ii i
1
i
t
Do oorlog tussclien Engeland en Transvaal.
Het telegram van do „Times'" uit Pretoria
waarvan Keuter ons een uittreksel heeft ge
seind, luidt, wat uitvoeriger, als volgtDo
Boeren, die nog niet lang geledenheen en
weer trokken, waar zij maar wilden, zijn
langzamerhand gedwongen, zich binnen een
veel kleinere» uitgestrektheid te bewegen.
Men moet echter niet vergeten, dat er nog
70 commando's bekend zijn, van 40 tot 500
man sterk, waarran er 26 in Transvaal, 31
in den Oranje-Vrijstaat en 13 in de Kaap
kolonie opereeren.
In Transvaal staan er ten noorden Van
do Delagoa-lijn nog zeven commando's, ten
getale van omstreeks 1100 man; zij kunnen
over een terrein van 30,000 vierkanto mijlen
heen en weer trekken. De belangrijkste van
deze benden zijn die van Muller en Hindoa
(400 man) cn van Viljoen (200 man).
Ten zuiden van deze lijnen Yan den Dela-
goa-spoorweg zijn er 11 benden*, ongeveer
1600 man omvattende, waan.'an het mecren-
deel zich ophoudt in de buurt van Carolina
en Errneloo. waar zij in gemeenschap 6taan
met Louis Botha. Het dool van deze com
mando's schijnt te zijn om in kleine afdeelin-
gon de lijn over te stekon in noordelijke rich
ting.
De acht overige commando's in Transvaal
staan in het westen onder bevel van Do la
Key. Kemp met 400 man staat ten westen van
Krugeredorp en een ander commando van
400 man ten westen van Klerksdorp.
In don Vrijstaat zijn er 23 commando's ten
oosten van den spoorweg. Ten zuiden van
de linie blokhuizen van Ladybrand naar
Bloemfontein staan ternauwernood 400 Boe
ren, die van nabij nagezet worden en gebrek
hebben aan leeftocht.
In de Kaapkolonie zijn er nog 13 comman
do's: 10 ten westen van de hoofdlij a en 3 in
heb noordoosten.
Tien Engelsche colonnes bewegen zich op
heb oogcnblik in den zuidwesthoek van den
Vrijstaat, waar zij de Boeren voortdurend
vervolgen cn een beduidend aantal gevange
nen maken.
De militaire criticus van de „Times" zegt
dat Ehtehencr's strategie onjuist, dwaas en
vol teleurstellingen is.
Ook Laffan vernoemt uit Pretoria, dat
Botha zijn strijdmachten concentreert in do
districten Ermcloo en Carolina.
Laffan seint verder uit Pretoria, dat de
Boeren, die in den laatsten tijd op het z.g.
Lageveld vertoefden, nu ten gevolge van de
buitengewoon zware regens weer het Hooge-
,veld gaan opzoeken. Paardenziekte en koorts
heerschtcn sterk op het Lageveld.
De uitbreiding van de deelen van het Hoo-
geveld, die door blokhuizen beschermd wor
den, maakt het land, dat vroeger voor do
'Bocrenoperaties openstond, steeds kleiner.
Vcrscheideno Boereninwoners van Preto
ria, die den eed va nneutraliteit hadden ai-
gelegd, zijn gearresteerd wegene het sluipen
door de omrastering der stad en pogingen
om zich weer b ijde commando's aan te slui
ten.
schrijft het volgende:
De hooge kosten, de zware lasten.van den
oorlog zijn uitdrukkingen, welke reeds to
dikwijls zijn gebruikt om nog diepen indruk
te maken. Het totaal-bedrag van 17-2,617,00
pd. st. dat dc Zuidafrikaansche oorlog Enge
land op zijn minst gekost zal hebben
tot April 1002, is te weinig bevattelijk voor
onzen geest, o mdo zwaarte van den oorlogs
last duidelijk te maken.
Een eenvoudige berekening 6telt ons daar
toe beter in staat.
