ft". 1899 "Vrijdaa: 1 October. feze Qourant wordt dagelijks, met uitzondering van (§on- en feestdagen, uitgegeven. Pit nommer bestaat, nit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 12 October. PRIJS DER ADVERTEBTCTÈN Van 1-0 regels f l 05. tedere regel meer f 0.17^. - GrooterO lettere oaar plaats ruim to - Voor het IncasseareD bulten da wordt f 0.05 berekend PRUS DKZJEB COURAJïTï Voor Lelden per 8 maanden- (Franco per post Afzonderiykt» Nommer» Bij dit nummer bieden we onzen A.bonné's aan een kaart van de Zuid- 4frikaansche Republiek, den Oranje- Vrijstaat, Natal, enz., met een kaartje van Nederland ter vergelijking van de afstanden. Naar wy met genoegen vernemen, heeft prof. dr. K. Martin zich op verzoek van het bestuur van het Dep.rtement Leiden der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen bereid verklaard, om dezen winter, in de maanden Januari en Februari, een cursus (University Extension) te houden, waarvan het onderwerp zal zijn: „Beschouwingen over den tegen- woordigen toestand der aardschors, zynde het resultaat van nog voortdurend werkende krachten." Het Nutsbestuur meent in dezen wederom gelukkig geslaagd te zijn, daar prof. Martin èn om zyn uitnemende kennis op dit gebied èn om de aangename wijze van mededeelen aller aandacht zal weten te boeien. Het Nutsoestuur is voornemens den toe gang tot dien cursus weer op dezelfde voor waarden als verleden jaar open te stellen. Het zal hun, die belangstellen in den Wykarbeid, niet z(jn ontgaan, dat het gebouw „Geloof, Hoop, Liefde" aan de Oranjegracht, alhier, dezen zomer belangrijk werd uitgetreid ©n vergroot. Twee perqeelen aan deLangestraat werden er bijgetrokken, waarvan het beneden gedeelte voor do "Wijkverpleging en het boven gedeelte hoofdzakelijk tot spreek- en vergader zaal werd ingericht.-Dit werk,-onder leiding van den architect D. Veilbrief door den aan nemer J. Bink naar genoegen der Oommissie van het Gebouw opgelevërdptferd gisteravond feestelijk ingewyj. Bjna alle werksters en werkers benevens v el genoodigden, waar onder ook onze Burgemeester, vulden de keurig met bloemen en groen versierde boven zaal, die in feestgewaad vooral een aangenamen indruk maakte. Nadat eenige fabriekskinderen-leerlingen van de Zondagsschool roerend-eenvoudig het treffend „Kind'ren van één Vader zijn wealtemaal",enz. hadden gezoDgen, nam de Voorzitter der Com missie van het Wykgebouw, ds. 8. Kutsch Lojenga, het woord. Na allen hartelijk welkom te hebben ge- heeten, herinnerde spr. hoe door deze ver- grooting aan een lang gekos6terden wensch en een dringende behoefte is voldaan omdat de arbeid op godsdienstig en maatschappelijk gebied zich telkens uitbreidt, vooral ook omdat men de Wijkverpleging onder den arbeid heeft opgenomen. Dank zyn wy verschuldigd aan allen, die met hun grootere of kleinere bydragen het ons mogelijk hebben gemaakt tot deze belang- ryke uitbreking over te gaan, zei spr., dank echter bovenal aan den milden gever, den heer P. W. Janssen, te Amsterdam, aan wiens vorstelijke gift het hoofdzakeiyk to danken is, dat wy alle doelmatig en onbekrompen hebben kunnen inrichten. Vooral dankte spr. ook Burgemeester, Wet houders en den Raad der gemeente Leiden, die door het verleenen van het subsidie aan de Wykverpleging toonden hart te hebben voor de belaügen van dit deel der bevolking, waaronder wy werken. Na nog eeng met cijfers de omvangrijkheid van den Wykarceii te hebben aangetoond, werden meer in het byzonder de hoofden van dienst, mej. Knappert, mevrouw Takv. d. Velden