Leidsch Dagblad | 1901 | 25 april 1901 | pagina 1

N*.

1262 J

A0. 1901.

feze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.

Eerste Blad.

I>onclei*clasr 25 .Aapril.

LEIDSCH

DA&BLAD

PRIJS DEZER COURANT:

Voor Leiden per 3 maanden I f 1.10.
Buiten Leiden, por loopor en waar agonten gevostigd zyn 1.30

Franco per post1.65-

PRUS DER ADVERTENTTËN:

Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17{. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt ƒ0.05 berekend.

Dit noimner bestaat uit TWEE
Bladen.

Offloiéele ttennlttgevingen

Burgemeester en Wethouders van Leiden;

Gezien art. 7, 2de lid, der Wet tot regeling
van den kleinhandel iu sterken drank;

Herinneren belanghebbenden aan hun verplichting
toi betaliDg van het verschuldigde Vergun
ningsrecht voor de uitoefening van den
kleinhandel iu sterken drank vóór of op 30
April a. s., zullende zij, bij niet-voldoening vóór
het einde van het loopende vergunningsiaar, zich
blootstellen aan de toepassing van do artt. 14 en
16, lste lid van bovenaangehaalde Wet.

L)e artikelen 7, 2e lid, 14 en 16, le lid, luiden
als volgt:

Art. 7, 2e lid. „De vergunning wordt telkens
.geacht wedei voor óón jaar te zijn verlengd,
.indien vóór hot eiudigea van den termijn het
.verschuldigde vergunningsrecht voor den vol
genden termijn is bepaald en Burgemeester en
u etbuuders art. 9 van deze Wot niet hebben
.toegepast."

Att. 14. .Wanneer zonder de vereischte ver-
gunning steiko drank in het klein wordt ver-
kocht, verbieden Burgemeester en Wethouders
.het voor; zei ten van dien verkoop en doen zij
„dien desnoods beletten."

Art. 16, le lid. .Unverininderd do straften wegens
.overtreding der wetten op het patent ol wegens
.het houden van een huis van hazardspel wordt
,met gevangenisstraf van éón toi eeu-en-twintig
.dagen ol geluboete van vyltig conta tot honderd
.gulden gesiralt."

lo. ,hij, die zonder de vereischto vergunning
.sterken drank in het klein verkoopt, te koop
.aanbiedt ol ten verkoop in voorraad heelt."

Burgemeester eo Wethouders voornoemd,

Leiden, F. WAS, Burgemeester.

23 April 1901. VAN HE1J8T, Secretaris.

meiden, Zó April.

By do opening dor stembiljetten, welke
heden plaats hoeft, bleek, dat by de gisteren
en eergisteren gehouden stemming voor 29
leden van het kiescollege der Ned. Herv. Gera.
alhier, werden ingeleverd 1498 biljetten.

Eerst in den zeer laten avond van heden
zal de uitslag der stemming bekend zijn.

Zoodra die morgen door ons zal zyn ont
vangen, zullen we hem op de bokende wijze,
door aanplakking aan ons Bureel, bekend
maken.

Het Noorsche blad „Verdens Gang" bevat
een portret van prof. Brede Kristensen, die
te Leiden tot professor in de godgoleerdheid
is benoemd, met oen bijschrift. Het blad
vermeldt, dat Kristensen, die nu 34 jaar is,
zyn opleiding ontving te Parijs, Londen en
laatstelijk te Leiden, .waar hy de leidiDg
kwam zoeken van den beroemden professor
Tiele, wiens opvolger hy nu geworden is",
en zegt dan: „tiet komt maar zelden voor,
dat een Noorsthe geleerde geroepen wordt
om in het buitenland oen academischen leer
stoel te bekleodon; hat is üus een groote
eer, die dr. Knateimen ten deel valt."

Volgons de .Berliner Klinische Wochen-
Bchrift" is prof. dr. Von Hansemann, pro
sector aan het Ziekenhuis in de Friedrichs-
liain te Beriyn, aaugezocht het professoraat
in de pathologische anatomie te Leiden te
aanvaarden.

De centrale raad van R.-K. Kiesvereni
gingen in het hoofdkiesdistrict Enschedee heeft
mr. P. J. M Aalberse, te Loiden, de candidatuur
voor het lidmaatschap der Tweede Kamer
aangeboden. Mr. Aalberse heeft dezo candida
tuur aanvaard.

