Voor Transvaal!
„Nu de oorlog tusschen Engeland en de beide
Hollancscbe Boerenrepublieken van Zuid-
Afrika is uitgebroken, ligt bet op den weg
van het Nederlandsche volk om door een ge
meenschappelijke daad van zuivere barmhartig
heid op welsprekende wflze te toonen, van
welk een eerbiedige bewondering en warme
toegenegenheid ons het hart is vervuld voor
de stamverwanten, die daar gmas de onaf
hankelijkheid van hun volksbestaan met kracht
van wapenen zullen hebben te verdeoigen."
Al -us lezen we in een heden van het
bestuur der Nederlandsch Zuid-Afrikaansche
Yereeniging ontvangen circulaire, waarin een
beroep wordt gedaan op het geheele Neder-
lanaschu volk.
Het bestuur vertrouwt, dat het denkbeeld
door tiina ioderen Nederlander met groote
ingenomenheid zal worden begroet. Bij be
doelde circulaire is een lijst gevoegd, en het
bestaur hoopt, dat daarop voor een flink
fceorag zal worden geteokend. Ons werd
verzocht die iyst ook bij onz9 redactie ter
hit kening te leggen. Natuurlek cocn wy dat
met t.e grootste ingenomenheid, maar bet
kwam ons toch voor, dat wy nog practischer
konden handelen. Immers, wie spoedig helpt,
helpt dubbel, en daarom hebben wij intetken-
biljetten doen drukken en in dit nnmxner
doen leggen.
En wie zou hier niet dadelijk önanciöele
hulp willen verleenun voor onze HolJandsche
broeders, uie, al vechtende, hun oogst moeten
missen, welke hulp dan kon strekken tot hei
zen.en van veel levensmiduelan en verband
middelen! Zulk een handeling zal zeker nog
practischer zijn dan andermaal te getuigen
over het onrecht, dat den TransvaLrs door
Engeland is aangedaan, dan hun nogmaals
adressen van sympathie te zenaen.
Het bestuur van de Ned. Z.-AJr. Yereeniging
stelt zich voor het bijeengebrachte geld te
besteden:
lo. Yoor het uitzenden van volledige ambu
lances of veroandmijdelen naar Zuid-Afrika
door tusschenkomst van de Nederlandsche
AfdeeHug van het Roojö Kruis.
2o. Yoor het onaarstaunen der in den strijd
verminkten of der achtergebleven betrekkingen
van op het slagveld gebleven burgers.
80. Yoor zoodanig doel als gepast zal voor
komen ter verzachting Tan de gevolgen van
den oorlog.
Overtuigd als bestuurderen waren, dat hun
b< roep op het Nederlandsche Volk niet te-
v rgee/s zon worden gedaan, zijn zjj met hot
oog op het belang eoner spoedige afzen ing
van verban jmiddelen, er reeoa toe overgegaan
drie belangrijke z-n dingen, in overleg met
het Hoofabe8tuur der Neaerlandsche Afdeelmg
van het Roode Kruis, naar Pretoria en Bloem
fontein over te maken.
Niemand zal achterblijven in het afzon
deren eener gave, hetzij groot of klein, want
niet alleen na e6n nederlaag, maar ook na
elke overwiuDing zullen er weer méér weduwen
en móér weozen zijn.
Dis A..n Nederlanders verlangen daarom
zeker ue Transvaalsche Boeren en bun dappere
medestanders op de eenlgst mogelijke wijze,
met geld nl., bij te staan in hun strijd tegen
de veTcrukking. Met geld, niet voor oorlogs
doeleinden, maar om den nood te lenigen,
die het tijdelijk of voor altijd onttrekken
van duizenden kostwinners aan hun gezinnen
onherroepelijk moet veroorzaken, met geld
voor ookters, verpleegsters en verbandmidde
len voor de gekwetsten.
Het initiatief is tnans genomen door man
nen van naam, rang en invloed, om het
Nederlandsche volk de gelegenheid te geven
te voldoen aan zijn heiligst recht, zijn
duursten plicht om een machtig fonds samen
te brengen, ten einde thans reeds do achter
graten betrekkingen der strijders financieel
te hulp te komen.
