By he^ openen der debatten bleek al spoedig,
dat de' oppositie ala we het zoo noemen
moged kwam van de z^de dea heeren
Parlevliet, dio, door het stellen van velerlei
vragen en hot informeeren naar andere plaat-
son, zyn bezwaren te berde bracht. Liggen
de door de commissie bezochte plaatsen aan
•on groot- vaarwater, zoodat do fabrieken ge
makkelijk door vaartuigen kunnen worden
bereikt? Zal een terrein worden aangekocht
of niet? (zie boven) Moet hier in boginsel uit
gemaakt worden, of er een steenkolengas-
fabrlek zal komen Over dit laatste heerschte
een oogenblik een soort van spraakverwarring,
zich oplossende in de verklaring: by aan
neming van het voorstel der commissie wordt
uitgemaakt, dat de Raad zich verklaart vóór
een voortzetting der aangevangen taak. Blijken
later de berekeningon, enz. van dien aard te
wezen, dat de schuldenlast voor de gemeente
te zwaar wordt, dan kan men nog tegen de
oprichting eener gasfabriek stemmen. Do
heeren O. Alkemade en de Voorzitter dienden
den heer Parlovllefc van antwoord, waarbij de
eerste door middel ran vergeiyking met Katwijk
(welke plaats door den heer P. nogal eens in 't
debat werd gebracht) aantoonde, dat, by flinke
medewerking der ingezetenen door aansluiting,
voor geen financieel Dadeel behoeft gevreesd
te worden. Naar aanleiding van die mede
werking werd nog door den heer Van der
Weyden betoogd, dat de „kleine luyden" tot
dusverre nog aan geen aansluiting hadden
kunnen denken, daar het tegenwoordige gas
veel te duur waa. Overtuigend bewees do
heer C. Alkemade nog door een voorbeeld
uit Ketwyk, hoe een nauwgezet rekenaar van
petroleum tot gas was gekomen.
Op een vraag van den heer Homan, of
van de oude buizen nog wat gebruikt kon
worden, antwoordde de heer C. Alkemade, dat
er by de begrooting op geheel nieuwe buizen
moest worden gerekend; bleken van de oude
dan nog sommige geschikt, dat „viel dan
mee." Do heer Parlevliet gaf 't nog niet
gewonnen: hy zou zyn stem wel afhankeiyk
willen stellen van de wetenschap, waar de
bedoelde terreinen gelegen zyn. Dit moest
echter nog geheim blyven, doch was van
latere zorg, meende de Voorzitter. De com
missie zal op de voordeeligste wyze de zaak
lelden.
Deze opmerking leidde tot de vraag van
den heer A. W. AJkemade, hoeveel de
voorlooplge onkosten wel zoudon bedragen.
.'•Vragers naamgenoot zette de verschil
lende wyzen uiteen, waarop by dergeiyke
zaken te werk kan worden gegaan; den
moesten Ingang schoen wel te vindon het
uitachryven van een soort prysvraag onder
deskundigen: degene, wiens ontwerp wordt
goedgekeurd, krygt de uitvoering. Een tweede
voordeel van deze manier is, dat men zoo
doende meer plannen onder de oogon krygt;
van éón bepaald deskundige slechts één plan
]d den regel.
Nog vroeg de heer Homan, of op de andere
bedoelde plaatsen overal winst gemaakt werd
deze vraag kon door den heer 0. Alkemade
bevestigend beantwoord worden. By deze ge
legenheid sprak de heer C. AJkemade ook nog
als zyn meening uit, dat het vooral om de
thans zoo treurige wyze van verlichting te
Noordwyk-aan-Zee was, zoo hy op het door
zetten dezer zaak moest aandringen. Deze
woorden werden nog onderstreept door den
Voorzitter, die met welsprekende cyfers aan
toonde, hoe duur ons onze straatverlichting
komt te staan; ln welken desolaten toestand
de tegenwoordige fabriek (vooral een der gas
houders) verkeert, zoodat we spoedig voor oen
Ingrypende restauratie zoudon te staan komen.
