N°. 1 979 Maanda»; 13 Maart. A0. 1899 feze <§oaiant wordt dagelijks, met uitzondering van fan- en feestdagen, uitgegeven. Eerste Blad LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZJEB r.ottra nrri Voor Lelden per 8 tnaandeo. 1.10. (Franco per post- 1.40. Afzonderiyke Nommers 0.06. PRU3 DER ADVERTENTEÊN i Van 1-6 regels 1.06. Iedere xegei meer 0.17- Groctera (etters tiaar plaatsruimte Voor het In casseer eo holten de stad wordt 0.05 berekend Dit nommer bestaat uit VIER Bladen. Leiden, 11 Maart. Het Studenten-muziekgezelschap „Sempre Crescendo" zal zyn Armen-Concert dit jaar geven op Dinsdag 21 dezer. Als solist zal zich doen hooren onze beroemde landgenoot, de violoncellist Joseph Salmon uit Parjjs. Het is niet de eerste maal, dat Salmon de gast is ▼an „Sempre". In '94 trad hy insgelijks op het Armen-Concert op en verrukte zijn hoor ders met het Violoncel Concert van Saint-Saëns. Ditmaal zal hij het weinig gespeelde concert van J. Haydn uitvoeren, waarover bij pas onlangs, bij een concert te Parijs, door de Fraoscbe pers ten zeerste is gecomplimenteerd. Het orkest zal behalve een herhaling van de schitterende „Yerkaufte-Brauf'-ouverture, S hubert's groote C-dur symphonie ten gehoore brengen, en ae laatste instrumenta I-compo sitie van Sempre's dirigent, Mann's voorspel tot het drama „Médéa", voor bet eerst uit voeren. Over dit orkeststuk, in Januari voor de eerste maal te Amsterdam gespeeld, waren de Amsterdamsche bladen vol lof. Bovendien zal tot inleiding van den avond, ter nagedachtenis van den betreurden oud- president en ©erelid prof. mr. C. Asser, die daags na het vorig concert overleed, Beet hoven's heerlijke Treur-marsch uit de „Eroica"- sympbonie worden uitgevoerd. Door den gemeenteraad alhier werd in 1897 een door de Vereeniging tot Bevordering van den bouw van werkmanswoningen ing - diend stratenplan voor het terrein dtr voor malige „E noenkooi" goedgekeurd, aan welk plan evenwel nooit uitvoering wer-J gegeven. TfaanB onderwerpt die vereenij Ing een anaër plan aan 's Raaos goedkeuring. Ook tegen de goeukeuring daarvan bestaat by Burg. en Weths. geencrlei.iiezw .ar. Plaats, afmetingen en richting der ontworpen s,traten geven naar hun ooruoel geen aanleiding tot bedenkingen. Geheel anders evenwel is de beoordeeliog van oit plan door de commissie van fabricage. Zij heeft uaartegen dit overwegwnd bezwaar, dat de ontworpen breedte der beide zijstraten te gering zou zijn. En dit bezwaar weegt bij haar te meer, waar zy uie straten met sloppen ■teent te mogen gelijk stellen. Voorts zitt zy ia goedkeuring van dit plan een gevaar lyk antecedent met het oog op latere bouw- aanvragen. Van geen dezer bezwaren kan de gegrond heid door Burg. en Weths. worden erkend. Wel geven zy toe, dat een stratenoreedte van 8 Meter in het algemoen te smal mag wor den geacht. En voor een verkeersader kan zeer zeker met die breedte niet worden vol staan. Maar in de eerste plaats zal de op een breedte van 8 Meter ontworpen zystr at nimmer een eigenlijke, verkeersweg worden; daarvoor is de 15 M. breede straat, waarin zij uitkomt, bestemd. En in de tweede plaats kunnen de omstandigheden van dien aard zyn, dat in een bepaald geval met een breedte kan worden volstaan, welke men in het algemeen te gering zou achten. Dergelijke omstandigheden nu zyn bier aan wezig. Immers, uit het ingooiende plan blykt, dat de vere.niging voornemens is huisjes te bouwen met tuintjes ter diepte van 7'/, Meter, zooiat tussrhen de achterkanten der huisjes een vrye tusschenruimte ilyft van niet min der dan 15 Meter. Dat bier dus niet vol doende voor den toevoer van