Marktberichten.
Haagsohe Praatjes.
Sisatsbegpooting voor IU03.
Lager onderwijs.
De Rijksbijdragen aan dc bijzonder lagere
scholen in-gevolge art. 45bis der wet tot
regeling van bet lager onderwijs zullen in
het jaar 1&03 voor de eerste maal worden
uitgekeerd overeenkomstig het bij de wet
van 24 Juni 1901 gewijzigd art. 64bis dor
wet tot regeling van het lager onderwijs.
Ten einde een zoo juist mogelijke raming
te maken van de som, die daarvoor benoo-
dig zal zijn, is aan do districtsschoolopzie
ners een opgave gevraagd van do scholen
wier besturen door te voldoen aan do arbb. 1
en 3 van het Koninklijk besluit van 21 De
cember 1901 hebben doon blijken aanspraak
te zullen maken op rijksbijdrago voor de
aan die scholen verbonden onderwijzers, en
o. q. door het voldoen aan het bepaalde bij
art. 6 van dab besluit tc kennen hebben ge
geven tevens aanspraak te zullen maken op
rijksbijdrage ter tegemoetkoming in do kos
ten om te voorzien in do behoefte aan
schoollokalen.
Uit do opgaven blijkt verder, dat als ver-
moedolijko uitgaaf is to rekenen totaal
f 1,996,409.70 1/2, waarvan 1,771,366 voor
do onderwijzers, f 224,0-14.701/2 voor de lo
kalen.
Nog vaJt te rekenen op do rijksbijdrago
in de kosten wegens het vanwege de besturen
dor hier bedoelde bijzondere lagere 6cholen
gegeven herhaiingsonderwijs, welke bijdrage
voor het eerst zal worden genoten van af
1 November 1902. Yoorloopig wordt uit
getrokken de helft van de som, waarop was
gerekend*
Daarbij wordt ondersteld, dat do cursus
sen zullen aanvangen op 1 November 1902
en eindigen 1 Maart 1903 en tevens, dat aan
allo bijzondere lagere scholen het maximum
aantal lesuren zal worden gegeven, dab voor
rijksbijdrago in aanmerking komt.
Het totaal bedrag der uitkeering aan de
bijzondere Lagere scholen zal derhalve ver
moedelijk bedragen: voor do onderwijzers
1,771,365, voor de lokaJon 224,044.70 1/2,
voor het herhaiingsonderwijs 34,848, to
taal 2,030,267.70 1/2.
Rekening houdende roet de uit te keoren
bijdrage voor scholen die na 1 Juni 1902
worden geopend, alsmede met de uitbreiding
van hot personeel aan op dien datum be
staande scholen, wordt derhalve ais vermoe
delijke uitgaaf 2,035,000 uitgetrokken.
Tot verbetering der bezoldiging der amb
tenaren van het bouwkundig bureau, die
sinds 1899 op hetzelfde cijfer werd gehouden,
wordt een bedrag van 4000 aangevraagd.
Arbeid. Voorgesteld wordt om het op
'do begrooting voor 1902 toegestane bedrag
mot f 11,600 to verhoogen.
Do bedoeling dezer verhooging is om aan
het personeel der arbeidsinspectie te kun
nen toevoegen een medisch adviseur, een
eflectro-tcchnicus, vier opzichters en een
©pziohteres.
In verband met een mededeeling van het
bestuur dor Rijksverzekeringsbank, dat in
don loop van 1903 een aanzienlijk getal amb
tenaren zal moeten worden aangesteld, wordt
voorgesteld om het aandeel van den Staat
in do bezoldigingen van het personeel der
Bank en van de aan het bestuur onderge
schikte ambtenaren to bepalen op ten hoog
ste 136,000.
Met het oog op de uitgaven, die de uitvoe
ring van art. 86 der Ongevallenwet 1901 zal
vorderen, schijnt een bedrag van 100,000
beschikbaar te moeten zijn.
Het voorsohot in den loop van 1903 aan
de Bank te verleenen zal vermoedelijk hoo-
ger zijn dan dat hetwelk in 1902 is of nog
zal worden uitgekeerd. Zooals reeds werd
opgomorkt zal het ambtenarenkorps een uit
breiding ondergaan in den loop van 1903,
maar zullen vormoedeJijk ook in dat jaar
schadeloosstellingen behooren to worden uit
gekeerd vóór dat genoegzaam geld aan pre-
mien ontvangen is.