Engeland heeft volgens de laatste raming
met Schotland, Ierland en de Normandische
eilanden te zaïnen een bevolking van bijna
41 millioen zielen, waaruit volgt dat de oor
log tot 1 April 1902 gemiddeld aan eiken
onderdaan van het manlijk of vrouwelijk ge
slacht van Koning Eduard VII gekost zal
hebben bijna 4 1/4 pond sterling. Op 1 April
1S02 zal de oorlog juist 2 1/2 jaar geduurd
hebben, zoodat de gemiddelde oorlogskosten
per jaar hebben bedragen ongeveer een en
twee derde pond sterling per hoofd.
Wat dit bedrag voor het Britsche volk be-
teckent, blijkt uit een becijfcrir# van de be
lastingen, directe en indirecte, die het volk
moet opbrengen. Volgens de laatste officieele
opgaven was het totaal bedrag van deze be
lastingen 64 millioen pond sterling, d. w. z.
per hoofd gemiddeld wat meer dan anderhalf
pond per jaar.
En dus heeft de oorlog het Britsche volk
per jaar méér gekost dan het aan directe en
indirecte belastingen moet opbrengen.
En wat is daarmede bereikt?
Dat, naar do cijfers door minister Bro-
'drick gegeven, nog geen achtste deel van
Transvaal en slechts weinig -meer dan een
'derde doel van den Vrijstaat in Britscho
macht is;
dat, omgekeerd, do Boeren nog baas zijn
in zeven achtsten van do Zuidafrikaansche
.Republiek en tweederden van den Vrijstaat
behalve het gebied in de Kaapkolonie,
waarover zij misschien nog to beschikken
hebben;
en dat loTd Kitchener, in plaats van de
tienvoudige overmacht, waarmede do oorlog
werd aangevangen, nog slechte 45,000 heeft
to stellen tegenover de Boerencommando's,
welker gezamenlijk© sterkte op 20,000 man
niet to hoog ia geraamd.
Spreken ceze feiten niet duidelijk genoeg?
Of moeten wij naast deze materieelo verlie
zen nog wijzen op de moreele schade, die
misschien in het geheel niet te herstellen is?
Wij gcloovcn van niet.
Volgens do verliezen li jsf zijn bij Ugïo den
21sten November kapitein Drummond El
liot gesneuveld, en een kapitein cn twee lui
tenants van dc South African Irregular For
ces gekwetst. Dit is het gevecht bij Gatberg,
waarbij de Grikwa's en andere Kaffers de
Engelschen zoo flink geholpen hebben. Uit
het verlies aan officieren blijkt reeds dat de
Engelschen daar geducht klop moeten gehad
•tui' b BA.
Bij de brug van Kaalfontein zijn den 19den
4 man gewond.
Verder worden nog verliezen opgegeven bij
Harrismith 24 November (2 man gewond),
Wakkerstroom 22 November, Grasfontein 23
November, Gelegenfontein 24 November (1
luitenant gesneuveld), Greylingstad 23 No
vember, Rietfontein West 26 November.
Do militaire deskundige van de „Times"
pleit, gelijk gezegd, voor verbetering der En
gelsche tactiek, nu lord Kitchener toch zijn
blokluuizenstelsel reeds voor ©en groot deel
heeft uitgevoerd.
Zou het niet mogelijk zijn, vraagt hij, de
posten ook tot depots voor levensmiddelen en
paarden to maken, indien het reeds moge
lijk is, de posten op te richten cn van pro
viand te voorzien Wat kan Kitchener belet
ten zijn stoutmoedigste cavalerie-lodders te be
lasten met do aanvoering van echte vliegen
de colonnes, zonder transportwagens, kanon
ncn of ambulances, om daarmede tegen de
Boeren op te treden juist zooals de Boeren
optreden tegen ons. Die colonnes zoaden dan
over een breed front moeten oprukken, in
kleine groepjes, voortdurend in gemeenschap
onderling, door boodschappers en tieliogra-
fen, zoodat zo elk oogcnblik in ecu willekeu
rige rioting saamgetrokken kon dm worden
mocht een overmacht ze aantaken. Zonder
den last van kaa »nren en wagens achter zich
aan, zou zulk een macht de alomtegenwoor
dige, nergens to vangen Boetren met hun
eigen tactiek kunnen bestrijden, en eenmaal
in aanraking gekomen met kleine afdeel in-
gen van den vijand, konden zij die onder de-tn
voet rijden en vernietigen. Dat Ret ons man
schappen zou kosten, lijdt geen twijfel. Maar
die verliezen zouden onbeteekend zijn, ver
geleken bij de verliezen die wij lijden bij het
hernemen van verloren kanonnen, het be
schermen van konvooien, het to hulp snellen
van een in 't nauw gebrachte achterhoede,
en door het eindeloos rekken van den oor
log.
