LËIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 24 AUGUSTUS, - DERDE BLAD.
No. 12730
t» verwachten hebben dan tegenwoordig in de
marktwaarde is uitgedrukt. Hoogst opmerke
lijk hierbij is het feit, dat op de Berlijnsche
markt binnen twee dagen vóór do bekendmaking
door de Engelsche regeering, de aandeelen van
172 tot 159 zijn teruggeloopen, daarentegen
do obligatiën zich van 91 tot 97 hebben kunnen
verheffen. De gevolgtrekking ligt voor de hand,
dat de discretie en de eerlijkheid van de En
gelsche regeering ook hier in geen gunstig dag
licht kunnen worden gesteld aan het denkbeeld,
dat zij haar vrienden in de gelegenheid heeft
gesteld om vooraf van den genomen maatregel
te kunnen profiteoren, heeft allen schijn van
waarheid trouwens het noblesse oblige
schijnt in Engelsohe regeeringskriïigen onbo-
kena.
Anno 190fc
Feuilleton.
Een opvoedster.
J,
'r~WT^z
Finanolèole Kronlellj
^Hoewel de handel in deze week niet' dien om-
T'ang heeft aan te wijzen, welke in de vorige
,viel waar te nemen, blijft toch een opmerkelijk
^gunstige stemming en vaste geest neerschen.
Hoofdzakelijk zal dit toe to schrijven zijn aan
ide geruststellende meening, welke ten opzichte
xler Amerikaansche Spoonvogwaardcn weer vas-
koren vorm begint aan te nemen en waarvan do
(invloed zich min of meer ook over do andere
fondsen doet golden. Hot is althans een in dozen
tijd steeds waar te nemen verschijnsel, dat een
'gunstige of ongunstige Amerikaansche markt
i'min of meer over de geheele fondaenmarkt te-
jrugwerkt, vooral merkbaar nu met do zomer
maanden de gobruikelijko inkrimping van za-
fken is ingetreden en de markt te gemakkelij
ker voor invloeden gevoelig is. Het algemeen
l,verloop was voor de meeste soorten dan ook
,niet ongunstig, en ware het niet dat voor onze
3-pCts.'-Staatsfondsen belangrijk aanbod, dat
conigo dagen aanhield, deze afdeoling kwam
'•Ontstemmen, zoo zou hoogstwaarschijnlijk, do
jvrij gevoelig© koorsteruggang achterwege zijn
Pgebleven, te meer, daar het geld goedkoop en
iruim verkrijgbaar was, dus daarin eer aaiilei-
i'ding tot verstijving van den koers gelogen zou
ijctfn.
Voor Petroleum waarden was de
1 Stemming aanhoudend gunstig, aandeden
'Schibaieff sloten zich bij de opgewekte
iLondcnschc beweging aan on Sumatr a-P a-
'Jembang werden door flinke kooporders ge
steund terwijl het aanbod slechts matig was.
■Mijnw aarden waren tamelijk verlaten,
slechts in R e d j a n g-L e b o n g was do handel
[van eenige beteekonis en werd hier in verband
jtuot de minder gunstige productie-cijfors over
I'Juli, nogal fonds ter markt gebracht. Op aan-
jdeelen N e d.-I n d.-M ij n b o u w oefende deze
^omstandigheid een ongunstigen invloed uit,
•terwijl deze eveneens tegen lago koersen waren
i aangeboden. Yoor T a b a k s waarden bleef de
[gunstige stemming, wolko in den laatsten tijd
[onafgebroken heerschendo is, aanhouden. Do
.handel was wederom levendig en de meeste soor-
jten toonen vrij belangrijken vooruitgang.
Daarentegen waron Cultuuraandeelen
.over het algemeen flauwer, vooral N e d e r 1.
Handel-Mij., waarin, na de aanzienlijk©
^rijzing in den laatsten tijd, omvangrijke winst-
verkoopen werden uitgevoerd. Obligatiën
Glasfabriek e n zijn in don laatsten tijd
heter gestemd ib verband met de gunstiger
houding van do waarden der glasfabrieken iu
:het algemeen op de Brusselsen© markt. Deze
wordt in verband gebracht mot de geruchten,
dat door Amerikaansche belanghebbenden po
gingen zouden werden in het werk gesteld om
de Belgische glasovens onder Amerikaansche
controle te brengen, waartoo de Belgische eige
naren niet ongeneigd hecten te zijn.
Do afcfëchng der Buitenlandse li e
Staatsfondsen had een zeer kalm aan-
-sienvoor de meeste soorten bleef de handel
zeor beperkt, slechts in Russen en Portu-
g c o z o n hadden de zaken eenige betcekenis.
