Woensdag O April.
A0. 1902.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
L>ei<icn, 9 April.
Uit de „Staatscourant."
fi\ 12921
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden2 f 1.10.'
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd zyn B 1.80
Franco per post 1.05-
PRUS DER ADVERTENTLËN:
Van 1 6 regels 1.06. Iedere regel meer f 0.17$. Grootore
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten do stad
wordt 0.05 berekend.
Gemeentezaken.
Een Volkspark.
Volksparken men heeft ze teekenachtig
genoemd de longen der stad wy hebben
het woord niet op onze lippen genomen zoolang
het winterde grauw en koud. Doch niet zoodra
heeft de lente haar intocht gedaan, al bleef
het ook guur, niet zoodra pryken boomen en
struiken met jong, frisch groen en zingen de
vogels biy haar liedekens, of we beginnen er
weer aan te denken en over te spreken.
Als 't April-zonnetje maar even warm door
breekt, dan komen huismoeders en kinder
meisjes met haar „aanvallige vrachtjes" aan
gereden uit kleine en grootere stadswijken
naar het Van-der-Werf-park, helaas ingekrom
pen tot byna geen-park, en naar het Plantsoen,
lief aangelegd, maar klein.
Doch laat straks de zwoele zomerwarmte
ons komen benauwen in onze huiskamers,
in stegen en sloppen en op licht en dichte
bovenwoningen vooral, laten er uit onze grach
ten opstijgen ongure walmen, dan snakken
we al te maal naar longen-gymnastiek.in oen
fri8sche lommerrijke ruimte. Wie uit zyn
druk gedoe weg kan voor Jangeren tyd, wie
beenen heeft jong en vlug, hy moge wandelen
over Poelgeest of Endegeest, of veel verder
nog, de overgroote rest moet kunnen gaan
naar oen mooi, ruim, frisch park, waar 't trage
bloed sneller gaat stroomen en 't schoon
heidsgevoel wordt gewekt niet ver van de
oude stad, naar een park..... dat er
nog niet is.
Achtbare Vroedschap der wijdvermaarde
Sleutelstad! Gy hebt de burgery zooveel
goeds gegeven, veel meer dan wy in ons drie-
starretje kunnen opsommen, geel ons nu ook
nog een..... Volkspark. Dat zy zool
Het adres van de Leidsche Slagers-
vereenigingen,
Vryheid is een mooi ding, maar wy, onvol
maakte menschon, kunnen de vryheid niet
altyd verdragen. Als de overheid de slagers
vry liet te slachten en te verkoopen wat ze
maar wilden, dan zouden ons de runderlappen
of karbonade niot altyd zoo goed bekomen
als nu.
Daarom hebben de heeren van de stad, die
altyd wat hebben, zooais 't liedje zegt, den
88ten November van het jaar 1894 een Ver
ordening gemaakt op de Vee- en Vleesch-
keuring en ingevolge art. 19 van deze ver
ordening kunnen B. en Ws. wanneer er
tuaschen den keurmeester en den betrokken
slager verschil van meening bestaat omtrent
den uitslag van de keuring, een commissie
van drie personen de slagersvereenfgingen
meenden van twee als hadden ze de verorde
ning nu eens goed gelezen benoemen, die
moeten herkeuren. Daarmee kunnen de slagers
geen vrede hebben. Wel, zeggen ze, als er
verschil bestaat, moeten beide partyen worden
gehoord, zooals by elke scheidsrechteriyke
beslissing.
B. en Weths. komen tegen deze bewering
op; de vergeiyking van de beslissing der
herkeuringscommissie met een scheidsrechter
iyke uitspraak heeten ze ten oenonmale
onjuist. Ze noemen hot eerder een beslissing
In hooger beroep.
Slagers zyn geen juristen; zy zullen 'tzich
niet erg aantrekken dat ze omtrent den naam
der quaestie zich niet juist hebben uitgedrukt,
maar dankbaar en met voldoening akte er
van nemen dat het college van Burg. en
Weth. iets voor het geopperde bezwaar der
slagers gevoelt.