De linie van blokhuizen van Vrijheid naar
Dundee is bijna klaar.
Uit Middelburg in de Kaapkolonie wordt
gemeld, dat verschillende commando's in heb
noordoosten der Kolonie dicht achternage
jaagd worden. Ten westen van Sterkstroom
is een patrouille den 24sten Nov. riaags ge
raakt met Do Bruyn's commando. De Boe
ren vluchten noordwaarts do bergen in.
In de middelste districten hebben dc Boe
ren zich nog niet weer vertoond.
Gideon Joubcrt, voor wiens gevangenne
ming met vijf andere Boeren de colonnes
van Pilcher, Lord Basing, Dumoulin en Ha
milton rusteloos bezig zijn geweest, moet de
man geweest zijn, die met zijn handjevol Boe
ren twee Engelsche compagnieën bereden in
fanterie gevangen nam en twee kanonnen
veroverde bij Vlakfontein. Hij was, volgens
een telegram uit Bloemfontein, een van do
beste onderbevelhebbers van Brapdr-Hïj TT as
zwaar gewor^, m aanden van de En
gelschen viel, zoodat dit Engelsche „succes"
niet dc geringste militaire beteekenis heeft.
De Boeren-aanvoerders Emmett en Hans
Scholtz zijn met. een comnjando gerappor
teerd te Ngotsche, 56 K.M. ten Oosten van
Vrijheid.
Blijkens do verliezenlijst zijn bij Grasfon
tein in de Kaapkolonie op 23 November 3
man gewond en een officier en twee man ver
mist; de kapitein Allen West van de yeoman
ry is met een soldaat op 21 November zwaar
gewond bij Mooihoek; bij Roodebergen zijn
den 22sten 4 man van de gardedragonders
gewond.
Aldus op verschillende plaatsen en dagen
een officier en 4 man gesneuvold, benevens
acht man gewond. Een officier bezweok aan
zjjn wonden en 14 man werden door ziekte
ten grave gesleept.
Reuter seint het volgende uit Aliwal-
Noord:
Kolonel Scobell had den 18den Nov. ver
nomen dat zich vermoedelijk Boeren zouden
verzamelen op een kopje bij Koningskroon,
tussclien Jamestown en Aliwal-Noord. Hij
zond daar een kleine afdeeling heen. Een
veertigtal Boeren trokken inderdaad over
dat kopje, met het gevolg dat twintig van
hen, onder wie de aanvoerder.zekere Bester,
die uit de Kaapsche politie gedeserteerd was
werden gevangengenomen, met wapens, am
munitie en paarden nadat een aantal ande
ren gedood of gewond waren. Bester werd
dienzelfden avond, voor een krijgsraad ge
bracht, en den volgenden ochtend doodge
schoten.
Majoor Copeman zond heiden zeven krijgs
gevangenen hierheen onder wie Steinbach,
een man dio gewichtige getuigenis aflegdo
in do zaak Neumeyer.
De correspondent to St".-Petersburg, Van
do „N. R. C," schrijft, dat zich daar een
verecniging heeft gevormd om alle Engel
sche voortbrengselen en handelswaren to boy
cottem
De „Daily Express" verneemt uit Lissar
bon, dat 80,000 inlandsche werklui, die tofc-
dusver werkzaam waren geweest in de mij
nen op Portugeesch gebied, naar Transvaal
zijn vertrokken, „een bewijs, dat de mijndio-
tricten thans volkomen rustig rijn."
