-
rr
Kijkjes in en om Leiden.
XX.
By onze kokjes in en om Hillegom hebben
wo by het verleden van dit dorp niet lang
stilgestaan. Van twt© gebouwen kunnen wy
onkele dingen nog mededeelenmisschien dat
er onder onze lezers of lezeressen iemand
gevonden wordt, die in oude geschiedenis
belang stelt. Gy zult zeggen: o zeker van
die prachtige buitenplaats Treslong dan? Mis,
want al dagteekent het met een toren voorzien
gebouw zeker wel meer dan vierdehalf honderd
jaren, het eenige wat wy er van zeggen
kunnen is, dat het zyn naam wellicht dankt
aan Lodewyk Van Treslong, in 1518 meester-
knaap van Holland. Ik bedoelde: het hof of
buis te Hillegom en de NederJ.-Herv. Kerk
aldaar.
Om met het eerste te beginnen: Hillegom,
oudtyds ook wel Hyllenkem, Hyllingen of
Hillinchem geschreven en reeds in den blaffert
van de inkomsten der abdy van Egmond
ODder abt AcUIlard, dus tusschen de jaren
1083 en 11-0 genoemd, was in vroeger tyd
een leen van de grafeiykheid. Deze had er
eon open huis of hof, waarmede de graaf
dien by persoonlijk wilde begunstigen of die
den een of anderen dienst aan het land be
wezen had, begiftigde. Zoo kwam het zooge
naamde „Hof ie Hillegomnadat het reeds
langer bestaan had, in 1440 aan Adriaan
Van Rietveld. Van hem ging het over op zyn
jood Jan, in wiens dagen (Jan was Prokureur-
iJoneraal van Holland) het door eenige kwaad
willigen uit baat tegen den bezitter in brand
gestoken werd. Dit gebeurde in 1481.
In zyn vroegeren luister hersteld, bracht
Jan'a dochter het „bof" door haar huwelyk
met Toyman Van Waveren in diens geslacht,
waaruit het wed9r in 1518 door een erfdochter
aan den huize van Nyenrode kwam, waarin
het tot 1616 bleef, om over te gaan in handen
van Jan Van Sypestein, om in onze eeuw de
bezitting te worden van een der leden der
in Hillegom genoegzaam bekende, zeer wyd
vertakte bloemkweekersfamüie Van "Waveren.
Hot hof zelf bezat geen rechten, de ambachts
heerlijkheid bleef in handen der grafelijkheid
tot zy in 1722 voor de som van 18,500 gulden
door de Staten van Holland aan den Amster-
damschen burgomoester mr. Jan Six, heer
van Hillegom en Vroraade, verkocht werd, in
wiens geslacht zy sinds verbleef.
Het tweede gebouw, dat de moeite loont
om even by stil te staan, is de Hervormde
kerk. Eertyds als parochiekerk aan St. Martyn
gewyd, werd het grootsche gebouw om beur
ten door den Paus en den Abt van Eginond
begeven. Toen zy in den Spaanschen oorlog
hot lot van zoo menig ander bedehula uit de
omgeving deelen moest, werd alleen het
achtergedeelte, het koor, in het jaar 1606
voor den predikdienst geschikt gemaakt. De
toren, die was blyven staan in zyn vierkant,
is gedekt mot een vierkante spits, die do
bewondering van alle deskundigen opwekt.
