N°. 12072 Dinsdag; 4 Juli A0. 1899 $eze (gourant wordt dagelijks, met uitzondering I van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. BIOGFLAJlF mBlEVOOESTlLUM Woensdagmiddag Leiden, 3 Juli. Feuilleton,. Dc lotgevallen van ecu uitvinder. LEIDSCH DAG-BLAD. ^g^gg^MBVZKMnEnHmniiin iMsanuji™ PBIJS DEZEH GOtTRAHT» Voor Ldöan per 8 maanden. 1.10. Franco per post», 1.40. Afeonderiyke Nommers 0.05. PfiUS DEH ADVEETENTESETl Van 1—0 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17i. Örbctarq lettere naar plaatsruimte -» Voor het incasseeren hui ten de etad wordt f 0.06 berekend. Wy hebben bosloten behalve de drie nvond-voor6tellingen alleen voor onze jlbonné's, óók te geven een OP te twee uren. Da prezen blijven voor de ouders dezelfde, maar voor de kinderen op de plaatsen van 60 en 40 cents: 20 cents en op die van 25 en 15 cents lO cents per kind. Een expresselyk daarvoor uitgekozen programma de kinderen houden van iets vrooiyks zal daarvoor worden gegeven. Wy stillen ons voor, dat velen met htt oog op de prijzen daar van gebruik zullen maken en dat Woensdag middag de Gehoorzaal daveren zal van het handgeklap der kleinen I Reeds in dit nummer vinden onze abonnó's een bewijs, waarop alléén kaarten voor deze kindervoorstelling worden afgegeven tot Woens dag-middag lialftwce. De muziek der Schutter!) zal ook deze voorstelling opluisteren. B. en Ws. geven in overweging afwijzend te beschikken op het verzoek van den heer P. G. C. M. Eigeman, om terugbetaling van bet door hem voor zijn zoon, vroeger leerling tan de Hoogere Burgerschool voor Jongens, over het 4de kwartaal van den loopenden cursus betaalde schoolgeld, aangezien die leer ling eerst op den 9den Juni, dus in den loop van het kwartaal, de school heeft verlaten. Ten aanzien van het verzoek van den heer G. M. Kosters om terugbetaling van school geld voor den leerling Willem Jan Frederik Schilbam, die den lsten Juni j. 1. bjj hem is komen inwonen en sedert dien tyd de lessen aan de Jongensschool 1ste klasse beeft ge volgd, deelen B. en Ws. mede, dat bedoelde leerling zich iQ deze gemeente heeft gevestigd ten gevolge van het vertrek zijner ouders naar Inoië. Het komt B. en Ws. voor, dat er billijk heidshalve wel termen bestaan om gunstig op het verzoek te beschikken, zoodat zij in ovtr weging geven aan adressant restitutie te verleenen van hot over de maanden April en Mei betaald schoolgeld, ten bedrage van f 10. De heer M. W. Karstens, alhier, is met ingang van 1 September a. s. benoemd tot onderwijzer in do Engelsche taal aan de onderwas-inrichting der Handelsbedienden- Vereeniging „Kennis is Macht". Aan den gemeenteraad is overgelegd een idres van de firma Riobink, Yan Bork Co waarbij zy verzoekt goed te keureD, dat de ^aar verleende concessie voor een aanleg en ie exploitatio van een telepboonnet, te Leiden, wordt overgedragen op de „Algemeene Tele- pboon-Maatschappij, voorheen Ribbink, Yan Bork Co." Tegen de inwilliging van dat verzoek be staat bij B. en Ws. geenerlei bezwaar. Do staUiten der op te richten naamlooze vennoot schap geven geen aanleiding tot bedenkingen, en ook de Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid, door wien bij Besluit van 30 Augustus 1887 vergunning werd verleend tot bet verleenen der concessie aan de firma Rib- bink, Van Bork Co heeft blijkens een des betreffend schrijven van Zyn Excellentie aan de firma Ribbink, Van Bork Co. van 14 Juni jl. tegen de overdracht der aan die firma