frissche lucht zou worden gezorgd, ook voor een Dicht bevolkte arbeiderswijk, kan zeker niet wor den toegegeven. De vereeniging heeft er, en naar men meent terecht, de voorkeur aan gegeven de tuintjes een Meter dieper en de straat 2 Meter smaller te maken, ten einde den bewoners de beschikking te geven over een eigen Btukje grond van- voldoende grootte, om daarvan nog «en nuttig gebruik te kunnen maken. De vrees van de commissie voor bet stellen van een antecedent schynt dan ook geheel ongegrond. Immers, zoo lang het geen ver keerswegen geldt, kan, dunkt B. en Ws., ook tegen latere bouwplannen met straten van 8 Meter breedte geen bezwaar bestaan, wan neer de ondernemers, evenals de veroeniging, zorg dragen, dat de bewoners een eigen tuintje met behoorlijke afmetingen te hunner be schikking krygen. Met de eiscben der open bare gezondheid is dan zeker voldoende reke ning gehouden. Ook de vergelyking van de ontworpen zy- straten met sloppen gaat ten eenenmale mank. Niet alleen zijn die straten, al zullen zy dan ook voorloopig slechts van één zyde toeganke- lyk zijn, aau haar uiteinden niet afgesloten zyn, maar zelfs eindigen zij in de vrye natuur. Burg. en Weths. geven den Raad, na aan voering van nog nadere beweegredenen, in overweging te besluit-n tot goedkeuring van het thans door genoemoe vereeniging inge diende stratenplan voor een gedeelte van het terrein, genaamd „De Kooi", bulten deZyipoort, onder voorwaarde, dat de Kooilaan over een breedte van 4 Meter behoorlijk ten genoegen van Burg. en Weths. zal worden hard ge maakt, en tot afscheiding van een strook grond ter breedte van 4 Meter en ter lengte van 25 Meter van een aan de gemeente toe- behoorend perceel, ten einde tot openbare straat te worden ingeriebt, onder voorwaarde, dat de te maken verbindingsweg tusschen den Heerensingel en de Kooilaan over een breedte van 7 Meter voor rekening van de vereeniging door de gemeente zal worden bestraat, en oat over de sloot langs de Kool laan door de veroeniging een brug zal worden gelegd ter breedte van 7 Meter en deze brug voor r-kening der vereeniging behoorlijk ten geüo gen van Burg. en Weths. zal worden onderhouden. By het onlangs alhier gebouwen examen voor personeel van het reserve kader, waaraan door één adspirant voor den graad van vaandrig en door vyf adspiranten voorden graad van reserve-sergeant werd deelgenomen, heeft geen der adspiranten voldaan. Voor het examen in de nuttigo hand werken zyn geslaagd de dames J. C. Van Hoger- linden, te Leiden; M. E. L. Enderle, te Leider dorp. Op het tweetal voor predikant b(j de ,Geref. Gem. te Broek-op Langendyk komt vojr dg G. Wielenga. Ie Katwyk aan den Rijn. Z. D. H. oe Bisschop van Haarlem heeft benoemd tot kapelaan aan de St -Hippolytüs" kerk te Delft den weleerw. heer C. Schneiders, kapelaan te Wassenaar. De 's-Gravenhaagsche Hypotheekbank zal naar wy vernemen - over 1898 voor de niet volgestorte aandeelen f 14.10 en *oor de volgest orte aandeelen f 49.10 oividend per aandeel uitkeeren. Hoewel de oud-minister Fransen va» de Putte reeds sedert de jongste bijeenkomst der E-r6te Kamer ongesteld was en daardoor verhinderd werd do vergaderingen by te wonen, was zyn toestand in de laatste dagen verbeterd en niet van dien verontrustenden aard, als uit het bericht, dat wy aan het ,N. v. d. D." ontleenden, valt op te maken. (Hbl.) Blijkens mededeeling van den zaakgelas tigde en consul-generaal der Nederlanden te Buenos Ayre8 boeft aldaar op 8 Februari 1899 de onderteekening plaats gehao van een ver drag tusschen Nederland en Chili, tot weder- zydscbe uitlevering van misdadigers. Sis -Ct Het prov. kerkbestuur van Zuid-Bolland heeft, op hun verzoek, om reden van vport- durenoe ongesteldheid, eervol emeritaat ver leend aan ds. A. M. E. Jungiue, predikant te Poortugal, in te gaan den 16den April o.k., en aan ds. Q. Malcomesius, pred. te Rotterdam, met 1 Mei e. k. Benoemd is tot conrector aan bet gym nasium te Maastricht dr. J. A. Th. Hamstege, leeraar aan die inrichting. Volgens het „Vad." zal de vredescon ferentie vermoodelyk 7 a 8 weken duren. Onze minister van buitenlandsche zaken zal de gedelegeerden in de openingsbyeen- komst verwelkomen. Daarna zal waarschyn- lijk de Russische gedelegeerde, baron De Staal, tot voorzitter worden gekozen en aan den heer De Beaufort het eere-presldium worden opgedragen. Dezer dagen zal onzo Regeering van de Russische de lyst der uit te nooJgen staten ontvangen. De lete luit. P. .T Van Munnekrede, van het 4de reg. inf. te Dunt, wordt 1 Augustus gedetacheerd by de Koninklyke Militaire Academie te Breda. De beeldhouwer Henri Teixeira de Mattos, vrooger te Amsterdam, heeft nu zyn woon plaats verlegd van Londen naar Den Haag. De kerkeraad der Ned.-Herv. Gemeente te Tzum heeft thans 20-malen achtereen een beroep uitgebracht, zonder er in geslaagd te zyn de predikante-vacature vervuld te krygen. Het traktement bedraagt f 2000. Na een ziekte van ruim twee weken is ta Leeuwarden overleden mr. J. L. Van Sloter- dyck, vice-president van het gerechtshof, lid der Provinciale StateD, lid van den gemeente raad aldaar. Het historisch tooneelspel „Zonsopgang" van mr. J. Van Schevichaven werd gisteravond in den Haagschen schouwburg door de Kon. Vereeniging „Het Nederlandsch Tooneel" opgevoer j in tegen wooraigheid van de Koningin nen en Prinses Elizabeth, die tot het einde blaven. Een week of vyf geleden moest de voor stelling van „Zonsopgang", die de Koninginnen to n ook zouden bijwonen, worden afgezegd wogm3 ongesteldheid van den hoor Bouw meester. Aller blikken waren nu naar de Koninklijke logfl gericht. De Koningin, blykbaar verkouden, zou zich vermoedelijk gisteravond niet hebben gejèrangeerd, wanneer het niet „Zonsopgang" had gegolien. H. M. had plaats genomen tusscben Haar moeder en Prins -s Elizabeth. Onze Vorstin was niettegenstaande de verkoud- h id recht opgewekt, door ban toejuiching instemmende met de tevredenbtl jsbewljzen Von het pu'liek, dat in het laatste beJryf by de vera'chyniog van Prins Willem en aan het slot in luide bravo's uitbarstte, oie echter niet het karakter aannamen van een ovatie aan H.H. M.M., omdat dezen by Haar bezoe ken aan openbare uitvoeringen zon >er bepaalde strekking geacht worden incognito aanwezig te zyn. Het vaderlandlievende slot van bet histo rische stuk verwekte by het publiek een inderdaad zeer groote geestdrift, bovenal toen Bouwmeester, een groote oranjevlag zwaateode, de woorden uitsprak; „Zoolang Oranje met ons is, dreigt ons geen gevaarl" By deze uiting klonk het Wilhelmus in de oude toonzetting van achter oe schermen. Gisteren was het 25 jaar geleden, dat op initiatief van den voorzitter van het Alge meen Nederl-.ndsch Werkliedenverbond, den heer B. H. Heldt, het Algemeene Nei rland- 6che Begrafenisfonds were opgericht, bier van is thans de heer P. Nolting, lid van de Tweede Kamer, president. Daar oit Iou.js in alle'deelen oe» lands afoot-lm^en telt, kwamen Voii Lieiode en ver blyken van belangstelling by den president in. Tevens herdenkt de beer Th. La6thuizen hot 25 jarig juoilé v*n zyn secr-taris- en penningmeesterschap. Ho wel hy reeds 73 jaren telt, vervult by zyn post nog steeds met jeugdigen lust. Nv. N) De nieuwe vaststelling