H\ 12174
Dinsdag 3X October.
A0. 1899
fmant wordt dagelijks, met uitzondering
yon (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Een Transvaalscli Volkslied.
LEIDSCH
DAG-BLA
PBJJS DEZEB GOTOAHTl
Voor Lolden per 8 maanden. n H i .i 1.10.
Franco per post s> a B 1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.05..
PDUS DEE ADVEETEHTIÉNl
Van 1-6 rogels f 1.06. Iedere regel meor 0.17J. - Grooter.
tetters naar plaatsruimte Voor hot mcasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Tweede Blad.
„Di vierkleur van ons dierbaar land,
Die waai weer o'er (over) Transvaal;
En wee di Godvergeten hand,
Wat dit weer neer wil haal!
Waai hoog nou in ons helder lug,
Transvaalsche vryheidsvlagl
Ons vyande is weggevlug,
Nou blink 'n blyer dag.
Yeul storme het jy deurgestaan^
Mar ons was jou getrou;
En nou die storm is o'ergegaaD,
Wijk ons nooit weer van jou.
Bestormd deur Kaffer, Leeuw en Brit,
Waai jy steeds o'er hul (hun) kop,
En tot hul spijt anskou hul (zijlieden) dit,
Ons h(js jou hoger opl
Met lage lis haal Albion
Ons vlag verraadlik neer
En doet to6n net al wat hul kon
Dat ons hul vlag moes eer:
„Ons sou dan alles daarbij win,
„'n Telegraaf en Spoor,
„Als ons di Rooivlag wou erken"
Mar dit wou ons ni hoor.
Vier jaar lank het ons mooi gepraat
Om weer ons land te kry
„Ons vraag jou, Brit, geen goed of kwaad,
„Gaat wog en laat ons vryi"
Mar toen di Brit ons nog V6rerg
Toen vat ons di geweer;
Ons was al lank geno9g geterg;
Nou kan ons toch ni meer.
En mot Gods hulp het ons di juk
Van England afgegooi;
Ons is weer vry, geluk, geluk!
Nou waai ons vlag weer mooil
Het het (heeft) ons heldenbloed gekos,
Mar England nog veul meer;
So het di Heer ons weer verlos.
Ons geef Hem al di eer!
Waai hoog nou in ons heldre lug,
Transvaalsche vrijheidsvlag l
Ons vyande is weggevlug,
Ons blink 'n blijer dag.
Waai hoog nou o'er ons dierbaar land,
Waai, Vierkleur van Transvaal!
En wee di Godvergeten hand,
Wat jou ooit neer wil haal!
C. G. Do Jonge, f
Volgens de „Daily Mail" is te Elandslaagte
ook gesneuveld de heer De Jonge, secretaris
van het departement van onderwijs der Z.-A.
Republiek. Hoe de oorlog ook afloope, tot de
pijnlijkste herinneringen zal voor de Boeren
deze dood beboortn.
De hoer De JoDge was secretaris van het de
partement van onderwijs. Toen de Afrikaanders
in Transvaal hun heftige beweging tegen het
HoHandsohe onderwijs voerden, greep hy naar
/i pen en verdedigde in een dagbladartikel
het staatsonderwijs en verweet dezen Afrikaan
ders, van wie de predikanten van de Vcreenigde
Éerk, kweekelingen van Stellenbosch, de leiders
waren, dat door hun toedoen het Engel6ch
en de Engelsche invloed in de Republiek het
zouden winnen.
Daarop volgde een aanklacht by de Regeering
en een verzoek om den heer De Jonge te
ontslaan, omdat hy, hoewel ambtenaar, de
predikanten der Vereenigde Kerk had aange
vallen. De RegQ6ring benoemde een commissie
om het geval te onderzoeken. De commissie
vond geen aanleiding voor bet ontslag. Toen
volgde een debat in den Eersten Volksraad,
naar aanleiding van een memorie van oen
klein aantal burgers, verzoekende den heer
De Jonge te ontslaan. Met 13 tegen 12 stem
men gaf do Volksraad de Regeering daartoe
opdracht.
