N®. 12221
Woensdajï 27 December.
A®. 1899
Se2e Gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nomiuer bestaat uit VIER
Bladen.
Eerste Blad.
Wegens het Kerstfeest
f 9071.001/3.
Leiden, 23 December.
Feuilleton.
IEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COTBAHT»
Voor Lelden per 8 maanden. 1.10.
Franco per post1.40.
Afzor.deriyko Nommers 0.05.
PRUS DER ADVEHTENTIËEit
Van 1—6 regels 1.06. Iedere regel meer f 0.17|. Grootse
letters naar plaatsruimte Voor bet incasseeren buitan de stad
wordt 0 06 berekend.
verschijnt Maandagavond en Dins
dagavond het „Leidsch Dagblad" niet.
Door den Zondag, die aan het
Kerstfeest voorafgaat, zou dus in
drie dagen geen blad worden uitge
geven.
Met het oog op den strijd in Zuid-
Afrika is echter besloten, indien
de nieuwstijdingen dit noodzakelijk
maken, des Dinsdagsmorgens om elf
uren te verschijnen.
Mocht evenwel geen nummer wor
den gegeven, dan kan worden aan
genomen, dat er niets bijzonders
viel te vermelden.
Ned. Zuid-Afrikuansche Vcreciiiging.
Afdeeling Leiden en Omstreken.
Door den Penningmeester is sinds de laatste
opgave ontvangen:
uit een collectebus te Noordwyk 1.13
van een promotieparty10.
van N. N„10.-
Bet totaal der ingekomen gilten be'raagt
thans
Bijdragen kunnen worden toegezonden aan
den Penningmeester, Hem brand tstraat 19, of
aan hit Bureel van dit Blad.
NIEUWJAARSWENSCHEN
worden van af heden aangenomen ad 25
Cents per advertentie voor bet Leidsch
Dagbladdat op Nieuwjaarsmorgen verscbynt.
Buiten Leiden wonenden kunnen postwissel
Eenden en de advertentie op het strookje
echryven.
Nieuwjaarswenscben, na Donderdag
avond acht uren aangeboden, worden be*
rekend ad 50 Cents.
Wy vernemen, dat het huis van wylen
prof. Schotten, aan het Rapmburg alhier, door
bet Ryk vroeger reeds aangekocht, by ministe-
rieela beschikking, voor do uitbreiding van het
Etbnographisch Museum zal bestemd worden.
Het zal daardoor den wakkeren directeur
mogelijk wezen, zyn reeds begonnen tentoon-
et Hingen in eerstgeD03md gebouw voort te
zetten.
Ook van del tuin sal voor dit doel gebruik
gemaakt worden.
De Christelyke Zangvereenlging „Soli
Deo Gloria" (directeur de heer C. Van de
Putte Wz.) alhier gaf Donderdag-avond in de
Lutuerscbe kefk haar vierde uitvoering ten
aanhoore van een talryk en belangstellend
pu liek. Eet mocht inderdaad een genot
heeten, er tegenwoordig te zyn. Van alle
nommers kan gezegd worden, dat zy oen
stampei droegen van ernstige, nauwgezette
studie. Wy brengen er slechts enkele in
herinnering; tyv. den „Lofzang", door den
directeur gecomponeerd, de aria „Ziet welk
een liefde" van H. F. Muller, sopraan-solo,
prachtig gezongen; „De Morgen" van E. Ver
steeg; „Avondstilte", van G. B. Van Krieken
„Hot Kerkklokje", van Fr. H. Appel. Veel
indruk maakte de tenor, did met ved gevoel
een omwerking voordroeg van het roerend
gedicht van den Duitschen di hter Freiligrath
„O lieb solang du lie en kannst", op tuuziek
gebracht door R. Gtrritson.
Maar bet middelpunt van den avond was
„Engelenzang" van J. B. Van Bree. Meer
dan een half uur werd de aandacht gespannen
gehouden door de heerlykste koren, afge
wisseld door alt-solo, duo tenor en bas en
quartet, om ten slotte nog weer in koren te
ein ligen. Dit wonderscboone stuk vóór de
pauze en daarna het aloude kerklied „Op den
Gooien Vrydag" gaven in het tyzonder den
indruk van een stichtelyke voorbereiding tot
htt K'-rstfeest.