In het jaar 1460 komt hier als pastoor voor
Jakob Matthysz. Met de verandering van don
godsdienst, die hier al vroeg doordrong, scbynt
als Protestantsch leeraar hier het eerst te
hebben gestaan een zekere Ennius, van wien
evenwel nadore berichten ontbreken, goiyk
zulks evenzeer het geval ia met zyn opvolger
Titu?, van wien evenmin iets bekend is. Het
eerste zekere jaartal hebben wy met 1574,
toen een niet nador aangeduide Berhardus
hier als voorganger stond. Na de Hervorming
zyn de Katholieken dezer plaats het eerst
bediond geworden door Gerlach van Engelen,
die in de buurt de Zilk woonde en aldaar
zyn geloofsgenooten verzamelde. Deze werd
over de 70 jaren oud en overleed te Haarlem
16 Juli 1683 aan bet graveel.
Doch genoeg over Hillegom, we waren
aangekomen aan het logement „de Zwaan"
te Lisse. De oorsprong V3n dit dorp is niet
zoo heel oud. De bewering van sommigen,
als zou een dochter van graaf Floris III bier
haar bruiloft hebben gevierd in het jaar 1182
met heer Dirk Van Cleve, mag voor het minst
genomen betwyfeld worden, hoewel dit natuur
lijk niet uitsluit, dat de beginselon der ge
meente reeds aanwezig kunnen geweest zyn.
Immors begiftigde graaf Willem II haar aan
het eind van do eerste helft der 13de eeuw
met een kapel, een teoken dat er destyds
reeds een zekere buurt zich bevond. Toch
wordt de naam niet eer genoemd en nog
alleen maar als een gehucht (hamella) dan
in 1259, wanneer de voogdes Aloid van Hol
land Rynsburgs abdy in het bezit van d i e
goederen bevestigde, welke haar vroeger door
Potronella van Saxen (f 23 Mei 1144), de
echtgenoote van Floris den Vetten, en door
anderen waren geschonken.
Te midden van uitgestrekte bosschen gelegen
(in 1262 toch wordt van hot bosch Lisse
gewag gemaakt, fcorwyl in 1390 de Haar
lemmerhout zich nog tot dicht achter de
grenzen der gemeente uitstrekte) breidde het
dorp zich langzamerhand uit, zoodat het in
de tweede helft der 15do oeuw ongeveer
eon 80 haardsteden telde. Dan de gistingen,
woelingen en troebelen van dien tyd deed
dit aantal aan het einde dier eeuw tot een
weinig meer dan de helft slinken, te meer
daar een r(jke bron van inkomsten tot dusver,
het turfdelven in de venen, omdat zy uit
geput Whron, ophield te vloeien.
Met de jaren evenwel schynt het dorp die
rampen en moeilijkheden te boven te zyn
gekomen, toen de vlasteelt zich hier uitbreidde
en ook tevens verscheidene fruit- en moes
tuinen aangelegd werden, en zich te hebben
ontwikkeld tot dat aanzienlyk dorp, dat, met
een lange straat uitgebouwd, waarop eenige
andere straten uitloopen, in het jaar 1725
geheel bestraat is geworden. Zyn eigenlyken
wasdom beeft Lisse evenwel aan de "bloem
bollencultuur te dar.ken, waardoor de geheele
streek tusschen Haarlem en Leiden tot zulk
een welvarend aanzien is gekomen.
Een der zystraten loopt met een flauwe
bocht naar de haven, do Gracht gebeetan, die
haar uitwatering in de Haarlemmerringvaart
heeft. Evenals Hillegom, nochtans niet zóó
statig, mag Lisse zich verheugen in een Plein
waar oude boomen bet vrooiyk spel der jongen
beluisteren, terwyi een deftig logement, met
zyn uithangbord, „De Witte Zwaan", naar
oude tyden heenwyzende, toen de visschers
van alle streken zich hier konden te goed
doen aan de visch van hot Haarlemmermeer,
die men nergens smakeïyker kon bereiden
dan hier, thans voor bruiloften of promotie-
Hdt dorp b3vond zich daaitoe immers in
goeden doen. Evenals de meeste kerkeD uic
Leidens omgeving is zy tydens den Spaan
schen oorlog verwoest en heeft zy toon ge-
ruicnon tyd in puin gelegen.
Niet te verwonderen is het, dat met de
verandering van godsdienst in den beginno
alleen maar ern gedeelte voor den protes-
tantschen eerodtenst werd in gebruik genomen,
terwyl de paiokoopen van het koor eerst
later opgeruimd werden. Ia den aanvang der
voorgaande eeuw evenwel was de kerk weer
genoegzaam in haar ouden staat gebracht.
