N°. 11996 Dinsdag 4 April. A0. 1899 <§eze (goarant wordt dagelijks, met uitzondering van fan- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit YIJF Bladen. Eerste Blad. Leiden, 1 April. Feuilleton. DE RENTMEESTER. LEIDSCH DAGBLAD. PEJUS DEZEB COUBAIÏT» ^oor Leiden per 8 maandeo. 1.10. r (Franco per po6t r 1.40. Afzonderlek b Nommor» r 0.06. PBJJS DEB ADVERTENTIÊH t Van 1 6 regois f 1 06. Iedere regoj meer f 0.17J. - Groatere letters aaar plaatsruimte - Voor het incasseerqd bolteo he atah wordt f 0.05 berekend Aangemoedigd door het groote bozoek ;en de belangstelling van bet publiek, heeft ihet bestuur der vereênigiDg ,'io Laecken- 'Halle" besloten, de collectie Artz ook nog op de belde Faaschdagen in de Hartevelt zaal van het Stedelijk Museum ter bezichtiging te stellen. Voor de uitbreiding van het Prot. Diakonessenhuis alhier zijn weer giften inge komen van honderd en van vijftig gulden, (ie laatste gi t van elders. Het tekort dor Voreeniging voor Chr. onderwijs ten behoeve van on- en minver mogenden alhier is gedekt. Alhier heelt ziob oen sub-comité gecon stitueerd om nog ecnige propaganda te maken voor de Vreiesmanifestatie. Het bestaat uit de hoeren professoren Oppenheim en Einthoven als leden van het hoofd-comité, de dames F. Elderiog en Joha. Wolters, en de heeren Usgr. Bots, prof. v. d. Vlugt, ds. v. d. Lip en dB. Kutsch Lojer.ga. By beschikking van den minister van binnenlandsche zaken, afd. Onderwijs, is op zijn verzoek eervol ontslag verleend als assis tent voor de pathologische anatomie aan de Ryks-universitelt alhier den heer W. A. Kuenon, en Is als zoodanig benoemd de heer K. S. De Graag. Tevens Is benoemd tot assistent voor de pliarmacie aan dezelfde universiteit, luiten bezwaar van 'e Ryks schatkist, dr. J. D. Filippo. B)j koninklijk besluit Is am den heer W. F. Steygerwall, to Leiden, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als plaatsvervanger van don cistrLts-voearts, wien 's-Gravenhage als standplaats is aaDgewezen. i In den ouderlom van 76 jaar is alhier overleden de heer P. A. Van Aken, gepen- sionneerd officier-machinist lata kl, ingenieur, oud-directeur der Loi.scke duinwatermaat schappij. De leden der Leidsche afdeeling van de Alliance franjaise zullen Dinsdag den 4den April in de gelegenheid zijn de reisindrukken te vernemen, cle de heer Hubert Pernot in Athene, te Smyrna eu vooral op het eiland (Chios heeft opgedaan. Lichtbeelden naar tpbotographieën, door den reiziger zelf geDo- imen, van plaatsen, waarvan nog weinig of geen ^afbeeldingen bestaan, zullen in grooten g.tale de voordracht verduidelijken; do heer Pernot /hoeft ook, door middel van den phonograaf, 'verschillende volksliedjes verzameld, waarvan er, naar wij vernemen, ODkele door onze stad- gonoote Mej. E. Vos ten geboore gebracht zullen worden, gelijk zij die uit den phono- graaf„opving. In een ledenvergadering van de anti rev. kie6vereeniging „Nederland en Oranje", alhi.r, werd goedgekeurd de rekening en verant woording. Na een uitvoerige gedachtenwisseling be treffende de richtige vertolking van het regle ment met opzicht tot de candidaatstelling v_n bestuursleden, werden als zoodanig herkozen de aftredende titularissen, de heeren J. Byle- veld, C. J. Leyh, P. Mazurel, A. Mulder, dr. Th. G. Den Houter. Bij de Leideche Spaarbank werd in de maand Maart ingelegd 48,596.30'/, en terug betaald 75,439 81'/,, terwijl zjjn afgegeven 83 nieuwe en geheel