Lang zal deze genotvolle avond zeker in
V6ler herinnering tlyven. Soli Deo Gloria!"
Oók voor het Lied, dat zoo oud is ais ds
Christelyke Kerk.
Een woord van dank aan allen, die tot het
welslagen hebben medegewerkt, ook aan
den organist den heer Van Leeuwen; in
het byzonder echter aan een directeur den
heer C. Van do Putto. "Wy wenschen hem
toe, dat hy nog lang zyn gaven mogeleenen
aan de gewijde mUzi-k, zoowel op c.n zang-
vereenigiog als by het onchrwys aan het
opkomend geslacht in orgel- on pianospel en
het zing.n van hartverheffende li-ideren.
Onder de opgaven in zik- de plaatsing
der leerlingen van de Muziekschool oer Maat
schappij voor Toonkunst, alhier, behoort nog
te worden vermeld als geplaatst in de 7ae
klasse Piano onderwys de leerlinge A. Ch.
Zaayer.
Op de 22ste Ityst van de 21ste jaar-
collecte voor de Scholen met den Byoel komen
o. m. voor: Heemstede met Glip en Benne-
broek met 280.29. Onder de Unie-collecte
to Heemstede zijn begrepen 10 van deC.r.
Zangvereeniging on ƒ7.50 van de Chr. Jonge-
ling8vereeniging.
By de onder beheer van den architect
Jan Stuyt gehouden aanbesteding van een
gesticht te Nieuwkoop was minste inscbry ver
de heer J. J. Roodeurys, te 's-Gravenhage,
voor ƒ26,570. Ingekomen waren'11 biljetten.
Het Hoofdbestuur der „Nederlanosche
Vcreoniging tot Afschaffing van Sterkeu
Drank" heelt het nooiig geacht het volgende
bekend te maken:
Het i9 gebleken, dat er misverstand in de
kringen der drankbestryders bestaat omtrent
de strekking van bet onlangs by referendum
door de Vere6niging goedgekeurde besluit
omtrent het voortaan uitsluitend opnemen ..ib
lid van hen, die zich onthouden van allen
alcobol. Men scheen hier en daar te meenen,
dat die bestaande leden, aie alleen het drinken
en aanbieden van sterke drankon nalaten, van
verschillende rechten ontzet zouden worden.
Niots ligt minder in ae bedoeling. Volgens
een artikel der gewyzlgde statuten, welke
28 dezer op de buitengewone algemeens ver
gadering vastgesteld zullen worden, wonen
alle bestaande le en in hun rechten en ver
plichtingen gehandhaafdElk bestaand lid, al
is hy „afschaffer,blyft als lid benoembaar
tot bestuursfuncties, afgevaardigde enz. enz.
Dientengevolge wordt geen enkel lid ia zyn
rechten verkort. Het besluit is alleen van toe
passing op hen, die voortaan als lid willen
toetreden.
Door het bestuur van het Gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen te 's-Gravcnbage
was gisteravond een gala-feestconcert aange
kondigd ter herdenking van bet 25 jarig be
staan van oie instelling, Welke Inaerdaad voor
de residentie een onmisbare behoefte is ge
worden by de toenemiDg van muzikale uit
voeringen. De zaal prykte met een gala
verlichting langs de bovenlyst van podium en
galery en een plantenverslering voor het
podium, t*rwyl ook in de vestibule e nige
planten waren aangebracht. Tot degenoodigoen
behoorden de ministers, waarvan verscheidene
met nun dames tegenwoordig waren, de com
missaris oer Koningin, het gemeentebestuur
vertegenwoordigd door de wethouders, enkele
besturen van muzikale vereenigingen. Ofschoon
ook het puiliek toegaüg had, bleef de zaal
half bezet-
Het orkest van het Concertgebouw, onder
Mengelberg, gaf de Leonore-ouverture, de
Noordsctie Rh^psodie van Lalo, het voorspel
var Forvaal v..n Vincent d'Indy en Küythr-
Carnaval van Svenosen. Al de nummers wer
den zeer toegejuicht. Mej. Louise MuLer uit
Coburg zong een aria uit „Fidelio" en eenige
lieder n, coch scheen niet volkomen by stem
te zyn. De violist Johannes Wolff O0gstte
veel toejuiching. Do solisten ootvingen bloe
men of kransen. Noch tydens het concert,
noch daarna, werd overigens aan den ge
denkdag van het Gebouw verdere feeateiyk-
heid by gezet.