Toch was zy een eeuw later zóó vervallen,
dat noodig werd geoordeold haar inwendig
geheel te vernieuwen. De naam van mej. C.
J. Van der Beek van binnen op een der
zymuren aangebracht doet ons de edele geef
ster kennen, aan wie de Lisser gemeente
Het Plein met logement „Be Witte Zwaan" te Lisse.
partyen zyn ruime zalen opent, terwyl de
tegenwoordige kastelein, de heer Van Buiten,
zich beyvert het des zomers vooral zoo talryk
heir van fietsers of den bezoekers der bloem
bedden in bet voorjaar zoo aangenaam mogelijk
te maken.
Aan hot eind van het Pleinglooiend zacht
oploopond naaT den kant van Sassenheim toe,
staat op een duinrug de eerbiedwaardige Kerk
der Hervormden met haar massieven vier
kanten toren en laag dak, van verre reeds
zichtbaar. Kerk zoowel als toren zyn voor
een gedeelte van duifsteen gebouwd, en
stellig zou het aanzien dier beiden verhoogd
worden, zoo zy van do laag portland werden
ODtdaan, die nu oude zoowel als nieuwere
gedeelten bodekt.
Wanneer zy gebouwd is, valt niet met
voor het grootste deel die vernieuwing te
danken heeft. Jammer, dat deze zich niet
alleen by het inwendige bepaald heeft, maar
ook het uiterlyke kleed heeft meenen te
moeten aanbrengen.
Behalve den ouden zonnewijzer aan de zuid-
zyde van den toren bevat het kerkgebouw
nog fraaie koperen lichtkronen en aan den
ingaDg in het oude koor een groote marmeren
zeïk met uitmuntend beeldhouwwerk. Ter
gedachtenis aan Willem Adriaan Van der Stel,
in leven gouverneur van de Kaap de Goede
Hoop, alwaar zyn naam in het door zyn vader
gestichte Stellenbosch nog voortleeft, alsmede
van zyn vrouw Maria De Haze boven hun
graf geplaatst, doen do vrouwen- en engelen-
figuren, alsmede de arenden en blazoenen, op
bet marmer en haut reliëf aangebracht, ons de
Be kerk der Hervormden te Lisse.
zekerheid te bepalen. Denkeiyk zal de hier
boven genoemde kapel op dezelfde plaats
hebben gestaan als het tegenwoordige bede
huis. Werd die nu, toen zy op verzoek van
de bewoners van Lisse in hot jaar 1460 tot
een parochiekerk verheven werd, eenvoudig
vergroot, of wel verrees or een nieuw ge
bouw? Wie zal het ons zeggen? Gelijk wy
zagen, was omstreeks dien tyd het dorp tot
meerderen welstand gekomen, en wordt nu
in do oorkonde, die van do verheffing spreekt,
ook alleen voorgegeven, dat het gaan naar
Sassenheims kerk zijn bezwaren inhad wat
betreft het doopen der kleinen en het toe
dienen van het H. Sacrament aan de ster
venden, de zucht om evenals de omliggende
gemeenten een eigen moederkerk te bezitten,
zal ook zeker een weinig voorgezeten hebben.
hand van een niet-alledaagsch kunstenaar
kennen,
Vtfór de Hervorming had deze kerk tot
patrones de heilige Agatha, en werd zy met
den overgang in 1594 het eerst bediend door
de. Joannes Corneliï, van Noordwykerhout
naar hier gekomen, die weder door Wilhelm
Baudartius schynt opgevolgd te zyn.
De kerk verlatende, slaan wy van het hoog
gelegen kerkhof den blik nog even aan onze
rechterzyde op het drooggemaakte Haarlem
mermeer met zyn landhoeven en korenvelden,
rondom ons op de nijverheid van de plaats,
recht voor ons uit op het dorp met zijn
vroolyke gebouwen en het leven zyner be
volking, en ginds in het westen op de donkere
sparren van het ReigerBbosch of de wisselende
tinten van de beuken op het Keukenhof.
