Donderdao; 1§ April, <Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van fort- en feestdagen, uitgegeven. N*. 12622 A°. 1901. PRIJS DEZER COURANT: Yoor Lolden per 3 maanden3 5 i S I f 1.10.' "Buiten Leiden, per loopor on waar agonton gevestigd zyn 1.30 Franco per post1.65- PRIJS DER ADVERTENTIE!!: Van 1 6 regel3 f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor hot incasseeren buiten do stad wordt f 0.05 berekend. Offloloelo Keaniaigeylng. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders vsn Leiden brengen ter algemeen© kennis, dat door ARIH VILDERS, JACOUUS JOHANNES FRANC1SCÜS VAN DER LIEER, ZACHEHS ANDRIES on HENDRIK pMIT, wonende te Leiden, on NATHAN ROSEN- BAUM, wonende te Groningen, verzoekschriften zijn ingediend om vergunning voor den kleiohaDdol in sterken draak respectievelijk in do perceelen Heerensingel No. 7, St.-Jorissteeg No. '27, Hout straat No. 4 en Nieuwe Beestenmarkt No. 12. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, F. WAS, Burgemeoster. 17 April 1901. VAN LLÊYST, Secretaris. Leiden, 18 April. In haar gisteravond gehouden vergadering stelde de Vrijzinnige Kiesvereeniging, alhier, tot definitieve candidaten voor het lidmaatschap der Prov. Staten: Voor de vacature-prof. mr. P. A. v. d. Lith: prof. mr. J. Oppenkeiin en voor de periodieke verkiezing de aftredenden dr. E. J. van Diesel, H. C. Juta en prof. mr. J. Oppenheim. Omtrent de candldatuur voor het lidmaat schap der Tweede Kamer kwam men niet tot een besluit. Drie der voorloopigo candidaten, de heeren Cremer, Pjjnacker Hordijk en J. A. van Dyk, hadden bericht niet in aanmerking to willen komen, zoodat alleen mr. H. L. Drucker overbleef. Men zal nu trachten het' grostal met één te vermeerderen om dan lator oen definitieve keuze te doeD. BjJ de ter gelegenheid van don verjaardag van Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg-Schwerin, morgen middag door het garnizoen alhier om 12 uren op het Schuttersveld te houden groote parade zal ala commandant optredon de luitenant kolonel H. B. yan Maaron, commandant van de 2do afd. 2de regiment veldartillerie alhier. Gisteren slaagde te 's-Gravenhago voor de akte van onderwijzeres: mej. E. G. van Bommel, te Noordwyk-aan-Zee, leerlinge der Normaallessen te Katwijk. H. M. de Koningin-Moeder zal morgen don verjaardag van Prins Hendrik ner Staatsspoortrein van 9 u. 44 m. uit >n Haag naar Het Loo vertrekken en Zatoruag- middag in de residentie terugkeeren. Maaudag- ochtend gaat H. M. per Staatsspoortrein van 8 u. 50 m. naar het buitenland. De teekeningen en ontwerpen voor een herinneringsmedaille aan Hr. Ms. huwelijk z\jn gereed gekomen. De bureaux „Arbeid en Fabriekswezen" van het Departement van Waterstaat, H. <u N. zullen mot 1 Juni overgebracht worden naar een door het Ryk gehuurd huis aan de Parkstraat to 's-Gravenhugo. By het Duitsche gezantschap te 's-Gra- venhage is als nieuw attaché geplaatst graaf Hokenthal. Volgens de „Germania" zal de pauselijke internuntius, mgr. Tarnassl, als Yaticaansch gezant en opvolger van mgr. Taliani naar Weenen vertrekken. Den 15den April overleed te Clarena (Zwitserland) jkr. "W. J. Th. Hora Siccama, oud-resident van Cheribon. Ds. Talma heeft de candidatuur dor cen trale a.-r. kiesvereeniging in Tietjerksteradeel, aangenomen. Yerzekerd wordt, dat de Chr.- historiachon die candldatuur krachtig zullen Bteunen. Het gerucht loopt, dat ln Katwijk de Rüomsch-Katholieken den candidaat der a.-r. party zullen overnemen. Als voorloopig can didaat in dit district wordt ook genoemd luit.