Met nog éón opmerking meenon w(j het weer
geven dezer gedachtenwisseling te kunnen
besluiten. De heer Homan gaf toe, dat we
ander licht moeten hebben, doch geen gas:
dit deugt voor onze bollenschuren niet. Hierop
antwoordde de heer Van der Meer, dal dit
gelden kon van petroleumgas, doch van steen-
kolengas koesterde hy die vrees niet; handels
vrienden van hem, die ln Haarlem by v. 't laatste
gaa ln de bollenschuren gebruikten, hadden
daarvan nooit nadeelige gevolgen voor de
bloembollen ondervonden.
Het voorstel der commissie werd alenu
aangenomen met acht tegen drie stem
men. Tegen stemden de heeren Homan, Parle
vliet en A. W. Alkemade. Hierna werd de
bedoelde commissie gékozen en daarvoor
warden met reap. 8, 8 en 7 dezelfde drie
heeren aangewezen.
Voor twee vacaturen ln de commissie tot
wering van schoolverzuim worden gekozen
4e heeren Jao. Krol met 8 en Tb J. van
Went met O stemmen. (De heeren J. de
£rooi Sr. en H. van der Loo, die de twee
tallen aanvulden, verkregen 8 en 6 stemmen.)
Met algemoene stemmen word aan A. Ver
loop toogestaan sen gedeelte aan zyn woning
feQ te bouwen, buiten de rooiiyn il/% M. van
den wog.
By de rondvraag wees de beer P&rlevliet
•ar op, dat men mededeelingen aan den Raad,
Dtyv. van aanneming eener benoeming, te voren
fcsedi in een plaatseiyk blad kon lezen. Dit
Was s. 1. niet naar behooren. De voorzitter
froeg, of men dan den Raadsleden byv. per
Irietye daarvan kennis moest geven, of dat
teen die zaak dan tot een volgende vergadering
geheim moest houden. De heer O. Alkemade
Voegde hier nog by, dat eeu benoemde toch
hok wel Afm een vriend hier ter plaatse of
rechtstreeks aan den uitgever van het blad
hoo lets kon mededeelen, zoodat het geheel
'huiten het Dag. Bestuur omgaat.
Ook vestigde de hoer Van der Meer nog
4a aandacht op den slechten toestand van
4en Zeeweg op den hoek van den Lynbaan-
weg. De voorzitter meende dit te moeten laten
«ten tot een oventueel opbreken van den
doch by nader aandringen van do heeren
fan der Meer en A. W. Alkemade zegde by
terxoek en verbetering toe.
Hierna word da vergadering gesloten.
TWEEDE KAMER.
Indische ïegrooting
Bij 3e afdceiingen keurt de heer Idenburg
af, dat opgelegde boeten komm in da zak*
van ben, die do boeten oplegden en bij
jpseft daarom in overweging, vast
*xrr inlandsche hoofden.
Do Minister zegt overweging too.
Da hoar Va* Kal dringt non Of herzie
ning van het strafstelsel voor kinderen; op
hervorming van het gevangeniswezen en op
instelling van gevangenisinspectiën. Verder
bestreed liij het zenden van dwangarbeiders
naar het oorlogsveld, en de behandeling vm
koelies op mijnbouwondernemingen en op
plantages.
Naar aanleiding van het adres van nc/r.
Abbema keurt do heer Van Kol in sterke
bewoordingen af hot wanbeheer van den
vroege ren controleur Stormer in Bat jan, dia
zich tegenover inlandsche preventieve gevan
genen aan barbaarschheden zou hebben schul
dig gemaakt. Sprekers rechtsgevoel komt er
tegen in opstand dat aan dien ambtenaar
eervol ontslag is gegeven. Spr. stelt vo.r, do
conclusie van de commissie (om dank te be
tuigen aan den Minister) aldus aan te vul
len, dat den Gouverneur-Generaal ernstig in
overweging wordt gegevon, alsnog e-m straf
vervolging tegenover Stonner in te stellen.
Namons de commissie verklaart de heer
Drucker, van dergelijke strafvervolging niet
dat resultaat te verwachten als de heer Van
Kol.
Ook de Minister meent, dat 't niet wel mo
gelijk is, thans aan den Gouverneur-Gene
raal een strafvervolging in overweging te ge
ven.
