N°. 12171 "Vrijdag*: 27 October. A0. 1899 I§eze tgourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven Dit. noumier bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. 1 Nederlandsch Zaid-Afrikaausche Vereeniging. f 3798.13'. Leiden, 26 October. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER CQURAHTl Voor LaJdon per 8 maanden: *•«.%?- Franco per post Afzonderlijke Nommers 1.10. 1.40. 0.05. PBUS DEB AUYKRTEN'I'I V.flf Van 1—0 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17|. Grootero letters naar plaatsruimte Voor het incasseeren bmten de stad wordt 0.06 berekend. Tot hedenmiddag drie uren was ons, met het gisteren vermelde, op verschillende in- teekenbiljetten een bedrag toegezegd van Onnoodig bjjna om mee te deelen, dat wy ons voortdurend ook voor de toezending van Inge vulde biljetten bljjven aanbevelen. Blanco inteekenbiljetten liggen aan ons Bureel ter beschikking. Offioiëele Kennlggevingen* Uitslag verkiezing van leden van de Kamers van Arbeid te Lelden. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat afschriften van de pro cessen-verbaal, vermeldende den uitslag der op den 24sten September 1899 gehouden stemming ter verkiezing van 8 leden-patroon3 van de Kamer van Arbeid voor de Textielnijverheid, 4 leden- Êatroons van de Kamer van Arbeid voor de Druk- ersbednjven en 4 leden-patroons van de Kamer van Arbeid voor de Voedings- en Genotmiddelen, zijn aangeplakt en voor een ieder ter gemeente secretarie ter inzage zijn nedorgelegd. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, F. WAS, Burgemeester. 25 Oct. 1899. VAN HEYST, Secretaris. Wy ontvingen hedenmorgen het navolgende telegram uit Amsterdam: Leidsch Dagblad, Leiden. Hoewel volgens profeasor Van Ittrson onze VereeDiging niets voor Roode Kruis doet, gaf zy Dokter Lingbeek creJietbrief groot 48000 gulden voor onkosten zijner expeditie in Afrika. Wel niet veel, maar toch meer dan niets, en dit is nog maar een begin. Den Tex, Secr. Z.-Afrik. Vereeniging. Het zal sl s. Zondag by den voetbal-wed- Btryd van „Ajax", alhier, waarvan de opbrengst der entróe-gelden bestemd is voor de „Neder- landech Zuid-Afrikaansche Vereeniging", zeker zwart zyn van de toeschouwers. Er moeten nu reeds over de 1000 kaarten verkocht zyn. De collecte, alhier gehouden op de H. B.-S. voor Jongens ten vooraeele van het „Roode Kruis", heeft opgebracht de som van 115.83s. Toen gisteravond in hdt Nutsgebouw alhier do „Verhuurdersboad van Huiseigenaren" de gewone jaarlyksclie ledenvergadering hield, werd, na het uitbrengen van het jaarverslag door den secretaris, den heer J. v. d. Tas, sprekende over een dergelyke vereeniging, die vao haar jaarfeest werkeiyk een feest maakto en daartoo een bedrag uit de kas nam, voorgesteld, om in overeenstemming met het bestuur in plaats van feest te vieren een gift groot ƒ50 af te zonderen on te geven aan de Transvaalsche Boeren. Speciaal dus aan de Ned. Zuid Afr. Vereeniging. Dat dit voorstel algomeeno goedkeuring Wegdroeg, bewees het byna niet te onder drukken applaus der 104 aanwezig zynde leden. Het bedrag is ons ter hand gesteld. 