Onder voorzitterschap van jhr. Do Graaff
van Polsbroek werd gisteravond te 's-Graven-
liage de algemeene vergadering gehouden van
de aandeelhouders van de Rynlandsche Stoom-
tramwegmaatschappy.

Uit het jaarverslag bleek o. a., dat de ont
vangsten hebben bedragen ƒ63,914.27, waar
onder het reizigersvervoer voorkomt tot een
bedrag van ƒ60,906.03 of ƒ3712.14,/^ meer
dan in 1899.

De winst- en verliesrekening sluit met oen
batig slot van 25,989.51'/j.

Door goedkeuring van de balans en de
winst- en verliesrekening werd het dividend
vastgesteld op 38.53 per gewoon aandeel
van 600 en op 15.30 per oprichtersaandeel.

In deze vergadering kwam voorts in behan
deling een voorstel van commissarissen om
hen te machtigen om, tot het verkrygen van
gelden, nooöig voor reeds uitgevoerde en nog
uit te voeren werken van uitbreiding eu
wyziging van den atoomtramweg Leiden
Katwyk, een leening te sluiten tot zoodanig
bedrag als zy noodig oordeelen, doch ten
hoogste tot een som van 45,000, lietzy in
eens of bij gedeelten, en commissarissen te
machtigen om in deze naar gelang der omstan
digheden te handelen, den koers van uitgifte
en de rente te bepalen, en daarby zulke voor
waarden te stellen en die maatregelen te
nemen, welke met inachtneming der bepalin
gen van de statuten in het belang der Maat-
8chappy kunnen wenscheiyk voorkomen.

Dit voorstel werd aangenomen met alge
meene stemmen.

Tot commissaris werd herkozen jhr. H. G.
Verspyck, secretaris.

By de te 's Gravenhage gehouden ver
kiezing van een hoofdingeland plaatsvervanger
van Delfland is gekozen de heer P. v. d. Pias
te Wateringen met 146 stemmen. Jhr. mi,
H. J. H. Stoop to 's-Gravonhage verkreeg 14
•temmen.

Door de officieren van het 2de reg. veld-
art. te 's-Gravenhage zal den lsten Mei a.s.
een reunie-feest worden gehoudon ten her
denking van het 25-jarig bestaan van het korps.

Wyien de heer C. van der Touw, te
Schiedam, heeft naar do hSchied. Ct." ver
neemt, de volgende legaten vermaakt: aan de
Vrye Universiteit ƒ6000; voor het Christel yk
Nationaal onderwys 2000aan de Christelyke
vereeniging voor verpleging van krankzinnigen
te Veldwyk 1000, aan de Nederl. Gerefor
meerde Zending 1000 en aan de Johanne3-
stichting te Nieuvrveon 1000.

Men meldt uit Amsterdam aan de „N. R
Ct." datmr. MacalesterLoup benoemd zal worden
tot directeur der Ryks-Verzekeringbank en
het hoofdredacteurschap van .Het Vaderland"
zal nederleggen.

Het bestuur der voreeüiging van Neder-
landsche weikgevers heeft een concept adres
in zake de staats exploitatie van Limburg-
sche steenkolenmynen ontworpen en aan de
leden toegezonden ter behandeling en vast
stelling in de aanstaande algemeene ver-
gadonng.

Naar het „U. D." verneemt, zal de heer
Bastort zich by de a. a. verkiezingen voor do
Tweede Kamer niet meer beschikbaar stellen.

Door wyien den hoer jhr. mr. F. J. J
van Eysinga, te Leeuwarden, ia aan de Maa
scbappy van Weldadigheid te Fredenksuou
60U gelegateerd en door wyien mevrouw A.
van de Werk, te 's Gravonhuge, eveneens 500
Beide legaten zyn vry van successierecht.

De Commissaris der Koningin ln Gelder
land on diens echtgenoote namen gisteren
deel aan het diner ten paleize Het Loo.

Prins Hendrik ging gisternacht om 12 uren,
vergezeld van don wildmeester en eenige
houtvesters, op do jacht on gebruikte in het
Aardhuia het ontbyt.

Gisteren (Woensdag) hebben ten Paleizo
op Het Loo gedineerd mr. J. H. M. baron
Molleins van Weslkerko, Commissaris der
Koningin in de provincie Gelderland, en
mevrouw do barones; W. baron van Pallandt
van Oud-Beierland, opperjagermeester van U.
M. de Koningin; graaf Constant van Limburg-
btiruro, kamerheer i. b. d. van H. M. do
Koningin.