afgelost 64 boekjes. Het gezamenlijk tegoed dor 11,392 Inleg gers bedroog einde Maart ƒ2,205,102.35'/,, waarbij nog komt de rente over 1898. De Nederlandsche mail met berichten uit Batavia tot 7 Maart wordt hedenavond alhi.r verwacht. Hodonmorgen vertrokken per trein Holt. Spoor van 8 u. 51 m. naar Amsterdam de jongens van de Kweekschool voor Zeevaart albier, dia overgeplaatst zijn aan boord van Hr. Ms. lnstructlo scbip „Admiraal Van Wasse- naer", aldaar. Het bestuur van bet Nederlandsch Ge nootschap voor Munt- en Penningkunde heeft besloten do nagedachtenis van zijn overleden voorzitter, wijlen onzen stadgenoot den beer Tb. M. Hoest, te eeren door 't uitgeven van een gedenkpenning. De stempels daarvoor zal do heer J. Ph. M. Menger, stempelsnij der aan 's Bjjks Munt te Utrecht, kosteloos leveren. De penning wordt niet alleen voor de leden van het Genootschap, maar ook voor an dere belangstellenden verkrijgbaar gesteld. Aan bet postkantoor Warmond werd gedurende het 1ste kwartaal van 1899 ingelegd 16,885 90, verdeelJ over 261 inlagen, terug betaald 10,442.75, verdeeld over 71 terug betalingen. Het laatste, door dat kantoor uitgegeven, boekje draagt het nummer 833. HH. MM. de Koninginnen waren gister middag in de Kloosterkerk te 's-Gravenhage aanwezig by do voorbereiding tot het H. Avond maal, onder gehoor van dr. Gerrdsen. Het 70 jarig bestaan van het regiment grenadi .ra en jagers zal op 7 en 8 Juli feestelijk worden herdacht. Op een van beide dagen zal eon groot militair aussaut worden gehouden. Er is sprake van, dat HH. MM. de Koninginnen tijdens Haar vertljjf te Amster dam een feestconcert in het Concertgebouw zullen bijwonen. De heer Messchaert zou dan als solist optreden. Door wijlen den zeereerw. heer H. Van Peer, in leven pastoor te Soest en aldaar onlaDgs overloien, is aan het parochiaal kerkbestuur een bedrag van f 4500, benevens zijn inboedel, vermaakt. Op de voordracht vdor onderwijzeres aan de O. L. school te Beverwijk zijn geplaatst de dames E. Verineer, te Hoofddorp, A. Kossen, te Lutjewinkel, M. C. Van der Voort, te Haarlem. Ook de Nederlandsche Centraal-Spoor- weg-Maatsckappjj heeft zich, in zake het ontwerp Ongevallenwet, met een adres tot do Tweede Kamer der Staten-Generaal ge wend, met verzoek het daarheen te willen lei Jen, dat, alvorens hot ontwerp tot wet worde verheven, daarin bepalingen worden opgenomen, die aan werkgevers, die voort durend een groot aantal werklieden in hun dienst hebben, de bevoegdheii tot zelfverze kering onafhankelijk van de Btjksverzeke- ringbank toekennen, desverlangd onder de noodige waarborgen, dat de door de wet ge stelde verplichtingen worden nagekomen. De Maatschappij vermeent, dat daarmede zoowel de belangen van vele werklieden als van vele werkgevers zullen worden gebaat. Tot staving van dat beweren wordt een overzicht gegeven van de op dit oogenblik voor het personeel der Maatschappij in geval van ongeval gellende bepalingen. Een vergelijking dezer bepaling, met de regeling in het wetsontwerp aangenomen, valt in elk opzicht gunstig uit voor den thans bestaanden toestand. Jhr. J. D. Sis, raad adviseur bij het ministerie van koloniën, herdacht heden den dag, waarop hij vóór 25 jaren zijn ambtelijke loopbaan aan dat departement aanving. Ale blijk van sympathie werd hem bij deze gelegenheid door een der hoofdambtsnaren namens het personeel een geschenk aan geboden. Men meldt dat het betaalmeesterskantoor