N*. 12119
^laandag 28 Augustu».
A0. 1899
(£?eze gourant wordt dagelijks, met uitzondering
I. van (Zon- en feestdagen, uitgegeven
4
Dit nommer bestaat uit DRIÉ
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 26 Augustus.
F" enilleton.
In het duin bedolven.
/•««taca#PBJJ3 DEZEB CWTEAïCT»
Voof Lcidoh per 8 maanden: 1 I I r l .10.
Franco per post1.40.
AJsonderiyko Nommer s >.a o.05j
ïnéfc-
PHUS DEB ADVEBTENTTËET*
Van 1 -0 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17$. Grootero,
letters naar plaatsruimte Voor hot incasso oren buiten do stad
wordt f 0.06 berekend.
Al zyn de „Zorr.erzorg"-concerten van bet
„Vierde" afgeloopen, tocb zal het in Couvée's
tuin niet aan muziek blijven ontbreken.
A. 8. Dinsdag zal er immers een buitengewoon
concert worden gegeven door deRumeeneche
Magnaten kapt 1 in nationale uniform. Dit
corps is bier te lande reeds geen onbekende
en wtrd overal, waar bet optrad, best ont
vangen: 10-maal in het Brongebouw te Haar
lem, 3-maal te Utrecht, 4-maal te Zandvoort,
S-maal in het Palels voor Volksvlijt te Amster
dam, overal met volle tuinen of zalen.
De heer J. Van't Hooft, klerk-telegrafist
by de Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen, wordt met 1 September verplaatst
van Leiden naar Emmerik.
Voor het examen Fransch (L. O.) zijn
geslaagd de dames A. M. Hotk en M. M. J.
Epbraïm, beiden van Leiden.
De bestemming voor detacheering by de
Kweekschool voor Zeevaart alhier op 1 Sept.
a. s. van den aan boord van Hr. Ms. wacht
schip te Amsterdam dienenden sergeant-gtuur*
man J. Van Westenbrugge is ingetrokken.
Een beslissing van het Haagsche ge
meentebestuur ter zake der verlenging van de
concessie der Ned. Bell-Telephoonmaatschappy,
aldaar, die met 1 Juli 1900 afloopt, kan
spoedig te gemoet gezien worden.
Het voornemen bestaat by eventueela ver
lenging der concessie een nieuw Centraal-
Bureel in te richten in het centrum der stad,
geheel berekend op de te verwachten uitbrei
ding van het verkeer. De plannen moeten
reeds ontworpon zyo, maar een dergelyko
inrichting zal ook indien daartoe spoedig
worut besloten zeer geruimen tyd vorderen.
De byeenroeplng der Earner tegen Woens
dag 6 September is door den voorzitter inge
trokken.
Gouverneur-Generaal W. Rooseboom
heeft gistermiddag van Amsterdam uit met
zyn echtgenoote en schoonmoeder de reis naar
Indié aanvaard. Z. Exc. verliet met den trein,
die te 4.25 van het station Weesperpoort
naar Keulen vertrekt, de hoofdstad, om de
volgende week te Genua aan boord van den
stoomer „Koningin-Ragontea" te gaan.
Aan het station waren tegenwoordig de
minister van koloriön Cremer en zyn ambt
genoot van oorlog Eland, generaal Van Houtum,
commandant der stelling van Amsterdam,
benevens verschillende hoofdofficieren, aldaar
in garnizoen, en een aantal officieren, werk
zaam op het bureel van den stellingscomman
dant Ook mr. W. J. Geertsema, lid der
Tvreede Kamer, kwam den vertrekkenden
Gouverneur-Generaal op het perron oog de
hand drukken.
Mevrouw J. Kuyper Schaay, de echt
genoote van prof. dr. A. Kuyper, is na een kort
stondige ongesteldheid te Interlaken overleden.
Haar man was by haar.
Hare Majesteit de Koningin-Moeder en
de Vorsteiyke familie van Albany zyn gister
middag te 5 uren naar Het Loo teruggekeerd,
aan het Staatsspoorwegstation fca 's Graven-
hage uitgdeii door dezelfde autoriteiten, die
tot ontvangst aanwezig waren, terwyi weder
een talryke menigte in den omtrek van het
station had post gevat.