J:iarwedden en verdere belooningen dor
ambtenaren en bedienden bij 's Rijks archie
ven te 's-Gravenhage. Het artiekl is verhoogd
met f 1800, waarvan 200 tor zako van de
bij Koninklijk besluit vastgostoldo trakte-
montsverhoogingen, 800 voor twee adjunct-
oommiozein, die tob commies waren to be
vorderen wegens hun bijzonderen ijver en be
kwaamheden, en f 800 voor tweo portiers,
één bestemd voor het nieuwe administratie-
en één voor het depótgebouw; de laatste
kan zich tevens met andere werkzaamheden,
zooals bindwerk, bezig houden.
Voor kosten van onderhoud, huishoude
lijke uitgaven enz. voor do Rijk&archievon
wordt 4200 meer aangevraagd.
Jaarwedden enz. der ambtenaren on be
dienden bij de Rijksarchieven in de provin-
oiën. Ter zake van de bij Koninklijk besluit
vastgestelde traktemonteverhoogingen is
300 meer noodig, cn voor andere verhoo
gingen 1600 moer uitgetrokken. Daarente
gen 12,000 minder voor de onderhouds
kosten dor provinciale archief-gebouwen.
Kosten van lokalen enz., toezicht op ge-
denkteekenen van vaderlandsche geschiede
nis en kunst. Het komt den Minister wen-
scholijk voor, dat een commissie worde in
gesteld voor het inventariseeren, opmeten en
beschrijven der uit bouwkundig of histo
risch oogpunt belangrijko bouwwerken in
Nederland en bet aangeven van middelen
om deze voor ondergang te behoeden.
Do ondervinding toch leert, dat een derge
lijke beschrijving der monumenten do be
langstelling er voor vermeerdert en ver
spreidt en verwaarloozing togengaat.
Aan do in te stellen commissie ware een
bezoldigd secretaris toe te voegen op con
oanvangstroktemont van 2500, terwijl voor
bouwkundige hulp, bureau-, reis- en ver
blijfkosten jaarlijks een bedrag van /6000
wordt geraamdgezamenlijk dus 7500.
Verder komen op de begrooting voor sub-
sidiën tot herstelling van monumenten,
kerkgebouwen enz.
Voor den post Rijksmuseum te Amster
dam wordt 2330 meer aangevraagd voor
traktomentsverhoogingen van het personeel;
5000 wordt gevraagd als eerste termijn voor
het aanbrengen van ©lectrische verlichting
van eonige lokalen in genoemd museum.
Het subsidie aan de Kon. Academie van
Wetenschappen wordt voorgesteld voor éóns
met 2000 te verhoogen.
Voor subsidie aan de Academie voor Beel
dende Kunsten te 's-Gravenhage wordt
6000 uitgetrokken, terwijl voor het Kon.
Conservatorium voor Muziek te 's-Graven
hage f 3600 als extra subsidie wordt voorge
steld.
Oemecnterftftd van Noordwfjk.
Zitting van Vrijdagavond.
Voorzitter: de heer G. van Konijnenburg,
oudste wethouder.
Afwetzig: do heer A. W. Alkemado.
Aan de ordo kwam hot eonige punt der
agenda: voorstel der gascommissie (drie
raadsleden mot hot Dag. Bestuur) om door
don Raad den prijs van het gas te doen
bepalen. (Op 1 Januari k. moet de fa-
briek opgeleverd worden, en do buizen wor
den eiken dag verwacht). Een besluit is dus
noodig, ton einde met do aansluitingen te
kunnen beginnen. De commissie stelt voor
den prijs te bopalon op 7 1/2 ets. por kub.
M. Do minderheid dor commissie is voor
7 ots.
Aan do beraadslaging wordt door bijna
allo aanwezige loden deelgenomen. Do hoor
Van dor Meer opent het debat met do ver-
zokoring, dat, zoo hij do laatste vergade
ring der commissie had kunnen bijwonen,
hij don prijs nog lager zou hebben voorge
steld, n.1. op 61/2 ets. Z. i. is het zaak een
zoo groot mogelijk getal deelnemers te ver
krijgen, hetgeen alleen te boreiken is door
een lagen prijs. In den Iaatsten tijd heeft
het gas alhier veel van het vertrouwen ver
loren, en dit is alleen to horstellen door
mot een lagen prijs do monschen in do ge
legenheid te stollen met deeo verlichting
kennis te maken.