Do heer Van Kolbetoogende hol belang
dat de waarheid aan den dag kome over do
gebeurtenissen in het beruchte Bat jan, ver
zacht zijn voorstel zoodanig, dat de Gouver
neur-Generaal wordt uitgenoodigd, alsnog
to willen overwegen het instellen van een
strafvervolging tegen Stormer.
Nadat de heer Drucker was blijven bestrij
den hot resultaat van dergelijke vervolging
werd de door do heeren Van Kol c. s. voor
gestelde toevoeging in stemming gebracht en
aangenomen met 33 tegen 23 stemmen.
Wettelijke voorziening ten aanzien van het
overbrengen van de zorg voor de uitvoering
van wettenbetreffende Landbouw naar het
Departement van Waterstaat, Kandel en -Tij-
verhaid en betreffende Arbeid naar het De
partement van Binnenlandsche Zaken
Memorie van Toeliohting.
Bij Koninklijk besluit van 26 Augustus
1901 werd de zorg voor de uitvoering van
wetten en Koninklijke besluiten betreffende
Landbouw, voorzoo ver het Depart ent van
Binnenlandsche Zaken daannedo belast was,
naar het Departement van Waterstaat, Han
del cn Nijverheid en de zorg voor do wetten
«in Koninklijke besluiten betreffende Arbeid
van het Departement van Waterstag Han
del en Nijverheid naar dat van Binnenland
sche Zaken overgebracht, voorbehoudens wet
telijke voorziening.
Die wettelijke voorziening is noodig om,
waar in bovenbedoelde wetten gesproken
wordt van Minister van Binnenlandsche
Zaken" en Minister van Waterstaat, Han
del en Nijverheid", daarvoor in de plaala to
stellen Minister van Waterstaat, Handel
en Nijverheid" cn „Minister van Binnenl.
Zaken", om waar gesproken wordt van „De
partement van Waterstaat, Handel en Nijver
heid" daarvoor in de plaats te stellen „De
partement van Binnenlandsche Zaken", en
tevens om de begrooting van het dienstjaar
1901 met de getroffen regeling in overeen
stemming te brengen. B Lij kens het ontwerp
zullen i neen drietal wetten in een vijftal
artikelen do woorden „Minister van Bin
nenlandsche Zaken" behouden blijven.
Eon wet van soortgelijke strekking is de
wet van 19 December 1877. Bij die wet werd
verklaard, ^at alle bevoegdheden cn verplich
tingen, onderwerpen betreffende w lke. tot
den werkkring van het pas opgerichte Minis-
terio van Waterstaat, Handel en Nijverheid
behoorden, op het hoofd van dat Departe
ment zouden overgaan, ook wanneer zij bij
de bestaando wetten cn wettelijke verorde
ningen aan andere Departementen van ai-
gemeen bestuur waren opgedragen.
De redactie van het ontwerp wijkt in zoo-
verro af van die der wet van 1877, dat nu
niet wofdt gesproken van bevoegdheden en
verplichtingen welke worden overga-ragen,
maar dat met name genoemde tekstwijzigin
gen worden voorgesteld. Zulks is het gevolg
hiervan, dat in de wetten, die het hier geldt,
in verband met bepaalde handelingen, een
Minister wordt aangewezen, zonder dat hem
juist een verplichting wordt opgelegd of van
een hem toekomende Lovoegdheid wordt ge
waagd; zoo bijv. waar de Ongevallenwet 1901
in art. 16 bepaalt: „het bestuur is verant
woordelijk aan Onzen Minister van Water
staat, Handel en Nijverheid", of waar in
art. 6 van de wet op de Kamers van Arbeid
wordt bepaald, dat het bestuur der Kamer
verplicht is het door haar vastgestelde huis
houdelijk reglement zoodra mogelijk aan den
Minister van Waterstaat, Handel en Nijver
heid op to zenden.
Do thans gekozen redactie is in overeen
stemming met die van de wet van 2 April
1898.
In tegenstelling met de wet van 1877 zwijgt
het ontwerp over „wettelijke verordeningen"
Het kwam den Minister in verband met 1 -t
bepaalde in art. 66 der Grondwet, minder
juist voor, dat de zorg voor de uitvoering
van algemeene maatregelen van bestuur, wel
ke zelf don Minister aanwijzen, die met die
uitvoering belast is, door do wet aan een
anderen Minister zou worden overgedragen.
