LEIDSCH DACBLAD, DONDERDAG 2 JANUARI. - TWEEDE BLAD.
Anno 1902.
De Oorlog in Zuid-Afrika.
Bet Monument te Bnrgersdorp.
Gemengd Nieuws.
No. 12840
De correspondent van de „Standard" to
Pretoria, die de jongste bewegingen van gene-
jraal De Wet beschrijft, zegt, dat deze in de
afgeloopen twee weken plotseling verschenen
en dan weer verdwenen is, met afwisselenden
uitslag op zijn krijgsverrichtingen. Over het
jalgemeen echter hy moet het met spijt
erkennen was de uitslag voorJDe Wet
gunstig.
Toen hij er niet in geslaagd was, Wilson s
.troepenmacht by Heilbron te overvallen, ver-
{strooide De Wet zijn commando en rukte
westwaarts op naar Lindley, waar y e
colonnes van Elliott, Broadwood en Delisle
vond De Wet achtte deze vereenlgde colonnes
!te gevaariyk en gaf weer aan zyn burgers
jast, om zich te verspreiden.
Dartnel 1, die intusschen Oostwaarts ge
gaan was, in de hoop, De Wet in den rug to
'kunnen vallen, vernam, dat liet Boerencom-
jmando verstrooid was, en vond toen niets
I beters te doen, dan op zijn schreden terug te
ikeeren. Vervolgens hoorde hij dat de Boeren
j zich weer verzamelden bij den Langeberg.
j.Toon Dartnell dien berg naderde, had De
iWet zijn manschappen verborgen in diepe
j donga's; hij begreep echter dat het niet moge
lijk was ze daar te laten en gaf den last tot
den aanval. De Boeren sprongen uit de don
ga's en liepeaa storm over een vlakte, ge
steund door snelvuurgeschut en een pompom;
zij renden vlak op het Britsche centrum aan,
maar konden niet verder gaan tegen het
moorddadige vuur in. Zij keerden terug cn
wijzigden hun tactiek, den aanval hernieu-
j.wende uit een hoog gelegen terrein. Zoo
schoten zij vier uren lang, en trokken toen
'af, naar hun schuilhoeken in den Langeberg.
^Vernemende dat Campbell uit Bethleliem
[aanrukte, en de positie der Boeren te sterk
'achtende om ze aan te vallen, ging Dartnell
'naar Bethlehem op weg.
Do Wet, die intusschen versterkt was door
mannen van Prinsloo en Celliers, trok met
I -1700 man noordwaarts. Dat bleek echter een
i schijnbeweging to zijn, ten doel hebbende,
''den aanval op de 400 yeomen van Firman
('te bemantelen. Plotseling sloeg De Wet zuid
oostwaarts af, op Kerstnacht bereikte hij
pTweefontein en verraste de yeomen, wier
jikamp zich op de helling van een wigvormi-
gen heuvel bevond. Vijftien honderd Boeren
kropen in stilte naar den voet van de steilte,
deden hun schoenen uit evenals indertijd
bij Wagon Hill (Ladysmith) en bij Majoeba
en overmanden de wacht. Zij wierpen een
hagelbui van kogels op de tenten, waaruit de
/opgeschrikte yeomen te voorschijn sprongen,
!met het geweer in de hand. Wie uit zijn tont
[kwam vormde tegen den heuvel een duidelijk
jjzichtbaar doel voor de kogels der Boeren,
'dezen zelf waren in de verwarring ter nau-
wernood te onderscheiden; men hoorde alleen
aan hun triomfkreten in welke richting zij
zich bevonden.De verschrikkelijke worste
ling duurde nog geen half uur. Toen bevond
zich het kamp metde helft der yeomanry, een
/kanon en een pompom in handen van de
Boeren. In het hevige gevecht leden beide
partijen zwarë verliezen. Bundle, die te. Har-
(■rismith het schieten hoorde, zond eenige
mannen uit, die de Boeren in het bezit van
het kamp vonden en slechts met moeite aan
gevangenneming ontsnapte:".