Het Bureau voor den Industriëelen Eigen
dom te 's-Gravenhage zal op Donderdag 31
Augustus a.s. voor het publiek gesloten zyn.
Men meldt uit De Bilt: De miliciens
dezer lichting A. L. Lagerwey, E. Harskamp
en D. Kuus zyn opgeroepen om zich op 1
Sept. a s. by hun corps resp. te Leiden en
Amersfoort aan te melden, ten einde ia wtrko-
ïyken dienst te treden.
De „Sts.-Ct." No. 200 bevat de gewyzigie
statuten van de „Yereeniging tot stichting en
instanchoudng van scholen met den Bybel te
Waardtr".
Naar de Tweede Kamer der Staten-
Generaal zal verzonden worden het volgende
request, dat by belanghebbenden ter taskening
zal worden aangeboden en waarvan ontwerper
is de heer Joh. Heemskerk, te Hazerswoude:
„Geven met verschuldigden eerbied to ken
nen Job. Heemskerk, Oud-landtouwer en
Uitgever van „Ons Streven," te Hazerswoude,
en anderen, ingezetenen der gemeente Leiden,
en verder Landbouwers, Veehouders en Han
delaars uit andere gemeenten, belanghebbenden
by den koop en verkoop van vee op de Leidsche
veemarkt, en de daarop betrekking hebbende
verordeningen en bepalingen;
dat zy ernstige bedenkingen hebben en zich
zeer bezwaard gevoelen wegens de te ver
gedreven Overheidsbemoeiing van den Ge
meenteraad te Leiden (in casu het Dageiyksch
Bestuur) in zake de toepassing van de veror
dening op de Vee- on YleeschkeuriDg, waardoor
Landbouwers en Veehouders telkens weder-
rechteiyk in hun eigendom worden bedreigd,
en door welke maatregelen, daarby in toe
passing gebracht, groote geldsommen worden
verslonden, welke door de ingezet&nn in
steeds stygender gemeentelasten moeten wor
den opgebracht;
dat dit ten gevolgo hoeft, dat hierdoor
Landbouwers en Veehouders onberekenbare
schade ïyden, en de ingezetenen der gemeente
Leiden zuchten onder den belastingdruk, welke
op velerlei wyze ook in den vorm van Straat
belasting op staanplaatsen voor rytuigen ty
uitspanningen, trottoirs, bordessen, stoepen,
enz. tot buitensporige hoogte wordt toegepast;
van oordeel, dat eenerzyds de autonomio
der gemeenten ongerept moet gehandhaafd,
maar anderzyds ook de buiten hare grenzen
tredende Overheidsbemoeiing moet worden
beperkt;
overwegende, dat in de toepassing van de
verordening op de Vee- en Vleeschkeuring,
door Burgemeester en Wethouders der ge
meente Leiden, en de daaruit spruitende ^ver-
matige belastingdruk voor de ingezetenen,
termen van te ver gecreven Overheidsbe
moeiing aanwezig zyn;
Redenen, waarom Supplianten meenen zich
tot U HoogMogenden te moeten wendeB, met
het dringend verzoek, det het U HoogMogen
den behage moge, al die maatregelen te nemen,
waardoor met in-acht-neming van de autonomie
van den gemeenteraad alle willekeur In Over
heidsbemoeiing worde gebreideld."
Van 19-25 Augustus zyn voor het
Notariëel Staatsexamen geslaagd voor bet
eerste gedeelte de beeren: H. C. A.Vermeu
len te Breda, E. Posthuma te Gorredyk, L.
H. A. Verpalen te Leur, A. Tb. O. H. Van
Liotergen te Oosterhout; voor het tweede
gedeelte de beeren: J. F. W. J. Van der
Heyden te Arnhem, mr. C. Da Ranitz te
Arnhem, A. W. Da Lauw te Apeldoorn, D.
C. A. Co3t.-rman Boodt te 's-Gravenhage,
mr. H. A. Beusekom te Amsterdam en G. C.
Terlaak te 's-Gravenhage.
Tot tydeiyk leeraar in de wiskunde aan
de gemeentelyke H. B S met 5-jarigen cursus
te Amersfoort is benoemd de heer A. G. Van
Os, 1ste luitenant dtr artillerie van het O.-I.
leger, met verlof te 's-Gravenhage.