De ter-aardo-bestelling van het stoftelyk
overschot van den advocaat-generaal by don
Hoogen Raad mr. Gregory zal plaats hebben op
(oud-j„Eik-en-Duinen" a. s. Zaterdag, des mid
dags om 12 uren, van uit de woning aan de
Nassaulaan, te 's Gravenhage.

Het personeel der Japansche legatie
aan ons Hof is uitgebreid mei een kanselier.

De Fransche gezant by ons Hof gaat in
Moi eenige weken naar het buitenland.

De Nieuwe Rytuig-Maatschappy to 's Gra
venhage, directeur de heer E. G. Le ltutte,
keert over 19U0 een dividend uit van 4 pCt.

Men meldt aan het „Hbl.":

Beimebruek was gisteren in feestdos. Hier

en daar waren eorepoorten opgericht en oveia1
wpperden de vlaggen ter eere van den nieu-
wen Ambachtsheer van Bennebroek, den
heer J. H. Willink, die met zyn gezin „het
Huis to Bennebroek" betrok.

Do heer Willink werd te ruim 3 uren inge
haald en aan de grens der gemeente ontvangen
door den heer J. O. van dor Laan, die hem
namens de commissie het wgJkorn toeriep.
Daarop schaarde eon aantal ruiters zich,
onder commando van den heer A. Verhagen,
als eerewacht om het ryiuig, de muziek deed
zich hooren, en de stoet, waarby de com-
missio zich, in rytuigon, had aangesloten, zette
zich in beweging, door het dorp naar het
kastool, alwaar de schoolkindoren en de Chr.
Zangvereemging welkomstliederen zongen.

De predikant ds. J. Gerth van Wyk Jr.
sprak hier het echtpaar toe, waarna op het
kasteel receptie gehoudon werd.

De eerewacht zou om 6 uron In „De Nieuwe
Geleerde Man" een feosteiyk diner hebben,
waarna 'a avonds illuminatie en lampions
optocht zouden volgen.

Het nieuwe korkgebouw der Ned.-Herv.
Gem. te Ovorschie zal den 12den Mei a. s.
worden ingewyd. Naar men verneemt zyn de
beide vorige predikanten, ds. C. J. Leenmans,
thans to Zetten, on ds. K. W. Vethake, thans
to Leiden, uitgenoodigd om by die gelegenheid
ook het woord te voeren.

In den ouderdom van 69 jaar overleed
Maandag te Made (N.-Br.) de. W. J. Pyzel,
predikant by de Ned.-Herv. Gemeente aldaar.
22 Mei 1864 aanvaardde hy de Evangelie
prediking Le Nootdorp en stond ook nog te
Lour, Exuiorra, Loenen (GKruinmgen,
Goönga, Den Ham, Eist, Leiderdorp, Muider-
berg, Linschoten en Erichem.

De gemeente Arnhem heeft van een
onbekenden loreDS tweemaal een bedrag van
400 ontvangen, die hy zich verplicht meende
te moeten bydragen in de gemeentebelas
tingen. Naar aanleiding hiervan moest zy
ingevolge art. 69 der successiewet voor recht
van successio betalen 10 pCt. in hoofdsom,
bedragende 80, wolk bedrag met de 38
opcenten ten kantore van den ontvanger der
successierechten is voldaan.

De gemeente Arnhem, meenende, dat dit
successierecht ten onrechte is betaald, ver
zocht aan den Minister teruggave van de
betaalde som. De Minister heeft hierop af-
wyzend beschikt, overwegende, dat de be
wering van adressante, dat in dit geval geen
schenking heeft plaats gehad, omdat de forens

niet den wil had om te schenken, niet juist
is, daar vaststaat, dat do forens, wetende,
dat hy niet belastingplichtig was volgens de
bestaande wottelyko bepalingen, aan de ge
meente geldsommen hoeft afgestaan, welke
met verschuldigd waren

dat hierin geen verandering wordt gebracht
door do omstandigheid, dat hy zich tot dien
afstand in gemoedo verplicht achtte, omdat
zolfs indion men met adressanten het bestaan
eener moreole verplichting aanneemt, dit
nooit ten gevolge kan hebben, dat de gelden,
welko onverschuldigd werden afgestaan, als
wol verschuldigd zouden moeten worden aan
gemerkt