.Turksche fondsen bloven geheel verlaten en
konden daardoor niet den invloed toonen van
liet geschil tusschen Frankrijk en Turkijo. Hoe
wol Frankrijk heeft gedreigd desnoods met
kracht zijn eischen te zullen doorzotten en
werkelijk reeds eenigo kruisers naar de Turk
sche wateren zijn gestevend, gelooft niemand
aan een ernstigo uitbarsting, Do oneonigheid
is gebaseerd op onderhandelingen over don te
rugkoop van de kaden te Konstatinopel, waar
in de Sultan weer eens een staaltje van buiten
gewone sluwheid aan den dag heeft gelegd, ech
ter tot weinige tevredenheid van Frankrijk, dat
niet voorneraons blijkt met zich te laten sollen.
Onder do Zuid-Amerikaansche waarden waren
vooral Brazilianon meer gevraagd; do
stemming voor deze fondsen was merkbaar bo
ter, in verband niet de gunstiger vooruitzich
ten van den koffie-oogst. Mexioanon iets
beter ten gevolge van den vasten zilverprijs.
Hot vooruitzioht bestaat, dat spoedig de ver-
zendingen van zilver naar China wederom
bp groote schaal zullen aanvangen. Vene
zuela had een minder opgewekt verloop, het
geen niet to verwonderen is nu dit land zulke
porlog zuchtige plannen ten toon spreidt. Do
j plotselinge uitbreidingspolitick om Columbia
J gelicol in zich to willen opnemen, zal door de
schuldeischers niet zonder ^eenige verzuchting
1 zijn vernomen. Eon ander bericht, dat door de
tverschillende belanghebbenden met gemengde
gevoelens zal zijn ontvangen, is de kennisge
ving der Engelsche regeering omtrent de
Transvaalsche spoorwegschulde'n. Do Engelsche
regeermg heeft namelijk bekend gemaakt, dat
zij bereid is, de coupons vervallen 1 Januari en
1 Juli 1901, tot het nominale bedrag (onder af
trek van den income-tax) te ziillen betalen,
waartoe do gelegenhoid reeds is opegesteld,
waarbij do obligatiehouders zich hebben to ver
binden om, drie maanden na aankondiging met
algeheel© aflossing der obligatie pari, genoe
gen to nemen, welke aflosbaarstelling spoedig
,\te verwachten is. De obligatiehouders komen er
'dus genadig af en zullen zich alleen het verlies
(.van de coupon van 1 Juli 1900 hebben te ge-
j troosten. De aandeelhouders hebben minder
reden tot juichen, daar hun lieol genadiglijk
een bedrag wordt aangeboden, waarop zij vol-
igens Engelscho begrippen van recht en billijk-
j beid aanspraak kunnen maken, het-
igcen beteekeiit, dat zij niet veel meer
De Amerikaansche markt te onzent verkeer
de, in navolging van Nieuw-York, in een veel
opgewekter stemming dan gedurende langen
tijd het geval was. Langzamerhand begint de
meening veld te winnen, dat onder den gun
stig blij venden oeconomischen toestand de di
vidend-betalende spoorwegon weder met eeni
ge vermeerderd zullen worden en men verwacht,
dat, wanneer de zomervacantie en het reissei-
zoen voorbij zijn, weder combinatie-bewegin
gen op het getouw zullen gezet worden, wan
neer de groote financiers zelf weder in de markt
zullen stappen en do beweging leiden, welke nu
geheel cn al in de handen van de beroepsspecu-
lantcn is. De Steel Trust schijnt er verder van
af te zien om eenigo moeite te doen, ten eindo
de stakers te bewegen het werk te hervatten.
Zij is van meening, dat dezen het vanzelf door
uitputting zullen moeten opgeven.