Gisteren heeft aan het departement van
bui!enhndsebe zaken te 's-Gravenhage de
uitwisseling plaats gehad van de akten van
bekrachtiging van bet op 15 Maart jl. aldaar
door ce gevolmachtigden van Nederland en
Rumeniö geteekend verdrag van handel en
scheepvaart. (Sfs.-Cf.)
Dj Japansche gedelegeerde de heer
Motono denkt tot de helft van de volgende
maani nog in Den Haag to verbiyven.
Aan het „N. v. h. N." wordt gemeld,
dat als een van degenen, die voor een be
noeming tot burgemeester der gemeente
Groningen in aanmerking zouden komen, in
gedistingeerde kringen o. a. ook genoemd
wordt do heer mr. S. Van Houten.
Het Nederlandsch Landbouwcomité heeft
aan do Tweede Kamer toegezonden een adres,
waarin op eenige wyzigiogon in het aanhan
gige ontwerp-t oterwat aangedrongen v%or-t.
Verzocht wordt margarine als zoodanig niet
alleen te doen merken by uitvoer, zooals de
wet voorstelt, maar ook ty den invoeg omdat
byv. oy terugzending uit Engeland, zooals
meermalen plaats heeft, de vraag kan ont
staan, waur of uitvoer eindigt.
Niet alleen de buitenste verpakking moet
gemerkt zyn, zooals bet ontwerp volcoenae
acht, maar alle verpakking ty ïens het ver
voer, daar het anders mogeiyk zal zyn potjes
ongemerkte margarine te vervoeren in een
ongemerkte kist, zoodat dan by het over
geven of de levering de waar toch weer ongo-
merkt is.
Verder wordt nog in overweging gegeven
de margarine by détail verkoop een voor
geschreven vorm te geven en t) bepalen wat
opencare middelen van vervoer zyn, opdat
niet <-e rondventers van margarine, om eenige
voorrechten, die de wet aaDgeeft, te verwerven,
b. v. een gefingeerden boaeeienst openen
tusschen hun woonplaatst en de plaatsen
waar zy hun margarine verkoopen.
Ein-.eiyk dringt bet comité er op aan om
by recidive de overtreding niet facultatief te
doen straffen met hechtenis of geldooete, maar
uitsluitend hechtenis toe te passen.
Te Rotterdam, zynde zyn geboorteplaats
werd gisteren met groote plechtigheid hulde
gebracht aan prof. dr. J. H. Van 't Hoff, die
gisteren den dag herdacht, dat hy voor 26
jaren promoveerde. Vele Nederlandsche en
buitenlandsche geleerden waren daartoe byeen-
gekomen in 't gebouw van het Bataviaasch
Genootschap van Kunsten en Wetenscnappen.
Nadat de praesea van het Bataafsch Ge
nootschap, de heer 's Jacsb, burgemeester van
Rotterdam, den jubillaris, omgeven door zyn
familie, welkom had gebeeten, worden hem
in harteiyke toespraken gelukwonschen aan
geboden door prof. Oatwald, namens do Deut
sche ElectrotochDische Gesollschaft; door prof.
Lobry de Bruin, die namens het genootschap
ter bevordering der natuur-genees- en heel
kunde te Amsterdam hem het eerelidmaat-
achap van dat Genootschap aanbood; door
dr. Hoorweg namens het Utrechtsch Genoot
schap voor Kunsten en Wetenschappondoor
dr. Van der Plaats namens het Maandag
avondgezelschap uit Utrecht; door dr. Cohen
die namens de Ind. Natuurkundige Vereeni-
giDg hem het eerelidmaatschap dier vereeni-
ging aanbood; door een afgevaardigde van
het Technologisch Gezelschap te Delft en door
J. R. Katz namens de natuur Püilósophische
Studentenvereeniging te Amsterdam.