Ook wy moeten erkennen dat we er iets
voor gevoelen, al gelooven we met Burg. en
Weth. dat de herkeuring ïn 't algemeen eerlyk
on onpartydig plaats heeft. Maar waar er dus
niets meer dan de schijn van partydigheid te
vermyden valt, zou de door slagers voor
gestelde wyziging slechts zeer zelden tot
onaangename conflicten aanleiding geven,
daarentegen wel één der belanghebbenden
meerdere bevrediging schenken. En financieel
bezwaar zou de verandering in 't geheel niet
meebrengen voor de gemeente.
Wy gelooven dat de Baad dus wol ooren
zou hebben gehad voor hot vorzoek der
slagers, waren zo niet op een zeer onge
lukkig tijdstip gekomen.
Wy staan, zooals Burg. en Weths. een
beetje dichterlyk zeggen, aan den vooravond
der opening van het Openbaar Slachthuis.
Er zullen daarom verschillende verordenin
gen dit jaar moeten worden ontworpen en
tegelykertyd zal ook de nu geldende ver
ordening op de vee- en vleeschkeurlng moeten
worden herzien. Burg. en Weths. beloven nog
wel niet dat ze dan bepalingen in den geest
en naar het verlangen der slagers zullen
maken, maar ze zullen de zaak dan eens ernstig
onder de oogen zien. De slagers zullen hier
mede stellig genoegen nemen. Ware het
wyzigen van een verordening eenvoudig het
werk van een uurtje op een Donderdag-namid
dag, dan zou het nog gaan, maar wy weten
daar komt heel wat meer by te pas.
Als de Baad derhalve morgen het verzoek
van de slagers afwyst, dan mogen ze ver-
onderetellen dat dit eon voorloopige afwyziog is.
Opleiding van den predikant.
Gisteren werd onder leiding van dr. A. J.
Oort, uit Zutfen, te Amsterdam de jaarlyksche
vergadering van moderne theologen gehouden.
Over de daar behandelde vraagpunten, die
speciaal tot het gebied der theologie behoorden,
6preken wy niet, maar we achten het niet
ondienstig iets aan te stippen uit hetgeen de
voorzitter met instemming der vergadering
sprak over de opleiding van den predikant
voor de practijk. Volgens hem laat die nogal
te wenschen over. De sprong van de studeer
kamer naar de pastorie ie eeu salto mortale.
Aan de academie leefden zy in het verleden
met allerlei buitenlanders uit vorige eeuwen;
nu moeten ze leven met hedendaagsche
Nederlanders. Met al hun geleerdheid staan
zy vaak verlegen tegenover eenvoudige ge
meenteleden. Aan de academie hoorden ze
veel van allerlei richtingen, maar in de prac-
tyk komen ze in aanraking met het volks
geloof, in zyn bonte 6chakeeringen, die moeiiyk
onder de.hun bekende rubrieken in te deelen
zyn.
Tevens moet den-aanstaanden predikant
worden ingescherpt: geleerdheid in de tweede
plaats, allereerst vroomheid.
Ook van het volksongeloof moeten de jonge
dominees konnis hebben, weten welke argu
menten het aanvoert en hoe zy bestreden
kunnen worden. Eindeiyk moet er kennis
zyn van de groote vragen van den dag: de
sociale quastie.
Daarin behoeft de predikant, vooral de
jonge, geen party te kiezen. De eerste plicht
van den evangeliedienaar is de menschen
beter te maken, zoodoende werkt hy op zün
wyze mode tot verbetering van de maatschap-
peiyko toestanden.
De „Staatscourant" bevestigthodenhet
vroeger bericht, volgens hetwelk bij konink
lijk besluit mr. H. van der Hoeven, lioog-
leeraar te Leiden, aangewezen is in de Sta-
ton-Gcneraal de ministers bij te staan bij de
behandeling der wetsontwerpen tot vaststel
ling van het wetboek voor militair straf
recht en der wet op de krijgstucht.
Ds. Rudolph, van Leiden, houdt heden
avond in café „Tivoli" te Nieuw-Helvoet,
een politieke lezing en spreekt 23 April to
Kampen over „De verhouding der sociaal
democraten tegenover Godsdienst, Eigen
dom en Huwelijk."