Een algemeene maatregel van bestuur,
waarbij de bestaande algemeene n.aatrege-
lcn, die hier in aanmerking komen, worden
gewijzigd, is in bewerking.
In art. 8 wordt afzonderlijk melding ge
maakt van do wet houdende regeling n
het middelbaar onderwijs, omdat deze wet
niet in haar geheel overgaat, doch alleen
voorzoover betreft de daarin voorkomende
bepalingen omtrent de landbouwscholen en
hot toezicht daarop.
Amendementen op de Indische begrooting.
De heer Ketelaar stelt voor:
Onderafdeeling 102 van hoofdstak Q (Hit*
gaven in Noderlandflch-Indiö) U verminderen
met f17,600 en alzoo te brengen op ƒ8,789,042.
Onderafdeeling 68 van hoofdstuk I (Uitgaven
in Nederland) te verminderen met 200,000 en
alzoo to brengen op 8,938,000.
De toelichting luidt als volgt:
Eon geheele reorganisatie van het wapen
der artillerie la ln studie.
De Gouverneur-Generaal verklaart zich thans
nog niet in staat een overzicht te geven van
hetgeen gevorderd zal worden om de Indische
artillerie geheel op de hoogte van haar tyd
te brengen.
De voorsteller la van oordeel, dat onder
deze omstandigheden met de verwapening der
mobiele artillerie in geen geval behoort te
worden voortgegaan.
De heor Fokker stelt voor:
Onderafdeeling 102 van hoofdstuk H (Uit
gaven in Nederlandsch-Indiö) te vorminderon
met f 73,000 en alzoo te brengen op
3,683,642.
De voorsteller Is van oordeel, dat aan het
ln de Memorie van Antwoord voor de begrooting
van Nederlandsch-Indiö voor 1900 ontwikkeld
plan tot verdediging van de toegangen tot de
reode van Soorabaia uitbreiding niet behoort
te worden gegeven.
Verliezen van bei Engelsche leger,
zooals die voorkomen in de Daily Graphic"
18 Nov.
19
20
21
22
23
Totaal
14
10
2
4
6
33
28
13
14
10
H
13
18
17
6
17
9
Gemengd Nieuws*
De commissaris van politie alhier
waarschuwt do Ingezetenen tegen een als heer
gekleed persoon, zich noemende Ney veld, doch
eigeniyk genaamd Nyholt, die op arglistige
wyze gelden tracht los te krygen. Wegens
oplichting werd hy reeds veroordeeld. Hy is
24 a 25 jaren oud, slaük van postuur, heeft
blond haar en dito knevel, en is gekleed in
donker kostuum mot slappen gleufhoed.
De 8 j o u w er F. v. d. M., op de Uiter-
stegracht, was gisteravond beschonken .en
maakte spektakel voor de deur van zyn ouders,
waarom aan de politie werd verzocht hem te
vorwyderen.
Twee politieagenten verschenen daartoe,
doch waren niet in staat don woesteling in
bewaring te stellon, daar hy zich door trappen
en byten hevig verzette.
Eerst nadat hulp was komen opdagen van
nog een agent en drie brugwachters, kon de
man worden overgebracht naar het naastby-
z(]ud politieposthuis.
Tegon v. d. M. is proces-verbaal opgemaakt
wegens gepleegd verzet tegen ambtenaren in
de rechtmatige uitoefening van hun bediening.
Morgen zal „Ajax" een competitle-
wedstiyd spelen tegen „H. Y. V." uit Den
Haag, kampioenen van Nederland. Het Is te
hopen, dat het weer een boetje gunstiger zal
bjyven dan tot nu toe, daar or anders niet
veel van den wedstryd terecht zal komen.
De vorige week maakten wy
melding, dat aan de fabriek van den heer
D. Spoor, by Bodegraven, door slapte werk
volk gedaan werd gegeven; nu echter hoerscht
by die ondernemende firma weer dezelfde
drukte en levendigheid. Op een paar hout
draaiers na zyn allen weder aan den arbeid.
