N°. 12238 Maandag 15 Januari. A0. 1900 gouiant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- ca feestdagen, uitgegeven, Dit noiunier bestaat, nit TWEE Bladen. Eerste Blad. Died. Zuid-Afrikaansclie Vereeniging. Leiden, 15 Januari. LEIDSCÏÏ PRIJS DEZER CQUBAHTl Voor Leldan per 8 maanden; #.*..34 1.10,' Franco per post«rati 4 1.40, Afzonderlijke Nommer9 0.05, PRUS DEE ADVERTJiNTIÉN t Van 1—0 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J. Grooterq letters naar plaatsruimte Voor het incasseeren btzftflD da stad wordt 0.06 berekend. Afdeéling Leiden en Omstreken. Door den Penningmeester is sinds de laatste opgave ontvangen: door bemiddeling van het Leidsch Dagblad gecollecteerd door Dikkie en Pimpie op 10 Januarif 1.04 van het koekoekpartytje in gezel schap van de juffers Anna en Sientje 0 65 van H. B0.60 van een schooljongen te Zoeter- woude, omdat de Boeren zich zoo kranig houden0.30 gecollecteerd ten voordeele van de Boeren op Jansje's verjaardag 0.65 verjaardag van Dirk,1.50 gecollecteerd op een zeldzaam ver- jaarpartytje by onzen go.'den Oom Jan 2.50 van de werklieden-zangvereeniging „Kunst na Aroeid", van een collecte gedurende het bal5.505 Bijdragen kunnen worden toegezonden aan den Penningmeester, Rembrandtstraat 19, of aan htt Bureel van dit Blad. Do wettelijke verzekering van werklieden tegen do geldelijke gevolgen van ongevallen. IV. Ofschoon de ongevallenverzekering feitelijk eau rijksinstelling is, wordt er een afzonderlijk teheerend lichaam voor opgericht, de Rijks verzekeringsbank genaamd, te Amsterdam te vestigen en die haar kantoren zal hebben in de kantoren der posterijen. Het' bestuur dér bank zal staan onder toe- "zicht van een raad, die voor een deel zal z|jn samengesteld uit werkgevers en voor eon deel ook uit werklieden, en wel de zoodauige, die in een Kamer van Arbeid als werkman of in het testuur eener erkende wtrklieden- vereeniging zitting hebben of gehad hebben. Door deze bank wordt aan den verzekerde, in 'geval hU door een ongeluk getroffen wordt, als schadeloosstelling genees- en heelkundige behandeling of vergoeding daarvoor verleend. Kan de werkman op den derden dag zijn gewone werk nog niet verrichten, dan ont vangt bij bovenoien een tijdelijke uitkeering, van den dag van het ongeval af, u.terlyk tot den twee en twintigsten dag, ten bedrage van zeventig percent van het dagloon. (De Zon dagen en algemeen erkende Christelijke feest dagen tellen in deze en dergelijke gevallen niet mede.) B(j gebleken geheele of gedeoltelijke onge schiktheid tot werken na verloop van die drie wtken, gaat de tijdelijke uitkeering in een blijvende over, rente genaamd, die hoog stens zeventig perceDt vaa het dagloon bedraagt. In bet algemeen morke men hierbij op, dat, by de berekening van uitkeering of rc-nte, het dagloon, hetwelk meer dan vitr gulden bedraagt, niet in aanmorking wordt genomen. Indiap hot ongeval van dien aarJ is, dat de werkman overiydt, dan wordt voor be grafeniskosten dertig maal het dagloon uit betaald aan die der nagelaten betrekkingen, die, zooals hierna zal biyken, voor een rente in aanmerking komen en voor ce begrafenis zorgden en anders aan dengene, die de be grafenis bekostigde. De volgende bloed- en aanverwanten hebben in de na te melden orde en op de daarby vermelde wyze, recht op een rente, in do plaats van den overledene. Da weduwe ontvangt dertig percent van het daglooa. Hertrouwt zy, dan vervalt de renta en ontvangt zy iD plaats daarvan een uitkeering ineens, ten beloope