In het vervolg althans het a. s.
seizoen zal men niet meer kunnen spreken
van de „acht Zomerzorg"-concerten", met
omdat ze geheel opgeheven zyn, maar omdat
ze integendeel uitbreiding ondergaan. Beeds
verleden jaar werd een proef met vier meer
dan de acht concerten genomen en de deel
neming voor die twaalf concerten was van
dien aard, dat thans besloten is alleen de
inteekening voor 12 concerten open te stellen.
Dat dozyn muzlek-ultvoenngen kost dan,
biykens in dit nommer voorkomende adver
tentie, vyf gulden, waarvoor men toegang
heeft met drie dames of kinderen: een prys
per concert en per porsoon zeker niet te hoog,
maar zelfs buitongowoon laag. Aangezien alle
concerten worden gegeven door het stafmuziek
korps van den heer W. van Erp is dit boven
dien een waarborg dat het goede, uitstekende
concerten zullen zyn. Dit heeft de ervaring
trouwens al ruimschoots geleerd.
Overeenkomstig het advies van den
Pensioenraad is een pensioen van 425 por
jaar toegekend aan den eervol ontslagen ama
nuensis by de scheikunde aan de Ryksunivorsi-
toit te Leiden: F. J. van der Yen.
De officier van gezondheid 2de klasse
W. A. A. Tuyt, van het 4de reg^Infanterie
alhier, thans gedetacheerd als chef van den
militairen geneeskundigen dienst in de leger
plaats by Milligen, keert den löden April a. s.
van deze detacheering terug.
Aan de gezinnen van J. Krabbendam
en van de weduwe A. van Yeen zal inge
volge beschikking van den minister van oorlog
gedurende den tyd, dat de miliciens, tot deze
gezinnon behoorende, by het 4de regiment
Infanterie te Leiden werkeiyken dienst ver
richten, een goldelyke vergoeding worden toe
gekend re8pectievoiyk van 8 en 20 per 80
dagen.
Door het hoofdbestuur van het Neder-
landsch Onderwyzers-Genootschap is besloten
een enquête in te stellen naar den toestand
van het onderwys in de vakken van art. 2
dor "Wet op het Lager Onderwys en naar de
wenscheiykheid eener wyziging van dat artikel.
Het hoopt daardoor ln een rapport een zoo
getrouw mogeiyk beeld te kunnen geven van
don omvang van het onderwys in de verschil
lende scholen en van de wyze waarop het,
in verband met den beschikbaren tyd en het
aantal leerkrachten gegeven ~wordt, zoowel
daar, waar het aantal klassen het aantal
ODderwyzera(essen) overtreft, als daar waar
voor elke klasse een onderwyzer(ea) is.
Het heeft aan een commissie, bestaande
uit de heeren G. H. van Daalen, 0. F. A. Zsr-
nlke en H. W. J. A, Schook, opgedragen dit
onderzoek te lsiden en een vragenlyst gezon
den aan ieder hoofd eener school met verzoek
haar zoo mogeiyk met het overige personeel
te bespreken. Antwoorden van klasseon-
derwyzers zullen ook mot dankbaarheid aan
vaard worden.
Ook zal het hoofdbestuur evenals de Regoe-
rlng zelve, een enquête instellen naar do wer
king der leerplichtwet, met het doel daarover
een rapport uit to brengen tegen den tyd dat
wyziging of intrekking dier wet door de
Regeering voorgesteld wordt. Het doet een
beroep op alle onderwyzers om aan de daar
toe aangewezen commissie de onmisbare
gegevens over het ge heele land te verstrek
ken. Als leiddraad zond het een vragenlyst waar
op niet minder dan 31 vragen voorkomen,
aan ieder hoofd eener school met verzoek
haar zoo mogelyk mat het overige personeel
te bespreken eu haar te beantwoorden voor
zyn schoolantwoorden van klaaseonderwy-
zers zullen hiervoor gaarne aanvaard worden.
