Tan de heidensche godheid Pan was, kwamon
(€r al spoedig koopors opdagen en werd de
'veldgod naar do sfad verplaatst-.
Al was Pan uit het oog verdwenen, toch
bleef hy nog in de herinnering voortleven:
immers men woonde niet in de Molenstraat,
maar by „het beeld." Het lage muurtjo met
hot aardigo tuintje er achter is verdwenen
j en evenzoo eenige der oude woningen. Op die
plaats nu verrijst thans een flink gebouw. De
entrëe van het dorp mogo iets van hot pit-
toreske verloren hebben, het maakt nu meer
den indruk van klein-steedsch.
De Schelphoopen was een plein, dat velen
een doren in het oog was.
Toen het vroeger werkelijk tot losplaats
voor de schelpen diende, was hot zoo onaardig
niet. Do blanke hoopen scholpen maakten ten
minste nog dea indruk van reinheid en de
losplaatsen voor most gingen er achter schuil.
Later, toen de losplaatsen naar de andere
zflde van het dorp werden verlegd en het
plein a la merci van do lieve jeugd werd
gelaten, geleek hot weldra oen woestenij. Geen
wonder, dat in den gemeenteraad wol eens
.stemmen opgingen, om dat plein te doen
beplanten.
Die opon vlakte is nu ook verdwenen en
langs de Kerkstraat staat nu een rij nette
woningen, die weldra bewoond zullen worden.
Men beweert, dat ook langs den Molenweg
nog een paar huisjes zullen gezet worden.
Mocht dit waar zyn, dan zou het geheele plein
uit het gezicht z\jn en uit een sanitair oog
punt zouden de losplaatsen voor mest ook wel
veranderd worden.
Op do Kerklaan trekt al spoedig hetthan3
foltooide gesticht der eerw. zusters de aan
dacht, terwijl van de la*n, van Klein-Aziö
wederom een nieuw gebouwtjo in het oog valt.
De huizen by do R.-K. kerk worden sinds
eenigen tyd bewoond.
Het cafó in den Zandweg is van dit voor
jaar ook al vergroot en biedt dus een grooter
aantal wielrijders gelegenheid oven af te stappen.
Het café zelf kan nu juist op architectonische
schoonheden niet bogen, maar onwillekeurig
valt het oog op den schoorsteen. Hot heeft den
eigenaar heelwat moeite gekost om al die
steenen zoo te siypen en zoo te plaatsen, dat
de schoorsteen op een rousachtigen schroef
draad gelijkt.
Wiiddijigsvoon. Vermoedelijk in navolging
Jer Verhueil- en Cremerbankon in deSchevo-
ningsche boscbjes zullen op den weg, die van
Dorp naar Brug leidt, vice visa, oen drietal
banken voor moede zwervelingen of ouden
van dagen geplaatst worden. Met verlangon
wordt de plaatsing dezer monumenten te
gemoot gezien.
Het kohior van hot schoolgeld over hot
perste kwartaal van dit jaar is vastgesteld op
f 225.23.
De heeren K. v. d. Torren Jz., Corts en
Van Dorhkroon hebben zich tot een voor-
loopige commissie gevormd tot viering van
den Koninginnedag. Het doel dezer heeren is
•gen twintigtal ingezetenen uit te noodigen,
om zich tot een vaste commissie te consti-
tueeren.
De heer Pb. v. d. Breggen is als voor
zitter van den Achterafschon Polder on de
Putter herkozen.
Mej. Van der Toorn, die sinds veel jaren
alhier als vroedvrouw fungeerde, is overleden.
Katwyk-aaii-Zce. In de afgoloopon week
zfjn slechts drie bommen van de kantvisschery
aangekomen met oen besomming van 44,
f 60 en ƒ66.
Schol bracht op 7.25 tot 9.50, braad
ƒ6 tot 6.25; keu ƒ3.50 tot 4.75; scharren
f 2 tot ƒ4.25 per mand; tong ƒ0.30 tot
ƒ1.20, kabeljauw ƒ0.40 tot 0.60, rog 0.20
tot 0.40 per stuk. Voor garnalen word 1.75
tot 4.50 bodongen.
Zwammerdam. EvenalB voorgaand jaar Is
men ook nu voornemens een pleiziertochtjo
te maken, waarschyniyk mot de stoomboot
„Rijn en Gouwe."
De harmonie-vereeniging „Door vriendschap
vereonigd", alhier, belooft alsdan haar mede
werking.