van tweemaal do jaarrente. Da weduwnaar, wiens viouw, die de kost- winster was, ten gevolge van een ongeval overiydt, ontvangt zooveel als de overledene in den regel tot zyn levensonderhoud bydroeg en hoogstens dertig percent van het dagloon. Da bepaling omtrent het nieuwe huwelyk geldt ook voor dtzen weduwnaar. Elk wettig of onecht doch erkend kind ontvangt vyftion percent, en indien het door .het ongeval ouderloos wordt, twintig percent. By getrake van bovengenoemde personen kimen in aanmerking de ouders en, by ge breke van deze, de grootouders vaa don overledene, indien by hun kostwinner was. Zy ontvangen zooveel als by in den regel tot hun onderhoud bydroeg, doch niet meer dan dertig percent, en zulks tot aan den dood van den langstlevende. Ontbreken ook deze personen, dan kunnen ook oucerlooze kleinkinderen in hetzelfde geval opkomen. Hun rente bedraagt hoogstens twintig percent. En by gebreke van al deze personen kan eene rente toekomen aan de schoonouders van den overledene, in hetzelfde geval. Zy ontvangen hoogstens dertig percent, tot aan den dood van den langstlevende. Deze rente [houot op, wanneer de schoon moeder een nieuw huwelyk aangaat en wan neer, door overly den, alle aanverwantschap heelt opgehouden. Kinderen en kleinkinderen hebben de rente tot zy den vollen ouderdom van zestien jaren hebben bereikt. De toegekende renten kunnen te zamen nooit meer dan zestig percent van het dag loon bedragen en wanneer de weduwe of weduwnaar, en de kinderen, of andere per sonen, te zamen opkomende, meer dan zestig percent zouden genieten, worden hun renten in evenredigheid verminderd. Door welke oorzaak zich nu het ongeval voordoet, in het algemeen maakt dit geen groot verschil. Alleen wanneer de werkman opzetteiyk het ongeluk veroorzaakte, waarvan by het slachtoffer werd, hebben noch byzelf, noch zyn nagelalaten betrekkingen, eenig recht op vergoecing. Meer komt het voor, dat het onheil het gevolg is van dronkenschap. In dat geval worat zoowel de tydelyke uitkeering als de rente, die de werkman geniet, tot op de helft verminderd. In geval van zyn overiyoen worden zyn nagelaten betrekkingen daardoor niet getroffen. Het geDOt der rente gaat verloren door veroordeeling tot een gevangenisstraf van drie jaren of langer; terwyi dan, zoo er aan- leioing toe is, over de rente kan worden beschikt ten behoeve van bloed- of aanver wanten. Volgens de bepalingen van het burgeriyk wetbotk heeft de werkman tegen zyn patroon een actie tot vergoeding der geldelyke schade, die een gevolg is van een ongeval hem in de uitoefening van het bedryf overkomen, een actie, aie echter, door baar gebrekkige regeling, feiteiyk van geringe beteekenis is. By de invoering der ongevallenwet zal deze actie in het algemeen vervallen. Alleen blyft de werkgever volgens het burgeriyk wetboek aansprakeiyk voor de schade, aan d9 goederen van den getroffene veroorzaakt. "Wanneer het dagloon van den getroffen werkman (natuurlyk is het dan iemand, die een hoogere betrekking bekleedt) meer be draagt aan vier gulden per dag, dan blyft de gewone verantwoordeiykheid van den werk gever volgens de burgerlyke wet bestaan; maar wanneer deze dan tot schadevergoeding wordt veroordeeld, houdt de rechter rekening, met hetgeen reeds krachtens de ongevallenwet vergoed wordt. Do algemeene verantwoordelykbeid van don werkman blyft verder bestaan, wanneer den verzekerden werkman een onheil overkwam c-n het boofd of de bestuurder der on derneming door den strafrechter deswege onherroepelijk