te Hoorn zal worden opgeheven en waar schijnlijk te Den Helder zoodanig kantoor zal worden opgericht. De gouverneur van Curat ao, mr. C. A. H. Bargo, is door Z. M. den Koning van Italië benoemd tot commandeur in de Kroonorde van Italië. Naar wij vernemen, zijn tot vertegen woordigers der Nederlandsche Regeering op het 7de internationaal congres tot bestrijding van het misbruik van alcoholische dranken, dat dezer dagen te Parijs zal gehouden worden, benoemd mr. J. H. M. baron Mollerus van Westkerke, Commissaris der Koningin in Gelderland, te Arnhem, en dr. IV. P. Ituyech, adviseur aan het ministerie van binnenlandsche zaken, te 's Gravenhage. (AT. E. O.) In de zitting van den Rotterdamschen gemeenteraad kwam o. a. in een voorstel om f 30,000 tos te staan voor uitbreiding van bet telepboonnet. De Raad benoemde tot vaccinateur-directeur en tot vaccinateur by het Genootschap ter be vordering der koepokinenting de heeren dra. F. K. A. Rombach en W. Do Lange. Het belangrijkste punt der agenda was het voorstel tot vaststelling van het wapen voor de tegenwoordige gemeente Rotterdam. Dit voorstel gaf aanleiding tot allerlei be schouwingen op heraldisch gebied. Ten slotte werd op voorstel van den heer Boot, met 24 tegen 11 stemmen, beBloten het wapen on veranderd te laten. In de Donderdag gehouden openbars zitting van het gerechtshof to Leeuwarden, gepresideerd door mr. J. Dutry van Haeften, werd door dezen, na afloop van de behandeling der aan de orde zijnde strafzaken, een woord tot afscheid gericht aan den vertrekkendeD advocaat-generaal mr. T. J. Noijon, die onlangs benoemd la tot advocaat generaal bij den Hoogen Raad te 's-Gravenhage. Namens hst Hof werd deze afscheidsgroet door mr. Dutry van Haeften aan mr. Noijon gebracht. In het driejarig tijdvak, dat het Hof samen had mogen werken met den vertrek kende, hadden zijn leden ten volle de gelogen- heid gehad te ervaren, wat men roede van elders omtrent mr. Noijon had geboord. Men bad leeren waardeeren de zakelijke, bescheiden en toch zoo wetenschappelijke wijze, waarop deze de hem toevertrouwde zaken gewoon was voor te dragen. Met leedwezen ziet het Hof zijn advocaat-generaal vertrekken, ofschoon zijn leden zich oprecht verheugen over het eervolle van de onderscheidende benoeming, die hem ten deel viel. Mr. No(jon bracht zijn dank voor de wel willende woorden, die hem namens het Hof waren toegevoegd, en voor de hartelijke wijze, waarop afscheid van hem werd genomen. Wijlen de beer G. G. Bachlene heeft aan de diaconie der hervormde gemeente te Amersfoort gelegateerd ƒ5000 en aan het kerkbestuur dier gemeente 1000. Het voorloopig verslag der Tweede Kamer van de Staten-Generaal over bet wetsontwerp betrekkelijk den aanleg van een visschers- haven te Scheveningen, is gisteren in een bijeenkomst van de Commissie van Rappor teurs vastgesteld en zal due eerstdaags ver schijnen. De gemeenteraad van Utrecht heeft be sloten aan het R|Jk een terrein, ter grootte van 2070 M'., te verhuren tegen den prijs van f 1 per jaar, tot kweekery voor hoornen, heesters en kruiden, ten dienste van het botanisch onderwijs aan de Rijks-Universiteit aldaar. Blijkens een telegram van onzen gezant te Brussel is het grenekantoor Santvliet met 1 April wederom voor den invoer van Neder landsch melkvee geopend. Het „N. v. d. D," verneemt, dat als ülectro-tacbülcus ty de gemeentelijko tram te Amsterdam op een salaris van 8000 