Het Blauwboek omtrent de concentratie-
karnen is treurig, diep treurig, lezen. Maar
toch ook daarin ontbreekt „la note gaie"
niet. Do kinderen in sommige concentratie
kampen krijgen les, in het Engelsch natuur
lijk, zoodafr zij de taal van hun weldoeners
die immers, zooals zwart op wit in dat
zelfde blauwboek staat, „kosteloos doodkis
ten verstrekken" kunnen leeren.
Te Belfast was het een luitenant van de
Lancashire fuseliers, die les gaf. Het werk
van dc kinderen komt binnen. Daarbij is het
werk van een meisje, Isie Malan. Hieron
der volgt haar opstel:
»1 will try to learn English, that I can
say to the Kakky handsup; I am twelve years
old. This is my first English writing".
(Ik zal trachten Engelsch te leeren, opdat
ik tegen den Kakky (khaki) hands up zal
kunnen zeggen; ik ben twaalf jaar oud. Dit
is mijn eerste Engelsche opstel.}
Welk con prachtige verachting voor de vij
anden van haar volk moet dio jonge Repu-
blikeinschc gevoelen!
Het transportschip „Armenian" iè Dins
dag met duizend Boerenkrijgsgevangencn to
Bombay aangekomen. Zij zijn Woensdag
naar Sialkot en Shaha-janpoer vertrokken.
Zaterdag gaat aan boord van de „Tenaple-
more" het 7de huzaren, sterk 22 offiaiorbn
en 430 onderofficieren en manschappen, naar
Zuid-Afrika. Bevelhebber is overste Lawley
Er gaan 450 paarden mede.
De Crown' Reef en Angetomijnen aan den
Witwatersrand zijn begonnen met ertsmalen;
do Durban-Roode-poorb zal weldra volgen.
Dan zullen er weer 12 mijnen anr* den gang
zijn.
Over gebrek aan Kafferarbeid schijnt niet
te klagen te vallen.
Een Brunswijkschc firma brengt spuwbak-
je8 in den handel, waarvan de binnenkant
het portret van den Engelschen minister van
koloniën Chamberlain vertoont.
Blijkens een door de Engelsche regeering
openbaar gemaakt rapport zijn van 1 April
1900 tot 31 Maart van dit jaar naar Zuid-
Afrika verscheept 3179 officieren en 79,655
minderen, 21,225 paarden, van welke laat-
sto er tijdens het vervoer 1200 zijn gestorven,
en 42,099 muildieren, waarvan er 1407 verlo
ren gingen. Uit Australië vertrokken vier
schepen met 126 officieren, 2184 minderen
en 2570 paarden. Uit Noord- en Znid-Ameri-
ka, Oostenrijk en Australië werden boven
dien 76,214 paarden verscheept, waarvan er
2936 zijn gestorven.
Volgens een bericht van „Central News"
heeft Pilcher 24 Boeren gevangengenomen
bij Takensvlei, i nhet district Bethulio,
Bij Elandsrivierbrug, in het district-Harri
smith, werden, in een gevecht met het 2de
reg. Keizerlijke lichte cavalerie, 3 Boeren
gedood en 12 gevangengenomen, onder wie
veldkomet Laurensson..
Uit Washington wordt thans aan 'de „.Ti
mes" geseind, dat do ontboezemingen van
Wemyss Reid in de „Nineteenth Century al
leen een weerspiegeling zijn van diens eigen
meening, maar geenszins die van officieelo
kringen aldaar.
Zal Engeland winnen
De „Neuo Freie Presse/'éen blad dat voor
de Boeren nu juist niet altijd voorliefde
toont, wijdt naar aanleiding van de Engel
sche nederlaag bij Villiersdorp een hoofd
artikel aan den toestand, waarin gezegd
wordt:
„De echt Engelsche hardnekkigheid alleen
is in Btaat tegenover de gevoelige verliezen,
die het leger in Z.-Afrika lijdt te blijven
vasthouden aan het idee, dat de overwinning
op 't einde zal worden behaald/ Maar op
het vasteland denkt men er reeds lang heel
andei-s over dan de Engelschen, wier meening
veeleer berust op een vaag gevoel van on-
verwinnelijkheid dan op de kalme, nuchtere
overweging der gebeurtenissen."