Zocterwoude. Wio wel het meest verlangd
zullen hebben naar hot warme, zonnige en
groeizame weder der jongste dagen zullen
ongetwijfeld de landbouwers zijn. Hot vee
wordt dan ook met spoed in de weide gebracht
en geen wonder, want menige hooiberg was
reeds terdege geslonken. De gemeente biedt
thans mot haar groote vlakten, waarop tal
van grazende kuddeu, een oigenaardigen
aanblik.
Aan onze gemeenteveldwachters is het
gelukt een vijftal personen te pakken, die
lood hadden gestolen van een twoetal woningen
in doze gemeente, nl. van de onbewoonde
villa „Johanna" aan den Ryndjjk en van de
ledig staande woning by de houtzagery van
de heeren Gebr. Van Mannekus. De dieven
zijn in voorloopig arrest gesteld.
Zegwaard. Het kohier der personeele be
lasting N°. 1 voor 1900, is door den directeur
dor directe belastingen te Rotterdam invor
derbaar verklaard en aan den Ryks-Ontvanger
opgezonden, bovattendo 249 aanslagen tot
oen bodrag van 3114.65.
Zoctormcer. Maandag zal door den aan
nemer, den heer Varkevisser, een aanvang
worden gemaakt met het verleggen van do
Vlamingstraat. Over de geheele lengte wordon
de keien er uitgenomen en vervangen door
Waalklinkers. De keien zyn reeds verkocht
en worden direct weggevoerd. Er zyn maat
regelen genomen, opdat het werk zoo spoedig
mogeiyk worde uitgevoerd.
Zoetermoor-Zegwaard. Verschillende inge
zetenen hebben, de meeste te goeder trouw,
.een bekeuring opgeloopen wegens onjuiste
aangifte van het getal haardsteden. Daar thans
door ons hoogste rechtscollege is uitgemaakt,
dat een fornuis in een waschhok ook als een
stookplaats is te beschouwen, ia het raadzaam,
dat men zyn haardsteden nog eens goed
natelt en nagaat of het aantal overeenkomt
mot de opgave by de beschryving voor de
personeele belasting. Geeft men de gemaakte
abuizen dan ten kantore van den ryksontvanger
op, dan voorkomt men moeite en groote kosten.
[po oorlog tusschen Engeland en Transvaal.
C Berichten van het oorlogsterrein ontbreken
thans byna geheel. Men ls geneigd deze stilte
op te vatten als een bewys, dat lord Boberts
hu woldra weer aan het werk zal gaan. Im-
mers wegens jte bewegingen jler Bngolaohe
troepen zyn de censuur en andere beperkendo
maatregelen, rakende het openbaar maken
van berichten, tydeiyk nog moer verscherpt. Do
lange stilstand van de operaties op alle go-
bieden van het oorlogsterrein was in de eerste
plaats noodzakeiyk door de dringende behoefte
van de troepen aan rust, door do vervanging
van paardon en trekdieren, door de noodzake
lijkheid van een nieuwe bokloeding der man
schappen, door den aanvoer van proviand voor
mensch en dier, en door hot herstellen en
beveiligen van den spoorweg. Maar er kwamen
nog andere redenon by.
De versterking, ten minste van het hoofd
leger, dat den hoofdaanval heeft te doen, was
des te onontbeerlykor, daar by do toenemende
afstanden steods meer afdeelingen tot dekking
van de achterwaartsche verbindingen gebruikt
moesten worden, te meer daar het veront
rusten van doze liniön door Boerenschaien
tot oen blyvend gevaar is geworden. Doze
versterking heeft thans plaats gehad. De
achtste divisio (Rundie) is aangekomen en
onmiddoliyk naar Wepenerafgezonden;bovon-
dien is de aan Bullor's leger ontnomen ©ene
(of andorhalvo) brigade onder generaal Hunter
middelerwyi uit Durban over Kaapstad en
East Londen op haar nieuwe plaats van be
stemming aangekomen.
Maar nog een andere reden schynt Lord
Roberts aanleiding te hebben gegeven mot
de voortzetting van zyn operaties te wachten
dat is de noodzakeiykheid om verdere ver
anderingen in de commando's to brengen. De
publicatie van de fcusschen Warren, Bulier en
Roberts gewisselde depeches over de gevech
ten by den Spionkop, die wellicht op dit
oogenblik. politiek onverstandig was, toont,
welke groote verschilJen van meoning en
contrasten tusschen do opperbevelhebbers be
stonden, on dat het onvoorwaardelijk nood
zakeiyk is, de herhaling van zulke dingen
onmogeiyk te maken, wanneer men échecs
als aan de Tugela, voortaan wil vermydon.