Daarna las dr. Reicher een groot aantal
telegrammen voor uit alle deelon der wereld,
zelfs uit Japan, ontvangen.
Dr. Cohen bood den jubilaris een pracht
exemplaar aan van zyn biografie en dr. Moyer-
koffer een jubelband, inhoudende artikelen
van oud leerlingen.
De jubilaris bedankte ieder spreker afzon
deriyk. Na het officieels gedeelte werd de
samenkomst in besloten kring voortgezet.
O. a. was een verslaggever van de „Frank
furter Zeitung" tegenwoordig.
Hazerswoude. De beer J. v. u. Myl, *an
Haz:rswou e, is met iagang van 1 Jan. 1900
benoemd tot e-reten on-ierwyzer aan eender
openb. lagere scholen te Amsterdam.
Hoe groot de lust tot arren by som
mige menschen kan zyn, tlykt uit het feit,
dat de heer N. M., van Hazirswoud^gihteroD,
toen het ys van d n Rya nog te zwak wac,
om er zich met paarden op te wagen, zyi
twee honaen voor den tikker span jen ea
door het vroolyk gerinkel van oe bellen,
waarmee de grootste der viervoeters behan
gen was, de andere liefhebbers van ysvermaak
aanspoorde, hun tuigen tegen de naderende
Kerst-iagen ia gereedheid te brengen.
Toen Dond-rdag-morg-m e»niga joogelai
nit deze gemeente zich op schaatsea naar Q6
H. B.-S. te Lei en begaven, en op den Rjjn
by de overhaal „de Ooievaar" een wak ovbr-
stakeD, was een hunner, met name J. A. K.,
zoo ongelakkig, er tot het miduel door to
zakken. Zyn gebroken schaats noodzaakte
hem, zyn veis t« voet voort te Zetten. Hoo-
wel dit noodlottig toeval geen naaetlige
licbamelyke gevolgen voor het jongemensch
had, was de doorgestane schrik toe;: oorzaak,
dat hy dien dag de lessen aan ie school
niet kon volgen, maar in den schoot van oen
liefdtryke Lei-sche familie gelegenhei i vond
om van den doorgestansn angst te bekomen.
Naar naen verneemt, bestaat het plan
tot het houden van een barcryoerfi op
schaatsen naby tie Koudekerksche brug onder
Hazerswoude.
Heemstede. De gemeenteraad besloot deel
to nemen in het fonds tot pensionneering van
gemeente-ambtenaren, voor zoover betreft de
veldwachters, en wel tegen het veruoogd tarief,
waarby 94 pCt. van het gestorte öeorag wordt
terugbetaald als de b-trokken persoon vóór
het 65ste 1-evensjaar overlydt.
Leiderdorjt. In op.ncare vergadering van
den Raad cezer gemeente, te boaen op
Dohderdag 28 Docembcr a. 8., des avonds te
halfacht, zullen wordenebandeld d volgende
onderwerpenlo. Mededeelingen, 2o. Benoe
ming Gemeen to-gen eesh er, 3«. Verpachting
vischwatef, 4o. Aanvrage concessie water-
gasfabriek* 5o. Vaststelling kohier schoolgeld
vierde kwartaal, 6o. Vaststelling suppletoir
kohier Hoofdelijk) Omslag.
$e stemming ter benoeming van een
körkjfbogdvoordeNe lerl. Hervorm.eGema-ati
alhier, in etede van den heer M. Splinter,
die bedankt beeft, 2al plaats bobben
I Donderdag 28 December a. s., 's avonds vn*.
7 9 uron.