derveror c-ning n op de heffing en invordering van leges- en expeoitiegel ten ter secretarie enz. te Rotter >am heeft aanlei ing gegeven tot de vraag, of niet naar bet vooroeeld van enkele andere groot re gemeonton in do tarieven van huwelyksvol trekking eenige verhooging ware te i rengen. Met de commissie voor de financiën zyn B. en Ws. het evenwel eens, dat met het oog op de gelegenheid tot huwelyksvoltrekking, zooals deze in bet bestaanje stadhuis aan de burgery slechts kan worden gegeven, oie navolging vooralsnog beter worot achterwege gelaten. Derhalve stellen zy voor die verordeningen onveranderd opnieuw vast te stellen. In het „Predikbeurtenblad" te Amster dam is de volgende bekendmaking opgenomen De Commissie tot het Bestuur over de Kerkgebouwen, Goederen, Fondsen en Inkom sten der Ned.-Herv. Gemeente deelt aan de Gemeente mede, dat zy, in afwachting van de goedkeuring, door de bouwverordening in onze gemeente voorgeschreven, in haar heden gehouden vergadering besloten heeft, om de Nieuwezyd8 Kapel, die wegens haar bouw valligen toestand moest gesloten wonen, af te breken en in gewyzigden vorm op te bouwen. Zy voldoet daarmede aan den wensch van den algemeenen kerkeraad, haar kenbaar gemaakt als diens antwoord op de vraag der Commissie: of de kerkeraad de N.-Z.-Kapel voor den oienst van het Woord wilde behouden. Tevens heeft zy besloten om de gebouwen rondom de N.-Z.-Kapel ook af te breken en op grooter schaal op te bouwen. Zy hoopt in de hoogere huuropbrengst vergoeding te vinden voor de rentederving van het af te schrijven kapitaal. Het ontworpen plan voor de te bouwen kerk biedt een ruimte aan voor ongeveer 1000 plaatsen en zy zal haar ingangen krygen in de Enge- en Wyde-Kapelstegen, alsmede op het Rokin. Het stoomschip „Gedó," van Batavia naar Rotterdam, passeerde 9 Maart Kaap del Armi; de „Spaarndam," van Rotterdam naar Nieuw-York, passeerde 10 Maart Lizard; de „Edam" arriveerde 10 Maait van Rotterdam te Nieuw York; de „Koningin Wilhelmina," van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 10 Maart te Padang; de „Maaura" vertrok 11 Maart van Amsterdam naar Batavia; de „Prins Hendrik," van Batavia naar Amsterdam, arri veerde 11 Maart te Suez; de „Reichstag," van Hamburg en Antwerpen naar Oost-Afrika, arriveerde 9 Maart te Lissabon; de „Sonneberg", van Batavia naar Amsterdam, vertrok 10 Maart van Singapore Aikemade. Een afschrift van het primitief kohier der belasting op de honden voor het dienstjaar 1899, 8 dezer coor den Raad vastgesteli, ligt geduren.e óón maand, van 13 Maart 12 April a. s., tor Secretarie der gemeente t°r lezing. Bodegraven. De afd. Bodegraven van de Chr. Geheelonthouders-Vereoniging heeft eer gisteren een openbare vtr^ad- ring gehouden, waarop als spreekster is opgetreden mej. J. W. De Koster, van Rotterdam. De begaafde spreekster noemde den al-obol een vorst der duisternis, die helaas zooveel onderdanen heeft. Spr. wees op de groote ellende, cie deze vorst in de wereld brengt: ziekte, armoede, bedelary en lan looperlj, misdaad, krankzinnigheid en vrotgtyoigen aood. De matige gebruikers, beweerde spr., staan den geheelonthouders, in hun stryd t gen den drankduivel, het meest in den weg, maar volhouden doet winnen. Vooral droDg zy er op aan. om met kinderen reeds den stryd aan te binden tegen vorst Alcohol. Donderdagavond hield „Patrimonium" alhierj ha r openbare jaarvergadering, waarin os. J. G. Verhoeff als spreker optrau. Tot on erwerp had spr. een levensbeeld uit de geschieienis van het Israéliotische volksleven, en wel het By >elscbe verhaal van Ruth. Ruth, de werkzame, gedienstige, godvrezende ▼rouw, die zien geheel wydde aan het geluk van haar schoonmoeder Naomi, staat daar, zei spr ker, als een waarschuwend beeld aan hen, die in onze dagen om lotsverbet ring vragen. Ruth, die betere dagen gekend had, verloor in oen stryd om het bestaan den moed niet en kwam weder in betere positie. EvenaTs deze vrouw, moeten oofc zy, ale stryd voeren tegen verkeerde toestanden op maatacbappriyk gebied, den moed niét ver- liez-n en gtiyk Ruth niet van den weg van God afwyken. De laatste openbare vergadering van het departement Bodegraven van de Maatschappij tot Nut van bet Algemeen in dit seizoen, oie Donderdag 8 Maart gehouden is, was een zeer interessante. De spreker van dien avond was mr. H. Smeenge, die voor de pauze een zeer boeiende lezing, of laten wy liever zeggen, improvisatie hield over het verwaarloosde kind. Na do pauze werden de wetsontwer pen behandeld, oie thans aanhangig zyn: o. a. beperking van de vaderlyke macht, en betere rechtsspraak voor kinderen. De wyze, waarop de heer Smeenge deze punten behandelde, toonde ernstige studie op oit gebied en de manier, waarop spr. zyn ge dachten uitte, maakte dat de aanwezigen een genotvoll-n en leerrijken avond hadden. Op de den lOden Maart gehouden stieren keuring in het district Bodegraven werden 33 éénjarige 6tieren en 10 boven den leèftyd van l'/j jaar ter keuring aangeboden. Premión van f 100 werden toegekond voor éénjarige stieren aan B. Nieuwenhuizen te Nieuwkoop, G. Do Kruif te Bodegraven en A. Van Os te Langeruigeweide; de premie van f 60 ver kreeg J. P. Verwey te Woerden. Voor 6tleren loven 1% jaar werd de prys van f 150toe- gekend aan G. Yan Dam te Bodegraven en de premie van f 80 aan C. Vroege te Riet veld. De driejarige stier van L. Zwanenburg te Bodegraven komt in aanmerking voor de Rykspremie. Toen de brievenbesteller Z., een paar dagen geleden, op den weg iu de Bodegraafsche Meye liep, zag hy aan den kant van den weg een, naar hy eerst meende, overreden paling liggen. Het beest was half dood en de brieven besteller maakte door een flioken trap een einde aan bet leven van bet dier, dat by nadere beschouwing geen paling, maar een slang blesk te zyn. Zy bad een lengte van 85 centimeter en de dikte van een middel- matigen paling. Zelden komen deze dieren in deze streek voor. De rederykerskamer „H. K. Poot" alhier zal op 16 Maart haar laatste openbare ver gadering in dezen winter houden. Opgevoerd zullen worden het tooneelspel „De Jong gehuwden", door Björnstjerne Bjërnson, en het biyspel „De Bengaalsche tyger", door Ed. Brissebarre en Marc Michel. Twee boerenzoons alhier kregen ruzie, waarby de een den ander nogal hevig toe takelde. Om te voorkomen, dat van dit geval aangifte by de politie werd gedaan, eisebte de beleedigde, dat zyn tegenparty f 100 zou geven ten behoeve van de algemeene armen. Hieraan is nu voldaan door deze som te storten in de kas van de Nieuwjaarscommissie. Katwyk. Gedurende de afgeloopen week bracht een 40-tal bomschuiten hun vangst in afslag met een besomming variëerende van f 45 tot f 120. Schol bracht op f 3 75 tot f 8, braad ƒ2 50 tot f 4, scharren ƒ1.50 tot f S, en garnalen f 1.50 tot f 3.60 per mand; terwyi voor tong 0.15 tot ƒ1.10, kabeljauw f 0.40 tot f 1.25, tarbot f 0.80 tot f 2 75 per stuk b-dongen werd. Het aantal woningen, dat geregeld aan het gasbuizennet binnen deze gemeente wordt aangesloten, neemt wekolyks toe, wat, het schoone licht in aanmerking genomen, geen verwondering wekt, want thans, nu de fabriek ongeveer een maand in exploitatie is, heeft men nog alle reden tot tevre enneii over oe verlichting. De