Erdbrink, Zuster Ten Cate en de heer Sytsma toegesproken, terwijl ten slotte de hoop werd gekoesterd, dat deze belangrijke uitbreiding allen werksters en werkers een prikkel mocht zyn tot nieuwe bezieling en zoo mogelyk verhoogden lust en yver. Door het gedeelte, voor de Wykverpleging ingericht, aan de byzondere Commissie voor dezen tak van dienst over te dragen, eindigde de feest redenaar zyn met gloed uitgesproken rede, die niet zal hebben nagelaten indruk te maken op de anwezigen. Namens de Commissie der Wykverpleging aanvaardde mej. Knappert met goeden moed voor de toekomst oit gedeelte van het gebouw. Nog werd namens de afdeeling „Leiden en O sir.kei.} van den Ned. Protestanten Bond uci woord gevoerd door ds. Schim v. d. Loeff, cie een woord van dank aan den voorzitter der Commissie, onder wiens leiding ue uit breking was tot stand gekomen, den feest redenaar zelf niet meende te mogen terug houden. Eindeiyk sprak de Burgemeester in hartelijke bewoordingen zyn beste wenschen uit voor de Wykverpleging in het byzonder^ hopende, dat van dezen arbeid zegen mocht uitgaan voor de armere bovolking in onze goe e stad. Na afloop der plechtigheid werden door de aanwezigen de verschillende afdeehngen voor de wykverpleging, wachtbad- en polikliniek kamer, bezichtigd. Algemeen was men vol lof over de keurige inrichting. Ten slotte zy Dog vermeld, dat het Vry- zinnig Zangkoor, onder directie van den heer P. Rank, en het fabriekskoor, met accompagne ment van den heer Berk6ijon, eenige liederen voordroegen. Door den zaakgelastigde en consul gene raal te Teheran zyn eenige n onstera bijeen gebracht v«n inPerzië goed gangbare katoenen stoffen. Deze monsters zyn thans, na in ver schillende andere plaatsen in Nederland ten toongesteld te zyn, ook naar Leiden opge zonden. De voorzitter der Kamer van Koophandel en Fabrieken te Leiden, de heer P. L. C. Dricssen, heeft zich bereid verklaard, deze monsters voor belangstellenden gedurende een week 's morgens tusschen 9 en 11 uren ten zjjnen huiza ter bezichtiging te geven. Door den kolonel, commandant van het 4de regiment infanterie, is de sergeant-majoor G. Th. Kagie aangesteld tot adjudant onder officier by het 2de bataljon alhbr. Op het tweetal voor predikant by de Geref. Gem. to Urk komt voor ds. Klumper, te Aarlan^ervetn. Op de vyfticnde lyst van de 21ste jaar collecte voor de Scholen met den By bel komen o. a. voor: Woubruggemet Rynzater- woude met f 109.80; Katwyk aan den Ryn (Geref. kerk) met 17. De Sts.-Ct." bevat het verslag der cam- missie, die dit jaar te Arnhem belast is ge weest met het afnemen der examens van apothekersbediende (eersto zitting). Voor hut examen hadden zich aangemeld 27 mannelyke en 60 vrouweiyke can-katen. Vóór het examen hebben zich teruggetrokken 5 vrouweiyke candidateö, zoodat examen hebben afgelegd 27 mannelyke en 55 vrouwe lijke cancioaten. Van dezen zyn geslaagd 9 mannelyke en 26 vrouweiyke candi.aten, en niet geslaagd 18 mannelijke en 29 vrouweiyke. Geslaagd alzoo ongeveer 42.7 pCt. De „Sts.-OL" bevat ook het verslag van het XXVste Taal- en Letterkundig Congres te Gent, uitgebracht door den vertegenwoor diger der Nederlandsche Regeeriug, prof. dr. Jan Ten Brink. Het gouvemomentsstoomschip „Snip1', bestemd voor den dienst in Oost-Indlê, zal den 16Jen October a. a. van Rotterdam der waarts vertrekken. Volgons telegram uit Arolsen is Koningin Emma der Nederlanden aldaar gkteravond aangekomen, met het plan eenige dagen aan het vorstelijk hof te vertoeven. In het St.