N°. 12231 Zaterdag O Januari. 1900 feze fèourant wordt dagelijks, met uitzondering 3 ran <Zpn- en feestdagen, uitgegeven. ■Dit nommer bestaat uit DRLL' Bladen. Eerste Blad. Heil. Zuid-Afrikaansche Verecniging. f 9449.54. Leiden, 6 Januari. LEIDSCH DAG-BLAD. •PBJJS DEZER COURANTJ Voor Loldao per 8 maanden. a s 9 t I.i'O. Franco per post», »-» 1.40. Afzonderlijke Nommen? 0.05. PBIJ8 DEE ADWRTkN'i1! hTPft Van t—6 regels f 1.06. Iedoro regel meer f 0.17J. Grooter^ tetters naar plaatsruimte Vooz het incasseeren buiten de stad, wordt 0.06 berekend. Afdeeling Leiden en Omstreken. Door den Penningmeester is elods de laatste opgave ontvangen: door bemiddeling van het „Leidsch Dagblad": ij Van een Nieuwjaarsfooi. 0.60. f Van eene collecte gehouden in eene vergadering door de leden der Chr. "Werklieaenvereeniging „Eendracht", te Katwijk aan-Zee Van eone collecte, op verzoek van bovengenoemde Vereeniging gehou den in een bidstond voor Transvaal Inde Ned. Herv. Kerk, te Katwyk- aan-Zee, door den Weleerw. Heer Da. Ranes, uit Den Haag Een Engelsche shilling |i Van H. H Voor de Boertjes, nog eens Het totaal der ingekomen giften bedraagt thans Bijdragen kunnen worden toegezonden aan den Penningmeester, Rembrandtstraat 19, of aan htt Bureel van dit Blad. OffioiSele Kennisgevingen. 9.18. 145.25. 0.60. 1.-. 2.50. KENNISGEVING. ZEEMILITIE. Burgemeester en Wethouders van Leiden, Gelet op art. 150 der wet van 19 Augustus 1861 (Staatsblad No. 72), betrekkelijk do Nationale Militie, tijdelijk gewijzigd bij do wet van 4 April 1892 (Staatsblad No. 56); Noodigen de lotelingen dezer gemeente, die verlangea bij do Zeemilitie te dienen, uit, zich dïarloe aan te melden vóór den lsten Februari aanstaande, op een der werkdagen, tusschen des voormiddags tien en des namiddags drie uren, ter Secretarie dezer gemeente (Afd. Nationale Militie en Schutterij, kamer No. 9). Zij herinneren voorts den belanghebbenden, dat bet overbodig is, verzoeken om inlijving bij de Zeemilitie tot het Departement van Marine to riohten, en dat zoodanige verzoeken buiten be- eohikkiog worden gehouden; dat derhalve belang hebbenden, van het verlangen om bij de Zeemilitie te worden geplaatst, uitsluitend op de boven aan gegeven wijze boliooren to doen blijken. Tevens vestigen zij, in verband met het voren staande, de aandacht der lotelingen op het voor- schiift van art. 129 der Mihtiewet, zooals dit gedeeltelijk is gewijzigd bij de wet van 20 April 1895 (Staatsblad No. 72), luidende aldus: „De bij do militie te land ingelijfden worden niet tot het aangaan van een verbintenis voor de buitenlandscbe zeevaart toegelaten, zonder schrifte lijke toestemming vanwege Onzen Minister van Oorlog. Die toestemming wordt in gewone tijden niet geweigerd aan de lotelingen, die reeds vóór hun inlijving bij de militie hun beroep van de buiten- Mtidscho zeevaart maakten en aio zich overeen komstig art. 150 voor de zeemilitie hebben aan geboden, doch daarbij niet hebben kunnen worden aangenomen." Burgemeester én Wethouders voornoemd, "Leiden, F. WAS, Burgemeester. 3 Jan. 1900. VAN HEYST, Secretaris. By Koninklijk bosluit ls aan dr. D. E. Siegenbeek van Heukelom, op zin daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als lil van het college van regenton over de Rijkswerkinrichting voor vrouwen en het huis van bewaring te Leiden, onder dankbetuiging voor de als zoodanig bewezen diensten en in zijn plaats benoemd, dr. A. C. Hartevelt E.-Czn., arts alhier. De heer F. J. Los nocht den dag her denken, dat by gedurende 25 jaren ouderling bij de Ned.