De Imperial Light Horso begon nauweiyks
drie uren later De Wet te vervolgen, maar
[tevergeefs: De Wet had zyn terrein goed ge
kozen, en bevond zich reeds in veiligheid in een
bergachtige stroek, met zyn buit van voorraad,
kanonnen en ammunitie.
Aan de „Standard" werd 31 December uit
Pretoria gemeld: Tweehonderd Boeren hebben
een rooftocht gedaan langs de grens van Swazi
land. Zy vielen Inkanini-kraal aan, de residentie
der Koningin; de Swazi's boden slechts weiDig
tegenstand, velen hunner werden gedood.
Men verneemt uit Durban, dat er gevochten
Is by Laingsnek en Botha's pas, den 28sten
'Dec. De Boeien werden teruggedreven, de
Engelschen kregen drie gewonden.
Botha moet den 29st.en een poging gedaan
hebben om De Wet versterkingen te zenden,
maar een poging om by Standerton tusschen
de blokhuizen door te breken is mislukt.
De nog altijd volmaakt duistere berichten
van kolonel Damant's nederlaag bij Tafel-
kop worden thans aangevuld met de mede-
"deeling uit Heilbron, dat de Britsche ka
nonnen een half uur na den aftocht der
Boeren hersteld waren en weer gereed tot
vu rem
't van zijn dat dit waar is, maar het lijkt
toch vreemd, vooral daar onder meer ook is
verteld, dat de kanonnen „verbrijzeld" wer
den, voordat zc den Boeren in handen
Vielen.
De Boeren, die kolonel Damant den 20sten
hebben aangevallen, moeten onder Wessels
hebben gestaan. Een 200 man waren verbor
gen in veekralen, di Damant's stellingen
aan twee zijden bestreken. Damant had
geen bedekking en dit verklaart de vele En
gelsche verliezen. Driehonderd Boeren be
stormden de Engelschen, maar zij hadden
•het zwaar te verantwoorden. De strijd was,
volgens een Reuteï-tclegram uit Heilbron,
kort maar hevig. Damant's kanon onder
hield een doodelijk vuur tot de munitie op
was. De kapitein van de pompom bleef bij
zijn stuk staan toen de band met projectie
len was afgeloopen en werd daar gedood.
Boeren en Engelschen lagen dooreen ge
zaaid, toen Damant versterkingen kreeg. Er
werden aan weerszijden grootc blijken van
'moed gegeven en Damant's staf vocht nog
met de revolvers, totdat zij door de Boeren
werden geveld.
Lord Kitchener's „betrouwbare schatting"
van de verliezen van De Wet bij Twcofon-
tein b0 door:en en 50 gewonden wordt
tot ongetwijfeld juistere afmetingen terug
gebracht door een bericht uit Bloemfontein
dat de vijand zelf erkent zestien gesneuvel
den te hebben verloren in het gevecht.
De losgelaten Engelsche gevangenen van
Tweefontein hebben, blijkens een bericht n'b
Durban, de gowone ontkleedingsbewerking
ondergaan. Zij zijn bevrijd van hun schoeisel
en van een deel hunner kleederen, zoodat een
aantal van De Wet's mannen hun uitrusting
weer eens in orde hebben gebracht.
Hetzelfde bericht erkent, dat de Engel
schen twee kanonnen hebben verloren, zon
der dat het er de gewone bijvoeging aan toe
doet, dat zij onbruikbaar waren gemaakt.
Drie van de Britsche officieren, die te
Tweefontein worden gewond, zijn overleden.
De totale Engelsche verliezenlijst van dit ge
vecht moet nog worden aangevuld met een
gesneuvelde, twee gekwetsten en drie vermis
ten, zoodat deze thans worden: gesneuveld 9
officieren en 58 man, gewond 6 officieren en
48 man, vermist 4 officieren en 3 man. De
overige „vermisten" zijn vrijgelaten.