1 N Tevens ontvingen wy voor de „Nederl. Zuid- Afr. Vereeniging": van de werklieden der firma Tieloman en Dros 14.75s van de werklieden der katoendrukkery van de Loidsche Katosnmaatschappy 21.07s van de werklieden dor wevery van dezelfde Maatschappy20.50 Blykons een gespecificeerde lyst der by de „Ned. Zuid-Afrikaansche Vereeniging" ingeko men of geteekende bedragen, is het totaal thans ƒ66,917. - By Koninklijk besluit zyn de voorzitters en burgerlijke loden van de onderscheidene militieraden en bun plaatsvervangers, voor de lichting der nationale militie van 1900, benoomd. In het 3de militie district van Zuid-Holland: tot voorzitter ce heer H. C. Juta, lid der .Provinciale Staten; tot zijn phatsvervanger, de heer J. M. Noothoven van Goor, lid der Provinciale Staten; tot lil de heer J. A. Van Hamel, lid van den gemeenteraad van Leiden; tot zyn plaatsvervanger de heer P. L. C. Driessen, lid van den gemeenteraad van Leiden. De officier van administratie der 2de klasse W. H. C. Ten Brummeler, thans ge detacheerd by de Kweekschool voor Zeevaart alblsr, wordt met ingang van 16 November a. 8. belast met de betrekking van admini strateur by htt hospitaal der marine te Willemsoord. Dientengevolge wordt alsdan de detacheering by genoemde Kweekschool met geiyken datum Ingetrokken. De commissie voor de herziening van de belastbare opbrengst der gebouwde sig6n dommen in het district Leiden zal deze week haar werkzaamheden te Noordwykerhout aan vangen. Ds. J. Brouwer, te Oude- en Nieuwe- Wetering, komt voor op htt drietal voor predikant by de Geref Gem. B te Sneek. Aan het drietal Transvaalsche studenten, te Amsterdam, die heden de reis naar bun land ondernemen, werd gisteravond in de Sociëteit boven het koffiehuis „De Kroon", Rembranotplein, een afscheidsdiner aange boden. Op ultnoodiging van den burgemeester werd gisteren ten gemeente-huize te Brum men door een 50-tal ingezetenen een byeenkomst gehouden, ten einde de vraag te bespreken: Wat kunnen wy voor onze stamgenooten in Zuil-Afrika doen? Besloten werd om gelend in te zamelen tot steuning van de Neder landsch Zuid-AfrikaanscheVereeniging. Staande de vergadering werd voor niet minder dan 675.50 geteekend. Heden zal door Zyn Excellentie den heer Eyschen en door graaf Do Villers, namens de Luxemburgsche Regeering to 's-Gravenhage de onderteekening plaats hebben van de ter Vredesconferentie gesloten verdragen en over eenkomsten. De liedertafel „Haagsch Mannenkoor" zal een groot concert geven ten bate van het „Roóde Kruis" en de nagelaten betrekkingen der in den oorlog gesneuvelde Boeren. Binnen eeüige dagen worden mutatiön verwacht onder het hoofd-ambtenarenperso- neel der Holl» IJz.-Sp -My. De heer W. Raurcen- hof wordt inspecteur van het vervoer in algemeenen dienst en met zjjn functie de inspectie van het vervoer Amsterdam, daar onder Den Haag begrepen wordt belast de inspecteur G. J. Sarl^wy Het stoomschip „Bundesrath," van Oost- Afrika naar Vlissingen en Hamburg, arriveerde 24 Oct. to Lissabon; de „Herzog," van Oost- Afrika naar Rotterdam en Hamburg, pas seerde 24 Oct. Kaap del Armi; de „Madura," van Batavia naar Amsterdam, passeerde 25 Oct. Kaap Finisterre; de „Kais^r", van Ham burg en Amsterdam naar Oo3t-Afrika, arri veerde 24 Oct. te Aden; de „Koningin Wil- helmina" arriveerde 24 Oct. van Amsterdam te Batavia; de „Malang" arriveerde 25 Oct. van Batavia te Rotterdam; de „Oranjo Nassau" arriveerde 25 Oct. van West Indië te Amster dam; de „Prinses Amalia", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 25 Oct. te Genua; de „Salak" vertrok 25 Oct. van Batavia naar Rotterdam. Alkemode. Vergadering van den gemeente raad van Alkemade op Maandag 30 October a. s., des voormiidags te 10 uren. Onderwerpen tor behandeling: 1. Ingekomen stukken; Mededeelingen. 2 Begrooting voor 1900. 3. Supl. kohier hoofdeiyken omslag 1899. 4. Supl. kohier hondenbelasting 1899. 5. Adres P. v. d. Hoorn e. a. om lantaarn op kade. 6. Wyziging Verordening schoolgeld.— 7. Wyziging Verordening begrafenisrecht. 8. Kosten Instructeurs militair onderricht. 