Gemeenteraad van Bodegraven*
Voorzitter de heer H. Le Coultro, burgemeester.
Afwezig met kennisgeving dr. W. H. Kapteyn;
zonder kennisgeving de hoeren Moons, Turkenburg
en Van Donk.
Nn opening der vergadering spreekt de Voor
zitter een woord van welkom in deze eerste ver
gadering in hot nieuwe jaar.
De notulen der vorige vergadering worden daarna
gelezen en goedgekeurd.
Wordt medegedeeld, dat zijn ingekomen:
lo. missive van Ged. Staten, hondende toezen
ding van een extract-staat, waaruit blijkt dat de
rijks vergoeding in de kosten van het lager onder
wijs over 1897 ad 2642,98, geheel is uitgekeerd;
2o. id. van id.f waarhy wordt toegezonden een
staat, aangevende de verrekening der uïtkeering
over 1898 ingevolge artt. 1 en 10 der wet van
24 Mei 1897, Staatsbl. No. 156;
So. id. van id,, houdendo goedkeuring van de
in de vorige vergadering genomen raadsbesluiten
tot af- en overschryving en tot verhuur van de
balans en schalen aan J. Zaal en van de aschschuur
aan L. F. Kruyt;
4o. de verslagen van de hoofden dei" soholen
over het afgeloopen jaar.
Al deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
Met algemoeno stemmen wordt oervol ontslag
verleend aan de onderwijzers D. Grocnendyk en
G. Roest, wegens "benoeming, de eerste te Am
sterdam, de tweede te Rotterdam; voor de eerste
vacature hebben zich reeds tien sollicitanten aan
gemeld-
Tot onderwijzer aan school A wordt benoemd
de heer W. D. Van Wijk, te Zalt-Bommel.
Komt ter tafel een adres van W. Kok, te Bode
gravenNieuwerbrug, verzoekende om aan het
college van brnggemeesters aldaar te willen ver-
leenen een subsidie van ƒ50 jaarlijks, ten behoeve
van een geneesheer, die zich te Nieuwerbrug
vermoedelijk zal vestigen. Wordt besloten op het
adree te antwoorden, dat, wanneer bedoelde ge
neesheer zich gevestigd zal hebben, door den Raad
zal worden overwogen of aan hem zal worden
opgedragen de geneeskundige armenpraktijk voor
het gedeelte vanaf de Wierickerschans, tegen nader
te bepalen honorarium.
Met algerneene stemmen wordt aangenomen het
voorstel van den heer Van Dam, lo. om de pomp
op het marktplein te verplaatsen naar het begin
van den pastorietuin en 2o. om de helft te betalen
van de stichtingskosten van een schutting langs
het gedempte gedeelte bij het marktplein, wanneer
ten minste van de desbetreffende eigenaren ver
gunning wordt verkregen om dat gedeelte te
gebruiken ten dienste van de kaas- en lammeren-
markt.
Wordt besloten om evenals vorige jaren het
marktplein af te staan voor de op Vrijdag 10 Maart
a. s. to houden stierenkcuring en de daarvoor
benoodigde ruimte wederom te doen afrasteren,
zoodat de jury ongehinderd haar taak kan vol-
1D3
222
162
102*
187
104
121
103*
105
101
1BO
177*
102*
16*4
-29*
114
100*
125
42
107*
158
108
99
129
19
28*
73
49*
76
113
81
170
109*
118*
101*
113*
50*
98*
97*
21*
60*
43%
21
II*
U3*
43*
03*
13%
40*
HO*
90
109*
~2è%
35
Tor.
Koers
koers.
hedon
87*
87%
96*
96*
96%
84*
84*
W*
Si?»
26*
26*
64%
64%
es*
97%
93*
.98
60*
95*
90%
24
24
28*
27*
87*
37J%
61%
49
48
85
164*
164
676
685
679*
7-15
745
440
445
157
590
499*
600
139
260*
lbo
180
436*
487
493
493
28
116
200
197*
brengen en het publick toch alles goed kan
wanrnemen.