Nog eens eon waarschuwin g.
Niettegenstaande de herbaalde aanmaningen,
miliciens grootverlofgangere gegeven, om hun
verlofpas in het zakboekje binnen een maand
door den burgemeester der gemeente, waar z(j
zich met groot verlof vestigen, to doen af-
teekenen, komt hot nog te dikwyis voor, dat
dit wordt verzuimd.
Het gevolg hiervan Is, dat zy voor een maand
onder de wapenen worden geroepen.
- Dit is nu weder een milicien van het 4de
regiment infanterie alhier overkomen.
Uit het Kanaal te's-Gravenhage
ia gisteravond opgehaald het lyk eener reeds
eenige dagen vermiste bejaarde bewoonster
van de Hekkelaan aldaar.
Thans ia te 's-Gravenhage weder
ingebroken in eeD perceel aaD het Nassau-
plein, waarvan de bewoonsters zich op 't oogen
blik in Italiö bevinden. Allerschandelykst is
huisgehouden. Paneelen van deuren en kasten
z(jn doorgehakt. Het inwendige van het huls
vertoont een ruïne. Of en hoeveel or gestolen
is valt nog niet te zeggen.
Tydena de afwezigheid van
een bewoner der Van Klnsbergenstraat te
'a-Gravonhage is uit een kast op zyn kamer
een geldswaardig papier ontvreemd.
Naar 's-Gravenhage is overgo-
bracht een te Yenloo aangehouden oude bekende
der justitie, reeds geruimon tyd te voren
gesignaleerd, omdat hy nog gevangenisstraf
voor rywielenverduistorlng had te ondergaan.
In den afgeloopen nacht is aan
don Looaduinaoheu weg opgehaald en naar
Loosduinen vervoerd het lyk Yan een tot
dusver onbekend meisje van ongeveer 20 jaren.
Donderdagavond omstreeks
halftwaalf had aan den overweg aan de
Watersloot te Delft een ernstig oDgeval plaats.
Nauweiyka was de trein naar 's-Graven
hage gepasseerd, of de achttienjarige student
H. L. Schippers tilde den slagboom op, in de
gedachte dat de weg vry was. Dit was echter
niet het geval, want onmlddoliyk kwam de
sneltrein van Den Haag voorby. De heer 8.
word door de locomotief gegrepen en geraakte
onder de wielen, met het gevolg dat hom de
beide beenen beneden de knie totaal werden
afgereden. Juist passeerden van de andere
zyde een viertal onderofficieren, die op het
verwarde geluid toesnelden en den ongelukkige
naast de rails vonden.
De sergeant-majoor Agtorberg bond met
behulp van zakdoeken onmiddeUyk de beide
slagaderen af, zoodat de hevige verbloeding
werd gestuit, waarna hy hem met den
sergeant-majoor Visser in het wachthuisje
droeg. Inmiddels warsn da doctoren Thomóe
en Waszink en tater Van den Heuvel ver
ach en en, die last gaven tot onmiddeUyke
overbrenging naar het gesticht #Eethel",
hetgeen dan ook per politie-brancard ge
schiedde. By dit overbrengen en b(J hot leggen
van de eerste verbanden verleende de sergeant
Vertregt zyn assistentie. Do geneesbooren
durfden aanvankelijk reeds weinig hoop meer
geven.
Gisternacht hebben, geiyk reeds
kort gemeld, de inbrekers een goeden slag
geslagen ln de dlamantsiypery „De Overtoom"
op de Vondelkado by de Stadhouderskade te
Amsterdam. Zy hebben, na drie deuren te
hebben opengesloten, de trap naar de fabriok
bereikt en toen vier hoog een der werkplaat
sen opeDg68loten. Aldaar stond oon yzeren
brandkast, waarin diamanten bewaard werden.
Van deze kist hebben zy don dikken zijwand
opengeknipt en den Inhoud er uit gehaald.
