F0HGE
HBËk-Rijwielen
liet Wereldberoemde fÉrikaat.
H. MARKS Jr.,
RIJWIELEN,
Verseüe Grasboter
Stoomtram HAARLEM-LEIDEN.
GERARD M. DEE, Breestraat 28.
Ingezonden.
Aeademienieuws.
Burgerlijke Stand.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Duitsehland.
Groot-Britannië.
Turkije,
Cuba.
China.
Amerika.
Abessinië.
Vervolg Advertentiën.
Weil. J. STEENHAUER Zn.,
inmaak-Brnndew^n
Enen de Wed. G.v. EGMOND.
„1.-
.1.-
Wegens de ongekend lage prijzen is het
vervoer van Bestel- en N^raclitgoe-
deren per Stoomtram het voordeeligst.
Goederen worden vervoerd naar Oegstgeest,
Sassenheim, Lisse, Hillegom, Bennebroek, Heem
stede en Haarlem om 7 u. 22 en 11 u. 16 V.M.
en 3 u. 07 en 7 u. 04 N.M. Amsterd. tijd. 37i9 40
Inlichtingen worden verstrekt aan het be-
stelkantoor Clarensteeg No. 2 nabij de Mare.
Marchand-T ailleur,
I100GEW0ERD 30.
?4<
DBINKT
„LAMA QUINA",
ze zijn goed en niel duur.
130 GULDEN.
AGENT:
c No. 12999
Anno 1902.
Ons wordt verzocht onderstaande mede-
deeling te willen opnemen.
EORTBIJK
XXVIIe Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres
20-JJ4 oogt»! 190^.
Nog is de oproep pas op zijn adressen de
wereld ingestuurd, en reeds komen de toe
tredingen tot het 27ete Nederlandsch Taai
en letterkundig Congres druk toe. Ongeveer
400 congresleden lieten zich nu reeds in
schrijven! En wat waarlijk als opmerkens-
weerdig dient aangestipt tc worden is het
opkomen van de vertegenwoordigers onzer
stambroeders van Zuid-Afrika, en wel niet
de minst aanzienlijke; die lijst alleen, en
nog wordt ze eerlang rijker en rijker,
doet do gedachte oprijzen of het wel niet in
het belang der Zuid-Afrikaners ligt de Ne-
derlandsche Congressen als een Parlement
to beschouwen, het Parlement van den
ganschcn Nedcrlandsche stam, waar de alge-
mcenc belangen met passende vormen cn
ernst besproken kunnen en moeten worden.
Wordt de oproep talrijk beantwoord, dat
tij het nog talrijker worde, en dit zoohaast
mogelijkhij belooft immers min dan er
zal gegeven worden. Laat het volledig pro
gramma verschijnen, en dan zullen de iu-
Bchrijvers inzien dat de Regelingscommissie
ook voor aantrekkelijkheden zorgt die men
als buitengewoon mag beschouwen.
Voor huisvesting, onder meer, wordt in
't bijzonder goed gezorgd; de sub-commissie
is talrijk en werkzaam. In de eersto dagen
zal haar volledig verslag ingediend worden.
Wie vroeger inlichtingen begeert, beschik-
ke vrij over de zeer bereidwillige secreta
rissen, Adriaan Matton, Hculesstcenweg, 38,
'en Thcodoor Sevens, Peterseliestraat, 24.
Gemeentelijke Brandverzekering.
Zooals ook in enkele andere gemeenten het
geval ia, ia te Leidon de quaeetie dor gc-
meentelijke-brandverzekoring ter cprakc ge
komen on op voorstel der Heeren Sijlsma on
iWitmans in den gemeenteraad aanhangig
gemaakt. Of hot idee van genoemde Heeren
Oorspronkelijk is, weet ik niet, doch dij doet
X>ok al zeer weinig ter zake.
Laten wij de zaak van twee zijden bezien
en wel door de volgende twee vragen te stel
len:
Is gemeentelijke exploitatie van een of an-
Rer bedrijf gowenscht?
Zou een gemeentelijke brandverzekering-
fexploitafcie voordeelig zijn voor de gemeente
loeiden?