zal worden voorge -ragen de heer Doyer, te Delft. Burgemeester en wethouders van Zaan dam hebben bij den Raad ingediend een voor dracht tot uitbreiding der gasfabriek, waarvoor zi) een krediet vragen van ongeveer 143,000. Wordt deze voordracht aangenomen, dan zal de fabriek een capaciteit verkrijgen van 20,000 kub. meter per etmaal. Voor deze uitbreiding is tevens noodig de aankoop van het aangrenzend perceel, geraamd op 14,000. De Zuid-Hollandsche Bloembollenkwee- kery en Export-Maatschappy, te 's-Graven hage, keert over 1893 een dividend uit van Q'/sVo 92 per aandeel van 1000. Een voorstel der directie om van de 2de serie aandeelen 50 stuks uit te geven, is aangenomen. De koers van uitgifte ia gesteld op 40%. De strenge vorst der laatste dagen heeft aan de gewassen der Maatschappy geen noemenswaardig nadeel berokkend. Heeren veen ligt in drie gemeentenScho- torland, Haskerland en Engwirden. Heeren veen heeft een arrondissements-rechtbank en ook een Ryks Hoogere Burgerschool. En het Paleis van Justitie èn de Ryks Hoo gere Burgerschool staan op territoir der ge meente Engwirden, de kleinste en misschien ook een der armste gemeenten van dit gewest. De inwoners kl3gen - ondanks de „nieuwe regeling der financiën" nog altijd over de per centage, die de gemeentelyke fiscus van hun in komen vraagt, en geen wonder duB, dat de Ge meenteraad er op uit is bet belastbaar inko men te vermeerderen. De aandacht ts nu ge vallen op de hh. leden der rechtbank en leeraren aan de Ryks Hoogere Burgerschool, waarvan geen enkele in de gemeente woont. Sommigen beweren, dat men op grond van art. 245, 2de aiiaea der Gemeentewet, die heeren als forensen aan kan Blaan in den hoofdelUken omslag. En dat zou helpen, meent het „Utr. Dbt.". Immers, die heeren hebben samen een jaar- lyksch inkomen van 40,0001 De burgemeester van Amsterdam heeft aan den Raad van Beheer der Kon. Vereeni- ging „Het Nederlandsch Tooneel" medege deeld, dat, blykens een by hem ingekomen bericht, Hare Majesteit de Koningin zich voor stelt de voorstelling van het toonselstuk „Uitgaan" in den Stadsschouwburg by te wonen op Zaterdag 15 April e. k. Het stoomschip „Cyclops," van Amsterdam en Liverpool naar Java arriveerde 27 Maart te Algiers; de „Kaiser" arriveerde 30 Maart van Hamburg on Amsterdam te Delagoabaai; de „Kouig," van Hamburg en Amsterdam naarOost Afrika, arriveerdo 30 Maart te Napels; de „Koningin-Regentes," van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 31 Maart te Genua; de „Prins Willem II" arriveerde 30 Maart van West-Indiê te Nieuw-York; de „Sonne- berg," van Batavia naar Amsterdam passeerde 31 Maart Suez, de „Statendam," van Rotterdam naar Nieuw-York, vertrok 31 Maart Boulogne Bur Mor. Noordwijk. Op Tweedon Paaschdag, 3 April a. s., hoopt de heer J. Prins den dag te her denken, waarop hy 25 jaar geleden door Z. D. H. den Bisschop van Haarlem tot lid van bet parochiaal armbestuur albier benoemd werd. Moge bet den geaebten jubilaris gege ven zijn, nog menig jaar zyn drukke eu veel omvattende zorgen ten bate onzer nooddruf tige ingezetenen aan te wenden, met denzelfden yver, dia hem een kwart-eeuw onafgebroken kenmerkte. Aan de onderwys-statlstiek dezer go- meente over 1898 ontleenen wg het volgend» omtrent de kinderen van 6 12 jaren. Op 1 Januari 1899 bevonden zich in de gemeente 354 j. en 381 m. In do gemeento gingen daarvan school 301 j. en 294 m. Elders 8 j. en 13 m. Samen alzoo 