Slechts enkele telegrammon werden heden
door de Engolsche censuur doorgelaten.
De Bond van Fransche houdors van Trans-
vaalsche mynwaarden heeft door middel van
zyn voorzitter Paul Leroy-Beaulieu den 25sten
Maart een brief aan dr. Leyds gericht, waarin
don gezant der Z.-A. Rep. gevraagd wordt,
wat er waar is van de geruchten, dat de
mynen verwoest zouden wordon door de Regee-
ring dor Z.-A. Rep. en gewezon wordt op het
groote nadeel, dat de Fransche houders daar-
by zouden lyden. Dr. Leyds antwoordde den
lldon April met een geruststellend schryven.
In het karakter van den Boor was zeker geen
instinct voor vernieling of vandalisme, doch
eerbiediging van eens anders eigendom was
juist eon van zjjn karaktertrekken, schreef
dr. Leyds. Doch, wat niet te verwachten of
te hopen is, zoo de nationale verdediging ons
noodzaakt de pynlyko opoffering te doen van
de gedeelteiyke of gehoelo vernieling der
mynen, zai dit alleen te wyten zyn aan „force
majeure". Li alle gevallen, besluit de gezant
der Z.-A. Rep., verwacht ik stellig, dat de
loop der gebeurtenissen ons niot zal dwingen,
tot zulke uiterste maatregelen over te gaan.
Het laatste nummer van den „Economist©
Francais" bevat oon belangwekkend artikel
over den Zuid-Afrikaanschen oor'og. De schry-
ver, Pierre Leroy-Beaulleu, heeft lang in
Zuid-Afrika vertoofd; hy heeft oen grondige
studio gemaakt van land on volkzyn meening
beteekont dus iets. Hy vat die samen in deze
conclusie:
„De uitslag van den stryd Langt bovenal
af van het weerstandsvermogen van de
Boeren. Kunnen zy het nog een jaar of achttien
maanden uithouden? In dat geval is het mogo-
ïyk, dat allo krachten van Engeland tegon
hen te pletter zullen loopen, dat de legers van
steeds geringer qualiteit, die het achtereen
volgons zal uitzenden, het een na het ander
zullen wegsmelten, zooals nu dat van lord
Roberts schijnt weg te smelten. Wanneer de
Boeren, dapper en volhardend, maar weinig
tali-yk, niet zoo lang weerstand kunnen bie
den, dan zal Engeland na veel maanden nog
kunnen zegevieren, na vier of vyf milliarden
te hebben uitgegeven, misschien nog moer, en
minstons 100,000 man te hebbon verloren.
Eenige bladzyden verder komt dit tydschrift
in zyn flnanclöel overzicht op de zaak terug
en zegt:
„Het is ook niet onmogeiyk, dat, zelfe al
zenden zy een nieuw honderdduizendtal troe
pen naar Zuid-Afrika, hetgeen niet zou kun
nen gebeuren dan over een maand of zes op
zyn minst, do Engolschon toch niet vorder ge
vorderd zullen ztfn dan op het huidige tijd
stip. Hoe paradoxaal dat moge schynen aan
veel lieden, de ovorwinning van de Boeren is
niet een onmogelyke eventualiteit/'
De nieuwe opperbevelhebber van het leger
der republieken, Louis Botha, is door zyn
huweiyk aan Ierland verbonden. Zyn vrouw
heet Emmet, en stamt uit de bekende Iorsche
familie van dien naam, waarvan een dor leden
in 1303 wegens hoogverraad ter dood ver
oordeeld werd. Een tak der familie vestigde
zich jaren geleden te Kaapstad.
Donderdag werd uit Bloemfontein gemeld,
dat de regens overvloedig zyn, waarvan een
gunstig gevolg was, dat de moeiiykheid der
watervoorziening was opgelost, daar alle
reservoirs gevuld zyn. De Schotsche brigade
moet nu voltallig zyn en de troepen zyn ge
reed tot den opmarsch. Lady Roberts en haar
dochters zyn in de stad aangekomen.
Een ander bericht van gisteren zegt, dat
het aantal ziektegevallen In het Engelsche
leger te Bloemfontein zeer groot is.
