Firma C,
RATIMG.
BELLE JARDINIERE
Wandgedierte
LEIDSGH VEEFONDS.
Ltta-teairé
DE GUACIEUSE
„Du Nord".
IATIÉE EN SOIRÉE
VAN DER GRAAF 8 Co.,
AANBESTEDING.
H. BERGMAN,
B» de Rijiilamklie Bankvcreeniging
F. F. W. HEINTZ Co., m n. bes*»,
CLEESEBEN
Badinrichtingen.
DE VEIES STEM.
10UTVEILIMG
„NEDERLAND".
LUDSCH DAGBLAD, WOENSDAG 2 OCTOBER. - TWEEDE BLAD.
Holland sol xe, Fransche en Weener
Fijn gekruide St.-JNicolaas en Fijn
Broodbakkerij en Koekbakkerij.
gekruide Dordtsche St.-Nicolaas. 828S M
Wed. A. VAN BISTEREN-SMIT.
Landbouw en Nijverheid.
BOELHUI8
HET GROOTSTE KLEEDERENMAGAZIJN
ALLES wat tot het TOILET
HOUTWAREN,
Vrijwillige Openbar
No. 13763
Anno 1901.
PERSOVERZIOHT*
De Tijd vestigt do aandacht op het ver
schijnsel, dat dokathoiiekebevolking
in Nederland wel toeneemt, maar alleen in
absoluten zin. Haar percentage daarentegen
gpat achteruit. Het i" met meer twoe vijfden,
zooala een 60 jaar geleden, kort na de defini
tieve scheiding van België, .naar in 1869 war
ren die 2/5 of 40% tot 35% gedaald.
Intusschen, het verschil in toename der ge-
heele bevolking en dor katholieke bevolking
is al grooter geweest, en er is gegrond voor
uitzicht, dat welhaast van een verdere daling
van het percentage der Katholieken geen spra
ke meer zal zijn.
Het volgende lijstje mogo dit duidelijk mar
ken, zegt De Tijd.
Toename per 100 zielen:
Jaren
1869—'79
1879—'89
1889—'99
Katholieke
bevolking»
10.04
10.93
12.10
Geheele
bevolking
12.10
12.42
13.10
Verschil ten nadeele der katholieke bovol-
king per 100 zielen:
1869—'79 2.06
1879—'89 1.49
1889—'99 1.—
Een verschil ten nadeele der katholieken is
derhalve blijven bestaan, doch het is twintig
jaren meer dan de helft kleiner geworden. Ge
grond uitzicht bestaat derhalve, dat het in de
toekomst geheel zal verdwijnen.
Welke zijn do oorzaken van die minder snel
le toeneming der katholieke bevolking
Volgens De Tijd: lo. dat vooral bij do vlot
tende bevolking onzer groote 6fceden voort
durend een getal personen voor de Kerk ver
loren gaan; 2o. de mindere welvaart der katho
lieke provinciën Noord-Brabant en Limburg;
3o. het coelibaat der R.-K. geestelijkheid, ea
vooral de talrijke kloosterbevolking, die ge
schat wordt op 11,150 religieuzen en 16,500
kloosterlingen. Voegt men daarbij het perso
neel der seculiere geestebjkheid van veel meer
dan 2000 personen, dan blijkt, dat ruim 1%
van de katholieke bevolking om reden van
godsdienstigen aard den maagdelijken staat
heeft omhelsd een percentage, groot ge
noeg om op den aanwas der bevolking een
merkbaren invloed uit te oefenen.
Dat desniettemin het verschil in snelheid
van vermeerdering bij de katholieken en an
ders gezinden steeds afneemt, schrijft De Tijd
hieraan toe, dat de katholieken langzamer
hand, wat welvaart betreft, met hun overige
landgenooten op gelijke hoogte komen, en dat
het neo-malthusianismo bij hen minder in
gang vindt.