Of zy daaraan voldaan heeft, weten wy niet.
Volgens onze laatste berichten, die tot de
eerste dagen van October liepen, nog niet.
Maar intusschen was de oorlog uitgebroken,
Het Nsderlandsche vrywilligerscorps werd ge
vormd. Op de vergadering, waar dat gebeurde,
deelde iemand mede, dat zich voor het corps
bad opgegeven de heer De Jonge. Geen waar
diger antwoord op het besluit van den Volks
raad ware mogeiyk geweest. Hy werd een
der officieren van het corps te velde, en te
Elandslaagte liet hy het hven.
De Regeering der Republiek, zoo zy 't nog
niet gedaan had, was dus ontslagen van de
Lateiyke taak, aan de opdracht van den
Volksraad gehoor te geven. De post is open
en kan door een Afrikaner bezet worden.
Maar, wy mogen niet te bitter zyn; er was
toch onder de burgers al verontwaardiging
over dat besluit van den Volksraad en de
oorlog, de heldhaftigheid van het als één
man opkomend Transvaalsche volk, wischt
veel kwaads uit. Maar voortaan zal geen
rechtgeaard Afrikaander van dezen vryheids-
kamp kunnen spreken, zonder eerbiedige hulde
te brengen aan De Jonge, die zyn eigen bittere
grief niet achtte, maar zyn leven veil had
voor zyn nieuwe vaderland. Zyn oude vader
land zal zich ook zyner weten te herinneren.
(N. R. Cf.)
Ajax Haarlem,
De wedstryd ten bate van de Ned. Zuid-
Afrikaansche Vereeniging heeft ten volle aan
zyn do l beantwoord. Te Leiden heeft het
voetbalspel eerst sedert korten tyd ingang
gevonden by het publiek; men kan dus nog
niet verwachten, dat er, zooals te Amsterdam,
Rotterdam of 's Gravenhage, 1000 a 1500
menschen komen kyken, maar in vergelyking
met anders was het gisteren stampvol. Hoe
veel Ajax ten slotte aan de N. Z.-A. V. zal
kunnen afdragen is ons nog niet bekend
wy zullen niet verzuimen er zoo spoedig
mogeiyk melding van te maken zeker zal
hot beneden de bedragen van enkele andere
steden t-iyven, maar in ieder geval heeft
Leiden de eer van in dezen het initiatief te
hebben genomen.
De wedstryd is een zeer spannende geweest
en ten slotte geöindigd in een geiyk spel
1 1. Terwyi Haarlem geheel volledig was,
miste Ajax den besten speler der voorhoede,
nl. KoolemanB Beynen, wegens een bekomen
kwetsuur. Wanneer men bedenkt, dat deze
speler in het vorig seizoen door den Ned.
Voetbalbond was uitverkoren om Nederland
te vertegenwoordigen tegenover do English
Wanderers, dan kan men beseffen, hoe zwaar
dit verlies voor ce onzen woog.
Over het algemeen was Ajax sterker, maar
de voorhoede speelde vóór de pauze gebrekkig
samen, terwyi daarna het samenspel wel beter
was, maar het schieten op het doel zoo er-
barmeiyk slecht, dat het Ajax 6lechts ééns
gelukken mocht een punt te maken. By
Haarlem daarentegen was de voorhoede èn
in samenspel èn in schieten veel beter, maar,
aangezien de Leideche verdediging schitterend
was, veel beter dan by Haarlem kon ook
Haarlem slechts één punt bemachtigen. Beide
punten werden vóór de pauze gemaakt. Na
dien tyd moest er tweemaal worden gestaakt,
éénmaal wegens het loslaten van één der
doelnetten, den anderen keer omdat één der
Haarlemmers aanval van kramp kreeg. Op
het laatst doorleefde Ajax nog een gevaariyk
oogenblik, toen aan Haarlem een strafschop
te beurt viel, doch Cramer keerde het schot
meesteriyk, zooals trouwens zyn doelver-
dodigen gedurende den geheelen wedstryd is
geweest.