'De waarde der BloJcJmizen.
De „Temps" wijst op do verblijdende ge
beurtenis, dat de Boeren van Grobler drie
Engelsche blokhuisliniën hebben moeten
overtrekken alvorens zij Ret detachement van
majoor Fisher konden bereiken.
Zoodat wij tot do gevolgtrekking komen,
dat Kitchener het ganscho grondgebied van
Zuid-Afrika met blokhuizen moet bedekken,
in de lengte, de breedte, do hoogte en de
diepte, en met geen grooter tusschenruimto
dan een streep of hoogstens een palm, indien
hij van zijn stelsel ecnig nut wil hebben.
Begin daar eens aan.
Nauwgez-ethcid der Boeren.
De correspondent van de „Standard" te Pre
toria meldt, dat Schimpors, een Boer die
een door de witte vlag beschermd Britsch
parlementair, kapitein Miers, had dood
geschoten, door zijn strijdmakkers aan gene
raal Botha ter bestraffing is overgeleverd.
Vurige kolen stapelen de Transvalere in
derdaad op de hoofden hunner vijanden,
wier soldonicrs wegens zoovele ongehoorde
vergrijpen tegen het oorlogs- en volkenrecht
in stede van getuchtigd door hun bevelheb
ber met eereteekenen overladen zijn.
Bet lasteiproces der Z.-A. S.-M.
Hot lasterproces, over welks uitslag de
telegraaf reeds mededeolingea deed, is Woens
dag 11. behandeld voor de Kings Bench" te
Londen.
Voor de eischors (de Z.-A. 9.-M., haar
directeuren on oud-directeuren) trad als advo
caat op Sir Edward Clarko en voor den ge
daagde (W. E. Garrett Fisher) de heer Hamilton.
Na eon uiteenzetting van den stand der
zaak door de beide advocaten, werden als
getuigen gehoord de hoeren Van don Wall
Bak© on Cluysenaer; eerstgenoemde moest
langer dan twee uren in hot getuigen bankje
de vragen beantwoorden van don advocaat
der tegenpartij, die in extenso voorlas het
dagboek en den vertrouweljjken brief van den
hoor v. Kretschmar van April 1900, welke
stukkon to Pretoria in handen der Engelschen
waron gekomen, do getuigenis van genoomden
hoer voor de Transvaalconcessiespommissio
te Pretoria, afgelegd „under martial law", on
den brief door ae Z.-A. S.-M. In Januari 1901
gericht aan den staatssecretaris van de kolo
niën, waarin het standpunt der Maatschappij
werd blootgelegd.
Uit do stukken en uit de antwoorden der
beido gehoorde getuigen trok do advocaat in
z\jn pleidooi de gevolgtrekking, dat zoowel de
Maatschappij als de heer Van Kretschmar
hulp hadden yerlêöad aan 's Konings vijanden
en dat noch de directeur Van den Wall
Bako, noch de commissarissen, dio toezicht
en contrOle bielden op de daden der directie,
hoewel bekend met de handelingen van den
directeur in Transvaal, iets hadden gedaan om
hem een andere gedragslijn te doen volgen.
ABon moesten daarom geacht worden te
zjjn buitenlandsclie vijanden, dio, volgens een
oude Engelsche wet, geen beroep konden doen
op de bescherming van des Konings justitie.
Hij erkende dat de gedaagde in gebreke
was gebleven de waarheid van het door hem
geschrevene te bewijzen, maai- ontkende dat
de eischors oenig nadeel hadden geleden door
het geschrevene, dat meer moest beschouwd
worden als een historisch verhaal van alge
meen bekonde feiten. Als schadevergoeding
word toegekend, zou zeker do kleinste Engel
sche munt voldoende zijn.