- kol. Van Löben Seis, oud-lid der Tweede Kamer. Het Lango Voorhout te 's-Gravenhage wordt Yoor den verjaardag van Prins Hendrik feestelijk met vlaggen versierd. De commandant van het 3de reg. huzaren, luit.-kolonel Ringeling, wordt eerlang tot kolonel by dat korps bevorderd. De Engelsche missie zal hedenavond uit Den Haag naar Engeland terugkeeren. De missie, do leden der Eagelsche legatie en andere genoodigden dójeuneorden heden by den minister van buitenlandsche zaken. De benoemingen van drie directeuren der Rijksverzekeringsbank voor ODgevallen worden in do volgende maand verwacht. In de buitengewone vergadering van aandeelhouders der 's-Gravenhaagsche Schouw- burgmaatschappij werd door het bestuur ter sprake gobracht oen op het eigendom der ven nootschap lDgekomen bod. Na breedvoerige bespreking, waarbij in meerde of mindere mate by de aandeelhouders de indruk en bedoeling voorzat, dat het gomoentebestuur zeer spoedig aan de baar hoogtepunt bereikt hebbende „schouwburg-qauestie" een oplossing zoude geven, werd de navolgende motie aangenomen De vergadering, overwegende dat de ven nootschap is opgericht, onder meer met het doel om aan de residentie een harer waar- digen schouwburg, op de plaats waar deze thans gelegen is, te verschaffenoverwegende, dat, waar nu de reconstructie van den schouwburg by hot gemeentebestuur aan de orde is, het niet wenachelyk wordt geoordeeld, de geiogenheid tot ombouw of stichtiDg van een zoodanigen schouwburg to bemoeiiyken; dankt het bestuur voor zyn diligentie en besluit het ingekomen bod op het pand Korte Voor hout No. 1 niot ia behandeling te nemen. Naar wjj vernemen, heeft me. W. P. J. Bok toa gevolge van zya benoemiag tot directeur van de Eerste Nodorlandsche Yer- zekering-Maatschappy op het leven, tegen invaliditeit en ongelukken, in Den Haag, ontslag gevraagd uit zyn betrekking van secretaris van den Pensioenraad voor burgor- lyke ambtenaren en van den Militairen Pen sioenraad. (W. R. C Naar men meedeelt, zal de heer A. Faas8en Jr. met Sept. a. s. niet, zooals aan vankelijk was bepaald, naar „Het Nod. Too- neel" overgaan. De „Nederlandsche Tooneel- vereeniging", die gaarne den heer Faassen voor haar gezelschap behield, hoeft „Het Nod. Tooneel" verzocht, het contract te ontbinden, waartoe de heer F. zynerzijda genegen was. Het „Ned. Tooneel" heeft evenwel geweigerd. De heer Faassen zal by de „Ned. Toonoel- vereeniging" blijven, wanneer deze de boete, die voor hem zal voortvloeien uit verbreking van het contract, betaalt. Naar mon verzekert, zal zy dit doen. {Echo). Do Koningin-Moeder bracht gisteren een bezoek aan de diakonesseninrichting aan de Laan-van-Meerdervoort te 's-Gravenhage. Do Amerikaanscho gezant hier to lande is uit het buitenland in de residentie terug gekeerd. Het Institut Colonial International zal de volgende maand in Den Haag byeenkomon. De eerste vergadering ia bepaald op Dinsdag 28 Mei a. 8., terwyi do samenkomsten eenige dagen zullen worden voortgezet. Eere-voor- zitter is de oud-minister de heer J. D. Fransen van de Putto, terwyi als voorzitter zal optreden de oud-gouverneur-generaal van Nederlandsch- Indië, mr. C. Pynacker Hordyk. Gisteren heeft aan het departement van buitenlandsche zaken te 's-Gravenhage de nederlegging plaats gehad der akte van bekrachtiging van de Republiek dor Yoreenigde Mexicaansche Staten nopens de ter Inter nationale Vredesconferentie onderteekende ver dragen. In de gisteren gehouden Raadszitting te Haarlem nam mr. A. C. "Waller a'scheid als wethouder. De Raad verwierp het voorstel van de minderheid van B. en Ws. tot aanleg eener tweede drukwaterleiding. Tot wethouder werd benoemd