No. 12630 LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 27 APRIL. TWEEDE BLAD. Anno 19C
PERSOVERZICHT.
Do Roos van Horton.
In de openbare vergadering, te Amster
dam ter bespreking van vrouwenkies
recht gehouden, noemde de hoogleeraar
Molengraaff het kiesrecht een der voornaamste
middelon om fee komen tot ontvoogding der
vrouw.
Do Nieuwe Rotterdamsche Courant is het
met die uitspraak niet geheel eens. Het komt
de N. R. Ct. juist voor, dat de rechtspositie
der vrouw in het huwoljjk geon verband
houdt met het feit, dat tot heden de vrouw
geen directen invloed heeft op de samenstelling
.der Volksvertegenwoordiging.
De N. R. Ct. w\jst er op hoe nergens ter
wereld de vrouw directen invloed op die samen
stelling hooft en toch overal zich een sterke
aandrang openbaart om den rechtstoestand der
i vrouw te verbeteren, betrekkingen voor haar
©pen te stellen, enz.
Hot blad is van oordeol, dat hier geheel
andere invloeden werkendat men hier te doen
heeft met een geheelo wijziging in delevens-
beschouwing, de godsdienstige begrippen, de
zeden, de denkbeelden omtrent de verhouding
tusschen mannen en vrouwen, het wezen en
jde beteekenis van het huwelijk, de rechts-
verhoudingen en do maatschappelijke ver
houdingen in heel de beschaafdo wereld.
De wetgeving, het huwelijk betreffende,
hangt samen met de denkbeelden, nog kort
geleden heerschende, en de vrouwen zeiven
waren het onverbiddeljjkst voor de mede-
j dingsters buiten het huwelijk en de kinderen
daarvan.
Do wetgeving, zegt men, gaat in de richting
van de belangen der kiezers; maar als het
belang en geen edeler drijfveer hier boslissen
moet, zal dan vraagt dan de N. R. Ct.,
de meerderheid der vrouwen-kiezers, die
gehuwd zullen zjjn of wenschen te huwen,
niet ijveron voor haar belangen en dio harer
kinderen, en zullen deze belangen niet in
strijd zjjn met een ruimer uitkeering ten
behoeve van buiten echt geboren kinderen
en hun moeders?
Wij leven nog altijd in de meening, schrijft
ihot blad verder, dat ten slotte niet het belang
der kiezors in de Staten-Generaal den doorslag
geeft; en daarom zouden wij, indien de vrouwen
_het kiesrecht verkregen, betere dingen ver-
wachten. Wat wij opmerken is aan het adres
van hen, die van oordeel zijn, dat het belang
ivóór of tegen doet stemmen.
Om nog een voorbeeld te noemen: de
'bepaling, dat de man de goederen der ge
meenschap beheert en zonder medewerking
..van do vrouw kan verkoopen, vervreemden
of bezwaren, staat in nauw verband met die
andere bepaling, dat de man verplicht is
een woning voor zjjn vrouw beschikbaar te
stellen, haar daarin te ontvangen, haar te
onderhouden en haar „al hetgeen noodig is,
'volgens z\jn staat en zjjn vermogen te ver
schaffen". Voor de overgroots meerderheid
dos volks gold de man vroeger voor den gene,
die door zjjn arbeid in de bolioeften van het
gezin voorzag, en dat was hjj in den regel
in werkelijkheid ook.
Ik ben zonder mans verdienste" is nog
;ïüet alleen onder het volk, maar ook onder
,de kleine burgërij de opmerking van de
ongehuwde of de weduwe, waarmee zjj haar
financieel onvermogen te kennen geeft. Voor
huwelijken van onvermogenden of gegoeden
'achtte men het voldoende, dat de vrouw bjj
huweljjkscho voorwaarden kon bedingen, dat
;er geen gemeenschap van goederen zou
bestaan, dat ook bjj gemeenschap van
goederen haar onroerende goederen, inschrij
vingen op het Grootboek en op haar naam
staande offecten en schuldvorderingen niet
door haar man mochten worden vervreemd
of bezwaard, en zjj het vrjje beheer van ai
haar goederen, roerende en onroerende, zou
hebben en het vrjje genot harer inkomsten.