Wü allen gevoelen levendige sympathie voor
het moeuige TraDsvaalsche volk. Hoe velen
zijn er niet in ons land, die bloedverwanten
o( vrienden in do Zuid-Afrikaansche repntliek
hebben en die het land hunner inwoning niet
in don steek zullen laten. Ook dezen kunn n
de hulp van het Roode Kruis noodig hebben 1
Dat het Nederlandsche volk door daden
toone niet te willen onderdoen voor Engeland,
waar in Londen door den lord-mayor oen
fonos ia geopend voor de slachtoffers van
Zuid Afrika, dat in weinige dagen gestegen
was tot een bedrag van 60,000 pond sterling.
Opmerkingen.
In ons nummer van morgenavond zal alléén
melding gemaakt worden van het totaal inge
schreven bedrag.
De namen afzonderlijk met de op het biljet
ingevulde bedragen dienen sllóón om de
quitantie, waarmede bet bedrag ontvaDgen
worjt, te kunnen schreven, maar bljjven geheim.
Wil men onbekend blyven, dan geve men
zich de moeite het be gig aan ons Bareel in
couvert te bezorgen.
De oorlog tusschen Engeland en Transvaal.
Een correspondent van de „Daily News"
deelt mede, dat een der generaals, die met
het bijzondere legercorps naar Zuid-Afrika
gaat, heeft gezegd, dat wordt aangenomen,
dat alle reservisten, die nu uittrekken op den
oorlog, vóór de hooi oogst in Engeland terng
aouden zyn. De verwachting van de militaire
autoriteiten is, dat het leger zijn werk zal
hebben verricht op zijn laatst In het begin
van Februari. Dat generaal Bulier zou hebben
gezegd, dat hy met Kerstmis te Pretoria zon
zyn, is niet waar. De directe opmarsch naar
Transvaal zal niet kunnen beginnen vóór het
midden van December.
De strijdmacht, die Sir Redvers Buiier onder
zijn bevelen zal hebben, wordt berekend op
ruim 70,000 man.
De heer Hofmeyr, president van den
Afrikaander bond, heeft in een oproeping om
in te schrijven op een fonds tot ondersteuning
van de weduwen van in den strjjd gevallen
Boeren, do volgende raadgevingen gericht tot
do Afrikaanuers:
„Onoanks de grootste inspanning, is de
oorlog verklaard. Er zijn weinige Afrikaandtr
kolonisten, die niet door banden van ver
wantschap of van vriendschap verbonden zijn
met burgers van de beide republieken; het
is natuurlijk, dat hun sympathieën zich in
wettige vormen willen uiten. Wat denken zij
te coen? De wapenen opvatten en zich bij
de strijdenden voegen Hun plicht als Britsche
onderdanen verbiedt hun dat, maar zü kunnen
bijdragen om bet leed van den oorlog te
verzachten."
Zoo zijn de heeren Schreiner, minister
president vaD de Kaapkolonie, en Hofcneyr
ieder op hun wijze bezig om de Kaapscbo
Afrikaandors tot kalmte aan te sporen en
van een opstand terug te houden.
De correspondent van de „Manchester
Guardian" in Kaapstad seint, dat, als men
De vlucht uit Transvaal
hen met rust laat, de ministers en de
Afrikander parlementsleden, onder lei ing
van Hofmeyr, den opstand in de noordelijke
districten van de Kaapkolonie kunnen beletten.
Maar by is overtuigd, dat, als het minisLrio
tixnsk worst weggezonden, dit dan het sein
zal zijn voor een ernstige oproersbeweging.
Er is nog geen beslist bericht omtrent den
«tryd om Mafeking ontvangen. To Kaapstad
wordt het uit lijven van berichten als een
goed voorteken beschouwd. Men verwacht,
dat de inneming der stad coor de Boeren
onmi jdellyk uit Vrijstaat naar Kaapstad zal
worden gesein en hoopt eiken dag vaster,
dat kolonel Baaen-Powell zich zal kunnen
handhav
Volgens een telegram uit Kaapstad, zijn
drie ouiz nd Boeren g< zien tusschen Mafeking
en Maribogo, bezuiden eerstgenoemde stad.