Do Voorzitter deelt mede, dat de onkosten van
den brand bij de Wierickerschans ongeveer ƒ100
hebben bedragen, waarvan door Beyen 25 zal
worden gerestitueerd. Do Raad besluit aan den
commandant van de Wierickerschans een dank
betuiging te zenden voor de zoo spoedige en flinke
hulp bij gelegenheid van dezen brand verleend,
terwijl de lieer Rolhnan zijn ingenomenheid uit
spreekt met de kalme, maar doeltreffende wijze
van optreden onzer brandweer.
Aan het eiudo der vergadering vraagt do heer
Van der Gie3en of een paal, staande langs den
rijweg in Buitenkerk, niet een weinig verplaatst
kan worden en de heer Rollman zou gaarne inge
licht wordeD, omtrent het onderhoud van do voet
straatjes langs den Rijksstraatweg. De Voorzitter
beantwoordt beide sprekers en sluit de vergadering.
Bears van Amsterdam.
3 Maart 1899.
Staatslconlngen.
pCt
Ne3., Cert. Nat. W, Schuld 2*
dito öbl. dito .3
dito CeiL dito. .3
Oostcnr., Obl. Pap. Mei •Nov. 5
■dito Züv. Juni/Juli. 5
Portugal, ObL 1853/1SS4 met
tickot 100 .3
Rusland, Binnonl. 1S94. 4
dito J 339 bp Kotliaotiild Rb. 625 4
dito Hope&Co. 18S990 Rb. 625 4
Spanje, Pcrp. Schuld Baitoul. 4
Turkije, Gep. Couv. 1. 1330 4
dito Dou&no Obl. 1833. 6
dito Gccanv. Locning Socio D
dito dito O
Mcrico, lliiiDcnlaudfich-. - .5
Brazilië, Obl. 1SS9. 4
Ind. en Fin. Ondernemingen.
Koloniale Bnnk Aand. -
.N.-I. Qcndbk. Aand.
Ned. üandclm. Aand.
Soor. Bank 8c H. Vo s. A ObL
Tabaksondemoir.ingeo.
Amst. Doli-Comp. Aand.
dito Certificaten
Arondsburg Certificaten.
Deli Batavin-Mpg. Aand.
dito Cortificaton
dito Caltaur-Mpjj. Aand.
Doli-MaaUchappij Aand-
dito Certificaten
dr' Langk. C.v.A.Nom gar.kap.
Mcdan Tabak-51 pij Aand..
Rotlcrd. DoLi Mpij. Aand.
Scnembab Mpij. Aandcelen.
dito Ccrt. van Aand.
Fabrieken.
Delft. Dist. Gist- ou S.-F-abr. A.
Electra Aandeelcn.
dito Obligation
N. Venn- Glnaf. «nKnlenm. A.
K. N. BeiciBch Bicrbr. ObL 4
Kon. Mpij- do Bchcldc ObL 4*
Ncd. Gist- Ec, Spixitusfabr. A.
dito dito Oblig. 4*
Stoomb.br. *t Ilnantjo Aand.
Wouter Suikenruffinad Aand.
Z.-IL Bicrbr. Hyp. Oblig. ft
Scheepyaart-Maatsch.
Kon. Ncd, St b.-Mpij. Aand.
dito 'dito Obligation .A
Kon. Paketvaart Mjiij. Aand.
•dito dito Oblig. 4
Kod. West-Ind. Maild. Annd.
dito dito Oblig. 4
Ned. Amcr. Stoomv-Mpjj. A
dito dito Obl. 4
Rottcrd. "Lloyd Aandeden
dito dito Obligation 4
Stoomv.-Mpij. Ncderl. Aand.
dito dito Oblig. 5
dito dito dito 4
Stoomv- Zeeland Aand
dito dito dito prof. dito
Stoomv. Zcoland Oblig.
Petroleum.