De Tijd wijst er ten slotte op, dat genoem
de treurige leer op den loop der bevolking,
ook in Nederland, meer en meer een noodlot-
.tigen invloed begint te oefenen. Per 1000 zie
len gerekend, daalden de geboortecijfers in
de laatste 20 jaren te Amsterdam geleidelijk
van gemiddeld 37 tot even 30; te 's-Gravenha-
go van 39.54 in 1880 tot 28.78 in 1899; te Gro
ningen in hoteclfdo tijdvak van 36.10 tot 27.08;
in de vijf grootste gemeenten van ons land te
zamen genomen van 37.53 tot 31.03»
Dorgelijko voortdurende, geleidelijke en
zeer snelle vermindering kan niet berusten op
toeval.
Het Sociaal Weekblad bespreekt dc mede-
deeling van de Troonrede, betreffende de aan
staande herziening van het tarief van invoer-
rechten, welke Rijks inkomsten zal verster
ken oo bevena den nationalen arbeid bevor
deren.
Het Weekblad meent, dat de belasting
voor zooveel zij Rijks finanliën stijft, den
nafcionalen arbeid niet bevordert, en voor zoo
ver ze dad laatste doet, niet m de schatkist
terecht komt. Immers, als het buitenland
toch invoert, blijft het met onze industrie con-
curreeren, enlaat het zich afschrikken, dan
betaalt het niet. Wil men beweren, dat de bin-
nenlandsche nijverheid in elk geval gebaat
is bij invoerrechten, omdat zij de prijzen der
producten verhoogen co dus, al blijft het bui
tenland invoeren, ten minste dezelfde hoeveel
heid producten van den nationalen arbeid
meer zal opbrengen, dan wijst het Sociaal
Weekblad er op, dat als de prijzen van een
artikel omhoog gaan, de vraag er naar af
neemt, en dan dreigt weldra overproductie.
Alleen van de eerste levensbehoeften kan de
consumptie ondanks prijsverhooging dezelf
de blijven. Maar dan zijn de gevolgen, dat
zij, die vro* _jr al niet genoeg hadden, nu nog
meer gebrek lijden; dat zij, die nu juist genoeg
hadden, te weinig krijgen, en dat zij, die eeni-
ge weelde hadden, die moeten missen. Alleen
hem, die ruimschoots kan leven, deert de ver
hooging niet.
Men kan althans niet aannemen, dat de
loonen evenveel omhoog zullen gaan als in
don vorm van duro levensmiddelen betaald
wordt aan den nationalen arbeid. Die rede
neering houden de ministerieele bladen er
echter wel op na. Stel eens, dat ze steek hield
wat dan een omslag voor niemendal.
Ruimschoots worden die hoogere prijzen
vergoed door 't hooger loon, zegt men zclfa,
maar zonder or bij te voegen, hoe dat moge
lijk is.
Dat de door den buitenlander betaalde
invoerrechten per slot van rekening door den
consument worden betaald in den vorm van
hooger prijzen,zal wel niet meer behoeven te
worden aangetoond»
Van het surplus, dat door stijging der prij
zen meer wordt betaald, komt dus een deel te
recht in dc schatkist, een deel is noodig voor
de inning der rechten, (een vrij hoog percen
tage) en de rest is voor wat de troonrede eu-
phemistisch noemt dennafcionalen arbeid.
Meen intusschen niet, dat dit wil zeggen
voor den arbeiderdaarvoor zorgt de onder
nemer wel. En nu wil men nog beweren, dat
de verhooging der loonen ruimschoots op
weegt togen de duurte der levensmiddelent
Invoerrechten leggen op eerste levensbehoef
ten wil zeggen: belasting laten betalen door
alle consumenten gelijkelijk, d.w.z. evenveel
door den man die niet genoeg, on den
man, die veel te veel heeft om van te leven.
Wat zou onze tegenwoordige premier daarvan
gezegd hebben in zijne democratische levensja
ren!
Maar, zegt de troonrede alvast, vreest niet,
minvermogenden! met dezen druk zal reke
ning worden gehouden bij de bepaling uwer
bijdrage in de verplichte verzekering. Do
troonrede spreekt van verplichte verzekering;
dat zijn dus de loontrokkonden. Maar de be
grip pon loontrekkenden en minvermo
genden dekken elkaar volstrekt niet.