'En dat het geen algemeeno gewoonte is
'geworden van deze bevoegdheid gebruik te
Imaken, is alweder aan niets anders te wjjten
dan aan do vroeger algemeene en wel
inzonderheid bjj de vrouwen heerschende
begrippen, dat de ideale verhouding tusschen
man en vrouw door geen „huwelijkscontract"
mocht worden ontwjjd.
Deze zoden en begrippen zjjn gewijzigd, en
onze wetgeving heeft wijziging noodig om
daarmee en ook mot de veranderde toestanden
in overeenstemming gebracht te worden;
want de man is niet meer bjj uitsluiting de
6)
„Neen, neen, zeg dat niet en breng mjj
niet in verzoeking; daarvan kan geen sprake
zjjn. Daar ginds zal ik al dien tijd in een
houten hut wonen, of in een tent of in het
bosch onder spoorwegarbeiders, kortom, een
leven leiden vol ontbering en hard werken.
'Neen, neen, gjj moet geduld hebben, Rosamund,
het zal voor jou altjjd nog gemakkelijker zjjn
dan voor mjj."
„Maar waarom moet gjj eigenlijk gaan?"
„Om uwentwil, Rosie, opdat gjj je leven in
goede omstandigheden kunt beginnen. Bedenk,
dat gjj nog geen achttien jaar zjjt en ik ben
pas zeven en twintig."
„Och, twee jaar zullen mjj zoo lang als
twee eeuwen vallen I" viel zjj hem in de rede,
en heldere tranen vloeiden over haar waDgen.
„Wanneer gjj daar ginds eens mocht sterven,
zoo ver van iedereen, zonder vrienden, zonder
'een mensch om je heen te hebben
„Ik moot het wagen, evenals ieder ander
ook," zeide hjj ernstig. „Gjj zult zien, dat de
'tijd spoediger voorbjj gaat dan gjj denkt."
„En wilt gjj twee geheelo jaren weggaan
riep zjj.
I „Ja, ik heb het contract reeds onderteokend,
.en wel zonder je medeweten, wjjl ik bang
was, dat ik er later niet meer den moed toe
zou hebben. Nu is hot gebeurd en kan niet
meer ongedaan gemaakt worden."
„En wanneer moet gjj vertrekken?"
„Over vier weken," luidde het korte ant
woord.
„broodwinner"; en ofschoon het niet juist is,
wat de heer Gerritsen in do vergadering
mededeelde, dat de vrouw niet het beheer
heeft over het geld, dat zjj met haar eigen
handen verdient, en het vaak moet afgeven
aan een dronkaard, die het loon zjjner vrouw
verzuipt sedert 1895 kan zjj haar geld bjj
de Rijkspostspaarbank in bewaring gevon,
waar het voor haar man veilig is, en alle
uitbetaling aan haar alleen geschiedt er zjjn
wijzigingen noodig in onze wet ten behoeve
van de vrouw.
Aan de© wil om die tot stand te brengen
ontbreekt het tegenwoordig niet; men moge
betreuren, dat geenerlei vrouwenkiosrecht
zonder Grondwetswijziging mogeljjk is, maar
wjj zjjn overtuigd, dat sommige thans ver
ouderde wetsbepalingen er niet anders zouden
hebben uitgezien, indien aangenomen eens
het onaanneembare, dat men destijds op dit
denkbeeld was gekomen toen reeds aan
vrouwen kiesrecht was toegekend. Evenzeer
zjjn wjj overtuigd, dat de tegenwoordige
beweging tot verbetering van don rechts
toestand der vrouw, die zich reeds sinds
enkele jaren bjj onze wetgeving heeft doen
gelden, zonder dat vrouwen directen invloed
hebben op de samenstelling dezer volks
vertegenwoordiging, haar werk ook onder dien
invloed zal voltooien.
Onder het hoofd „Twee maten" komt in
De Maasbode het volgende artikeltje van N.
voor:
Onlangs werd gemeld, dat in enkele ge
meenten door het gemeentebestuur aldaar de
O u d - Z o u a v o n, die vroeger van de k i e-
z e r s ljj s t waren afgevoerd, wederom
daarop geplaatst werden.
Onder de overwegingen, die tot deze zeor
gewenschte en alleszins billjjke beslissing ge
leid hebben, wordt ook melding gemaakt van
het feit, dat in sommige gemeenten nooit
eenigo moeilijkheid gemaakt werd, wanneer
als kiezers werden toegelaten personen, die don
oorlog van 1870 den Fransch-Duitschen
hebben medegemaakt.