9. Bydrage Woubrugge kosten weg Hoogmade. Hazerswoude. Wat werden we Dinsdag avond teleurgesteld, toon do krant in onzo handen kwaml Verbeeldt u, om vier uren ongeveer spreek ik iemand, die voor zaken naar Leiden is goweest en zoo juist is terug gekeerd. Hy deelt my met van geestdrift tintelende oogen mede, dat de Boeren een schitterende overwinning hebben behaald by Glencoe en al bun stellingen hebben her wonnen. Ik kon myn ooren nauwelyks gelooven. Die Boeren met hun ouderwetsch en slecht bediend geschut, met hun geweren zonder bajonetten, met hun tekort aan strategische kennis, met hun gebrek aan militaire disci pline, zouden die, mrt hun kogeltjes alléén, dien verwaten en snoevenden Engelschen de baas zyn geweest? Ik doe myzelven moeite aan om my zulk een onverwachte wendiDg voor te stellen. Ik wil het zoo graag gelooven, want ik ben e<n boer onder boeren. Met een vervroolykt hart treed ik naar buiten, ieder, dien ik ontmoet, toeroepende: Weet ge het heerlyke nieuws al? De Boeren hebben het nu gewonnen; ze hebben hun nederlaag by Glencoe gewroken, hun stellingen bernomeD, hun smaad uitge- wi8chtl Ouden van dagen staan my verbaasd aan te g. pen en stamelen: „Goddank 1" Kinderen, die hier ook in den 'oorlog meeleven, schreeu wen: „Hiep, hiep, hoeral" Een vader, wiens bloed kruipt, waar 't niet gaan kan, daar zyn jongens iu 't verre land meestryden, vat myn beide handen en herhaalt geaurig met bezie ling in zyn stem: „'k Dank je, 'k dank je moet maar vader zyn," voegt hy er, half lachend, half schreiend, aan toe. „Als nu de krant er maar was," hoor ik hem nog zeggen; maar ik was reeds op weg naar een ander. Daar komt eindelyfc de lang verbei:e, de vurig begeerde, de e.nige, die zekerheid kan geven, dat de blydschap niet te vroeg, di vreugde geen ydele is geweest. Ik wil u de spannng niet trachten te schetsen, waarin men komt onder het door vliegen der kolommen, evenmin als de teleur stelling, die de gezichten teekenen, dat ze nog nist zwart op wit kunnen lezen, wat ze toch zoo innig gaarne bevestigd zouden zien. We zyn hier tegenwoordig allen boeren; nog veel meer dan op andere tyden. We zijn daarom, geloof ik, den oorlog ook veel nader dan andere menscbön. Dat de Transvaalsche Boeren koppig zyn, rekenen wy bun by- ▼oorbeeld tot een deugd aaD, omdat we aan hetzelfde euvel mank gaan. We hebben ook wel gelezen, dat de Boeren door hun eigen schuld zoo slecht met de kanonnen overweg kunnen, omdat ze het aanbod van Duitsche officieren, die hun instructie wilden geven, van de hand hebben gewezen, maar, zeggen we dan, „daar zyn 't ook Booren voor," en „wy zouden precies eveneens wezen." We weten we), dat ze verouderde begrippen met voorliefde koesteren en dat ze in het geheel Diet met onzen tijd mee kunnen, maar dat vermindert in geen eDkel opzicht onze toe genegenheid voor hen, want we proevea er uit, dat het Boeren zyn van oen eebten stempel en geen namaak. Als de Boeren verliezen, dan loopen wy met hangend hoofd „over straat"; we groeten elkaar heel anders dan gewooniyk, we scholen angstig by elkaar, we volgen elke beweging onzer stamverwanten en hunner vyanden in de dagbladen en op de kaart; we berekenen, zooveel in ons vermogen is, of de Boeren het nog wel zouden kunnen winnen; we trachten elkander aan het verstand te brengen, dat cl dat terugtrekken nog wel eons een wyzo zet van die domme Boeren zou kunnen zyn, en al zyn enkelen onzer wel eenige graden min der Calvinistisch gestemd dan Paul Kruger en zyn vrienoeü, toch stygt hier menig vroom gebed onhoorbaar op: „O God, kom toch den Boeren te hulp. Ze zyn zoo woinig in aantal en hun vyan.en