Ook onder den midden stand zijn heel wat
minvermogenden, die met schrik de stijging
zullen zien van de prijzen hunner levensbe
hoeften, maar die geen loon trekken en dus
vallen buiten do termen om to genieten van
het hier beloofdo benefiet. En die midden
stand is nog wei de stand van 't ministeriel
Of wil de regecring de grens yan minver
mogendheid veel lager stellen t Maar dan
profiteeren ook zooveel te minder loontrek
kenden van deze beloofde tegemoetkoming,
en krijgen zij dus, dank zij dit ministerie,
tegelijk te betalen: lo. belasting in den vorm
van hooger prijzen voor hun levensmidde
len: 2o. premie voor de ponsioenvarrekering.
Inderdaad, zij hebben geen reden om dank
baar te zijn.
De Standaard heeft waarschijnlijk ran dit
alles iets gevoeld. In het artikel, getiteld
,,'s Lands Financiën", prijst dit blad ten min
ste het protectionisme alleen met deze bewe
ring aan, dat het geld toch ergens van daan
moot komen. Maar waar vandaan!
De socialisten, zegt het blad, weten op die
rraag al dadelijk een antwoord. Verhooging
van den aanslag in de vermogensbelasting,
verhooging van de successiebelasting. Even
wel de liberalen noch die van: de Nieuwe
Rotterdamsche Courant, noch die van de „Li
berale Unie", noch die van den Vrijz.-Dem.o-
cratischen Bond hebben het aangedurfd»
Ik zou willen vragen, zoo besluit het Week
blad, hoe weet De Standaard dat van den
Vrijz,-Dem. Bond! 't It waar, deze partij
hoeft zich over dit vraagstuk niet uitdrukke
lijk uitgesproken, maar me dunkt, wij dur
ven ons wel sterk maken voor veie onzer
partijgenoofcen, en zeggen, dat zij de oplos
sing der sociaal-democraten ondersohrijven,
althans een veel sterker progressie verlan
gen bij de vermogensbelasting en invoering
van dit beginsel bij de successiebelasting.
Wat is billijk, vragen wij, wanneer er geld
moet zijn voor sociale hervormingen: het te
eischen van allen tot hetzelfde bedrag in den
vorm van invoerrechten op levensbehoeften
en dus den werkman met de eene hand ontne
men, wat men hem met de andere'geeft, of
het bij voorkeur to nemen van den erfgenaam,
die niets heeft gedaan voor wat hem in den
schoot valt, en van het vermogen dat zijn
eigenaar voedt, al steekt hij geen hand uit?
Maar het ministerie moet de conservatieven
te vriend houden, waaraan het voor een goed
dee-1 zijn loven heeft te danken.
De Nederlander zegt:
De Nederlandsche paardensport iB in ge
vaar
Zo wordt bedreigd door het nieuwe
Ministerie.
De redactie van het weekblad Onze Paarden
heeft in de Troonrede de aankondiging ge
zien van een nieuwe Zondagswet on van
maatregelen tegen het spel, en nu schijnt
haar „do veronderstelling niet gewaagd," dat
het houden van wedrennen op Zondag en het
wedden op courses tegengegaan wordon.
Daarmee ligt de paardensport tegen den
grond.
„Zonder weddenschappen en rennen op Zon
dag kan de Nederlandsche paardensport niet
bestaan, en het is te hopen, dat de Regeering,
indien zij de Zondagswet wil herzien en het
spel boperken, daarbij in het oog zal houden,
dat de paardensport in Holland meer en meer
burgerrecht heeft verkregen en: evengoed als
andere bedrijven aanspraak heeft op steun
en bescherming."
Dat is een bedenkelijk geval. Een sport, die
zonder weddenschappen en Zondagschennis
„niet kan bestaan," en dan nog wei van
„paarden," een sedert de Leerplichtwet toch
al niet geliefde diersoort ter rechterzijde.
Wij kunnen ons eenigszins de bezorgdheid
van Onze Paarden begrijpen.
Maar wij zouden den schrijver toch eens
willen vragen, hoe het komt, dat de Neder
landsche paarden absoluut weigeren op een
weekdag te rennen.
Misschien is het een domme vraag, maar
ons lijkt dit een gebrek in de africhting, en
wij' „wagen de veronderstelling", dat het juist
een nieuwe vlucht in de paardensport zou
geven, wanneer ook in deze richting het soort
geacheveerd word.