Dordteoho Petr. Mij. Prof. A.
dito dito Oblig. 4*
Maatschap „Panolan" Cert. f
Elzasser PctroLnun-Mpij. A
Petxoleoro-My. „Galicic" A
HoD. Rnm. Potrolenm-*Mij. A
Kon Ned. Mij-t. Ex. Pctr. br. A
dito dito Ccrt. van dito
dito dito Obligation 4*
dito „Mooara Enïm" Aand.
M.t. Ex.01iobr.iu Hannover ,A
Ncdcrl. Potrolcum-Mpij. A.
dito Rnm. Petxol.-Mg. A
dito Snmatra Palomb. A
Mijnbouw.
Kwandang Soomal&ta i i
Lobsann Asphalt
Ncd.-lnd. Expl.
Mijnhonw
Noord Cclobes
Mijnb. Mij. „Socmnlata" A.
Tjonako St.-Mij.
Diversen.
Mpij. Kraanapolsky Aand..
dito dito Oblig. 4
"Wink-My. „Eigen Hulp" A
Spoorwegleenlngon.
HoTi. TJzoron-Spw.-Mij. Aand.
ObL dito3*
M. t. ExpL v. St. Spw. Aand.
Italië, Z.-Ital. Spw. Obl A-H 3
Polen, Wars.-Wcenon Rb. 625 4
Ruïl., Balt. Spw.-Aand.. 3
Fast. Spw.-Mij- Aand. 5
Wcichsol zr. Aand— 5
Wladikawka8 Obl. Rb. 125 4
Amerika, Atchison Top.C.v. A
Pref. Aand. dito -
dito Alg. Hyp. Obl. 4
Adjustm. Obligft
Central Pacifio Aand. .4
Denvar Rio Grande C. v- A
Erie-Sp.-Mg. Aand.
Chic Erio le Hyp. ObL
Kane. City Belt-shares
Lou'ibv. Nashv. Ccrt. v. Aand.
Miss. Kans. Taxus C. V- A
Union Pao. C. V. A
Oregon Short Lino oblig.
Canadian Pacific C. v. A
Premleloenlngen.
Nederl., Stad Amstarü. /"100S
Turin o, Leening 1870
Spanje, Maurid ifc>ü8, 3 pet.
Coujjonnotcerins xulgcni ovgace ran de Coupm-Haielaa
Ooatenrjk, Paplor f 21.— dito Zilver /21.—
Franacbe f 47.60 Dlverae RljVsmark /5S.S5 Buaaen
Goud ItooboU f 1.9J* dito Jn Zilveren Roebeli/L25*
Amexlkaanfioba Goud Dollars/ 2.47.
Be.oenlne 2 pCL
Burgerlijke Stand.
ALKEMADE. Gebtpron: Joanaes Petrus, Z.
▼an Cornelia Pouw en Johanna Heemskerk. -
Aiie, Z. van Cornells Van Nieuwkoop en Maartje
Van Egmond. Alida Maria, D. van Theodorus
Bakker en Barbara Johanna Roflerwijk. Grietje,
D. van Hermaaas Van ter Burg en Alida Van
Meerbeok. Jacob, Z. van Hendrik Groot en
Neeltje Leeuwrik.
Overloden: Cornelis Johannes Maria, 8 mnd.,
Z. van QnirinoB Wesaelman en Maria Ravesteyn.
Tieter, 17 mnd., Z- van Cornelis Loos en Adriana
Zwetsloot. Theodora Maria, 28 mnd., D. van
Gerard us Van Rijn en Jakoba Van 't Hart.
Jacoba, 17 mnd., D. van Dirk Loos en MarijtjB
Huigsloot.
Gehuwd: Jan Van Leeowen, jra. 28 y, van
Alkemado en Neelijo Kruyahoop, jd. 22 van
Amsterdam^
102*
186*
105
101*
178*
102*
30%
12&*
100
166
161*
72*
49
112
119
101*
69*
22*
62%
62
61%
22%
1*%
112*
41*
6S
14*
47%
110%
29%
35*
KATWIJK. Geboren: Dirkje, Z. van A, Vlie.
land en N. Alessemaker. Ilelona, D. van J
Haasnoot en G. Guyt. Pieter, Z. van P. pj
Vreugd en W. J. Steyger. Jacoba, D. van C.
