12161 Maandag 16 October. A0. 1899 <£?eze gourant wordt dagelijks, met uitzondering 1 van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. y Feuilleton. Vit de Australische goudvelden. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER GOTEAWTi Vöot Leiden per 8 maanden. 1.10. Franco per post c 1.40. Afzonderiyke Nommers 0.05/ i PRIJS DER ADVERTENnÊTT: Vao 1—6 regels f 1.05. Iedore regel meer f 0.17J. 6rooter#j letters naar plaatsruimte Voor het tncasseeren hulteD do stad wordt f 0.06 berekend. Dit nonimer bestaat uit VIER Bladen. Eerste Blad. Leiden, 14 October. Door de commissie van art. 45 der Wet van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen zijn de volgende dubbeltallen opgemaakt voor de vacatures in het Hoofdbestuur. Voor die van den heer P. H. Hugenholtz te Amsterdam de heeren mr. J. Kruseman en prof. dr. R. H. Saltet te Amsterdamvoor die van den heer mr. E. Fokker te Haarlem de heeren mr. S. J. M. Van Geuns, su'st.-officier te 's Gravenhage, en dr. D. Bos, arr.-school- opziener ti Winschoten. Ter benoeming van een onderwijzer 4de kl. aan de openbare burgerschool aan de Weimarstraat te 's-Gravenhage zijn voorge dragen de heeren A. J. De Jong, onderwijzer to S on pwijk, J. T. Rmkema, onderwijzer te Lei en, en A. D. Zeijlmans, onderwijzer te Oude wat* r. Te 's-Gravenhage is in den ouderdom van tachtig jaren overleden de heer T. D. G. Ro landus, ridder in de orde van den Nedtr- bndschen Leeuw, oud-zaakgelastigde en con sul-generaal van Nederland in de republie ken Venezuela, Nieuw-Granada en Ecuacor. In 1804 tot 2Jen luitenant der artillerie voor West-Indië benoemd, mocht de heer Rolan dus speciale opdachten van de Regeering ontvangen, waarvan het onderzoek der goud mijnen op Aruba en h.t verbeteren der zout- pannen op het eiland St.-Martin de voor naamste zijn. De ui)k Rolandus op dit laat ste eiland, een belangrijk werk, is met pri mitieve middelen door hem tot 6tand ge bracht. In December 1858 tot kapitein bevorderd en tegelijkertijd tot consul-generaal by de Columbiaansche republiek benoemd, verte genwoordigde de heer Rolandus ons land bijna twaalf jaren, totdat in 18G9 verwikke lingen met Venezuela ontstonden, die ein digden met het afbreken der relation. De beer Rolandus verscheen toen met een Neder- landsch eskader voor de haven La Guaira. Een ernstige ziekt?, in Nieuw-Granada op gedaan, verhinderde hem een nieuwe opdracht van de Regeering te vervullen. Te Curasao werd de heer Rolandus weldra met het genie-departement belast. Onder zyn leiding is er het hospitaal Mundo Novo gebouwd. B. en Ws. van 's-Qravenhage hebben den Raad voorgesteld aan te koopen voor de som van f 18,000, behalve de kosten van overdracht, het huis Raamstraat No. 32/32a. Het bezit van dat perceel, rondom door gemeente eigendommen ingesloten, is voor de gemeente van groote waarde, ook dan, wanneer aan het gebouwen-complex aldaar eventueel ebn andere bestemming dan de tegenwoordige mocht worden gegeven. Graaf Nigra, ambassadeur van Italiö te Weenen, eerste gedelegeerde van Italië ter voormalige Vredesconferentie te 's-Gravenhage, is gistermiddag naar Weenen teruggekeerd, aan het Staatsspoorstation uitgeleid door den gezant van Italië, graaf De Zannini, en de gezanten van Rusland en van Oostenryk- Hongarye. De algemeene vergadering van het Neder- landscb Lanobouw comité zal gehouden worden op 22 November in de vergaderzaal van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. De uitvoerige agenda, dezer