Uit Kaapstad wordt gemeld: De „Staats
courant" publiceert de volgende bekendma
king: Daar bepaalde deelen van hot als
Oranjo-Yrystaat bekendstaande gebied door
Britsche troepon bezot zyn, is de toevoer van
elk soort waren nit de Kaapkolonie naar deze
gebiedsdeelen weder geoorloofd.
Volgens de „Post" is vryheer Vön Relb-
xonstein, majoor in den staf der lldo divisie
van het Duitsche leger, op bevol der regeo-
ring der Z.-A.-R. naarDuitschland toruggekoerd.
De vryheer was de eenige Duitsche officier,
die zich tegen het verbod van het Duitsche
ministerie van oorlog in by het Boerenleger
had laten iniyven.
Een soldaat uit Langholm geeft In een
brief naar huis oen beschryving van het.
ontzet van Kimborley. Hy werd naar do stad
gezonden met zes gevangen gemaakto Boeren.
De monschen wilden hon in stukken scheuren,
maar hy spoelde het klaar om hen veilig en
wel binnen do gevangenis te krygen. Ten
slotte verzekert hy, dat, als de Boeren niet
zulke ellendige (1) schutters waren geweest,
zyn regiment weggevaagd zou zyn; nu hadden
z\J maar vier doodon en tien gewonden gehad.
Te Kaapstad kwamen onlangs twee Duit
schors aan, die daar vlor paarden huurden en
toon vordwenen. Eenige dagen later vond men
hen 160 KM. verder mot geweren en 600
cordietpatronon by zicb. Zy zijn nu door do
crimineele rechtbank veroordeold tot een jaar
gevangenisstraf.
De „Standard find Diggers News" publi-
ceeren een brief van generaal Cronjó, door hem
geschreven aan boord van het Engelsche
oorlogsschip Doris". De generaal verklaart
daarin, dat sedert zyn overgave aan Lord
Roberts hy uitstekend is behandeld. Hy
weigort om. in het openbaar de omstandig
heden, waaronder hy gedwongen was zich
by Paardoberg over tc geven, to bespreken.
Volgens berichten is de ziekte toMafeking
erg toegenomen en heoft de typhus zoo
onder do bozotting huis gehouden, dat dezo
de stad moest vorlaten. Zy heeft thans in
het noord-westen een sterko stelling inge
nomen.
De „Central News" bericht, dat de Boeren
verschansingen rondom Wepener hebben ge
bouwd, waaruit zy do stad met kanonnen
beschieten. Volgens „LafFan" werd voornamelyk
18 dezer de stad hevig gebombardeerd.
Verscheidene Engelsche stellingen mooten
volgens „Control News" uit Kroonstad ver
overd zyn.
Lord Roberts schynt aan goede voortoekonen
to hechten. Een heer te Portrush had hem
een klaverplant mot wortels on een oud hoef
ijzer gezondon; hy heeft den schenker een
Yriendelyken brief teruggeschreven, waarin
hij zegt: „De klaverplant is zorgvuldig ge
plant in den tuin van hot regeeringsgobouw
in Bloemfontein, en het hoefijzer zal ik be
waren als een souvenir, naast een, dat ik heb
opgeraapt op den dag, toen ik den Vrystaat
binnenkwam en een ander, dat ik te Paardoberg
vond op den dag vóór generaal Cronjó zich
overgaf."
De Africanders in de Kaapkeiunie.
Van een dfrikaander Correspondent.)
Wat zullen de Kaapsche Afrikaanders doen,
torwyi hGt onaf hankelyk volksbestaan van hun
broeders in de beide Republiekon onrecht
matig wordt bedreigd door een onbarmharti-
gon on wreeclon vyancl? Zullen zij stil blyven
toezien, torwyi de Britsche strijdmachten het
gebied binnendringen van eon volk, dat éón
met hen is in ras, godsdienst en verwant
schap een land invallen, waarop z\j trotseh
zyn om de wonderlijk© ontbolstcring uit een
woesteny, slechts door vyjJdon bewoond, tot
oen bloeiende Republiek met mooie steden,
ryke hoeven en oen bloeiende mynindustrie
een volk, dat zy altyd hebben beschouwd als
het laatste bolwerk tegon den vlood van
Britsche aanmatiging, do laatste hoop op
eindeiyke samensmelting van do afstamme
lingen der stoere Hollanders, die zoo vol
hardend streden tegen het machtige Spanjo,
en van de vrome Hugenoten, die om des
geloofs wille hun heerJyke goederen in „La
belle France" verlieten en op de onbestreden
heerscbappy van dit ras in eigen land?