Van Duyn en T. Van der Bent.
Overloden: C. Van Boelen, 15 d., Z. van
C. Van Beelen en J. Houwaard. A. VanEykern
75 j., echtg. van D. G. Van Leeuwen.
LISSE Geboren: Jansje, D. van P. Faas e».
A. Wittekoek. Johannes, Z. van P. S. Van
Waveren en C. A. Nieuwenhuys.
Overleden: Maria Van der Laan 4 j.
Evert Van Maanen, 79 j., wedr. van C. Ravenhorst
NOORDWJJhEKHOUT. Geboron: Hendrik
Simon, Z. van P. J. Warmerdam en Q. Pennings.
Anna Cornelia, D. van N. C. Van der Zalm en
G. M Conijn.
OEGSTGEEST. G o b o r e n Louwrens Pioter,
Z. van L. Lagendijk en P. Van RuureD. Wille-
mine Johanna Hermine, D. van J. G. M. Van
Grietbuyson en W. J. H Van Griothuysen.
Overleden: Carolina Johanna Martens,63j.,
wed- van Jan Joseph Dikstra to 's-Gravenbage.
STpM.PW.lJK. B-e vallen: A. Van Bommelen
geb. Van Leeuwen Z. E. De Brain gob. Abel
D. C. De Groot geb Rodenburg Z. E. Vau
den Berg geb. Schaberg D.
VECJR. Bevallen. M- Demeijer geb. Van der
Meer D. M. Hagen gob. Brammer D.
RECLA9IE»»
a 25 Cents per regel.
Gevaren Tan bet Rheumatismc.
Het rheumatism© is een zeer verspreide
ziekte; hot doet zich onder verschillende ge-
daanten voor. Er bestaan verscheidene vormen,
welke zich onderscheiden Daar de plaats,
waar zy zich voordoen en naarmate van den
hevigen of cbronischen aard. De kenmerken
van het rhenmatisme in do gewrichten, een
der meest voorkomende, zyn roodheid, opzwel
ling, hevig stekende pyn, welke elke bsweging
verhinltrt en w-lk* op het zieke gedeelte
als een brandwond zich voordoet. De pyn en
de opzwelling, verdwenen zynde, laten, ondanks
alles, storingen in do voeding achter, die
blyven voortduren. Het hart is zeer dikwyls
evenals de gewrichten aangedaan en zeer
ernstige ongevallen kannen zich voordoen,
welke de hersenen ztlve kunnen aantasten
en een te vroegtydigen dood veroorzaken.
De booLourza;»k van het rheumatisme komt
voort uit de armoede en verzwakking van het
bloei. Men moet hot hernieuwen door het
echte geneesmiddel te gebruiken en de meest
bekende htr6tellex is Gie, bekend onder den
naam van Pink Pillen, welke zooveel gelukkige
uitkomsten hebben gegeven.
Zoo schryft ons mejuffrouw De Bie, Oud-»'
kerkhof 22us, Utrecht: „Met dankbaarheid
kan ik U melden door Uwe Pink Pillen geheel
herstel! te zyn, ja zelfs na het gebruik van
het eerste doosje was ik byna geheel vry
van pyn, maar aangezien het steeds een
langdurige pyn geweest is, ga ik met het
gebruik nog eenigen tyd voort om zeker te
zyn, dat het kwaad gtheel en al is uitgeroeid,
daar ik vrees dat het weder eens terug mocht
komen.
„Veel malen bad men my aangeraden Uwe
Pink Pillen te gebruiken, maar ik kon nooit
gelooven, dat ze zulk een uitwerking zouden
hebben. Doch door eigen ondtrvindiDg van de
wtrkdadightid overtuigd zynde, zoo kan ik
ze een ieder, die lydende is, aanbevelen".