Dezo bostond uit ruwe en reeds bewerkte
steenen. De bewerkte zyn alle medegenomon
en van de nog te bewerken steenen hebben
de dieven met behulp van tweo mosjes, die
mede in de kast lagen, de grootste en kost
baarste uit de doppon gesneden. Om dit werk,
dat nogal tyd verelscht, behooriyk te kunnen
verrichten, zyn zy mot hun buit een verdieping
hooger gegaan, waar de gelegenheid daarvoor
beter was.
Om zich daarby niet vuil te maken, hebben
zy een werkbroek van een der siypers aan
getrokken. Een en ander bleek uit sporen van
kryt, dat by het opensnyden van don wand
der kist was te voorschyn gekomen.
In eeu audere werkplaats op dezelfde ver
dieping gelogen werd in den bodem van een
dergelijke brandkist een gat geboord, maar
daarby bleef het, waarachyniyk omdat de tyd
verder ontbrak.
Uit de eerstbedoelde kist ia voor een waarde
van ƒ700 aan diamant verdwenen.
De diefstal is waarsohyniyk omstreeks twee
uren des nachts geschied, want ongeveer op
dien tyd hebben de buren een deur hooren
dichtslaan.
De fabriek, die tot nog toe des nachts niet
bewaakt was, zal van hedennacht af onder
bewaking gesteld worden. {N. v. d. D.)
Mon echryft aan de „Zw. C t."
In don laten avond van 27 Juli jl. werd te
Kampen de sigarenmaker W. van D(jk, voor
zyn deur aan de 2de Ebblngestraat staande,
onverhoeds aangevallen en zoodanig mishan
deld, dat hy eerst na eenige weken geheel
hersteld was.
Nog denzelfden avond werden, als verdacht
van die daad, ln arrest gesteld de beide broe
ders S., sigarenmakers, die in den namiddag
van 29 Juli voorloopig op vrye voeten werden
gesteld.
Sedert heeft men niets meer van die zaak
vernomen; alleen dat Van Dyk en de ver-
moedeiyke daders S. te Zwolle in verhoor
geweest zyn.
Vele sigarenmakers en tabaksbewerkers
wenschon, en zullen den officier van justitie
verzoeken, dat dio zaak spoedig in behande
ling kome.
De rechtbank to Tiel veroordeelde
0. v. L., conductour der Brusselsche slaap
wagens-compagnie, wegens diefstal met braak,
tot 1 jaar gevangenisstraf. De eisch was 9
maanden.
Gisterenis naby Loon iemand
uit Rolde, door een der op de lyn As6on
Gronirgen rijdende treinen overreden en gedood.
Voor de blinden.—Aan deAcademio
van geneeskunde te Farys heeft dr. Laborde
eenige jonge blinden voorgesteld, die met een
vernuftig toestel door den heer Dussaud uit
gedacht, bleken te kunnen schry ven en rekenen
en tevens gemaakte fouten verbeteren, zonder
dat zy noodig hebben daartoe het papier om
te koeren, geiyk tot dusver noodig was. Z(j
maken thans de letters on cyfers en de diepte
door het papier in te drukken en mooten.
voor het lezen en nalezen dan het papier
omkeeren om met de vingers de verheven
heden te kunnen betasten. De nieuwe vinding
nu stelt de blinden in staat terstond letters,
cyfers en muziekteekens boren het papier
uitstekend te maken, zoodat zy ze terstond
kunnen nalezen en verbeteren. Hoe dit ver
kregen wordt, staat niet vermeld.
De op de Theems aangehouden
gewapende boot moet inderdaad vier kanonnen
aan boord hebben en proviand voor twee en
een half jaar. De bemanning bestond uit 42
koppen.
Omtrent de bestemming van het verdachte
vaartuig is niets uitgelekt. "Wel loopen de
meest dwaze praatjes, maar de waarde daar
van kan men gemakkeiyk beoordeelen uit de
volgende staaltjes. Er wordt o. m. verteld, dat
„een regiment cavalerie verborgen was in
het ruim;
„het schip was volgepropt met dynamiet,
katoen, Mausers, Long Toms, zweepen en
mielies
„Kruger en dr. Leyds waren ontdekt ln
den schoorsteen met twee millioen pond ster
ling ln hun zak;
„dat zy een reis om de wereld wilden
maken ln navolging van die van don prins
van Walee;
„dat de „Ban RJgh" sou uitgaan om Gibral
tar voor de Boeren te veroveren", ens.