Voordat wJJ op deze vraag antwoord trach
ten te gevoD, moeten wy eerst den togen-
woordigen stand van zaken in de kolonie
nagaan en als wy eerst gezien hebben wat
do Kaapsche kolonisten kunnen of niet kun-
non doon, kunnen we gissen naar wat ze
zullen doen.
Dat de sympathieën van do Kaapsche
Afrikaanders met hun broederon over de
Oranje-rivier zyn, behoeft geen betoog en
toen de oorlog uitbrak, waren do gebeden
en do wenschen van heel het Afrikaander-
dom voor hen. Duizenden jonge mannen, jonge
zonen en zy die geen verbeurdverklaring van
gebied hadden te vreezen, scb.aardon zich
in de rangen der republikeinen. Maar wy
mooten er dadel yk op wyzen dat de groote
meerderheid van de Afrikaanders, wat do
Jingo-pors ook moge zoggen, strikt loyaal
bleef. Zy hadden ook geen reden om een
andere houding aan te nomen. Onder hot
weldadig bestuur van wyze wetten, gevormd
naar de behoeften van het land, gemaakt
on gewyzigd door henzelven, genoten zy
een vryheid, die in andere landen onbekend
is. Hun rykdom nam too, gemakken die tot
dusver het volk vreemd waren, vielen binnen
hot boreik van de minst gegoeden. De voor
dooien van het onderwys werden ook aan
de armsten gegeven. Landbouw en veeteelt
giDgon vooruit en het geheele land bloeide.
Maar deze loyautoit zou nooit liefde voor
het Britsche ryk of voor den Brit worden.
Zy ging nooit zoo ver, dat de Afrikaan der
zich een lid van het Britsche rijk voelde.
Wel werd koningin Victoria bemind en ver
eerd om haar goede hoedanigheden als moe
der en als Christin, maar de Afrikaander
bleef wat hy was, een gehoorzaam onder
daan die by toeval burger was geworden
van het Ryk, een ryk welks lot hem vol
komen onverschillig liet, zoodra het niet
zyn eigen welzyn betrof. Het ls grootendeels
de schuld van de Britsche regeering zelf dat
de betrekking niet overging in oen warmer
gevoel. De Afrikaander vergeeft, maar ver
geet nooit. En de Britsche rogeering gaf hem
ook niet de gelegenheid om te vergeten. Het
wegnemen van de Kaapkolonie van Holland,
de vry verklaring der slaven, waarvoor de
vergoeding werd betaalbaar gesteld te Londen
(vanwaar men het niet kon halen), de gereoh-
teiyke moord van Slachtersnek en de onaf-
gebrokon vervolging van zyn stamverwanten
die voor de Bntsche aanmatiging naar het
noorden waren getrokken en zich een nieuw
tehuis haddon gesticht in de wildernis, bleef
In de herinnering voortleven door het arrogant
en minachtend optreden van den Engelschman
tegenover den f bloody D utchm an" Het gevoel
van meerderheid, het tactloos, snorkende
optreden togenover eiken niet-Engelschman
vindt men in meerdere of mindere mate by
eiken Engelschman en is voor den Afrikaandor
een voortdurende bron van afkeer geweest.
Het was de groote hinderpaal tegen do ver
menging der rassen.
Toen beide Republieken overwinnend waren
in het eerste deel van den oorlog, werd door
geen Kaapschen Afrikaandor openlyk een
opgewondenheid getoond die zelfs den moest
prikkelbaren Engelschman kon kwetsen. De
Afrikaander uit zyn gevoelens niet licht; hy
genoot slechts de stille voldoening over den
by stand van den God zyner vaderen, in
Wien hy een vast vertrouwen stelt, aan de
rechtvaardige zaak en hy zond zfjn gebeden
op naar den Troon van Genade om steun
voor do beroofde bloedverwanten, weduwen
en weezen en voor het herstel van den vre
de. Terzelfder tyd werden inschrijvingen ge
opend tot ondersteuning van do nagelaten
botrekkingen, waarop flink werd geteekend
door alle klassen der Hollandsche bevolking.
Ambulancen werden ingericht en alles, wat
mogelyk was om hot lyden van het stam
verwante volk te lenigen, werd gedaan.