Onder het publiek heerschte veel geestdrift,
vooral onder de jongere generatie. Eenige
Haarlemmers riepen: „Haal op, Haarleml",
waarop wy een klein meisje verontwaardigd
hoorden uitroepen: „Neen, Ajax!!"
mGEZONDEN.
Door elkeen, wien onze vaderlandsche kunst
verzamelingen ter harte gaan, zal ongetwyfeld
met instemmiDg het stuk gelezen zyn, waarin
de heor V. D. Sjoki's afbrekende critiek der
Japansche tentoonstelling zoo duchtig onder
handen neemt, en die tentoonstelling weer in
alle eer herstelt.
Toch komt het my voor, dat de hoer V. D.
nog niet genoog beeft gezegd.
Vooreerst verdient het opgemerkt te wordeD,
dat juist die stukken, welke Sjoki tot de
eenige bezienswaardige der tentoonstelling
rekent, de meest waardelooze zyn en tot het
kaf behooren. De beste vindt men onder die,
welke hy zoo grondig afkeurt. Erkende Japan
sche kunstkenners zyn het daarmede volkomen
eens. Mag ik Sjoki op dat punt eens nader
inlichten?
Men vindt daaronder stukken van een
Mat8U-kitsun, beter in Europa bekend onder
den naam van Harwo Abakoe, eon artist,
nog booger te stellen dan de beroemde
Hokusai, door den heer V. D. vermeld. Niet
slechts is hy te geiyk een Rembrandt, een
Callot, een Goya en een Daumier, zooals met
recht van laatstgenoemde wordt getuigd,
maar Ewald verklaart van hem in zyn beroemd
werk „Kunstgeschichte der Japaner" (blz. 917),
dat men in hem onzen MéliaudFrancel en
Kuhnwedel ziet, een school duswaarvan de
stukken bijna met hun gewicht in bankpapier
worden betaald.
Eq omtrent de stukken van Bekobeni, veelal
Kuboi geheeten, zegt Schaubrunn (Ostasia-
tische Kunst, zie „Das Asiatische Morgenland"
van 1869), dat Europeesche artisten van naam
en degelyke kunstkenners eenstemmig van
oordeel zyD, dat zijn hangrollen en kamer
schutten in het Pitti-Museum te Florence niet
misplaatst zouden zijn. Die meesterstukken
herkende Sjoki niet, evenmin die van Siki-
kami, wiens portretten, zooals Cunningham
vol geestdrift in zyn „Essays on the Japanese
Pictorial Art" (blz. 153) getuigt, die van Rem
brandt, wat color iet en stemming betreft, bijna
in de schaduw stellen. Nu mag hier eenige
overdryving schuilen, doch dat zy naast Rem
brandt een plaats verdienen, wordt door
bevoegde kunstkenners gereedelyk toegegeven.
Zag Sjoki die rollen wellicht voor onecht
of voor copieön aan? Dan had by toch voor
zichtigheid moeten betrachten, en ze voor
origineelen moeten aannemen tot het tegen
deel behooriyk zou zyn bewezen.
Zelfs zyn er op de tentoonstelling Ainomotios
van Moemahiroe. Wie herkent daarin niet
onmiddellyk onzen JanSteen? Ik durf vragen
Staan zy lager? En de Masimonos zyn mode
van de hand der eerste Japansche kunste
naars. Men vindt er namen onder als Kasikute-
tamaranu, uit Sorosiki geboortig,'doch omtrent
wiens leven men weinig byzonderheden weet;
verder Tembamusu, Tsumini en Tosire, wier
beroemde „Otsu-monos" voomameiyk in het
bezit worden gevonden van de voisteiyke
familie der Ahotoris, om te zwygen van ver
schillende andere namen van den eersten rang,
waarover men by Childere, Otto Bang, en
vooral den geleorden Russischen kunstkenner
Bumarow belangryke byzonderheden kan vin
den. Vermoedelyk ga ik er wel toe over, in
het Dagblad een geregelde reeks van nadere
byzonderheden over do tentoonstelling te
geven. Veritas.
De oorlog tusschcn Engeland en Transvaal.