In do Carnogie-fabrieken te Pittsburg blij
ven de werklieden aan den arbeid, niettegen
staande de moeite, welke door de stakers ge
daan wordt hen tot staken bewegen. Tot
dusverre heeft de werkstaking op het kolenver-
voer nog geen invloed van betcekenis uitgeoe
fend. Een bijzondere rijzing kwam in Norfolk
Western Shares tot stand men vermoedt
dat de aankoopen geschieden voor de familie
Gould, terwijl ook gezegd wordt,dat de Pen'n-
6ylvania-Spoorwegmaatschappij zich een abso
lute meerderheid over de Norfolk Western
wenscht to verzekeren, ten einde tegenover de
familie Gould, die de grootste belanghebbende
bij do Wabasn is, meester van het terrein te
blijven cn te voorkomen, dat de controle over
de Norfolk Western in die handen zou over
gaan liet zou ons daarom niet verwonderen,
dat, wanneer do Pennsylvania eenmaal in het
bezit is van een voldoend aantal aandeelen,om
de absolute meerderheid to hobbon, zij óf wel een
mot een rentegarantie op do aandeelen Norfolk
Western voor don dag zal komen of wel eon
plan zal voordragen, waarbij de gelegenheid
wordt gogovcn om aandeelen Norfolk Western
onder zekero voorwaarden tegen Pennsylvania-
Shares to verwisselen. Aandeelen Southern-
Pacific avanceerden op de geruchten van de
hervormingsplannen, welke do heer Harrisraan
koestert, uit welke plannen groote bezuinigin
gen zouden voortspruiten en waardoor do South-
ern-Pacifio ook weldra dividend zou uitkee-
ronhet komt ons echter voor, dat dit wel een
beetje voorbarig is. Voor het oogenblik ver
keert do markt in een stille, doch overigens
vaste on willige stemming
Rijnlandsche Banli.
De oorlog tusschen Engeland en Transvaal.
Onder het opschrift „De Nieuwe Zuld-
afrlkaansche politiek" bespreekt Frederick
Greenwood in de „Westminster Gazetteden
toestand, welke door do jongste besluiten
der Engelsche regeering met betrekking tot
den Boeren-oorlog is geschapen. „Groote
gevolgen" zegt de hoer Greenwood
„hangen op dit oogenblik, evenals in den
herfst van twee jaar geloden, af van zekero
onbekende factoren. Wanneer de Bóeren-
strijdmachten niet op het punt ran uitputting
zijn en onbekwaam zich te hernieuwen, dan
z|jn wij overgeleverd aan de zwaarste politieke
fout in Zuldafrlkaansche aangelegenheden
begaan, sedert het telegram van 22 September
1889 naar Pretoria werd verzonden. Dit nieuwe
kansspel schuilt in de aankondiging van een
nieuwe politiek, x|Jn aard en beteekenls. Wat
zou, bi) gebreke aan vreemde tusschenkomst,
de Boeren moer kunnen aanmoedigen dan
onze behoefte om een nieuwe politieke
gedragslijn te openbaren? Het antwoord Is:
De beteekenls er van. Want het doet er niet
in het minst toe hoe wij onze nieuwe gedrags
lijn uitleggen of hoe z(j ons door regoerings-
gezindo sprekers en schryvers wordt uitgelegd.
Waar alles op aankomt, Is hoe de Hollandeche
bevolking in Zuid-Afrika ze uitlegt, en de
de men8chen, die mot hen sympathlaeeren,
de regeerlngon, die voordeel en pleizier vindon
in den langen duur vau onze Zuidafrikaanscho
moeilykheden."
De eerste vraag nu, die zich voordoet
meent de schryver is deze: Hoe staat het
met het verzet der Boeren? Ia dat verzet
nagenoeg gebroken en wegstervende, dan
heeft de nieuwe politiek weinig belaüg. Wy
krygen dan met een goedkoop vertoon van
kracht misschien een week eerder overgave
en loopen slechts do kans, dat ons laatste
optreden noodeloos een voorkomen van bar-
baarechheld heeft gekregen. Maar als de
Boeren in hun tegenstand volharden? Dan is
er door het verkondigen van een nieuwe
richting een hoop kwaad gesticht. Immers do
uitleg, dien de Hollandeche Afrikaners er aan
zullen geven, zal hun hoop prikkelen of de
bedreigingen zullen hun wanhoop gaande
maken en hen zoodoende -tot hot uiterste
dry ven.
Een onder bestanddoel; de voorgestelde ver
andering, van operaties ln het veld, is oen
geheele ommekeer van deze. De natuuriyko
gevolgtrekking is, dat het tegenwoordige veld
tochtsplan niet slaagt of kan worden voort
gezet of dat een beier plan ontworpen is.
Maar als het togenwoordige plan een mis
lukking ls, of, hoewel langzaam, ons toch
niet tot een einde leidt, dan moeten wy in
Engeland bedrogen zyn, hetgeen do Boeren
ook wel zullen begrypen. En dat zal hen
meer aanmoedigen dan alle pro-Boer-redevoe-
ringen, die ooit zyn afgestoken. Hoe zullen
de Boeren het terugtrokken van troepen uit
leggen? Of dat deze uitgeput zyn óf dat hot
een gevaariyk spel is nog langer het goheole
Engelsche leger in Zuid-Afrika vastgebonden
te houden. Beiden zal de Boeren aanmoedigen
zy zullen óf uitroepen: „Ons doel was de
Engelschen uit to putten en ziedaar ter elfder
uro gelukt het ons!" óf zy zullen zich de
vraag stellen: „Ligt er voor ons een reden
tot ontmoediging in, dat Engeland om een of
andere politieke reden een deel van zyn troe
pen wil torug hebben?"