Men maakt daaruit op, dat de Boeren een
omtrekkende beweging willen maken, om do
stad van twe* zijnen aan te vallen; het is
echter ook wel mogelyk, dat zt) alleen daar
heen zyn gegaan om de telegraaflijn af te
snijden tn den spoorweg te bezetten. Ook aan
do Noordzijde hubden ce Boer n de stal af
gesloten coor de 6poorwi g rug over de Moioppo-
nvier te vernieleD. Door de commando's, die
de-ze opdracht uitvo rden, zou tevens een treio
met oynamiet vernield zijn.
Omtrent den aanval op den geblindeerden
trem by Kr^aipan valt niets d« iers te ver
mei en. De Britsche correspondenten melden
overeenstemmend, dat in dit gevecht geen
enkel* Engelscbman is gesneuveld. De sol-
caten, cie den trem g leidden, en de telegra
fisten z|jn gevangengenomen. Ook de ontsnapte
machinist hoeft hetzelfde verklaard. Daaren
tegen Verhaalde een kaffer, die beweert het
terrein van den stryj te hebben gezien, dat
er lyken van blanken lagen.
Uit Vrijburg is ten hospitaaltrein vertrokken
met de opdracht aan de Boeren de uitlevering
der gewonde gevaagenen te vragen en dezen
naar Kimberley over te brengen. By Maxi ogo
was de spoorweg opgetroken, zoodat de reis
niet kon worden voortgezet. Toon men Boeren
bemerkte die langs den trein galoppeerden,
en sommigen zelfs vuurmonden op een tr in
gericht zagen, keef Je men mei volle kracht
naar Yryburg terug. Er werd geen schot op
den trein gelost, die trouwens de Tlag van
het Roode Kruis voerde.
Te Vrijburg heeft het bericht van den inval
der Boeren in Bechuanal.nJ beelwat onge
rustheid verwekt. De LoDdenscbe bladen laten
doorschemeren, dat de overheden der stad
reden hebben een groot deel der inwoners
te verdenken van sterke sympathieën voor
de Boeren, en vertellen daarby, dat de Boeren
deze inwoners trachten te bewegen om hun
zyde te kiezen.
Ook van uit Natal is weinig nieuws te
melden; tot een gevecht is het naar het
schynt nog niet gekomen. Zelfs is er een
bericht uit) Duroan, dat melding maakt van
de verwachting, dat de Yrystaters, cie by den
Tintwa pus de grene zün overgetrokken, in
het district Acton Homes een aanval der
Britsche troepen zullen afwachten in hun lager.
Heel waarschyniyk is dit niet vooral, daar
volgens vroegere berichten cit commando nogal
talrfik zou zyn. Ditmaal wordt alleen ge
8eind, dat het Boeren-detachement een lengte
van vier mylen heeft; er zyn wagens by en
op zijn minst twaalf kanonnen.
Een sterk Boerencommando onder den be
kenden commandant Vfijoen is door den Ëotha-
pas naar Newcastle opgerukt, seint de oorlogs
correspondent van de „Daily Cbronida".
Reuter mei ft, dat Ladysmith hoorde over
hel J is ontruimd. De gevangenen 2ön mjüe
genomen naar Eslcourt, 25 mylen ten zuiden
der plaats.
Het transportschip „Wardba", dat van Dur
ban naar Kaapstad vertrok met ten detl van
h t 9de Lancier8 aan boord, in naar Durban
teruggekeerd, daar het naby East Lon on
veel van de zware stormen te lyden heeft
gehad. Ongeveer honderd paarden ztn ov*r
boord geslagen, terwyi het schip ernstige
schade heeft gekregen. De manschappen zyn
Britsche residenten op hun tocht rir
overgestapt op de „Avoca" en de „Nevada"
en moeteu Z«t rdag weer vertrokken zyn.
Het militaire contingent van Nieuw Zee
land vertrekt 21 Oktober naar Zui i-Afrika;
Tasmania zal 125 man infanterie zenden.