Het gevecht bij Kimberley
waarby commandant Botha het leven moet
hebben verloren, ecbynt volgens de Engelschen
een trekje weg gehad te hebben van een
publieke vermakelykheid, een sportfeestj3.
Het terrein vsn den stryd was nameiyk te Kim
berley te zien. Duizenden stonden daar het
gevecht gade te slaan en begroetten de over
winnaars met groote geestdrift.
Dat de botsing in het nadeel der Boeren
is afgeloopen, staat buiten twyfel want de
tehgraaf behoort aan de Engelschen. En wie
in deze tyden de telegraaf in eigendom heeft,
wint. Toch volgt hier het verhaal, hetwelk
door de Engelsche telegraaf is doorgelaten,
zooals het te lezen 6taat in de „Daily Tele
graph."
Het bericht is van Dinsdag.
„Vóór het aanbreken van den dageraad
ging een patrouille bereden politie en vry-
willigers, sterk 300 maD, onder bevel van
majoor Scott Turner, op verkenning uit naar
het Roorden, boven Macfarlane Farm. Een
gepantserde trein ondersteunde de verkenners.
Spoedig geraakte majoor Scotfc Turner in
contact met den vyand. Eerst werd de vyand
opgemerkt in verspreide groepen, maar
weldra werd de troepenmacht grooter en
trachtte zy zich te schuiven tusschen de man
schappen van majoor Scott Turner en den
gepantserden trein.
Zoodra kolonel Kekewich, de commandant
van Kimberley, vernam, dat het gevecht
gaande was, zond by een anderen geblin-
deerden Irein uit met een detachement van
het Royal North Lancashire Regiment, onder
commando van majoor Murray; deze troepen
waren vergezeld van twee kanonnen van de
Diamond Fields Artillery, onder kapitein May.
De vyand zond een sterke macht af, om deze
kanonnen te onderscheppen. De Boeren be
zetten een sterke positie op een boscbryken
heuvelrug rechts van den weg, waarover de
kanonnen werden vervoerd, en openden op
een afstand van 800 yards een heftig vuur,
nog vóór de stukken tot vuren gereed
waren.
Kolonel Turner werd aan zyn linkervleugel
bezig gehouden door een hevig vuur op een
600 yards. Ten laatste was een der kanonnen
opgesteld en opende het vuur. De Boeren
trachtten daarop kolonel Murray naar een voor-
deelige stelling te lokken, waaronder zy een
myn hadden gelegd, maar deze bemerkte den
valstrik en bleef in zyn oude positie. Het
vuur der Boeren was volgens de „Daily Tela-
graph" slecht gericht, de „Daily Chronicle"
daarentegen beweert, dat de artillerie der
Boeren zeer zuiver schoot, boewei ze wc-inig
schade aanrichtte Het vuur der Britsche
kanonnen daarentegen was verpletterend. By
troepen vielen de Boeren neder, zoodat men
ze weldra zag terugtrekken op hun hoofd
macht. Toen had een schitterend wapenfeit
plaats. Het Lancashire-regiment snelde onder
bescherming der Britsche kanonnen voor
waarts van dekking tot dekking en bestormde
ten laatste de stelling der Boeren met de
bajonet. De Boeren vloden in alle richtingen.
Men zag een projectiel barsten te midden
van een troep Boeren, die, naar men gelooft,
allen gedood werden.
Op het kritieke oogenblik keerden de Royal
North Lancashires terug in den trein, die
naar het Noorden was gegaan. Onder de
dekking van het vuur der Engehchen vielen
zy het vyandelyke kopje aan en verdreven
de Boeren. De Engelsche bereden troepen
waren te vermoeid en niet talryk genoeg
om den vyand te volgen.
Onder de gesneuvelden behoort de com
mandant Botha van Boshof, wien» lichaam
herkend werd. Hy had een schot in de borst
gekregen.
Onder de papieren, welke op commandant
Botha gevonden werden, bevond zich ook
een brief van den hoofdcommandant "Wessela,
waaria hem werd bevolen zoo spoedig mogelyk
het vee van Kenilwortb te nemen. Men ge
looft, dat dit feitelijk het doel van de be
weging der Boeren was.