Een derde openbaring van de nieuwe politiek
is het plan om na den 15den September de
guerilla-benden minder yverig na te jagen
ora ze uit te putten, maar eenvoudig ln
groote stukken lands, omringd en beschermd
door blokhuizen, bezet door gewaponde kleur
lingen onder Engelsche officieren, den vrede
He herstellen en daar de werkeiyk berouwvolle
Boerengevangenen te laten wonen. De over-
biyvende Engelsche troepen zullen dan de
Boeren te velde (dan bandieten geworden)
moeten ten onder zien te krygen. Wat zullen
Botha, De Wet, Do la Rey en de andere
Boerenaanvoerders hiervan denken? Als hun
commando's nu reeds werkeiyk uitgeput zyn,
komt het er niet op aan, wat zy denkon.
Maar als deze niet uitgeput zyn, dan is niets
beter geschikt hen aan te moedigen, en te
overtuigen, dat onze oude politiek, die beoogde
het geheele land te veroveren, een mislukkiDg
ls geweest. En onzerzyds ls het bekennen
van een fout op dit oogenblik zóó ernstig,
dat het nieuwe systeem overtuigend beter
behoort te zyn op het eerste oog, wil het
ona niet ver achteruit brengen. Zoo ziet
evenwel het nieuwe stelsel er niet uit; wel
bevat het alle olementen, die de Boeron met
hoop zullen vervullen.
Niet het minst onpolitieke van de nieuwe
politiek is het plan van Chamberlain om de
blokhuizen door gewapende Blaffers to doen
bezetten. Niets zal den wanhopigon tegenstand
meor aanwakkeren, niets meer de rebellie in
de Kaapkolonie aanmoedigen dan de belofte
aan de Afrikaners, dat eenige duizenden
zwarten zullon worden gewapend en ge
oefend om hen to bewaken en de orde onder
hen te handhaven. Ook tegenover de andere
rykon, die belangen hebben in Zuid-Afrika, is
deze politiek, waar alle blanken stilzwygend
wegens hun gemeenschappelijk belang over
eengekomen zyn de zwarten buiten hun
quaestiën to houden, zoo onzinnig en zoo
ongehoord, dat den Boerenleiders or niet eens
rekening mee moeten houden by het bouwen
van hun hoop op de bestanddeelen der niouwe
politiek en haar gevolgen. „Als myn stem de
Boerenaanvoerders kon bereiken, dan zou ik
hen waarschuwen daarop hun berekeningen
niet te gronden. Dit plan zal nooit worden
uitgevoerd waarschyniyk nooit beproefd
zelfs; en daarom behoeven zy or niet eens
over te denken."
De dagelyksohe verliezenly6t geelt de namen
van 18 man, die by Pisarnes (aan de Sabl-
rivier) zyn gevangengenomen. De lyst bovat
sleohts den naam van één soldaat, die ln het
geveoht gewond is, by Carolina, den llden
dezer. Vorder ia er een nieuwe rubriek, die
als hoofd draagt: „Doodeiyke en andere onge
lukken", waaronder zyn gebracht 2 officieren
en 4 man, van wie 1 als dood wordt opge
geven, terwyi de overigen „by oDgeluk" zwaar
gewond zyn.
De heer Joh. Boersma, hoofd der school
te Belfast ln Transvaal, schryft aan de
„Leeuwarder Courant":
Het verhaal, dat pa3 door de pers de ronde
deed, dat nl. president Kruger zyn nabe
staanden to Pretoria op do vraag, wat met
zyn huis gedaan moest worden na den dood
zyaer eohtgonoote, ten antwoord gegeven had
Spreuken 7 vers 19 en 20, brengt my in
herinnering de wisseling van depeches door
middel van don heliograaf kort voor de over
gave van generaal Cronjé, waarby ook do
Bybel als code dienst heeft gedaan.
Den 25sten Februari 1900 liet president
Kruger aan generaal De Wet telegrafeeren
„Verwittig Cronjé, dat groote versterkingen
op wog zyn en hy bevryd zal worden. Psalm
22 22". (Verlos my uit den muil van den
leeuw en verhoor my van den hoorn der een
hoornen).