is veroordeeld wegens een misdryf, waardoor de algemeene veiligheid van personen of goederen wordt in gevaar gebracht of wegens een misdryf tegen het leven gericht, mis handeling of veroorzaken van den dood of lichamelyk letsel door schuld. Zy, die gisteravond In den schouwburg alhier de voorstelling van de Haagsche tooneol- vereeniging „A. D. O." bywoonden, zullen de overtuiging hebben erlangd, dat het in een vorig nommer vermelde oordeel van een paar bladen der residentie niet te opgeschroefd, maar volkomen waar was. Zonder het oordeel der jury vooruit te IcopeD, kan hier toch wel verklaard wordeD, dat deze van de drie tot nu in den weüstryd uitgekomen vereeni- gingen zeker bet meeste succes heeft gehad, zoowel in Glano's tooneelspel „Uitgaan" als in Marcellus Emants' schets „ODder Ons". Die by val was zelfs zóó groot en welverdiend dat a n het eind der uitvo ring de optredenden tweemaal werden t-ruggeroepen. Da voorstelling begon met de uitvoering van Chopin's „Marche funèbre", als een in memoriam van wylen den heer P. Boers, verleden week ter aarde besteld en indertyd een zeer verdienstelyk lid en een steunpilaar van de vereeniging „Jacob Cats", naar de voorzitter herinnerde ia eenige van booge waardeering voor den overledene getuigenue en toegejuichte woorden. P. M. Yan Sermondt, is heden, 15 Jan., eervol ontslagen als cipier van het Huls van Bewaring alhier, op afwachting van pensioen. Geboren den löden Januari 1835, is by dus volgens de Wet op 65-jarigen leeftyd gepen- sionneerd. Den lsten April 1854 had by dienst genomen by de vesting-artillerie, den lsten Mei 1873 werd hy gepensionneerd als onder officier en op din datum aangesteld als cipier over het Huis van Bewaring te Heusden, den lsten Januari 1884 in gelyke betrekking te Amersfoort en den lstep Januari 1889 in gelyke betrekking te Leiden. De gedachtenisviering van het 25 jarig bestaan der Cbr. Wykvereeniging alhier heeft hedenavond in bet gebouw der Vereeniging (aan het Leven laai) plaats. In -het nummer van morgenavond hopen we eenige mede- deelingen te doen in verband met dit feest. Het beeft H. M. de Koningin behaagd den kamerheer in buitengewonen dienst jhr. mr. R. W. J. Van Patst van Bingerden te benoemen tot eersten kamerheer, en den kamer heer H. W. J. E. baron Taets van Amerongen en den adjudant in buitengewonen dienst jhr. W. P. H. Van de Poll te benoemen tot kamor- heer-ceremoniemeester. Naar het „Hel." verneemt, beeft de heer J. L. Cluysenaer, directeur-generaal der Staats spoorwegen, als zoodanig ontslag aangevraagd. Is men wel ingelicht, dan zal de beer Cluysenaer in de plaats treden van den heer G. C. Daum, voorzitter van den- Raad van Beheer der Nederlandsch-Indische Spoorwtg- maatschappy, waarvan hy een der commis sarissen was. Beroepen is by de Geref. Gem. te Rys- wyk as. E. Kropveldt, te Waddingsveen. Te Haarlem moet het orgel in de Groote Kerk een belangrijke herstelling ondergaan. De laatste maal, dat het is nagezien, is meer dan 30 jaar geleden. Dd kosten zullen tus6cben tienduizend en twintigduizend gulden bedragen. Het gemeentebestuur is aaarvan in kennis gesteld en daar het orgel aan de gemeente behoort, is eerlang een voorstel aan den raad te wachten om de benoodigde gelden toe te staan. De Hooge Raad heeft hoden in de revisie zaak der Gebroeders Hogerhuis een nader onderzoek bevolen alvorens uitspraak te doen en daarmede belast den raadsheer jhr. mr. Laman Trip. Het nader bevolen onderzoek zal loopen over de omstandigheden: lo. betreffende de herkomst van het lantaarntje: en 2o. betref fende de verklaringen van Dijkstra c.s. Door den heer Cb. Meyll, student aan de Polyt. School te Debt, wont een oproep gedaan tot zyn mede studenten om te trachten te krygen een college in metaphysica en logica, waartoe zich by een voldoende deel name prof. Bolland, te Leiden, bereid ver klaard heeft, die te geven. Te Deventer is na een korte ziekte over leden de heer J. E. Moltzer, oudste predikant by de Ned.