De trorp'-nmaiht der Engelsdien in Natal
is thans ..Is volgt samengesteld:
Te Ladysmith: 42ste, 21ste en 53ste veld-
batt rij n, een battery Natalsche artillerie,
een bergbattery en twee stukken van de
Natal Naval Reserves totaal 32 kanonnen;
de Natal Mounted Volunteers, het 5de Lan-
ciers, 19de huzaren, bet l6te bataljon Liver
pool Regiment, 2de bataljon Gornoa High
lenders, 1ste Devonshire regiment en 1ste
Gloucester regiment, t rschei en compagnieën
bereden infanterie, een corps hospitaalsol
daten, de 23sU compagnie Royal Engineers
en het 1ste bataljon Royal Irish Fuseliers;
samtn 9000 man.
Te Glencoe: de 13de, 67ste en 69ste veld-
batterijen, bet 18j6 huzaren, de Natal
Mounted Volunteers, het 1st* bataljon Lei
cestershire R gixnent, het lste King's Rifles,
het 2de Dublin Fnstli rs, verscheiden com
pagnieën btreden infant-rie en een corps hos-
pitaalsoLatrn; totaal 4000 man.
Te Estcourt 200 en te Culenso 420 vrij
willigers.
Te Pieter-Maritzbnrg het 2de King's Rifles
en de Imperii Light Horse.
Het gansche aantal troepen in Natal be
draagt dus 15,000 man.
Brigade-generaal Yule heeft het bevel over
de troepen te Glencoe op zich genomen.
De voormalige Britsche agent te Pretoria,
de heer Conyngham Greene, is met zyn
familie bebouuen te Kaapstad aangekomen.
De Amerikaansche regeering iaat een 6treng
toezicht houden op de personeD, die een vry-
corps willen oprichten tot ondersteuning van
de Boeren.
Aan de „Daily Telegraph" wordt gemeld,
dat de Boeren-commando's thans ruim voor
zien zyn van wagens. In alle pissen van
aeu Vrijstaat naar Natal zün zw..ro kanon
nen geplaatst. Dat de Boeren niet sneller
voortrukken wordt geweten, schry/t de corres
pondent, aan do zware regens en de ge
zwollen rivieren.
Het derde punt, waarop in den oorlog
tusschen de Zuid-Afrikaansche Republiek en
Engeland, na Natal en Mafeking, de aandacht
thans is gevestigd, ia Kimberley, het land
der diamanten, waar Rhodes zich thans be
vindt en een keurvendel vormt, en dat mis
schien nu reeds door do Boeren omsingeld
is. In Londen rekent men daar althans op;
in elk geval is de telegrapbische gemeenschap
met Kaapstad verbroken en hebben de Vry-
staters de telegraaf en de spooriyn 12 myi
bezuiden Kimberley en eveneens by Belmont,
50 mylen zuiaelyker, vernield.
Enkele byzonderheden omtrent Kimberley
zyn das thans op haar plaats.
In 1867 vernam men, dat er diamanten
langs de Oranje rivier waren gevonden. Een
snelle rush naar die streek. In 1869 blykt
de omgeving van Kimberley een waar goud
veld te zyn, en in een minimum van tyd
wordt dit terrein, tot nog toe tameiyk
veronachtzaamd, het doel van tal van geluk
zoekers. Da Oranje-Vrijstaat beweert, dat
Kimberley tot zyn gebied behoort; de Kaap
kolonie plaatst da rtegenover de aanspraken
ran zekeren Waterboer, terwyi ook do Zuid-
Afrikaansche Repu liek rechten op het be
twist gebied meent te kunnen doen gelden.
De gouverneur van Natal wordt in dit ge
schil tot scheidsrechter benoemd en wijst
Kimberley toe aan Water< oer, die hot op zyo
beurt aan Engeland afstaat.
Hiermede niet tevreden, doet de Oranje
Vrijstaat een beroep op den Engelscbeo
rechter, die beslist, dat Waterboer ni t de
minste aansprak n op de diamantvel !en kan
doen gelden. De Engelsche regeering bie t
nu den Vrystaut twee en een half roillioen
pond schadevergoe ing of den oorlog. De
Vrystaat kiest de metst wyze party, neemt
de twee en een half millioen pon* en Enge
land heeft KimterJey
Dat geschiet, t in 1876.
Rhodes, die vóór 1870 om gezondheids
redenen naar Natal was getrokken, was een
der eersten, die zich te Kimberley vestigde;
hy was de ziel der onderhandelingen, die
van deze plaats een Engelsche stad maakten.