dagen rond gezonden, meldt de toetre ing van twee nieuwe vereeniglngen, nl. den Noord-Nederlandschen Boerenbond „De Eendracht" en de vereeniging tot bevordering der byenteelt in Neierland. Verschillende aangesloten genootschappen en maatschappyen hebben vraagpunten inge zonden, die coor het dagelyksch bestuur van het comité korteiyk worden toegelicht of ter behandeling in de vergaderingen worden voor gesteld. Bovendien wordt verwezen naar reeds uitgebrachte rapporten, terwyi aan het slot v«.n de agenda do vraag worjfc toegelicht: „Welke rechten en verplichtingen hebben de leden van commissiön van toezicht op de Ryksland- en tuinbouwwinterscholen (cursus sen)?" waarby worct voorgesteld zich oien- aangaande te wenden tot den minister van binnenlandscho zaken. Voor de wereldtentoonstelling te Parys heeft cie heer A. J. Vorderman, chef van den lur^criyken geneeskundigen di nst in Neder- landsch-Indië, een zeer belangwekkende en met veel moeite byeengezamelde collectie Incische voedings genot- en schoonheids middelen gereed gemaakt. De verzamel ng bestaat uit 634 nummers. Het voornemen bestaat baar na afloop der Paryzer tentoonstelling af te staan aan het hygiënisch museum van de Ryksuniversiteit te Utrecht. Volgens de Berlynsche bladen heeft Keizer Wilhelm aan den Nederlandschen Qjini-ter van buitenlandsche zaken mr. W. H. Da Beaufort en aan den Ne Jerlandschen gezant te Beriyn, jhr. mr. D. A. W. Van Tets van Goudriaan, de orde van den Rooden Adelaar lste klasse verleend. De commissie voor het Iniisch privaat recht hield gisteren, na maandenlange schorsing der byeenkomsten, weder een verga^eriug aan het Departement van Koloniën. (Fad.) Het Bestuur der Vereeniging voor Handel, Nijverheid en Gemeentebelangen heelt naar aanlci.ing van de iDgrypende voorstellen van de Raadsleden Van Liefland en Janse, betreff nde de tramwegconcessie te's-Graven hage, besloten, deze quaestie aan een ver nieuwd onderzoek te onderwerpen. Het plan bestaat te7ens, in vereeniging met ce 's Grav. HanJelsvereeniging, een byeeokomst te beleggen ter bespreking van het z.g. rabatzegelst-lsel. Het Museum van Kunstnyverheid te Haarlem ontving ten geschenke van mej. A. M. Noordwyns, te Arnhem, een zeer com plete collectie kindergoed, waarvan verschil lende onderdeelen met borduur- en kantwerk versierd zyn. Deze bydrage zal in de textiel-verzameling van het Museum worden ondergebracht. Door het Museum zal in de tweede belit dezer maand, door bemiddeling der vereeniging „Kunst zy ons Doel", te Alkmaar, in oie stad een tentoonstelling op het gebied der decora tieve kunst en der kunstambachten worden gehouden. Gisternamiddag heeft de burgemeest r van Utrecht, curator van de Ryksuniversiteit aldaar, een gedtnkteeken geplaatst in bet nieuwe sociëteitsgebouw der studenten aan het Janskerkhof. In zyn toespraak maande hy aan tot ver betering van den inwendigen geest van het corps, naar aanleiding der raishan ;eling van nieuwelingen. In zyn antwoord keurde ook de corpsrector, de heer Van Tienhoven, cie caden zetr af, als niet zynde 6en uiting van den corpsgeest. In ce fN. R. C." wordt omtrent het ge touw het volgende medege eelJ: De gedenksteen, waarop in sierletters P. H. R. M. (Placet Hio Requiesctre Musis), wordt geplaatst ter hoogte van de eerste verdieping van den op het Janskerkhof uit zienden zuidgevel, die versierd is, evenals de tcekenzaal, wtlke is ingericht tot ont vangzaal voor de tot by^onin:.' uitgenooJig- de bouwcommissie, kroegcommissie, fiaanci- eele