Ook kwam ons ter oore, dat deze moeilijk
heid evenmin op den voorgrond treedt, waar
het personen geldt, die aan de zjjde der Boeren
tegen den nu zoo gehaten Engel3chen gestre
den hebben. Dit laatste vooral zouden wjj niet
anders dan kunnen toejuichen. Wanneer een
onzer landgenooten, die, ondanks zjjn misschien
veeljarig verbljjf in Transvaal of in den Oranje-
Yrjjstaat, zjjn Nederlanderschap niet heeft ver
loren, in dezen verwoestenden en niets sparen
den strijd ter verdediging van have of gezin
met de Boeren is opgetrokken en voor tjjd en
wjjle onder hun strijdbare mannen meetelde,
zouden zich dan bij zjjn terugkeer hier in het
vaderland geen stemmen verheffen, wanneer
hjj ter wille van dit feit onwaardig werd
geacht en niet toegelaten, om deel uit te
maken van het kiezerskorps?
Men gevoelt de hardheid en onredelijkheid
eener zoodanige uitsluiting.
Maar datzelfde gevoel van verontwaardiging
heeft zich reeds sinds geruimen tjjd meester
gemaakt van ons, Katholieken, nu wjj het
moeten aanzien, dat men ten opzichte dei-
plaatsing op de kiezersljjsten mot de Oud-
Zouaven op de moest strenge wjjze te werk gaat.
Mannen, die meer dan 20 jaren lang ge
regeld op do kiezersljjsten voorkwamen en ten
bate der ordelievendo partjjen van hun recht
gebruik maakten, zjjn in den laatsten tjjd, als
hadden zjj zich aan een misdaad schuldig go-
maakt, door den een of anderen ambtenaar uit
de kiezersgelederen weggejaagd. Wat mag
toch wel de reden zjjn van deze ongelijke
behandeling?
Nu de verkiezingen op handen zjjn, is het,
dunkt ons, opnieuw onze plicht, op dezen
stand van zaken te wjjz9n, en niet op te houden
vóór in deze alle burgers op geheel geljjke wjjze
worden behandeld en niet blootstaan aan
onredeljjk overdreven dienstijver of kwaljjk
begrepen wetsduiding. De Oud-Zouaven hebben
ten minste recht, om evenals alle anderen,
die in vreemde gelederen hebben gestreden,
te worden behandeld. Wil men degenen, die
zonder Koninklijke goedkeuring deelgenomen
hebben aan den Fransch-Duitschen oorlog, het
kiezersrecht laten, wjj zullen dit toejuichen
en vinden hierin niets gelegen, dat voor het
heil des vaderlands en voor don goeden gang
van zaken nadeelig is. Wil men hen, die,
evenzeer zonder Koninklijke goedkeuring, maar
met de toejuiching van schier heel ons volk,
in Transvaal aan de zjjde van Joubert en
„O, Ronald l Hoe kondet gjj het over je
hart verkrijgen, mij geheel alleen op de wereld
achter te laten 1" Zjj boog zich over de leuning
der brug, begroef haar gelaat In de handen
en weende bitterljjk.
Het glinsterde verdacht ook in Ronalds
oogou, maar hjj beheerschte zich met veel
moeite en zeide met vaste stem„Ik heb het
om uwentwil gedaan, Rosamund."
„Dan was het zeer wreed en slecht van je I"
antwoordde zjj hartstochtelijk. „Ik ben er niet
bang voor, arm te zjjn."
„Maar ik wel, want ik weet, wat armoede be-
teekent, maar gjj weet dat niet, gjj hebt die
nooit leeren kennen. En wanneer de armoede
do deur binnenkomt, vliegt de liefde het raam
uit, zegt een oud spreekwoord."
„Twee lange jaren," ging zjj onder snikken
voort. „Middelerwijl zal mjjn moeder terug
komen, en gjj kent haar niet en weet niet,
waartoe zjj mjj kan brengen. Ik kreeg, en
dat ls mijn slechte tjjding, met de laatste
Indische post een brief van haar, en Ronald,
zjj wil volstrekt niets van mjjn verloving met
je weten. Zjj is zeer boos op mjj en verbiedt
mjj, je ooit weer te zien of je te schrijven."