Do Wet heliografeerde dien zelfden dag,
n.m. 12.20, aan Cronjé: „President telegrafeert:
volhouden, groote versterkingen naderen. Zoo
spoedig zy komen, vallen wy in den vroegen
morgen in het noorden aan. Psalm 64 8"
(Maar God zal hen haastig met eenen pyi
schieten; hunne plagen zyn er).
Cronjé aan De Wet, 25 Febr. n.m. 4.15:
„Mijn voedsel wordt eohaarach, overigens
twyfel ik niet met Gods hulp den vyand aan
de noordzyde to kunnen doorbreken. Psalm
20 8". (Deze vermelden van wagens en die
van paarden; maar wy zullen vermolden van
den naam des Heeren onzes Gods).
De Wet aan Cronjé, 26 Febr. vm. 7.20:
„Versterking vandaag verwacht. Houd uit tot
morgenavond. Zend voorraad zoo spoedig
mogeiyk. Psalm 69: 16." (Laat hen zelfs
omzwerven om spys; laat hon vernachten al
zyn zy niet verzadigd).
Cronjé aan De Wet, 26 Febr. v.m. 9.30:
„De vyand heeft groote versterkingen ge
kregen, ik word zeer in 't nauw gebracht.
Psalm 8 2." (O Heer! hoe zyn myn tegen-
partydeis vermenigvuldigd, velen staan tegen
my op).
De Wet aan Cronjé, 26 Febr. vm. 11,40:
„Versterkingen reeds in de verte zichtbaar,
maar ik word zelf door overmacht aange
vallen. Psalm 60, va. 3." (O God, gy hadt
ons vorstooten, Gy hadt ons gescheurd, Gy
zyt toornig geweest; keer weder tot ons!)
Cronjé aan De Wet, 2G Febr. n.m. 4.10:
„Bombardement verschrikkelijk, groote ver
liezen. Meerderheid dor burgers oischte over
gave. Psalm 60, vs. 13" (Geef Gy ons hulp
uit de benauwdheid, want 's menschen heil
is ydolheid).
Dit heliogram word door do Engelschen
opgevangen, die nu aan de beide Boeren
generaals heliografeerden:
„Iedere verdere tegenstand van Cronjé ia
nutteloos bloedvergieten; hy is omsingeld door
70,000 man met 120 kanonnen. Geen zyner
mannen zal ontkoraon, als de overgave niet
direct plaats heeft. Psalm 63, vs. 11." (Men
zal hon storten door het geweld des zwaards;
zy zullon den vossen ten deel worden).
De „Standard" verneemt uit Pretoria Louis
Botha ia naar Bethal teruggekeerd, na een
bezoek aan zuidoostelijk Transvaal. Hy heeft
daar alle mogelijke mooito gedaan om de
commando's aan te sporen tot nieuwe krygs-
verrichtingen tegen de Engelschen. Viljoen is
ln het Lydeuburg8cho.
Iransvaalsche schuld.
In aansluiting met het Reuter-bericht in
ons vorig nommor moldt de „Times", dat de
heeren N. M. Rothschild Sons in een kennis
geving van houders van 5 pCts.-obllgatiën der
„voormalige Zuidafrikaanscho Republiek" heb
ben bekend gemaakt, dat zy door do regeoring
gemachtigd zyn tot de medodooling, dat de
op 1 Januari en 1 Juli 1901 vervallen coupons
betaald zullen worden tot de nominale waarde
(onder aftrek van do incoms tax), en wel op
vertoon ten kantore van de agenten der Kroon
voor de kolonies in Downing Street to Londen.
De obligatiehouders zullen, ten einde be
taling te erlangen van bovengenoemde cou
pons, tegelykertyd de op 1 Juli 1900 ver
vallende coupon hebben in te leveren en tevens
zich te verbinden om de hoofdsom van de
gi'JU..»
leening Ir ontvangst te nemen tegen den
koers van 100 pd. st. voor elko obligatie van
100 pd. st. zoodra de regeering bereid ls de'
leening af te lossen, welk voornemen drie
maanden te voren zal worden aangekondigd.
Allo volgende coupons, welke vóór den
datum der terugbetaling mochten vervallen,
zullon worden betaald op vortoon aan het
kantoor van de kroon-agonten, waar tevens
door hen zal worden betaald de interest van
5 pCt. per jaar over het tydperk van den
datum af der laatste betaalde coupon tot aan
den datum, bepaald voor de terugbotaliug van
de hoofdsom. Hieruit biykt, dat met de 5
pd. st., welke aan de houders zal worden
betaald, de tegenwoordige prys voor de koopers,
die de bovengenoemde voorwaarden aannemen,
ongeveer geiyk komt met 101.