verleende concessie geen bezwaar. B. en Ws. geven mitsdien in overweging de overdracht der aan de firma Ribbink, Yan Bork Co. verleende concessie voor den aanleg en de exploitatie van een telephoonnet in de gemeente Leiden aan de „Algemeene Telephoon-Maatschappij, voorheon Ribbink, Van Bork Co.", goed te keureD. Door de Commissie van Fabricage werd do aandacht van B. en Ws. gevestigd op de wenscholykheid om aan den eervol ontslagen stadswerkman L. Rosdorff een gratificatie toe te kennen ten bedrage van het pensioen, dat by zou ger.oten hebben, indien hy in het pensioenfonds ware opgenomen geweest. L. Rosdorff is op 60-jarigen leeftijd, in Mei 1886, by de geme:nte in cienst getreden, en toen, om welke reden is B. en Ws. onbekend, manr waarschijnlijk op grond van zjjn t09n reeds hoogen leeltijd, niet op den staat der voor pensioen in aanmerking komende werk lieden gebracht. Thans is by wegens fcoogen leeftijd niet meer in staat zijn werkzaamheden te verrichten en is hem op zijn verzoek eervol ontslag uit den dienst verleend. Voor pensio n komt hy op grond van het boven medegedeelde niet in aanmerking. Intusschen komt het B. en Ws. billijk voor, dat aan Rosdorff, die gedurende die 13 jaren de gemeente tot tevreienh-.id van zijn chefs heeft gediend, geen voldoende middelen van bestaan te zijner beschikking heeft en buiten zijn schuld geen aanspraak op pensioen kan doen gelden, een jaarlyksche uitkeering worde toegekend om hem te helpen in zijn onder houd te voorzien. En met do Commissie van Fabricage meenen B. en Ws., dat die uit- keering het best zou kunnen worden vast gesteld op het bedrag, dat hy anders als ptnsioen zou hebben genoten, t. w. X 52 X f 10-40 rond f 117' B. en Ws. geven mitsdien in overweging aan den eervol ontslagen stadswerkman L. Rosdorff een jaarlyksche gratificatie toe te kennen van f 117. In de Raadszitting van 14 Juli 1898 werd besloten voor bet jagen op waterwild op de Vroonwateren voor het jachtseizoen 1898/99 permissiën uit te reiken tegen f 12 per stuk, terwyi de afzonderlyke jachten op waterwild gewooniyk 1 of 2 Augustus van elk jaar worden geopend. Evenals in vorige jaren gevc-n B. en Ws. in overwoging ook dit jaar hen te machtigen om voor het seizoen 1899 1900 permissiën uit te reiken voor het jagen op waterwild op de Vroonwateren, tegen betaling van f 12 per stuk. In het jaar 1898 werden 16 permission uitgereikt, alzoo tot een bedrag van f 192. De Commissie van Fabricage heeft geen bedenkingen tegen de door B. en Ws. inge volge het bepaalde by de 3de alinea van art. 14 der wet van 24 Mei 1897 (Staatsblad No. 156) „tot regeling der financiëele verhouding tusschen het ryk en de gemeenten en her ziening der algemeen© regelen ten aanzien der plaatselyke directe belasting" ter vast stelling aangeboden verordeningen, regelende de heffing en invorderiog van weegloonen aan da Gemeontewaag, van een belasting onder den naam van marktgeld, van begrafe nisrechten .op de Algemeene begraafplaats en van een keurloon van voe en vleesch. Zy geeft derhalve ln overweging tot de vaststelling dier verordeningen over te gaan. Ter vervanging van mej. D. L. Springer, met ingang van 15 Augustus a. s. eervol ontslagen onderwyzeres aan de openbare school der 3de klasse No. 3, is voor de be noeming van een 3de onderwyzeres aan die school de volgende voordracht opgemaakt: lo. mej. J. E. Pillard, tydeiyk onderwyzeres aan de school der 3de klasse No. 3; 2o. mej. A. M. Van 't Hooft, onderwyzeres te Wageningen; 3o. mej. N. J. E. Kruyt, onder wyzeres te 's-Gravenhsge. Etn tooneelwedstryd is uitgeschreven door de Leidsche Tooneelvereeniging „Jacob Cats" by gelegenheid van haar 25-jarig be staan, met hoofdpryzen, uitgeloofd door H. M. Koningin Wilhelmina en H. M. Koningin- Moeder der Nederlanden. De algemeene pryzen zyn: Voor het drama of tooneelspel: 1ste prys: koninkiyke eerepenning en f 200. 