-Andreas Gesticht te Utrecht is overleden de zeereerw. hooggel. heer H. A. Van Spanje, professor der nonnaal- theologie aan het seminarie te Rysenburg. Een langdurige en slepende kwaal Doopte tot een moeilyke operatie over te gaan. De (Jood trad 6chter spoedig daarna in. Geboren te Utrecht den 15den November 1856, werd hy in 1880 tot priester gewyd. Na esn vyftal jaren zijn studie te Leuven to hebben voortgezet, moest hy toen om gezond heidsredenen zich daarvan terugtrekken, en werd in 1885 benoemd tot kapel, te Loentrsloot en in 1892 tot rector van het gesticht „Laren- stein" te Velp by Arnhem, waarna den 8sten Mei 1896 zijn benoeming volgde als profes sor aan het seminarie. Naar te Delft uit betrouwbare bron ver nomen wordt, zyn de plannen tot annexatie van de bebouwde gedeelten der buitengemeen ten by Delft wederom ingediend. Zoo men zegt, geschiedde deze indiening op last der hooge regoering. Tot organist in de Ned.-Heiv. ktrk te Voorburg is benoemd de heer W. Kool, uit Rotterdam, organist in de Herv. kerk te Hcinenoord. Er waren 10 sollicitanten. Tot mede-directeur der Kennemer- hypotheekbank, gevestigd te Haarlem, is benoemd mr. S. H. Bloembergen. Ter terechtzitting van het gerechtshof te 's-Gravenhage is gisteren mr. J. H. Van Bel beëedigd als rechter in de arrond.-recht- bank te Middelburg. By Kon. besluit van 6 dezer wordt de minister van financiën gemachtigd tot de uitgifte van schatkistbiljetten en sehutki&r promessen, tot een gezamenlijk bedrag van 18,000,000. De repte der uit te geven schatkistbiljetten wordt, zoolang daaromtrent niet nader is beschikt, bepaald op 4 pCt. in het jaar. Ten behoeve van het klinisch onderwijs aan de Ryks-Universiteit te Utrecht is de stichting van nieuwe lokahn Doodzakelyk. Om daarin te voorzien, had de gemteDte zich voor den aankoop van het noodige terrein tegen een prys van 80,000 de voorkeur vtrzekerd voor een termijn, welke, na her haaldelijk door de eigenaresse van den gi ond te zyn verlengd, ten einde liep op 1 Juli 1895, na welk tijdstip laatstgenoemde niet bereid was haar eigendom langer voor de geraéeüte beschikbaar te houden. Het bleek echter, dat ook een tusschen- liggende strook noodig was voor den bouw om aan de eischen van het onderwijs te voldoen. De onderhandelingen, om ois strook te verkrijgen, stuitten evenwel af op onwil van den eigenaar, en om cle strook later te krygen strekt thans cit onteigenings-ontwerp. Kerkvoogdtn der Herv. Gemeente te Zutftn willen een proef nemen met een jaarlyksche collecte, ty inschrijving onder haar leden te doen plaats hebuen, om de stijgende uitgaven te dekken; beantwoordt deze nitt aan de verwachting, dan zal men genoodzaakt zyn, tot het heffen van een hookeiyken o.cslag over te gaan. De 2de luitenant der infanterie J. Ouds burg zal den 21sten dezer, in plaats v^n den 2den luitenant L. A. Cnabron, die wegens ziekte verhinderd is, als, meoe geleider van het alsdan vertrekkende detachement suppletie troepen z.n bestemming naar Oost Indië volgen. De minister van binnenlandsche zaken verleent a. s. Zaterdag geen audiëntie. Het stoomschip „Daiiaa", van de Middel- lanasche Zee naar Amsterdam, is 10 Oct. by Dungenessbeloodsl; de „Java", van Amster dam naar Batuvk, vertrok 10 Oct. van Suez; de „Kaiser", van Hamburg en Amsterdam naar Oost Afrika, vertrok 7 Oct. van Lissabon de „Prins Alexander" arriveerde 10 Oct. van Amsterdam £e B.tavia; de „Tcviotdale" (Hol- lani-Amerika-Lyn) arriveerde 9 Oct. van Rott'rdam te Newport-News; de „Soembing", van Rotterdam naar Batavia, vertrok 10 Oct. van