dr. H. D. Kruseman met 17 stemmen; zes stemmen waren uitgebracht op den heer Van da Kamp. De heer Kruseman aanvaardde zyn benoeming. De voorzitter wenschte den heer Kruseman toe, dat h\j in zyn nieuwe functie tot zelf voldoening en tot hoi! der gemeente zou mogen werkzaam zyn. Medegedeeld werd, dat de plannen voor den bouw van eon nieuw station in behandeling zyn geweest by de verschillende commissies, en dat die spoedig, en wel in de eerstvolgende zitting, in den Raad zullen worden gebracht. Aan mejuffrouw Van Schubertz, directrice aan de school van m. o. voor meisjes, is f 1600 pensioen verleend. Er werd een medaille beschikbaar gesteld voor den wedstryd van fanfarekorpsen, die aldaar zal worden gehouden. B. en Ws. hadden voorgesteld f 1200 subsidie te geven aan de aldaar op te richten vakopleidingschool voor vrouwen. Do heer Van de Kamp stelde voor die f 1200 ln kas to houden, doch in plaats daarvan te geven een huis, legaat der gemeente, in bruikleen. De subsidie, door B. on Ws. voorgesteld, werd toegestaan met 6 stemmen tegen. De Deputatenvergadering te Utrecht was gisteren drukker bezocht dan ooit. Na psalmgezang en gebed opende dr. Kuyper, de voorzitter, de vergadering mot een rede: „Volharden by het ideaal", dio luide werd toegejuicht. In de morgenvergadering werd aan do Koningin een telegram gezonden, luidende: „De Deputatenvergadering der anti-revolutio naire party verzoekt Uwe Majesteit oerbiedlg- lyk do betuiging harer hulde en trouw te willen aannemen." Dit telegram vond warme toejuiching. Vervolgens werd eveneens onder geestdriftige toejuiching besloten een telegram te zenden aan president Krugor, aldus luidende: „Do anti-revolutionaro party, to Utrecht in deputatenvergadering saamgekomen, betuigt, hierin eenstemmig met geheel het Nodorland sche Volk, U haar bewondering voor den on bezweken moed, waarmee de stryd tegen de overmacht door de beide Republieken gevoerd wordt. Ons rechtsbesef met het uwe, gevoelt zich beleedigd door het geweld en onrecht, aan uw land en aan den Oranje-Vrystaat aan gedaan. Zy eert in u en in de heidon op het slagveld het onwrikbaar geloofsvertrouwen, waarmede de ongeiyke worsteling wordt vol gehouden; zy roept Gods erbarming in voor het nameloos ïyden van vrouwen en kinderen, en zy bidt u toe, dat gy eer God u afroept naar beter vaderland, het herstel van den vrede en van de onafhankelykheid der beide Republieken moogt aanschouwen." Het verloop der vergadering was uitstekend. De vergaderiog was bezocht door ongeveer 2000 personen. Vertegenwoordigd waren 460 kieavereonigingen. Het Program van Urgentie (de drie hoofd punten: Unie-rapport, verplichte verzekering en oordeelkundige verhooging van de opbrengst der tarieven) werd aangenomen. Verder werd eveneens het geheele Program van Actie met byna algemeene stemmen (slechts een 40-tal kiesvereenigingea hadden bezwaren) goedge keurd. By het program van actie werd nog ge voegd achter „verplichte verzekering tegen ongevallen by het Landbouwbedryf" en vis- schery. Verder werd nog besloten ln het program op to nemen „voortzetting van den Btryd tegen den Leerplicht, zooals die nu wettolyk geregeld is", en „wyziglng der wet op de Kamors van Arbeid". Het Centraal-Comitó zal voorts tegen de volgende Deputaten-vergadering gereed maken een concept van de wyzigingen, van anti revolutionaire zyde in de kieswet gewonschfc. Dr. Kuyper wenschte den heer K. Kater geluk met zyn benoeming tot ridder ln de Oranje-Na8sau-orde. De vyf penodiok aftredende leden van hot centraal-comitó van anti-rev. kiesvoreeoigingen, do heeren J. van Alphen, mr. Th. Hoemskerk, mr. A. W. van