overwegende, dat door de adressanten in de
tweede plaats tegen de verschuldigdheid der
geheven rechten wordt aangevoerd, dat van
een gift van hand tot hand, als bedoeld by
art. 1724 B. W. tegenover een gemeente
bestuur geeu sprake kan zyn met het oog op
do bepalingen van art. 137 j°. 194d dor Ge
meentewet, volgens welke elk aanbod van
schenking door den raad moet worden aan
vaard en het hiertoe strekkende Raadsbesluit
aan do goedkeuring van Ged. Staten is onder
worpen

overwegende, dat ook dezo stelling nieL
juist kan worden geacht, daar een gift van
hand tot hand, als handeling wordt voltooid
door de feiteiyke aanneming, welke in dit
geval door den burgemeester voor de ge
meente is verricht, al werd voor de rechts
geldigheid der schonking ook een machtiging
tot of goedkeuriDg van dio aanneming
vereischt

dat wel het ontbreken dier machtiging of
goedkeuring ten gevolge kan hebben, dat de
schenking niet rechtsgeldig is, maar hieruit
niet volgt, dat by een schenking van hand
tot hand die machtiging of goedkeuring reeds
verleend moest zyn op het tydstip, dat de
feiiolyke aanneming plaats had (verg. arrest
Hoogon Raad dd. 25 Maart 1887 met de
daaraan voorafgaande conclusie van den adv.-
generaal, W. v. h. R. 5401 en P. W. W. 7427).

Het stoomschip „Memnon" arriveerde
24 April van Batavia te Umuiden; do „Oen-
garan" vertrok 24 April van Batavia naar
Rotterdam; do „Zillah" (Holland Amonka-
jyn) vertrok 24 April van Amsterdam naar
Newport-Nows.

Hazerswoude. Gistermorgen had de open
bare lea plaats met de leerlingen dor R.-K.
Parochiale school op het dorp. Behalve door
don eerwaarden heer pastoor Klompó, word
deze les bygewoond door verscheidene leden
van het kerk- eu schoolbostuur, den burge
meester en een der wethouders, alsmede enkele
belangstellenden. Aan oen der oudste meisjes
was de aangename taak opgedragen, den
gasten het wolkom toe te roepon, hetgeen
zy er kranig aforacht en haar menig goed
keurend knikje doed toekomen. Nadat door
do verschillende klassen in de onderscheidene
leervakken tot aller genoegen proeven van
bekwaamheden waren afgelegd, richtte de
eerwaarde heer pastoor zeer waardeerende
woorden tot het hoofd der school, den heer
J. C. Vintgoa, en tot de jongelieden. Hierop
werden do kinderen onthaald op chocolade
en andere versnaperingen en worden hun aan
den looftijd passonde platen en boekgeschenken
als belooningen en oerebiykeu uitgereikt. Een
eerbiedig dankgebed, door onderwyzer on leer
lingen uitgesproken en door de genoodigden
staande aangehoord, gaf wyding en vormende
waardo aan hot goheele feest, dat te 10 uren
begonnen en omstreeks I uur was afgoloopen.

Tot onderwyzor aan de Chnetelyko school
alhier ia benoemd, in plaats van den hoer
D. de Wit, die naar Amsterdam vertrekt, de
heer A. van den Berg, van Hilversum, die
zyn betrekking met primo Mei zal aanvaarden.

Het aantal kiezers voor leden van de
Tweede Kamer en de Provinciale Staten be
draagt volgens de vastgestelde kiezerslyst 535.

Noonbvyk. Togen a. s. Vrydag, 's avonds
te acht uren, is een oponbare vergadering van
den gemeenteraad uitgeschreven. De agenda
bevat: lo. Ingekomen stukken. 2o. Adres
van W. Tappenbeck, om ruiling van grond.
3o. Wyziging der politieverordening. 4o.
Benoeming van eon onderwyzer aan de opon
bare school to Noord wyk Binnen. 5o. Voorstel
tot het verlagen van het maximum ver
gunningen voor den verkoop van sterken
drank. 6o. Suppl. kohior hoofd-omslag 1900.
7o. Hoofj-omsiag 1901. So. Kohiêr school
geld.

TWEEDIE KAMER.

Voortzetting dei' behandeling van de Mililiewet.