Hy vroeg aan de jury (bestaande uit twaalf
Londenscbe burgers) om drie vragon te be
antwoorden: lo. is het geschrevene lasterlijk;
2o. kunnen do eischers schadevergoeding
vragen; So. tot welk bedrag?
De advocaat der eischors zette uiteen, dat
het geschrevene wel degelijk lasterlijke aan
tijgingen bevatte, die den goeden naam dor
gelasterden bekladden, dat geen der juryleden,
als het hemzelf gold, zou wenschen onder do
beschuldiging te blijven van veel gold te
hebben besteed voor omkooping en van zich
te hebben verrijkt door een aandeel in de
winst, behaald met een opzettelijk hoog aau-
nomerscontract.
Hij zeidc, dat dc gedaagde zolfs geen schijn
van bewijs voor zijn beschuldigingen had ge
leverd en nu, om aan een zekere veroordeeling
te ontkomen, de exceptie had opgeworpen, dat
de eischors zouden zjjn „buitenlandscho vij
anden". Hó noemde die wijze om te trachten
te ontsnappen aan do gevolgen van zyn daden
laag en verachtelijk.
Hij betoogde verder, dat van do Engelsche
wet, waarop gedaagde zich beriep, steeds oen
zeer beperkt gebruik werd gemaakt, dat de
eischers, de Z.-A. Sp.-My. en Yan Kretschmar,
gebonden door een concessie aan do Trans
vaal, niet anders hadden kunnen en mogen
handelen al waren zij de beste vrienden van
Engeland geweest en dat de drie andere
eischers volstrekt onmachtig waren geweest
om eenige daad van vijandschap to plegen of
tegen te gaan, daar zij gedurende don oorlog
voortdurend in Holland waren geweest en
de Republiek van den aanvang beschikt had
over den spoorweg met toebehooren en over
het personeel. Hij drong er bij de jury op
aan, dat dezo Engeland voor de schande zou
bewaren, dat vreemdelingen, bier recht
vragende, als „outlaws" zouden worden terug
gewezen.
De rechter zette na beëindiging der plei
dooien de zaak voor de jury uiteon en deed
zulks op in het oog loopend partijdige wijze
door nog eens den geheelen brief van den heer
v. Kretschmar voor te lezen en te verstaan
te geven, dat de Maatschappij eigenlijk van
haar oprichting af vijandig tegen Engeland
was geweest. Hij verzocht do jury op de drie
gestelde vragen te antwoorden.
Do jury achtte hot niet noodig zich te bin
den; na eenig gemompel vroeg een hunner of
hot goed was, dat eerst de tweede vraag be
antwoord werd. De rechter vond het goed
en door een ontkennende beantwoording
werd uitgemaakt, dat de eischers beschouwd
werden te zijn buitenlandsche vijanden.
Uit de Kampen.
Fragmenten uit brieven van S. J. van Wijck,
te Krugersdorpaan de commissie voor de
Vrouwenkampen te Amsterdam
21 Augustus 1901.
Uw briefkaart van 26 Juli gewerd my
Zondag jl. U kondt toen m\jn schrijven van
10 Juli nog niet in bezit hebben, waaruit u
thans zult weten, dat w\j hier eene kamp
commissie hebben. Uwe vraag of ik daarvoor
toezonding van geld en kleeren enz. wensche-
lijk acht, kan ik natuurlijk niet anders dan
toestemmend beantwoorden. De behoefte is
ontzaglijk groot, zooals u zult kunnen be
grijpen, als u weet, dat thans meer dan 4700
men8chen in het kamp zyn. Alles zal met
dankbaarheid worden aanvaard en daar onze
commissie uit 12 lieeren en evenveol dames
bostaat dio in subcomm. zijn afgedeeld, kunt
u verzekerd zjjn, dat administratie en beheer
goed geregeld zijn. We hebben een commissie
voor kleerenuitdeeling, voor krankenbezoek,
voor het vorschaffen van tafels, matrassen
enz. on bovendien een naai-inrichting en
schoonlapperij.