Do eerste vraag meenen wij al dadelijk
'ontkennend te moeten beantwoorden. Waar
Itoch. zou de grens voor gemeentelijke exploi
tatie getrokken moeten worden 1 Welk bedrijf
zou wol, welk niet voor gem.-expl. dienstig
zijn Waar zou het met do welvaart van de
taeringdoenden heen moeten indien elk
oogenblik hun de gem.-expl. voor oogen
ewcefde als een geraamte, dat met zijn zeis
lal hun tookomstillus6iën, al het succes van
'jaren langen arbeid plotseling kon vernie
tigen? Stol u voor: uw brood van de gemeon-
Jbe, do boter van de gemeente, uw melk, kof
fie, thee vam de gemeente, uw vlcescb, uw
zout, uw soepgroenten, uw hemd, uw broek
kortom alles van de gemeente en van
fciomand anders dan van de gemeente. Want
duidelijk ie in den Gemeenteraad uitgespro
ken de wenschelijkhcöd, dat men ieder zou
kunnen dwingen bij de gemeente te a&surec-
èpen.
Waarom nu de brandverzeker g wel bij de
gemeente als ge wellicht begint te lachen dat
de gemeente soepgroenten zou gaan verkoo-
.pen?
Zeer zeker is aan het sluiten van een brand
verzekering meer risico verbonden voor den
ivorzekerdo dan aan het koopen van een
kwartje sigaren b.v. Doch ik zou den Leid-
Bchcn burgers wel eens willen afvragen of
bun gevallen bekend zijn dat zij geassureerd
tijndo en schade bekomen hebbende door hun
brandverzekering-Mij zijn bedrogen. Er zijn
in ons kleine landje te veel goede brandver-
zekering-Mijen dan dat de toestand zoo treu
rig zou zijn, dat de gemeente haar dien
moest aantrekken en met beschermende hand
moest waken ovor de onnoozele schaapjes,
die zich zoo lieten misleiden. Wc kunnen dan
ook geen andere reden vinden dan hot groote
voordeel dat do Heeren zich voorstellen
in een gemeentelijke brandverzekering.
En hiermede komen wo tot de beantwoording
dor tweede vraag.
De te Leiden loopende brandrisico's zijn
allen gesloten door Maatschappijen, die geen
van allen plaatselijk werken. Leideai behoort
dus tot de gemeenschap; de premiebereke
ning berust op do gemiddelden niet van Lei
don afzonderlijk, maar van d? gemeenschap,
laten we zeggen van Nederland. Welnu, als
do Raad der gemeente Leiden zoo ver mocht
komen om ernstig over dc gem. brandverz.
te gaan nadenken, laat men dan eerst zicii-
zclvon afvragen of Leiden op zichzelf een
stad is waar gaarne zaken gedaan worden
door brandverzekering-Mijen, een stad die
een gunstige plaats inneemt onder hare zus-
torsteden. En dc beantwoording dezer vraag
is niet beter te geven dan door de agenten
van de hier vertcgcnwooi brandassu-
rantie-Mijcn. Dc uitkomst t informatie
zou menigen leek tegenvallen, daar Leiden
voor brandverzekering een zeer ongunstige
plaats inneemt. Men denke hierbij aan het
zoo ware gezegde van J. B. Say. „La vraic
„science en chaque genre, ne se compose pas
„d'opinions, mais de la connaissanoe de oe
„qui est." Geen redeneering van leeken, zelfs
niet van deskundigen, neen vaststaande ge
tallen alleen van deskundigen, daarop alleen
mag voortgebouwd worden. En waar nu al
toegegoven is dat gemeentelijke exploitatie
duurder is dan particuliere, daar mag men
dan ook wol tot do conclusie komen, dat voor
Leiden do premiën belangrijk hoogcr zouden
moeten zijn dan thans door de brandverze
kering-Mijen geëischt wordt. En al mocht
men nu door reassurantie bij en voor andere
gemeenten zooals terecht is opgemorkt, het
ongunstige risico van Leiden alleen kunnen
egaliseeren, dan nog zouden do premièn lioo-
ger moeten zijn in aanmerking nemende de
hoogero exploitatie-bosten.