zoo machtig en groot, maar de overwinning is toch alléén van U, den Heer der heirscharen." Als de Boeren daarentegen overwinnen, dan trilt in ons iedere zenuw, dan vergeten wy eigen leed en smart, dan is het ons, alsof wy de zege hebb n bevochten. Je moet maar vader wezen en boer, voeg ik er aan toe. Maar de krant, gaf ons niet, wat wy zóó vurig wcnschten. Het bulletin kon waarschyn- lyk niet meer in het blad afgedrukt worden, dacblen we toen; maar nog later werd het ODs duidelijk, dat, al beginnen de zaken er voor Transvaal gunstiger uit te zien, onze berichtgever den toestand toch veel te roos kleurig had voorgesteld. Het was dus in het geheel niet de schuld van het Leidsch Dagblad, maar toch willen we U. M'jnbe r de Redacteur, een beleefd ver zoek doen. Zou het niet mogelijk zyn, dat wy ied.r bulletin, dat een overwinning de? Boeren b helst, en d nzelfden middag niet meer in de krant kan worden geplaatst, per post ontvingen? We hebben dan zoo'n llyde tyding mog6iyk een kleine dertig uron vroeger. Aan één exemplaar van elk bulletin hebben wo ge oeg. Ik vrzeker U, dat, als men er één aarplakt op oen zichtbare plaats, binnen een haliuur alle iogezetenen, niet gedachteloos, maar met een wtlgemeend „Goddank!" uit hot hart, met U medejuichen: „De Boeren hebben 't overwonnen!" Je moet maar eerst vader zyn, tn boer! Voor hot tweede gedeelte van het ver- gelykend exirnen voor de betrekking als hoofd der openbare school aan den Rfjndyk zal de districts-scboolopziener zich als des kundigen doen bystaan door de heeren R. Prins en H. Sasburg, hoofden van scholen ta '8 Gravenhage, en den heer J. D. Van Wyk, hoofd e'n^r school te Leiden. Hillcgom. De jaarwedde van den heer E. Meyer, ambtenaar ter gemeente-secretarie Dat spreekt vanzelf! Wanneer wij maar weten, dat een bulletin aan één persoon voldoende is en ons een persoon wordt opgegeven, die zich bereid verklaart dit op te plakken, zichtbaar voor ieder één, dan gaarne! Red.] alhier, is coor den Raad dezer gemeento, met algemeene stemmen, met honderd gulden verhoogd. Op Dinsdag 31 October a. s. zal er schouw worden gedreven van d n Venniper- poldc-r, ingevolge art. 17 der keur. Eenige alhier wonende dames hebben zich beschikbaar gesteld giften in te zamelen ten behoeve van onzs Transvaalsche stam verwanten. Heden en zoo noodig de volgende dagen zal door hen aan de huizen der inwon rs de lyst worden aangeboden, waarop kan worden ingeteekend. Mogen door milde by dragen ook de ingezetenen dezer gemeente van hun sympathie doen blyken met de recht vaardige zaak der Boeren, cn moge het edel pogen dezer dames ook nog in veel andere plaatsen navolging vinden I Noord wyk. Tegen a. s. Vrydag, 's avonds 8 uren, is een openbare vergadering van den Raad dezer gemeente uitgeschreven Op de agenda komen voor o. m.: Verzoeken van den Kerkeraad der Ned.-Herv. Gemeente, van M. Verloop en van P. Th. Rittmeyer, allen te Noordwyk-aan Zee, om afstand van gemeente grond; Rioolrechten; Gemeente begrooting voor 1900; suppl. kohier hoofd, omslag. Oudshoorn. Gistermorgen omstreeks elf uren ontstond brand in de boerenhofstede, bewoond door J. Van LeeuweD, alhier. Naar men verneemt, moet de brand in een der hooibergen ontstaan zyn. Twee spuiten der gemeente Oudsboorn waren spoeoig ter plaatse, doch konden niet verhoeden, dat alles, uitgenomen een eDkele stoonen schuur, in de asch werd gelegd. Alles is verzekerd. Roclof-Arendsyeen. Nauwelyks is in de parochiekerk de heerlyke kruisweg voltooid, of reeds zyn er steigers in de kerk om ze opnieuw te doen beschilderen, daar de eerste schildering wegens de vochtigheid