Huq verliezen bedroegen vier dooien en
elf gewonden."
En als curiositeit deelt de „Daily Telegraph"
meie, dat een politieman van de Kaap twee
gaten in zyn hoed had en twee gaten in
zyn jas. En nog was hy niet dood!
Het gevecht duurde vier uren, zegt „Central
News", terwyi de „Cape Times" beweert, dat
de Boeren tweoraaal de witte vlag heschen,
de Engelschen daarop het vuur staakten, doch
dat de Boeren daarmede op verraderlyko wyzo
hun voordeel deden.
A n dezen uitval der Engelschen moot
tlykbaar echter weinig gewicht worden ge
hecht; hy moet althans niet als een geregeld
gevecht worden beschouwd. Er worden, zooals
uit Kaapstad gemeld wordt, telkens van die
uitvallen gedaaD, om te voorkomen, dat de
Boerea hun kanonnen een geschikte plaats
kunnen geven. Deze correspondent noemt
dtn uitval der Kaapsche politie „een prachtig
tooneel." „Men kon de Boeren byna niet
zien door het stof, dat zy maakten." Diezelfde
correspondent moet ovenwei toegeven, dat de
wegen in handen der Boeren zyn; „Elk oogen
blik verwachten wy een aanval van hen;
maar beter verdediging dan de onze is niot
denkbaar. Allen zyn vast besloten om hard
te vechten en niettogenstaando ons go'crek
aan manschappen, beioven wy den Boeren
een onaangenamen tyd."
Volgens opgaven van generaal Koek, die
nog altyd te Ladysmith is, namen aan het
gevecht by Elanöslaagte maar 750 burgers
deel; zy waren byna allen afkomstig van
Johannesburg.
De „Natal Mercury" verhaalt van een acht
tal van deze mannen een staaltje van koelen
moed. Toen het vuur der Britsche battery'n
te heet werd, stelden acht Boeren zich zonder
bedekking op en openden een hevig vuur op
do Britsche troepon om de aandacht af te
leiden van hun kameraden, die van stelling
moesten veranderen. Zeven van de acht dap
peren werden dadeiyk gedooi.
Byna tweehonderd Boeren, waaronder vier
commandanten, zyn als krygsgevangeuen naar
Pietarmaritzburg overgebracht en daar in de
gevangenis onder dak gebracht.
Er is in diezelfde plaats een bevel uitge
vaardigd, waarby bekend gemaakt wordt, dat
alle bars om 9 uren moeten gesloten zyn en
dat na elf uren alle personen op straat in
hechtenis zullen worden genomen, als zy
geen voldoenden uitleg weten te gaven.
Niettegenstaande de groote byeenkomst der
Baaoeto's, waarby trouw werd gezworen aan
de Koöingin van Engeland, schynt men te
Kaapatad nog niet geheel gerust. Men vroeet
nog altyd, dat de Basoeto's zullen opstaan
tegen de Vrystaters, tegen wie zy oude
grieven hebben, die zy gaarne eens zouden
willen uitvechten; zelfs wordt bet niet
onmogeiyk geacht, dat een troepenmacht
naar Maseru moet worden gezonden, om hen
in bedwang te houden. „Een opstand der
iaboorlingen zou oen vreeseiyk onheil zyn
en een zeer ernstigen invloed hebben op de
gevoelens der Hoilaodsche bevolking in do
Kaapkolonie. De Hollanders zouden byna
onmogelyk thuis zyn te houden, als zy
meenden, dat de onbewaakte boerderyen van
hun bloedverwanten overrompeld zouden
kunnen worden door 20,000 goed gewapende
wilöGn."
Tachtig man van de infanterie van Tas
mania zyn naar Melbourne vertrokken om
per stoomschip „Medir" naar Zuid Afrika
te gaan.
In Canada komen de vrywilligers nog by
honderden toeloopen.
Te Kaapstad bereidt men den lanciers van
New-South Wales een luisterryke ontvangst
voor. De Kapsnaars willen toonen, hoe zy de
opoff.ring dezer hulptroepen op prys weten
te stellen.