Ton einde terugbetaling der hoofdsom te
erlangen, zullen de obligatiehouders hun
obligatlön moeton inleveren met alle daaraan
vastgehechte onbetaalde coupons ten kantore
van do kroon-agenten, op eon datuum, welke
in de kennisgeving voor de aflossing zal
worden aangegeven. Obligatiehouders, die in
gebreke biyvon hun obligation in to leveren
op den genoemden datum, of op zoodanigen
latercn datum als de kroon agenten in speciale
gevallen mochten vaststellen, zullen allo aan
spraken op de regoering verliezen en voor
do betaling van hoofdsom on rente afhan*
keiyk worden van de inkomsten van Trans
vaal alleen, waarop de voorschotten, door de
regeering gedaan tot regeling dezer schuld er.
voor andere dooleindon, oen preferentie zullen
hebben.
Renter's correspondent op St .-Helena
schrijft dd. 29 Juli o. a. aan do Engelscho
bladen
>>Wij genieten nu buitengewoon weder voor
den winter, vooral in aanmerking genomen, dat.
er geen regen in voldoende hoeveelheid is ge
vallen, dio wat geedb opleverde gedurende zes
weken of meer, /oer tot verdriet van do Boe
ren, wier vooruitzichten op den oogst van het
komendo seizoen er zeer bedenkelijk beginnen
uit te zien, tenzij wij alsnog de regens, die men
omstreeks dezen tijd van 't- jaar gewoon is,
krijgen. Aardappelen cn groenten van allerlei
aard zijn nog zeer overvloedig cn halen goedo
prijzen.
,,De zaken' in Deadwood- en Broadbottom-
kamp zijn nog voor een groot deel .liet in orde,
in verband met de twisten dio plaats hebben
tusselien krijgsgevangenen iu kamp No. 1 eu
hen die den eed van getrouwheid hebben afge
legd. Daardoor staan de autoriteiten nu slechts
gedurende drie dagen in do week uitgaan op
parool toe, op weiko dagen do menschen in
kamp No. 2 (of do khaki-Boeren zooals do an
deren ze noemen (hun omheining niet mogen ver
laten'. Dit wordt gedaan om botsingon to voor
komen. Verleden week was er een dag eenige oj>-
winding onder de gevangenen in de stad, die
haar oorsprong vond in het uitjouwen en spu
wen tegen een der khaki-Boeren", die hen da
delijk te lijf ging en diontongevolge cpgesloton
werd.
,,Eon van do ondernemende Johannesburg©!»
hoeft te Jamestown voor de krijgsgevangenen
con Tehuis en restaurant geopend eau erg
gevoelde behoefte voor hen, d'i9 op pvool de
stad bezoeken en blijven overnachten. Dezo
gelegenheid wordt op een mot da uchcn clef
tij cis strookendo manier geëxploiteerd; ecu
maaltijd of oen snoeperij kan men er op
alle uren van den dag krijgen en d© prijzen
zijn zeer redelijk. De krijgsgevangenen maken
or druk gebruik van en het lokaal is alle avon
den vol, daar er ongeveer eon paar bondol
in de stad werken, behalve degenen, oio op pa-,
rooi uit zijn. Zoowel Hollandsche als Engelscho
(geïllustreerde) bladen liggen er ter lezing, eu
men kan er aan allerlei soorten van spelen
doen. Hot is het goedo middel om de krijgsge
vangenen te weerhouden langs do tra ten ie
zwerven, do kroogen te besoakm en op andere
wijzo op verkeerde wegen te komen.
,,Voor do oorlog begon, pl .ehlon een tame
lijk groot aantal schepen het eiland aan te doen
om water en mondvoorraad iu te nemen, en
slechts twee of drie stoombooten per maand,
of ongeveer 5 zeilschepen op elke stoomboot.
Maar sedert de landing van passagiers cn and
deren in de haren verboden is, tenzij ïuen spe
ciaal permissie heeft, is de zei lscheop vaart aan
zienlijk afgenomen, terwijl do stoombooten in
grooten getale zijn toegrnrmen. Er komen er
versclieideno in den loop der maand, ongere
kend do vcobooten, die wekelijks aankomen en
ieder 40 stuks veo brengen voor de voeding
van het garnizoen en de krijgsgevangenen, be
novens grooto hoeveelheden andere lading.'
Brandhout vormt een belangrijk bestanddeel
daarvan, omdat, sedert er klachten zijn ioge-
komen over de vernieling van ouzo hosschen om
zooveel brandhout voor de kampen to verschaf-^
fon, do njksregcermg eenigo honderden ton-1
non brandhout heeft ingevoerd eu zoo oen eindo
heeft gemaakt aan liet onoordeelkundig kap
pen, waarover geklaagd werd."