Rosamund haalde, dat zeggend, een slordig
geschreven brief uit den zak. „Maar ik wil
niet van je afzien 1 Ik heb haar immers nog
nooit gezien; zjj komt mjj volstrekt niet als
mjjn moeder voor, en jou, jou heb lk lief 1
Maar, liefste Ronald, ik bid je, ga niet weg
en laat mjj niet alleen hier achter, want gjj
weet niet, wat er dan zou kunnen gebeuren I
Ik bezit volstrekt geen vastheid van karakter,
zooals grootmama altjjd zeide, ik geef steeds
toe, of ik wil of niet."
„Wilt gjj daarmee zeggen, dat gjj niet voor
je standvastigheid kunt instaan?" vroeg hjj
barsch. „Beken dat dan liever dadeljjk en zeg
Cronjé streden, ook nu hun kiesbiljet thuls-
zenden, uitstekend; wjj kunnen niet anders
wenschen, dan dat zjj, ook als kiezers, de
zaak van vrjjheid en van recht, waarvoor ook
hier gelukkig met zachter wapen te strjjden
valt, zullen verdedigen. Maar mon make geen
uitzondering met de oud-strjjders voor den Paus.
Niet aan de eenen geven, wat aan do anderen
wordt onthouden, terwjjl belden geljjk staan;
niet aan den een betwist, wat den ander
zonder bezwaar wordt toegestaan. Beiden zjjn
in hetzelfde geval, in dezelfde omstandigheden.
Laten dan ook voor beiden dezelfde regels
gelden, en op vele goedgezinde, ordelievende
burgers niet langer deze uitzonderingsmaat
regelen worden toegepast.
Moge do beslissing, die nu dezer dagen door
de gemeentebesturen van Mjjdrecht en Wilnis
genomen is, opnieuw de aandacht vestigen op
deze zaak, en van daar uit, met betrekking
tot deze aangelegenheid, het ware begrip van
vrjjheid en geljjkbeid voor de wet zich voortplan
ten overal, waar Oud-Zouaven aanwezig zjjn.
Het is duideljjk aldus de Nieuwe Rotter-
damsche Courant waar het weer heengaat
De Hollander, wier mededoelingen, naar hot
blad meent, wel als authentiek mogen gelden,
verhaalt ons, dat dr. Kuypers wachtwoord in
de deputaten-vergadering wasdat
do vraag bjj den komenden stembus-
s t r jj d moet zjjn, „of er voor het Christeljjk
doel onzes volks, dan wel voor hen, die mot
den Christus in politieken zin gebroken heb
ben, een meerderheid zal komen in de Staten-
Generaal."
Evenwel meene men niet, dat dr. K. en
de zjjnen zullen optrekken voor een uitsluitend
anti-revolutionair Kabinet. Dit zou hoog
moedig zjju. Neen, onzer alleen mag, indien
de overwinning behaald worden mocht, de
win8te niet zjjn, leerde dr. K. Wjj strjjden
voor geen stel portefeuilles, maar om een
meerderheid te vormen, die de Nederlandsche
burgergomeenschap weer moet verbinden aan
der vaderen God. De aangewezen weg is om
samenwerking te zoeken met alle Christeljjke
partjjen: met de Friesche christ.-historischen,
met de vrjj-antirevolutionairen, met de
Roomsch-Katholieken, zoo mogeljjk met alle
andere christ.-historischen.
Een Chri6teljjk allegaartjo dus, zegt de
N. R. Ct.
De groot-redenaar en leider der partjj wil
het niet ontkend zien, dat de meeste dier
Christeljjke partjjon, wier bondgenootschap
wordt gezocht, „ietwat conservatief zjjn uit
gevallen." Ook is het bekend, dat de Roomsch-
Katholieken „krachtens hun beginselen in
theorie niet zjjn voor gewetensvrjjheid"; en
zelfs de Friesche christeljjk-historischen, met
hun vasthouden aan de letter van art. 3ö
der geloofsbelijdenis, „geven weinig waarborg
voor gewetensvrijheid." Maar dat komt er
allemaal niet op aan. Alè men maar „uit
denzelfden wortel des geloofs" leeft!
In oen andere taal dan do tale Kanaans
uitgedrukt: als men maar bereid is om ge
zamenlijk op te trekken tot verovering van
het regeeringskasteel.
Bjj elke stembus in_daJaatste jaren moeten
de liberalen hot verwijt hooren, dat zjj de
kiezers te wapen roepen onder de leusanti-
elericaal. Maar wie z\jn het, die dat uitlokken
Van do politieke tegenstanders ziet men niet
anders dan oen te-hoop loopen ondor strijd
kreten, dio aan elke politieke gedachte
vreerad zjjn.