Prijs 1.75 de doos, 9 per 6 dooz^n Ver
krijgbaar by J. H. I. SNabilié, Steiger 27,
Rotterdam, eenig depothouder voor Nederland,
en in de Apotheken; en tevens voor Leiden en
Omstreken ty ItaysT Kraic, Drogeryen,
Beestenmarkt Wyk 5 No. 41, en J. H. Dukhuis,
Drogerijen, Hoogstraat 5. Franco toszenoing
tegen postwissel.
Daar het boel dezer geneeswyze 13 deher-«
nieuwing van het bloed en de versterking der
spieren, strekt haar werking zich op vele
zitkten uit: bloedarmoede, rheumatiek, heup»
jicht, zenuwpyo, verlamming, ruggemergs-
ziekte, St.-Vitus-dans, hoofdpijn, zenuwachtig»
heid, klieren, enz. De Pink-Pillen hergeven de
schoone kleuren aan de bleeke gezichten,
bancelen in alle gevallen van verzwakking en
hebben een werkdftdige handeling op alle
ziekten, veroorzaakt door lichamelijke en
geestelijke overspanning en door buitensporig
heden. 1746 65
Uit de „Staatscourant.*
Koninkl. besluiten. Benoemd: bij den plaateelijkoa
staf, tot eersten luit, de tweede lnit. G. W. Mossel,
plaatselijk adjudant tc Leiden, bij het wapen der
infanterie, bij den staf van bet wapen, tot kapitein,
toegevoegd aan den hoofdofficier voor het reserve
kader, de eerste luit. H. J. Balfoort, van het 3de
reg., thans werkzaam teirbureele van genoemden
hoofdofficier; b\j het 1ste reg., tot eersten luit.,
de tweede luit. J, P. Roelants, van het corps;
'bij het 2de reg., tot kapt., de eerste luit. F. J. A.
H. Hondriksz. en tot eersten luit., de tweede luit,
J. Leyds. beiden van het corps; bij het -3de reg-,
tot majoor, de kapitein J. P. Van den Hoff, van
het rog. grenadiers en jagers; tot eersten luit.,
de tweede luit jhr. J. A. Van Hoogenhouck Tul
leken, van het 4do reg.; "by het 4de reg.,totlnlt.-
koionel, de majoor H. T. Chappuis, van het corps;
bij bet Gde teg-, tot eersten luit., de tweede luit.
H. W. J. Dutry van Haeftcn, van het corps; bij
het wapen der cavalerie, bij het 2do Teg. huzaren,
tot ritmeester, de eerste lnit. A. G. M. J. baron
Van Oldenneel, van bet -corps, en tot eersten
luitenant, de tweede luitenant A. Maas Gecste-
ranus, van het 3de reg. huzaren; "bij het wapen
der artillerie, bij het 3de Tog. vesting-artillerie,
tot eersten luitenant, de tweede luitenant D.
Rynders, van bet corps; by het corps pontonniers,
tot eersten lnitenant, de tweede luitenant W. H.
C. A. Seyn, van het corps.
Benoemd tot inspecteur der directe belastingen
4de kantoor te Amsterdam P. T. A. Rooseboom,
inspecteur te Rotterdam 3de afd.
Eervol ontslag verleend uit 's Rijks dienst aan
den teekenaar der 1ste kl. M. P. Dc Koster, aan
den baas der zeilmakers P. KTtuner, beiden van
'sRijks werf te Willemsoord; aan don portier bij
's Rijks werf te Amsterdam J. Voider, en den
commandeur der scheepmakers by 's Rijks werf te
Amsterdam J. Albers.
Pensioen verleend aan: W. P. Nagel /26G7, Iv,
Ouwenbroek ƒ1934, J. Schuurink ƒ500; J. A>
Nolet, ƒ298; L. C. baron Van der Feltz ƒ2654;
W. Koning ƒ1467.
Min. beschikking. Bepaald, dat de Rijkstuii^i
bouwleeraar J. Leenderts Czn. zal werkzaam zijn
binnen de provinciën Groningen en Friesland en
hem als standplaats aangewezen de gemeente
Leeuwarden.