Beeck Calkoon, prof. mr. D. P. D. Fabius en C. M. E. van Löben Sela werden herkozen. Naar men verneemt, hebben reeds de heeren mr. J. baron d'Aulnis de Bourouill, hoogleeraar te Utrecht, en G. de Wys, wet houder der gemeente 's-Gravenhage, zich bereid verklaard te spreken op het Nationaal Congres voor Zondagsrust, dat 19 en 20 September a. s. te '6-Gravenbage gehouden zal worden. Verschillende audero sprekers zullen nog uitgenoodigd worden. De philosophi8che faculteit van de Frled- rich-Alexander-universitelt te Erlangen heeft den doctorstitel verleond aan den heer A. J. M. Garjeanne, geboren to Delft enleeraaraan do 1ste H. B.-8chool met ö-j. c. to Amsterdam, op een proefschrift over „die Strómung des Protoplasma in beh&uteten Zeilen". De lste luits. der inf. W. van Bakel, ridder der Militaire Willemsorde 4de kl., G. van Straaten, J. H. Makkink en G. B. Noothoven van Goor, allen van het leger hior te lande, gedetacheerd geweest by het O.-I. leger, worden eerstdaags by hot kol. werfdepot terugverwacht; aan hen wordt in afwachting van nadere indeeling twoo maanden verlof verleend. Het stoomschip „Amsterdam" arriveerde 16 April van Rotterdam te Nieuw-York; de „Apex" (Holland-Amorika-lyn) arriveerde 17 April van Newport News te Umuidende „Gouverneur'* (uitreis) passeerde 16 April Port-Said; de „Koning Willem I", van Batavia naar Amsterdam, passeordo 17 April Wight; de „Polyphemus" arriveerde 15 April van Amsterdam en Liverpool te Batavia; de „Telamon" vertrok 14 April van Batavia naar Amsterdam. Aarlanilervoen. De uitslag der gisteren gehouden verkiezing voor een lid van den gemeenteraad is als volgt: Stemdistrict I (Lage zyde). Aantal uitgebr. geldige stemmen 159, B. W. Knape (r.-k.) 3, H. Kop (lib.) 51, P. N. de Kwaasteniot (a.-r.) 105. Stemdistrict II (Dorp). Aantal uitgebrachte geldige stemmen 99, B. W. Knape 33, H. Kop 15, P. N. do Kwaastenlet 51. Gekozen is dus do heer P. N. de Kwaastoniet. Bodegravon. Dinsdagavond hield de rede rijkerskamer „H. K. Poot," alhier, haar laatste openbare vergadering in dit seizoen. De op komst was deze maal niet zoo groot als ge- wooniyk, wat toegeschreven moet worden aan het vergevorderde seizoen. Had „Poot", even als by de tweede openbare vergadering in dezen winter, wegens ziekte van eon werkend lid, ook nu weder do toevlucht moeten nemen tot hot opvoeren van drie kleine stukjes, zy, dio deze stukjes hebben zien spelen, waren uiterst voldaan over het spel der heeren en dames, die de verschillende rollen vorvulden. De rollen in „Broer Jan" on in „Ik inviteer myn kolonel" werden in 't bijzonder Z6er goed weergegeven. öassenlioiiiu Andere jaren waren om dezen tyd de z. g groene veilingen reeds lang begonnen en met Mei kon men rekenen, dat ze, althans waar 't hyacinten betrof, zoo goed ala afge- loopen waren. Dit jaar zal de eerste veiling plaats hebben op Maandag a. 8. Stompwyk. Do Raad dezer gemeente heeft tot hooid der openbare school No. 2 in de buurtschap Stompwyk benoemd den hoer A. M. van den Donk, hoofd eener school te ELden. Uit do „Staatsoourant", Kon. besluiten. Bij hot personeel van den geneeskundigen dienst van het loger in Nedorl - lndie, tot ollicier van gez. 2de kl. benoemd en aangesteld de artsen H. Van Seventer, H. L üerntzen en H. van den Hengel. Met ingang van 1 Mei; D. de Zeeuw, thans slui8knecht aan de Westsluis van het kanaal GentTerneuzen, te Sas van Gent, als zoodanig benoemd aan de Oost- en Westsluis aldaar, en A. A. Kijnwalt, thans aluisknecht aan de Oostsluis van het kanaal GentTerneuzen, te Sas van Gent, benoemd tot huipsluismeestor aan