Op art. 125, bepalende de herhalingsoefe
ningen voor de onbereden korpsen, in het go-
heol op 12 weken in hoogstens 3 perioden,
voor de bereden korpsen op hoogstens 8
weken in hoogstens 2 perioden, werd met 64
tegen 21 stommen aangenomen een amende-
ment-Verhey, om voor het biyvend gededte
de herhalingsoefeningen te kunnen doen vor-
vallen of verminderen.

Een amondement-Van Dedem, bepalende
voor do bereden korpson do herhalingsoefe
ningen op éón periode van 6 wekon, word
verworpen met 45 tegen 29 stemmen.

Een amendement-Beret, om de 12 weken
herhalingsoefeningen in hoogstens 2 weken
te verdeeJen, werd ingetrokken.

Op art. 127 verdedigde de heer Kuyper
zyn amendement, strekkende om de Regeo-
ring de bevoegdheid te geven, ten aanzien
van kostwinners het stelsel van ontheffing
of vrystelling ruimer toe te passen.

De heer Van Vlijmen lichtte een art. 127ter
toe, bepalende, dat aan huisgezinnen, welker
kostwinners ais dienstplichtigen by do militie
in werkeiyken dienst zjjn, een schadeloos
stelling kan worden verleend, naar regelen,
by algemeenen maatregel van bestuur vast
te stellen.

De Minister nam het amendement-Kuyper
over, waarna de heer Van Viymen zyn
amendement introk.

Vrydag te tien uren voortzetting.

TJit tl© „Stnatsoourant".

Bij Kon. Beal. is, met ingang van 5 Mei, aan
G. M. Frencken, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als burgemeester van Vlierden.

Goedgekeurd, dat inr. G. bchimmelpenninck,
burgemeester van de gemeente Wijhe, is benoemd
tot secretaris dier gemeente.

Toestemming verleend aan Th. J. van Dam,
burgemeester der gemeente Ouder-Amstel, om tot
I November te Amsterdam te blijven wonen.

Benoemd: bij den grooten staf, tot majoor,
Hr. Ms. adjudant in gew. dienst, de ritmeester
jhr. A. S. E. van Tets, van dien staf; bij het
wapen der cavalerie, bij den staf van bet wapen,
tot ritmeester, de eersto luitenant A. M. van yk,
van dien staf, werkzaam bij de koninkl.jke Militaire
Academie; bij het 2de regiment üuzareu, toi
majoor, de ritmeester G. P. A. G. H. ilümer, van
het 3de regiment huzaren; bii bet 3de regiment
huzaren, tot kolonel-commandant van het korps,
de luitenant-kolonel E. J. H. Ringeling, tot dusver
belast met het bevel over bet regiment; tot
oeislon luitenant, de tweede luitenant LC. Beynen,
van het korps.

Aan Hr. Me. adjndant in gewonen dienst, den
ritmeester, met titulairen rang van majoor. E.
F. U. li. J. baron Van Tuyll van berooekerken,
van den grooten staf, de titulaire rang verleend
van luitenant-kolonel.

Benoemd: by het wapen der infanterie, bij het
lsto regiment, tot kapitein, de eerste luitenaut
W. C. bchónstedt, adjudant bij het regiment
grenadiers en jagers; tot eersteu luitenant, de
tweede luitenant L. T. A. van Hasselt, van het
korps; b(j bet 2de regiment, tot majoor, de kapitein
B. NV, Mensing, en tot eersten luitenant, do tweede
luitenant P. F. NV. van Ltomondt, beiden van bet
korps; bij het 3do regiment, tot kapitein, de
eerste luitenant J. P. L. Niesten, adjudant bij hei
4de regiment; tot eersten luitenaut de tweede
luitenaut P. J. Boogaort, van het korps; bij het
4de regiment, tot eersten luitenant, de tweede
luitenant J. H. C. P. Brandt, van het korps; bij
het 7de regiment, tot kapitein, de eerste luitenaut
K. A. Enklaar, van het regimeut grenadiers en
jagera; bij het 8sto regiment, tot majoor, de
kapitein 0. J. L. Schuiler, van het regiment
greuadiers en jagers; tot kapitein, de eerste luite
nant A. A. H. W ïenholts Koestal, vau het regiment

grenadiers en jagers, en P. A. A. Ulrée, adjudant

U het 2de regiment; tot eerste luitenant, de tweede
luitenant b. baron Van Heemsèra, van het korps.