Op voorstel van prof. Noordtzy, van
Kamp n, is door de Generale Synode der Geref.
Kerken in Nederland besloten, by H. M. de
Koningin verlof te vragen voor een audiëntie
van een deputatie der Synode, ten einde H.
M. de Koningin een acres aan te bieden,
waarin verzocht wordt het met Haar Rrgeering
daarheen te leiden, dat opgekomen worde
tegen de roepende volkszonden, en voorts
om de wenschelykbeid uit te spreken om de
doodstraf weder in te voeren.
De ,N. R. C." verneemt, dat aan de
Koningin by Haar bezoek aan Rotterdam
waarschjjniyk in de Oranjeboomstraat, voor
de Wilhelminakerk, zal aangeboden worden
bet herinneringsalbum, bevattende de photo's
van de banieren, enz. der vereenigingen, die
H. M. hulde brachten by Haar jongste bezook.
De besturen dezer vereenigingen zouden te
voren in het Beursgebouw byèenkomen en
van daar gezameniyk naar de Oranjeboom-
straat optrekken.
De welbekende en veelgeroemde Amster-
damscho stads horloge- en toren-uurwerk
fabrikant Addlck8 hoopt den 7den October zyn
80aten verjaardag te vieren. Uit-verschillende
deelen des lands hoeft zich een commissi*
gevormd om den heer Addicks een biyk van
hulde en waardeering van zyn werken te
geven. Onder de leden van het eere-comité
komen de namen voor van dr. P. J. H. Cuy-
pers, te Roermond, dr. P. J. Kaiser, te Leiden,
en 23 anderen; de commissie voor bet
huldebiyk telt 41 leden met K. H. Kolkmeyer,
president d.r Chr. Huygens-Vereeniging. Het
voornemen bestaat om den heer Addicks o. a.
zyn portret door Krabbé geschilderd aan te
bieden.
Gedeputeerde Staten van Gelderland
hebben, ambtshalve uitspraak doende, de be
slissing van den Raad der gemeente Epe,
voor zooveel betreft de toelating van don
heer H. W. Mentick JAz. als lid van den
Raad, vernietigd, op grond, dat de opgave
van candidaten, waarop do heer Mentink
voorkwam, niet, gelQk art. 52 der kieswet
voorschryft, persooniyk door een of
meer der personen, die baar hebben onder
teekend, ingeleverd is, maar met begeleidend
scbryven van een der onderteekenaron per
post aan den burgemeester toegezonden werd.
- Door het Amsterdamsche Comité voor
Zuid-Afrika zyn de volgende telegrammen
verzonden:
lo. „Staatspresident Steyn,
Bloemfontein.
Groote vergadering te Amsterdam betuigt
sympathie met samengaan van Oranje-
Vrystaters en Transvalers.
Am8terdamsch Comité Zuid Afrika".
2o. „Staatspresident Krüger,
Pretoria.
Groote vergadering te Amsterdam wenscht
U iu de moellyke omatancigheden CodB
be6ten zegen.
Amsterdamsch Comité Zuid Afrika".
By mr. Verkouteren, lid van het Comité
voor de Transvaal meeting te Amsterdam, is
van iemand, die onbekend wenscht te biy ven,
f 200 ingekomen met de bedoeling daarvan
de telegramkosten voor het verspreiden der
motie te bestryden. Overeenkomstig den by
de gift uitgedrukten wensch is de motie ge
seind aan den consul-goneraal van den Oranje-
Vrystaat te 's-Gravenhage en aan den consul-
generaal der Z.-A. Republiek te Brussel. Aan
den consul-generaal der Z.-A. Republiek te
Londen werd een vertaal J uittreksel der motie
gettlegrapheerd, evenals aan president Krug6r
van Transvaal en president Steyn van den
Oranje Vrijstaat. Voorts werd een volledige
vertaling van de motie met een bericht om
trent de vergadering geseind aan Reuter'e
Office te Londen.