Do heer Parlovliot verklaart zich vóór het
voorstel der commissie, als hij zegt, dat een
lagere prijs volgens hem het aantal deel
nemers niet belangrijk zal doen vermeer
deren. Ook moet er geen privilege voor bij
zonder hooge verbruikers geschapen worden,
daar alsdan de kosten meer op den minde
ren man komen te drukken. (Hier zinspeel
de sproker blijkbaar op het tweede voorstel
der commissie, dat later eerst aan de ordo
kwam).
De heer C. Alkemado verdedigd© don prijs
van 71/2 ets., als doorsnee-prijs, bij verge
lijking tusschen andore gemeenten in den
omtrok of van gelijke grootte met Noord-
wijk. Wel verklaart hij zich voor reductie
bij een bepaald verbruik, bijv. voor in
dustrieel© doeleinden, in pensions, In tal-
gemeen in zaken, doch acht 7 1/2 ets. in den
beginne noodig. Er zal toch in do eerst©
jaren nog wol bij moeten. Kan men dan la
ter een halven cent laten vallen, dat zal
aangenamer zijn dan te moeten „opslaan."
Ook do heer Van do Woyden ia voor de
71/2 ets.; andore plaatsen nemen het ook,
en do hooge kosten worden alleen veroor
zaakt door den eersten aanleg en zullen bij
lagen prijs van het gas dezelfde zijn. Op do
vraag van den heer Homan naar den stook-
prijs van het gas in fabriek, kan de voor
zitter niet anders antwoorden dan dat hior-
ovor nog niets te zeggen valt en dat dit na
tuurlijk ook weor van hot verbruik af
hangt. Ook aangaande de kosten van ver
voer der grondstoffen, erlangt de heer Ho-
man een bevredigend antwoord. De heer
Van der Meer is door do gevoerde discussie
overtuigd geworden, dat hij zijn genoemd
cijfer (61/2 ets.wel op 7 zou willen
brengen als hij bedenkt, dat het gas ook
voor do keuken zal worden aangewend, daar
alsdan vooral des zomers hiervan veel ge
bruik zal gemaakt worden en het minder ge
bruik van lichtgas daardoor zal worden
goedgemaakt.
Hiermede hebben wij het voornaamste dor
debatten weergegeven. Tot stemming over
gaande, nam de Raad met 6 togen 4 stem
men het voorstel der commissie aan, 700-
dat d© prijs thans bepaald is op 7 1/2 ota
per kub. M. Tegen stemden de heeren Van
der Meer, Smit, Admiraal en de Voor
zitter.
Over het tweede voorstel, eigenlijk een
vraag: van de commissie: Zal de Raad bij
groote afnemers reductie in den prijs toe
staan ontspon zich eveneens veel discussie.
Terwijl do heer C. Alkemade zich verklaard©
voor een dergelijke aanvrage het in 't
midden latende, of het verbruik zou zijn
voor industrieele doeleinden, in pensions
of dergelijke; epr. noemde algemeen in za
ken wüdo do heer Parlevliet met een
soortgelijke bepaling wachten, tot er wer
kelijk aanvraag voor kwam. en de heer Van
der Meer eenvoudig in dergelijke inrich
tingen een tweeden gasmeter plaatsen,
ipeciaal voor dit gasverbruik bestemd
en dan ten prijzo van 0 cte. por kub. M.
(Bij do discussie over het eerste punt was
het bwec-metoretolsel reeds afgekeurd, naar
de ervaring, in andere plaatsen opgedaan,
wegens do moeilijke contrólo over mogelijk
misbruik). Algemeen was men hot er over
eens, dat het hoogst moeilijk zou zijn een
maximum-aantal kub. M. te bepalen,
waarvoor reductie zou kunnen gegeven wor
den. Aon de discussio word een einde go-
maakt door een vooretol-De Groot-, gesteund
door den heer Van der Woyden, strekkende
om in beginsel to besluiten, dab d© Raad
zich de bevoegdheid voorbehoudt bij grooter
verbruik reductie te verleenen. Dit voorstel
werd met 8 togen 2 stommen (die der heeren
Parlevliet en Smit) aangenomen.
To laat om nog op de agenda te plaatsen,
werd nog behandeld een verzoek van Jao.