Ten slotte willen wo nog opinerken dat het
een zeer verkeerde meening is, wanneer men
denkt dat dc bramdverzekcring-Mijen zulke
onormo winsten maken. We zijn nog niet in
het bezit van een volledige statistiek van de
dividenden der Nederlandsoho Mijen gedu-
rendo de laatste jaren, doch zouden ons al
erg moeten vergissen wanneer het gom i del .1-
do dividend van alle Mijen hoogor dan 5
pCt. was, terwijl men tooh wel mag aanne
men dat 4 pOt. door belegging van het maat
schappelijk kapitaal en do reserve verkregen
wordt, zoodat slechts 1 pCt. als winst zou
overblijven.
Leiden, Juli 1902. H. A. 0.
Tentoonstelling lialwijk-aan-Zee en Zondagsrust
Mijnheer de Redacteur.'
Verleden Zondag wilde ik -G Visscherij-
en schilderij-tentoonstelling l Aatwijk aan
Zee bezoeken, maar werd evenals anderen te
leur gesteld, want zo was gesloten.
Zelf groot voorstander van Zondagsrust,
meen ik toch, dat een tentoonstelling op
Zondag geopend moet zijn, juist omdat er
zoovelcn alleen Zondags in de gelegenheid
zijn ze te bezichtigen on de tentoonstelling
is werkelijk de bezichtiging overwaard.
Uit een godsdienstig oogpunt moge men
feestelijkheden, of openbare vermakelijkhe
den op Zondag afkeuren, deze tentoonstel
ling, waaraan geen kelmis verbonden is,
zooals aan vele anderen, kan, mag, ja ik
zou zelfs durven beweren, moet
Zondags open zijn om ioderoen in de
gelegenheid te stellen zijn kennis to vermeer
deren en niet alleen de meer begunstigden
der aarde, die gemakkelijk op een werkdag
kunnen uitbreken.
Ik vertrouw dan ook, dat tentoonstellings-
bestuur, of wie anders over de al- of niet-
opening op Zondag te zeggen heeft, op den
maatregel van Zondagsluiting lal terug
komen.
Meer en meer wordt de regel thans toege
past om ook museums op Zondag open to
stollen om dezelfde redenen als ik aanvoerde
voor de tentoonstelling.
Hoogachtend,
Iemand'die het wel meent met Eatwijh-aan
Zee en met de tentoonstelling.
Leiden. Geslaagd zijn: voor het docto
raal examen in do rechtswetenschap dc heer
T. G Haverschmidt; voor het eorstc natuur
kundig examen de heer N. Faber; voor het
doctoraal examen in de Nederlandsohe lette
ren de heer A. van de Water; voor het theo
retisch apothekers-examen de heer A. Wun-
dorlioh.
Amsterdam; Bevorderd zijn tot doctor
in de rechtswetenschap de heeren C. H. van
Zeggelen, geboren te /6-Gravenhage, op
proefschrift: ..Inbreng, in uaamloozo ven
nootschappen', en op tellingen de heer J.
B. Deelman, geboren te Nijkcrk.
Utrecht: Bevorderd zijn tot. doctor in do
scheikunde op proefschrift: „Bijdrage tot de
bepaling van alcohol in maaginhoud" de
heer W. Middclveld Vierson, geboren te Nij
megen, en tot doctor in de geneeskunde op
proefschrift: ,,De oorzaak van den dood na
het wegnomen der nieren", de heer H. Cou-
vóe, geboren te Deventer.
RECLAMES,
40 Cents per regel. 6802 14
Op het laatste
internationaal con
gres van Tandheel
kunde, gehouden te
Parijs (ter gelegen
heid der Tentoon
stelling van Parijs
van 1900) werd Odol
genoemd het beste
van de mondwaters
die tot nog toe in den
handel gebracht zijn.
ALFEN. Bevallen: D. Rooda geb. De Jong
D. T. Altona geb. Brant Z. J. M. Dekker
geb. Vnn Ho(jniogeu D. A. Th. Kroon geb.
Van den Elzen D.
Ovorledon: A. Oawehand, vrouw van J.
Goedhart, 55 j., (overleden te Leiden). M.
Weber D. 9 j. A. Leusen jm. 69 j.
KIJNSBURG. Geboren: Cornelia, D. van P.
v. Egmond en C. Zwaan. Pioter, Z. van J. v.
Nieuwkoop en J. v. d. Meij.
SASSENHEl.M. Geb or on: Leo Eduard, Z.
van E. H. KruijfF on A. E. J. Fikken.