Verder behelst de niouwe verliezenlijst de
namen van een majoor ea een luitenant ge
sneuveld bij Hake Banagher (20 Dec.), een
kapitein gevaarlijk gewon l bij Heilbron (bij
ongeluk) en een bij Venterstroom (25 Dec.),
een luitenant gewond bij Mooiplaats (27
Doe.) en een luitenant gesneuveld bij Koks-
kraal (25 Dec.), benevens 7 man gesneuveld
en 16 gewond in verschillende schermutse
lingen. Aan ziekte bezweken 25 man
Baden-Powell Is te Kaapstad aangekomen.
De „St,-James'a Gazette" berekent, dat de
Boeren van 1 Januari 1901—30 April 7000
man verloren hebben. Sedert hebben deonge-
lukklgen ln de verbeelding van genoemd blad
nog 14,880 man verloren of in 't geheel 21,8801
Kolonel Price heeft slag geleverd tegen 10,
zegge zestien man van Fouchó's commando
ten zuidoosten van Burgersdorp. Veldkornet
Jan Venter sneuvelde; overigens wordt kiesoh-
heldshalve weer niet van verliezen gerept.
Uit Natal komt het beteekenisvolle bericht,
dat het district Charlestown nu van Boeren
gezuiverd is. Het was dus ondanks alle blok
huizen, Engelsche overwinningen en dergeiyke
tot dusver zeker niet pluis in noordeiyk
Natal. En het zal er trots deze zuivering nog
wel niet pluis zyn.
Sedert Kerstavond zyn er weer 500 Boeren-
krygsgevangenen uit Transvaal gekomen.
Aan een brief van Bennet Burleigh in de
„Daily Telegraph", geschreven uit Pretoria
7 December, is het volgende ontleend:
„Gisteren ben ik langs de geheele linie
(blokhuizen van Standerton naar Ermeloo, gereed
tot een 30 K.M. van Ermeloo) gereden, meer
dan 48 K.M. lang, van ten N. van Blesbok of
by de hoeve Ashoek tot Standerton, zonder een
Boer te zien."
„Hat is misschien noodig een uitlegging te
geven, waarom op last van het hoofdkwartier
voortaan by den aanleg van de draadversperring
de helft minder prikkeldraad moet gebruikt
worden, waardoor de kracht van deze wering
ten halve of meer verminderd wordt. Ik
kan niet aannemen, dat er te weinig draad is,
want er kan veel van de hofsteden gehaald
worden, bn Engelsche fabrikanten waren
telegraphisch te bereikon."
„Myn ervaring en die van vele anderen Is,
dat aanvoerders van het soort van kolonel
Mike Rlmington en, van minderen in rang,
majoor Charlie Ross (Canadeesche verkenners),
de mannen zyn, die verreweg het meest heb
ben bereikt tegen het geringste verlies van
onze manschappen en ons materiaal, en zicht
baar tot het eindigen van den oorlog het
meest hebben bygedragen. Er zyn er velen
meer, o. a. generaal French, van al onze gene
raals degeen, die verreweg het meeste succes
heeft gehad, die ik in dezelfde categorie vaD
aanhoudende vechters kan noemen, o. a. lord
Methuen, Kekewich, Spons, Plumer."
„Wy zien er tegenwoordig vrywel eender
uit, Britten en Boeren. Hoe kan het ook
anders by het kampeeren op het vale veld,
in storm en regen by dag en nacht, en het
siyten en scheuren van de kleerenl"
„Den 3den trokken wy het verlaten, ver
woeste Ermeloo binnen."