Pasohier, om in de Doezastraat eenigo zig-
zagsgewijezo staande gevels van huizen vol
gens een (rechte) rooilijn te mogen veran
deren, waarvoor eenigo vierkante meters ge
meentegrond noodig zullen zijn. Zonder
hoofdelijke stemming werd besloten, als bij
vroegere dergelijke gevallen t© handelen.
Hierna sluit do voorzitter d© vergadering.
De Boeren-genera&Js.
Het hoofdboatuur van de Noderlandsch-Zuld-
afrikaansche Yereenlging brengt ter algomeene
konnis, dat, in afwachting van het tot-stand-
komen van de organisatie voor de Inzameling
van gold voor de noodon in Zuld-Afrika,
waarvan melding ia gornaakt in hot manifest
der Boeron-generaals, en in overlog met deze,
de penningmeester is gemachtigd giften voor
hot Generale Boerenhulpfonds in ontvangst
te nemen. By de toezending van geld is do
bestemming, voor hot Gonoralo Boerenhulp
fonds, te vermolden. Hot adres van den pen
ningmeester is mr. J. B. Loman, Keizora-
gracht 889, Amsterdam.
De burgemeester van Vilssingon heeft be
paald, dat er Maandag daar tor stede langs
de huizen een inzamellDg zal worden gohouden
ten bate van do Boeren. De opbrengst zal den
generaals te Middelburg ter hand gesteld
worden,
De netto-opbrongst van de uitvoering,
Maandagavond op de plaats Dooie te Rotter
dam gegeven ten bate van het fonds voor
weduwen en weezen in Zuid-Afrika bedraagt,
met inbegrip van eon gift van 100, 2060.78.
Men meldt nlt Zwolle dat de generaals Zon
dag niet daar blijven, maar de gasten zyn van
den heer Hoefer, te Hattem.
Te Enschedeo Is bericht ontvangen, dat de
Boeren-generaals goon gevolg kunnen geven aan
de ultnoodjglng de stad te komen bezoeken.
De Boeren generaals hebbon aan do Commis
sarissen der Koningin in de onderscheidene
provinciën een afschrift gezonden van hun Be
roep op de beschaafde Wereld, en eveneens
van een brief aan alle burgemeesters, waarby
dezer hulp wordt ingeroepen tot het vormen
van eon commissie om geld voor de ongeluk-
kigen in Zuid-Afrika to verzamolon. Het zou
geheel in den goest der generaals zyn, luidt
het in den brief aan de burgemeesters, indlon
in deze commissie zooveel mogelijk de ver
schillende politieke en godsdienstige gezindten
werden vortegenwoordigd.
Do generaals vragen den Commissarissen
dor Koningin, hun zedelyken steun aan het
plan te willen vorleenen.
LoeuTrarden, 26 Sept. Beter. Aangeroerd 03/4,
14/8 en -4/16 r. Eerste soort/' 46.60.Fabriekabotor
aanvoer 9/3 en 29/0 v., pry's 40.a/"48.—j
oommisaie 48.a Kaas. Aangeroerd 24,620
KG. Nagelboore- 20.— a 22.60.
Vee- De aanvoer bestond heden uit: 2298
Runderen, 1610 Sohapen, 1260 Varkens, 0 Bokken
on Geiten, 17 Paarden en 16 Veulens.
8tieren, enter- 90 tot 120, Twenter- 136
tot 265, Uaaon 180 tot f 106, rette Koeien
166 tot 266, melke en kalre Kooien 166 tol
240, Pinken 70 tot 86, vette Kalveren 17 tol
ƒ60, Graakalreren 46 tot ƒ60, nuchtere dito 9
tot 10, vette Schapen 24 tot 26, weide id. 19
tot ƒ23, Lamineren 16 tot ƒ18, vette Varkens
ƒ86 tot ƒ95, magere dito 40 tot ƒ46, rette
Biggen 20 tot 36, magore dito 6 tot 7,
Paarden en Venlens 76 tot 126, Vette Kooien
late qual. tot 0., 2de qual. tot o., 8de
qual. tot o.,atioren por bout tot 0., rotte
kalveren tot 0., rette Sohapen tot 0.,
rette Varkens 23 tot 24 0., Varkens Londensohe
markt 21 tot 22 0. per lU KG.
In Rundvee was de handel zeer gunstig en
opgewekt. Kalveren erg duur. Voor export en
voor andere provinciön werd flink gekooht. In
Wolvee ook oenige meerdere kooplust, doch kalm
en in Varkens druk en flinke kooplust.