Ik wil er nu tevens op wijzen, dat
niet alleen in het kamp behoefte bestaat. Ook
menschen, die nog in huizen wonen, lijden
somtijds voel gebrek en daaraan wordt min
der gedacht
4 September 1901.
Uw schrijven van 8 Aug. ontving ik in
orde. De eerste 25 pd. st. is in mijn bezit ge
komen, ook een gelijk bedrag van den hoer
Duplessis, waarvan ik hierbij de quitantio
zend. Hedenmorgen kreeg ik bericht van de
Ned. Bank te Johannesburg dat zo mij weer
25 pd. st. moot uitbetalen maar dat daarvoor
de goedkouring der militaire autoriteiten
noodig was. Ik moet dus nu zien, wat het
worden zal. Op de eerstvolgende vergadering
onzer commissie zal ik de golden overdragen.
Er zjjn nu 5000 menschen in het kamp
11 September 1901.
Ook de derde 25 pd. st. ontving ik. Ver-
ledon Maandag haddon wy vergadering van
do commissie. My werd opgedragen u den
bar tel ij kon dank dor commissie over te brengen.
Uw verzoek om ook iets voor Klerksdorp
te doon, werd door mij ter tafel gebracht.
Daar er geen commissie te Kerksdorp bestaan,
is het uiteraard moeilijk om daar te helpen.
Toch hebben wij besloten, by wijze van proef
neming, om aan het adres van den heor Hesso
aldaar een som van 15 pd. st, te zenden.
Wij zullen nu wel van hom vernemen of hy
het ontvangen heeft en op welke wijze by
het besteedt. Indien dit goed uitloopt, zal het
wellicht later mogelijk zyn, dat u zelf met
hem correspondeert
In het kamp zijn volgens de laatste op
gaven 4967 personen
2 October 1901.
Dit schryven heeft alleen ten doel u den
harteiyken dank over te brengen van de
commissie voor d# zending vaa 100 pd. st.
die ik Maandag 1). ontvangen heb. Over de
wtfee van verdot Dg werd nog niot beslist.
9 October 1901 'i
Zondag ontving ik uw brief van 12 6ept.\
inhoudende de toozegging van 100 pd. st.'}
Heden kreeg ik van don Magistraat het verlof ;1
tot .uitbetaling zoodat Ik het geld in deze week
hoop te ontvangen. Ook thans droeg de com-
missio my op u haren hartelyken dank over j
te brongen. Het bedrag zal op do door u voor-
geschreven wjjze verdeeld worden. De vorige j
100 pd. st. werden verdeeld als volgt, 40 pd. st. j
voor Klerksdorp, 20 pd. st. voor P. C. Stroom
en 40 pd. st. voor Krugersdorp.
23 October 1901.
De 100 pd. st en ook de 75 pd. st. z(jn
door my in goede orde ontvangen. Jn de eerete
plaats den dank der commissie voor het go-,
zonden bedrag. De 40 pd. st. is tusschen
Potchefstroom en Klerksdorp nog niet verdeeld J
maar ik zal voorstellen om 25 pd. st. aan de
laatste en 15 pd. st. aan de eerste plaats te'
zenden, en dit zal waarschijnlijk wel aange-'
nomen worden. Zboeven vernam ik van onzen
voorzitter, dat hy weer 200 pd. st. uitTlolland
heeft ontvangen voor het kamp uit andere
bron, hetwelk natuuriyk niet weinig tot blijd-}
schap stemt. Het is een verkeerde godachte,1
dat de armoede alleen in het kamp schuilt,1
Neen, ook in liét dorp wordt geleden, hetwelk
men wel begrijpen kan indien men bedenkt,
dat men in hot dorp geen relief ontvangt en
dan nog gezondheidsbelasting moet betalen,
Bodegraven. Zy, die Donderdag-avond de
voorstelling der rederijkerskamer „H .K.
Poot," alhier, bezocht hebben, zullen wel over
tuigd zijn, dat het gemakkelijker is een vrouw
te krijgen, dan er weer af te komen, en dat
men in dit geval bij de wet al zeer weinig
steun vindt.
Dit was^le strekking van het tooneelstuk
„Een Krieri-s", door Mareellus Emants.