„In de meeste hoeven (onderweg) vonden
wij vrouwen en kinderen,, als gewoonlijk vui
le ongekamde wezens. De Boeren en de Kaf
fers hadden vele akkers omgeploegd, mielies
geplant'en aardappelen gepoot, en hier en
daar een wednig tarwe, gerst en haver. Lang
zamerhand zal het tijd van oogsten worden
door wiel"
Over de verrassing van het Boerenlager te
Oshoek op 4 December: „De Boeren hadden
geen voorposten uitgezet, zoodat onze man
schappen tot op 200 M. van hun lager kon
don naderen zonder een ziel op te schrikken.
Toen blafte er een hond, maar het was te
laat. Onze mannen kwamen wild aangerend,
schreeuwende: Overgeven, overgevenhet
geen de Boeren dadelijk doden... Het geviel,
dat de vijand meer dan dertig ossewagena
had, een aantal Kaapschc karren, en boven
dien 1500 stuks uitmuntend trekvoe. Onze
beesten hebben juist nu do runderpest. Al
leen in generaal Spens' kamp moesten er da
gelijks honderd geslacht worden, maar tot
dusver zijn de glad harige ossen van de Boe1-
ren in het boschveld nog gezono en goed."
De meening van deheeren Wessels eyi Wolmarans.
Men schryft aan do „Haarl. Crt." uit Den
Haag
Naar aanleiding van het bericht uit Den
Haag naar enkele Fransche bladen gezonden,
als zouden de heeren Wessels en Wolmarans
gemeend hebben, dat de toestand der repu
blieken niet meer zóó was, dat zy als eisch
voor vrede do voorwaarde van volmaakte
onafhankelykheid kunnen stellen, hebben wy
den heer Wessels om Inlichtingen verzocht.
Ziehier zyn antwoord:
„Laster en anders niet. Wy zyn gaan
strijden voor onze onafhankelykheid en voor
u ie la anders. Een vrede aan te nemen indien
onafhankelykheid niet de basis la, kan dus
niet in onze bedoeling liggen. Bovendien
ataat het niet aan ons over vrede of oorlog
te beslissen, maar aan hen, die in Zuld-
Afrika nog onder de wapens zyn.
Waarom de gedelegeerden de menigte be
richten en geruchten niet tegenspreken?
Omdat die geruchten alleen verspreid wor
den ln de hoop door tegenspraak of bevesti
ging tot de kennis der waarheid te komen.
Daarom laten wy de kranten maar begaan.
Maar dat bericht is laster en. anders niet."
Chamberlain heeft in een communiqué aan
do bladen doen tegenspreken, dat hij een on
derhoud met dr. Olark gewezen Transvaal ach
consul te Londen en oud-parlementslid, heeft
gehad. De correspondent van de Matin"
houdt niettemin vol, dat zijn bericht juist is
geweest; twee intieme vrienden van dr. Olark
hebben het hem verteld, zegt hij.
Naar aanleiding van hetzelfde gerucht
betreffende dr. Clark schrijft de Haagsche
correspondent van het „Hbl.":
„In enkele bladen is het gerucht vermeld
dat dr. Clark zich hier zou bevinden om
namens de Engelsche Regeering onderhan
delingen aan te knoopen met de Transvaal-
scho autoriteiten hier te lande. Ook loopt
hier een voormalig Transvaalsch journalist
rond, die beweert dat hij een van de ge
machtigden is en nota bene door B rod riek
zou zijn gezonden. Volgens hem zou gisteren
reeds een eerste samenkomst gehouden zijn
en tot aanvankelijk bemoedigend resultaat
hebbon geleid. Jammer genoeg is er niets
van aan. De heer Wolmarans heeft ons ge
machtigd te verklaren, dat hem van onder
handelingen niets bekend is, dat hij dr.
Clark sinds anderhalf jaar niet heeft ge
zien en dat hij, indien al dr. Clark hier zou
vertoeven, daarvan geheel onkundig is."
Het Britsche postbestuur maakt bekend,
dat Engelsche postwissels ln zestien voor
name plaatsen van Transvaal betaalbaar
gesteld worden.