Mr. J. W. van Oo3terzeo, procureur gcaeraal in
de kolonie Suriname, beuoemd tot ouder voorzitter
van den Raad van Besiuur aldaar.

Wat willen de vrijzinnig-democraten?

De door do vryzinnlg-democratischo kiesver-
eeniging „Vooruitgang", alhier, uitgeschreven
buitengewone vergadering was gisteravond druk
bezocht. De groote Nutszaal was goed bezet.
Verschillende rangen eu standen waren er
vertegenwoordigd en ook het vrouweiyk ge-
alacht ontbrak niet.

De heer L. van Oeveren, voorzitter, opende
de vergadering met de herinnering, dat „Voor
uitgang" vier jaren geloden werd opgericht
en zich toen dadeiyk by de „Liberale Unie"
had aangesloten, doch ten gevolge van meer
op den voorgrond tredende vraagstukken en het
bekende votum der „Liberale Unie" zich daarvan
heeft afgescheiden en liever dan dakloos
te zyn aansluiting heeft gezocht by de in
Maart te Utrecht opgerichte vryzlnnigdemo-
cratische party. Spr. herinnerde aan de byna-
men, welke de Bond reeds vorkregen heeft
(ook door mr. Van Houten), waaruit biykt,
dat het pubhek nog te weinig is ingelicht over
wat het werkeiyk doel vail den Bond is.
Hierin behoort verandering te komen en
daarom vroeg de voorzitter de aandacht voor
den spreker van dezen avond.

Deze was prof. M. W. F. Treub, van Amster
dam. Ook hy begon mot do opmerking, dat
een bespreking van de beginselen en het doel
dor nieuwe party niet overbodig was, ten einde
in een juist licht te stollen „wat de vryzinnig-
democraten willen", te meer omdat zelfs de
groote liberale pers, van de „Nieuwe Courant"
tot „Het Vaderland" en de „N. Rolt. Crt."
daarvan allerlei scheeve voorstellingen geven.
Omdat men haar verwoten heeft de toevlucht
by de arbeidoraparty te hebben gezocht, geelt
men haar nu eens den naam van scheurmakers
van de liberale party, dan weer van verkapte
socialisten. Dat roode spook voor den dag te
halen heeft niet anders Ion dooi dan om de
vryzinmg-democraten zwart te maken, en er
biykt tevens uit, dat boosheid de liberale party
in do war brengt; want één van beiden toch
moet onwaar zyn.

Het standpunt, dat de vryzinnig-democraten
innemen is, dat zy een beginselverklaring
hebben aangenomen, waaruit blykt, dat zy
werkelijk zyn democratisch, omdat volgons hun
programma de ledon der Btaten-Genoraal niet
alle. n van de Tweede, maar ook van de Eerste
Kamer moeten gekozen worden by alge
meen, zoowel manlyk, als vrouwelijk kies

recht. Krachtens de democratie moet sprekers
party protesieereu tegen do tegon7/oordige
samenstelling. Dat daarin dadeiyk verandering
zal komen, daarop rekent ook de nieuwe party
niet, daarvoor is de publieke opinie nog niet
gereed, maar daarvoor moet door Grondwets
herziening de mogelykheid geopend worden.

Ten tinde te voorkomen, dat ondoor
dachte besluiten van de Tweede Kamer 111 het
Staatsblad komen, moet do Eerste Kamer
blyven bestaan, doch zy moet anders worden
samengesteld: zy moet niot enkol zyn een
lichaam van hoogst aangeslagenen of van
hen, die een hooge positie in de maatschappy
bekieeden, ook de Eer6te Kamer moet by
algemeon stemrecht gekozen worden. Do
Grondwet moet zulk een democratische Eerste
Kamer mogelyk makeu, want het volk moet
ook direct invloed op haar samenstelling
hebben.

Al wordt dus ook hier verlangd wat
de sociaal democraten willen, toch zyn de
vry zinnig democraten niet aan hen verwant.

Do vryzinnig democratische party stuurt
niet op het gemeenschappeiyk bezit van eigen
dom of productiemiddelen, en wenscht even
min in te gaan op verscherping van den
klassenstryd. Door verscherping van dien
kiassenstryd zal men met tot het beoogde
uoel, sociale verbetering, geraken, maar vel
veeleer door verzachting van dien atryo, weiKe
echter eerst zal kunnen komen door een
betei e sociale wetgeving.