„Wat kan ik doen om mijn weggeloopen
vrouw terug tc krijgen wat kan ik doen, als
ze mijn huis leeg draagt? wat kan ik doen,
als ze schulden maakt?" vraagt dr. Remdonk'
en steeds is het antwoord van den advocaat
Ruuf, die hier de wet vertegenwoordigd:
„nietsniets nietsi
„De wet geeft slechte middelen aan da J
hand om elkaar te plagen. Verzoening is j
slechts mogelijk, wanneer men eigen verstand
en hart volgt," zegt de oude Oom Gijs. Met;
ingespannen aandacht volgde het talrijko pu
bliek de ontwikkeling van het tooneelspcl;
men bemerkte dadelijk, dat het pakte. En
dan die liefhebbende, raadgevende familie,
die wel zorgt, dat van een' onbeduidende on-
eenigheid een groote strijd komt, die hel-;
pen wil cn de zaken steeds erger maakt, die
sullige Frans en zijn bazige vrouw, de goede';
Kee en haar huistvran ze leverden tooneelen
van afwisseling, die met belangstelling ge
volgd werden.
Alle rollen waren typen. Ze wei-den goed
begrepen en goed gespeeld, niet het minst
door dc dames. Er zat studie en spel in. Lo j
avond was bepaald een succes voor „H. K.,|
Poot." Het publiek toonde zich zeer tevre-;
den en voldaan. Velen bleven nog een gezel- j
lig poosje na.
Door den declamator Henri Dikking j
zal op Maandag 2 Dec. do spreekbeurt ver
vuld worden, met het houden van voordrach-^
ten, op en openbare vergadering van ons
N utadepartement.
De zitting van den Militieraad voor do-
ze gemeente zal gehouden worden te Gouda,
in hot Raadhuis aldaar, op 18 December, des
namiddags te halftweo.
Hei boycot-plan.
Zondag 1 December zal te Amsterdam een
moeting plaats vinden in „Frascali" ter be-'
spreking van den boycot, als middol om een'
einde te maken aan den Transvaal-oorlog in
hot byzonder en van alle oorlogen in het^.
algemeen.
Als sprekers zullen optreden do heeron G. j
van Erkel, van Amsterdam, en P. M. Wink, I
van Gorkum.
Do meeting gaat uit van het anti-oorlogs
comité tot steun van den boycot, waarby
twintig vereenigingen zyn aangesloten.
Hot bondsbestuur van „Patrimonium" hooft
de volgende verklaring gepubliceerd:
Het bondsbestuur, kennis genomen hebbende t
van het verlangen van een tweetal afdeelingen^
om van het bondsbestuur een bepaalde meening
omtrent het boycotplan te vernemon,
spreekt als zyn moening uit, dat weigoring
van arbeid aan boord van Engelsche schepen,
zoolang do gruwelijke oorlog in Z -Afrika
voortduurt, aan de viyheid der Arbeiders, j
allereerst in de betrokken vakveroenigingon,
moet worden overgelaten,
vorder overwegende, dat een algomeene en
doeltreffende boycot een uitvoerig onderzoek
naar de gevolgon, en algemeenen stoun by
de doorzetting, noodzakeiyk maakt,
overwegende dat zoowel ten opzichte van
het onderzoek als van voldoendon steun nog.
geen volledige inlichtingen zyn te geven, en
het houden van een boudsvergadoring daarom
thans geen dool zou treffen,
besluit voorloopig een afwachtondo houding
aan to nomen, en intusschon de afdoelingen,
haar groote voorzichtigheid aanbevelende, vry
te laton in haar handelingen.
De redactie van „Patrimonium", het orgaan
van don Bond. heeft nu ook besloten een
afwachtende houdiug aan te nemon.
Verliezen van liet Engelsche leger,
zooaU die voorkomen in de Daily Graphic"#
B
JJ
a
a
•o
a
O
a
O
O
■o
a
O
O
o a
O
>C5
C o
~z 3
25 Nov.
3
10
10
26
3
2
6
27
3
9
13
23
12
3
6
29
7 -
15
16
30
Totaal j