der muren verloren was gegaan. Dit werk, dat waar- scbyniyk anderhalf jaar zal duren, is wederom toevertrouwd aan de bekwame lening van den uitnemenden Amsteriamschen kunstschilder, den heer J. Dunselman. Snssenhoim. By koninklijk besluit, opge nomen in de „Staatscourant" van heden, is b?no?md tot burgemeester der gemeente Maassluis, jhr. M. Van den Brandelor, met geiyktjjdige toekenning van eervol ontslag als burgemeester der gemeente Sasssnheim. De collecte voor het Roode Kruis heeft in de gemeente Sassenheim 150 opgebracht. Zwamincrdam. Gistermiddag ongeveer te halfóén had de hofmeester der „Ryn en Gouwe" bet ongeluk van do boot te water te geraken. Men riep hem toe „zwemmen 1 zwemmen l" en alzoo bereikte hy den osver. Met den schrik on een nat pak kwam hy vry. Uit do „Staatscourant". Koninklijke Besluiten. Benoemd tot burgemeester der gemeente Eersel, J. Th. Van der Boom; der gemeente Maasuiel, L. H. P. Strens, burgemeester der gemeento Swalmen; der gemeento Wildervank, U. Uges; tot sniids- meester of provoost der muntgezellen aan'sRijks Munt te Utrecht, W. A. G. Perke, muntgozol aan 's Rijks Munt te Utrecht. Aan mr. P. J. Van Lüben Sols, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van consul der Nederlandon te San Francisco en zulks onder dankbetuiging voor de door hem bewezen diensten. Aan N. J. Van der Voort, op zijn verzoek, eer vol ontslag verleend als klerk by het Koninklijk Meteorologisch Instituut By beschikking van den minister van binnen- landsche zaken zijn in de commissie tot het examineeren van lion, die het diploma van ge- ëxamioeord en beëedigd landmeter verlangen, voor het jaar 1899 benoemd: tot lid en voorzitter: H. J. Heuvelink, hoogloeraar aan de Polytechnische School; tot leden A. W. E. Kwisthout, ingenieur- verificateur van het kadaster te Roermond dr. P. Zeeman Gzn., hoogleeraar aan de Polyteohnische School; M. S. Van Dunné, inspecteur der registratie en domeinen te Delft. Reservekader. Do minister van oorlog: Overwegende, dat hot organiek getal vrijwil ligers van liet reeeryekador Dy het 4de regiment infanterie aanwezig is; Brengt ter algemeene kennis, dat bij vermeld corps voorloopig geen vrijwilligers voor het reserve kader kunnen worden aangenomen. Mr. II. J. Coster, f Volgeos eon bericht aan do „Daily Tele graph" behoort tot c'e gesneuvelden by Elanoslaagte dr. Coster. Wetende, dat mr. H. J. Coster mede is uitgerukt, als officier by het HollaDdsche corps, kan wil met zeker heid worden aangenomen, dat deze wordt bedoeld. Aan mr. G. VisseriDg dankt het „Hbl."do volgende byzonderheden omtrent deze kranige figuur. Velen zullon deze tyding van het vernieti gen van zulk een eminent, jong leven met innige ontroering, ja meer, met verbittering, vernemen. Want Herman Co3ter was eminent in alle opzichten; dat kunnen vooral zij ge tuigen, die het groote voorrecht hadoen U-joi in ren Leidecben studententijd tol goedoa vriend te bobben. Reeds dadelyk in zyn groentyd trok de nog wel wat groene jongen uit Alkmaar de aan dacht om zyn ferm optreden; by liet zich niets onbetamelyk8 welgevallen, en durfda in oien tyd reeds de oudere studenten aan, als hij meende, dat een ander ODrecht werd gedaan. Het kon dan ook niet anders, of deze door-en-door openhartige, enthusiasts jongen dwong ieders genegenheid, zoo niet bowonde: ring af. Hoewel by het zich tot plicht achte, zich van groote veiteriDgtn te onthouden, en Tolstrekt niet onder ce eerste pretmakers behoorde, was zyn studententyd een doorloopende triomf. Zyn studiën waren in alle opzichten uit nemend; en toch vond hy tyd om de voor naamste