Markham'a hooger beroep tegen de beslis
sing van den rechter, waarby verscheiden
punten, waarop zich zyn verdediging grondde,
ter zake van het Iastergeding Werner-Belt,
geschrapt werden, is thana op de rol van
het Hoogerhuie ingeschreven, maar zal nog
in geen maanden in behandeling kunnen
komen. Intusschen begeven zich eenige com
mission naar Zuld-Afrika, om getuigenissen
byeen te brengen.
Kolonel Scobell (de man, die Lotter gevangen
nam) ligt in het hospitaal t« Dordrecht: by
heeft een hartkwaal.
Het „Berliner Tageblatt" geeft een overzicht
van een artikel van den Russischen generaal
Dragomirof over den achteruitgang van Enge-
lands politieke macht, in het militaire blad
„Raswjedtsjik". Volgens het „B. T." geldt
Dragomirof al* de eerde tacticus in het Rus
sische leger en is hy een knap echryver
bovendien; onlanga kreeg hy van den tsaar
de Andreasorde.
Generaal Dragomirof is geen vriend van do
Engelschen. Hun ïyfspreuk ls „toua prendre,
rien rendre, toujours prétendre", zegt hy o. a.
Er is geen trouwbreuk, waarvoor Engeland zou
terugschrikken. Altyd is het er op bedacht,
anderen voor zich de kastanjes uit het vuur
te laten halen. Een trek van het Engelsche
karakter is voorts het huichelachtige farizeïsme,
dat aldoor aan den dag komt. Welke onge
rechtigheden, ja soms schanddaden de Engel
schen in het belang van hun geldbuidel be-
dryven, altyd doen zy het „in naam der be
schaving", „ln het belang der menschheid".
Zy prediken luid de rechten van den mensch,
houden zich verontwaardigd over alle onder
drukking, en toch is er geen gruwzamer,
meedoogenloozer, harder juk, dan dat waar
onder Ierland en Indiö zuchten. Wat de Engel
schen in dit opzicht tegenover de Boeren be
dreven hebben, is nog versch in aller herinne
ring De EDgelschman is somber en onge
zellig, wantrouwend, hoogmoedig en onbe
schaamd. Door lange ervaring 13 hy er achter
gekomen, dat een onbeschaamd optreden op
de groote menigte der menschenkudde indruk
maakt, en hy doet met die ervariDg zoo lang
zyn voordeel tot hy ergens op krachtigen
tegenstand stuit, waarop hy rustig zyn staart
intrekt en de „traditioDeele Engelsche be
langen" voor eenigen tyd opbergt.
Het hoofdbestuur van het „Roode Kruis"
te Berlyn heeft /"8000 beschikbaar gesteld
voor de Duitschers, die door de Engelschen
krygegevangen worden gehouden. De Duitsche
Boeren-vereeniging beeft in het geheel f 65,000
byeengebracht.
Verliezen van het Engelsche ieger,
zooals die voorkomen in de Daily Graphic".
s
2
a
O
2
a
3
O
-
Gowond
0 a
>.0
a
-o 3
"E N
23 Dec.
1
4
2*
-
22
17
25
55
72
34
28
2
23
2
13
30
68
40
4
16
31
22
86
3
39
Totaal
147
244
9
123
Het monument, den 18den Januari 1893
te Burgersdorp onthuld, om het nageslacht
te herinneren aan den moeilijken strijd en
de aanvankelijke zege der Nederlandsche
taal in Zuid-Afrika, is naar Reuter uit
Zuid-Afrika meldde, door schermende han
den vernield.
Over dat monument heeft wijlen prof. C.