Het doel, waarheen moet worden gestuurd,
is anders dan de aoc.-democraten willen.

De geiykhsid van de voorwaardeu, waar
onder do levensstryd wordt gestreden, is
waarschyniyk een onbereikbaar ideaal; doch
wo zyn nu nog van die gelykheid zoo ver
verwyderd, dat de geheele maatschappy er
onder ïydt, doordat veel kiemen van aanleg
niet tot ontwikkeling kunnen komendaarom
moet men meer naar de gelykheid streven;
toch moot hierby de persoonlyke eneigieniet
worden gedood. In dezo quaostie zyn dus,
eveneens groote verschillen met de sociaal
democraten, ook in de practyk; zoo gaat de
nieuwe party met mee met de ataatsponsion-
neering, zooala de sociaal-democraten dafc
willende weg, dien zy gaan, alles ten slotte
op grond van te lage loonen schuiven op den
Staat, is gevaariyk en niet aan te bevelen. De
meening, die de vryzinnig democraten toege
daan zyn, Is, door alle middelen het loon zien
ie verhoogen.

Maar in de richting voortgaande zooals de
sociaal-democraten de Staatspenaionneering wil
len, zou de Staat ook to gemoet moeten
kornon hun, die een woning bewonen, doch
de huur daarvan niet geheel kunnen betalen.

Toch zeggen de groote liberale bladen
zyn de vryzinnig democraten verkapte socia
listen, on wel spreker ln de eerste plaats,
omdat hy in Amsterdam III den socialist Polak
steunde. Was hy weer ln hetzelfde geval
zeide spreker hy zou weer zoo handelen,
niet omdat hy sociaal-democraat is dit
meent hy ondubbelzioning by vele gelegen
heden te hebben getoond doch omdat hy
steimen wilde dien eenige der drie candidaten,
die was voor dat cardinale punt: de Grond
wetsherziening. By de eerste stemming zal
geen vryzinnig democraat samengaan met de
sociaal democraten. By herstemming is het
iets anders; sprekers persoonlyke meening i
het bestuur der Party heeft zich daarover nog
niet uitgesproken is, dat men in do dis-»
trlcten, waar men heeft to kiezen tuiachen
een liberaal, die geen Grondwetsherziening wil,
en een sociaal-democraat, die dat wol \vn, den
laatste moot steunen: doch daardoor wordt
men absoluut geen sociaal-democraaL

Spr. kwam nu tot «lie grensiyn naar rechts.
Deze is niet zoo gemakkeiyk te bepalen als dia
naar links. Het ia niet gemakkeiyk te zeggen
wat de liberalen wLlen, omdat ze allen wat
anders willen. Spr. las voor hetgeen mr. Van
Houten als liberalen-eisch stelt. Daarna rele-,
veerde hy wat de heer Hoetink teEnschedoe^
byv. over Staatsbemoeiing hooit gezegd, het
geen „De Nieuwe Courant" gaarne tot haar
meening maakt.

„Het Vaderland" is daar niet mee ingenomen,
maar wil ze maar laten schryven en praten.
Doch dat kan „Het Vaderland" niet doen,
omdat het met deze mannen tot dezelido
party behoort. Hierna stelt spr. do „N. R.
Courant" tegenover „Het Vaderland" om tok
do conclusie te komeu, dat er schromeiyko
verwarring is in het liberale kamp. Hy zot
dit nog nader uiteen ten opzichto van het
punt der Grondwetsherziening, en zoo vraagt*
hy hoe groot zou de vordeeldheid onder de
liberale party zyn als het kiesrecht in de
Tweede Kamer nog eens aan de orde kwam?

Spr. kon zich zeer goed indenken, dat er
zyn, die nog geen Grondwetsherziening willen,
en die meonen, dat men het zonder dio her
ziening nog wel 20 jaar kan uithouden.

Maar er is ook een schakeoring, die wel
voor Grondwetsherziening in beginsel is, maai
zo nog niet wil uitgevoerd zien.

Nog weer anderen (mr. De Kanter) gaan
nog verder: zyn zelfs voor de urgentie van
de Grondwetsherziening, doch mot voor de
urgentie door dik on dun heen.

Spr. herinnert aan zyn wethouderschap in
Amsterdam, waarby collega's bU een of ander
voorstel zich wel in beginsel er vóór ver
klaarden, maar met de uitvoering nog eea
poosje wilden wachten.