69)
Moeder on zuster, zeer verbaasd over deze
ongewone houding, trachtten haar te over
reden, maar zy stond vast op haar stuk.
jMevrouw Van dor Korken, dio wol begreep,
!dat er iets niot in don haak was, vroeg hoofd
schuddend:
.Wat is er toch? Heb jelui gekibbeld?"
Theo was ook in de war; hy gaf zulke
dwaze antwoorden op de vragen van mevrouw
,Yan der Kerken, dat Joanne in lachen uit
barstte. Do liefdesgeschiedenis haror zuster
vermaakte haar buitengewoon.
De brief brandde Theo in zijn zak. Hy
dacht, dat hy Nelly gekrenkt had door dien
te nemen; zy was echter Blechts ontsteld
door do plotselinge, plompe liefkoozing.
i „Wil ik je nu den brief geven?" vroeg hy
by hot afscheid, haar hand teeder drukkend.
Nelly schuddo het hoofd.
„Mag ik hem zelf openen 1Nelly, heb
je waariyk zoo'n groot vertrouwen in my?"
„Waarom niet?" vroeg zy en blikte hem
vrijmoedig in het gelaat.
Theo hield dien blik niet uit. Hy gevoelde
eeu naamloos medelyden met het meisje.
„Ach, Nelly, zal je altyd myn vriendin
;blyven?" vroeg hy haperend.
Eer zy kon antwoorden, kwam haar moeder,
jdie in de aangrenzendo kamer het gas uitge
draaid had, weer binnen, en men zeide elkaar
■op de gewone wyze goedennacht.
Theo enelde voort, tot hy d* straat uit
wm. Tofio kon hy ongeduld niot langer
bedwingen. Onder de eerste de beste lantaarn
scheurde hy de enveloppe open eu haaldo
den brief er uit.
Bevende doorliep hy den Inhoud. Zyn voor
gevoel had hem niet bedrogen. Door een
ongelukkigen samenloop van omstandigheden
had Palmpol te Backarach, waar by een vriend
wilde bezoeken, Karla ontmoet aan het station.
Natuurlijk had hy daarover zyn verrassing
betuigd, en door zyn vragen in het nauw
gebracht, had zy alles bekend.
De goede man was geducht teleurgesteld
door do ontdekking, dat zyn jonge vriend,
in wien hy zoo'n groot vertrouwen had ge
steld, zulke duistere paden bewandelde.
„De heer Theo Farland is uwer onwaardig,
lief kindl" schreef hy aan het slot. „God
geve u kracht, het verschrikkeiyk lot te dragen.
Uw lieve moeder zal u troosten",..
Dat was het einde.
Theo klaagde niet; hy onderwierp zich aan
het lot. Nu was hij ten minste van die on-
draaglyke spanning verlost. Hy was geruïneerd,
hy had afgedaan; maar het was zyn ver
diende loon.
Slechts één ding bleef hem nog te doen
over: dozen brief aan Nelly te bezorgen; ty
moest zoo spoedig mogeiyk den inhoud kennen.
By het smarteiyk denkbeeld, zyn liefste te
verliezen, trof hem het meest de koele, voor
name minachting, waarmee Faimpol over hem
schreef.
Wat nu te doen?
Een oogenblik dacht hy er aan, met één
slag aan alles een eind te maken; maar daar
tegen verzette zich het gevoel van eigen
waarde, dat hem nog was overgebleven.
Neen, dan was het beter te verdwijnen ln
een hoekje van de wereld, waar het huls
ïvl&otf niet iaat die schande getroffen word.
Hy had al genoeg leed over dat huis gebracht.
Snel besloten, nam hy een rytuig on liet
zich naar het Westend brengen. Hy had daar
in het fabriekskantoor voorzichtigheidshalve
zyn kleine kas in veiligheid gebracht, voor het
geval er iets gebeurde op zyn bureau in do stad.
Tot zyn verbazing vond hy don portier nog
wakker. De man wachtte, zoo vertelde hy, de
terugkomst van mevrouw Farland, dio naar
eon liefdadigheidsbazaar was.
Thoo was biy, dat hy niet gestoord werd.
Hy liep naar zyn kamer, stak licht op en ging
snel het noodigste inpakken.
Daar werd eensklaps aan de dear geklopt,
en eer hy „binnen" geroepen bad, stond
Gudrun voor hem.
„Bon jy.... niet met mama gegaan?"
stamolde Theo ontstold.