-Herv. gemeente alhier is. Zijn medeleden van dit college lietea dit feit niet onopgemerkt voorbijgaan. Dertien hunner (twee waren wegens ongesteldheid verhinderd) ver voegden zich gisteravond ten huize van den jgjbtljris en boden hem, onder hartelijke geluk- wenschen, als stoffelijk huldeblijk een prach- fcigen, met zilver gemonteerden inktkoker aan, waarvoor de heer Los zich zeer gevoelig be toonde. Blijkens het algemeen verslag van bet verhandelde in de aigemeene vergadering van het hoofdbestuur en de afgevaardigden der districts commission van het Foods ter aan moediging en ondersteuning van den ge- wapenden dienst in de Nederlanden, werd daarin verslag uitgebracht door de commissie van inspectie over het Invalidenhuis te Leiden, in 1899. Daaruit biykt het volgende: De toeken, registers en verdere administra tieve bescheiden worden nauwkeurig eu net bijgehouden. Het saldo in kas was 1061.35. k Er waren in het vorig jaar iu het huis aanwezig 23, sedert zijn bijgekomen 21, te zamen 44 man. Van dezen zijn overleden 11 en op verzoek ontslagen 1, zoodat de sterkte nu bedroeg 32 man. Ondanks hun hoogen leeftijd, zagen de invaliden er over het algemeen goed uit; kleeding en uitrusting waren in voldoenden staat. Van de vier, die in de ziekenzaal verbleven, was er één lijdende aan malaria. Zou bet geen overwoging verdienen zoo werd in het verslag gevraagd dezen ongelukkige, die ongeneeslijk wordt genoemd en een bijzondere verpleging schijnt te behoeven, naar een ziekeninrichting te doen overbrengen? Uit het strafregister bleek, dat in de jongst verloopen twaalf maanden negen oud-gedlenden zijn gestraft, onder wie een sergeant, een fourier en een korporaal. Tot haar leedwezen zag de commissie daarbij geconstateerd, dat op één na alle straffen waren opgelegd wegens dronkenschap. Als buitengewone maatregel tegen dat kwaad heeft de Raad van Admi nistratie in den laatsten tijd aan de straf van arrest wegens dronkenschap, in sommige gevallen, de inhouding van de helft van het zakgeld gedurende één of meer maanden verionden. Volgens verklaring van den com mandant treft dit middel blijkbaar doel. In de verschillende zalen en vertrekken getuigde alles van orde en zindelijkheid. Het kantoor van den onder-commandant eischte dringend voorziening. Dit vertrek, met een gebrekkige, ondichte zoldering en onbe- kleede wanden, kwam der commissie in zUn tegenwoordigen staat als bureel geheel onge schikt voor. In de bibliotheek bestond behoefte aan kasten of rekken; een aantal boekwerken, die nu op een los aangebrachte plank opge stapeld liggen, moesten kunnen worden ge ordend en geplaatst. Het is der commissie aangenaam te kuanen verklaren, dat, naar baar overtuiging, hot Invalidenhuis goed wordt beheerd. Moet in de eerste plaats daarvoor dank woraen gebracht aan den Raad van Admi nistratie, de commandant en de onder comman dant verdienen lof voor de wijze, waarop zU hun betrekkingen waarnemen. Voorzeker is het te bejammeren, dat de onder veel opzichten voortreffelijke inrichting zoo schaars bevolkt blijft. De commissie zoekt de boo'doorzaken daar van in de navolgende feiten: Zoodra men het Invalidenhuis is binnengetreden, bevindt men zich tusschen boog opgetrokken, ruwe en voor een deel in vervallen staat verkeerende muren, die eerder doen denken aan een straf plaats dan aan een verblijf, bestemd om de laatste levensdagen van oude, brave krijgs lieden te veraangenamen. Door die mureD, waar noodig, af te bikken, met cement te bezetten en met 03n lichte kleur te over- ▼erveo, was hierin al dadelijk verbetering