straatverlichting voldoet uit stekend; werden in den beginne Wbl wat kousjes gebroken, wat aan ae ongewoonte van het personeel moest worden geweten, thans wordt dit lan^zamerban 1 tot het minimum teruggebracht; een paar knapen, die met het in de palen klimmen kousj s hadden gebroken, werden gesnapt; de hun gegeven reprimande zal zeker hen voor bet vervolg wel wat voorzichtiger do»n zyn. Heden werden door de landbouwers G. v. d. Does en J. Meyer al eerste vroege aardappelen alhier gepoot. Lisse. Als leden van den gemeenteraad treden dit jaar periodiek af de heeren G. Blokhuis, wethouder, C. H. "VToltf en D. J. Yan Stockum. Noordwyk. A. 8 Dinsdag, 'e avonds to half- acht, zal in café „Flora" een algemeene ver ganering van de R.-K. Kiesvereenlging „Kies recht is Kiesplicht" plaats hebben. Na het af oen van eenige punten verkiezing van bestuursleden, rekening en verantwoor iing zal door den heer H. Spendel, van Katwyk, een lezing gehouden wor en. Noordwykorhout. „Vadèr l Yadè ..ril Yaaö...rill ik mott naar den Rulgënhoekt Je ken meeryenl" Zoo riep Hannes, oie zyn vader den koopman Koos Turenhout lpleizier wilde d06n. Koos had een zware kriel op oen rug en de Ruigenhoek was een heel eind. Hy nam dus bet aanbod dankbaar aan en nam plaats achter op den wagen, het oog steeds gevestigd houdende op zyn kriel, oie zoo dicht mogelyk by hem stond, want daarin bevond zich onder meer een kostbare taart Nu kan men zeer wel een goed zoon zyn en toch niet goed m^t den krommen dissel kunnen rydeo, althans in een oogwenk lag wagen en al ten onderste boven en K003 er onoer. Hy had bepaald een benauwde positie, maar er niet aan denkende zich er onder uit te sleepen en zoo bet veege ïyf te bergen, was het eerste, waaraan hy dacht, de taart. Nu wès het een heerlyke taart, een pracht exemplaar, een ideaal-taart, enfin, een taart ora in op te gaan, en, hoewel In levens gevaar verkeerende. zei hy met een diepe stem: „Denk om myn taart". Nadat hy dezo gedenkwaardige woorden geëin ugd had, de boel beredderd en een onderzoek ingesteld was, kon tot Turenhout's groote biydschap worden geconstateerd, dat de schade zich alleen bepaalde tot zyn neus. Die was leelyk geschonden. Maar dat was min er, meende by. Tegen Dondordag 16 dezer, des voor middags te balfelf, is een openbare vergadering van den gemeenteraad belegd. Op Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag 20, 21, 22 en 23 dezer zal ter gemeente-secrotarie des middags van 121 uur zitting worden gehouden tot het inschryven der kinderen, geboren vóór 1 October 1893, die tot do openbare lagere scholen alhier wenschen toegelaten te worden. Oudshoorn. Gedurende het afgeloopjn jaar zyn in deze gemeente 18 processen-verbaal opgemaakt. By het gemeentebestuur is ingekomen een verzoek van mej. de wed. J. Boot, te Woubrugge, tot bet oprichten van een sche p- makery op het perceel, kad. bekend Sectie B No. 1120. De lotelingen dezer gemeente van de lichting 1899 zijn ingedeeld als volgt: B. v. Zwieton, M. v. Beusckom en P. Schouten by het 4de reg. infauterie; C. P. Zwaan by het corps genbtroepen; A. Weissenbach iy de gr»n. en jagers, en P. v. d. Hoorn by bet 2de reg. huzaren. Rynsburg. Deze week kreeg de wed. Hoge- woning bezoek van een zeer brutaal persoontje. Deze was by afwezigheid der inwoaenden tot in de huiskamer doorgedrongen, waar op de tafel f 14 aan contanten lag. Even later bleek, dat deze som met f 2.50 was verminderd. De zoon en de knecht van genoemde weduwe, met het feit in kennis gesteld, sprongen te paard en hadden het geluk den persoon ia

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1