Het stoomschip „Admiral", van Oost-
Afrika naar Vlissingen en Hamburg, arriveerde
24 Aug. te Mars.ille; do „Bogor", van Rot
terdam naar Java, vertrok 25 Aug. van Aden;
de „Prinses Sophie", van Amsterdam naar
Batavia, arriveerde 24 Aug. te Padang; de
„Statendam", van Rotterdam naar Nieuw
York, passeerde 25 Aug. Wight; de „Telamon",
van Am8teriam naar Java, arriveerde 24 Aug.
te Liverpool; de „Oengaran", van Rotterdam
naar Batavia, vertrok 24 Aug. van Marseille;
de „Spaarndam" arriveerde 24 Aug. van
Nieuw-York te Rotterdam.
Alkemade. Wegens ongoschlkt-bevinding
▼oor den cienst der nationale militie, uithoofde
van gebreken, van den voor de lichting 1899
dezer gemeente by het regiment grenadiers
en jagers te 's-Gravenhage ingeiyfden loteling
(No. 26) P. G. Grandadam, te Roelofarends-
veen, zal nu tegen 25 September a. s. ter
iniyving worden opgeroepen (No. 27) A.
Spaargaren, te Kaag.
Bodegraven. Het grootsche bouwplan van
den architect Eshuys, te 's-Gravenhage, om
in Bodegraven nieuwe bebouwde straten en
een ruim marktplein aan de zuidzyde van
het dorp aan te leggen, heeft veel kans in
duigen te vallen. Genoemde architect toch
heeft als voorwaarde aan het uitvoeren zyner
bouwplannen gesteld, dat de gemeente zal
zorgen voor de bestrating der hoofdwegen,
rioleering en verlichting. In ruil daarvoor
biedt by de gemeente kosteloos oen ruim
marktplein aan. Spoedig zal in den gemeente
raad een beslissing hierover vallen. Algemeen
is hier het gevorlen, dat de gemeente op
deze voorwaarde van het aanbod geen gebruik
zal maken.
Een zldzaara voorkomende roden van
schoolverzuim is zeker wel de volgende. Dezer
dagen was een leerling op een der scholen
alhier afwezig, omdathet paard van
vader gestorven was.
Banvoutswnarder. De heer W. Van Doorn,
wethouder dez r gemeente, heeft wegens
hoogen letftyd zyn ontslag genomen.
Leiderdorp. De burgemeester dezer ge
meente maakt bekend, dat het kohier van de
belasting op bedryfs- en andere inkomst-n
No.2, over het dienstjaar 1899/1900, invorder
baar verklaard op den 21sten Augustus 1899,
aan den Ontvanger ter invordering is ter hand
gesteld en ieder daarop voorkomende belasting
schuldige verplicht is ztfn aanslag, op den by
de wet bepaalden voet, te voldoen.
Lisse. Op de voordracht ter benoeming
van een onderwijzeres aan de openb. lagere
school alhier zyn geplaatst de dames E.
Rynveld, te Lisse, J. Hooksema, te Haarlem,
en A. Timmer, te Haarlemmermeer,
Hillogom. Op Dinsdag 29 Augustus a. s.
zal de Vereeniging „Voorwaarts", by gelegen
heid van de k< rmis, een uitvoering geven
in het lokaal van het café „Flora", alhier.
Er zal worden opgevoerd „Liefde en Wraak",
drama in vyf bedryven. De voorstelling zal
door verschillende voordrachten worden afge
wisseld.
Katwyk. De afdeeling Katwyk-aan Zee
heeft zich van het ChristelUk Werklieden
verbond „Patrimonium" afgescheiden en zal
voortaan een op zichzelf staande vereeniging
vormen.
Noordwylccrhout. Onder de onhoudbare
toestanden, hetzy op natuuriyke wyze ont
staan dan Wel kunstmatig aangekweekt, die
sinds eeuwen de wereld in gestadige beroering
hebben gehouden, dit waarschyniyk nog lang
zullen biy ven doen, trots alle mogelyke Haag
sche of on-Haagsche Vredesconferenties, en
alzo* de vestigiDg van bet duizendjarig vrede-
ryk der illusionisten ongetwyfeld nog gerui
men tyd zal worden vertraagd bekleeden
de Noordwykerhoutsche een eerste plaats.
Naar het ontstaan zou men hen kunnen
splitsen in twee groote afdeelingen, namelyk
natuurlijke en kunstmatige of onnatuurlijke
terwyi men ze ook op andere wyze zou kun
nen groepeeren, en wel in officiëele en niet-
officiëele. Het beboaft geen betoog, dat de
bei Je groepet ringen niet het minste verband
houden.