Schieüuin, 26 Sept. Noteenog van de Benra-
commissie Moutwijn f 10.26 per liL. Zonder fust en
zonder belasting. Spoeling ƒ0.80.
Noteering van de Makelaars: Moutwijn 10.76,
Jenever 14.76, Amsterd. proef f 16.26.
Noteering Diatillateursbond: Moutwjjn ƒ10.76,
Jenever 14.76, Amstord. proef 16.26.
FINAHCIEELE MEDEOEELINGEN.
Yolgene hot WeeKblad van de Oommlaale-
bank to Amsterdam zyn ln de week, geëindigd
28 Sept., door tuascheukomat dior Bank verhandeld
de volgende incourante en minder courante
fondsen:
Aand. Maatschappy tot exploltaUo Tan
Qrondon en Gebociven aan do Wil.
helaiinakado to Rotterdamgg pQ^
9 BUUton-Maateehappij Tweede Rubriek ƒ1700
Ncderlandicho Scheopibouw-llaat-
•chappl)110^—111 pOt.
4-pCt. Obllg. AmsUrdamscho Boek- Steen,
drukkcry voorbeen Ellcrman Harms
Co..04
Aand. Amstordarntcho Cbiulnefabriek......... J20
WaU-rgos-Maatschappü Systeem Dr.
Kramers Aart*b
Twentiche Stoomblooker\j to Goor 90
6-pCt. Oblig. Naamlooio Vennootschap tot
exploltaUo van Henkes' Jam-, Pulp-,
Vruchten* on Groontenfabrlek
Aand. Zwouwsoho Hypotheekbank 10 pCt,
gestort..90 n
Montsohappy Amsterdams Goederen
vervoer97
OoiWr Stoomtram-Maatsohoppy.tig N
Eoreto Nodorlandscho Verickorlng-
MaMschappiJ op bet leven tegen
Invaliditeit on Ongelukken to 't-Qra*
venliago 20 pCt. gestort223
Kcderlnndscho Lloyd IS pOt. gootort 20
WinsUand. Konlnkiyke Pakotvoart-Maal*
sohappU/76a-
Opr. aand. Goinmlsslobank_^.JQO-
Bodegraven. De onderwyzers en onderwij
zeressen ln het arrondissement Woerden
zullen op Zaterdag 4 Oct. a. e. des morgona
te 11 uur ln het hotel „St.-Joris" te Alfen
een vergadoring houdeD, ondor presidium van
den schoolopziener den heer W. F. G. L,
Haanstra. Op deze byeonkomst zal de heer
J. Miedema, van Alfen, inleiden: „Iets over
minderwaardige leerlingen" en de heer L. P,
Akkersdyk, van Rotterdam, zal spreken over
„do kennis der natuur" op de lagere school.
HüBorsvroude. Hot herhaaldelijk gewijzigde
artikel onzer polltio-verordening is thans door
Ged. Staten goedgekeurd en luidt als volgt:
Iedere eigenaar van een huis ie verplicht het
bevestigen van lantaren-armen en yzeren hakon
voor i8oleerpotten van electrische geleidingen
In den gevel langs den openbaren weg ten
behoeve der gemeente to gedoogen en toe te
staan, dat het daartoe noudlge werk verricht
wordt, waarvan hem minstens een week te
voren wordt kennis gegeven, terwyi in overleg
met den eigenaar de plaats van bevestiging
wordt gekozen.
De schade, welke uit de toepassing van
dit voorschrift mocht voortvloeien, wordt
door de gemeente vergoed.
Op Dinsdag 30 September a. s., des voor-
middags te elf uren, zal er eon openbare ver--
gadering van don gemeenteraad worden ge
houden. Behalve Ingekomen stukken, staan
op de agenda de begrooting voor 1903 en
onderwys.
Degenen, die recht meenen te hebben
op vrystolling van de nationale militie, wegena
broederdienat of wegens vermoedelijke aan
wijzing tot den dienst van een of meer hun
ner ln hetzelfde jaar geboren broeders, moe
ten het daarvoor vorelschte getuigschrift aan
vragen ter secretarie op Vrydag 17 October a.8,
des voormiddags te 9 uren.
De burgemeester heeft bekend gemaakt,
dat, volgens bekomen mededeeling van den
heer directeur der directe belastingen enz. ta1
Rotterdam, met ingang van 1 October a. s,'
het kantoor van den sub-ontvanger voor d$
accijnzen dageiyks zal geopend zfjn van
9 1 uur.