Noordw^k. De Kerstweek belooft wat voot
de Noordwffkers (die op h=t punt van lezingen
niet verwen! zyn) en voor... de BoerenI
Naast de reeds geannonceerde lezingen v..u
dr. Korvet in de R. K. K-iesvereeniging de
lichtbeelden zyn naar de plattn, door den he6r
Wormser by zyn l6ziDgen gebruikt—kunnen
wy mededeolen, dat de heer H. J. Moll, van
EnkhuizeDr oud-ondïrwyzor uit Transvaal, op
Don;rrjag en Vrydag a. s. (resp. in het „Hof
van Holland" en in het Badhotel Konynea-
burg) lezingen over hetzelfde onderwerp zal
I houden. Ook deze zullen door lichtbeelden
34 December.
6)
In weinige minuten was zo klaar geweest,
geholpen door de verbaasde juffrouw, die maar
niet vorder had gevraagd, toen ze op haar
vraag, of or slechte tyding was gekomen, een
ontkennend antwoord gekregen had.
„Tk ga naar huis, ziet u," had ze gezegd.
„Koffertje? Neen, dat is r.iet ncodig. Is uw
moeder er al? Goede reis gehad? Zoo, nu ben
ik klaar, geloof ik. Myo overschoenen? Ja, als
u Z3 ten minste gauw kunt vinden. Dank u,
dank u wel. Du3 u zorgt wel voor alles? Ik
8chryf wel, wanneer ik terugkom. Prettige
Kerstdagen 1"
Ze was de trap af en de deur uitgehold en
had den trein bereikt juist toen hy werd
afgeluid.
De plotselinge actie heeft haar goed gedaan.
Het gevoel van malais9 is verdwenen.
Ze i3 alleen in de coupé, weer eenzaam dus.
Maar nu zyn er de beweging en het geraas van
den trein, en de prettige bezigheid zich voor
te stellen hoe hot thuiskomen zyn zal.
Zoo laat wordt or natuuriyk ni?mand moer
verwacht. Ze zal vragen om mevrouw te
spreken; de meid kykt haar wat achter
dochtig aan, maar laat haar in de voorkkmer.
Ze moet er tamc-iyk lang wachten. Dan zachte
voetstappen op de trap en gedempte stemmen
hy de kamerdeur. Vader komt mee naar
beneden om het vreemde van het geval. Een
oogenblik van met-herkennen het is donker
in do kamer en dan de-ontmoeting. Lachen
en schreien natuuriyk; dat behoort er zoo by.
Of neon, het is toch aardiger geheel onver
wachts de kamer binnen te komen, waar vader
met de courant zit on moeder nog zoowat
aan het redderen is Heel gewoon, alsof ze
thuiskwam van een thee-visite. Ze ziet hun
gezichten al; eerst een weioig ontsteld, maar
dan zoo bly verrast. Als ze maar niet te erg
schrikken I
Of beter nogEn haar verbeelding is
onvermoeid het thema te variöereo en om
geeft haar met de atmosfeer van het huissiyk
interieur. Is het mogeiyk, dat ze vier maanden
is weg geweest? Die tyd schynt weg te zinken
en begio en einde schynen tot elkaar teDaderen.
En toch, aan den anderen kant ïykt het ook
weer langer. Er is veel met haar gebeurd in
dien tyd. Maar thuis is alles nog by bet oude
gebleven; dat weet ze. Moeder heeft haar
trouw op de hoogte gehouden van het gewone
doen van iederen dag. Ia het begin interes
seerde het haar weinig; als ze maar gezond
waren, dat was het voornaamste. Later hadden
enkele zinsneden haar wel eens wat meer
getroffen; andere indrukken waren er echter
spoedig overhoen gegaan, en ze had haar
eigen levoo weder verder geleefd. Maar nu
keert de berinnering er aan terug, als een
rekening, die wil worden vereffend, en stoort
het biyde vreugdegevoel van daareven.
„In je kamer" zoo heette het m een
dier brieven „heb ik alles nagezien, zooals
je my gevraagd bebt. Je zult me wel kinder
achtig vinden, maar als ik er kom, is het me
altyd, alsof er een doode in huis is."
En in een anderen
„Schryf me eens, als je tyd hobt, hoe je
dagen zyn ingedeeld, wanneer je les geeft,
waar je je vaste avondjes hebt, enz. Dan kan
ik eens in gedachten met je meeleven."
En elders:
„Vanochtend was er tot onz9 teleurstelling
geen brief van je; we zyn er al zoo aan
gewend op Maandagmorgen, en het eerste,
wat ik doe, is naar de bus te loopen. Wy
maken het goed; stilletjes natuuriyk, vooral
Zondags. Maar dat past by oude menschen."
