N°. 12016 Donderdag 27 Aapril. A#. 1899 Qourant wordt dagelijks, met uitzondering van <gon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 26 April. Feuilleton. DE RENTMEESTER. LEIDSCH DAGBLAD. PBUS DEZER COURANT: Voor Leiden per 8 «naandea f l.l(X Franco per post 1.40. Aizonderiyke Nommera 0.05. PRUS DER ADVEBTENTTÊN t Van 1-6 regels f l 06. Iedere regel meer f 0.J7J. - QfoctörO letters oaar plaatsruimte - wordt f 0.06 berekend Voor het lncasseereo holten da stad Hedenmorgen om acht uren had in de R. K. Kerk van Onze Lieve Vrouwe Onbevl. Ontv. aan de Hartebrug een plechtige hoogmis plaats ter gelegenheid van het 50 jarig be staan der St.-Dominicus-Conferentis van de „Vereeniging van den H. Vincentius Paulo", gevolg3 om halfnegen door een H. Mis voor de overledenen dier Conferentie. De Mis werd opgedragen door den zeereerw. heer Gadet, pastoor, geassisteerd door de eerw, heeren Koevoet en De Graaf. Het koor voerde onder lei ing van den heer C. M. Groenendijk ul^de driestemmige Mis ▼an Don Lorenzo Perosi. Na afloop der plechtigheid werd de lofzang ,Te Deum Laudamus" gezongen. Onder voorwaarde, dat eenige aangegeven maatregelen worden in acht genomen, is de Koninklijke bewilliging verleend op de door bet Departement van Binnenlandsche Zaken vooi genomen oprichting van een gasmotor ten behoeve van het Natuurkuncig Laboratorium der Rijksuniversiteit te Leiden. Bij beschikking van den minister van binnenl. zaken is met ingang van 1 Juli a. s., op ziju verzoek, eervol ontslag verleend aan den heer J. W. Timmermans, als amanuensis bij de botanie aan de Ryks-universiteit te Leiden. Voor het akte-oxamen lager onderwijs zijn te 's Gravenhago geslaagd de heeren J. G. Van Tertholen, van Leiden, J. C. Den Ouden, van Oegstgeest, en P. L. Haring, van Veur. Laatstgenoemde is tevens tosgelaten voor de. vrije- en orde-oefeningen der gymnastiek. Naar „De Graafschapper" mededeelt, zal prof. er. J. H. Gunnipg J.Hz., van Leiden, die van een ernstige ziekte herstellende is, zich binnenkort te Arnhem vestigen. Het post- en telegraafkantoor te Waddings- veen zal, met ingaDg van 1 Mei aanstaande, op werkdagen open zijn van 9.20 u. 's voor tot 1,20 u. 's namiddags en van 3.20 tot 7:20 u. 'e namiddags. De diensturen op Zon- en feestdagen blijven onveranderd. De Koningin-Regentes van Spanje heeft benoemd tot gedelegeerden op de Haagsche Conferentie: den hertog van Tetuan, Villaur- rutia, en den Spaanschen gezant te 's-Graven- hage, A. De Baguer. Wy kunnen, zegt het „Vad.", mot beslist heid tegenspreken de geruchten, die van tyd tot tijd in de binnen- en buitonlandsche pers opduiken, als zou er nog onderhandeld worden over de deelneming van Z. H. den Paus aan de Vredesconferentie, onder welken vorm ook. Daarentegen is de mededeeling omtrent de deelneming van Bulgarije juist. Dat Rfok zal vertegenwoordigd worden, maar onder voor waarden, waaruit duidelijk de erkenning van Turkijö'8 suzereiniteit blijkt. De minister van Rusland by ons Hof, de heer Do Struve, die onlangs te 's-Gravcnhage word terugverwacht, blyft wegens gezond heidsredenen nog geruimen tyd te Nizza. Er schynt zelfs geen zekerheid te bestaan, zegt bet „Dagbl.", dat de gezant vóór de Ont wapeningsconferentie terug zal zyn. In de gisteren te 's-Gravenhage gehouden Raadsvergadering deelde de burgemeester, naar aanleiding van de in de vorige zitting door den heer Van Hattum van Ellewoutsdjjk ge dane vraag, mede, dat van de zijde der ge meente ten aanzien van de