De commissie hiervoor bestaat uit de heeren
J. J. Dikker, M. Mieras Jr. en H. W. J.
A. Schook.
Wanneer deze vragen, die op het onderhavig
onderwerp in al zyn schakeerlngen betrekking
hebben, consciëntieus worden beantwoord,
dan krygen we een zeer volledig beeld van
de werking der wet. Het zal niet onaardig
zyn de uilkomst te kunnen vergeiyken met
die van het onderzoek der Regeermg.
Ook mr. A- Kordyk te 's Gravenhage heeft
aan de scholen, ressoi toerende onder de kanton
gerechten, waar in het geheel nog geen veroor
deelingen plaats hadden wegens overtreding
van de leerplichtwet, een circulaire gezonden,
waarin het oordeel der hoofden gevraagd wordt
omtrent de werking dezer wet wat hun scholen
betreft.
Het zal derhalve, als de wet weder in ons
wetgevend lichaam aan de orde komt, aan
gegevens niet ontbreken.
Do gemeenteraad van Den Haag heeft
do aangevraagde vergunning tot oprichting
op het Regentesseplein van een gedenktce-
ken ter eere van hot Regentschap-van H.
M. de Koningin-Moeder verleend.
Bij de gisteren gehouden Tweede-Ka-
mer-verkiezing te Maastricht waren uitge
bracht 3195 stemmen; onwaarde 178, geldig
3017 stemmen. Herstemming tusschcn de
heeren Sassen, die 1353, en Janssen, die 1221
stemmen verkreeg. De heer Schaepkens had
279, de heer Nierstrasz 164 stemmen.
Blykens het jaarverslag van do Coöpera
tieve Winkelvereeniging van hot district
's-Gravenhage der Vereeniging „Eigen Hulp"
klom lu 1901 het aantal loden van 6666 tot
6945 en het kapitaal van ƒ180,306.635 tot
188,654.895. Het totaal debiet bedroeg
ƒ1,720,739, waarvan aan niet-leden 23,516.
De netto winst (ƒ277,762.856) laat een uit-
keenng aan de leden toe van 14 pCt. van
het warenverbruik. Het personeel 168
personen ontvangt 17,905 vandezulveio
winst. In het ondersteuningsfonds wordt
ƒ5945 gestort.
De oprichting van drie depots is in vollen
gang. Het eorsto depot aan de Waldeck-
Pyrmont-kade is geheel gereed en komt binnen
eenige weken in gebruik; hot tweede, in de
Pan8leratraat te Scheveningen, moet 1 Mei
gereedkomen. Yoor het derde depot (by het
Bezuidenhout) is grond aangekocht.
Ned.-Herv. Kerk. Zostal te Harlingen:
H. C. Biiët, te Steenwykerwold; T. Ch. Qeer-
ling, te Joure; H. Haselager, to Tzum; J, A.
v. Leeuwen, te Bloemendaal; J. Ossewaarde,
to Meppel; A. W. Voors, to Wolvega.
De commissie voor het beroepen van een
predikant by de Holl. Gemeente te St.-Peters-
burg (drietal dr. Vorenkamp, Hoorn, ds. Voor
duin, Naardon, en ds. Pantekoek, Tiel) heeft
haar byeenkomst, waarin het beroep zou wor
den uitgebracht, verschoven van 4 tot 16 dezer.
Do „Volksbond, Vereeniging tegen drank
misbruik," zal zyn 29ste Algemeene Verga
dering houden te Groningen op Maandag 7
Juli o. k.
Naar de „Asser Ct." "verneemt, heeft
de controleur W. Fryiing zelf uit Atjeh aan
zyn ouders te Meppel getelegrapheerd, dat
hy de vorige week slechts een onbeduidende
schotwond had bekomen.
De 1ste luit.-kwartlermee8ter J, A. van
der Meer, van het 4de reg. inf., is gedetacheerd
by het centraal magazyn van mil. kleedlng
en uitrusting te Amsterdam, om daarby tegen
1 Mei als hoofd op te treden.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft de provinciale besturen uitgenoodigd,
ontwerpen in te dienen, voor de indeeling
der gewesten, ln districten, voor de toepassing
van art. 86 der Ongevallenwet, met aanduiding
der gemeenten, waar de zetel eener plaatselyke
commissie zoude te vestigen zyn.