-H^rv. gemeente aldaar. Uit betrouwbare bron kan „De Residentie* lode" melden, dat Mgr. Tarnassi niet te Rome is „teruggekoerd", om de eenvoudige reden, dat Z.Exc. sinds zyn vertrek derwaarts, Rome niet heeft verlaten. Wat zyn definitieven terugkeer te 's-Graven- hage aanbelangt, daarvan is oogonblikkeiyk geen sprake. Mocht Mgr. voor den post te St.-Petersburg worden aangewezen, dan zou het mogelyk zyn, dat hy zich, vóór zyn ver trek naar Rusland, een paar dagen te 's Gra- venhage ophiel J. Doch er is nog niets vast gesteld omtrent het tydschip, waarop bedoelde zending zal plaats vinden. Onderwyzeressen by het openbaar en byzonder onderwys to Rotterdam, organiseeren tegen de Paaschvacantie een bazaar, waarvan de opbrengst zal worden afgedragen aan de Zuid-Afrikasnsche Vereeniging. De Nymeegsche gemeenteraad benoemde mr. A. M. Lubbers tot leeraar in de Staats wetenschappen. Naar aanleidiDg van de in het te Leeu warden uitgegeven wordende R.-K. blad „Ons Noorden" geplaatste artikelen over achter uitzetting van de Roomsch-Katholieken in Transvaal, schryft de heer L. Da Waard, uit Pretoria thans te Sneek, dat men, weliswaar, vroeger van den Proteetantschen godsdienst moest zyn, om gouvernementsambtenaar te kunnen worden, doch dat er desniettemin ambtenaren van den R.-K. godsdienst waren, en dat er thans, nu de beperkende wet is opgeheven, geen onderscheid meer worat gemaakt tusschen Protestanten en R.-Katho- lieken. Daar intusschen de Afrlkaansche bevolking byna geheel tot den Prot. godsdienst oehoort, kan men licht begrijpen, dat by net Gouvernement en by de spoorwegmaatscbap- pyen de meeste ambtenaren by laatstgenoem den godsdienst behooren. Verder schryft hy, dat veel kinderen van Protestantsche ouders naar R.-K. scholen gaan en zoo ook omge keerd, waaruit blykt, dat d9 beste harmonie tusschen de belyders der verschillende gojs oiensten heerscht, en dat er evenmin acht wordt gegeven, of een winkelier Israëliet, Protestant of R Katholiek is; wie de beste waar heeft, bezit ook de moeste klanten. Men behoeft daarom ook niet juist van den Protes tantschen godsdienst to zyn, om met vrucht naar Transvaal te emigreeren. De godsdienst zal geen beletsel zyn, zoo eindigt de heer De Waard, zoolang de persoon den wil heeft om te werken. By Koninkiyk besluit is benoemd tot ridder in do orde van Oranje-Nassau, de beer D. De Jong, oudste regent van het Israëlietisch weeshuis te 's Gravenbage, ter gelegenheid van het vyitigjari; bestaan oier instelling. Het stoomschip „Ardjoeno," van Java naar Rotterdam, vertrok 13 Jan. van Marseille; de „Bali," van Amsterdam naar Batavia, ver trok 14 Jan. van Suez; de „Chemnitz" vtr trok 12 Jan. van Batavia naar Amsterdam; de „Herzog" vertrok 9 Jan. van Durban naar Delagoabaai; de „Java," van Batavia naar Amsterdam, passeerde 14 Jan Dungeness; de „Koningin-Regentes" van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 13 Jan. te Padang; de „Koningin Wilhelmina," van Amsterdam naar Batavia, passeerde 13 Jan. Gioraltar; de „Rotterdam," van Rotterdam naar Nieuw-York, is 14 Jan. Wight gepasseerd; de „Sumatra," van Batavia naar Amsterdam, vertrok 14 Jan. van Port Said; de „Werkendam" vertrok 13 Jan. van Nieuw York naar Rotterdam; de „Solingen," van Batavia naar Amsterdam, passeerde 13 Jan. Wight. llazerswoude. De Cbristeiyke jongelings- vereeniging „Ecre zy God" zal a. s. Vrydag- avond, 19 Januari, de reeks barer winter- lezingen doen sluiten door ds. J. W. H. Kalkman, Ned.