ontvangst der verschillende gedelegeerden fctr Ontwapenings conferentie niets behoort te worden gedaan. Heden vertrskt Sir Julian Pauncefote, de Britscho gedelegeerde ter Vredesconferentie, uit Washington. De gezant wordt door zyn familie vergezeld. Naar het „H. Dagblad" verneemt, zal het „Huis ten Bosch" er op worden ingericht, dat, tydens de Ontwapeningsconfer.ntie er wordt gehouden, de gedelegeerden aldaar het luncheon kunnen gebruiken, terwyi buffetten den ganschen dag geopend zullen zyn. Vanwege het Comité van Gerechtigheid te 's-Gravenhage werd gisteravond in het gebouw „Concordia" aldaar een groote protest meeting gehouden inzake de benoeming van mr. Noyon, vroeger advocaat-generaal by het gerechtshof te Leeuwarden, tot advocaat- gemraal by don Hoogeü Raad, in verband met de revisie zaak-Hogerhuis. De voorzitter meende, dat men door die benoeming een spaak in het wiei heeft willen steken by eventueels revisie van de zaak- Hogerhuis. De vergadering was vry talryk bezocht. Aanwezig waren de Kamerleden Van Kol, Troelstra, Van der Zwaag, Schaper en Pytteraen. Als sprekers traden achtereenvolgens op ds. A, v. d. Hei ie, van Engelum, en M. Valk Lzn., van 's Gravenhage. De datum van het bezoek van H. M. de Koningin aan Rotterdam is nog niet vastge steld. Het blyft echter bepaald in de eerste helft van Juni. Generaal-majoor Van Ermel Scherer, commandant der vesting-artillerie, vertrok gisteren van 's-Gravonhage naar de legerplaats van Oldebroek. De Oostenryksche minister by ons Hof, de heer Okolicsanyi d'Okolicsna, begaf zich gisteren naar Buda-Pesth. De Maatschappy tot Exploitatie en in richting van „Krasnapolsky" te Amsterdam koert 11 pCt. -dividend uit, na 51,000 te hebben afgeschreven. In de door1 de afdeeling voor de wis- en natuurkunde van de Kon. Academie van Wetenschappen gehouden gewone vergadering, onder leiding van prof. v. d. Sande Bakhuyzen, was ingekomen een schrijven, meldend het overlyden van het rustend lid der Academie prof. dr. P. L. Ryke. Volgens den wensch van den overledene zal geen levensbericht van hem worden uitgebracht, doch de voorzitter kon niet nalaten de groote verdiensten van prof. Ryke te herdenken. Spreker kracht dank aan zyn nagedachtenis uit naam der weten schap, die hy heeft helpen bevorderen, uit naam van de talryke leerlingen, zoo pbysici als geneeskundigen, die zyn lessen in de experimenteele pbysica hebben genoten, dank uit naam van het Nederlandsche volk voor hetgeen prof. Ryke heeft medegewerkt aan do regeling en invoering van het middelbaar onderwijs. Vervolgens werd ter vergadering voor gelezen en vastgesteld oen gelukwenscb, bestemd voor prof. Stokos, hoogleeraar te Cambridge, die den 2den Juni a. s. het feest van zyn 50-jarig doctoraat zal vieren. In het zevende jaarverslag (over 1898) van de „Vereeniging voor Ziekenverpleging" te Scheveningen wordt met dankbaarheid melding gemaakt van de goede werking dezer inrichting. Het gebouw beantwoorJt steeds aan de verwachting. In de polikliniek werden dageiyks 80 a 90 patiënten geholpen, soms meer dan 100. Er werden ruim 500 baden meer gegeven dan in 1897. Aan ruim 17,000 patiënten word warm voedsel verstrekt. Aan bedlegerige armen werden door de zusters ruim 5000 bezoeken gebracht, tegen circa 3000 in 1897. Op de naaischool wordt geregeld des winters onderricht gegeven aan 40 meisjoe van 12 tot 16 jaar. Aan giften werd ontvangen ƒ3864.50, makende met de jaarlyksche contribution, bydrage van het burgerlijk armbestuur, bussoD, collecte, enz. een totaal bedrag aan ontvang sten van 7450. Er is een batig saldo, waar van ƒ1000 op de reserve- en legaatkas werd overgebracht. De toestand blyft evenwel voor den vervolge onzekeï. 