commissie en der Tienmannen, een commissie van 10 persooen, die indertijd ook geadviseerd heeft omtrent het thans gevolgde plan. In de ontvangzaal staat op een verheven heid een maquette (een pleisterbeeld in gips) van het genouw op V»o der ^fir0 grootte. Het getouw, dat onder kniDg van den architect A H. Zinsmeister, te Amsterdam, worot gemaakt, wordt opgetrokken in gelen venlindstoen met tor-passing van hardsteen voor plinten, dorpels, lateien en deklysten, terwyl aan de topgevels aan voor- en zykaDt, aan de sierlijsten toven ce gootiyst en aan don boofdingaDg beeldhouwwerk van de hand van den heer J. Men es da Costa, te Amster dam, wordt aangebracht. Beneden verleent de conversatitzaal met 3 groote ramen aan den voorgevel uitzicht op het Janskerkhof; aan de genoemde zaal grenst de speelzaal met een loggia, even ens uitziende op het Janskerkhof, ttrwyl laDgs dtn geheelen voorgevel over het overkluizen grachtje een terras komt. 11 den zygevel aan de oostzyde, naast het huis van den heer Royaards, is de hoofd ingang aan een ryweg van 4 M., zoodat men van hbt Janskerkhof langs den hoofdingang kan ryden naar de Boothstraat. In dezen zygevel is op de eerste verdieping eveneens een kleine loggia, die van de Senaatskamer uit t) bereiken is. In den achtergevel gaven 3 ramen beneden aan deo tuinkant flink licht voor de daar gevestig e biljartzaal, waarboven zich op de eersle etage de e-tzaal bevindt Met den bouw gelykvloers is men zoo goed als gereed; de oplev ring moet in September 1900 geschie den, waarna de afwerking plaats vindt, schilderen, behangen, enz., zooiat het ge bouw niet vóór 1901 in gebruik kan worden genomen. De minister van koloniën maakt bek uj, dat in het jaar 1900 hitr te lame slechts zes veilingen van gouvernementskoffie zullen gehouden worden, en dat in elke veiling ver- moedelyk niet meer dan ongeveer 19,000 pikols kunnen worden aangeboden. (Sis.-Cl.) Naar aanleidiDg van het bezoek van H. M. de Koningin te Potsdam zyn benoemdde luit.-gtn prins E. Zu Salm-Eorstm»r tot ridder- grootkruis der Orde van Oranje-Nassau, de hofmaarschalk gen.-majoor Von en Zu Egloff- stein ook tot ridoer grootkruis, de kamerheer graaf v. Hessenthal tot grootofficLr dier orde en de ordonnance officieren luit. v. Behr en luit. Schmidt tot ridJer dier orde met de zwaarden. Aan den adj.-gen. v. Mischke en den kamerheer v. Weltheim werd namens de Koningin een kostbaar souvenir aangeboden. Alkeinade. Tot 1 Novombtr a. 6. is alhier te Roelofarendsveen, kantoor Alkemade c. a, gedetacheerd de commies 4)e klasse ty 's Ryks directe belastingen T. Bouwma, van Heer (L.), ter Vervanging van den commies 3de klasse Kessels, die weder te Heer (L.) is gestationneerd. Gedurende het 3 ie kwartaal 1S99 be droeg hier by den Burg-rlyken Stand het aantal g-boorten 27, overledenen 13, huwe- lyken 6, tegen respectieveiyk 37, 11 en 5 over dat tydvak ia 1898. Op Maandag 20 November a. s., 's voorm. te 10 uren, kunnen ter gemeente-secretarie, ten behoeve van hen, die meenen recht te hebben op vrystelling van den cienst der nationale militie, wegens broederdienst of als eenige wettige zoon, de vereischto getuig schriften worden aangevraagd. De loting heoft plaats te Woubrugge, ten Raauhuize, 17 dezer, 's voorm. te 11 uren. Het aantal lotelingen bedraagt 3S. Hillegoin. De uitslag der loting voor de nationale militie dezer gemeente ia als volgt: 1 L. Paase. 2 R. Van Til. 3 D. Kadee. 4 J. De Groot. 5 G. Flentrop, br.