandering
kon teweegbrengen al had hy vooraf verklaard
dat hy den bewuston diefstal had gepleegd.
Maar ook gedurende den geheelen avond was
het een genot geweest genoemde acteurs en
actrices, met de heeren Jan C. de Vos en
Tourniaire, te zien optreden. Ze werden dan
ook herhaaldeiyk teruggeroepen.
Het was oen mooie openingsavond van het
seizoen. De schouwburg was op alle rangen,
behalve de logo, goed bezet.
De klap8toelen in het parterre, ter ver
vanging van do vroegere banken, bleken goed
te voldoen.
Katholiekendag Ie Nijmegen.
Gisteren werd te Nijmegen d© 3de Dioce
sane Katholiekendag gehouden en liet stand
beeld van mgr. F. Hamer plechtig onthuld.
Duizenden waren, ook vooral uit het bisdom
's-Hertogenbosch, saamgestroomd.
Na afloop van den eeredienst in de St.-
Ignatiuskork werden to ruim kwart over tie
nen de afdeelingsvergaderingen geopend. In
de eerste afdeeling besprak de heer Pocll
.,het sociale vraagstuk voor den werkgever",
m da tweede afdeeling, waarin het sociale
vraagstuk voor de werklieden behandeld
werd, traden achtereenvolgens op: pater
Van Hooff ©n de heer Herman» van Box
meer.
Het onderwerp der 3d© afdeeling „bestrij
ding van het drankmisbruik" werd ingeleid
door d© heeren Vesters t© Vuchfc en Van
Teeffelen t© Drateo. In d© 4de afdeeling
kwam „Onderwijs ei Wetenschap" aan do
orde, waarbij do heeren Kemps t© Dinther ©n
dr. Sicking te 's-Hertogenbosch inleiders
waren. In de 5d© afdeeling kwam de Boeren-,
bond samen, dio voorgelicht werd door den
heer Roes to Dcnrn© en den heer - .ïchHsen
te Dreumel. De Gd© afdeeling eindelijk, be
sprak d© „Belangen van don Middenstand,"
waarbij do heeren Prensen te 's-Hcrtogen-
bosch en Sassen t© Helmond het woord voer
den.
De conclusion, waarin het besproken© in
de afdeelingen werd neergelegd, werden op
de algemeen© vergadering medegedeeld.
Uit deze dikwijls breed opgezette conclusiën
bleek o. a, dat de katholieke partij krachtig
wil streven naar sociale hervormingen, doch
deze tot mislukking gedoemd acht, indien
men niet als eerste gegeven aanneemt de er
kenning van het bestuur der Goddelijke voon
zienigheid en d© persoonlijke zending van
Gods Zoon.
Ten opzicht© van het drank vraagstuk werd
als een overtuiging uitgesproken, dat ledon
van R.-K. Volksbonden en werkliedonveis
eenigingen eerst dan hun socialen plicht ver
vullen wanneer «ij lid worden van een plaat
selijke R.-K. drankhestrijdersvereeniging.
Het godsdienstig wetenschappelijk vereen!»
gingaleven moet aldus luidde in do 4do
afdeeling do slotsom gesteund en bevor
derd worden.
Een der hoofdoorzaken van den ongunsti-
gon toestand waarin do boerenstand in het
algemeen, en in de kleistreken in het bij
zonder verkeert, achtto men gelegen in hel
gemis eencr regeling van het kredietwezen,
waarin niet beter kan worden voorzien dal
door de oprichting ?an boerenleenbanken,
volgens het systeem Raiffeiren, terwijl ein
delijk contante betaling van de winkel
schuld een onafwijsbaron plicht voor den be
ter be deelde wordt geacht, ea daar ook win-
kolkrediet den mmbedeelde tot xijn onder
gang voert, moet volgens deze ai dueling naar
de meest mogelijke beperking »an het win
kelkrediet worden gestreefd.
Doordat de Stoateraod Hcydenreijck door
ongesteldheid was verhinderd, heette prof.