Southampton; de „Smeroe", van Batavia naar Rotterdam, arriveerde 11 Oct. to Mar seille; de „Rotterdam" arriveerde 11 Oct. van Nkuw York te Rotterdam; de „Admiral", v.n Hamburg en Antwerpen naar Oost-Afrika, arriveerde 10 Oct. te Aden; de „Bogor" ver trok 11 Oct. van Batavia naar Rotterdam; de „Bromo", van Rotterdam naar Batavia, arriveerde 11 Oct. te Port-Said; de „Burge meester Den Tex", van Amsterdam naar Batavia, arriveeree 10 Oct. te Genua; de „General" vertrok 9 Oct. van Durban naar Mozambique; de „Malang", van Batavia naar Rotterdam, arriveerde 11 Oct. te Marseille; de „Madura", van Batavia naar Amsterdam, arriveerie 11 Oct. te Suez; de „Oengaran" vertrok 11 Oct. van Batavia naar Rotterdam; de „Prinses Sophie", van Batavia naar Am sterdam, vertrok 10 Oct. van Port-Said. Bodegraven. Tot lid van den gemeenteraad is gekozen de heer L. Boer, lib., met 234 stemmen. Op den heer C. Bol, a.-r., werden 209 st. uitgebracht. Hazerswoude. Het Leesgezelschap is niet meerl Hedenavond zullen de zes getrouwen, die er nog zoo gaarne een langer leven aan hadden gegund, bet de laatste eer bewyzen. In 1838 opgericht, heeft het nu ruim zestig jaar bestaan. Gaarne zou ik, als de beperkte ruimte van een dagblad zulks niet verbood, een eenigs- zins breedvoerig verslag geven van de werk zaamheden en lotgevallen van deze vereeniging ton plattelande, maar nu zal ik slechts enkele zaken aanstippen. Het leesgezelschap van Hazerswoude stelde zich niet tevreden met boeken in portefeuille te zenden aan zyn leden; het deed meer. Het vormde een veretniging van mannen, dio eens per maand bfieenkwameD, om onder het genot van lange pyp of sigaar de vragen van den dag te bespreken, het gelezene nog eens in herinnering te brengen en te crltiseeren, en elkander opmerkzaam te maken op pas uit- gtkoinen of opnieuw geannonceerde lees werken. Mtt statigen stap zag men ze dan Donderdag later Dinsdag vóór of op volle maan, naar het huis van een der le en optrekken. Door hun gezellig samenspreken in dek^mer, en als het buiten kou i was en guur, rondom ua kachel, van één hunner dorpsgenoot u, ontstond er. een hechte vriendschapsband, aia allen samenbond. Het wa3 dan ook geen wonder, dat eerst het vyf-en-twintigjarig en daarna in 1888 het vijftigjarig bestaan, met groote opgewektheid werd gevierd. Op den 18den October van dat jaar werd de Nestor der vergadering, de secretaris, die gedurende die halve eeuw pl.ra. 6500 ooeken en geschriften had gelezen en Verzonden, ce oude heer C. De Vos, die de tachtig reeds achter den rug had, per rijtuig naar de feest zaal gebracht. Hy sprak toen met onverzwakte stem de feestrede uit, waarin ae volgende dichtregelen voorkwamen, die, zooals hy het uitdrukte, door zyn overtuiging, dat vermeer dering van kennis en verlichting een der groote bedoelingen van ons leven is, hem uit de pen waren gevloeid. Verlichting! groot en goed! Alleen den mensch [gegeven, Gy opent voor zijn geest een allerschoonst verschiet. Maar, ach! te weinig door een heilgen geest [gedreven, Schat nog een groot getal uw hooge waarde niet. Al zijn ze lang voorbij, de duistre middeleeuwon, En wordt de wetenschap door booger licht bestraald, Toch hoort men velen nog om 't flauwe kaars [licht schreeuwen, Dewyl hun oog de kracht voor sterker lichtglans [faalt. Houd moed, o Vriendenschaar! al stemmen allen [samen, Wier geest door onkunde of door boosheid is [ontsierd, Van welken stand of kerk, en onder welko namen, Houd moed! Gij overwint! Verlichting zegeviert! Verlichting zegeviert! Al spreidt de hel