't Is waar, zegt het katholieke blad Het
Huisgezin de Staatsloterij biedt den
waarborg, dat het bij haar eerlijk toegaat
wat niet van iedere andere loterij kan gezegd
wordenmaar niet minder waar is, dat zij
de speelzucht voortdurend aanwakkert, de
menschen tot spelen verlokt.
Dat magde overheid niet doen. Haar taak
is, tot spaarzaamheid aan te moedigen, het
sparen to vergemakkelijken, niet tot spelen
uit te lokken. Zij mag Diet aldus redeneeren:
,Omdat de menschen toch willen spelen,
zal ik zelf er gelegenheid toe geven, dan gaat
het ten minste eerlijk toe en verdien ik er
ook nog wat aan."
Een overheid, die ziclizelf respecteert, mag
dat niet doen, en daarom dient de Staatslo
terij te worden afgeschaft.
Een motie van het Kamerlid Do Waal Ma-
lefijt, waarin de wonschelijkheid der afschaf
fing wordt uitgesproken, wacht nog op af
doening.
Maar beter ware het, dat de Regeering zelf
het initiatiof nam tot afschaffing eencr instel
ling, die als het ware :le speelzucht sauction-
neert. s
Een inzender in Het Vaderlanddie zicK
,,Ecn Soldaat" noemt, schrijft naar aanlei-
ding van het onderzoek, te Arnhem ingesteld
door den Minister van Oorlog naar de doel-
treffendheid der infanteric-uniform, welke
bij het 8ste regiment van het wapen in beproo-
ving is gegeven: i
Wij weten niet wat do mondelinge en schrif-
telijke rapporten en veislagen bevatten, die
over deze zaak zijn uitgebracht, maar wij ken-',
nen wel het algemeen gevoelen van hen, die de
uniform hebben gedragen. Hun oordeel ia,
onverdeeld gunstig, zoowel wat doelmatig
heid, duurzaamheid en sierlijkheid als gemak
betreft.
Het is te hopen, dat Z.E. er toe zal beslui-
ten de uniform in te voeren, niet alleen voor
het hoofdwapen, maar als grondslag voor al
le wapens en dienstvakkon., met de vereischto
onderscheidingsteekenen.
Een wijziging in de bepakking en het leer- 1
goed kan uitstekend daarmede gepaard gaan
en wordt door den soldaat met verlangen te
gemoet gezien.
Een belangrijke b e z u i n i g i n g zal er het
gevolg van zijn; iets, da'- hoog noodig is, nu
er millioenen noodig zijn voor snelvuur-
geschut en sociale hervormingen.
Yan alle potsenmaknj en poppenkaste rij
moet een goed leger vrij blijven.
Aan Het Nieuws van den Dag werd uit Op-
sterland geschreven:
„Er zijn hier veel arme ouders, die hun
schoolgaande kinderen, uit een misplaatst
schaamte gevoel, niet laten gebruik maken
van de voeding en kleedingwaarvoor door
het gemeentebestuur een post op de begroo
ting is gebracht. Daarom hebben welgestelde
ouders besloten, hun eigen kindcron wol daar
van to doen gebruik maken, natuurlijk tegen
betaling. Men hoopt daardoor de arme ouders,
te overtuigen, dat het vclstrekt geen schande
is, als hun schoolkinderen op kosten van do
gemeente govoed en gekleed wordon. Arme en
welgestelde kinderen krijgen nu to gelijk een
boterham."
De Nieuwe Courant verklaart, naar aan
leiding hiervan, te betwijfelen, of welgestelde
oudera een besluit kunnen nemen om hun kin-*"
deren gebruik te doen maken van schoolvoe-
ding.
In art. 6 toch van het Kon. Besluit van 19
Sept. 1900, waarin nader geregeld is de bo
voegdhoid om schoolgaanden kinderen kleo-
ding en voeding te verstrekken, leest men:
„Voeding en kleeding wordt alleen ver
strekt aan kinderen, die uit hoofde van ge
brek aan voeding of kleeding niet of niet
trouw ter school komen of van wie het te ver
wachten is, dat zij zonder verstrekking vod
voeding of kleoding niet geregeld de school
zullen blijven bezoeken."