Gudrun zag met een snellen blik, waaraan
hy bezig was, en haar gezicht drukte een
onuitsprekelyken angst uit.
„Neen, ik had op jou gewacht, Theo!"
sprak zy, en de anders zoo lieve stem klonk
heesch.
De broeder schudde ongeduldig het hoofd.
„Je ziet toch, dat ik wog wil; do wagen
staat buiten te wachten, en
Gudrun Btond voor hem met gevouwen
handen. Biykbaar streed zy een zwaren stryd.
„Theo," bracht ze eindelyk uit, „ik moet
je een bekentenis doen."
„Meisje, lie je niet, dat ik haast heb?"
Hy kon echter niet nalaten, haar in de
oogen te zien; die oogon stonden vol tranen.
„Theo,'; barstte zy uit, „ik ben zoo onge
lukkig 1"
Zy eloeg de handen voor de oogen en
wenddo het hoofd af.
Hy wüde haar antwoorden op zyn gewone
half-spottende manier; doch hy kon slechte
een paar woorden uitbrengen. Snel draaide zy
zioli woer naar hem toe en vatte hem by de
schouders.
„Theo, zoo kom je niet van my af. 't Heeft
my een zwaren etryd gekost, eor ik dozon
stap deed. Jy hebt my altyd maar voor zoo'n
zacht poppetje aangezien, dat niet eens een
woord durfde zeggen, als men over haar lot
boschikte. Ik neem hot jo niet kwaiyk, Theo.
Je hebt myn ellende ook niet gezienje weet
niet, hoe Ik het ln de eenzaamheid heb uit
geschreeuwd
„Gudrun," vroeg Theo, verbaasd on ontroerd
door dezen toon, „wat beduidt dit alles?"
„Ja, ik west wei: 'tis tusschen ons nooit
mode geweest, vertrouweiyk te zyn, on als
ik niet wist, dat jy ook verdriet hebt, zou ik
lisver myn tong stuk byten, dan js te open
baren, wat er in my omgaat. Thoo ik
heb je hulp noodlg Theo I
Zy verloor plotseling alle zelfbeheerschlug,
viel op de knieén, barstte in snikken uit en
liet het hoofd rusten op de leuning van een
fauteuil. Zoo bleef zy een poos liggen, heftig
zenuwschokkend.
Nydig Btampte Theo met don voet.
„Myn hemel 1 Waarom zoo tragisch, zoo
sentimenteel?"
Hy wildo lachen, maar dat was hem niet
meer mogelyk. Het beeld zyner zuster, aan
wanhoop ten prooi, deed hem aan Nelly denken.
Dat ontwapende hem geheel.
Zuchtend hielp hy Gudrun overeind en zette
haar in den stoel.
„Kom eindelyk ter zake, Gndrnn; ik kan
dat niet meer aanhooren. Ik heb haast ik
moet weg!"
En nn begon zy te vertellen, haastig, zenuw
achtig, van haar liefde voor Karl Maria, die ein
delyk het had gewaagd, naar haar toe te komen.
„Vandaag is hy er geweest, Thoomama
was or niot.... on hy heeft my om myn'
hand gevraagd, bei old, hot ouderlyk huis to'
verlaton, daar zyn vador toch niet van don
haat tegen de Farlands te bekooron was."
„Wildowildo hy dat workeiyk doen,
die zachtmoedige Karl Maria?" vroeg Theo
verbaasd.
„Ja, dat wildo hy; maar ik wil dat niot;
ik weot, dat de oude hoor den slag niet zou
overleven."
„Dus het ia alles weer by het oude?"
„Neen, toch niet. Karl verleide my, dat de
oudo geweldig verontwaardigd is over de bo-
handeling in zaken door mama en jou, en dat
Ik er op voorberoid moest zyn, te vornomon,
dat hy jevoraoht."
Theo boot zich zouuwachtig op de lippen.
„En je was sterk genoeg, het daarop te
laten aankomen?"
„Jal" zei Gudrun ernstig, doch met bevende
lippen. „Want ik voelde my zoo vervreemd
van jelui allen, dat hot my onverschillig was,
wat ik zou liooron."
Theo's verbazing kende geen grenzen, toen
hy het zachto, buigzame Bchepseltje zoo iets
hoorde bekennen.
„Nietwaar, het was slecht van my? Maar
ls het myn echuld? Heb jelui my niet ge-,
meden.... allen? Stond ik niot eenzaam eu
verlaten?"
„Maar voor Karl Maria was !s«! e»n 'riumfr
riep Theo bitter.
(Wordl vervoipdj