haar netten. Al schreeuwen duivelen hun kelen heesch en schor, In 't licht vooruit te gaan, zal niemand ons beletten, Blyv' slechts ons wachtwoord nu en steeds: [„Excelsior!" De mond van dien onvermoelden strijder en zoeker is -sinds lang voorgoed gesloten, maar zyn stempel had hy op het leesgezel schap gedrukt, en schoon dit eenmaal de kracht er van uitmaakte, nu is bet wellicht een der hoof oorzaken van zyn ondergang. Het tegenwoordige geslacht, opgevoed by snel verkeer en helderder licht, is daaraan zoo gewoon, dat het ernstig zoeken vaak te mo-iiyk wordt geacht. Men leeft thans een gansch ander leven dan die vroede mannen van '38. Terecht schreef de bekende schryver P. Louwerse, die door zijn verbiyf te Hazers woude kennis had aan het leesgezelschap, op oien gedenkwaardigen feestdag van vyftig jaren: „Als het leesgezelschap eens spreken kon, wat zou bet veel te vertellen hebben! Wat al verandering in maatschappelijke en gods dienstige toestanden in die vyftig jaar! Wat al dorpseenvoud werd vervangen door steedsehe gebruikenEn op dien langen levensrit nam het leesgezelschap een doorloopende abonnementskaart; het reisce mede de reis van gelooven en weten. Maar dat leesgezelschap is stom, hoe jammer! Zoo erg jammer niet, want wie veel weet te vertellen, verpraat zich wel eens." Na een gelukwensch aan de twee oudste, hem be kende, leden, vervolgt hy dan: „Gy moogt er trots op neerzien, dat ge eenmaal mede- geholpen hebt om dat leesgezelschap op te richten! Zonder dominee te zijn, hebt ge ge predikt, zonder onderwyzer te zyn, he'ot ge onderwezen, zonder geneesheer te zyn, heit ge zoowel voor hit kranke lichaam, ala voor de zieke maatschappy, geneesmiddelen voor geschreven en toegediend. Wie door u gesticht, onderwezen of genezen werd? By benadering is zelfs hun getal niet op te geven." In de laatste jaren ontvielen het gezelschap telkens leden door den dcod of door andere oorzaken en nkuwe meldden zich niet aan. Htt lezen werd daardoor steeds duurder en ten slotte onmogelyk. Als straks die zes mannen, na een ure van ernst en weemoed, huiswaarts keereD, zullen ze voorzeker een dankbare herinnering a«n den doode meenemen en de gedachte moge hen bemoedigen: „Verlichting zegeviert!" Door het provinciaal kerkbestuur van Zuid-Holland is aan ds. A. Keers, pred. by de Ned. Herv. Gom. alhier, w«gens gezond heidsredenen, eervol emeritaat verleend t*gen 15 November a. s. In ons bericht over de reckme-plaaljes van Holloway-pillen, enz. is een fout geslop n, die rectificatis eischt. Het had moeten luiden: „In overleg met onzen geneesheer is besloten, niet aan cit verzoek te voldosn." Leiderdorp. Het Ondersteuningsfonds „Een goed Verlond", dat zich ten boel st.-lt zieken 6D herstellenden, alsook kraamvrouwen, ver- otyrkenJe middelea te verstrekken, Leeft in liet tweede jaar van zfjn bestaan uitgebeeld: 1500 eieren, 86 kilo vleesch, 310 liter m<lk, 5 flesschtn. wyn, 25 sinaasappelen. Zeer zeker verdient deze vereeniging van de arcekendo klasse, waar zy zichzel ve oor een kl ine Wtkelyksche tyirage z j kt te helpen, in dagen van ziekte ea ücraiel, de belangstelling der meergegoeJen, maar vooral hun st-vun in ruime mat-. De uitslag van de ioting voor do nationale militie, lichting 1900, voor deze gemeente k als volgt: No. 1 S. Zwanenburg, No. 2. C. Rodenburg, No. 3. L. A. J. Koning, No. 4. H. Botermaors, No. 5. J. J De Groot, No. 6. W. Boer, No. 7. H. A Veroui.i, No. 8. P. v. d. Hoeren, No. 9. W. v. Heyningen, No 10. P. G. Spierenburg, No. 11. D. Van utr Lu«, No. 12. J. J. B