Overloden: W. lvortokaas D. 2 j.
Gehuwd: W. v. d. Reep jm. en M. van Told jd.
VOORHOUT. Getrouwd: Engelbertus Fran-
ciscus Kuoppert 85 j. en Hendrika Eigenbrood 26 j.
Geboren: Cornelia, Z. van Dirk van der Voort
en Catharina Kulk- Cornelia Hendrika Maria,
D. van Antonius Elforink en Elisabeth Maria
Aartman. Cornelis, Z. van Cornelia de Groot en
Helena Diemei. Sophia Heüdrioa, D. van Petrus
Adrianus Damen en Wiihelminn Zandbergen.
Martina, D. van Adrianus Heenngs en Hendrika
van Velzen.
Ovorledon He'ena Diemei 47 j., wed. van
Cornelia do Groot.
ZEGWAARD. Geboren: Johanna Apolonia,
D. van L. J. van der Goes en C. H. Bollobooin.
Antje, D. van C. Slootweg on A. H. Oly.
Ovorleden: Johanna van der Spek 1 m.
Gehuwd: C, Molenwyk 28 j. en M. 'foor 24
j., van Gouda.
ZOETERMEER. Geboren: Hester. D. van
A. Verboef en 0. v. Mullera. Hondrik, Z. van
H. Koetsier en A. Benschop.
Vrije Universiteit en Theologische School.
Naar het ,,N. v. d. D." met zekerheid ver
neemt, is in do dezer dagen gohouden jaar-
lijksohe v gadering der curatoren van de
Theologische School te Kampen ook het be
kende en in de Gereformeerde Kerken zoo
veel beweging veroorzakende ontwerp-oon-
tract der incensmelting van Vrije Universi
teit en Theologische School ter sprake ge
komen.
O. m. kwam de vraag aan do orde, of do
curatoren daarover al dan niet een advice
aan de Generale Synode zouden uitbrengen.
Na langdurige besprekingen word ten slot
te het voorstel gedaan om to advisee ren, dat
als voorwaarde zou geetold worden, dat de
benoeming van professoren alleen door dc
kerken zou geschieden en dat de Synode
ovöT de vorceniging van Theologische School
en Vrijo Universiteit geen beslissing zou ne
men, tenzij deze mot, eenparigheid van stem
men zou kunnen gesui iaden.
Dit voorstel werd echter verworpen met
staking van stommen. De vorhoi ding tus-
schen vóór- en tegenstanders blijkt dus daar
dezelfde te zijn o1b in het ooilege van profos-
Van de noodlijdenden door do ramp op
Martinique worden er nog 12- a 15,000 voor
staatsrekening onderhouden. Do daarvoor
toegestane 500,000 franken zijn reeds lang ver
bruikt; de minister van koloniën heeft daar
om een nieuw krediet gevraagd. De door in
schrijving bijeengebrachte 1 1/4 millioen zijn
nog onaangeroerd; waarsohijnlijk zal dat
geld worden gebruikt voor wederopbouw der
oude of voor het bouwen eener nieuwe stad
op een andere plaats.
De gemeenteraad van Parijs heeft be
paald dat de machinisten en stokers bij de
waterleiding voortaan 20 pet. en die bij do
electrische inrichting in do groote markthal
len 30 pet. zullen genieten van de waarde der
besparing van brandstoffon.
Eerst thans blijkt dat do keizers Wilhelm
en Frans Jozef elkaar bij de begrafenis van
Koning Albert van Saksen hartelijk begroet
on in het paleis cc nonderhoud van een half
uur gehad hebben. Alle geruchten over eenc
minder hartelijke verhouding zijn dus uit
de lucht gegrepon.
Do Hamburg-Amcrika-Stooinvaartmoat-
schappij gaat een nieuwe vaart naar Brazilië
beginnen via Nieuw-York. Do maatschappij
meent den duur van hot traject een week te
kunnen bekorten.
De „Daily Mail" vorzekert dat de confo-
rentio van koloniale premiers komende week
hervat wordt. De geneesheeren zouden Cham
berlain echter, gelijk reeds gemeld, aange
raden hebben, veertien dagen verlof tc no
men.