1897 werd tot een da capo van 1888
gemaakt en 1901 belooft een da capo van
1897 te wordon. Met dit ondorscheid, dat
nu dr. Ituyper vrjj-antirevolutionairen en
christeljjk historischen als hulptroepen zal
inljjven bjj de strijdmacht, waarmeo hjj in
nauwer bondgenootschap met de Roomsch-
Katholieken dan ooit te voren, te velde trekt.
Of hy het met de aanvoerders der huur
troepen en met de bondgenooten eens ge
worden is over een gemeenschappelijk pro
gram van regeeringsbeginselen, daarvan blijkt
niets. Wel wordt gezegd, dat „alleen de drijf
kracht onzer beginselen ons kan redden",
maar welke beginselen men zich voorstelt,
dat door het Christeljjk „allegaartje" kunnen
worden toegepast, wordt verzwegen. En wel
heet het, dat voor de anti-revolutionairen, in
hun eigen kring, de vraag geldt, „of men
uit den wortel der Schrift de ljjnen zoekt,
waarnaar ons staatkundig leven geleid zal
worden", maar waar men die lijnon zoeken
al, als mon geroepen wordt te zamen mot
mjj de zuivere waarheid. Laat mjj nu liever
dadelijk gaan, dan mjj aan het Ijjntje te houden
om mjj over een paar jaar toch to laten
loopen."
„O, RonaldI Hoe kunt gjj mjj zoo aankijken?
Ik ben letterlijk bang voor je! Gjj weet toch,
dat ik nooit een ander zal liefhebben, neon,
nooit 1 Maar men zou mjj wellicht kunnen
dwingen met een ander te trouwen. Bedenk
toch, dat ik maar een eenvoudig meisje van
het land ben en geon anderen vriond bezit,
dan alleen jou" zjj greep zjjn hand en zag
hem smoekond aan „en dan zullen er drie
tegen mjj zjjn, mjjn moeder, overste Brice en
miss Brice, en iedereen zal beweren, dat ik
een schitterende partjj doen, ja, met een lord
trouwen moet. Grootmama zeide dat ook
telkens. Ik zou echter wel eens willen weten
waarom. O, Ronald, liefste Ronald, kunt ge
nog niet bljjven en je besluit veranderen?"
Zjj bad en smeekte, maar het hielp niets.
„Noen, neon, ik verander niet van besluit,"
antwoordde hjj beslist. „Kom nu, het wordt
donker, en ik wil je naar huis brengen. Wjj
zullen hier geen bjjeenkomsten meer hebben.
Ik zal je morgen in het hoerenhuis bezoeken
en je al mjjn plannen uiteen zetten."
Hjj hield woord. Den volgenden morgen
stapte hjj moedig op het hoofdportaal toe en
verlangde miss Balmaine te spreken. „Miss
Balmaine is in den tuin," luidde het antwoord.
Rosamund liep in het middenpad met oen
roode sjaal om het hoofd en haar trouwen
hond naast zich op en neer; en daarna wan
delden Ronald en Rosamund langer dan een
uur samen heen en weer, terwjjl zjj al hun
plannen bespraken. Het was niet zoo gemak-
keljjk tot een besluit daarover te komen, wat
het eerst moest gebeuren, maar het resultaat
was eindelijk het volgende: Ronald had ernstig
de andere „Christeljjke" partjjen het bewind
te voeren, bljjft een geheim.
De Tijd geeft een overzicht van do samen
stelling der tegenwoordige Tweede
Kamer en v^egt daaraan toe een korte
beschouwing over de toekomst.
Het blad gaat eerst na, welke Kamerleden
in de jaren 1894 1897 ovorleden, bedankten
of uitvielen en schetst de verhouding dor
partjjen na de verkiezingen van laatstgenoemd
jaar aldus:
22 katholieken, 6 vrjj-anti-revolutionairen,
18 Kuyperianen, 12 oud-liberalen, 84 „Liberale-
Unie"-mannen, 6 radicalen, 3 socialisten en 1
christeljjk-hlstori8che, dus44 rechterzijde, 56
linkerzijde.
En dan schrjjft De Tijd:
In den loop van de wetgevende periode, van
1897 tot heden, is eenige verandering gebracht
in de partijverhouding.