B. Spruyt op het 22e Ned. taal- en letter
kundig congres te Arnhem in 1893 de vol
gende mededeelingen gedaan. 1)
„Te Burgersdorp in het oosten der Kaap
kolonie, zetel van het seminarie der Gere
formeerde Kerk, werd op 18 Januari LL
een marmeren beeld onthuld, bestemd om
het nageslacht te herinneren aan den moei
lijken strijd en de aanvankelijke zege der
Nederlandsche taal in Zuid-Afrika. Het
feest werd, na Zondags te voren plechtig
geopend te zijn door een godsdienstige rede
van ds. A. J. L. Hofmeyer van Prins Albert
voortgezet door een wapenschouwing over
hondorden bereden Boeren onder commando
van het lid van den Wetgevenden, Raad D.
P. van den Heever, bij deze gelegenheid ge
neraal Yan den Heever, anders in de wan
deling Oom Daantje genoemd; door het in
halen der gasten, die van verre kwamen,
onder wie wij met genoegen de aandacht zien
vallen op onzen consul-generaal, den heer
B. H. de Waal, te Kaapstad; eindelijk door
de onthulling van het beeld op Woensdag 18
Januari met de daarbij vereischte toe
spraken.
„Wat het monument betreft, zoo ontleen
ik enkele volzinnen aan de beschrijving in
het maandschrift „Jong Zuid-Afrika", die
door een teekening wordt opgehelderd.
„Het monument bestaat uit een fraai mar
merbeeld omtrent zes voet hoog, voorstellen
de eene schoone dame met een echt Afri-
kaansch gezicht. Zij heeft een lo^kleed om,
waarop een wijnstokrank vertoond wordt.
Aan haren voet rust een lam, terwijl zij in
de linkerhand een tablet houdt met hot op-
sohrift: „Vrijheid voor de Hollandsche
Taal", waar de rechterhand naar wijst. Dit
beeld staat op een voetstuk omtrent tien
voet hoog, vervaardigd uit zandsteen, af
komstig uit het district Aliwal North.
„Aan de kanten van het voetstuk zijn mar
meren platen aangebracht met opschriften,
deels toepasselijke spreuken bevattende,
deels de vermelding van belangrijke gebeur
tenissen uit den taalstrijd.
„Yan de toespraken wordt medegedeeld
dat de eerste spreker, de vader van het mo
nument, de heer Yan den Heever, een korte
rede hield naar aanleiding van de spreuk
„Zij worstelt, maar bezwijkt niet", die op
de Hollandsche taal in Zuid-Afrika
wordt toegopast in het opschrift der gouden
medaille, geslagen door de goede zorgen van
mevrouw Koopmans-Do Wet te Kaapstad de
bekende vriendin van Nederland's taal en
nationaliteit."
1) Ontleend aan: „Afrikaners en Neder
landers" door prof. O. B. Spruyt, Amster
dam J. H. de Bussy, 1890.
REOL4MES,
a 40 Cents per regel.
10 16
KOLONIËN.
BATAVIA, 30 Nov.-3 Dec.
(Nederlandsche mail
Van den lldeD tot den 20sten November
hebben zich te Scmarang volgens de officiee-
le opgaven 143 gevallen van cholera, w.o. 131
met doodelijken afloop, en in de afdeeling
Poerworedjo 209 gevallen, w.o. 136 met doo
delijken afloop, voorgedaan.
Te Saia blijkt de ziekte eveneens ge
stadig af te nemen. In het hospitaal bevon
den zich den 28sten November nog slechts
vijf cholera-lijders.
Do nood in het Deanaksche moet wel
hoog gestegen zijn. De bij de geheele bevol
king als heilig aangeschreven mesdjid van
Demak wordt zelfs niet meer door de lieden
ontzien, die tot diefstal hun toevlucht moe
ten nemen om aan voedsel te komen. Eenige
dagen geleden werden uit die mesdjid eenige
hanglampen gestolen.
In de afdeeling Grobagan is de toestand
ook nog geenszins rooskleurig, want de assis
tent-resident aldaar heeft een voorstel inge
diend om hem te machtigen tot den aankoop
van zaadpadi tot een gezamenlijk bedrag van
12,000.