'De onvermydelyko uit gaven overtreffen de inkomsten, waarop min of meer mag gerekend worden, met een derde. Het werk, dat de vereeniging zich ten doel stelt, heeft veel niéitf uitbreiding gekregen dan vermoed kon worden. Daardoor is do ongunstige verhouding tusschen debet en credit ontstaan en wordt nu met grooten aandrang- de steun gevraagd van allen, die iets voor dit belangryk en noodzakeiyk wyk- work gevoelen. De heer A. J. Yan Huffel, de bekende Utrechtsche boekhandelaar, vooral wat be treft den ouden handel, zal op 1 Mei e. k. den dag herdenken, waarop hy 50 jaar geleden zyn loopbaan begon. Van de verschillende afdeelingen van het antiquariaat was de theologie steeds zyn hoofdzaak. Door zyn grondige en uitgebreide bibliographische kennis op dit gebied was hy steeds een vraagbaak voor studenten en predikanten, en dikwyis kwam het voor, dat hy hun aandacht vestigde op een boek, dat hun geheel onbekend was en dat hun by aankoop uitmuntende diensten by de studiën bewees. De hoer Van Huffel zal zich op 1 Juli a.s. uit de zaken terugtrekken en di9 dan aan zyn oudsten zoon overdragen. (ZV. v. d. B) De redactie van „Het Vaderland" heeft in zake hot geschil met den directeur van de „Italiaansche Opera" zich tot het bestuur van den Nederlandschen Journalistenkring gewend. Dit bestuur heeft geoordeeld, dat er termen bestonden om zich in dat gescbil te mengen en is er in geslaagd door een minneiyke schikking de zaak by te leggen. Ingevolge namelyk van zyn tusschenkomst heeft de heer Do Hondt aan de redactie van „Het Vader land" het huronderstaand schryven gericht, waarmede genoemde redactie verklaard heeft genoegen te nemen: „Mynheer do Redacteur! Tot myn leedwezen kan het niet door my worden ontkend, dat door myn onderhebbend personeel verklaard is, dat dr. De Jong niet meer tot myn voorstellingen zou worden toegelaten. Gun my u de verzekering te geven, dat dit tegen myn bedoeling geweest is. Uw verslaggever zou door my niet geweigerd zyn en steeds zal ik hem gaarne zien verschijnen. Wat aanleidiog gaf tot het gebeurde, was alleen, dat twee heeren van myn personeel met onaangenaamheden dreigden, die ik aan uwen verslaggever zocht te sparen". In de gisteren gehouden vergadering van den Raad der gemeente Hilversum is het voorstel van B. en Ws. om te besluiten tot oprichting eener hoogere burgerschool ver worpen met 9 tegen 6 stemmen. Thans heeft ook do minister van oorlog voorschriften gegeven omtrent den militairen bystand tot hanchaving of herstel der open bare orde. In verband met deze aanschryving heeft de minister van binnenlandsche zaken bepaald, dat in alle gevallen waarin te vor deren militaire hulp niet plotseling noodig is gebleken om oproerige bewegingen to onderdrukken, vooraf met de miltiaire autoriteit overleg moet worden gepleegd, aan gevende de sterkte en de soort der noodigo troepen, alvorens militaire bystand wordt ge vorderd. Verder, dat militairen in geen geval onder het bevel van polltle-ambtenaren kunnen geplaatst worden en dat de burgemeester de civiele autoriteit behóórt te zfln, die in onmid- deliyko betrekking blyft met den commandant der troepen. TeveDs wordt in herinnering gebracht hot volgende voorschrift De burgeriyke autoriteiten wijzen het doel aan tot bereiking waarvan