De R.-K. Kie8vereoniging „Algemeen
Belaüg" hield een feeatvergadering ter viering
van het 25-jarig Pontiflcaat van Z. H. Leo
XIII. Na afdoening van de huishoudelijk®
bozighedenrekening en verantwoording van,
den penningmeester, waaruit bleek, dat do
kas nog goed gevuld was, en verkiezing van
twee bestuursleden (periodieke aftreding en
vacature, waarvoor reep. hor- eu gekozen
werden de heeren M. Heykos eu J. Ch. Vint-
ges) begon de eigenlijke feestviering met eed
cantate voor Mannenkoor en soli „De Kerk"y,
uitgevoerd door leden van de drie zangkoren
van de parochieën dezer gemeente, onder do]
uitmuntende leiding van den heer Wesseling Jiv'
Na deze cantate, waarvan sommige doelen
zeer goed werden uitgevoerd, bekwam dó
Zeereorw. heer J. C. H. Klompó, pastoor def
H.H. Engelbowaarders, het woord tot het hoit*
den zjjner feestrede. Met gloedvolle wpordeci
sprak Zyneerw. over Rome, de Pauskeuze^
hot drievoudig jubiló van Z. H., over den
H. Vader zelf, dien hy schetste in zyn ver*
schillende hoedanigheden: als bestuurder de^
Kerk, voortplautor dos geloofs, vorspreldo^j
der wetenschap, opvoeder, redder der woreldL
uitroolor der dwalingen, hersteller der scheu-'
ringen on engel des vredes. Met gespannen
aandacht en in adomloozo stilte werd dezo;
boeiende en leorryke rede door de aanwezige^
aangehoord en een daverend applaus gaf aai
het slot uiting aan de dankbaarheid der toe
hoorders voor wat zy genoten hadden. Ni|'
volgde een korte pauze en daarna gaysn dd
zangers nog eonige liederen ten beste: Hol-i
landsch, 't Vendel van Nassauwen, Lied opf
't Zllveron Jubelfeest van Z. H. Leo XIIT
en Hulde aan Z. H. Leo XIII, welke ^lleopF
uitstekende wyze vertolkt werden en zeer ia:
don smaak vielen der talryke aanwezigen*!
Het woord van Jof, door den voorzitter aart!
koor en solisten gebracht, was dan ook teffj
voile verdiend. Voegen we nu hier no^ bfl.j
dat de heer R. v. Vliet op talontvolle wyza
de verschillende nummers accompagneerde|j
dat feestprogramma's met tekst der llsdereijj
ln ieders bezit waren; dat den geheelonovondj
een gezellige, opgewekte toon heerscfate ia!
de zaal, waar een toepasseiyke versiering?;
was aangebracht, en dat by 't dankwoord vaa'
den voorzittor aan pastoor Klompó een harV,
teiyk: „Lang zal hy leven" voor dezen wor®
aangeheven. (Resb.)
Den Haag heeft niet hot voorrecht dc eer
ste stad to zijn in Nederland, is niet to gelijk
met residentie-, hoofdstad, maaral heet
tegenwoordig ouzo residentie de Croesus on
dor do gemeenten in ons vaderland, al
spreekt men in de toekomst van een Haag-
scko beurs, al wijst men daarbij nu reeds
op het verrezen goudpaleis op het Plein, jk
geloof niet dat do echte Hagenaar, aan zijn
droomen voor den bloei en den welstand van
zijn woonplaats, dergelijko financicelo illu
sies vastknoopt.
Want Den Haag heeft een ander cachet
dan dat van handelstad, zou als zoodanig
slechte parvenu zijn, met moei to worstelend
tegen dc oud-patrioischo handelshuizen in do
hoofdstad, mot voornaam dédain terugdein
zond voor do sjouwersdrukte van Rotterdam,
waarmee het niet zou willen wedijveren.
Den Haag is geen koopstad, onze gemeen
teraad bestaat niet uit kooplui, do Zorgvliet-
quacstie heeft hot alweer bewezen, en al
treurt menig vurig Hagenaar ovor liet van
dalisme, „Zorgvliet" in handen te lau-n van
mannen, dio cr misschien een nieuw „Duin
oord" uitslaan, in plaats dat er een verruk
kelijk lustoord met park voor H. M. verrees
(waarlijk geen weelde in onzo weeldestad),
liet gros der burgerij is tevreden, troost zich
met de woningwet, als wapen tegen allo mo
gelijke knoeierij, troost zich vooral met hot
vooruitzicht, hiervoor althans geen hooger
belasting te hoeven betalen.