319 j. en 307 m. Er gingen dus niet ter school 45 j. en 74 m. Daarvan waren op een bewaarschool 26 j. en 45 ro. Volgens het oordeel der oudors was te jong of te weinig ontwikkeld 1 j. Vdór het 12de jaar verlieten de school 13 j. en 18 m. Wegens ziekto werd de school niet bezocht door 3 j. en 10 m. Als Diet ge vaccineerd 2 j. en 1 m. Samen alzoo 45 j. en 74 m., totaal 119 kinderen. De raadsleden, die dit jaar aan de beurt e> Maar Krelissen kwam niet uitgelachen. Een schot dreunde, een gil snoed de lucht, dof- kermend lag de veldwachter, achterover- gevallen, in het gras. Jonker Onno sprong toe, bleek alseeniyk. BU don gevallene neergeknield, nam by diens hoofd in den arm, poogde met zyn zakdoek het bloed te stelpen, dat uit de borst vloeide, en vroeg of Krelissen drinken wilde. Toen dit met een nauw hoorbaar „joa!" beantwoord was, vlyde by hot hoofd van den gewonde voorzichtig weer in het gras en liep been om water te halen. In de naaste omgeving was dit niet te vinden, ten minste niet, dat drinkbaar waa. Het had fel gedroogd de laatste weken: do sloot, waardoor het weiland lag ingesloten, bevatte modder in plaats van water. Maar een honderd pas vyf, zes het boach in was een diepe kolk, en daar spoedde jonker Onno zich henen. Toen hy met de gevulde veldflesch aan don zoom van het kreupelhout terug was gekomen, bracht een onverwacht schouwspel hem tot staan. Tweo mannen, die het schot on den noodkreet geboord hadden en op het geluid af waren toegeschoten, lagen geknield naast den gewonde, zich op hun beurt beijverend om hem heul en hulp te brengen. Daarstraks, in het allereerste oogenblik van ontsteltenis en berouw, zou de jonker zich aan hun tegenwoordigheid niet gestoord hebben, maar met zyn lafenis-biedende, fleach zyn voortgeschreden. Doch van dien eereten schok was hy reeds bekomen, genoog ten minste, om in de eerste plaats weer aan zichzelven te denken en op geheimhouding bedacht te zyn. Voorzichtig, na een kort oogenblik aarzelens, trok hy zich in het kreupelhout terug. By deze bewegiDg ontwaarde hy Hector, die, met den haas in den bek, vlak achter hem stond. Het dier bleek van de treurige omstandigheden gebruik te hebben gemaakt, om zyn buit weer ln bezit te nemen en aan zyn moester ts brengen I Jonker Onno schrikte. Ala Hector zich ver toonde of maar even blafte zelfs, zou zyn tegenwoordigheid dien mannen glDde ver raden zyn. Snel gaf hy den bond een teeken om stil te zyn; ontnam hem den haas, duwde, in plaats daarvan, een stuk papier in zyn bek bywyze van brief of pakje; en zond hem daarmee naar huiseen kunstje, waar Hector op afgericht was. Zich van den gevaarlyken metgezel aldus ontslagen hebbende, borg jonker Onno den haas in zyn weitasch en posteerde zich achter struikgewas, om te be spieden wat ginds gebeuren zou. Krelissen was voor het oogenblik bewuste loos. Er viel ten minste niet de minste be weging by hem waar te nemen. Of was hy dood misschien.7 Jonker Onno deed zich die vraag; en maakte in zekeren zin zich schuldig aan een tweeden moord, voor zedelyke rechtbank strafwaar diger dan de eerste, door to wenschen, dat het zoo wezen mocht. Maar het was niet zoo. Na verloop van eenige oogenblikken kwam er bewoging in de gelaatsspieren; de oogen openden zich; het bewustzyn was teruggekeerd. „WaterI" stamelde de gekwetste. Een der beide mannen Bpoedde zich naar do sloot, schepte vande modder, en ging ze den zieltogende als lafenis bisdom