De gewone audiëntie van den minister
van oorlog zal Donderdag niet plaats hebben.
Het stoomachip „Amsterdam" arriveerde
8 April van Rotterdam te Nieuw-York; de
„Koningin-Regentes", van Batavia naar Am
sterdam, is 7 April Point de Galle gepasseerd
do „Apolda", van Batavia naar Amsterdam,
arriveerde 8 April te Marseille; de „Bali",
van Batavia naar Amsterdam, passeerde 8
April Kaap St. Vincent.
Aarlanderyeen. J. 1. Zondag was het voor
dé Geref. kerk alhier een dag van groote
vreugde. Na des voorm. bevestigd te zyn ge
worden door zyn zwager Ds. Van Binsbergen
van Loosduinen met een rede uit Ezechiël S:
17 hield onze van Wilnis overgekomen leeraar
Ds. J. van Lonkhuyzen zyn Intreerede naar
aanleiding van Lukaa 24 86b. Beide malen
wat ons kerkgebouw goed gevuld.
Koudekerk. In deze gemeente heeft zich
wederom een geval van febris typhoïdea voor
gedaan.
Lisso. De eerste H. Communie der kinderen
is dit jaar de laatste buiteugowone plechtig
heid geweest in de oude kerk. De nieuwe
hulpkerk is klaar en wordt in den loop van
deze week In gebruik genomen, waarna di
rect met het afbreken der oude kerk wordt
aangevangen. Deze moet eerst weggebroken
worden, voordat het werk kan doorgaan, daar
de te bouwen nieuwe tempel nog een groot
deel van de plaats van het oude bedehuis in
beslag neemt. Do pastorie is al aardig aan't
verryzen. Augustus 1903 zullen de nieuwe
werken afgeleverd worden.
In de hulpkerk zyn 300 plaatsen meer dan
in de oude, waar er ongeveer 600 waren. De
oude kork is gobouwd in 1842; 18 jaar later
in 1860 waren alle plaatsen nog niet verhuurd,
terwyi zo thans veel te klein was.
'tSt.-Agatha-gestioht is klaar. Julia. s. wordt
het betrokken door Eerw. Zusters. Hot bevat
8 groote schoollokalen, groote refter, kapel,
sacristie, diverse kamers en slaapzaal voor 16
personen, keuken, bykeuken en zeer grooten
zolder.
NoordwUk. De harmoniekapel „Crescendo"
alhier (dir. de heer Joh. Oostelaar) zal in
Augustus deelnemen aan hot groot nationaal
concours te Purmerend voor harmonie- en
fanfare-gezelschappen, door het stedeiyk
muziekkorps aldaar uitgeschreven.
Kynsburg. In de gisteren gehouden ver
gadering der Vereeniging ter bev. van Tuin
en Landbouw en Bloembollencultuur was een
belangryk punt aan de orde, nl.: het voor
nemen van Amsterdam om de vuilnis enz.
door verbranding te vernietigen en de vloeibare
meststoffen in de Noordzee te loozen. De
uitvoering van dit plan zou voor eon groot
deel, ja het grootste deel der landbouwers,
vooral in Holland, een ramp worden. De
hoofdstad, met haar 6 maal honderd duizend
inwoners, levert zooveel meststoffen voor den
landbouw, dat by gemis daarvan moeiiyk zou
zyn te voorzien in do behoeften, vooral daar
kunstmest niet alleen duurder, maar voor vele
grondon ongeschikt is. Niet alleen dat voor
vele landbouwers de voortzetting van hun
bedryf onmogeiyk zou worden, ook honderden
schippers, die met het vervoer dezer mest
stoffen hun brood verdienen, zien met angst
en zorg de beslissing te geraoet.
Van verschillende zyden worden dan ook
bewegingen op touw gezet om don gemeente
raad van Amsterdam te bewegen niet op deze
plannen in te gaan.