Dom, want men weet het, de bloei van eon
land, dus ook van een gomeente, is afgeme
ten naar den schuldenlast, die weer in nauw
verband staat tot do op te brengon belasting,
zoodat omgekeerd als men begon met de be
lasting t© vermeerdererio de verdere bloei
ook wel zou komen. En toch was cr in den
heelen Raad maar een man, koopman genoeg
om dat te bevroeden.
En dat nog wel in een stad waar men zoo
gaarne aan den schijn .offert.
Dat laatste bleek dezo week weor sterk op
het Kurhaus, waar het bijna belachelijk was,
zoo druk als do Wagner-avond werd bezocht.
Zijn dat nu allemaal Wagner-bewonderaars
on Wagnor-begrijpers 1 vraagt men zich on
willekeurig af. Maar er was ook nog zoo
weinig anders to doen. "Wij hebben hot voor
recht van laat seizoen, oen voorrecht bij een
mooie Septembermaand, een nadeel, wan
neer do zon zoo coquet is als dit jaar.
Schumann eindigde ook al dezo week. do
rotondo is te koud, de concerten op het Wan-
delhoofd zijn eveneens gedaan, er blijft niet
veel anders dan de slotperiode van het Kur
haus, en we zijn nu al 18 jaar lang muzikaal,
zoo hing het Philharmonisch orkest zijn pae-
dagogisclïo krachten op het Haa-gscho pu
bliek uitoefent.
Jammer dat dio muzikale gevoelens ophou
den, zoodra er sprake is van een Haagseh
orkosK dan blijven do beurzen gesloten en
heet niets zoo best als Mengelberg en zijn
schare.
Diligentia, anders rijk genoeg, ook-al door
do bekende modezucht, durft ook al niet ge-
looven aan Haagsche krachten, hoewol het
aantal leden, wachtende op aanneming als
zoodanig, jaarlijks toeneomt. Toch was er
geen liefhebberij, toen er het vorig jaar
quaestie was van verdeeling en een duobei
aantal concerten.
Intusschen is de Hollandsoho opera begon
nen met Kof f mans Vortellingen" en, daar
Den Haag wel Boeren, maar geen speciaal
Hollandscho sympathieën er op na houdt,
was do zaal natuurlijk vrij leeg. Van die Boe-
renvereeniging genoten do Boerengeneraals
weder bij hun vertrek naar Antwerpen. Toch
zou men zeggen, dat nu hot niouwo er af is,
het aantal vereerders steeds kleiner wordt
cn do hoera's zelfs iets gedwongens krijgen.
Anders was het, toen de Koningin hier
Haar intrede deed. Toen was er echte warm
te, al werd niet overal gevlagd.
Het schijnt wel of er altijd straten moeton
zijn, die boudeeren, dat H. M. haar niet kan
doorrijden bij Haar intooht in do stad.
In den aanvang zeide ik reeds, dat Den
Haag oen ander cachet had, dan dat van
koopstad. Ik dacht natuurlijk niet aan de
historische beteekenis. Al warmt „Dio
Haghe" do historische monumenten een wei
nig op, Den Haag heeft niets Hollandsch,
is veel meer luxestad en cosmopolitische
stad, en het oude gedeelte, de steeds in res
tauratietoestand verkeeren.de loterijzaal op
het Binnenhof, is voor don echten Haagschen
flaneur, een plekje, dat liij mijdt, zoo hij
niet aspiraties heeft voor kamerlid, wat in
onzen tijd minder moeilijk te bevredigen is,
dan vroeger. De heer Dolk heeft bijv. bijna
geen strijd gekend ditmaal, nu er te komen,
en met hem behaalde do liberale partij, voor
eenmaal niet verdeeld, een gemakkelijke
overwinning.