te brengen. Men denke aan het spreekwoord: „De eerste indruk ia de beste". In de meeste van de vele gangen, zalen en vertrekken, waarin de binnenbouw zich verdeelt, is het pleisterwerk bepaald slecht te noemen en grootendeels bestreken met een afschuwelijk leelyk geel kleursel, dat hier en daar, blykbaar ten gevolge van vocht, af bladderend, aan het geheel een eentonig, somber aanzien geeft. Schilderijen of teeke- ningen worden schier overal aan de wanden gemist. Van eenig wapen tropee goes zweem. Voorstellingen in plaat of beelJ uit het krijgsmansleven mo sten in geen enkel lokaal ontbreken. Dat de oud-gedienden dergelijke versieringen op prijs stellen en daaraan be hoefte gevoelen, wordt duidelijk, als men ziet op welke wijze de in hun slaapvertrekken aangebrachte kastjes met alltrlei preLt.n en plaatjes beplakt zijn. De commissie heeft niet geaarzeld een en anier onder de aandacht der aigemeene ver gadering te brengen, in de hoop dat het bestuur daarin aanleiding zal vinden spoedig middelen te beramen, om het verblijf in het Invalidenhuis te Leiden een gezelliger aanzien te doen verkrijgen, daardoor den lust om daarheen te trekken op te wekken en het verblijf van de oud-geoienden in dat huis meer duurzaam te doen zijn. Da voorzitter zeide aan de commissie dank voor het gehouden onderzoek. De afgevaardigde van 's-Gravenhage zeide in oplracht te hebben het leedwezen te be tuigen over het besluit, ten vorigen jare door de aigemeene vergadering genomeu, betreffende bet verleenen eener toelage aan den heer Tuning, eervol ontslagen commandant van het Invalidenhuis te Leiden. De districts commissie te 's-Gravenhage achtte dat besluit Sn strjjd met de statuten van het Fonds, doch meende, dat het thans niet meer was te veranderen. De afgevaardigden der districts-commissiön te Zutfen en te Amersfoort gaven te kennen van hun commissién dezelfde opdracht te hebben. De voorzitter merkte op, dat er van strijd met de statuten niet wol sprake kon zijn, omdat de statuten het niet verbieden. De heer Versteeg herinnerde, dat vroeger in een gelijk geval aan een eervol ontslagen commandant van het Invalidenhuis eveneens een toelage is to gekend en het jongst besluit der aigemeene vergadering alzoo een ante cedent heeft. De afgevaardigde van Amersfoort kon niet toegeven, dat als er in de statuten geen ver bod bestaat, het dan geoorloofd zou zijn de toelage te verleenen, en meendo overigens, nu de zaak bereids was beslist, deze thans niet verder te motten bespreken. De lste luit. J. E. Gieysteen, van het 4de reg. inf. te Leiden, wordt 1 Maart a. s. werkzaam gesteld ten bureele van den com mandant der Stelling van Amsterdam. Voor vrijwillige dienstneming by Hr. Ms. zeemacht meldden zich gedurende het 4de kwartaal 1899 by de verschillende kantoren van aanneming der marine aan: 162 jongens beneden den leeftyd van 16 jaren. Van die 162 jongens werden er 102 om verschillende redenen afgekeurd en 60 geplaatst by de Kweekschool voor Zeevaart alhier. Hr. Ms. benoemd gezant te "Washington, baron Gevers, begaf zich gisteren nog voor eeDigen tyd naar Duitschland, De heer H. A. Van Karnebe^k, te 's-Graven hage, toegevoegd geweest aan het secretariaat der Vredesconferentie, is door den Sultan van Turkije benoemd tot ridder 4de klasse der Osmanié-orde. De-heer H. A. Van Karnebeek, te's-Gra venhage, toegevoegd geweest aan het secre tariaat der Vredes Conferentie, is door den Sultan van Turkye benoemd tot ridder 4de klasse der Osmanié orde. Jhr. Van der Staal van Piershil, de nieuwe Nederlandsche gezant te St.