2de prys: gouden eerepenning en f 100. 3de prys: ver guld-zilveren eerepenning en f 50. Voor Let Ujjspel: 1ste prys: koninkiyke eerepenning en 100 golden. 2de prys: ver guld zilveren eerepenniog en 60 gulden. 3de prys: verguld-zilveren eerepenniDg. Voor de beste uitspraak: lste prys: een zilveren lauwerkrans. 2de prys: een zilveren eerepenniog. Byzonlere* pryzen zyn: Voor de beste tooneelspeeléter in het voorstuk: een gouden eer< penning.' Voor den besten tooneelspeler in het voorstuk: een gouden eerepenning. Voor de beste tooneelspeelster in het blyspel: een verguld-zilveren eerepenning. Voor den besten tooneelspeler in het blyspel: een verguld-zilveren eerepenning. Tooneelspeelsters van beroep komen voor deze pryzeo niet in aanmerking. Aan alle pryzen worden diploma's toe gevoegd. Aan den wedstryd kunnen deelnemen alle tooneelgezelschappen, rederykerskamers, enz., uit Nederland, behalve die van Leiien. Zy, die tooneelspeler van beroep zfin of geweest zyn, mogen niet meóedingen. Geen der mede werkenden mag in meer dan één gezelschap optreden. Iedere mededingende vereenigiog zal op voeren: a. Een drama of toontelspel in drie of meer bedryven, van ten minste één dames- rol en vier spelende heerenrollen. b. Een bly spel in hoogstens tweo bedryven, van ten minste één damesrol en drie spelende heeren rollen. Van stukken, door meer dan ééne vereeniging opgegeven, komt alleen het eerst ontvangene in aanmerking. Zes vereenigiDgen worden tot den wedstryd toegelaten. Mocht na 1 September 1899 een vereeniging door omstandigheden verhinierd zUn op te treden, dan zal door het Bestuur een andere"vereeniging worden aangenomen. Aanvragen tot deelnenaiog moeten geschie den vóór 1 Augustus 1899 tn vergezeld gaan van twee exemplaren van het drama of tooneelspel cn blyspel, alsook van de rol- verdeeling. Eén exemplaar blyft het eigen dom van „Jacob Cats." De vereenigingen, die aan den wedstryd mogen deelnemen, alsmede de dag van haar optreden, zullen door loting worden aan gewezen. Do wedstryd vangt aan in November 1899 en eindigt in Februari 1900. De voorstellingen zullen ty voorkeur op Zondag plaats hebben. Vóór 1 September 1899 zal elke mededin- g.nde vereeniging aan den penningmeester der Leidsche tooneelvereeniging „Jacob Cats" de som van vyftig gulden moeten doen toe komen. By optreden wordt dit bedrag terug gegeven; by ni t-optreden niet. De op te voeren stukken mogen geen gods- oienetig of staatkundig karakter hebben en niet 8trydig zyn met de goede zeden. De jury zal binnen 14 dagen na de laatste voorstelling uitspraak doen. Deze uitspraak is zonder beroep. De dag der prysuitdeeling zal later worden vastgesteld. Vereenigingen, die geen programma met voorwaarden mochten ontvangen hebben, kun nen die, desverlaDgd, alsnog by het bestuur veikrygen. De openbare les van de leerlingen der Hoogere Burgerschool voor Jongons, In het gebouw op de Pieterskerkgracht, op Dinsdag 4 Juli is als volgt geregeld: ls'.e Klaese t. late Kl&aee B. 3de Klasae A. 2-23/4. Hoogcl. H ogdmtach (Br) Cflf.