Ons houdende aan de laatste indeeling en
meer speciaal wenschende te behandelen de
officiéél onhoudbare toestanden, zal het den
oplettenden lezer duideiyk en klaar worden,
dat daaronder zich bevinJen natuuriyke zoowel
als onnatuuriyke en dat onze theorieën hier
omtrent niet op hypothesen zyn gegrond.
Dat begint warempel op een verhandeling
to gelyken. Maar wezeniyk, dat is te gek.
18)
De twee broeders dachten reeds niet meer
aan hem: de vreeseiyke woorden levend be
graven weerklonken nog als een doodsklok
in hun ooren. Een geruime poos bleven zy
op dezelfde plek staan, zonder een woord te
kunnen spreken.
Jean ontwaakte hot eerst uit zyn verdoo-
ving en ging opnieuw aan de deur der herders-
inning kloppen. Maar dit had geen ander
fwerksel dan dat het geblaf der honden
derom gaande gemaakt werd.
pWat wilt ge dan, myn-iroeder?" vroeg
ttbctor, weer by zyn zinnen komende. „Wat
verwacht ge nog van dien dommen jongen?"
„Ik wil, dat hy zich nader verklare, myn-
heor; hot is onmogeiyk, dat alles zich zoo
heeft toegedragen, als hy zegt."
„Wel, waartoe zou het dienen nog verder
te vragen? Hebt gy niet gehoord, Jean, dat
onze ongelukkige zuster met den trouwen
Marcus ia omgekomen? Zy is gestorven ten
gevolge van onze onvoorzichtigheid en onzen
hoogmoed, om ons, haar broeders, die haar
moesten beminnen en beschermen. Wy zyn on
rechtvaardig en wreed jegens Valérie geweest,
broeder Jean; God kastydt ons dan ook; Hy
straft ons in ons lichaam, in ona geluk, in
odzq dierbaarste betrekkingen; Hy heoft ons
zoo ellendig doen worden, dat onze dienaren
ons miskenneD, ons verstooten, en dat wy
zelfs in den stal onzer schapen geen onder
komen kunnen vinden."
Snikken beletten hem verder te spreken.
„Mynheor De Castilhac," sprak de jongste,
„wat zullen wy doen? Wy kunnen niet op
de heide overnachten, en die kleine hardnek
kige snaak zal er nimmer toe overgaan ons
open te doen. Wy moeten noodzakeiyk ergens
een onderkomen zoeken; ik herinner mij,
straks, daarboven op het duin, aanzienlyke
gebouwen te hebben opgemerkt, naar den
kant van de Risinière, op de grens uwer be
zittingen. Die gebouwen bestonden nog niet,
toen wy het land verlieten, en hun belang-
rykheid bewyst, dat zy aan een edelman toe-
bohooreD, die zich eerst kortelings in deze
streken gevestigd heeft. Laten wy w voor
dezen nacht gastvryheid gaan vragen; ik twyfel
niet, of onze naam en bet verhaal van onze
ongelukken zullen er ons met opon armen
doen ontvangen.
„Goed", antwoordde Hector met een doodsche
onverschilligheid, „laten wy gaan waarheen
gy wilt, broeder: de heide, of een kasteel, of
een stal, wat komt het er thans op aan?"
En zy begaven zich met langzame schreden
in de richting der huizingen, waar zy een
onderkomen voor den nacht hoopten do vindeD.
IV. Gastvrijheid.
Do tweo broeders bespeurden weldra, dat
zy onder hun voeten eon van die houten
wegen hadden aangetrofieD, die destyds in de
Landes gebruikeiyk waren, en waarvan men
in eenige afgelegen gedeelten van dit depar
tement Dog sporen zou kunnen vinden. Stam
men van pynboomen, ruw afgezaagd en naast
en achter elkander gelegd, vormden een soort
van weg, waarover de karren konden ryden,
zonder vreos in het zand of de modderpoelen
weg to zinken. Terecht oordeelende, dat deze
verkeersweg naar de gezochte woning moest
leiden, volgden de Castilhacs hem zonder
aarzeling. Eeüige lichteD, welke zy door do
hoornen zagen schyneD, bevestigden hen in
die meening. Weldra konden zy zelfs, dank
zy de maan, die juist opkwam, de gebouwen
bemerken, en zy stonden, door verbazing ge
troffen, stil.