De rechterzijde won óón zetel, te Beverw\jk,
21 Februari 1901, toen de heer W. 0. J. Pas-
stoors, katholiek, werd gekozen na de ver
kiezing van mr. Tak van Poortvliet tot lid
der Eerste Kamer. De vooruitstrevende liberalen
verloren in dit district.
De socialistische partjj won één lid, toen
25 April 1899 de heer J. H. Schaper werd
gekozen, nadat mr. E. A. Smidt van subst.-
officier van justitie te Utrecht tot officier van
justitie te Dordrecht gepromoveerd was. De
vooruitstrevende liberalen verloren ook dezen
zetel.
Te Haarlem werd 31 Mei 1900 tot Kamerlid
gekozen jhr. mr. F. W. Yan Styrum, nadat
jhr. mr. A. J. Rethaan Macaró was benoemd
tot advocaat-generaal bjj don Hoogen Raad.
De vooruitstrevende liberalen verloren één
zetel aan do oud liberalen.
Te Deventer verloren de radicalen één zetel,
toen de heer Stoffel wegens gezondheids
redenen aftrad. Gekozen werd 1 Maart 1898
mr. A. van Delden, oud-liberaal, te Deventer
in 1897 gevallen, die echter spoedig overleed
en reeds 13 December van hetzelfde jaar werd
opgevolgd door jhr. mr. W. H. de Beaufort,
ook oud-liberaal, in '97 gevallen te Wjjk bjj-
Duurstede, die ook overleed en 8 Juni 1900
werd opgevolgd door mr. H. P. Marchant,
vooruitstrevend liberaal.
Andere persoonsveranderingen brachten geen
wjjziging in de partijverhouding.
Toon mr. E. E. van Raalto als wethouder
van Rotterdam aftrad en als zoodanig werd
opgevolgd door den heer G. H. Hintzen, nam
deze ontslag als lid der Kamer. In zjjn plaats
werd dr. R. P. Mees R.Aznin '97 gevallen
in Rotterdam I, «gekozen in Rotterdam IY.
Na het overljjdon van den heer J. Zjjp werd
te Enkhuizen gokozen de heer A. Kool, reeds
26 October 1897.
Yoor drie overleden katholieken werden
andere katholieken gekozen. Voor mr. B. M.
Bahlmann (Tilburg) trad 14 Juni 1898 de heer
J. F. Jansen op, voor mr. J. Th. M. Smits
van Oyen (Eindhoven) 22 November 1898 de
heer V. A< M. van den Heuvel, en voor mgr.
dr. W. Everts 18 September 1900 mr. F. J.
Bolsius.
Eindelijk werd 25 Maart 1901 te Amsterdam
in Hl, als opvolger van mr. A. F. K. Hartogh,
die overleden is, gekozen do heer O. H. den
Hertog.
De partijverhouding is than3 als volgt: 23
katholieken, 6 vrjj anti-revolutionairen, 16
Kuyperianen, 13 oud-liberalen, 32 vooruitstre-
vend-liberalen, 6 radicalen, 4 socialisten en
1 christeljjk-historischo; 45 rechterzijde en
55 linkerzijde.
Sedert de periodieke verkiezingen van 1897
is echter de poBitïe van hot ministerie, dat
toen was opgetreden, meer verzwakt dan uit
deze eenvoudige berekening zou bljjken.
Het verloor eerst eon zetel, die van den
heer Cremer (Amsterdam VI), die meer naar
rechts ging (Geertsema), en dien van den
heer Piorson (Enschedee), die naar links ging
(Yan Kol). Vervolgens verschoof die van den
heer Smidt (Yeendam) naar links (Schaper),
die van den heer Rethaan Macaró (Haarlem)
naar rechts (Van Styrum) en slechts die van
den heer Stoffel (Deventer) kwam, na twee
maal aan de oud liberalen te hebben behoord,
weder meer naar de richting der „Liberale-
Unie-mannen van '97 (Marchant). De socialis
ten en de oud liberalen samen hebben 5 1
is 4 stemmen onttrokken aan de hoofdmacht
van het ministerie. De zetel te Beverwijk ging
voor haar geheel verloren.