Eén oogenblik kwam In den jonker de menscb- lykheid nu weer boveD, en stond hy op het punt om met zyn gevulde veldflesch te voor- scbyn te treden. Maar de opwelling werd onmiddeliyk onderdrukt. Ginds proefde de gewonde van het „water", maar kon het niet doorkrygen. Het was fe slecht. „Weê heft't 'edoan?" vroeg een der beido mannen hem. Jonker Onno spitste de ooren, maar hoorde geen antwoord. Toch moest het gegeven zyn en ook verstaaD, want in de hoogste verbazing riepen beide verplegers: „De jonker....!? Wat zeg-ie, Krelissen, hef de jonker et edoan1?" Maar Krelissen had niet meer de macht, om het gesprokene nader te bevestigen. Zyn oog had zich weer gesloten; een nieuwe be wusteloosheid was ingetreden; na weinig oogenblikken rekte hy zich en spreidde een aschgrauwe tint zich over zyn gelaat. „Heê's dood, Berend f' zei de eens man tot den anderen. „Dat 'leuf ik okl" was het antwoord, dat met meewarig hoofdschudden gogevon word. „Wat ducht oe: wi'w hum noa zien huus zeën te dragon?" „Dat zal zoo moar neët goan, Myndertl Doar mo'w 'en draagbaar veur hebben, of terneneten 't oen of ander, dat doarveur deênen kan. En zien vrouw en kinder mot ok eors 'ewaarschouwd worden! Zörg-ie veur de baar, Myndert?"... Dan zal ik noa zien vrouw goan, en anpozant mien zeun hiernoatoö sturon urn oe te helpen dragen. Wel, wel, de jonker hnm doodeschóten ?1 Ik kan 't bekant nog neët geleuvenl" „Heft hef 't toch dudelik 'ezegdl" „Dat hef-e, Myndert; dat hef-e." „En 't verwondert mien niemendal, um noe's krek de woarheid te zeggen, asdat hum zooies verkommen is. 't Was 'en echte gluperd, de heele Krelissen 1 As-e iemes judassen kon, dan leêt-e 't niet." „O, wat dkt betreftIMoar dat de jonker 't bef 'edoan, kiek, dat kan 'k mien neët begriepen." „En woarum neët Kan zo'n jonker 't bloéd ok 's neêt noa 't heufd vleêgen?.... Noa 'k wel 'heurd heb, mot et dissen jonker nog wol doanig gauw onder de hoaren krupen ok 1 En weè weet, Borend, wat de twee mot mekare hebt 'ehad. Want Krelissen, ae 't d'r op an kwiem, ontzag gin menscb;en 'k heb d'r zoowat van heuren mompolen asdat-o 'n pik had op den jonker, umdat deë laast vrouw Geurkos uut d'n nood hef 'eholpen, le weet wel, m»t dat geval van 't holt:sprokken toé." Al pratend hadden de twee mannen zich verwyderd. Toen ze goed en wèl uit het gezicht waren, kwam jonker Onno uit zyn schuilhoek to voorschyD, om op zyn beurt den gekwetste te onderzoeken. Hy voelde den pols, lel de hand op de plaats, waar hy het hart moest voelen kloppen; alles was stil. „Waarom eerst nü?l" kermde het in zyn binnensto. „Vyf minuten vroeger, en ik wao gered geweest 1" En jonker Onno lag naast zyn slachtoffer geknield, het beeld van rade loosheid en vortwyfeling. Maar na verloop van wec/;-j seconden kwam in die houding verandering. Jonker Onno sprong op, keek snel en schichtig om zich heen, of ook iemand hem zag; greep den zakloek, straks op de wond van den verslagene gelegd; liep het kreupelhout weer in en Bpoedde| zich daarna onmiddellijk verder. Zou hij het doen Sedert vyf dagen was Zwingelmane nu alleen thuis. Zyn vrouw en zoon waren t» Klaterdyk gebleven, waar ze den kranke in zeer bedenkeiyken toestand hadden aange troffen; en dezen middag was bericht gekomen van diens dood. „Morgen", met de eerBto gelegenheid, zou Zwingelmans zelf nu ook naar Klaterdyk gaaD, om daar te blijven h/ na de begrafenis. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1