-od St.(v. W.) 23/*'81/;. Franach Nederlandach. Engelsch. 3l/t*4.Meetkunde Geschiedenis. Hoogdaiteob. 2do Kl&ese B. 3de Klasse A. 3de Elasae B. 2-23/4. Meetk. Engelsch. Cijf.- cn Stk. (L.) 23/4-3'/..Oyfer-od Stelkunde (v. W.) Nstunrkande. 3'/3-4.Aardrgksk. Franeoh. 4de Klasae A. 2-2'/j- Soheikunde. 2'/j-3. Staatswetenschappen. 3-373- Kosmographie. 3l/j 4. Natuurkunde. De tentoonstelling van teekeningen zal plaats hebben op Donderdag, Vrydag en Zaterdag 6, 7 en 8 Juli, van 9 tot 12 en van 2 tot 4 uren in de kleine Concertzaal (ingang Aalmarkt). De leerliDg der 6de klasse, afd. B% van het gymnasium alhier, C. H. Versteeg, aan wien den 21sten Juni door gecommitteerden verlengd examen was toegestaan, heeft by het examen van den lsten Juli alsnog het gevraagde getuigschrift verkregen. Wy vervolgen hieronder bet Zaterdag Aardrijkskucde. Nedcrlandsoh. 4de Klaese B. Sta ateweteneoh&ppeD. Geschiodenis. Scheikunde. Ecgelaoh. afgebroken verslag omtrent het jubileum van den heer C. H. Kouw. Burgemeester Was sprak den jubilaris eerst toe als curator van de Leidsche Universiteit en bracht hem in die qualiteit holde voor hetgeen hy, als practisch werkman aan de Sterrenwacht, in het belang van het Hooger Onderwfis vtrrichlte. Die verdienste naar waarde te erkennen, ZEd. Acbtb. liet dat over ar.n hen, die dat beter dan hy konden beoor- deeleD. Wat hem vooral deze taak om den jubilaris te huldigen aangenaam maakte, het was, dat hy als Burgemeester der gemeente hem in zyn maatschappelijk leven de holde kon bieden, die hem toekwam. Hy herdacht, hoe de heer Kouw naast de nauwgezette vervul ling z(jner ambtsplichten ook den luBt en den tyd vond, daar, waar hy kon, de belangen te helpen bevorderen van de minder bevoordeel den in de maatschappy, van den werklieden- stand in htt algemeen. Nooit, zei spreker, klopte men by Kouw vergeefs aan, wanneer zyn moreele steun noodig was, en steeds kwam men met hem na gemeen overleg tot goede resultaten. Uw voorgaan, vtrvolgde hy, in die vyf en twintig jaar, heeft ook by hen, die buiten de werk lieden staan, de overtuiging gevestigd, welk een machtige factor de werkman ln ons maat schappelijk, leven is. Voor dien werkman hebt gy, binnen de perken der wet als gy by uwen stryd bleeft, ieders achtiDg afgedwon gen. En als jubilaris met zfin zilveren ambts- feest, èn als voorzitt r der Leijsche afd. van het Alg. Ned. Werkï.-Vtrboad werden zyn verdiensten ook door de Hooge Regeering erkend, en rustte op hem de hoogst aange name taak, hem namens H. M. de KoDingin te benoemen tot ridder in de orde van OraDje- Nassau. Geiyk gemeld, werd de heer Heldt uitgenoodigd den jubilaris te decoreeren, het geen deze onder een harteiyke toespraak deed. Daarna trad, uit naam van den afwezigen directeur en namens het wetenschappeiyk personeel der Sterrenwacht, de heer E. F. Van de Sande Bakhuyzen naar voren en ging van af zyn komst Kouw's arbeid aan de Sterrenwacht na. Hy huldigde hem als de bekwame werkman, die, voorgelicht door do wetenschap, met zyn practiache bekwaam heden de vruchten dier wetenschap hielp bevorderen; die medewerkte om de instelling zooveel mogeiyk tot volkomenheid te brengen. Sprekers woorden getuigden van hooge waar- deering van den jubilaris èn als werkman èn als mensch. Ten slotte bracht de heer F. Oostdyk in eenige kernachtige woorden namens het overige personeel hulde aan den jubileerenden collega. Onnoodig is het te vermelden, hoe de heer Kouw .getroffen