Naar ons voorkomt, schrijft De. Nieuwe Cou+
Houtstraat 1. Telephoonnummer 334.
Filiaal BBEESÏKAAT lOS. Telephoonnummer 366,
OP
Vrijdag 4 October 1901,
HOTEL DU NURD, Beestenmarkt
Trouwe opkomst zeer gewenscht.
8626 14 RET BESTUUR.
HEDEN ONTVANGEN!
Nieuwe Erwten en Boonen,
alsmede Groninger Koffie en
Tbee uit do Fabriek van-JANSO-
NIUS, Snel-Tbee, Rajab-Tfaee,
Braudsina-Tliee, enz., In diverse
pryxen.
OOK VBBKRIJGBAAB
3-OCTOBElt-BISCUITS,
8 Cents per ons.
8638 18 Aanbevelend:
Wed. ft. VAN RIGTERENSMIT,
Oailc Vest 141.
CENTUM ÜAiliK
VOOB
BIJBANK te LEIDEN.
BirccUnr: Br. A. tlGlsL.
De Bank vergoedt voor gelden,
baar depetole verstrekt, de vol
gende rente: 8726 23
met 6 dagen opzeggen pCt.
B10 voor
1 maand vast 2'/4 f
▼oor 3 maanden vast, met
4 weken opzeggen 3 f
t 6 maanden vast, met
4 weken opzeggen 3j w
B 1 jaar vaat, met 6
weken opzeggen 4 B
Kantoor: Brcestraat 114.
Geopend van 9 2£ uur.
Donderdag 3 October:
des Wiener Elite Damen Orcheslers,
Dir.: Mej. E. BELTKIEWICZ.
Matinee van 2 tot 4 uren.
Entrée SO Cents.
Soiree van 8 tot 1 uur.
Entrée 25 Cento.
8706 19 Na JUL uren 15 Cento.
RotterdamAmsterdamBrussel.
Voor abonnementen wende men zich
tot het Agentschap voor Lelden en O.
AssorantiekantDor P. A. A. VAN LOON,
LEIDEN. - Beestenmarkt 48.
7276 10
Op Zaterdag den 12den Octo
ber 1991, de» namiddags te drie
uren, is de Commissie van Behe»r
over het Gesticht „Endegoest" voor
nemens, op het Raadhuis te Leiden,
AAN TE BESTEDEN:
Het uitbreiden van het
Waschhuisvan het Krank
zinnigengesticht „Ende
geest".
Het bestek en de teekenlug liggen
ter inzage en overnam© op het Buresu
van Gemeentewerken op eiken werk
dag de besteding voorafgaande, van
'a morgens 9 tot 's namiddags 4 uren,
en ryn aldaar per etel 4 f 1.- ver-
krügbaar (franco per post f 1.10) zoo
lang de voorraad strekt 8607 29
Aanwyzing in loco aai worden ge
houden op Dinsdag den Beton Octo
ber 1891, des voormlddags te 10 uren,
op hot bouwterrein Tan .Endegeest",
Verdere inlichtingen verkrijgbaar
ter Bureau Gemeentewerken, dagoiyia
tuaschen elf ea twaalf ureo.
Stoom vaart-Maatschappij
Passagebespreking naar
INDIE.
Goederenverzending. Zeeassnranüên.
ROLLA1UDET C°.,
149011 Nleuwo Rijn 3.
Telephoonnummer 425.
Wasscherij en Bleekerij „Meerzicht" te
Oude-Wetering bij Leiden,
zich bijzonder aanbevelend om de zorg
zame behandeling en heldere aflevering
der aan haar toevertrouwde Wasch-
en Strijkgoederen. Gemakkelijke
verzending. Biliyke prijzen.