de militaire macht wordt gerequireerd. De militaire macht en haar bevelhebbers voldoen aan de opvorderingen door den burgemeester, door 's Konings Com missaris of ook aan die door den officier van justitie tot baar gericht, doch aan haar ia verbleven ën de bepaling der krachten die tot het voorgestel! doel noodig schynen en de wyzo van aanwending derzelve. Ten aanzien dezer laatste punten kan het burgerlijk gezag wel inlichtingen en raad gevingen aan het militair gezag mededeeien, maar blyft de bepaling aan hetzelve overgelaten. Het verlof naar Nederland van den luit.- kolonel der inf. O. I. leger D. La Feber, dat in Aug. ein.lijt, is met 6 maanden verlengd. De „Katholieke Kamerclub" hiel i gisteren, vóór de openbare zitting der Tweede Kamer, een buitengewone vergadering. (Tijd.) De minister van Koloniën verleent deze week geen audiëntie. Er is concessie aangevraagd voor het aan leggen van een gastram, looponde van Zeist over Amersfoort, Soest, Baam naar Hilver sum, in aansluiting met de Gooische stoom] tram. (N. R. Ct.) Hr. Ms. pantsordekschlp „Zeeland", onder bevel van den kapitein ter zee A. G. Ellis, ic 24 dezer te Paramaribo aangekomen. De kapitein ter zee A. W. F. C. Van Woerden wordt, met 2 Mei a. s., gedetacheerd to Vlissingen, ten einde tegenwoordig te zyn by de verdere gereedmaking van Hr. Ms. paotserdekscbip „Noordbrabant", in aanbouw by de fabriek van de Koninkiyke Maatschappy „Do Schelde" aldaar. Da benoemde kapit-in luitenant ter zee F. M. Van Gelsdorp, gedetacheerd by hot departe ment van marine en toegevoegd aan den inspecteur van den marine-torpedodienst, wordt met 1 Mei a. s. eervol van die betrekking ontheven. (Sls.-Ct.) Het stoomschip „Gedó", van Rotterdam naar Batavia, arriveerde 25 April to PortS iid de „Spaarndam" arriveerde 24 April van Rotterdam te Nieuw-York; de „Statendam" arriveerdo 26 April van Nieuw-York te Rot terdam; de „Oengaran", van Rotterdam naar Batavia, vertrok 25 April van Southampton; de „Werken lam" arriveerde 26 April van Nieuw-York te Amsterdam. Alfen. Op de a. s. Donderdag alhier to houden tweede voorjaarsbeestenmarkt zal do aanvoer dien van de vorige week flink over treffen; reeds nu zyn per spoor prachtexem plaren van koeien aangevoerd en ook schapen en lammeren zullen niet ontbreken. Nu de uitslag de vorige week zoo gunstig was, zullen vtlen, die toen waren weggebleven omdat zy er niet veel van verwachtten, nu wel komen, zoodat op een druk bezoek ge rekend mag worden. Alkemade. De stationneering alhier van den commies der dir. belastingen Van der Haar is ingetrokken. In diens plaats wordt tegen 1 Mei kantoor Alkemade c. a. over geplaatst de heer J. C. Snijders, van Gennep. Het mond- en klauwzeer onder het vee, dat zich hier het eerst openbaarde te Oude- Wetoring, vervolgens to Nieuwe-Wetering, komt thans ook te Rypwetering voor onder het rundvee van den heer J. Van der Poel Hz., wiens hoeve eveneens deswege is gekenmerkt. Bodegraven. Gisteren was het een ware feestdag voor den timmermansknecht A. Ouds- boorn, alhier, die den dag herdacht, waarop hy een halve eeuw geleden by wyien den heer T. Scheer in dienst trad. Toen dezo do timmermanszaak later aan zya zoon overdroeg,' bleef Oudshoorn in dienst by den hoer T. Scheer Tzu. Vyftig jaren aaneen heeft Ouds hoorn op denzelfden winkel gewerkt met den. meesten ijver, trouw en eerlykheid, en nog hoopt de krasse en knappe werkman jaren daar te werken. In den loop van den dag ontving de jutilari3 veel blijken