Maar hoe werd deze gematigdheid be
loond? Van den aanvang af wierpen de Jin-
go-bladen met modder. De Kaapsche Afri
kaanders werden grof beleodigd, zy werden
rebellen geheeton en de leidende Afrikaan-
der vereeniging, de Bond, werd openiyk be
schuldigd van hoogverraad, van samenspan
ning met de beide republieken om de En-
golschen uit het land to verdrijven en de
„Yereonigde Staten van Zuid-Afrika" te wil
len vestigen. De gouverneur sir Alfred Mil-
ner onthulde onbescheiden in een gesprok
met een lid van het Afrikaander ministerie
dat het zyn bedoeling was den Hollandschen
invloed in Zuid-Afrika uit te roeien „met
wortel en tak". En oen voorwendsel was
spoedig gevonden.
Hot was natuurlyk gevaarlijk een volk te
boleodigen, dat van zyn jeugd het geweer
had leeren hanteeren, dat flink gewapend was
met het meest juiste wapen, dat voor geld
te koop is. Maar het beste gewoer is van
geen nut zonder munitie en daarom was de
eerste stap het verbod op den verkoop van
schietvoorraad, tenzy een byzondere vergun
ning van den gouverneur was verkregen. De
verkoop van dynamiet en andore zeer ontplof
bare stoffen werd tevens verboden. Hieraan
onderwierp men zich zonder veel gemopper,
daar de meosto Boeren een flinke hoeveelheid
patronen in voorraad hebben. Maar deze
voorraad was spoedig uitgeput, want op de
hoeve wordt het geweer eiken dag gebruikt.
Er werd een byzondere vergunning gevraagd,
doch doze werd natuurlyk geweigerd. Door
dezen handigen zot waren de Afrikaanders
foiteiyk ontwapend.
Dit was echter niet hot eenige gevolg. De
Boer kon vroeger zyn veestapel beschermen
tegen do t&lryke roofdieren en de eerbied
dien zyn gereed en nimmer falend wapen in
boezemde, hield de menscheiyke roofdieren
op een afstand. Dit veranderde nu. De kud
den werden gedecimeerd door wilde beesten
en nog wildoro kaffers; de onbeschaamdheid
dor kaffor-bodienden, die enkel door vrees
in onderworping waren gekomen, werd spoe
dig ondraaglyk. De kaffer is een geboren leu-
gonaar, en nu hy werd aangemoedigd door
do militairen, kende zyn verbeelding spoe
dig geen grenzen. Overal en bovenal in do
districten, waar de krijgswet was afgekon
digd, deserteerde hy en liep hy naar het
Daaste militaire station, waar hy door de sol
daten steods met open armen werd ontvan
gen. Gevat als hy is, zag hy spoodig in dat
hoe meer hy zyn vroegeren meoster verraadde,
hy des to meer zyn nieuwe vrienden be
haagde en wat hem het meeste opviel was
dat zy alles geloofden wat hy beliefde te
vertellon. Slechts wie door bittere ervaring
weet tot welke hoogte van kwaadaardige
slimheid een kaffergoest kan stygen, kan be
seffen wat daarvan het gevolg was. Op inlich
tingen van deze zwarte kerels werdon aller
wegen eerlyke en vredelievende Hollandsche
Boeren aan hun gezinnen ontnomen en zon
der rechteriyk onderzoek In de gevangenis
geworpen.
Geen klasse word geörbiedigd; noch het
parlementslid, noch de voorganger der ge
meente, noch de gewone boer waren veilig.
Hun protesten van onschuld werden met ver
achting aangehoord en zy moesten naar de
gevangenis, zonder proces of vonnis. De
verontwaardiging der Afrikaanders steeg tot
kookhitte, maar zy konden niets doen.
Zonder ammunitie, zonder ervaren leiders,
omringd door een leger van spionnon die nacht
on dag elke beweging beloerden, kondon zy
slechts in eenzaamheid de tanden knarsen
en God bidden om succes voor de Republi-
keinsehe wapenen. "Wat ze zouden doon als
ze maar konden, is duidelyk gebleken in de dis
tricten, die door de republikeinsche commando's
waren bezet. Daar kwam elko Afrikaander in
opstand om het drukkend juk af to schudden
dat voor zyn vrijheidszin ondraaglyk was
geworden.