Maar om op Den Haag terug to komen,
ik wildo beweren dat het echte Haagsche
cachet is, hofstad te zijn, en dat wo dit nu
weer echt gevoelen,, nu do Koningin in ons
midden is, nu men door do stad dwalend, of
langs den Scheveningschen weg wandelend,
plotseling wordt ferrast, door dat bekende
geluid waarmee snel het hofrijtuig voorbij-
rolt. Geen Hagenaar vergist zich daar ooit
in. Hij staat stil en maakt front, terwijl de
vreemdeling, dien hij bij zich heeft, nog ver
baasd het rijtuig nagaapt, met do lieve nij
gende gestalte, reeds lang mijlen ver. [Intus
schen is do Koningin Vrijdag-namiddag weer
naar Het Loo vertrokken. Red* L. D.]
Ja oen Hagenaar voelt zich hofstadbewo
ner in do eerste plaats. Ik herinner mij dat
ik bij lezing van den bekenden roman van
Natalie van Eschtruth, „Hofluft" getiteld^
opeens rekenschap gaf van dat aangeboren©
hofstadachtige van een hofstadbewoner, dio
van zijn jeugd ai hoflucht ademde en al
8taai hij verre van de hofkringen, toch nog
iets op zich voelt afstralen van al dat voor
name uit hof- en diplomatische kringen,
tot hem wuivend. Ik weet. hoe ik als klein
kind, op eon dorp komend, vol glorio ant
woordde op de vraag of ik de Koningin wel
eens zag: „ik zio Haar allo dagen."
Er was natuurlijk geen woord van aan,
maar er zijn hier toch menschen, Hage
naars, die een paar uur daags doorbrengen
voor het Paleis op do wacht, het er voor
over hebben, to worden geduwd en gestompt,
door politie teruggedrongen, soms wel wat
onzacht, om eenvoudig een blik op te van
gen van de hooge gebiedster, als zij uitrijdt
of huiswaarts keert. Zij zijn nooit moede den
wachtenden politie-agent te vragen naar het
uur van vertrek of thuiskomst, al luiden de
berichten steeds even vaag. en zij gelooven,
dat hun speciaal de groet geldt, even naïef
als de 4-jarige, die in de Heulstraat gelukkig
was gemaakt door een vorstelijken groet en in
kinderlijken eenvoud vertelde, dat de Ko-
ringin-Moeder haar niet kendo, want zij had
niet gegroet.
Wo zijn deze week weer Hofstad, want het
was opening dor Staten. Wel werd do gou
den koets niet gebruikt omdat... het regen
de... of omdat de oude Gevangenpoort zich
niet verstaat met de niouwo koets (als ik mij
wel herinner was op den trouwdag van H.
M. dat bezwaar wel te overkomen) of... booè
zo tongen fluisteren^ omdat de koets wat
klein is voor drie personen. Ik zeide danJ
dat do gouden koets niet werd gebruikt^
maar het was opening van de Staten, déj
Koningin was er, en toch een mooi rijtuig
en veel soldaten, en veel menschen in de sta®
en ook veel kinderen, voor de laatsten een
heJvc vacantiedag
Ik herinner mij hoe wij in onze jeugd 0513/
al vorheugden op dat om elf uren vrij, omda$
de straten werden afgezet. Het was toen nieti
den derden Dinsdag, maar den tweedei^
Maandag van September, wat deed het of
toe, het viel kort na de zomervacantio, h<
was een extra-pretje, een extra vrije dag.
Dc dag van binnenkomst van H. M. wa®,'
voor velen eveneens een vaoantiedag, maaïj
geen algemeene.
Zoo kreeg de jeugd op de scholen wel verV?
lof weg te blijven, maar geen algemcenen wet
tigen vacantiemiddag, omdat de leerplichtwet?
zooveel vrijheid niet gedoogd. Arme onder
wijzers en onderwijzeressen, zij werden na-t
tuurlijk dupe.
Intusschen werd hun den volgenden dag
een pleister op do wonde gelegd, door dé
ir stemming van den Raad, met do salaris"-
voorstcllen-Van der Toorn. Nu nog de over*
gangsbepalingen, dan is deze taaio historici
ook weer uit de wereld voor de vroede heoi
ren. Nu blijft alleen nog de tramquaestie^
maar in afwachting hebben wij weer eel
heelen zomer duur getramd met al de
kende bezwaren.
Wie weet hoe het zou gaan als de gemeenfipj
do zaak heelemaal in handen had. Van déj
telephoon kunnen wij nog niets zeggen, daA
dat de voorgenomen regeling al heel wo§]
adressen heeft doen regenen, wellicht zéé;
het met de tram denzelfden weg opgaan.
De menschen moeten altijd iets te woaig
sohen houden
E. J. B.