was door zooveel harteiyke biyken van sympathie en waardeering. Lang nog stroomden dien middag de sym pathie-bewijzen toe, hetgeen nog vermeerderde, toen 's avonds ons blad zyn benoeming tot ridder bekend maakte. De heer Kouw heeft een dag gevierd, die hem zeker niet dan zoete herinneringen zal laten. Moge zyn nuttig leven nog lang zya 18) Geloof my, het beste doet gy door zorg vuldig ter harte te nemen wat ik u hier in vertrouwen gezegd hob, niet het minste ter wille van uzelf. Voor het overige zal men uw vrijheid niet het minste in den weg leggenen als wy alles eens goed in overweging nemen, schynt het my, dat gy zelf er het meeste voordeel by zult hebben uw ontdekking te verzwygen. Niemand denkt er aan, u ook maar eenigszins te verhinderen zooveel goud te maken als u goed dunkt, en het aan te wenden op een wyze, als gy zelf verkiest. Wat kan het leven u in deze richting al niet aanbieden l Zelfs de inkomsten van den Staat zyn begrensd door de draagkracht der burgers en de begrootingen van het parlement; de uwe daarentegen zyn onbegrensd. En gy weet wel, de president glimlachte voor goud is alles te koopl" Een oogenblik zweeg hy. „Van den anderen kant, mynheer PoulseD, moét ik u toegeven, dat het jammer zou zijn, als zulk een ontdekking het eigendom van één persoon bloef en met hem ten grave moest dalen. H t geheim moest veeleer berusten in handen van den een of anderen Staat. Het ongelooflijkste zou ten diensteder beschaving kunnen worden gedaan, en zonder onbescheiden te zyn, geloof ik te mogen zeggen, dat het g6hoim by geen anderen Staat in die mate op zyn plaats zou zyn als by de Fransche republiek." Enk kon een ongeduldige beweging niet weerhouden. „Of, indien gy uw geheim voor u wilt houder, kunt gy toch wel jaarlyks een zekere hoeveelheid goud te onzer beschikking stellen Frankryk zal dat op prys weten te stellen, en een Staat kan op veleclei wyze zyn erkentelijkheid betoonen." „Mynheer de president," hernam Erik, „men heeft my een kroon aangeboden." De president werd ernstig. „Gy komt zeker van Beriyn? En gy hebt het aanbod afgeslagen?" „Ik heb bet afgeslagen." „Ik kan u daarvooor slechts myn hoog achting uitdrukken. Maar vergun my nog een laatste maal, u er met aandrang op te wyzen, dat het voor u dringend noodzakeiyk is, u voor alle onvoorzichtigheden te wachten. Reeds vroeger zyt gy te Kopenhagen gewaar schuwd, herinnert gy u niet? toen gy uw ontdekking door een brochure wildet verspreiden. Ieder© andere Staat dan Frankryk zou in dergeiyke omstandigheden strengere maatregelen tegen u genomen hebben." „Reeds vroeger heb ik dat eens hooren be weren, maar ik zie werkeiyk niet io, welke dwangmiddelen gy tegen my zoudt kunnen aanwenden," hernam Erik. „Ik heb toch geen misdaad begaan, en zoolang ik niets doe, dat tegen3trydig is met de wet, kunt gy my hoogstens uit het land laten zetten." „O neen, mynheer, er is nog iets anders, datEn zich tot Erik voorover buigend, fluisterde by hem iets ia het oor. Erik sprong verschrikt terug en verbleekte. „Begryp my wel, de Staat neemt maar zeer ongaarne dergelyke middelen ter hand," vervolgde de president, „maar, als het niet anders kan.Intusschen, ging hy op bedaarden toon voort ik neem aan, dat gy niets geweten hebt van hetgeen ik u daar zooeven mededeelde, zoodat gy eerst nu de volslagen onmogeiykheid en het hopelooze van het plan inziet om uw ontdekking bekend te maken. Gy kunt niets ondernemen, zonder dat men u streng in het oog