De Petersburger „Novojc Wromja"
dient aan do Engeische rcgcering eon gevoe
lige les toe wegens haar voorliefde voor
Duitsehland gedurende twee en con half jaar
om zich den steun van dat rijk tot het einde
van den Zliid-Afrikaanschon oorlog to vorzo-
koren „Er kan geen twijfel bestaan," zogt
hot blad, „of dit is de reden geweest, waar
om Engeland aan Duitsehland zulke belang
rijke consossién heeft gedaan ten aanzien
van do Samoa-eilandcn, don Bagdad-spoor-
weg en China. Zonder overdrijving kan men
zeggen, dat het Engelsch-Duitsch verdrag in
zake China een buitengewoon voorbeeld op
levert van een tractaat. dat aan een dor par
tijen, in deze Duitsehland, alle voordcclon
verzekert. Door Duitsehland te helpen dc
consessie voor den Bagdad-spoorweg tc ver
krijgen heeft Engeland een politiek gevolgd,
zoo geheel in tegenstelling met zijn eigen be
langen, dat het nog niet mogelijk is allo ge
volgen daarvan to voorzien. Door don spoor
weg in Anatolic tc bouwen, heeft Duitseh
land zich in Klein-Azie gevestigd on zich vor-
zekerd van het bezit van alle afzct-kanalen
door den Bagdad-spoorweg te bouwen wordt
Duitsehland meester in geheel Aziatisch Tur
kije van den Bospkorus tot de P.rzischo Golf.
De Engeische handel zal zich geheel uit zui
delijk Perzic zien verdringen door de Du. -
sche waren, die rechtstreeks over Bagdad
uit. Hamburg worden aangevoerd. Nooit zou
Rusland daar aan Engelands handel een zoo
gevaarlijke concurrentie aandoen als Duitseh
land. Nu de oorlog in Zuid-Afrika gedaan
ia en zij niet meer zoo angstvallig behoeven
om te zien naar wat men te Berlijn zou kun
nen zeggen, zullen do Engeische staatslieden
hun politiek wel wijzigen."
Dc Mad Mullah, tegen wien de Engcl-
schen een expeditie uitgerust hebben, hand
haaft door een groot aantal doodstraffen dc
tucht in do gelederen zijner volgelingen cn
boezemt hen daarmee vrees voor desertie in.
Den Engelechen troepen gaat het goed.
Hun gezondheidstoestand is gunstig; alleen
doet zich gebrek aan drinkwater bij de agec-
rende colonne gevoelen.
Do Turkscho ministerraad heeft den Sul
tan doen weten dat het loopende dienstjaar
een tekort zal opleveren van omstreeks
2,S00,000 T. ponden en machtiging gevraagd
om voor dat beilr.-.g een leening te sluiten,
zonder vermelding 'htcr van do middelen,
waaruit rente e; \e' ing zulk n worden bo
etreden.
Tegenover de bev.wrmgcu in den laataten
tijd, dat de toestanden in de njeuwo repu
bliek slechts roden tot vreugde en bewonde
ring gaven, hoeft de vroegere Amorikaanscko
consul-goneraal op Cuba, geucraal Lcc, eer
opzienbarende verklaring afgelegd.
Hij begint met niet mindor tc zeggen dan
dat Cuba op den drempel der anarchie staat.
In de eerste plaats is een financicelc crisis
to vreezen, daar de inkomsten van Cuba uit
de tollen gezocht moeten worden, cn deze,
sedert de Amerikanen het eiland hebben ver
laten, bezig zijn sterk af te nemen. Do handel
tusscheu Cuba en Amerika gaat hard achter
uit, omdat het vertrouwen tusschen beide
partijen verloren is gegaan. Verder bestaak
er groote kans voor ncger-onluston. Niet
minder dan 40,000 negers, die vroeger tot do
opstandelingen behoorden, verlangen beta
ling van achterstallige soldij. Daarbij komt
nog het tegenwerken van do staatsli%n van
president Pnlma, die oigenlijk iihku- door
een kleine partij gekozen zijn. De door de
Amerikanen gestichte scholen cn stichtin
gen ter bevordering van de gezondheid zou
den reeds in verval zijn, daar do ambtenaren
niet betaald worden. Een voorloopigo red
ding van do republiek zou sleohts mogelijk
zijn door een onmiddellijk toestaan van han-
delsvoordcelen, vooral ten opzichte van sui
ker en tabak, door do Vorccnigdo Staten aan
Cuba. Wanneer Amerika hiortoe niet bereid
zou zijn, zou do anarchio onvormijdolijk zijn,
en, besluit generaal Lcc zeor beteekenisvol,
dit zou een ingrijpon van Amerika en dc an-
nexatio van het eiland noodzakolijk maken.