Koning, No. 13. G. v. Klaveren, No. 14 J. Van der Wil en, No. 15. A. M. Van Deventer en No. 16. M. Verbooff. Noordwjjk. £y de DinsJag ten raadhulza gehouden aanbest-jGing van brandstoffen voor de gemeente is de levering gegund: aan A. Wtstge-st: van ongeklopte cokes voor Noordwyk-Binnen, a 69 ets. de HL, Ruhrkolen voor id a 1, antüraciet voor id.t a 1.56, 1ste qualiteit turf vuor id., a 5.59 de 1000, 2de qualiteit turf voor Noordwyk- aan-Zee, a 6 09, lange turf voor id., f 5.09, lange turf voor Noordwyk-Binnen, a f 4.59; aan W. Van Baveren: van geklopte cokes voor Noordwyk-aan-Zee, a ƒ0.70 de HL., ongeklopte cokes voor id,, a ƒ0.65, Engelsche kolen voor iJ., a 1, Ruhrkolen voor id., a 1. Eveneens had dien cag de aanbesteding plaats van de nieuwe rioleringswerken ia deze gemeente. Er weroen vier biljetten in geleverd, ea wd van: I II III IV G. Smit Cz te Assendt lft 406 999 740 875 J. Hufner te Voorbout 249 588 444 583 C. G. J. Alkemade te Noordwyk Binnen 338 f 892 ƒ618 ƒ1083 N. Den Hóllander to Noordwyk-aan Zee f 1060 (I. Kerkstraat en Tramsleeg. II. Voor straat en Offemweg. III. Het overige ge deelte. IV. Noordwyk aan-Zee.) Gegund: de perceelen I, II en IU aan den haer C. G. J. Alkemade, perceel IV aan den heer G. Smit Cz. [Te laat ontvangen voor ons vorig Dommer}. Zoetormeer. In de kom dezer gemeente, waarlod bebooren: het dorp, de Leidsche- ea Delltsche-Wallen en de Vlamingstraat, be vinden zich 107 huizen met 442 inwoners. Buiten de kom zya 148 huizen, bewoond door 771 personen. Zwammortlam. Gisteravond gaf „De Hat monie", alhier, onder de voortreffeiyxe leiding van den heer J. Vink, uit Leiden, haar eerst© uitvoering in oit seizoen voor haar donateurs en begunstigers. Muziek en 'oordrachten wisselden elkaar af. De muziek werd zuiver ten gchoore gebracht en wy kuuneo dan ook niet nalaten den heer Vink ons compliment ta maken, dat hy met afwisselende krachten zoo'n zuiver geheel kan tot stand brengen. Wy hopen hartelijk voor Zwammerdam, dat by nog lang aan het hoofd mag staan. De voorbrachten waren goed bestudeerd en vielen zeer in den smaak; coch wy hopen, dat er meer afwisseling van personen mag komen. Wy weten wel, dat niet ieder ge schikt is, doch laat ons er aau denken „Oefening kweekt kennis". Een woord van hulde nog aan de Ver- eeniging voor al hetgeen zy gedaan heeft om zoo'n geestvolhn avond te organiseeren. Na afloop bleef men nog een poos gezellig 'oyeen. Vredesconferentie. Men verneemt, dat tegen den 18Jen dezer te '8 Gravenhage verwacht wordt de eerste gedelegeerde van Italië op de te 's Graven hage gehouden Vredesconferentie, graaf De Nigra, ter onderteekening van de verschil lende verdragen en verklaringen, op 29 Juli 11. vastgesteld, voor zoover deze nog niet op dien dag de onderteekening van de ver tegenwoordigers van Italië hadden verkregen. Hoogfctwaarschyniyk zullen dien dag aan* komen gedelegeerden van nog andere Staten, mede om met hun handteekening de ver schillende stukkeQ to bekrachtigen. Uit WeeDen wordt dan ook gemeld, dat Duitschland, Oo6tenryk en Italië het geheel eens z(jn over de onderteekening van de pro tocols der Vredesconferentie in Den Haag. Men herinnert zich, dat de afgevaardigden der drie mogendheden zich hadden voorbe houden te toekenen, na hun regeeringen te hebben ondervraagd. Na korte on betrekkeiyk gcmakkeiyko onderhandelingen zyn de afg©^ vaar igderi gemachtigd de protocols teondec» tekenen. Dit zal nu, gelyk blijkt, binnen eenige dagen geschieden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1