-Herv. pred. te Woerden, die te halfzeven in „Salvatori" zal optreden met een voordracht over „Eigenwillige(n) gods dienst." liillogora. De vereeniging „Voorwaarts" geelt Donderdag 18 dezer, des avonds te 7 uren, in Café „Flora" hare 2ae uitvoering in dit seizoen. Aangczion de aangekondigde lezing van ds. P. A. E. Sillevis Smit, van Rotterdam, door ziekte niet kon plaats hebben, is de hzing thans bepaald op Donderdagavond halfacht a. b., in de Geref. K rk aan don Stations weg alhier. Koudekerk. De derde vergadering in dezen winter vanwege ons Nutsdepartement zal a. b. Woensdag 17 Januari plaats hebben, waarin door den heer F. D. Henny, van Utrecht, voordrachten gehouden zullen worden. Uit de „Staatscourant". Kon. besluiten. Benoemd in de orde van Oranje-Nassau, tot ridder, do eerste luitenant L. A. Van Roijen, van den staf der artillerie, werk zaam bij de constructie-werkplaats; tot leerling consul de heer K. H. M. Scheltema; opnieuw, voor den tijd van drie jaren, te rekenen van 1 Februari 1900. benoemd tot directeur uit den handel bij het Vrij-Kntrepot te Dordrecht, J. Hordijk Jczn. Min. beschikkingen. Met ingang van den dag waarop hij zijne betrekking aanvaardt, be noemd tot onderwijzer bij de leerschool, verbonden aan de Ryks-kweekschool voor onderwijzers te Middelburg, J. Haan, te Groningen. Diacoucssonhuis te Leiden. De Christelyke Vereeöiging voor ziekenver pleging „Het Diaconessenhuis" alhier zond haar eerete verslag in het licht, loopende van 1 Juni 1897 tot 31 Mei 1899. Uitvoerig wor.t er de totstandkoming der stichting in uiteen gezet. Ree as in 1892 had zich een commissie gevormd om de zaak ter hand te nemen, maar zy stuitte op bezwaren, die schier on- overkomeiyk schenen. In 1896 vergaderde deze commissio andermaal en toen wtrd besloten pogingen in het werk te stellen om geld te verzamelen. Deze pogiDgen slaagden naar wensch en in Juni 1897 kon de inrichting in het Plantsoen geopend worden. De arbeid begon eenvoudig met twee zusters: één, voor do verpleging in huis, en één voor de buitenverpleging. Voor ce luitenverpleging kwam weldra veel aanvraag in met zegen was men werkzaam. Tydelyke ver pleegsters steunden bet bestuur in de taak, die het op de schouders nam, met liefde cn toewyding. HH. MM. de Koninginnen schonken ieder de stichting een gift. Het plan bestaat thans een nieuwe in richting te bouweD, een huis voor ongeveer 30 zieken, waarvan de kosten op ö<,-.vozya geraamd. Daarvoor is reeds f 6ö.000 cyeeu. Om bet ontbreken Je geld te kr(|g n wordt een oproep om steun gedaan. Voor he uie aan oezen oproep willen volloeu, di ne, dat het aores der penninguieest res vao het be stuur is, mej. J. M. Van Wyk, Noorieinde- plein 4a. Vereer geeft het verslag eenige statistieke gegevens. Daaruit blykt dat het eerste jaar 22 personen wtr en verpleegi in 't gesticht en het tweede jaar 32 person n, met respec- tievdyk 687 en 10?8 verpleeg agon. Wat aangaat de verpleging buiten do iniichtin?, blykt, dat in 't eerste jaar 10 personen 98 etmalen verpleegd werden, in 't tweece jaar 21 personen 443 