van belang stelling. Des avonds vervoegden zich ten huizs van hem de besturen van het Nuts- departement en de rederykerskamer „E. K. Poot", van welke laatste vereeniging Ouda- hoorn ongeveer 20 jaren tooneelknecht is. 49) „'t Zou kunnen zyn"herhaalde Van der Kroese met vriendeiyken drang, toen een onverwiniyke afkeer den rentmeester had doen afbreken. „„'t Zou kunnen zijn". „Dat ik van je aanbod gebruik zal moeten maken," vulde Zwingelmans den volzin aan, gejaagd, en toch hortend, alsof ieder woord met ean zweepslag over de tong moest worden gedreven. Van der Kroess greep Zwingelmans' beide handen in de zyne. „Ik mag niet zeggen," antwoordde hj), „dat ik het hoop, want ik zie 'te goed, hoeveel leed het jou zou doen; maar anders.1" ,Ja maar," viel Zwingelmans in, kleurende tot aan den wortel van zyn haren, „als ik iets vraag, zal het waarschynlyk geen kleinig heid zyn!" B'k Heb je gezegd, dat ik rijk ben, ZwiDgel- mans!" In de nieuwe woning. Het waa midden-zomer en de familie Zwin gelmans al een kleine drie maanden geleden uit Iependam getrokken. Zwingelmans' moeder was weer vrooiyk en monter. H?t afscheid van de rentmeesters- woning, waar ze met den overleden echtgenoot zooveel jaren lief en leed gedeeld had, was haar zwaar gevallen; maar toen dit goed en wèl achter den rug was geweest, had zo zich al aanstonds in de veranderde omstandigheden zeer goed kunnen vinden. Het huisje, dat men betrokken had, was klein; in vergelyking met de vroegere woning zelfs héél klein; maar was zün ruimte niet voldoende om vyf personen te herbergen, klein en groot, die zich nooit gelukkiger voelden dan wan neer ze zich hy elkaar in hetzelfde vertrek bevonden? En wat een aardig bloemtuintje was er byi De tiende-part zoo groot niet als de bloemtuin by de rentmeesters- woning; maar wie zou zulk een grooten hof hier in orde hebben gehouden Van betaalden arbeid kon natuuriyk geen sprake zyn; en de weinigo uron, welke ZwingelmaDS door zijn kantoorbezigheden werd vrygelaten, werden aan meer practiechen veldarbeid be steed. Er waren een paar akkertjes bouwland gehuurd: daar hoopte de ex-rentmeester de voor zjjn gezin benoodigde aardappelen en groenten op te verbouwen. En Hanna had ook haar handen vol. Het naai- en stopwerk, waarvoor, als het niet van de allergrofste soort was, vrouw Zwingelmans' oogen wat zwak begonnen te worden, kwam voor haar rekeniDg. Als het bloemtuintje dus in orde zou worden gehoudeD, moest „moeder" het doen. Terstond by aankomst in de nieuwe woDing was dit door Zwingelmans en Hanna uitge maakt, omdat zy wisten, der oude vrouw geen betere afleiding te kunnen bezorgen, en tevens geen bezigheid, die meer in haar smaak viel. Zwingelmans zelf voelde zich ook vrpwel op zun plaats. Het zittend kantoorleven waa juist zgn charme niet, maar de gedachte, dat hy moeder, vrouw en kinderen er door vry- waarde voor gebrek en hun zelfs betrekkeiyk een zekere mate van welvaart bezorgde, waa een kostelyk middel tegen verveling. Geiyk reeds het „bloemtuintje" den opmerk- zamen lezer hoeft doen begrypenhad Zwingel mans zyn woonplaats niet gekozen in Sander- wyk. Echte buitenmenechen kunnen niet aarden in een stad. En dan ook: de aller- dompigate stegen en achterstraatjes buiten rekening gelaten, zou de huishuur er veel te hoog zyn geweest. Dit laatste bezwaar gold ook voor den naasten omtrek van Sanderwyk. Maar een half uur van de stad verwyderd lag het dorpje Yberahove; en hier, een minuut zee, zeven aan gene zyde zelfs