Het succes der Republikeinsche wapenen
by het begin van den oorlog heeft er veel
toe bygedragen om de Afrikaanders rustig
te houden. Zy redeneerden dat als hon
vrienden aan de winnende hand waren, zy
wel zouden zorgen dab zo herstel van grieven
kregen en een herhaling van het gebeurde
onmogeiyk maakten. En spoorde bovendien
niet Hofmeyr, de groote patriot en aanvoer
der van het Afrikaander volk, tot geduld
aan? „Onze Jan", geiyk hy teedoriyk wordt
genoemd, bozit het volle vertrouwen van zyn
volk en heeft bewezen dat het welzyn van
dit volk zyn liefste wensch la. Hy heeft de
Afrikaanders altyd beschouwd als een groot
gezin, welks taal, zeden en godsdienst hy
getracht hoeft te behouden en te verbeteren.
Tot dit doel werd de Afrikaanderbond in het
leven geroepen en onder zjjn bokwame leiding
is deze geworden het vereenigingspunt van
het volk, de bewaarder van de Afrikaander
nationaliteit. Maar ik moet nog eens herhalen,
dat de bedoelingen van den Bond volkomen
loyaal waren.
Daar do kolonie selfregeering heeft en de
ryksregeoring zich nooit mengde in haar
Inwendige staatkunde, was het Hofmeyr vol
komen voldoende zyn krachton te wyden
aan de verbetering van Inwendige aangelegen
heden door dan geest van s^n volk cp te
voeden, door het de solidariteit van zyn
belangen te leoren, door het te voreonigen
in oen machtig staatkundig lichaam en door
propaganda to makon voor de nationale idóe.
Hy geloofde in de foderatie van de verschil
lende Zuid-Afrikaansche kolonies, elk onder
haar eigen vlag en toen de gobourtenissen
leidden tot versterking van de onderlingo
bandon, liet hy de zaken op haar beloop.
Ook was het hem aangenaam de bescherming
te hebben van het machtige Britsche Ryk,
waartegenover slechts stond de betaling van
het salaris van den gouverneur door do
kolonie.
Een onttrekking aan het Britsche bestuur
onder de tegenwoordigo omstandigheden kon
nooit opkomen by een man die zoo goed be
kend was met het land als Hofmeyr. Een
Land zonder fabrïekon afhankelyk van de
Europeesche gemakken, van de Australische
tarwe, kon het nog niet wagen voor zyn
onafhankelijkheid te stryden met de machtigste
zeemogendheid ter wereld. Een burgeroorlog
ontketenen in eon vredig land want de
Britsche kolonisten zouden niet rustig blijven
zou onuitsprekoiyke ellende achter zich sleopen.
En waartoe? Al werd Engeland verslagen, dan
nog zou dit slechts oen vei wisseling van voogd
zyn en misschien niot eons eon voordeoligo.
Als we toch eon voogd moeten hebben, ver
dient Engeland mot zijn vrye instellingon verre
de voorkour boven eenige andere groote mogend
heid, die ons spoedig zou opslokken als de
Britscho vloot weg was.
Voor het uitbrekon van den oorlog deed
Hofmeyr zyn best om den vrede te bewaren.
Hy ging naar Pretoria en verkreeg meer van
den Volksraad dan Britsche bedreigingen ooit
zouden hebben bereikt. Hy wenschte den vrede
en was bereid daarvoor olken prys te betalen,
behalve dö oneer, omdat hy nooit in het ein
delijk succes van de Republikeinsche wapenon
geloofde en als een waarachtig vaderlander
zyn bemind volk de gruwelen en ellende van
een bloedigen oorlog, naast het verlies van
zyn prestige, door een onvermydelyke neder
laag wilde besparen. Dit is de ware sleutel
van zyn gedragsiyn. Hy wist dat gewold
slechts zou kunnen leiden tot nederlaag en
misschien tot schorsing van het zelfbestuur.
Maar hy heeft langs eiken grondwettigen
weg geprotesteerd tegen de schendingen van
de persoonlijke vryheden en de verkrachting
van de rechten en voorrechten van de gemeen
schap. En de Hollandsche Jingo-biaden te
Pretoria en Johannesburg hebbon aan de
Afrikaander zaak geen goed gedaan door
Hofmeyr aan te vallon en te lasteren. Want
het vertrouwen van den kolonialen Afrikaandor
in „Onze Jan" is zoo vast, dat deze insinuaties
by hom slechts twijfel zouden doon rijzon
aan de zuiverheid der bedoelingen van den
lasteraar.