Donoerdag is de „Braemer Castle" te Kaap
stad aangekomen met 1500 officieren en
manschappen. Hetzelfde schip verboerde ook
Maximkanonnen.
Aan boord bevoaden zich tevens acht ver
pleegsters.
Dr. Hoffmann, lid van het Kaapsche Huis
van Afgevaardig 6D, is met een gezelschap
van acht personen naar de Zuid-Afrikaansche
Republiek getrokken om ambulance dienst te
doen. In Kaapstad moat groote veront
waardiging bestaan, omdat men hem over
de grenzen heeft gelaten. Want hy zou den
vyand wel eens inlichtingen kunnen ver
schaffen.
De Mahomedanen te Kaapstad moeten vol
vuur zyn om de Engelschen te helpen. De
Britsche regeling heeft hen van deslaverny
bevryd en daarom willen zy den Engelschea
hun dankbaarheid betuigen.
Do oproeping der „Association des Dames
fran^aises" voor gelden ten behoeve der
Boeren heeft veel succes. Reeds zyn duizenden
franken ingekomen; één dame schonk 5000
franken.
De „Times" bevat eonige berichten, welke
wy in dezelfdo volgorde opnemen.
Het eerste is van Oranje Rivier, 26 Octobor:
De heer Young, van Moddor-Rivier, is hier
aangekomen. Hy zegt, dat 2000 Boeren die
plaats dea 16den hebben bereikt. Zy heschen
do vlag van den Vrystaat en elschten alle
fourage en voedsel op. Hun commaudaDt gaf
den Engelschen bewoners de verzekering, dat
hun niets zou geschieden, indien zy zic'a
kalm hielden.
De Boeren verspreiden hier buitengewone
geruchtenzij verklaren, dat de Engelschen
by Newcastle en Dundee zyn geslagen, dat
de Engelsche generaal is gevangengenomen
en dat een millioen pond is geboden ais
losprys.
Uit Kimberley, 23 Oct.: Verscheiden dames
hebben haar dienst als verpleegster aange
boden. Groote geestdrift is te voorschyn ge
roepen door de overwinningen in Natal. Een
Engelschman, die uit het kamp der Boeren
is ontsnapt, zegt, dat hy streng ondervraagd
werd over de verdedigingsmiddelen en de
bewapening van Kimberley.
De Boeren hebben, op een bo.te van 600
pond, de sluiting bevolen van alle drank
winkels te Winösorton, waar de magistraat en
de goneesheer gevangen zyn genomen.
Uit Taungs wordt gemeld, dat de Boeren
daar een laager hebben gevestigd van 600
man; er worden nog meer manschappen ver
wacht. Alle blanken hebben de plaats verlaten,
behalve de vrouwen.
Uit Pretoria: Te Vryburg hebben de Boeren
beslag gelegd op alle ammunitie, wolke door
de politie was achtergelaten.
Uit Tuli, 18 Oct.: Alle Boeren ran Zout-
pansberg zyn, nadat zy door Piet Joubert
waren gemonsterd, getrokken naar de Lim
popo, welke de Transvaal scheidt van Rho
desia. Het detachement begeeft rich waar-
schyniyk naar Baines Drift.
CORRESPONDENTIE. Ingezonden stuk
ken of mededeelingen, waarvan de inzenders
hun naam niet aan de Redactie bekend maken
worden ongeplaatst ter zyde gelegd.
Berichten over Rijnland's boezem,
gedurende de week van 2228 Oct. 1899.
Bïand van den boezem te Leiden.
Idem te Oude-Wetering
Werking dor etoomgem&len
Waterloozing lange natuurleken weg.
Waterinlating
Regenval in mM.
23 Oct. 23 Oct. 24 Oot. 2» Oct. 2G Oct. 27 Oct. 28 Oct.
67 69 61 68 68 69 68 cm.—A£«
68 59 60 68 67 68 C6 em.—A.P.
8paarndam 12 n., Halfw&g n., Gouda u., Katwgk u
Spaarndam n., üalfwog u., Gouda 6 tu, Katwijk 84 tt.
Door do elnie te Gouda 66 a.
6.5