nog weer van het eigenlyke dorp, stond het huisje, door Zwingelmans gehuurd. Drie kwartier dus ongeveer had de ex- rentmeester te wandelen, om op het kantoor te komen, waar hy werkzaam was. Dit maakte, dat hy des middags, tusschen de kantoor uren, niet naar huis kon gaan om te eten; en het uur van het middagmaal had dus ver schoven moeten worden tot den avond, als op het kantoor de bezighedeD afgeloopen waren. Prettig was dit niet voor menschen, die levenslang gewoon waren geweest precies om twaalf uren middag te houden; maar het was byzaak en wende spoedig. En het loopje zelf, heen en terug naar Sanderwyk, had voor Zwingelmans geen be zwaar. Nu ja, als het eens bgzonder guur weer was, vond hy het juist niet aangenaam er zoo door te moeien-, maar van de zes dagen kan men toch, door elkaar genomen, wel op vyf rekenen, dat het weder goed of althans zoo tameiyk isen voor don ze3den zyn daar overjas en parapluis. „Als nu die Brummel- kamp zich maar stil bleef houdeD, en, bovenal, als Hanna maar wat op mocht fleuren!" Want Hanna was bleek en mager, en om den vroeger zoo frisachen mond was een ïydend trekje gekomen. In den eersten tyd vóór en onmiddeliyk na de verhuiziDg had Zwingelmans zich dit heel goed begrypen kunnen. Opzien tegen de verandering, welke zulk een groote „vermindering" tevens zou zynlater het ongewone van do veranderde leefwys zelve; dat zoo iets iemand onder den voet hield, was alleszins natuuriyk, had hy gemeend. Maar nu Hanna al weken en maanden in de nieuwe woning had doorgebracht? Nu ze by ondervinding weten kon, dat huislyke genoegens ook in een klein vertrek gesmaakt kunnen wordeD, en do gorechten van een meer soberen disch zich zeer goed laten ge- kruiken, als maar Eensgezindheid en Liefde zich mee aan tafel scharen Dat ze nu nog bleef treuren, was Zwingelmans een raadsel. En treuren deed Hanna toch, al spande zy kenneiyk alle krachten in, om bet voor de huisgenooten verborgen te houden. Haar tred waB slepend, haar oog stond dof. Bywyien speelde wel een glimlach op het gelaatmaar met één oogopslag was te zien, dat de bleeke lippen dan met opzet in die plooi gewrongen worden. „Zou ze ziek zyn!?" had Zwingelmans zich al eens angstig gemaakt. Maar een genees heer, in alle stilte geraadpleegd, had hem op dit punt gerustgesteld. En dat bleek- en mager-worden waa alle. nog niet! Hanna kou ook zoo vreemd zyn tusschenbeide! Niet stug of onvriendeiyk, iu- tegendeel! Maar vreemd, alleen maar vreemd. Schyntaar zonder de minste aanleiding, byvoor- beeld, sprongen haar dikwyis tranen In de oogen. En herhaaldoiyk had Zwingelmans zich verbeeld, neen, hy had het zich niel ver beeld, het was zool dat zo hem en zyn moeder opzetteiyk uit den weg trad, als een van beiden kwam om naar beur welstand te vragen, of zich naast haar wilde zetten om een uurtje gezellig met haar te keuvelen. Als dit nu geen ziekte-verscbynselen waren, wat kon het dan zyn?.... Helyk gezegd is, lag het eigenlyke dorp, Ybershove, tusschen Zvtiogtlmans' woning en Sanderwyk. Tweemaal per dag, op heen- en terugreis, passeerde dus Zwingelmans deze laatste plaats, en daarmee ook het postkantoor. Met het oog nu op de wenschelykheid, dat een eventueel schryven van Brummolkamp niet onder de oogen zgner moeder kwam had Zwingelmans den post-directeur éónet, voor-al verzocht, de voor hem bestemde brieven onder zich te houden tot hy ze zelf by heen'' of terugreis kwam afhalen. (Wornt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1