-Petersburg, is Dinsdag daar aangekomen. Hr. Ma. pantserdekscbip „Koningin Wil- helmina der Nederlanden", onder bevel van den kapitein ter zee J. E. Sickens, is 5 dezer te Oleh-leh aangekomen. H. M. de Koningin heeft gisteren aan het diner ten Hove' vereenigd: mevrouw de douairière Van Lennep, dame du palais van H. M. de Koningin Moederbaron Bentinck, lsten stalmeester van H. M. de Koningin; mevrouw co barones Bentinck; baron Van Wassenaer van Catwyck; mevrouw de barones Van Wassenaer van Catwyck, dame du palais van H. M. de Koningin; jhr. Do Ranitz, kamerheer van H. M. de Koningio, intendant van het Huis van H. M. de Koningin Moeder; jhr. Van Pabst van Bingerden, kamerheer i. b. d. van H. M. de Koningin. Da „Soc.-Democr." zal van 1 April a. s. af een dagblad worden. Tot leden der ünan- ciêele commissie van het dagblad zyn aange wezen de heeren Polak, Wibaut en Tak. Voorts heeft het bestuur der Soc.-Dem. A.-P. besloten den Socialistenbond uit te noo- digeD, ten einde weder tot eenheid to komen. Te Napels is een post uit Transvaal en Oranje-Vrystaat aangebrrcht, die morgen avond in Nederland kan verwacht worden. To Amsterdam is in den ouderdom van 83 jaren overleden de heer T M. Looraan, bekend als oprichter van de „Vereeniging tot verbreiding der Waarheid", aan welker stich ting in de Elandstraat hy gedurende meer dan een halve eeuw zyn zorgen wydde. Ook het Java-Comltó, een comité voor de zending in Indiè, was een stichting van hem, en do Zondag8school-vereeniging, die by in 1866 in vereeniging met zyn vriend ds. Adama van Scheltema oprichtte, genoot tot het laatst zyn belangstelling. De heer Looman was voorts voorzitter van de Vereeniging van Godsdienstonderwijzers, voorzitter van bet bestuur der vereeniging „Zarfath" tot steun van nagelaten betrek kingen van evangelisten, godsdienstonder- wyzers, enz., en voorzitter van de Vormschool voor Christeiyke Bewaarschool onderwyze- ressen. Hy was redacteur van het Maandblad „De Christelyke Familiekring" en het „Geïllustreerd Zendingsblad". Maandag a. s. te één uur heeft op het kerkhof „Het Huis de Vraag" de ter-aarde- bestelling plaats. Eerstdaags, misschien reeds in de eerste dagen der volgende week, zal voor korten tyd in het Mauritshuis to zien zyn de schildery van Rembrandt, door dr. Hofstede de Groot in het Museum te Colmar ontdekt, en door zyn tusscheDkomst voor eenige dagen in Den Haag te bezichtigen, nadat het door prof. Hau8er schoongemaakt werd. Naar wy vernemen, most het een zeer fraai dames portret uit den laatsten tyd van Rembrandt zyn, tusschen 16621664 geschilderd, en moet het, wat de factuur aanbelangt, herinneren aan het vrouwenportret van Prins Youssoupoff, dat op de Amsterdamsche Rembrandt-tentoon- stelling te zien was. (Vad.) Door H. M. de Koningin is aan de Maat- schappy „Caecilia" als biyk van belangstelling een bedrag van 150 geschonken. Het stoomschip „Prinses Amalia," van Batavia naar Amsterdam, passeerde 5 Jan. Kaap del Armide „Bali," van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 5 Jan. te Gibraltar; de „Java," van Batavia naar Amsterdam, vertrok 5 Jan. van Marseille; de „Prins Alexander", van Amsterdam naar Batavia, vertrok 5 Jan. van Genua; de „Smeroe" vertrok 5 Jan. van PadaDg naar Rotterdam; de „Oranj9 Nassau" vertrok 5 Jan. van Nieuw-York naar West- Indié; de „Reigstag", van Oost-Afrika naar Vlissingen en Hamburg, arriveerde 4 Jan. te Napels. Bodegraven. Naar wy uit goede bron ver nemen, zullen de bouwplannen, alhier, van den heer Esbuys, architect te 's-Gravenhage, niettegenstaando onze