Het lydt geen twyfel of hier xyn aarts-
grappenmakers aan den gang geweest, maar
toch, na alles wat door Engelschen reeds is
rondgestrooid over de Boeron en hun rogee-
ringen, kan men nooit seker zyn of deze
beweringen ook misschien ln hoogen ernst
syn gedaan.
De meest aannemolyke onderstelling biyft
□og altyd, dat het schip was gekocht en uit
gerust ten behoeve van de Columbiaansche
rebellen. (HW).
Het vorstelijk huwelijkssebaadaal in Hessen.
Ten einde verder onverkwikkelijk geklap
te voorkomen, heeft Groothertog Ernst Lo-
dewijk zich geneigd verklaard de lasten van
het proces en een veroordeeling voor zijn
rekening te nemen, indien Groothertogin
Victoria Melita in eed scheiding toestemt.
Te dien opzichte worden er onderhandelin
gen gevoerd tuaschen de hoven van Darm
stadt en Ooburg. Men weet, dat do Groot
hertogin *ind<t de scène, te München voorge-
vaÜem, te Cohurg vertoeft hij haar zuster.
De Groothertog heeft vorder zijn opper
stalmeester naar Coburg gezonden om bepa
lingen te troffen aangaande hi~t toekomstig
lot van Prinses Elizabeth, het eenige kind,
dat uit dit ongelukkige huwelijk werd geho
rd*
De oorlog tussohen En geland ©u Transvaal.
Chamberlain*s rede.
Gisteren maakten wij melding J Cham
berlain's briefje, waarin hij de agitatie te
gen zijn woorden in Duitschalnd als „kunst
matig" kenschetste, cn verklaarde, dat „alle
beschaafde natiën onder soortgelijke öïnstan
dighedon zoo handelen" als Engeland in Zuid
Afrika doet.
De correspondent van do „Voss. Ztg." ie
Londen heeft ook een briefje aan Chamber
lain geschreven, om hem to wijzen op de op
winding i.i Duitschland, <n hem te vragen',
of hij zich niet verplicht achtte daarop te
antwoorden; hij ontving van den secretaris
van den heer Chamberlain hot volgende
briefje:
„De minister draagt mij op umede te
deelen, dat hij metehet beroep op de gebrui
ken bij allo beschaafde natiën, ter rechtvaar
diging van de grootera strengheid als tofi
dusver in den Boerenoorlog werd toegepast,;
niet heeft willen zeggen, dat deze, door offi-
cieele historische werken, medegedeelde'
Btrengheid, datgene overschreed wat rechte
vaardig en noodzakelijk was; maar dat wafc
recht en billijk ia voor een andere natie niet
barbaarsch en onmenschelijk kan zijn, wan
neer het Groot Brittannië wordt toegepast.
De heer Chamberlain poogt terug te krab
belen. Maar dat kan niet meer. Zijn woorden
te Edinburg luidden:
„Wij kunnen precedenten viL-cn voor
alles wat wij zullen doen, in de hande
lingen van die naties, welke nu onze bar-
baarschheid en wreedheid critiseeren'
doch welker voorbeeld.... wtj zelfs niet
nabij zijn gekomen
Dat is heel wat anders, zegt het „Hbl/®
dan de minister ons thans wil voorleggen
En die woorden zal Chamberlain moeten te
rugnemen.
Do officieuze ,,-forddeutscho Algemeine
Zeintung" blijft dan ook de woorden van
Chamberlain, zelfs na zijn briefjes, „onge
rechtvaardigd en ongepast" noemen, en:
spreekt verder van zijn uiting als een manke
en ongepaste vergelijking".
Het blad acht echter, tegenover die onge
pastheid, ecu officieel optreden der Duite
sche Regccring onnoodig, omdat het feitelijk
Chamberlain rekent cnucr hon, die Duitsch
land niet kunnen beleedigen, of aanzien
en den goeden naam van het Duitsche leger
niet kunnen aantasten.