de Westsiuis aldaar. Invoer van postzegels, enz. Bij resolutie van den minister van financiën yan 2 dezer, No. 69, ia het volgondo bepaald: Ongebruikte gangbare postzegels zyn geeDe handelsartikelen en kunnen derhalve voortaan als „drukwerk" vry van rechten ten isveer worden toegelaten. Van briefomslagen en kruisbanden, alsmede van niet goheel beschreven of bedrukte briefkaarten, circulaires en postwissel formulieren behoort het invoerrecht als van „papier van aLle soorten" te worden geheven, ecluer zonder in de waarde te begrijpen den prijs der zegels, welke daarop ge plakt, gedrukt of gestempeld mochten zurn Gebruikte of niet gangbare postzegels en brief kaarten blijveu belast als „kramerij". De resolutie van 19 Maart 1885, No. 9 (Ver zameling No. 29) wordt ingetrokken. Oproeping van Verlofgangers. Bij Kon. besluit ia bepaald, dat in 1901 van de militie te land kunnen worden opgeroepen om in den wapenhandel te worden geoefend, voor ten hoogste 35 dagen: lo. van de lichting van 1897, co verlofgangers behoorende tot de veldbataljons van de regimenten infanterie; 2o. van de lichting van 1898, de verlofgangers behoorende tot de regimenten infanterie, de com pagnieën hospitaalsoldaten, de regimenten huzaren, de regimenten veld-artillerie, met uitzondering van die der treioafdeelingen van deze regimenten, het korp3 rjjdonde arlillerie, het korps pontonniers, het korps torpedisten en het korps genietroepen, met uitzondering van de vesting-telegraphisten dio hebben voldaan aan het bepaalde iu den eersten volzin van artikel 6 van het Koninklyk besluit van 29 Februari 1884 No. 13, eu 8o. van de lichting van 1899, de verlofgangers behoorende tot do regimenten vesting-artillerie, het korps pantserfort-artillerie en het korps genio- troepen. In verband hiermede heeft de minister van oorlog bepaald: lo. dat de oproeping in werkelijken dienst van de verlofgangers, bedoeld bij genoemd Koninklyk besluit, zal geschieden voor den tyd, vermeld op den staat, welke bij deze beschikking behoort (zio de „Sts.-Ct." van beden); 2o. dat de verlofgangers, voor wie de opkomst oj> eenen Maandag of op 28 Mei is gesteld, indien zij gevestigd zijn in gemeenten, vanwaar z\j niet in één dag hun garnizoen kunnen bereiken, niettemin zich eerst op den dag voor de opkomst bepaald op raarsch behooven te begeven en den volgenden dag zoo vroegtijdig mogelyk bij het korps zullen moeten aankomen. d'lniiy's „Le chant ds la cloche", uitgevoerd door de Haagsche Af deeling der Mij. tot Bevordering der Toonkunst. Is het wonder, dat we van deze uitvoering gewag maken, waar ze uitging van de naast bygeiegen Toonkunatafdeeling, waar ze boven dien betrof het groote werk van Vincent d'Indy, dat ln Leiden verleden zomer ls uit gevoerd waar ze om die redenen vele Leide- naara tot by woning had verlokt? De totaalindruk van den avond was: mat. Er waren er, die dit toeschreven aan het work zelf, d3t h. i. na enkele malen hoorona goen belang meer kan iiiboezemen. Voors hands ben ik eerder geneigd, een dergelyksn indruk aan de executanten dan aan den com ponist te wyten; dat het werk niet zoolang zal leven ala Bach's koorworkon, acht ook ik waarechyniyk. Toch zie ik er aan den anderen kant zooveel prachtige fragmenten in en tevens vind ik den geheelen opzet en bouw zoo mooi, dat ik vast geloof, dat het vele malen op denzelfden toehoorder grooten indruk kan maken, zoo hot maar juist wordt uitgevoerd. d'Indy gaf aan het orkest een belangryke party, schreef daarvoor naast gedeelten van zachte innigheid ook passages vol gloedryko kracht. Op die oogenblikken hebben we do pompeuze