posten in het Corps te bekleeden. Het studenttn-weekblad „Minerva" tintelde van geest on -er zyn mederedacteurschap. Als praeses van het Corps was hy onder de leden door zyn onversaagd te] velde trekken tegen nu cn dan zich uitende misbruikm in hoog aaDzieD; door zyn zeer correct optreden naar buiten werd hy overal geprezen. Tydens een feest van Parysche studenten heeft hy tot aan de tafel van den President der Fransche Republiek de Nederlandsche Btudenten moeten vertegenwoordigen en zyn kranige, eenigszins martiale figuur van een rijzig hoog-blond Germaan met vriendelyke blauwe oogen, deed hem ook dadelyk in een vreemde ieders sympathie verwerven. By zyn promotie op 6 Juni 1890 schetste de extra uitgave van het Studentenweekblad hem in de volgende woorden: „Herman Coster is een versohjjnlng geweest aan d-.ze Universiteit, die niet alleen 6ven zeldziam is als oen schitterende lichtster, maar ook evenals deze een groote streep helder licht heeft achter zich gelaten. Want hem na zyn verlrek niet meer te gedenken, wie zou het kunnen l Niet zyn clubgenooteD, in wier midden hy een ledigen zetel achterlaat, niet meer door een ander te bezetten; niet de gezelschappen, wier yverig lid en kundig voorganger hy was; niet het Leidsch Stu dentencorps, dat in hem oen Praeses vond, zoo volkomen waardig de primus inter pares te zyn." Deze uitweiding over den stndententyd vergeve men my. Men leert in dien tyd elkaar zoo goed kennen, en op ons allen bad hy zulk een diepen, weldadigen indruk gemaakt. Reeds ia Leiden dweepte hy voor de Trans vaal, het kranige, vrye volk trok hem onweerstaanbaar aan; en in September 1890 trok hy naar Pretoria. Tot Februari 1891 moest hy wachten als advocaat te worden ingeschreven; zyn enthusiasms voor Trans vaal werd in dio eerste maanden wel op een hardo proef gesteld, daar hy geen werk kon vinden, en, onbekend met de betere elementen, maar al te veel gelegenheid had de samen leving van haar slechte zyde te leeren kennen. Zyn brieven bleven echter van *yn onver saagdheid getuigen. Het kon niet lang duren of zulk een flinke, eeriyke werkkracht moest ook aldaar de verdionde waaideerlng vinden, en al spoedig werd hy werkzaam op het kantoor van den heer HollarJ, een bekend advocaat. Met zyn gaven van geest en gemoed moest by nu vooruit komen, en nog vóór zyn dertigste jaar bekleedde hy dan ook het zeer gewich tige ami t van Staatsprocurenr, des te ge wichtiger, nu hy juist geroepen werd als publi ke aanklager de bedryvers van den 0Jameson raid te vervolgen. Zyn ferm en tac tisch optreden werd in dio dagen over de geheele wereld naar waarde geschat; zelfs de Engel8che bladen konden nergens een vlekje aan hem vinden om hem een smet aao te wryven. En hos lastig was dit straf geding! Eenige dagen vóór den aanvang schreef by my nog over de groote mo.ityk- heid der zaak wegens de gebrekkige Trans vaalsche strafwet, die grootendeels gecompi leerd moet worden uit elkaar vaak tegen sprekende oude Nederlandsche juristen, torwyl nog daarby komt (golyk hy opmerkte), „dat de teschul.igden over millioeaen pon jen sterling te beschikken heboen en dat meineed een niet al te zeldzaam misdryf is in de Hoven der Republiek." Dank zy zyn kunaig en energiek optreden, kon met overwinning dezei moeilykheden een veroordoelend vonnis wor den uitgesproken over de schavuiten, die thans nog in Engeland worden geëerd. Daar het ambt van Staatsprocnreur, hoe eervol ook, hem op den duur niet aanstond, vestigde hy zich wederom als advocaat, en stee a bleef hy een sieraad in het ambt, dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1