Nadere inliohtingen en Prijscourant
worden op aanvrage franco toege
zonden. 8196 14
OH CONTANT GELD,
op Dinsdag 8 October a. s., te
10 uren, aan het voormalig Instituut,
gemerkt No. 30, aan do Voorstraat te
Noordwyk-Binnon, ten overstaan van
den Notaris BINNENDIJK aldaar, van:
Eenige Meubilaire eu andere
roerende goederen, als: Tafels,
Stoelen, Klok, Linnenkasten, glazen
Muurkaiten, Provisiekasten, Nacht
kastjes, Buffet, groote Eettafel, Wasch-
tafels, Schrijftafeltje, Lampen, Kachels,
Kookfornuis, Kolenbakken, Haardstel
len, Spiegels, Schilderijen, Tuinban
ken, Porte Manteau, Stoven, Ledikan
ten, Badkachel, Badkuipen, Biljart
mot Rek en Queu«o, Beddegoed, Vloer
zeilen, Gordijnen, Matten, Goudvisch
kommen, Volière, Kooien, Timmer
mansgereedschappen, Baa met Strijk
stok, Droogrekken, pl. m. 25 Prik-
sleetjes, Gymnastiektoestelien, als:
Rek, Ringen, Ladder, Bok en Brug,
Vlaggenstok, Illuminatletoestel, pl. m.
30 Schoolbanken, Boeken, eenige
natuurkundige Werktuigen, Glas- en
Aardewerk en hetgeen meor te voor
schijn zal worden gebracht.
Te bezichtigen daags vóór de ver-
kcoping, van 10—i uren. 8611 32
gelegenheid tot het huren Yoor korten of langen tijd van
Stalen Brandkastjes voor berging van Effecten,
Papieren van Waarde en Kostbaarheden, in een bijzonder
voor dit doel gebouwde absoluut veilige inrichting.
Geïllustreerde Beschrijving gratis verkrijgbaar.
Bezichtiging dagelijks van 10—2 uren. 4188 42
PARIJS
Hue du Poui Neuf, O
PARIJS
DPR GF.HF.F.Ï.E WERELD.
2304 48
voor EIEREN, DAfiEES en KINDEKEN.
van den Volwassene en het Kind behoort
Franco toezending der Geïllustreerde Catalogussen en Monsters op aanvrage.
VrachtvrUe Verzendingen van af 25 Franken.
EENIGE FILIALEN: Lyon, Marseille, Bordeaux, Nan tea. Angers, Saintes, Byset
wordt uitgeroeid met garantie en zonder beschadiging, door
Q. BL.EIJS cSa ZOOM,
Eeidscliendazn, Den Haag 60 LuitlGil, NOOPduindU 43.
Geen insecUmpoeder-bewerking). 6414 22
De flrma's BLEIJS 'VOGELZANÖals miveraars, bestaan n»er dan 260 jaren.
op Vrijdag 4 October 1901, des
morgens te 10 uren, san de Boom-
markt te Leiden, ten overstaan van
den Deurwaarder J. F. TEUNiS aldaar,
van sens aanzienlijke party
waarby: Planken, Delen, Ribben, Ko-
zynen, Binten, Deuren, Ramen, enz.,
enz., voorts 8643 17
Twee Vrachtwagens,
zeer geschikt voor Steen vervoer.
Vddr den verkoop te zien.
Mr. D. VAN Kil. na-
ri» te Katwijk, zal op ...gen
5 en 12 October 1991, des avonds
te 7 uren, in het Notarishuis aan
den Burg te Leiden, in het open
baar VEBKOOPEN:
Drie RUIZEN met
ERVEN, elk bestaande
uit éón Rencdeu- en Bo
venwoning, te Leiden,
aan de St.-Jorisstecg, plaaiseiyk
bekend nummers 8, 19 en 12, elk
groot 29 centiaren.
Do Benedenwoningen bevat
ten elk 2 Vertrekken, Keuken en
Plaatsje, de Bovenwoningen elk
2 Vertrekken, Keukon en Zolder.
Elke Boven- en Beneden
woning is verhuurd voor f 1.50 per
week, dus elk Ruis voor f 3 per
week.
De grondbelasting bedraagt voor
elk Huls f 7.85 per jaar.
De porceelen zyn voorzien 7tn duin
water; zy zyn te bezichtigen op eiken
werkdag van 10—12 en 2 4 uren.
Dag van betaling en aanvaarding
4 November 1901. 8279 35
Nadere inlichtingen zyn te beko
men ton kantore van genoemden
Notaris, alwaar tusachen de veiling
en den afslag op do gewone voor
waarden kan worden verhoogd.