-ri. 6 R. J. Eland, te kl. 7 J. H. Van Waveren, br.-d. 8 Ch M. Duyndam. 9 S. De Wreede, gebr. 10 W. Van Tol, e. z. 11 J. M. Goeraans, br.-d. 12 H. Spierlngs, br.-d. 13 J. De GraafF. 14 A. Van der Voorn. 15 H. J. Stevens, gebr. 16 D. Van Bemmolen. 17 J. H. Hdlendoorn, br. d. 18 A. W. Casander. 19 C. Vis. 20 H. Rusman. 21 J. H. Pypers. 22 A. F. Van der Zanden. 23 J. Van der Jagt. 24 J. WeUors. 25 W. B. Van Veen, eigendienst. 26 W. Hopman. 27 J. W. Prins, br.-d. 28 J. Lougering, e. z. 29 H. M. Euigrok. 30 J. Koppert. 31 J. A. "Wassenaar. 82 P. J. Van Bentom, e. z. 33 J. N. Brittyo, te kl. 34 J. H. Rovtrs. 35 G. Buurman, gebr. 36 P. J. Warmerdam. 37 J. Van der Weyden. 38 G. Hyikema, br.-d. 39 G. A. Sluis, e. z. 40 F. W. Fyma. 41 W. G. Hageman. De schouw over de scheislooten, gelegen ia den Elsbro kerpolder, is door het bestuur van dien polder bepaald op 30 October a. s. Gistermiddag werd alhier door de stoom tram aangereden het 11 -jarig zoontje van den bloemistknecht H. W. Mohlman, alhier. Vry ernstig gekwetst werd de knaap opgenomen, vervoerd naar de woning van dr. De Boer en aldaar verbonden. Het ongeluk mo-t aan eigen onvoorzichtigheid te wyten zyn. De toestand is gelukkig niet zorgwekkend. By publicatie zyn de ingezetenen herin nerd aan de bepalingen der Wet van 17 April 1887 (Staatsblad 67) betreffende de verplich ting tot het doen van aangifte tottyhoujiog der bevolkingsregisters. Noordwyk. Gisteroamiddag had in de Doezastraat een ernstig ongeval plaats. Eenige werklieden waren op weg, om voor een in aanbouw zynd huis te NoorJwyk-aan Zee cementen ringen te halen van de losplaats alhier, toen in de genoemde straat de bejaarde G. Duyndam het ongeluk had van den nog ledigen wagen te vallen, Waarby hem een der wielen over het linkeroe n ging. Terwyl de overigen doorreden, om hem op den terug weg mee te nemen, werd hem op straat de eerste hulp verleen waarna hy per handkar naar dr. H. Van Nes wen v rvo ri, alwaar bleek, dat er een gapende wond in het been was veroorzaakt. Of hy, behalve bet vele bloedverlies, nog andere kwetsuren had opge daan, was niet dadelyk uit te maken. Roclof-ArendsYCCii. Het fanfarecorps „Liefue voor Harmonie", alhier, 19 leden t llende, onder directie van den heer B. J. De Goey, uit Leiden, en waarvan het bestuur bestaat uit de heeren J. De Jong, voorz., A. H. Bakker, socrJ. Reckvoort, penulngm T. Da Jong en T. Bakker, commissarissen, zal rechtspcrsooniykheid aanvragen. Voorhout. De uitslag der Vry iag gehouden loting voor de nation la militia is: No. 1. Jac. Van Rbeen n, No. 2. P. N. Vester, No. 3. W. Huyts, No. 4. C. L. Van Reysen, broeder- dienst, No. 5. B. Vau der Zwet, eenige wettige zoon, No. 6. J. C. Van Steyn, No. 7. C. Van der Poel, No. 8. C. W. Oudshoorn, No. 9. J. A. W. Aalbersberg, getrek oo^eo, No. 10, P. Van dtr Zon. No. 3 zal vermoedelijk vry van dienst biy ven. Het bestuur van den Boekhorstpolder zal Doneerdag 19 Oct. a. s., aes voor Liodags te tien uren, schouw dryv~n over ce tocht en de 8chehlooten van oien pol er. De oefeningen van het voorbereidend militair onderricht zullen Maandag 16 October des avonds te zes uren een aanvang nemen en vervolgens plaats hebben eiken Maan lag en Woensdagavond van 6 tot 8 uren. Dinsdag 17 October, des avonds om 6 uren, zal een openbare Raadsvergadering worcen gehouden, waarin de verdere bestrating met paardenpad van een gedeelte der Piet- Gyz;nlaan en tevens de gemeente losplaats zal worden besproken. Wurmond. Op Woensdag 18 Oct. a. 8., des avonds te zeven