gemeenteraad zyn ver- zook om subsidie te verkrijgen voor den aanleg van hoofdstraten op het te exploiteeren bouwterrein van de hand heeft gewezen, toch ten uitvoer gebracht worden. Deze week is de koop met de verschillende verkoopers van bouwterrein beklonken. Men verwacht, dat er spoedig met do werkzaamheden een aan vang zal genomen worden, waardoor onze gemeente een belangryke uitbreiding zal ver- krtfgen. Gedurende de maand December van het afgeloopen jaar is aan het postkantoor, alhier, in de Rykspostspaarbank ingelegd 2323.45 en terugbetaald 803.59. Het laatst uitgegeven spaamanktoekje draagt het nommer 712. Als een groote zeldzaamheid kunnen wy mededeelen, dat reeds den 4den Januari jL een schaap van den heer P. G. H. Blomme- steyn, alhier, twee flinke lammeren ter wereld gebracht heeft. By de verkiezing van ouderlingen en diakenen der Gereformeerde gemeente, alhier, zyn herkozen al3 ouderlingen de heeren De Gier en Bekker. Voor de vacature-Van Straalen is gekozen als ouderling de heer Krygsman. Als diakenen werden herkozen de heeren P. Batelaan, B. Batelaan en C. Van der Breggen. Donderdag-avond a. s., zal alhier, in het lokaal „Oud-Bodegraven" door de afdeeling „Timotheus" van het Jongelingsverbond een openbare vergadering worden gehouden, waarin ais spreker zal optreden ds. J. J. Van Nooit, van Amsterdam, met het onder werp: „Jon Luyken, een christen-werkman uit de 17de eeuw". Benthuizen. De openbare school telde alhier op den lsten Januari, volgens de lyst 107 leerlingen, als 60 jongens en 47 meisjes. Boven de zes en beneden de twaalf jaren telde zy 53 jongens en 46 meisj3s. De kostelooze inenting voor de gemeente Benthuizen zal plaat3 hebben op Dinsdag den 9den dezer, des voormiddags tusschen elf en twaalf uren in het Raadhuis. llillegom. Aan de Brouwerslaan alhier brak gisteren een binnenbrand uit in de wooing van den arbeider P. Van B., waarby eenig niet verzekerd huisraad en ïyfgoed een prooi der vlammen werd. Door de krachtige hulp der buren was men echter in korten tyd bet vuur meester. Men veronderstelt, dat de brand ls ontstaan doordien de brandende kachel te dicht was geplaatst by den muur, die betingeld en behangen was. Lisso. Aan het Rykstelephoonkar.toor zijn in het afgeloopen jaar ontvangen 1408 en verzonden 1302, te zamen behandeld 2710 telegrammen. In 1898 bedro g dit aantal 2758, t. w. ontvangen 1820 en verzonden 1138. In het afgeloopen jaar werden in deze gemeente geboren 154 kinderen; er stierven 76 personen, waaronder begrepen 6 dood geboren kinderen, en er werden 23 huwelyken gesloten. In 1898 werden geboren 152 kinderen; er stierven toen 65 personen (met inbegrip van 8 dooJgeboren kinderen) en er werden ge sloten 28 huwelyken. Noordwyk. Donderdagavond werd in café „Flora" een aigemeene vergadering gehouden van het „Sint-Jeroensgilde", die door ruim zestig leden werd bygewoond. Na een woord van welkom door den voorzitter, in deze eerste vergadering van het nieuwe jaar, werden op verzoek van het bestuur der St.-Jeroens- bibliotheek twee leden aan hun college toe gevoegd. HLrtoe werden met resp. 50 en 48 stemmen gekozen de heeren L. Homan en P. A. Alkemade. Na de mededeeling door den voorzitter, dat er voor de leden weder feestavonden worden georganiseerd, en dat men om lid te worden en hiervan gebruik te kunnen maken, zich minst-na 14 dagen te voren by een der bestuursleden kan doen inscbryven, verkreeg het woord de spreker van dien avond, de heer H. Spendel, van Katwyk, die tot onder werp zynor rede gekozen had: „Het Vereni gingsleven". Aan de hand