forschheld gemist; daardoor werden de contrasten flauw en vooral daardoor het geheel loom. Zoo hot slot van den proloog, waar het koper de zaal in moet schetteren en eerst langzamerhand het pp in moet treden, als hoeriyken overgang tot het lste tableau; in dion overgang zit ontzaglyke dramatische kracht: ze kwam dezen avond niet tot ons. Evenzoo was het byv. in het laatste tableau. Overigens heeft het orkest goed medegewerkt, al moet men wyzen op onnauwkeurigheden byv. In het lste tableau (voordat „La Móre" haar solo begint) en het 4de tableau (het „Allegro leggiero"). De directiehaar golden natuurjyk ook ten deele de opmerkingen, hierboven gemaakt. Voorts zou ik nog willen aanteekenen, dat ik my nooit kan vereonigon met de op vatting van hem, die een ritardando reeds een paar maten voordat hy geschreven staat, begint: dan wordt het fijn bedoelde effect grof; ik hob het „Gaudeamus" (3do tabl.) op het oog. Ook was my het ritardeeren by het koor in don proloog (op het woord Ohhei) veel te sterk. Daarentegon valt er op veel uit stekends van do directie te wyzen: veel smaakvolle opvattingen en een vast en onergiek leidon van het gehool. En ik meen ook wel gonoord te hebben, dat onder de leiding van Verhey het koor reeds veel beter geworden is; toch zouden vooral de sopranen en alton een grootere geschooldheid nog wel kunnen gebruiken: de dames meenen toch niet, dat by een Fransch werk altyd een Franscho slag behoort? Een juist oordeel over de waarde van het koor kon men by een work als dit mooilyk uitspreken, daar het koor hier zoo samengeweven is met hot orkest, zoo betrekkelijk weinig zoltstandig optreedt. Een bedenkelijke aanwyzing daar omtrent gaf de heer Verhey, door in het „in paradisum tealle harmonieën door orgel te laten begeleiden. Het koor heeft byv. het lste en 5de tableau mooi gezongen; ook de inzet van het slotkoor was uitnemend. Evenzoo waren het do verschillende groepen werklui in het 3de tableau. Niet mooi daarentegen was het daarop volgende studentonkoor; en vooral niet de klokkenstemmen en het koor der geesten in het 4de tabl. Over het algemeen werd goede, geschoolde klank en correct samenzingen nogal eens gemist. Do tamtam, dio voor kli k moest dienen, was onvoldoende, eu werd dikwyis niet eens gehoord, o. a. niet de eerste maal; trouwens was daar van oei indrukwekkenden climax geen spoor. Het solo-kwartet dor vier heeren had mei gaarne veel beter gewenscht. Orelio was als altyd vaardig voor d( kleinere bas- en bantonpartyenoenige neiging tot detoneeren heeft hjj wel somtjjds. Of Rogmana voor deze Franscue party hed, geschikt ia? Ik geloof het niet; op veel oogen/ blikken heeft hy ons echter zeer goed volda?,rv Hetzelfde geldt van mevr. Madier de Montjaul Haar noem ik het laatst, omdat ik aan rif bespreking van haar praestatie dezen avontji een algemeene slotopmerking wil vastkneopen, nl. deze, dat hot een feit van a'geraeRié bekendheid is, dat het in de zaal van heb gebouw v. K» en "W. zoo lastig en onaan* genaam zingen is: het geluid kruipt er weg. in al do balkons, tusschengalerijon en galeryen' en verliest daardoor de heldorheid, wordt gedempt. De zaal heeft dus misschien ook wel wat op haar geweten van de dofheid enj matheid, die er over deze uitvoering lag. En speciaal zou het dan daaraan gelegen hebben/ dat mevr. Madier, om zich verstaanbaar te maken, haar stem zoo moest forceeren, dat' deze dat schoonen, teederon klank en hef bekooriyko, geacheveerde miste; wo wlllon dit ten minste hopen l Het publiek heeft duidelijke Hyken van Ingenomenheid met de uitvoering gegeven en de directeur is, behalve