Voor het eerst zeggen die woorden haar nog
iets anders dan wat er staat. Voor het eerst
voelt ze duideiyk, als doorleefde ze het
hoe het loven voor hen moet geweest zyn:
dor, vaal, kleurloos, als de donkere dagen vóór
Kerstmis zelf. Voor het eerst verontrust haar
een gevoel van verant^oordelykheid.
Wanneer heoft ze den iaatsten brief gehad?
Laat zien, juist een week geleden.
In een week kan heelwat veranderen.
Als er eens iets gebeurd was, iets ontzet
tends, dienzslfden morgen.
Even snel als de gedachte opryst, vormt
de fantasie het passende beeld, scherp
en klaar.
Zóó zal het zyn, als ze straks thuiskomt.
Aan het station haar oudste broer.
„Wat, jy hier?"
„Ja," met ontroordo stem, „ik kon gelukkig
dadelyk weg. Ik dacht wel, üat nettelegram
je juist tydig genoeg voor dezen trein zou
bereikoD.
„Telegram. Wat"
„Wat! Heb je.... Weet je
„Maar wat is er dan? Ik weet van niets.""
„Moeder"
„Dood?"
„Helaas, ja."
Hü zou haar vertellen hoe plotseling het
gegaan was. 's Morgens nog gezond opgestaan
om vier uren alles afgeloopen. Thuis zou ze
vader vindeD, heolemaal in de war, radeloos
altyd maar heen en weer loopend van de eene
kamer in de andere. En in de slaapkamer
Ze springt overeind, toil het niet indenkeD,
wil ontkomen aan zicbzelve.
2e leest de reclamo-borden, woord voor
woord, hardop, zich inspannend te begrypen
wat er staat, als iets moeilyks, dat moet
worden van buiten geleerd. En onderwyi
bonst het in haar hoofd, als wilden de
teruggedrongen gedachten zich met geweld
bevrydeD.
Ze loopt eenige malen de coupé op on neer,
laat dan het raampje zakken en steekt haar
hoofd naar buiten, gretig naar de koude
avondlucht.
Wat bezielt haar toch vanavond? Ze
heeft anders nooit last van haar zenuwen.
„ZenuweD," is ze gewoon te zeggeD, „wel-
zekór heb ik die, maar dat is het juist, ik
heb ze, ODder myn duim namelyk. Jelui laat
je er de wok maar door voorschryven." Maar
nuIs het dan zoo iets bijzonders met
Kerstmis naar je huis to gaan?
Weer loopt ze de coupé op en neer. Z 3 zal
nog maar niet gaan zitten; het moest eena
terugkomen. Ze dwingt andere bezigheden aan
haar geest op. Wat zou dat voor oen lyn zyn,
die ze nu beschrijft? Een resultante van twee
bewegingen: het loopen en de beweging van
den trein. Een soort van zigzaglijn binnen de
grenzen van de rails, met heel stompe hoeken?
Maar dan is er nog de draaiing van de aarde
en de omwenteling van de zon. Hot wordt te
gecompliceerd.
Wat gaat do trein nu langzaam opeens? Zou
iemaud de noodrem in beweging hebben ge
bracht? Waar is die O, daar is de kruk en het
bordje: Noodrem, Notbremse, Train de Süreté.
Vreemd, dat het er niet in het Eogelach op
staat! Wat is hot ook weer? Als de kinderen
haar nu op school eens zoo iets vroegen l Ze
heeft bet al wol gomerkt, ze is niet ad rem
voor de klas. Neen, do troin houdt toch niet
stil. Misschion ligt er veel snoeuw op de rails.
Weor kykt ze naar buiten. Nog altfiff
dezelfde mysterieuze vlokkenpracht. Al het
andore, de grond er ondor, de hemel or bova»„
huizen, boomon, lichten, alles is verdwonoo.
Niets dan vlokken, dio al grooter worden en
al meer tot elkaar naderen, als wilae ze zich
vereeuigen tot één ontzaglyk geheet Be trein
boort er een loonei in.
'cl volgt.)