J V. de Groot, hoogleeraar atn d© Aruster-
da m sch e Universiteit, allen, die t^fc mjwo
ning der onthulling van het Hamermonu-
ment waren uitgonoodigd, in de benedenzaal
der R.-K. Gezellen vereen iging hartelijk wol
kom.
Te 1 uur verzamelden zich de deelnemers
aan den optocht, om onder kanongebulder
het terrein aan de Bisschop-Hamerstraat to
bereiken, waar Kt stanubeeld, een kunst
werk van Bart van Hove, staat opgericüü.
Verschillende hooggeplaatste personen wer
den in don stoet opgemerkt, die door ruim
3000 personen word gevormd.
Mgr. Hamor word. geboren don 21steai
Aug. 1840 te Nijmegen, studeerde te Kui
lenburg en te Rijsenburg, werd in 186-1 te
Utrecht tot priester gewijd. Na tal van ja
ren in Mongolië te heihen gewerkt, werd hij
in 1878 benoemd tot bisschop van Femisoo
en apostolisch vicaris van Kan So©, eon
Chineesche provincie, waarin op dat tijd
stip nog nooit een Europees ch missio
naris was doorgedrongen. Den 25sten Juli
1900 werd hij, n3 de wreedste martelingen
te hebben ondergaan, door de Chineezeü
vermoord. Do laatste woorden tot zijn dioce-
sanen gericht: ,,Ik blijf, Gij gaat, mijn kin
deren, God zij met U", staan op het voet
stuk van dit fraaie monument gebeiteld.
Nadat do „Bisschop Hamers Cantate"
door een koor van mannen on knapen was
uitgevoerd, had, bij een juist doorbrekende
zon, de onthulling plaats, waarna dr.
Schaepman het spreekgestoelte betrad en in
eon indrukwekkende red© dozen held ©n den
marbelaar herdacht, geen veroveraar, geen
volkonschepper, maar slechts een eenvoudig
priester, een eenvoudig burgerzoon, wiens
grootste eer was vader en moeder voor do
zijnen te zijn. Doch met den Weergaloozo
heeft hij dit gemeen gehad, dat hij is ge
weest een weldoener des vaderlands, dat hij
heeft gediend door zijn daden.
Do voorzitter van 't Uitvoerend Comité,
dr Berends, droeg daarna heb gedenktee-
ken aan het bestuur van Nijmegen over, wat
door don burgemeester Van Scbaook Mathoni
in korte woorden namens de gemeente werd
aanvaard.
Telegrammen van hulde werden gezonden
aan den Paus en aan H. M. do Koningin.
Van de Koningin werd nog antwoord onir
vangen.
De bisschop van 's-Hortogenbosoh wenscÜ»
te de vergadering geluk met liet succes vatf
den dag en gaf ten slot-tc aan het Congrea
zijn zegen.
Verbetering van voedingsmiddelen.
Ala vervolg op de in hot buitenland go»
houdon internationale congressen, zal te
Amsterdam een conferentie gehouden wor
den, waar ter sprake zal komen de verbete
ring dor voedingsmiddelen. Aan do confe
rentie zal eon tentoonstelling verbondenj
zijn.
Als leden voor Nederland zijn benoemd
de heeren: J. Gaastra, consul van Siam te
Dordrecht; dr. Mac Gillavry, hooglecraor
te Leiden; Q. Bouvy, industrieel te Amster
dam; prof. Ad. Maijer, directeur dor Land
bouwschool t© Wogen in genG. Opdenberg,-
voorz. B. K. v. K. te AmsterdamW. Pen>-
dors, redacteur te Grave; dr. S. S. Rosen-
Bbcin, hoogleeraar te Leidendr. B. JStok
vis, hoogleeraar te Amsterdam.
Leiden. Aan de universiteit alhier ls tot
doctor in de rochtswetenbchap bevorderd dé'
heer F. H. Gerrlteen, goboren te Batavia, na
het verdedigen van Stellingen.
Geslaagd zyn: voor het candidaata-oxamen
in de godgeleerdheid de heeren B. gftelaah
en 0. Kroon Azn.