Voeg hierbij, dat de radicalen van 1897 De
over hetgeen Rosamund hem den vorigen
avond had gezegd nagedacht, namelijk, dat,
al mocht haar liefde ook standvastig zjjn, haar
wil mogeljjk toch door haar moeder kon ge
broken worden. Zjj had een schuchter, mee
gaand karakter, juist het tegendeel van het
zjjne, en van dio kennis maakte hjj nu voor
een bepaald doel gebruik, want toon zjj voor
de laatste maal over het tuinpad liepen, zjj
met een verhoogden blos, hjj er zeer bleek
uitziende, hadden zjj besloten, dat zjj over
veertien dagen in het huweljjk zouden treden.
Maar toch zou Rosamund in Engeland achter
blijven en op zjjn vroegst na een jaar, wan-
noer alles goed ging en hjj den weg wat ge
baand had, nakomen. Dat was het lokaas,
hetwelk hjj haar voorhield, een lokaas, hetwelk
haar op al zjjn plannen ja en amen deed
zeggen, plannen, die hjj overdacht en uitge
werkt had, terwjjl hjj den vorigen avond nog
urenlang buiten had rondgedoold. Wanneer zjj
zjjn vrouw was, dan was zjj tegen aile huwe
lijksplannen van haar Indische familie be
schermd, dan was zjj de zjjne, niet alleen door
haar liefde, maar ook door haar gelofte, bere
deneerde hjj bjj zichzolvon.
Miss Balmaine wae door haar voormalige
onderwijzeres uitgenoodigd een paar weken
bjj haar te Londen te komen, ópdat zjj wat
afleiding zou hebben, en zjj zou nu deze uit-
noodiging aannemen, daar eenige dagen bljjven,
dan vertrekken, maar dienzelfden dag in het
huweljjk treden. Daarna wilden zjj naar Parjjs
reizen en hun wittebroodsweken daar door
brengen, waar Rosamund eindeljjk ook iets
van de wereld zou zien. Elk punt in het
bjjzonder van dit plan was bjj haar eerst op
tegenstand gestooten, doch eindeljjk had zjj
in alles toegestemd; maar één ding had zjj
volstrekt verlangd en hierin was zjj onwrikbaar
Boer en De Klerk meer naar rechts zjjn ge
gaan; dat de heeren DruckerFokker c. s.
ontevreden zjjn over te gering progressisme
van het ministerie; dat er een nieuwe partjj
ls ontstaan, de Vrjjzinnig-Democratische; dat
er nog wel eenige kleur-verandering zal plaats
hebben bjj verscheiden ledendat ook tal van
leden zich niet weder bereid verklaard hebben
om zitting te nemen in de nieuwe Kamer,
en wjj mogen twee dingen gerust zeggenlo,
dat de nieuwe Kamer er wel heel anders zal
uitzien dan de tegenwoordige, en 2o. dat heb
huidige Kabinet niet gemakkeljjk uit den
afloop der verkiezingen een uitnoodiging van
de kiezers zal kunnen distilleeren, om te
bljjven regeeren.
Het tegenwoordige mengsel is reeds slap en
het valt moeilik de ingrediónten te bepalen,
die moeten worden bjjgevoegd, om oen heil-
middel-Pierson-Leiy-Borgesius gezwegen nu
van de kleine dosis-De Beaufort voor het
Nederlandsche volk te bereiden in onze poli
tieke apotheek.
Hel Volk bespreekt de verhouding der
vr jj z i n n i g-d e m oer a t e n ten opzichte
der 8 o c i a a 1-d e m o c r a t e n bjj de aan
staande verkiezingen.
„Terecht" zogt Het Volk „heeft op de
oprichtingsvergadering der Vrijzinnig demo
cratische partjj te Utrecht de heer Treub het
consigne gegeven, dat die partjj èn naar
rechts èn naar links heeft front te maken, bjj
de eerste stemming dus zoowel tegenover de
liberalen, als tegenover de sociaal domocraten
met eigen candidaten voor den dag moet
komen; doch bjj herstemmingen den sociaal
democraat, als voorstander van urgentie der
Grondwetsherziening, heeft te steunen.
Dit standpunt is volkomen correct en komt
geheel overeen met dat, hetwelk door onze
partjj op haar congres is ingenomen: zelf
standig optreden bij eerste stemming, steun
van den voorstander van urgentie der Grond
wetsherziening bjj herstemming."
Doch het gemeenschappelijke naastbjjlig-
gendo doel verplicht de vrijzinnig- en sociaal
democraten alles te vermjjden, wat hun samen
werking bjj de herstemmingen onnoodig zou
bemoeilijken. Hun onderlinge verhouding brengt
volstrekt niet mede, dat de een ter wille van
den ander zich van eigen candidaatstelling
zou onthouden.