door applaus, ook met een paar bloemstukken gehuldigd. A. TWEEDE KAMER. By de behandeling van hot ontwerp lot nadere regeling van het Nedorlandsch Munt wezen, om vreemde zilveren munt in de grens provinciën te weren, achtte de heer Vat, Bylandt (Apeldoorn) het een inbreuk op ons bestaand muntstelsel, dat betaling in olka hoeveelheid in zilver is toegelaten. De heer Van Dedem meende, dat hot ont werp onnoodig de grondslagen van ons muut- wezen aantast. De heer Mees betoogde, dat opneming van machtiging tot verkoop van hoogstens 25 millioen in ziiver bewees, dat wy bereid zyn, ons ruilmiddel tegen depreciatio te behoeden. De Minister van Financiën zal met minlstor Lely overwegen de mogeiykheid om aan de postkantoren gelegenheid te geven - m geld te wisselen. Met den heer Moes was Ly het eens, dat de beteekenis van art. 4 niet al'oen ligt ln het cyfer van 25 millioen, noch inhwt beginsel, handhaving van onze zilveren mant* op de goudwaarden. By art. 3 werd verworpen met 43 tu*en 10 stommen een door den Minister bostivjaen1 amendement-Van Dedem: om de fcavregtfhciJ tot aanmunting van zilveren standpenningen, anders dan voor rekening van den Slaat, ge schorst te laten, totdat daaromtrent naoer by de wet zal zyn voorzien. De eindstemming over hot ontwerp word verdaagd tot heden by den aanvang uor ver gadering. Staatsexploitatie van kolenmijnen in Limburg Biykena de Memorie van Antwoord omtrent dit wetsontwerp is van kreDking van belangen voor hen, die met speculatieve doeleinden concessie hebben aangevraagd, door dit ont werp geen sprake, daar de Wet van 18 rO hun, die door hun onderzoekingen oon mijn hebben ontdekt, goenerlel recht op concessie» geeft. Dat do Staat te langzaam zal expioi- toeren, dat het commercieele elemont, de nood- zakeiyko factor voor een winstgevend bedryf, by Staatsexploitatie ontbreekt, zyn ongomoii- voerde uitspraken, in stryd met dein Pruisen1 hiermede opgedane ervaring. De Minister van "Waterstaat hoopt zeof.J spoedig een ontwerp in te dienen om golco'.i aan te vragen, ton einde, als dit ontwerp woc is geworden, terstond de ontginningswerken aan te vangen. Ambtenaren zullen moeten worden aange steld, doch ton deze maakt het weinig verschil of de Staat dan wel oen naamloozo vennoot-; schap een m'Jn exploiteert. De ondervinding,1 ruim eon halve eeuw geleden mot do oxploi- tatie der dominiale myn opgodaan, lovert geou argument tegen Staatsexploltatio, daar toen aansluiting aan het spoorwegnet tor afvoer der mynproducties slechts was to verkrygen door de myn aan particulieren in beheer to geven. Staatsexploitatie kan op do arbeids toestanden in het geheolo rayndistrict gunsti- gen invloed uitoefenen, meer dan het opnemen van bepalingen in oen concessie in hot belang der arbeiders. Ofschoon overtuigd van do wonschelykheid zooveel mogelyk Nodorlandsche werkkrachten in de Nedorl. mymndustrie te gebruiken, acht de Minister een vorbod om vreemdelingen ln dienst te nomon evenmin wenaohoiyk. Aan do opleiding van geschikte mynwerkers zal alle aandacht mooten wordon besteed. Al mocht het ÖtaatsDediyf iets minder voordeel opleveren dan dat van ©en particulier, hot levort indirecte voordeelen op, ln de eerste plaats voor do verbruikers van steenkool, daar op de houding van bestuurders van syndicaten ten opzichte hunner alncmers door een krachtig en onafhankel jk Slaalebestuur gunstige Invloed zal worden uitgeoefend. j lil tijden van kolenacuaarscnto kan met hot ontginningsproduct in de eorsto plaata ia nationale behoefton worden vooiaien*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1901 | | pagina 1