Op deze plaats vond men eertyds slechts
drie of vier hutten van harszoekers; het ge
hucht, dat deze uitmaakten, was het ellendigste,
het armste van de streek. Op hun plaats
verhieven zich thans fraaie en indrukwek
kende gebouwen, die een aanzienlyke ruimte
beploegen. De blik viel het eerst op een groot
steenen gebouw, van een eenvoudige en te ge-
ïyk edele bouworde. Het had twee uitgebouwde
vleugels, die de schuren en stallen schenen
te bevatten, en do paarden van den heer des
huizes waren zeker beter gehuisvest dan de
rykste boeren uft den omtrek. Tusschen die
drie gebouwen strekte zich een fraai binnen
plein uit, door een sieriyk yzeren hek afge
sloten. Buiten die omheinde ruimte zag men
verscheidene ar.dere gebouwen, bestemd voor
de kudden en de menschen, die op zoo'n aan-
zieolyk landgoed noodig zyn.
Ondanks het gevorderde uur droeg dat alles
een karakter van leven en beweging, dat
scherp afstak by de doodsche stilte on een
zaamheid der omringende woestenyen. De
meeste vensters van het hoofdgebouw waren
verlicht; een gedruiscb, dat door duizend ver
schillende geluiden werd veroorzaakt, verried
de bewoging en de nyverheid in al de deelon
dezer onmetelyke huizing. Het waren geluiden
van klokken of schellen, geblaf van bondeD,
gehinnik van paarden, geblaat van schapen,
waarboven men by tusschenpoozon mensche-
lyke étemmen uit hoorde. Deze plek ademde
overvloed en vrede, waar overal in den omtrek
slechts treurigheid, armoede en ellende
heerschten.
Hector Do Castilhac wierp een verstrooiden
blik op al die wonderen, maar Jean, meer
vatbaar voor uitwendige indrukken, kon zyn
verwondering Diet bedwingeD.
„Wel, mynheer De Castilhac," riep hy,
„hebt gy wel ooit gedacht zoo iets in de
Risinière') te zien? 't Is om hot hoofd by
te verliezen I Vier jaar geleden vond men
daar slechts zand en struiken. Maar wie is
dan de toovenaar, dio in zoo korten tyd zich
die prachtige woning beeft kunnen bouwen?
Hy moet een verdrag met den duivel hebben
gesloten of even ryk zyn als een koning.
Ik zoek tevergeefs onder de edelen van dit
gewest, tenzy het do hertog De Beaufort,
gouverneur van Beam is, of wel
„Och," viel Hector ongeduldig in de rede,
„wat gaan ons de naam en de stand van
Harsstrcelc,
onzen nieuwen buurman aan? Laten wy maar
wenschen, dat by medelijdend en gastvry
moge wezen, broeder Jean; dat moet ons
voor het oogenblik het meest bezighouden."
En zy richtten hun schreden naar het hek,
om te 8chellon.
Men hasstto zich niet te komen opendoen;
ongetwyfeld, in dezs afgelegen landstreek en
op dit gevorderd uur, rekende men Diet meer
op bezoek. Torwyi de twee broeders zwygend
stonden te wachteD, zigon zy een man, in
eon van die wollen kapmantels gehuld, welke
onder de herders gebruikeiyk zyn, uit een
bygebouw komen en de binnenplaats over
steken. Jean De Castilhac riep hem.
„Hé, vriend," vroeg hij in de taal des lands,
„hoe heet de beer van dit kasteel?"
De aldus toegesproken persoon stond stil,
maar antwoordde in het eerst niet, en by
scheen pogiDgen te doen om in de duisternis
de gelaatstrekkon der vreemdelingen te onder»
scheiden.
Jean herhaalde zyn vraag.
„De heer De la Bro'tière," antwoordde de
man met den mantel eindeiyk, in zichtbare
verlegenheid.
„La Brottióro? Wel, dat is de eerstomaal,
dat ik dion naam hoor uitsproken; ik ken
toch alle adeliyke familiên der provincie. Ea
het landgoed zelf, hoe heet dat?"
„Nieuw-Caetilhac l"
Wordt vervolgd^