Tot aan 1885 we y venen verschillende parti-
culienn en maatschappyen, wie het meeste
voorue l uit den grond zal weten te balen;
daardoor overproductie van diamanten en
algemeene daling der prijzen Het was toen,
dat R odes op het denkoeeld kwam om alle
exploitaties te brengen onder het beheer van
één groote maatscbappy, ten einae de pro
ductie te beperken en de prijzen weer te
doen styg-n. Hy slaagde en de bekende De
Beers-Company had het levenslicht gezien.
Het gevolg daarvan? De bevolkiDg van
Kimberley is sterk verminderd, ce stad is
geruïneerd. De productie diende sterk ver
minderd; de stad werd in bet vervolg niet
anoers dan de zetel van een groote maat
scbappy met een klein aantal ambtenaren
en drie duizend inboorlingen, cie als echte
slaven gedurende den tyd van hun arbeids
contract als in de mynen weroen opgesloten.
Er zyn tien duizend inwonors; de wyk der
ryke Europeanen, geheel en al gebouwd door
Rtioies, beet Kenilworth; daar houdt thans
ook de Napoleon der Kaap zyn verbiyf.
Hot i6 waar, merkt de „Temps" op, dat
"Kimberley goed veroedigd is, een voldoend
garnizoen heeft. Maar het zou zulk oen ryke
buit zyn, dat het een aanval der Boeren
zeker waard is. Wesselton mine heeft 0. a.
in eenige jaren voor 160 millioen gulden
aan diamanten geproduceerd; het terrein was
vyf en twintig jaar geleden voor Dog geen
zevenhonderd gulden aangekocht.
Kimberley wordt verdedigd door een corps
vrijwilligers, oen compagnie genie en het
regiment infanterie van North Lancashire,
samen tellende 2500 man. Rhodes heeft
verklaard, dat in Kimberley de veiligheid
niets te wenschen overlaat; de stad is vol
doende van levensmiddelen voorzien en men
denkt er over, de exploitatie der mynen voort
te zetten.
Dat alles is bluff, zegt de „Temps". Kim
berley wordt zeer bedreigd!
Gistermiddag had in Gildenhal te Londen
een groote openbare vergadering plaats, die
door den lord mayor was bijeengeroepen om
der regeering de verzekering te geven van
den steun van de City in haar Zuid-Afrikaan
sche staatkunde. Do leden van den-„Stock
Exchange" trokken iu processie naar de
meeting met de Britsche vlag voorop, „Rule
Briltannia" en „God save the Queen" zingende.
Onder groote geestdrift word by acclamatie
een motie aangenomen, waarin het uitbreken
van den oorlog wordt betreurd, maar der
regeering do verzekering wordt gegeven van
den oprechten staun der City in haar eisch
van gelyke rechten voor alle blanke rassen.
Slechts één der aanwezigen, een jonge Duit-
scher, had den moed tegen de motie te stem*
men. Hy werd zonaer plichtplegingen hards-
hands uitgeworpen.
Een afscbrilt der motie zal aan den minister
president worden gezonden.
De beursleden daagden in optoebt op met
twee Britsche standaards en met een muziek
corps, dat telkens nationale lieder-n speelde.
De drie duizend, oie tr achteraan liepen, zongen
op die muziek luidruchtig meao Het heette,
dat Ritchie en andere ministers aanwezig
waren, maar zy vertoonden zich niet, hebben
in elk geval het woord niet geveerd. De
poortermoestcr, dio de meeting leiide, deelde
ten slotte on-ier daveren ie toejuichingen mede,
dat de Koningin vierhonderd en ue Kroonprins
en zün gemalin elk tweehon <trü guinjes
hebben geschonken voor het vluchtelingen-
fonds, waaruit reeds een bedrag van 25,000
pd. st. naar de Kaap is overgemaakt.
Gisteravond is te Londen een Blauwboek
verschenen, bevattende de telegrammen over
ve Zuid-Afrikaansche crisis van 8 September
tot 12 Octo er. De meest celangryke oepaches
zyn reeds bekend.