uren, zal voor de anti- revolutionnaire kiesvereeniging „Nederland en Oranje", alhier, door den heer H. De Wilde, uit Den Haag, een politieke rede worden ge- hou en. Do vergadering is voor ieder toe- ganktlyk. Woubrugge. Woensdag 18October, 'savonde t9 7 uren, l oudt de Chr. Jongelings-vereeniging „Timotheus", alhier, ce eerste barer winter- so Hot waren wilden evenals hy, die zich hier hadden gelegerd om den nacht door te brengen. De lucht van gebraden vleesch kwam den hongerigen Tom te gemoet. De jachtbuit was dien dag zeker byzonder goed geweest. Om het vuur stondeD, ten stryde toegerust, de mannen; eenigszins tor zyde de vrouwen. De rondzwervende honden namen niet veel '^notitie van den niGuwaangekomene en ver genoegden zich met even te brommen. 1 Eenige verklaringen werden gewisseld, die plotseling door een luid gejubel werden afge broken. i Hy was weer in hun midden, hy, die inder tijd de zendelingonschool had bezocht en onder de blanken was gegaan om voortaan daar te verbiyven; by was weer teruggekeerd. Zoo was het altyd met die schynbaar be schaafde wilden I Tom speelde zyn rol voortreffelyk. Weinige minuten later zaten zy om den maaltyd vereenigd en daar Tom een groote 'massa tabak eD allerlei snuistoryen onder hen ve.d elde, heer3chte er dien avond een fees- telyke stemming. Na een verblyf van acht dagen in de wyd- uitgestrekte jachtgronden had Tom zich weer geheel en al één gemaakt met do nieuwe levensomstandigheden. Hy had intusschon niet stilgezeten, maar yverig gevraagd en nage- vorscht^ en daar men niet het minste ver moeden tegen hem koesterde, was hy veel meer te weten gekomen dan wanneer hy als zwarte spion was verschenen. Een lubra (zwarte vrouw), die aan haar stam was ontvoerd, vertelde hem, dat zy zich herinnerde, dat zy op de jachtgronden van haar stam eens over goudmynen had hooren spreken, die lang geleden door drie blanke mannen waren bewerkt. Waar zy waren gebleven, wist zy niet; de mannen van haar stam konden daaromtrent evenwel meer medodeelen, want tusschen hen en do blanken had menige stryd plaats gehad. Drie blanke mannen 1 Tom meende nu toch het laDg tevergeefs gezochte spoor te hebben gevonden. Hoe evenwel met bedoslden stam in aanraking te komen? Het betreden van een vreemd jachtgebied zonder vergunning van den stam zeiven gold voor een oorlogsverklaring, en vooral hier, waar zyn stam een lubra had geroofd. Tom trachtte daarom zyn 6tam over te halen tot een krygstocht naar het bewuste ge bied, maar had daarmee weinig 3ucces. De andere stam was sterk en krygszuchtig, de zyne had heel wat volk verloren. Derhalve bleef hem niets over dan er alleen op af te gaan. Nadat hy de lubra nog eens zoo nauw keurig mogeiyk had ondervraagd, verdween hy ongemerkt en zette koers naar de vyande- lyke jachtgronden. Na verloop van eenige dagen had hy deze bereikten de grenzen over schreden. Hy was du3 op het oorlogspad. Hy had twee voordeelen, die niet gering te schatten waren. Ala man van eenige Wester- sche beschaving had hy zich vrygemaakt van de vrees voor „booze geesten," die zyn lands lieden kenmerkt, en hen o.a. aan bun nacht- vuren geketend houdt. Geen zwarte zal zich zonder brandende spaan, die niet mag uitgaan, in de wildernis wagen. Tom kon dus dos nachts overal rondzwerven, zonder voor overrompe ling bevreesd behoeven te zyn. Bovendien bad de lubra hem zeer nauwkeurige aanwyzingen weten te doen omtrent de ligging der goud- myn. Hy kon dus met vry veel zekerheid op zyn doel afgaan. Na