De Keizer heeft dan ook te kennen gege
ven, dat hij niet gaarne militaire vereenigin-
gen liet deelnemen aan de anti-Engelsche
demonstraties. Maar de vereenigingen van
oud-strijders gaan voort met het organisee
rt van protest-meetings; en ontelbaar it, het
aantal bijeenkomsten, waarin Chamberlain
wordt aangevallen, De Berlijnscho correspon
dent van de „Daily I ail" 6eint: Hlu schijnt
wellicht dwaas..., maar het is de eenvoudige
waarheid, dat orthodoxen en liberalen, socia
listen en conservatieven, mannen en vrouwen
zoo worden meegesleept, door een ongeloof
lijke agitatie, dat Chamberlain naar hun mee
ning erger is dan do Booze."
En in bijna alle goïllusfcrcorde Duitsche
tijdschriften wordt Chamberlain dan ook
voorgestdld als de Duivel en soms nog er
ger, als iemand die in 's Duivels klauwen
alle folteringen der hel moet door- jan.
H-t is zeker opmerkelijk, dat ondanks de
bekende houding der Regeering en het her
haaldelijk uitgesproken gevoeden van den
Keizer, heb geheele volk op deze wijze lucht
goeft aan zijn verontwaardiging over de wij
ze, waarop in Zuid-Afrika oorlog wordt ge
voerd.
Dit treft zelfs de Engelsche bladen.
De „Weotm. Gazette" zegt: Zoo kan het
eenvoudig niet voortgaan. De (Duitsche) Re
geering moet iets doen. Waarschyniyk zal
Von Bülow iu de aanstaande zitting van den
Rijksdag een krachtige Al-Duitsche redevoe
ring houden. Doch de Regeering zou wel eens
kunnen ontdekken, dat zy de macht verloren
heeft om den storm, die losgebroken is, tot
bedaren te brengen".
En do „Times" schryft: „Ervaren Staatslieden
als Von Bülow moeten de beklagenswaardige
uitwerking inzion, die door het voortduren
van den antl-Engelschen veldtocht in
Duitschland wordt geoefend op de betrekkin
gen tussohon de beide landen. De volksstem
ming moge niet krachtig genoeg zyn om op
de buitenlandsche staatkunde der Dultacho
Regeering invloed te oofönen; maar ln Enge
land oefent de volksstemming op den duur
zelfs invloed op de buitenlandsohe staat
kunde. En de dageiyksohe betoogingen, waarin
de haat van het Duitsche volk wordt uit
gesproken tegen Engeland, laten diepen In
druk na ln Engoland. Het zou een ongeluk
kige dag voor de belde volken zyn, wanneer
by het EngelBche volk de meening ontstond,
dat ondaDka de vele gemeenschappeiyke be
langen en tradltiee, de bartstochteiyke vyand-
schap van het Duitsche volk ala een machtiger
factor In do betrekkingen der belde landen
moet worden beschouwd dan de wyie en
vriend8chappeiyke politiek der Dultacho Re
geering."
En de „Daily Mail": „De Duitsche Regee
ring staat tegenovor een der gevaariykste be
wegingen van den nieuweren tyd. Maar de
loyale houding van den Keizer èn zyn ministers
weten wy op de rechte waarde te schatten,
Alle Regeeringen hebben ^yenover den oorlog
ln Zuid-Afrika een onberispeiyke houding aan
genomen. De Duitsche Regeering tal niet da
eerste zyn om hiervan af te wijken."
Ook In Karlsruhe weerklinkt het protest
tegen Chamberlains „manke en ongepast^,
vergeiykingen," zooals de „Nordd. Alig. Ztg/*
aohieef. De studenten en ook de professors®
der etedeiyke hoogeachool hebben zich ver-,
oenigd en een geestdriftige protestvargadert^
gehouden, waai door verschillende hoogleerarea
ln zinrijke voordrachten werd gewezen op 4»
valechheld van de aantyglngen van Engeland»
minister van Kolontön. En niet slechts klonk
het protestwoord tegen Chamberlaina uit*
latingen, doch de meeting kreeg gahaal hal
karakter van uiting van geestdrift
de Boerenzaakeen gevolg, dat Chamber
lain toch seker wal niot met zyn Edtotur^
ache toespraak verwacht zal hebben l
rhackem va* vat profoaaor Bn-