der geschiedenis schetste spreker, hoe reeds in de oudste t(jden de menschen zich tot verenigingen aaneensloten, die zoowel ten goede als ten kwade vrnebten voortbrachten. Achtereenvolgens besprak de redtnaar de eerste Christenen, ln de Cata comben verenigd, om aldaar in den godsdienst onderricht te worden; vervolgeoa de con gregatiën en religieuze orden, die op allerlei gebied nut stichtten; later in de Middeleeuwen de gilden met hun meesters en gezellen, die den ambachtsstand verhieven en ooor welke talryke kunstwerken werden voortgebracht, die nog heden getuigenis afleggen van den bloei der kunsten, vooral op het gebied van bouw- en goudsmeekunst. Het was de Fransche revolutie, die de gilden ten ondergang bracht, om daarvoor de valsche leuzen van vryneid, geiykheid en broederschap iD de plaatste gern. Elk dezer drie geeselae spr. op geduchte wyze en toonde aan, hoe de christelyke ver- eenigiogen daardoor verdwenen en de geest van socialisme en anarchie het hoofd begon op te steken. Daarna kwamen de geheime genootschap pen, cis steads den godsdienst en de zeden aanrandden en het op den ondergang van troon en altaar toelegden. Uit deze zyn de versprei ders van goddelooze en zedelooze lectuur voortgekomen; overal trachten z\j hun bolio phrasen ingang te doen vindenzelfs de school is voor hun aanslagen niet meer veilig. De machtspreuken: eigendom is diefstal, bezit ia onrecht (later door de socialisten overgenomen) zyn van ben afkomstig. Tegen deze genoot schappen trachten de katholieken een dam op te werpen, door zich, op do stem van hnn H. Vader in zyn encycliek „Rerum Novarum", te vereeDigen tot volksbonden en kiesvereni gingen, die zelfs tot in de kleinste plaatsen worden opgericht, en waartoe spreker zyn hoorders dringend aanspoorde, wyzende op de oudo spreuk: Eendracht maakt macht. Door een lichte keelaandoening was spreker verhinderd zyn lezing te voltooien; hy be loofde echter later het slot te zullen leveren. Na nog een geanimeerde discussie over zaken betreffende de leesbibliotheek en na het zingen van het St. Jtroensgildelied werd de vergadering, met dank aan don spreker, door den voorz.tter, den heer C. J. L. Van der Meer, gesloten. Door den weleerw. heer ds. S. Verboeff is aan het hoofdbestuur der Ned. Zuid-Afri- kaanscho Vereeniging overhandigd een som van ƒ323.185, byeenverzameld als volgt: Transvaal-avond te Noordwyk-Binnen, netto opbrengst136.55 Idem te Noordwyk aan Zee, netto opbrengst26.935 Catechisatie en Zondagsschool van ds. S. Verboeff18.- Bewaarscbool der Ned. Herv. Gem. onder leiding van Mej. C. Van den Berg-** 6.76 Verzameld te Noordwyk-Binnen door de Jongedochtersvereenigiog onder leidiog van Mevr. Verhoeff en Mej. C. Van den B.rg 135.95 Totaal f 323.18s Een bijzonder woord van bf mag niet ont houden worden aan laatstgenoemde Vereeni ging uit wi r midden gecollecteerd werd door de jonge dames M. LinJbout, P. Lind- hout, J. Leenheer, A, Byievel J, T. Barnhoorn, J. Van der Loo en M Hallebeek die, zonder e^n enkel huis over te slaan, zelfs de kleinste gave voor de Boeren in ontvangst namen. Noordwykerhout. In de maand December werd aan het hulppostkantoor alhier op de Rykspostspaarbank ingelegd 1201,35 in 22 inlagen. Terugbetaald werd ƒ3399,13 in 11 keeren. Oude-Wetering. Dat het ys op het Brase- mermeer flink sterk was, bleek wel uit het feit, dat een boot gisteren met drie booten achter zich twee uren in het ys vast bleef zitten. Eindeiyk kon de boot zich Iob werkea en de reis vervolgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1900 | | pagina 1