Voorts is door de wedono van Singcnlor
een nieuwe aanvoer van rijst verzocht voor
de noodlijdende bevolking van Penawangan.
J.-B
De productie van het Ombilin-kotenveld
heeft in de maand September 1.1. 17,589 ton
bedragen, tprwijl in die maand gemiddeld
1894 dwangarbeiders en 1574 vrije lieden per
dag gedurende 25 dagen gewerkt hebban.
De inspecteur in de lste afdeeling, de
heer W. van der Lee, heeft pensioen aange
vraagd, in te gaan begin Februari 1902. De
lieer Van der Lee zal dan juisc 40 jaar i 1
gouvernementsdienst zijn (Onderwijs).
De officier van gezondheid der lste kl.
dr. W. Leenderta heeft, wegens ziekto, een
jaar verlof naar Europa aangevraagd.
AT JEU.
Aan een, onder dagteekening van 30 No
vember jl. door de regeering uitKotta-Radja
ja ontvangen telegram, ontleent de ,J. B."
het volgende:
Bij een overvalling van een bende in Ie
Mérah Peureutoë (Idi) werden de lste luite
nant der infanterie J. P. A. van Gheri Gil-
demeester niet levensgevaarlijk en de korpo
raai Van Rees licht gewond.
Aan 's vijande zijde sneuvelden negen man»
waaronder het bendehoofcL
Een marechaussee-patrouille uit Didoh!
(Pidië) stuitte ten Zuiden van den Gle Poenr!
toeng op een twintig man sterke bende, welke J
de vlucht nam met achterlating van zeven; j
tromp laders, veel blanke wapens en munitie, j
Een compagnie van de in de Panei-streek
ageerende colonne maakte een vijfdaagachen
tocht tot an de Djamboe Ië. De vijand var-1
loor tien dooden. Onzerzijds werden twee
Amboineesche fuselierB niet levensgevaarlijk'
gewond.
DJAMBI.
Uit Soeroelangoen schrijft men aan de
„Java-Bode" dato 24 November:
Er wordt tegenwoordig hard gewerkt aan
den weg van Pangkalan-Bringin naar Pon
dok-Benteng. De bevolking, hoe vreesachtig
ook, weet met zulk soort van werkzaamheden
aardig op te schieten. Do geheele weg kwam
dan ook reeds eenige dagen ge.eden klaar.
Alleen moeten nog eenige kleine kalis wor
den overbrugd en een paar moerassige ge
deelten verbeterd. Ook aan die verbeteringen
werd later met kracht gewerkt.
De gezondheidstoestand bleef treurig. Er
overleden in de laatste dagen vier dwangar
beiders aanberri-b:rri, zoodat allen reikhal
zend de opheffing van dezen post tegemoet
zien. Ongelukkig heeft zich nu pas een onge-
noode gast, die we al ver weg waanden, in de
buurt vert >nd. Van Tiga Doesoen kwam nl.
te Pondok-Benteng een dwangarbeider aan,
die verschijnselen van cholera vertoonde.
Te Tiga-Doesoen zelf werden reeds verschei
dene dwangarbeiders door die ziekte aange
tast. Eigenaardig mag het worden genoemd,
dat de stafschrijvors van het 2de bataljon
één voor één het kind van de rekening schij
nen te moeten worden. Twee van hen overle
den reeds aan cholera.
Er is nu sprake van dat niet Tiga-Doesoent
maar Moeara Limoen door ons zsX worden
bezet. Laatstgenoemde plaats, aan de samen
vloeiing van twee rivieren gelegen, schijnt
meer strategische voordeelen op te leveren.
Daarenboven zwerft de vijand in de laatste
dagen aanhoudend in da Limoenstrcek rond,
waar hij zelfs, zooals we vernamen, nu eene
zware versterking zou hebben bezet.