H?t Blanwcoek bevat 0. a. een beroep van
bet K-iapscbe ministerie, waarin der Britsche
rtgö--riag onder ce oogen worot gebraci.t «Jat
alleen het streven naar een grootmoe ige
overeenkomst eenige hoep geeft voor het
varmyden van den oorlog. De Britsche
Regoenng antwoordde dat zy zou voort
gaan met der Zui 1 Afrikaansche Republiek
zooveel lankmoedigheid te betoogen als maar
vereenigbaar was met de Britsche belangen.
De gouverneur van Natal seinde den 3-iea
Octooer aan den heer Chamterlain dat de
Zo loc-s van het district Yryheid zich be
klaagden over een slechte behandeling door
de Boeren en de tusschenkomst van Enge
land verzochten. De gouverneur gaf als zyn
meening te kennen, cat de inl nders van het
district Yryheïi ingeval van een oorlog in
opstand zou 'en komen.
U:t verschillende telegrammen van den
Britscben agent ta Pretoria niykt, dat de be-
schul igingen van woordbreuk, welke tegen
de Briuche regeering zyn inge-r-chr, onge
grond waren. Daaruit blykt immers, dat do
voorstellen coor de Zuie-Afrikaansche Repu
bliek den 19den Aug. gedaan, belangryk ver
schilden van dre, welke staatssecretaris Rdtz
deed en waaromtrent d© he.r Conyngham
Gretne verklauroe, rat de Britsche regeering
ze in overweging zou nemen.
Het manifest aan de Afrikaansche bevolking
van Zuii-Afrika, reeds met een tnkel woord
vermeld, schynt in beftigen toon gesteld te
zjjn. Sir Alfred Milner he.-ft Chambtriain den
korten inbond geseind van het stuk, dat een
Engelschen en Nejerlan^schen tekst heeft,
reeds sedert een paar weken in de Kaap
kolonie oruk verspreid wordt en onderteekend
is door den Johannesourgschen velakorntt
Viljoen. Wat zult gy doen in de onzekere
toekomst? wordt den Afrikaandors afgevraagd.
En het manifest herinnert hen aan Slachters-
nek, den roof van de aiamantveluen, Jameson's
inval, Engelands lust om Majoeba te wreken,
en de Afrikaaniers ten onder te brengen.
Indien de republieken in Engelsche b«nden
komen, zullen de A frik aan de-rs, oie men nu
nog ontzi t, ontwapend worden, Bottentott*n
zullen met hen in de parlementen te Kaap
stad en Pietermaritzbnrg zitten „En
dus, gy mannen, die onaer ce Britsche vlag
le*ft, maar van onzen eigen st.m zfjt, weet
wel, dat ce vernietiging der Boeren republieken
gelijk staat met de vernietiging van den
Afrikaanschen stam 1"
Het onderstaande Is ontleend uit een par
ticulier schrijven, dezer dagen nit de Kaap
ontvangen:
„Als alles in de Transvaal goed afloopt
zullen er goede tyden aanbreken, zoo ut ik
dan hoop over niet al te langen tyd weer
op verlof of voorgoed terug te kom n; loopt
het slecht af dan kom ik wellicht l innen
een jaar terug. Maar alles wyst er nu op
dat het de goede richting uitgaat en Engeiand
klop krygt, zooals bet neg nooit gehad heeft,
hetgeen de geheele beschaafae en onbe
schaafde wereld het zeker gunt.
„Wy hadden 'een half leger aan boord, dat
nu juist geen hoogen dnnk geeft van menschen
die Amajoeba en Doornkop moeten wreken."
De heer C. V. Gerritsen zogt in een inge^
zonden stak in de ,N. R. Ort."':
„Nu de beschaafde staten, zich uitende door
hun regeeringen, uitsluitend bon eLen belan
gen in het oog meenen to moeten houden en
daarom Engeland met geen enkel woord over
zyn schandelijk optreden in Zuid-Airlka lastig
vallen of bet daarvan trachten te weerhouden,
nu kan het dunkt me op den weg liggen d&r
volken om door hun persorganen een krach
tige publieke opinie In het leven te roepen
en te houden tegen het Immoreele van Enge-,
lands gedrag.
Zy zou verkregen worden indien over