Het kan niet ontkend worden dat een
ontzaglyko hoeveelhoid ontvlambare stof is
opgezameld in het gemoed van den Afrikaan
der. Of het ooit tot een uitbarsting zal
komen, hangt geheel af van het optrodon
van de Britsche Rogeering, zoowel in de
Republieken als in de kolonie. En ik geloof,
dat zy dit wel begrypt. Van waar anders
do betrekkelijke lankmoedigheid togenover
de rebellen die zich hebben overgogeven.
De Engelschen zouden hen veel liever tot
den laataten man hebben doodgeschoten, als
zy niet bang waren geweest de Afrikaanders
tot wanhoop te dryven. En deze wanhoop
zal zeker komen, als met de gevoel ons van
ons volk niet meer rekening wordt gehouden
en de dagolijksche beleedigingen van don
Jingo-troep niet afdoend worden onderdrukt.
De laatste druppel doet den beker overloopon
on deze laatste druppel is er byna. Op het
juiste oogenblik zal de rechte man opslaan
en het volk, getrouw aan zyn afstamming
van heldhaftige voorvaders, zal den verdrukker
woerstaan als éón man. Ondanks de hier
aangegeven nadeelen zal het hem uit het
land verdryven, geiyk de voorvaderen deden
met de Spaansche legioenen, of zy zullen
sterven. (A. B.)
Herkeiyke Berichtou,
Hazerswoude. Nod.-Herv. Kerk.: Zon*
dagvoorm. to halftien ds. A. C. La Grand,
pred. te Woubrugge, waarZWEw. des avonds
te halfzeven zal ontreden.
Geref. Kerk: Voormiddag te halftien en
's avonds te haifzoven, ds. J. L. Schouten.
Zoeterwoude. Ned.-Herv. Kerk.Zondag
voormiddag te tien ureD, de heer V. E. Schaefer,
theol. cand. van Leidon.
De opgaaf in het „Leidsch Predikbeurten-
blad" is foutief.
M nrktbcrickten.
Leiden, 21 April. Granen werden heden alge
meen hooger gehouden, de omzet was echter van
weinig belang, omdat koopers do hoogero pryzen
niet inwilligden. Witte Tarwe in alle soorten
prijshoudend. Van de overige artikelen werd eon
en ander verkocht meerendeela tot onveranderde
pryzen.
Witte Tarwe ƒ5.75 a ƒ7.Roodo 5.90 a
ƒ6.30, Wnlla-Walla f a per 80 KG.
Rogge ƒ4.75 a ƒ6.20 per 74 KG.
Zoiuergerst a fWinter- ƒ4.50 a f6.
Chevalier- 4.90 a 6.50 per HL.
Haver /"3.60 a 3.75 per 50 KG.
Groene Erwten ƒ6.70 a ƒ7.20 per HL.
Paardenboonen ƒ6.70 a per HL.
Duivenboonen 6.90 a per HL.
Koolzaad fa J rcr HL.
Kanariezaad 6.25 a .ou per HL.
Hennepzaad 6.50 a ƒ7.per HL.
Boter. Aanvoer 7720 kilogr., lsto qnal. per V*
▼at ƒ48.— a ƒ62.—, 2de qual. per V» vat ƒ40.—
a ƒ46.—; lste qnal. per kilogr. ƒ1.20 a ƒ1.30,
2de qnal. per kilogr. ƒ1— a ƒ1.16.
Lange zwarte turf. Geen aanvoor, ƒ8.a 3.60
per duizend.
Utrecht, 21 April, Op de weekmarkt waren hedon
1125 atake veo aa igebr&cht. Do prijzen warea voor
etioren 70 ƒ150, voor vaarzon 7 90 a ƒ160. voor
plukon 60 a ƒ100 voor tuel;kooien ƒ100 a /220,
voor kallkoöien j 140 s^225, voor vaarai.oeien 120
a 180 voor vette :,ooioa 160 a 240, voor magero
l al veren a voor nnoatore Iralv. 6 a 10, voor
trac«o varkens ƒ16 a ƒ80 voor bicgen ƒ8.—a ƒ6.
politie.
Gevonden voorwerpen.
Een damesportemonnale, inhoudende enkele
centen. Een rood koralen kettinkje met
gouden slot. Een parapluis. Eon bont
schort. Een pet. Een gekleurde hand
schoen.
Inlichtingen sfln eiken werkdag tusschen
19 en 1 uur te bekomen aan het Bureel van
Politie alhier.