houdt; daarom zal ik nu maar handelen als ware er niets gebeurd. Gy weet het nu, Dog eenmaal, en dan.Ook Frankryk zou u overigens een kroon kunnen aanbieden," voegde de president er by, zyn eigen gedachtengang volgend. „En zou eenmaal het oogenblik gekomen zyD, dat gy wenschtet „Maar dat komt nimmer, mynheer de pre sident." „O," hernam de president lachend, „het woord „nimmer" moest men eigeniyk niet gebruiken. Laat my intusschen uitspreken. Mocht eenmaal het oogenblik gekomen zyn, waarop gy wenschtet geheel of gedoeltelyk afstand te doen van uw geheim, kom dan tot Frankryk. Geen andere Staat zal zich erken- teiyker betoonen. Ik vermoed echter, dat gy er in geen geval nu nog aan denkt, uw ont dekking bekend to maken," voegde hyeraan toe, toen Erik opstond om hem te verlaten; „dezen keer kunt gy nog gaan waarheen gy wilt." „Volstrekt niet," herhaalde Erik, „of de Staat moest zich verlagen, om tot zulke mid delen zyn toevlucht te nemen l" „Salus populi suprema lex esto! hetwelzyn des volks zy steeds de hoogste wot," voerde de president aan en trok de schouders op. Daarop boog by tot afscheid. Ongeveer halverwege tusschen Alicante en Cabo de la Nao, in het zuidoosten van Spanje, ligt op een paar myien afstands van de kust een klein, vlak eilandje, La Iela verde, van ternauwernood een kwart vierkante myi oppervlakte. Het heeft een bekoorlyke ligging. Naar het zuidwesten strekt zich de bocht van Alicante uit met haar talryke blanke zei len. Naar het noorden en het oosten geniet men een ruim uitzicht op Spanje; hieraan geeft de steile bergketen, die van af Alcoy naar zee loopt, daarin nederdaalt en zich scherp tegen den noordelijken hemel afteekent, iets byzonder indrukwekkends. In het noordoosten onderscheidt men ondui- delyk de omtrekken van Joïza en Formentera, en ten laatste heeft men naar het zuiden en zuidoosten, zoo ver het oog reikt, de frisch blauwe Middellandsche Zee voor zich. Die plaats is eenzaam; de Spaanscbe kust, daar dicht tegenover, i3 verlaten en dor, en eerst op verscheiden myien van daar bemerkt men eenige schepen, die Alicante binnenloopen of hooger op noordwaarts naar Valencia stevenen. Hot eiland zelf is om zyn rotsachtig© grondgesteldheid en zyn geringe grootte on bebouwd, maar zyn rykdom aan planten is bewonderenswaardig en onaangetast als oen maagdeiyk woud. De berghellingen zyn dicht met slingerplanten bezet en in de dalen en valleien vormen oranjeboomen en gouden regens, vygeboomen en mirten kleine bos- scben. Grassen, varenkruiden en cactussen stygen overal op, en de witte jasmyn bloeit aan alle kanton in de schaduw. Enk had dit eiland van de Spaaosche regeering gekocht; deze had het hem met een vry aanzieniyke som laten betalen. Op een der verhevenste punten had hy een kostbare marmeren villa laten bouweD; een gedeelte aan den zuidwest kant van het eiland bad by in een tuin laten herscheppen. Een stoom jacht lag altyd gereed, om ieder oogonblik, wanneer hy zulks verkoos, in zee te kunnen steken. Sinds het voorgevallene te Parys en zyn onderhoud met den president Chaspal had Erik allerlei landen doorreisd. Eenigen tyd had hy aan het meer van GeDève gewoond, oen half jaar verbleef hy te Montpellier, ook had hy uilstapjes gemaakt naar Egypte en Kon8tantiuopel; nergens echter had hy eigen iyk rust gevonden. Nu had by besloteD, het menschdom moede, zich op dit eiland te ves tigen. Weder wilde hy werken. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1