etmalen. Voor de d .gver- pleging bedragen deze cyfers on lerscbeidenlyk 7 en 58 en 32 en 212 en voor de uaebt* verpleging 17 en 95 en 90 en 266. „Do Prins van Oranje." Het stoomschip „Prins van Oranje" der Stoomvaartmaatscöai py „Nederland", dat 18 December jl. Periui p-.sscer e en uua 5 Januari te Pahang bau kunnen zyn, is oaar nog Diet aangekomen. De airectie der oiaatscnappy deelt mede, dat oe routes, waarop e „Prins van Orauje" zich kan bevinden, thans woraen doorzocht. Hiertoe zullen do naar Indiö op reis zynde stoomers „Prins Al xander", „Bali" ea volgenue een bepaald aangewezen route be zuiden Adu Atoli naar Padang volgen en de thuiswaarts varenoe schepen van Padang uit de route door bet anderhalf graads kanaal, terwijl ook het traject Padang-Colomoo Zal woraen revaren. De „Prins van Oranje" vervoert geen pas sagiers, alleeo goederen. Mocht het schip ten gevolge van een ac cident aan de machines, dryvende zyn en door de thans zoekende sch pen niet aange troffen worden, aan behoeft men oe hoop nog niet op te geven, aar de beerscbenae stroomen het eindelyk wel in een doorschepen bezochte streek zullen voeren, en er voor verscheidene maanden proviand en voor on- bepaalden t()d drinkwater aan boord aan wezig is. Zoo heelt kortelings zich het geval voor gedaan met het Engelsche stoomschip „Wai- kato", dat, op reis van Londen naar Au stralië, den 5 jen Juni 1899 evtn bezuiden de Ka-p de Goeie Hoop, een accident aan de machina bekwam en eerst den 8steu October d. a. v. in de haven van Freemantle (West- Australië) aankwam, na verschillende malen, ook door zeilschepen, op sleeptouw te zyn genomen. Gemengd Nieuwe. Door de Haagsche rechtbank werden heden verooroeeld: een man uitLeidoD, die zich tegen do politie alhier verzette, tot 3 wik-.n; de man en de vrouw uit Lei Jen, me.e wegens weerspannigheid, resp. tot 14 en 3 dagen; een schipper die te Leiden een brugwachter beleedigde, tot f 3 boete of 3 dagen; een schoenmaker uit Leiden, ciio zi h een paar laarzen toeóig.nde, welke hem ter reparatie waren gegeven, tot 8 maanden; etn man uit Wassenaar, die terochtston-t wegens huisvredebreuk, tot f 15 bo^te of 15 dageD, een man uit Berkel, cie goederon van een wagen stal, tot 3 maanden; een man uit Katwyk, cie aldaar iemand misbanielie, tot f 8 bo^te of 8 dagen; een man citLoiden, die alhier tweo meisjes mishandelde, tot 14 dagen; een man uit Monster wogens mis handeling tot 4 maanden; een man nit Noord- wyk, als voren, tot f 8 toete, en drie personen uit Leiden wegens beleeaiging en huisvreje- breuk resp. tot 7 dagen, 7 dagen en f 5 toste. Onderscheidene personen uit Lelden werden bovendien veroordeeld wegens overtreding van de hondenbelasting. Tegen den huisknecht van baron Van C., aan do Koninginnegracht te 'e-Graven- hage, te wiens huize op een na htindeafge- loopen week diefstal werd ontdekt, is proces verbaal opgemaakt, ondtr verdenking zich te' hebben scbul.ig gemaakt aan het wegnemen van flesschen wijn uit den kei 'er cioor htt forceeren van de afsluiting van het wflnbok. Zoo Wil de buisknecht als di ns vriend, cie aangehouden is, als verdacht zich op den be- wusten nacht in bedoeld huis te hebben be vonden, zyn, na een verbiyf van een paar dagon op bet politie commissariaat, uit de bewaring ontslagen. Ee d dievenbende ingerekend. - Door het uitstekend optreden van de recherche dor gemeentepolitie i3 men zoo zoetjes aan geslaagd de hoofdpersonen van een zeer

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1900 | | pagina 1