een wandeling van zes dagen onder de gloeiende zon bereikte hy den berg, aan welks voet do myn moest liggen. Hot ongeluk wilde evenwel, dat de vyande- lyke stam daar juist op de jacht was. Tom had nog even den tyd in een dichten boom te klauteren, toen een troep mannen de plaats naderde. Zy liepen in looppas. Had men hem be spied? Dan was hy verloren l Zyn beroep op zyn positie als beambte by de politie baatte hem niets. Hy behoorde tot een vyandeiyken stam en daarmede was zyn vonnis geveld. De mannen liepen evenwel voorby, maar nu begon het in het woud rondom hem levendig te worden en zoo was Tom gedwongen den geheelen dag op zyn veilige, maar allesbehalve gemskkelyke schuilplaats door te brengen. Intosschen had by gelegenheid na te denken over wat hem te doen stond en dit gaf hem eenige afleiding, maar bracht overigens weinig troost. In het stadje, waar "Wöllner vijf jaron geleden zyn geld in de Bank had gebracht, waarvoor hy een wissel ontving, had men hem weinig wyzer kunnen maken. Trots de medewerking der politie, welk9 Tom daar en ook elders had ontvangen, was het by wat algemeenheden gebleven, wat de inlichtingen betreft, en daarop voortbouwend had Tom zyn nasporingen vervolgd tot aan de wildernis, waar natuuriyk elk spoor en elke mededeeling ophield. Toen had hy het als een gelukkige omstan digheid beschouwd, dat zyn stam dicht by dez9 streek had gewoond. Meerdere byzonderheden dan de lubra hem had medegedeeld had hy evenwel niet kunnen machtig worden. Wan neer hy nu evenwel al het door den vyande- ïyken stam bezette goudveld wist te betreden, wat dan nog? De eene goudmyn gelykt op de andere als twee blokhutten. Moest dit goudveld dan juist het door bem gezochte zyn? En als het dat was, hoe er dan de bewyzen van de misdaad gesteld, dat er een was gepleegd te vinden? De lubra had hem verteld, dat haar stamgenooten dikwyis hadden gevochten met de goudgravers. Zouden zy hem dua inlichtingen kunnen ver schaffen? Maar hoe met hen ia betrekking te komen! Zy waren doodsvyanden van zyn stam en zouden bemzelven vermoorden, wanneer hy in hun handen viel. En toch hy moest zija leven wagen, zyq naam als scherpzinnig spion handhaven. Hy had eenmaal dat vyandig beroep gekozen en moest nu ook volhardenl De nacht was gevallen. Tom kon zyn onge- makkeiyken waarnemingspost verlaten. Hy was geducht styf geworden. Ook plaagde hem de dorst op verschrikkeiyke wyze. Het lange loven onder de blanken, waar elk oogenblik alle mogelijke dranken te bekomen waren, had hem verwend. Op zyn eersten strooptocht, dien nacht, ontdekte hy al heel spoedig waarom de wilden zich juist hier hadden gelegerd. Midden in het leger bevond zich een natuurlffko bron, door een boschje omringd. Water hebben de goudgravers natuuriyk noodig, niet alleen om te drinken, maar ook om hun goud te wasschen, en de wildon, te lui en onwetend om zeiven een bron te graven, hadden daarvan gebruik gemaakt. Tom zwierf om de legerplaats heen. De aanblik van het water vermeerderde nog zyn dorst. Kon hy ze maar verjagen I Het goud veld lag oenigszin8 ter zyde, in de schaduw van een berg. Daar was intusschen al heel weinig te onderzoeken, wanneer hy dat niet zeer nauwkeurig by dag kon doen. Deze over weging en zyn ondraagiyke dorst scherpten zyn ziDnen om een middel te ontdekken, dat hem misschien van dienst kon zyn. Mislukte het, dan kostte het hem waarschyniyk het leveD, maar hy wilde het beproeven. (Slol volgt.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1