Ook bovengenoemde Vereoniglng zal, zoo
mogelyk in vereeniging met de andere plaatao-
lyke Verenigingen, esn requost aan den Raad
van de hoofdstad zenden om te trachten dit
gevaar af te wendon.
Sassenheim. Mejuffrouw N, Kapteyn, alhier
woonachtig, staat nummer één op de voor
dracht voor de benoeming van onderwyzeres
in de nuttige handwerken aan de openbare
lagere school.
De telephoondienst wordt nu tydeiyk
waargenomen door W, Kuneman, daar de
aangestelde plaatsvervanger W. A. Moor de
gemeente verlaten heeft.
De burgemeester heeft eeu raadsvergade
ring uitgeschreven tegen Donderdag 10 April
a. s., des avonds te halfaoht. Punten ter
behandeling zyn: lo. Ingekomen stukken.
2o. Vaststelling contracten aanleg telopho-
nische geleiding. 3o. Benoeming onder-
wUzeres handwerken openbare lagere school.—
4o. Voordracht plaatsvervangend telephonist.
5o. Voorstel verzekering dageiyksch opzichter
postkantoor tegen ongelukken.
Waddings veen. De heer Koetsveld, be
noemd. onderwyzer te Zaandam, heeft tegen
1 Juni a. s. eervol ontBlag uit zyn tegenwoor
dige betrekking aangevraagd.
De openbaro vergadering ter bespreking
van de werkstaking te Enechedee was niot
druk bezocht. Besloten werd aan het comité
tot inning van gelden eenige personen bulten
de beide kiesvereonigingen toe te voegen.
Aan de ingezetenen zullen lysten ter Intee
kening worden aangeboden.
Waddingsveen's Mannenkoor geeft Don
derdag a. s. een uitvoering, uitsluitend voor
heeren donateurs eu hun dames.
>De Kerkweg is nu in orde. Alle boomen
zyn reeds geplant en zullen, als eenmaal
lommer en nachtegalen komen, onze gemeente
zeer verfraaien.
Zoeterwoude. De heer 0. Joh. Bakker Jzn.
alhier, is met ingang van 1 Mei benoemd als
onderwyzer aan de R.-K. Jongensschool te
Leiden.
Koninklijke besluiten: Do in
specteur der directe belastingen, invoerrech
ten en accijnzen H. Mantingh te Zwolle op
verzoek eervol ontslagen uit 's rijks dienst,
onder dankbetuiging voor de diensten door
hem aan den lande bewezon.
Benoemd tot griffier bij het kantonge
recht te Zalt-Bommol mr. M. J. Thooft,
kantonrechter-plaalsvervanger aldaar.
Het doel van dr. Kuypeft reis.
„De Nieuwe Courant" schrijft:
Na ons artikel (zio het Persoverzicht)
werden wij eonigszins verrast door do ont
vangst, hedenochtend, van een interview
van onzen eigen correspondent met dr. Kuy-
per te Borlij-a. Daar onze bezwaren echter
vooraamoiijk do^ gemakkelijkheid betreffen,
waarmee vreemde oorrespondenten tot den
minister toegang vinden en do beschouwin
gen, welke zij uit zijn mond zeggen op te
vangen, deelen wij uit dit interview gaarno
hot een en ander mode voornamelijk betref
fende het voor Noderiandsche lozers zoo be
langrijke zakelijke doel van dr. Kuyper's
reis: do aanschouwing van het technisch
onderwijs in Duitechland.
Dr. Kuyper zoo meldt daa onze cor
respondent was uitermate voldaan over
zijn bezoek aan do tcclinisohe inrichtingen in
Dresden on Chemnitz. Met heel veel belang
stelling had hij met do gelicelo inrichting
van de school in Chemnitz kennis gemaakt,
waar de fabrieksdirecteuren cn Werkmeister
meesterknechts en chefs van afdeelingon wor
den opgeleid.
De bewuste school is do oudste technische
Mittelschule op dit gebied. Dr. Kuyper was
vol lof over den staatsminister van Metzsoh,
die hom op zijn uilstapje naar Chemnitz vor-
gczeld had en over de hupscho ontvangst van
den Chemnitzor burgemeester, die hom ook
allo gegevens had verstrekt over de wijze,
waarop do Verwaltung der steden is inge
richt, welke in vele opzichten van de Hol.
landscho afwijkt.