Tusschen belde partjjen is geen verbond
gesloten, waarbjj allo onderlinge verschilpunten
tjjdeljjk aan kant waren gezet, om als eenig
doel te stellen: het veroveren van zooveel
mogeljjk zetels voor voorstanders van Grond
wetsherziening.
„Een algemeen plan de campagne
had daarvoor bjj gemeenschappelijk overleg
moeten zjjn opgemaakt, waarbjj de districten
waren verdeeld en de gemeenschappelijke
gedragsljjn ware bepaald. Van twee tegenover-
elkander staande candidaturen van beide
partjjen zou in dat geval norgens sprak
kunnen zjjn.
Een dorgeljjk verbond, een dergeljjk plan
de campagne bestaat echter niet; integen
deel hebben belde partjjen uitdrukkelijk de
propaganda voor hun organisatie en hun
beginselen gesteld voor en boven het
streven naar een direct resultaat voor Grond
wetsherziening.
M. 1. in dit stadium van hun partjjleven
en van de actie voor Grondwetsherziening
zeer terecht.
Vooral de vrijzinnig-democratische pprtjj,
die nog nauweljjks is geboren, kan deze
aangewezen gelegenheid, om haar krachten te
meten, haar aanhangers te organiseeren, niet
laten voorbjjgaan. Voordat men iets kan,
moet men eerst iets zjjn; en zoolang men
niet weet, wat men is, weet men ook niet,
wat men kan.
Ook onze partjj, die trouwens uit den
aard van haar wezen don klassenstrijd tegen
alle burgerljjke partjjen voort, is nog niet
voldoende georganiseerd, heeft nog niet voi-
doend overal het terrein vorkend, om bjj deze
verkiezingen in een bondgenootschap met welke
partjj dan ook op te gaan.
Maar bovendien verkeert de actie voor Grond
wetsherziening nog niet in dat stadium, waarin
een bondgenootschap tusschen haar voor
standers het middel zou zjjn, om haar tot
stand te brengen.
Gesteld, dat alle democratische groepen in
het land, als in 1894, bjj deze verkiezingen
tegenover do conservatieve te velde trokken,
om de kiesrechtquaestie op te lossen dün
gebleven: hot huweljjk moest voor iedereen
een geheim bljjven, „voor iedereen", verklaarde
zjj zeer beslist; miss Phipps noch Maggs, niet
eens mr. Oameron, zouden er iets van te weten
komen.
Zjj wilde haar meisjesnaam behouden toe
haar moeder uit Indiö terugkwam, dan wilde
zjj deze het onomstooteljjke feit meedeolen,
maar voorloopig wilde zjj liever voor miss
Balmaine dan voor mra. Gorden gehouden
worden.
„Het is niet zeer Yloiend voor mjj, Rosie,
dat gjj aan je eigen naam bovon den mynen
do voorkeur geeft," zeide hjj.
„Dat is niet het geval, volstrekt niet," zeide
zjj haastig, „maar ik zou het onuitstaanbaar
vinden als een jonge vrouw beschouwd te
worden en toch geen man te hebben."
„Volgens mjjn meening kou hot beter zjjn,
wanneer iets toch eenmaal moet gebeuren,
dat zoo spoedig mogeljjk achter den rug te
hebben," antwoordde hjj, „maar in dit punt
zal ik je wel moeton laten begaan, daar gjj
mjj reeds in zoovele hebt toegegeven. Gjj
handelt echter toch verkeerd, Rosie. Voor mjj
doet het er niets toe, ik heb slechts weinige
vrienden; maar gjj moest het ten minste mr.
Cameron meedeelen."
„Neon, ik wil niet l" antwoorddo ze korzelig,
„en wanneer gjj mjj kwelt, wil ik in het ge
heel niet met je trouwen. Denk eens'aan,
Ronald, getrouwd zjjnl" ging zjj op een ge
heel anderen toon voort, terwjjl zjj midden
op den weg bleef staan en hem glimlachend
aanzag. „Dat zal grappig zjjnl Ik zal mjjn
trouwring aan een lint om den hals dragen,
zooals dat jonge meisje, waarvan lk onlangs
las. Rosamund Gordon, dat klinkt heel goed."'
(Wordt vervolgd.)