Hebben wij hior to doen met een waro
schildering van dc toestanden, in welk geval
inderdaad oen ingrijpen dor Verccnigdo SVa
ten cn een annexatio van hot eiland noodza
kelijk zouden zijn, of hebben wij hier te doon
met de imperialistische uiting van iemand,
die hot er op aan sturen wil Cuba bij do
Voreenigde Staten te voegen? Wij moeten
niouwo berichten afwachten, om achter d'
waarheid to komen.
Dc „Times" sproekt er haar tovredenhoid
over uit dat, blijkens een telegram uit Was
hington, dc Amorikaanscho regcering do be
trokken mogendkedon heeft overgehaald, het
vorzoek van China om het Tientsin terug tc
gevon, in te willigen zonder aan to drii ;cn
op de voorwaarden van de bovelhobbers van
de vreemde bezettingstroepen aldaar. Slechts
enkele ondergeschikte punten blijven gehand
haafd
In tegenstelling met vroogero berichten,
weet men thans als zeker medo te deeïon, dat
de ontruiming van Mnndschoorijo door do
Russische troepen nog steeds geen aanvang
genomen heeft.
Onder do amnestiewet, door de Vor
eenigde Staten op dc Philippijnen ultgcvoar-
digd, valt ook generaal Aguinaldo, den go-
wezen jeugdigen opperbevelhebber der Phi-
lippino's, dio in vrijheid is gesteld. Hot
moet zijn voornomen zijn zich lcalm metter
woon te Cavitó te vestigen.
Do Keizer van Abcssynic heeft den invoer
van sterkon drank in zijn rijk ten strengste
verboden. Afdoende is die maatregel echter
niet, want in het land zelf wordt een bedwel
mende drank gobrouwen, die onder de hoog
ste kringen veel aftrek moet vinden.
KERKELIJKE BERICHTEN.
Loidon. Geref. Kerk Hecrongraoht.
Zondag-voormiddag to 10 en namiddag to
uren, ds. Hoijering, van Katwijk aan den
Rijn.
fl.40 per Kilo.
föandenmakersstag 4, bij de Waag.
Prima adres voor zuiver©
Natuurboter, Goudsche, Leidsche
en echte Edammerkaas. 6736 12
PRIMA QUALITEIT.
Pep Liter 80 en 90 Cents.
Aanbevelend, 6376 11
Uoogewoerdsbrug 1.
HARTESTEEG 2.
Jenever
Krnudewijn
Cognac
Likeuren
6696 11
Meiwijn
Limonade
Roodc W(jn 0.50
Madera J; 0.50
Roode Port 0.55
Witte Port 0.60
Lie.
f 0.68
0.70
a 0.85
n 0.45
p. Fl.
f 0.45
0.50
Lit.
f 0.75
D 0.75
8 1.05
0.65
P. Fl.
f 0.80
8 0.60
b 0.80
8 0.80
,0.80
p. Lit.
f 0.85
0.86
1-20
0.80
p. PI.
/I.-
„0.80
4529 30
460 9
zalvfero Plantaardige Wlji
„ïondar bijvoeging van Alkohol"
1 rerrterkena on Koortiworcoi.
A nu en obKiiktnd.
i .i - aaa bovolon vooi
1 *»o«:on oa hero tollenden.
Per J/i Litorflosob 2.50.
o V- 1.85.
"Rotdagen toehap
oer TV)T .Vr'-r/awd en
.(erdam,
VerkrUgbaai bü ae Heeren: J, H.
DIJKHUIS, Hoogstraat; REYST
KRAK, Steenstraat. 2740 21
Engelsch Paard
te koop, volkomen gaaf, vlug
draver, veel uithoudingsvermogen,
mak voor alles; gaat onder het zadel
en ln tuig. Prtys billik. Adrea Bur.
van dit Blad No. 6797. 6
Rjjdl
6801 36 Magazijn: Breestraat 86.
3389 40
VAN