Op do vraag van onzen correspondent of
de minister voornemens was naar aanleiding
van zijn bezoek aan Charlobtenburg, Dres
den en Chemnitz voorstellen te doen tot ver
andering van het technisch onderwijs in Hol
land, kon dr. Kuyper geen bevredigend ant
woord geven. Onmogelijk was dit niet, de
Polytechnische School in Delft was wel wat
verouderd; doch daarvoor moest hij zich nog
meer op do hoogste stellen van het Duitscho
schoolwezen, eventueel ook van het Ooeten-
rijksche. Well Wit zou hij ook met het oog
op het fahrieksondorwija aan do Stantlichc
Gewcrbcschule in Oostenrijk een bezoek gaan
brengen. De toestanden in Duitechland,
waar na het verplicht onderwijs tot het veer
tiende jaar, nog Fortbüdungs-unterricht tot
het 17de jaar bestaat, waren zoo geheel an
ders dan in Holland.
Do minister zou nog in zijn hotel ecu lang
durig onderhoud hebben met den minis
terial -direktor Althoff (den veelvermogeu-
den foitolijken leider van liet Pruisische mi
nisterie van onderwijs, die onmiddellijk on
der den minister Sbudt staat) en daarna op
nieuw bij Frh. van Richthofen te gast gaan.
Omtrent hotgeon met dezen verhandeld was,
deelde do minister niets mede en onze oor
respondent bekwam dus ook geen antwoord
op zijn vraag of de gewichtige quaeetie van
liet aanloopen dor schepen van do „Nord
dcutecho Lloyd" te Rotterdam tusschcn do
beide ministers ter sprake was gekomen.
Do oude koning Albert, die dr. Kuyper
in zijn buitenvilla „Strehflen" in Dresden
hartelijk ontving, lind den indruk van een
vriendelijkcn ecnvoudigon man bij hem ach
tergelaten.
Nopens zijn bezoek bij den Keizer zeido dr.
Kuyper:
„Het is een rijk monarchaal loven hier
aan het hof, een rijk, groot gezin l Alle kin
deren, hot kleine prinsesje incluis, waren
aan het dejeuner tegenwoordig, de grootere
zonen eveneens."
Voor dr. Kuyper Maandagavond vertrok,
heeft de correspondent van do „Chicago
Daily News" to Berlijn hem nog geïnter
viewd. Hot verslag van dat gesprok, ver
taald in liet „Berliner TagoWabt" opgeno
men, onderscheidt zich door buitengewone
onbeholpenheid, en het is volgens den corres
pondent van de ,,N. R. C.." aldaar niet
recht duidelijk of dat op rekening moot ko
men van den Amerikaanschon verslaggever,
van de Duitscho vertaling of van do eonigs
zins onklare manier van uitdrukking van
den minister-president.
Als ik, vervolgt do correspondent do
kern van dr. Kuyper's uitlatingen juist ont
raadsel, wilde hij den Amerikaan, die hem
uitboorde, mededcclon dat naar zijn mce-
ning Amerika tot dusver hierom niet in den
oorlog in Zuid-Afrika heeft ingegrepen, om
dat Engelland zich in den Spaansch-Ameri
kaanschon oorlog onzijdig heeft gehouden.
Engeland heeft overigens zoo laat de
verslaggever den heer Kuyper zeggen nog
voor het beleg van Lady smith geslagen werd,
ingezien dat de oorlog met dc Boeren lang
zou duren, maar het heeft beslist op dc on
zijdigheid van dc andere mogendheden ge
rekend. Een bewijs daarvoor is het be
zoek van Chamberlain aan Amerika in 1898.
Chamberlain heeft een Amorikaanecho vrouw
en do behandeling van familie-aangelegen
heden sluit niet uit, dat er tegelijkertijd po-
litieko zaken behandeld worden.
In den loop van het gesprek stelde dr.
Kuyper zich en den verslaggever de vraag:
Waa de dienst, dien Engeland in 1898 Ame-