Onze werkzaamheden bepalen zich nog in
hoofdzaak tot het geven van dekking bij den
opvoer van vivres naar Pondok-Benteng,
waarbij zich niets meldenswaardigs voordeed.
Een groot gemak zal het zijn, zoodra die ge-
beeöe opvoer over Moeara-Tambesi zal kun
nen plaats hebben. Men hangt nu nog te veel
af van de rivieren, die den weg snijden. D.t
ondervond kortgeleden de majoor Van Swic-
ten, toen een bandjirende kali gedurende
dagen allen opvoer stremde, zoodal h 1
bataljon met nog slechts één dag vivn
Tiga-Doesoen zat. Het had bitter weinig ge
scheeld, of de voorraad ware ten einde go
weest.
By do rijkstelegraaf te Amstor-
dam zyn in 1901 aan het hoofdkantoor aan
geboden 670,372 telegrammenbesteld 693,232
opgenomen en verder geseind 5,328,474; recht
streeks gewisseld tusschen Duitschland cn
Engeland (over Nederland) 261,538; totaal
6,848,616 telegrammen.
By de bykantoren aldaar zyn aangeboden
en besteld 607,882 telegrammen.
By den rykstelephoondienst te Amsterdam
was het verkeer als volgt: van en naar
plaatsen in Nederland 461,200 gesprekkonin
Belgiö 10,577 en in Duitschland 5149.
Dinsdag brak een hevige brand
uit in de werkplaats van den bezemmaker Van
Mourik aan het Zuideinde te Delft. Hoewel
de brandweer met veel materiaal werkte, kon
zij niet beletten dat de werkplaats en het
aangrenzend woonhuis in de vlammen opgin
gen. Eerst laat in den namiddag was de
brand gebluscht. De naastgelegen woningen
bleven gespaard. De gehouwen en dc inboe
del waren verzekerd.
In verband met den onlangs by
den heer R. te Hoorn gepleegden antiquiteiten
diefstal worden aldaar en in de omstreken door
de politie yverlg opgravingen gedaan. Thans
is in den berm van den weg by de aschbolt
te Hoorn gevonden de antieke klok, eon dei
kostbaarste van de ontvreemde voorwerpen.
De drie aangehouden logé's van Lammertje
Zondag te Amsterdam ontkennen nog steeds
alle schuld.
Gistermorgen vertrok het ge
recht uit Tiel om een onderzoek in te stellen
naar een moord, te IJzendoorn gepleegd. Eenige
werklieden op den steenoven van Burgers
ontslaken tegen den wil van den herbergier
van Ommeren in diens heiberg vuurwerk. In
den twist, die daardoor ontstond, kreeg de
eigenaar zulke verwondingen, dat hy eenige
uren daarna overleed. Vier van de vechters
bazen zyn bekend.
Een schouwburgbezoeker te Ham-'
burg, die zijn geld terugvroeg, maar niet<
kreeg omdat hij door een dameshoed van bui-*
tengewone afmetingen belet werd iets van
het toon eel te zien, is in het gelijk gesteld
door den rechter, die de schouwburgdirect.o
tot terugbetaling van den toegangsprijs ver
oordeelde.
Een goed voorbeeld c at navolging verdient.
Naar luid van een particulier
bericht aan de „Emder Ztg." is in Duitsch
Zuidwest Afrika een pokken epidemie uitge
broken.
Bodegraven, 31 Dee. Kam. A-ingev. 91 wagen»,
te Kamen 6058 stuks, wegende t- 29748 KG.
Pr^js lste soort Goudsche f 28.60 a f 30.
zwaardere f 29.60 af2de soort/" 26.— f 26.60,1
Derbykaa», pr(js lste soort f a f 2do
soort fa fEdammer Kaas, prys lste
soort f 27.60 a f 2de soort f 25.a f
wagens Lsidsche Kaas, f a f hst
soiiippond. Handel vlug.
